Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp bảo tồn khu hệ lưỡng cư, bò sát tại rừng đặc dụng Cham Chu, tỉnh Tuyên Quang.

I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
–––––––––––––––––––––

HOÀNG TH H NG

ÁNH GIÁ HI N TR NG VÀ
XU T GI I PHÁP B O T N KHU
H L
NG C , BÒ SÁT T I KHU R NG
C D NG
CHAM CHU T NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Qu n lý TNR
: Lâm nghi p
: 2011 – 2015

THÁI NGUYÊN - 2015


I H C THÁI NGUYÊN

TR
NG
I H C NÔNG LÂM
–––––––––––––––––––––

HOÀNG TH H NG

ÁNH GIÁ HI N TR NG VÀ
XU T GI I PHÁP B O T N KHU
H L
NG C , BÒ SÁT T I KHU R NG
C D NG
CHAM CHU T NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
L p
Khóa h c

: Chính quy
: Qu n lý TNR
: Lâm nghi p
: K43 – QLTNR – N01
: 2011 – 2015

Giáo viên h ng d n : TS. Nguy n Th Thoa
Khoa Lâm nghi p Tr ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên

THÁI NGUYÊN – 2015


L I CAM

OAN

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u khoa h c c a b n thân
tôi. Các s li u và k t qu nghiên c u là quá trình i u tra trên th c

a hoàn

toàn trung th c, khách quan ch a công b trên các tài li u. N u có gì sai tôi xin
ch u hoàn toàn trách nhi m.
Thái nguyên, ngày

Xác nh n c a GVHD

Ng

tháng n m 2015

i vi t cam oan

ng ý cho b o v k t qu
tr

ch i

ng khoa h c

Nguy n Th Thoa

Hoàng Th H ng

XÁC NH N C A GIÁO VIÊN CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
ã s a ch a sai sót sau khi h i

ng ch m yêu c u!

(Ký và ghi rõ h tên)

Ths. La Quang


L IC M

N

ánh giá k t qu h c t p và rèn luy n c a b n thân trong toàn khóa
h c, th c hi n ph

ng châm “h c i ôi v i hành, lý thuy t g n li n v i th c

ti n”. Th c t p t t nghi p là khâu c c k quan tr ng

i v i m i sinh viên,

giúp cho m i sinh viên có i u ki n c ng c l i nh ng ki n th c ã h c t p
trong nhà tr

ng

ng d ng vào th c t nh m chu n b hành trang cho công

vi c sau này.
Xu t phát t nguy n v ng c a b n thân,
hi u tr

ng

ng ý c a Ban giám

H Nông Lâm Thái Nguyên và s nh t trí c a ban ch nhi m Khoa

Lâm nghi p và H t ki m lâm r ng
hi n

cs

tài: “

bò sát t i r ng

c d ng Cham Chu tôi ã ti n hành th c

ánh giá hi n tr ng và

xu t gi i pháp b o t n khu h l

ng c ,

c d ng Cham Chu, t nh Tuyên Quang”.

Sau th i gian th c t p

n nay tôi ã hoàn thành khóa lu n t t nghi p.

Có

c k t qu nh ngày hôm nay ngoài s c g ng n l c c a b n thân tôi

còn

c s giúp

s h

t n tình c a các th y giáo, cô giáo trong khoa và

c bi t là

ng d n t n tình c a cô giáo TS. Nguy n Th Thoa. Nhân d p này tôi xin bày

t lòng bi t n sâu s c t i các th y giáo, cô giáo trong khoa và s ch b o t n
tình c a cô giáo h

ng d n.

ng th i tôi c ng chân thành c m n các cán b

công ch c, viên ch c trong H t ki m lâm r ng

c d ng Cham Chu và bà con

nhân dân trong 2 xã: Yên Thu n, Phù L u ã t o i u ki n giúp
hi n

tôi th c

tài này.
M c dù b n thân ã có nhi u c g ng, nh ng th i gian và n ng l c c a

b n thân còn nhi u h n ch nên
mong nh n

cs

tài khó tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t

óng góp c a các th y cô giáo và các b n

tài c a tôi

c hoàn thi n h n.
Tôi xin chân thành c m n
Thái Nguyên, tháng 05 n m 2015
Sinh viên

Hoàng Th H ng


DANH M C CÁC B NG
Trang

B ng 2.1: Di n tích r ng và các loài

t ai t i khu R D Cham Chu ........... 13

B ng 2.2: Di n tích các loài th m th c v t

khu R D Cham Chu ............... 14

B ng 2.3: Thành ph n th c v t

c d ng Cham Chu................... 15

B ng 2.4: Thành ph n

khu r ng

ng v t c a khu r ng

B ng 3.1: Các tuy n i u tra t i r ng

c d ng Cham Chu .............. 16

c d ng Cham Chu ........................... 25

B ng 4.1: Tính a d ng l ng c , bò sát theo các b c phân lo i t i r ng c
d ng Cham Chu ............................................................................................... 29
B ng 4.2:Danh l c các loài l
B ng 4.3: S l

ng loài l

ng c và bò sát t i r ng

ng c , bò sát

c d ng Cham Chu30

m t s VQG, Khu BTTN .......... 33

khu v c mi n B c......................................................................................... 33
B ng 4.4: Nh ng loài l
B ng 4.5: Phân b l

ng c , bò sát quý hi m t iR D Cham Chu ........... 35

ng c – bò sát theo sinh c nh t i R D Cham Chu ..... 37

B ng 4.6: Giá tr s d ng c a các loài l

ng c , bò sát t i R D Cham Chu. 42


DANH M C CÁC HÌNH VÀ BI U

Hình 3.1: Ph ng v n ng

i dân ...................................................................... 23

Hình 3.2: Ph ng v n cán b Ki m lâm ........................................................... 23
Hình3.3: i u tra theo tuy n...…………..……………………….………......24
Hình 3.4: Hình nh Ô rô v y…………..…………………….………….........24
Hình 4.1: So sánh s l

ng loài l

ng c t i r ng

c d ng Cham Chu

v i các Khu BTTN và VQG

khu v c mi n B c .......................................... 34

Hình 4.2: Sinh c nh r ng núi

t .................................................................... 36

Hình 4.3: Sinh c nh núi r ng á vôi ............................................................... 40
Hình 4.4: Sinh c nh th y v c .......................................................................... 37
Hình 4.5: Sinh c nh làng b n n

ng r y......................................................... 41

DANH M C CÁC CH
STT

T vi t t t

T Ti ng Vi t

DSH
1

IUCN

2

KBTTN

3

R D

4

UBND

5

VQG

CÁI VI T T T

T Ti ng Anh

a d ng sinh h c
Liên minh b o t n thiên nhiên
qu c t

c d ng

y ban nhân dân
V

Conservation of Nature
and Natural Resources

Khu b o t n thiên nhiên
R ng

International Union for

n qu c gia


M CL C
Trang

PH N 1: M
1.1.

U.......................................................................................... 1

tv n

............................................................................................... 1

1.2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................... 2
1.3. Ý ngh a c a

tài.................................................................................... 3

1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u ................................................... 3
1.3.2. Ý ngh a th c ti n .................................................................................. 3
PH N 2: T NG QUAN V N
2.1. C s khoa h c c a v n

NGHIÊN C U ...................................... 4
nghiên c u .................................................. 4

2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n

c ............................................. 5

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i....................................................... 5
2.2.2. L ch s nghiên c u l

ng c , bò sát trong n

c ................................. 6

2.3. T ng quan i u ki n t nhiên - kinh t xã h i khu v c nghiên c u ..... 10
2.3.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 10

2.3.1.1. V trí
2.3.1.2.

a lý ..................................................................................... 10

a hình,

a ch t và th nh

ng .................................................... 11

2.3.1.3. Khí h u th y v n ............................................................................. 12
2.3.2. i u ki n dân sinh, kinh t - xã h i ................................................... 16
2.3.2.1. i u ki n dân sinh .......................................................................... 16
2.3.2.2. Tình hình phát tri n kinh t ............................................................. 17
2.3.2.3. C s h t ng................................................................................... 19
2.3.2.4. Tình hình v n hóa, giáo d c và y t ................................................ 20
PH N 3:
IT
NG, N I DUNG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN
C U ................................................................................................................ 21
3.1.

it

3.2.

a i m và th i gian ti n hành ............................................................ 21

3.2.1.

ng và ph m vi nghiên c u ........................................................ 21

a i m ti n hành nghiên c u .......................................................... 21


3.2.2. Th i gian ti n hành nghiên c u ......................................................... 21
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 21
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u ...................................................................... 22

3.4.1. Ngo i nghi p ...................................................................................... 22
3.4.1.1. K th a ch n l c các tài li u ã công b ........................................ 22
3.4.1.2. Ph

ng pháp ph ng v n ................................................................. 22

3.4.1.3. Ph

ng pháp kh o sát th c

a ....................................................... 24

3.4.2. Ngo i nghi p ...................................................................................... 27
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................... 29
4.1. Tính a d ng v thành ph n loài c a khu h l ng c , bò sát t i r ng
c d ng Cham Chu ..................................................................................... 29
4.1.1. a d ng v thành ph n loài l

ng c , bò sát. .................................... 29

4.1.2. So sánh thành ph n loài l ng c , bò sát t i r ng c d ng Cham Chu
v i các Khu BTTN và VQG khu v c mi n B c ....................................... 33
4.1.3. a d ng ngu n gen quý hi m ............................................................ 35
4.2. c i m phân b theo sinh c nh c a các loài l ng c , bò sát t i r ng
c d ng Cham Chu ...................................................................................... 36
4.2.1. Sinh c nh r ng trên núi

t ................................................................ 39

Hình 4.2: Sinh c nh r ng núi

t ................................................................. 39

4.2.2. Sinh c nh r ng trên núi á vôi ........................................................... 40
4.2.3. Sinh c nh th y v c............................................................................. 40
Hình 4.4: Sinh c nh th y v c ...................................................................... 40
4.2.4. Sinh c nh làng b n n

ng r y............................................................ 41

4.3. Nghiên c u tính a d ng v giá tr các loài l ng c , bò sát t i r ng c
d ng Cham Chu ........................................................................................... 42
4.3.1. Giá tr v m t sinh thái ....................................................................... 42
4.3.2. Giá tr v m t kinh t ......................................................................... 43
4.3.3. Giá tr v khoa h c và b o t n ngu n gen ......................................... 44

4.4. Th c tr ng công tác qu n lý ngu n tài nguyên l ng c , bò sát t i r ng
c d ng Cham Chu ..................................................................................... 44
4.4.1. S n b n trái phép

ng v t hoang dã ................................................. 44

4.4.2. Suy thoái r ng .................................................................................... 45
4.4.3. S phân b dân c .............................................................................. 45
4.4.4. Phá r ng làm n

ng r y..................................................................... 46

4.4.5. Tình hình qu n lý c a r ng

c d ng ................................................ 46

4.4.6. Nh ng thu n l i và khó kh n trong công tác qu n lý tài nguyên r ng
t i r ng c d ng Cham Chu ....................................................................... 48
4.4.6.1. Thu n l i ......................................................................................... 48
4.6.2. Khó kh n ............................................................................................ 48
4.5.
xu t m t s gi i pháp cho công tác b o t n các loài l ng c - bò
sát t i r ng c d ng Cham Chu .................................................................. 48
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................... 50
5.1. K t lu n ................................................................................................. 50
5.2. Ki n ngh ............................................................................................... 51
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................. 1
I. Tài li u ti ng vi t ........................................................................................ 1
II. Tài li u ti ng n

c ngoài........................................................................... 2

III. C ng thông tin i n t ............................................................................. 2


PH N 1
M
1.1.

U

tv n
a d ng sinh h c có vai trò s ng còn

to l n

iv i

i s ng con ng

i v i trái

t, có nhi u giá tr vô cùng

i c ng nh sinh v t: Giá tr sinh thái môi tr

ng,

giá tr kinh t và giá tr nhân v n.
L

ng c , bò sát là nhóm

DSH và con ng

ng v t có ý ngh a

i v i môi tr

ng t nhiên,

i. Chúng là m t thang b c ti n hóa c a sinh gi i, là m t xích

quan tr ng trong t nhiên t o nên s cân b ng sinh thái, b o v môi tr
d ng sinh h c. L

ng c , bò sát có giá tr v v n hóa, kinh t , th

v tr c ti p cho

i s ng c a con ng

h i, bò sát, l

ng c

i. Trong

ng m i và ph c

i s ng và phát tri n kinh t - xã

c s d ng làm th c ph m, thu c ch a b nh, làm c nh…

Trong t nhiên, các loài l

ng c , bò sát còn là thiên

phá h i mùa màng. Chúng tham gia

ch c a m t s loài sâu b

c l c giúp con ng

góp ph n h n ch s d ng thu c b o v th c v t t
nhi m môi tr

ng và a

i phòng ch ng sâu b nh,

ó làm gi m kh n ng gây ô

ng.

Nghiên c u DSH l

ng c , bò sát

Vi t Nam ã

c ti n hành trên nhi u

l nh v c nh nghiên c u a d ng v thành ph n loài, hình thái phân lo i, phân b
a lý và sinh thái h c... Trong nh ng n m qua có nhi u t ch c, cá nhân trong và
ngoài n

c ã ti n hành nghiên c u v khu h l

c bi t chú ý

ng c , bò sát

m ts

a ph

ng,

n các VQG, KBTTN.

Hi n nay ã th ng kê

c 317 loài bò sát và 167 loài l

Thoa, 2013) [17]. Tuy nhiên, do tác

ng c (Nguy n Th

ng c a chi n tranh, n n phá r ng, khai thác

và s d ng tài nguyên r ng không h p lý,

tn

ng làm r y, cháy r ng, du canh du

c … là nguyên nhân làm cho di n tích r ng b thu h p, h sinh thái r ng b suy
gi m nghiêm tr ng. S suy gi m m nh c a tài nguyên r ng ã làm cho các qu n xã
sinh v t, các h sinh thái b phá v , nhi u loài
tuy t ch ng trong ó có các loài l

ng c , bò sát.

ng v t ang

ng tr

c nguy c


M c dù các loài l

ng c , bò sát có giá tr kinh t và môi tr

ng to l n

nh ng vi c khai thác, s d ng chúng hi n nay ch a có k ho ch, quy mô khai thác
không úng m c d n

n nhi u loài ang

hoàn toàn, làm gi m áng k s l
R ng

ng tr

ng các loài l

c d ng Cham Chu

c nguy c tuy t ch ng g n nh
ng c , bò sát trong t nhiên.

c thành l p t n m 2001, theo quy t

nh

1536/Q - UBND ngày 21/09/2001 c a UBND t nh Tuyên Quang. Ngày 21/7/2008
UBND t nh Tuyên Quang ra Quy t
lâm r ng

nh s s 408/Q -UBND thành l p H t Ki m

c d ng Cham Chu tr c thu c Chi c c Ki m lâm, s Nông nghi p và

Phát tri n nông thôn t nh Tuyên Quang, v i t ng di n tích 58.187 ha, nh m b o t n
m u chu n h sinh thái r ng nhi t
c tr ng cho vùng
ng

i m núi th p có giá tr

ông B c, Vi t Nam. Tuy nhiên, nh ng ho t

i nh phá r ng làm n

ng c a con

ng r y, khai thác lâm s n trái phép, cháy r ng, s n b n

ng v t hoang dã... ã và ang làm cho
r ng

a d ng sinh h c cao và

DSH trong ó có l

ng c , bò sát c a

c d ng Cham Chu ngày càng b suy gi m. Nghiên c u tính a d ng c a khu h

l ng c , bò sát c ng nh nh ng nh h

ng c a con ng i là v n

ang

c quan

tâm trong công tác b o t n c a R D Cham Chu. Chính vì v y, vi c nghiên c u hi n
tr ng phân b l
khu h l
t

ó

ng c , bò sát là c n thi t, nh m b sung nh ng d n li u m i v

ng c , bò sát

r ng

c d ng Cham Chu làm c s cho công tác qu n lý,

xu t các gi i pháp b o t n. Xu t phát t lý do trên, tôi ti n hành th c hi n

tài “ ánh giá hi n tr ng và
t i r ng

xu t gi i pháp b o t n khu h l

c d ng Cham Chu, t nh Tuyên Quang”. Các s li u nghiên c u s là c

s giúp cho các nhà qu n lý

a ra nh ng gi i pháp h u hi u trong công tác b o t n

DSH nh m b o t n và phát tri n b n v ng khu h l
r ng

ng c , bò sát

ng c , bò sát và

DSH t i

c d ng Cham Chu.

1.2. M c tiêu nghiên c u
- Xác

nh

c tính a d ng v thành ph n loài l

d ng Cham Chu. Th ng kê
t n ngu n gen.

c các loài l

ng c , bò sát t i r ng

c

ng c , bò sát quý hi m có giá tr b o


- Phân tích
sinh c nh t i r ng

- Xác
l

nh

c i m sinh c nh và s phân b các loài l

ng c , bò sát theo

c d ng Cham Chu.
c th c tr ng qu n lý, nguyên nhân suy thoái ngu n tài nguyên

ng c , bò sát t i r ng

c d ng Cham Chu. Trên c s

gi i pháp v công tác qu n lý và b o t n các loài l

ó

xu t

cm ts

ng c , bò sát t i r ng

c d ng

Cham Chu.
1.3. Ý ngh a c a

tài

1.3.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u
Góp ph n c ng c ph

ng pháp nghiên c u khoa h c cho sinh viên, giúp

sinh viên v n d ng nh ng ki n th c ã h c trong tr

ng vào công tác nghiên c u

khoa h c và th c ti n m t cách có hi u qu .
Giúp sinh viên có thêm kinh nghi m trong vi c giao ti p c ng
v i ng

i dân, v n d ng ki n th c ã h c

ng, làm vi c

i i u tra, thu th p, x lý s li u và

vi t báo cáo m t cách chính xác, hi u qu .
1.3.2. Ý ngh a th c ti n
K t qu nghiên c u c a

tài này s cung c p thông tin v tài nguyên

th c v t nói chung và tài nguyên l
c a con ng

i lên môi tr

ng c , bò sát nói riêng, c ng nh s tác

ng s ng c a các loài l

ng
ng

ng c và bò sát. Qua ó làm c

s cho các VQG, KBT xây d ng các ch

ng trình giáo d c nh m nâng cao nh n

th c v công tác b o t n cho ng

ng th i làm c s cho vi c xây d ng các

ph

ng án b o t n t i r ng

i dân.

c d ng Cham Chu.


PH N 2

T NG QUAN V N
2.1. C s khoa h c c a v n
Tài nguyên
còn có tính
l

NGHIÊN C U

nghiên c u

ng v t r ng Vi t Nam không nh ng phong phú và a d ng mà

c h u cao. ây là ti m n ng th c s góp ph n làm n n t ng cho chi n

c b o v và phát tri n b n v ng a d ng sinh h c Vi t Nam.
ng v t trong các h sinh thái r ng nhi t

cung c p th c ph m, ngu n d

c li u

n th h khác. Nhi u s n ph m t

i

n

c ta ã t ng là ngu n

c áo mà nhân dân s d ng t th h này

ng v t r ng

c s d ng làm nguyên li u

ch bi n các m t hàng ti u th công nghi p và m ngh
tr

ng. M t s loài

c a thích trên th

ng v t có vai trò quan tr ng trong nghiên c u khoa h c nh m

tìm ra các nguyên lý, các c ch sinh h c, sinh lý h c, ph c v cho vi c phòng và
ch a b nh, nâng cao s c kho c ng

ng.

c bi t ó là ngân hàng gen vô cùng

quý giá mà thiên nhiên ã ban t ng cho con ng
v t ch n nuôi trong gia ình hi n nay.

i, là ngu n g c c a các loài

ng

ng v t r ng còn có vai trò không nh

trong vi c i u ch nh s cân b ng các h sinh thái.

L

ng c , bò sát c ng là ngu n tài nguyên

ng v t có giá tr cao bên c nh

các ngu n tài nguyên thú, chim và cá. Trong các h sinh thái t nhiên và các h sinh
thái nhân v n

m i mi n

tn

c, ngu n tài nguyên l

cùng quan tr ng trong cu c s ng c a các c ng
Trong cu c s ng hàng ngày l
ng

ng c , bò sát có vai trò vô

ng.

ng c , bò sát là

i quân c n m n giúp con

i tiêu di t các loài côn trùng gây h i cho nông - lâm nghi p và nh ng v t ch

trung gian mang m m b nh lây truy n cho con ng

i và gia súc. Nhi u loài l

ng

c , bò sát là ngu n th c ph m có giá tr và a thích c a nhân dân ta nh : Các loài
Tr n, R n, Ba ba,

ch nhái,...Nhi u loài còn là nguyên li u

thu c quý hi m ph c v cho
phòng thí nghi m l
V n

i s ng con ng

ng c , bò sát còn

i (Tr n Kiên, 1981) [4]. Trong các

c dùng nh m t

nóng b ng hi n nay là ngu n tài nguyên

ngu n tài nguyên l

bào ch các lo i

it

ng nghiên c u.

ng v t r ng nói chung và

ng c , bò sát nói riêng ang b suy gi m m nh. Nhi u loài ã


tr nên r t hi m, th m chí m t s loài ang

ng tr

c nguy c b tuy t ch ng.

Nguyên nhân ch y u là do n n khai thác r ng b a bãi d n

n di n tích r ng t

nhiên b suy gi m m nh làm cho m t s loài m t sinh c nh s ng. Cùng v i ó là
n ns nb n

ng v t r ng gia t ng và công tác qu n lý ch a hi u qu . Vì v y vi c

nghiên c u hi n tr ng qu n th ,
c , bò sát là vi c làm tiên quy t

c i m phân b , sinh thái, t p tính c a các loài l
t

ó xây d ng các ph

ng

ng án qu n lý, b o t n

và s d ng có hi u qu .
2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n

c

2.2.1. Tình hình nghiên c u trên th gi i
L
chính là

ng c , bò sát phân b h u h t kh p n i trên th gi i, khu v c phân b
các vùng nhi t

tình tr ng c ng nh
N m 2008

i và c n nhi t

i. Vì v y ã có r t nhi u nghiên c u v

c i m c a các loài bò sát, l

ng c .

c các t ch c b o t n thiên nhiên qu c t coi là n m dành cho

“Amphibian Ark” nh m thu hút và kêu g i s chú ý c a th gi i

n công tác b o

t n các loài ch nhái [21].
Tháng 12/2006, sau 10 n m nghiên c u, m t nhóm các nhà khoa h c n
Argentina ã phát hi n hóa th ch loài bò sát bi n có niên

i 70 tri u n m t i

c
o

Vega, cách c s nghiên c u Nam c c Marambio c a Argentina kho ng 60km v
phía Nam [22].
Theo t p chí Zootaxa tháng 02/2011, M v a công b hai loài r n l c m i
c phát hi n t i Vi t Nam và Campuchia. Các nhà khoa h c

t tên cho loài r n

th nh t là r n l c Cryptelytrop cardamomensis. B m u chu n c a loài này
thu l

m

vùng núi Cardamom, mi n nam Campuchia. Loài r n th hai

tên là r n l c m t

c
c

t

Cryptelytrop rubeus, tên loài có ngu n g c t m t t latin

“rubens” có ngh a là màu

. M u v t dùng

mô t loài r n này

c thu th p

t nh Mondolkiri [23].
Các nhà khoa h c Colombia, v a phát hi n m t loài ch vàng có
nh ng vùng núi sâu c a Colombia. Loài ch m i này có kích th

c t i

c kho ng 2cm


chi u dài, da vàng nh t bên d

i nh ng l p

c t . Chúng

c

t tên là ch vàng

Supatas [24].
T n m 2008

n 2010, nhóm các nhà nghiên c u t B o tàng Oxtraylia,

h c Khoa h c T nhiên thu c

i h c Qu c gia Thành ph H Chí Minh, B o tàng

Khoa h c T nhiên North Carolina Hoa K , ã ti n hành nhi u
aV

n Qu c gia Bi úp - Núi Bà, huy n L c D

m u v t và nghiên c u

i

t kh o sát th c

ng, t nh Lâm

ng

thu th p

c i m sinh h c, sinh thái h c c a các loài ch nhái. Nhóm

các nhà khoa h c v a công b m t s loài ch cây m i trên t p chí Zootaxa s 2727
n m 2010 [25].
2.2.2. L ch s nghiên c u l
Nghiên c u v l

ng c , bò sát trong n

ng c , bò sát

nên danh sách các loài l

Vi t Nam b t

ng c , bò sát thu

công trình nghiên c u khoa h c v nhóm
Nh ng nghiên c u v l

c

cm u
ng v t này

ng c , bò sát ti p theo

u t khi Morice (1875) l p
Nam B m
n

u cho các

c ta vào th k 19.

B c B có J.Anderson (1878),

Nam B có J. Tirant (1885), G. Boulenger (1890), Flower (1896), Boettger (1901)
là ng

i

u tiên

c p t i l

ng c , bò sát vùng B c Trung B trong tài li u

“Aufzahlung Einer Liste Von Reptilen and Batrachien Annam”. Tuy nhiên các
nghiên c u
khu h l

th i k này

c các tác gi n

c ngoài ti n hành ch y u i u tra

ng c , bò sát, xây d ng danh l c l

ng c , bò sát các vùng: Tirant

(1985), Boulenger (1903), Smith (1921,1923,1924). Nh ng công trình c a Bourret
R. và các c ng s trong kho ng th i gian t 1924

n 1944 ã th ng kê, mô t

c

177 loài và loài ph Th n l n, 245 loài và loài ph R n, 44 loài và loài ph Rùa trên
toàn ông D

ng, trong ó có nhi u loài c a mi n B c Vi t Nam (Bourret R. 1936,

1941, 1942).

áng chú ý là nh ng công trình nghiên c u Bourret R. có nói nhi u

nl
loài l

ng c , bò sát B c Trung B , ông ã công b và b sung danh l c cho nhi u
ng c , bò sát (Bourret R. 1934, 1937, 1939, 1940, 1943) [7].
T n m 1954, nghiên c u v khu h l

hành
x

Mi n B c. N m 1960,

ng s ng

ng c , bò sát Vi t Nam

ào V n Ti n [7], nghiên c u khu h

V nh Linh (Qu ng Tr ) ã th ng kê

c nhóm l

c ti n
ng v t có

ng c , bò sát có 12


loài. L p ch nhái có 1 h Ranidae v i 1 loài, l p bò sát có 6 h : H Gekkonidae 2
loài, h Agamidae 3 loài, h Colubridae 2 loài, h Viperidae 2 loài, h Typhlopidae
1 loài và h Emididae 1 loài. Tác gi

ã b sung cho vùng nghiên c u 3 loài và mô

t 1 loài m i. N m 1977, nghiên c u xây d ng các
lo i l

ng c Vi t Nam và công b 87 loài l

1979, nghiên c u xây d ng khoá
Th n l n trong ó có 6 loài l n

c i m

nh lo i, khoá

ng c thu c 3 b 12 h [15]. N m

nh lo i Th n l n Vi t Nam và th ng kê 77 loài
u tiên phát hi n

Vi t Nam [16].

Tr n Kiên, Nguy n V n Sáng, H Thu Cúc (1981) [4], nghiên c u l
bò sát t n m 1956 - 1975 trên toàn Mi n B c th ng kê
b , 19 h và 69 loài l

nh

ng c ,

c 159 loài bò sát thu c 2

ng c thu c 3 b , 9 h .

Tr n Kiên, Nguy n V n Sáng, H Thu Cúc (1985) [5], báo cáo i u tra th ng
kê khu h bò sát, ch nhái Vi t Nam g m 160 loài bò sát và 90 loài l
tác gi còn phân tích s phân b

ng c . Các

a lí, phân b theo sinh c nh và ý ngh a kinh t

c a các loài.

Nh ng n m 1980
và v b n

n nay các nhà nghiên c u ã quan tâm

phân b các loài l

ng c , bò sát

n vi c th ng kê

Vi t Nam. K t qu t n m 1980

n 2006 ã phát hi n 3 gi ng m i, 79 loài m i và 3 phân loài m i cho khoa h c
(39 loài l
nh n

ng c , 43 loài bò sát). Ngoài ra, có ít nh t 90 loài l n

a i m quan tr ng

ng s

ông B c, d i Tr

v c sông C u Long

a d ng v thành ph n loài l

i v i khu h l

Hoàng Liên S n (Phan-xi-p ng)
v c

c ghi

Vi t Nam trong giai o n này. K t qu nghiên c u cho th y các khu v c núi

cao c a Vi t Nam ch a
s

u tiên

ng c , bò sát

ng c và bò sát. M t
Vi t Nam g m: Dãy

khu v c Tây B c, dãy B c S n và Yên T

ng S n và khu v c Tây Nguyên

khu

mi n Trung và vùng l u

Mi n Nam. Các khu v c này hi n còn t n t i m t di n tích

khá l n các kho nh r ng t nhiên và c n ti p t c

c nghiên c u. S

DSH m i

này xu t phát t vi c nh n bi t các loài m i thông qua nh ng phân tích v hình thái
và di truy n c a các loài riêng bi t (các loài ch a rõ ngu n g c) mà tr

c ây

c

coi là các qu n th ch a phân hóa c a m t loài duy nh t có phân b r ng. Các nhà
nghiên c u ã khám phá ra s phong phú ti m n trong nh ng nhóm loài c a ch


xanh (Rana livida), Rùa h p trán vàng (Cuora galbinifrons) và Rùa d a (Cyclemys
dentata). Ngu n th hai làm t ng nhanh s l
tr

c kia ch a

ng loài có trong n

c tìm th y t i Vi t Nam nh

crocodilurus) là loài chuyên s ng trên

Th n l n cá s u (Shinisaurus

a hình núi á vôi

ông B c c a Vi t Nam vào n m 2003 và tr

c là nh ng loài

c tìm th y

c ây ch bi t

n

vùng

t nh Qu ng Tây

c a Trung Qu c [19,3].
Nguy n V n Sáng, H Thu Cúc (1996) [12], công b danh l c l
sát Vi t Nam g m 256 loài bò sát và 82 loài l

ng c , bò

ng c (ch a k 14 loài bò sát và 5

loài ch nhái ch a x p vào danh l c).
Nguy n V n Sáng, H Thu Cúc, Nguy n Qu ng Tr
b danh l c l

ng c , bò sát Vi t Nam g m 162 loài l

ng (2005) [14], công

ng c và 296 loài bò sát.

Trong nh ng n m qua có nhi u t ch c, cá nhân trong và ngoài n
hành nghiên c u v khu h l

ng c , bò sát

các VQG, Khu BTTN và khu r ng

loài l
l

a ph

ng,

c bi t chú ý

c d ng. Khu v c B c Trung B - B c Tr

S n ã có nhi u công trình nghiên c u
có 23 loài m i

nh ng

c ã ti n

c công b . T n m 1980

c mô t d a trên m u chu n thu

c

n
ng

n n m 2006 ã

khu v c này, trong ó có 8

ng c , 7 loài th n l n, 5 loài r n, 3 loài rùa. T t c nh ng loài m i thu c nhóm

ng c , bò sát này cho

n nay m i ch

c bi t m t vài a i m [19].

Hoàng Xuân Quang (1993) [7], i u tra th ng kê danh l c l

ng c , bò sát

các t nh B c Trung B g m 94 loài bò sát c a 59 gi ng 17 h và 34 loài l
c a 14 gi ng 7 h . Tác gi

ã b sung thêm cho danh l c l

ng c

ng c , bò sát B c

Trung B 23 loài, phát hi n b sung thêm cho vùng phân b 9 loài. Bên c nh ó tác
gi còn phân tích s phân b các loài theo sinh c nh và quan h v i các khu phân b
l

ng c , bò sát trong n

c. N m 1998, tác gi

ã b sung thêm 12 loài cho khu h

l

ng c , bò sát B c Trung B , trong ó có 1 gi ng, 1 loài cho khu h l

ng c , bò

sát Vi t Nam [8].
Hoàng Xuân Quang, Ngô
l

ng c , bò sát

Nam

c Ch ng (1999) [9], nghiên c u v khu phân b

ông - B ch Mã - H i Vân xác

nh có 23 loài l

thu c 9 gi ng, 5 h , 1 b và 41 loài bò sát thu c 31 gi ng, 12 h , 2 b .

ng c


Hoàng Xuân Quang, Mai V n Qu (2000) [10], nghiên c u khu h l
bò sát khu v c Chúc A (H
h , trong ó có 18 loài l

ng Khê - Hà T nh) công b 53 loài thu c 40 gi ng, 18
a d ng v s loài l

ng

Nguy n V n Sáng, Hoàng Xuân Quang (2000) [13], nghiên c u khu h l

ng

c , bò sát

ng c và 35 loài bò sát. M c

Chúc A không thua kém các vùng khác.

c , bò sát VQG B n En ã th ng kê
l

ng c ,

c 54 loài bò sát thu c 15 h , 2 b và 31 loài

ng c thu c 6 h .
Nguy n Ngh a Thìn, Lê V Khôi, Nguy n Xuân Qu nh, Nguy n V n Qu ng,

Ngô S Vân,

ng Th

Bàng ã th ng kê

áp (2004) [18], ánh giá tính

DSH VQG Phong Nha K

c 60 loài bò sát thu c 15 h , 2 b và 22 loài l

ng c thu c 6 h .

Hoàng Xuân Quang, Hoàng Ng c Th o, H Anh Tu n, Cao Ti n Trung, Nguy n
V n Qu (2007) [11], công b k t qu
bò sát VQG B ch Mã. K t qu
thành ph n loài l

i u tra nghiên c u thành ph n loài l

ng c ,

i u tra nghiên c u t n m 1996 - 2006, ã xác

nh

ng c , bò sát VQG B ch Mã có 93 loài thu c 19 h c a 3 b ,

ng c có 37 loài thu c 5 h c a B không uôi – Anura, bò sát có 56

trong ó l

loài thu c 14 h c a 2 b . K t qu này ã b sung cho VQG B ch Mã 3 h (h Th n
l n r n Anguidae, h Rùa
loài l

u to Platysternidae, h Rùa núi Testudinidae), 39 loài (14

ng c , 25 loài bò sát).
N m 2013 là n m khá thành công

i v i các nhà nghiên c u

ng v t h c

c a Vi t Nam và qu c t v i 15 loài bò sát và ch nhái m i cho khoa h c
hi n

n

c phát

c ta. Các công trình công b v nh ng khám phá m i này trên các t p chí

khoa h c qu c t không ch kh ng

nh ti m n ng a d ng sinh h c cao c a Vi t

Nam mà còn ch ng minh n l c nghiên c u, h p tác có hi u qu c a các nhà khoa
h c Vi t Nam và n

c ngoài. Trong n m 2013, phát hi n 5 loài ch nhái và 10 loài

bò sát m i cho khoa h c
h c thu th p
ang l u gi
vùng

c các nhà nghiên c u công b d a trên các t li u khoa

c trong các chuy n kh o sát
các b o tàng

Vi t Nam hay tham kh o m u v t

ng v t. Loài m i

ng b ng hay trong các khu r ng nhi t

c phát hi n ngay trong v
i

n nhà

vùng núi cao. M c dù ch a có

s li u th ng kê chính th c nh ng s loài bò sát và ch nhái m i

c phát hi n


Vi t Nam trong 5 n m g n ây có th x p
v c

v trí

u b ng trong các n

c

khu

ông Nam Á. Các công trình công b v nh ng phát hi n m i liên t c

c

xu t b n ch ng t hi u qu h p tác trong nghiên c u c a các nhà khoa h c Vi t
Nam và th gi i trong l nh v c khám phá a d ng sinh h c

các n

c nhi t

i, n i

có ti m n ng a d ng sinh h c r t cao nh ng c ng ang ch u nhi u áp l c do tác
ng tiêu c c c a quá trình phát tri n kinh t và bi n
N m 2010, H t Ki m lâm r ng
v nv

c d ng Cham Chu cùng các chuyên gia t

ng th c v t r ng c a Vi n sinh thái và tài nguyên sinh v t và tr

h c Nông Lâm Thái Nguyên ã tri n khai ho t
d ng sinh h c nh m xác
s

ó

i khí h u [20].

xu t

ng i u tra nhanh hi n tr ng a

ng c n thi t

c tuy t ch ng cao. K t qu nghiên c u b
ó có 4 loài n m trong danh l c

qu n lý, b o t n các loài có nguy

c

u ã xác

nh 11 loài bò sát, trong

c a IUCN (t c p VU tr lên) [1].

Nh v y, trong nh ng n m g n ây vi c nghiên c u khu h l
c các nhà khoa h c trong và ngoài n

bò sát t i r ng
c s

i

nh l i hi n tr ng phân b c a các loài quan tr ng, trên c

c nh ng ho t

nh ng k t qu nh t

ng

ng c , bò sát

c r t quan tâm nghiên c u và ã có

nh, nh ng nh ng nghiên c u v tính a d ng khu h l

c d ng Cham Chu thì ch a

bò sát nói riêng nh m xác

ng c , bò sát, t

gi i pháp b o t n

t hi u qu h n.

u t h n n a cho

ng th c v t nói chung và khu h l

nh h tr ng c ng nh

thái c a các loài l

ng c ,

c ti n hành, chính vì v y, ch a có

xu t các gi i pháp b o t n. Do v y c n ph i có s

các công trình nghiên c u v khu h

c

c i m phân b ,

ó làm c s xây d ng ph

ng c ,

c i m sinh

ng án và

xu t

2.3. T ng quan i u ki n t nhiên - kinh t xã h i khu v c nghiên c u
2.3.1. i u ki n t nhiên
2.3.1.1. V trí

a lý

Khu r ng

c d ng Cham Chu n m trên

a bàn 5 xã: Yên Thu n và Phù

L u (huy n Hàm Yên); Trung Hà, Hà Lang và Hòa Phú (huy n Chiêm Hóa), t nh
Tuyên Quang. T a
n 105014’16”

a lý: T 22004’16’’

n 2202’30’’v

B c; 104053’27’’

kinh ông. T ng di n tích t nhiên là 58.187 ha.


- Phía B c giáp huy n B c Quang, t nh Hà Giang.
- Phía

ông giáp xã Minh Quang, Tân M , Phúc Th nh và Tân Th nh huy n

Chiêm Hóa, t nh Tuyên Quang.
- Phía Nam giáp xã Bình Xa huy n Hàm Yên, xã Yên Nguyên huy n Chiêm
Hóa, t nh Tuyên Quang.
- Phía Tây giáp xã Yên Lâm và Yên Phú huy n Hàm Yên, t nh Tuyên Quang.
2.3.1.2.

a hình,

*

a hình

a ch t và th nh

ng

Toàn b di n tích c a khu r ng
Cham Chu. Có ba

nh cao n m

c d ng Cham Chu n m trong khu v c núi

trung tâm g m: Cham Chu (1.587m), Pù Loan

(1.154m) và Khau Vuông (1.218m). Có ba ki u
-

a hình mi n núi:

a hình:

c hình thành do s phát tri n c a các dãy núi theo

d ng t a tia ra xung quanh núi Cham Chu; Phía ông B c là dãy Khau Coóng; Phía
Tây là núi T c L và L ng

án; Phía Tây B c là núi Khu i My, núi Cánh Tiên và

Quân Tinh.
phân b

a hình

ng b ng: Là 2 gi i

t h p n m d c hai bên núi Cham Chu,

hai xã Trung Hà và Hà Lang (phía ông), và hai xã Yên Thu n và Phù

L u (phía Tây).
-

a hình ng p n

c: C ng

c coi là khá quan tr ng, tuy di n tích không

l n nh ng óng vai trò quan tr ng trong vi c hình thành ti u khí h u và ki u sinh
thái ng p n

c, là ngu n cung c p n

a d ng sinh h c c a khu v c;

c, hình thành h sinh thái t nhiên giàu tính

a hình này t n t i

các d ng: Ao, h , sông, su i và

các th y v c.
*

a ch t và th nh

ng

á m ch y u là á phi n, á cát k t, á phi n k t tinh và các lo i á bi n

ch t khác. Có hai lo i

t chính:

vôi thung l ng. Lo i này g m có
Feralit phát tri n do bi n

t Feralit

vàng trên sa phi n th ch và

t xám Feralit phát tri n trên phi n xét và

i tr ng lúa.

t á
t


-

t Feralit màu

vàng trên núi trung bình, núi cao: Phân b t p trung

cao t 700 – 1700m so v i m t n
quá trình mùn hóa t
-

ng

c bi n, lo i

t này có quá trình Feralit y u,

i m nh, là vùng phân b c a các th m r ng t nhiên.

t Feralit màu vàng trên núi th p: Phân b

cao t 300 – 700m, hình

thành trên các lo i á m sa th ch, phi n th ch; vùng phân b th m r ng t nhiên
ph c h i sau khai thác.
-

t á vôi thung l ng:

t có tính ki m,

c hình thành t s n ph m

phong hóa c a á sa th ch, bi n ch t, á vôi; thích h p v i m t s loài cây n qu
có múi (Cam, Chanh…).
-

tb n

a và thung l ng: Bao g m

t , s n ph m h n h p; lo i

t này

t phù sa m i, c , s n ph m

td c

c s d ng cho s n xu t nông nghi p.

2.3.1.3. Khí h u th y v n
* Khí h u
Khu r ng
vùng

c d ng Cham Chu có nh ng nét t

ông B c. Khí h u nhi t

10/11

ng

n 15,50C vào tháng 1, tháng cao nh t lên

xu ng
dao

ng nhi t

i v i s phát tri n c a h

n tháng 10/11.

trung bình hàng n m 22,90C; Nhi t

Nhi t

khí h u

i gió mùa, có hai mùa rõ r t; mùa khô t tháng

n tháng 3/4 n m sau, ây là th i k khô h n

sinh thái; mùa m a t tháng 4/5

ng v i ch

trung bình tháng l nh nh t
n 28,20C r i vào tháng 7. Biên

gi a tháng l nh và nóng nh t lên

n 12,70C.

* Th y v n
T ng l

ng m a trung bình n m

t 1661(mm)

m a trung bình trên 230(mm) là các tháng 6,7,8,9 chi m
m a n m. i u này gây nên hi n t

ng l l t, xói mòn

c bi t 4 tháng có l

ng

n 65,24% t ng l

ng

t và các thi t h i v ng

môi tr

ng và kinh t . Trong 3 n m li n 1999, 2000, 2001 l l t th

ra trên

a bàn khu v c nghiên c u, gây thi t h i l n v ng
M t

c i m chung c a vùng núi

c, c ng v i l
t o nên

i,

ng xuyên x y

i và c a c i.

ông B c là h th ng sông su i dày

ng m a hàng n m l n (1661mm), h th ng sông su i góp ph n

m không khí cao v mùa m a. T ng chi u dài sông su i trong toàn


b khu v c

t

n 1113,7 km t

ng ng kho ng 1,9 km/km2. Phía Tây là Sông

Lô ây c ng là ranh gi i c a khu r ng

c d ng Cham Chu, phía

ông có h

th ng sông Khu i Gu ng b t ngu n t th ng l ng xã Trung Hà ch y qua

a

ph n xã Hà Lang, h p l u v i h th ng sông Tân Thành và sông Phúc Ninh
phía Tây Nam R D Cham Chu.
2.3.1.4. Tài nguyên r ng
* Di n tích r ng và các lo i

t ai

C n c vào k t qu rà soát i u ch nh quy ho ch 3 lo i r ng và quy ho ch
b o v và phát tri n r ng t nh Tuyên Quang
lo i

t ai trong khu r ng

n n m 2020. Di n tích r ng và các

c d ng Cham Chu là 15.262,3 ha, phân theo các huy n

nh sau:
B ng 2.1: Di n tích r ng và các loài

t ai t i khu R D Cham Chu
n v :ha

TT
A
1
2
2.1
2.2

B
C

C c u

t

Di n tích t nhiên
t nông nghi p
t s n xu t nông nghi p
R ng c d ng
t có r ng
R ng t nhiên
R ng tr ng
t ch a có r ng
C , lau lách (Ia)
Cây b i, g r i rác (Ib)
Cây g tái sinh (Ic)
nh
N ng không c
Núi á không cây
t phi nông nghi p
t ch a s d ng

Di n tích

t r ng

C ng
15.590,9

15.498,1
235,8
15.262,3
15.119,2
15.069,8
49,4
143,1
44,9
45,2

c d ng, di n tích

Phân hóa theo huy n
Chiêm Hóa
Hàm Yên
9.181,7
6.409,2
9.172,3
6.325,8
78,4
157,4
9.093,9
6.168,4
9.015,3
6.103,9
9.010,0
6.059,8
5,3
44,1
78,6

64,5
33,4
11,5
45,2

53,0
37,9
55,0

8,9
0,5

29,0
54,5

t có r ng 15.119,2 ha, chi m 99,1%

(r ng t nhiên 15.096,8 ha, r ng tr ng 49,4 ha); di n tích

t ch a có r ng 143,1

ha, chi m 0,9%;
t nông nghi p 15.498,1ha, chi m 99,40 % di n tích t nhiên;


t phi nông nghi p 37,9 ha, chi m 0,24% di n tích t nhiên ( t ,

ng,

các công trình khác…)

t ch a s d ng 55,0 ha, chi m 0,35% di n tích t nhiên;
* Th m th c v t r ng
Trên c s phân lo i Th m th c v t r ng Vi t Nam c a Thái V n Tr ng và
k t qu nghiên c u c a Vi n sinh thái Tài nguyên sinh v t, th m th c v t c a khu
r ng

c d ng Cham Chu có th x p vào các ki u th m th c v t r ng có di n tích

b ng 2.2 d

i ây:

B ng 2.2: Di n tích các loài th m th c v t
TT
1
2
3
4
5
6
7

khu R D Cham Chu

Th m th c v t
R ng kín th ng xanh m a m nhi t i núi á vôi
R ng kín th ng xanh m a m á nhi t i núi trung bình,
núi cao (>700m)
R ng kín th ng xanh m a m nhi t i núi th p (<700m)
Ki u ph r ng h n giao tre n a – cây lá r ng

Ki u ph r ng tre n a
Ki u ph th sinh r ng tr ng
Th m t i cây b i
* Tài nguyên th c v t
Theo các nhà khoa h c, khu h th c v t

khu r ng

Di n tích
2.284,8
5.648,9
6.071,5
945,2
119,4
49,4
143,1

c d ng Cham Chu là

n i giao l u và h i t c a nhi u lu ng th c v t (lu ng th c v t Hymalaya – Vân
Nam – Quý Châu, lu ng th c v t Malaysia – Indonesia, lu ng Indica – Myanma và
lu ng th c v t b n

a B c Vi t Nam – Nam Trung Hoa);

Trên c s s li u k th a c a Vi n sinh thái và Tài nguyên sinh v t, khu
r ng
hi n

c d ng Cham Chu có 906 loài th c v t thu c 425 chi, 136 h , 5 ngành th

b ng 2.3 d

i ây:


B ng 2.3. Thành ph n th c v t

khu r ng

n v phân loài

c d ng Cham Chu

S loài

S chi

H

9

4

2

Ngành M c t c - Equisetophyta

1

1

1

Ngành D ng x - Polypodiophyta
Ngành H t tr n – Gymnospermae

45
12

26
9

11
15

Ngành H t kín – Angiospermae
L p hai lá m m – Magnoliopsida

839
710

476
393

117
94

L p m t lá m m – Liliopsida

129

83

23

Ngành Thông

t – Lycopodiophyta

C ng
906
(Ngu n: K t qu i u tra ánh giá hi n tr ng các loài b
sinh c nh quan tr ng trong khu r ng

425
136
e d a toàn c u và các

c d ng Cham Chu n m 2009, Vi n Sinh thái

và Tài nguyên sinh v t)
Theo s li u th ng kê ch a

y

c a các nhà khoa h c, khu r ng

c d ng

Cham Chu không nh ng a d ng v các ki u h sinh thái r ng mà h th c v t

ây

còn phong phú và a d ng v thành ph n loài; v thành ph n loài th c v t có m ch
ây lên

n 1.500 – 2.000 loài, trong ó 10 loài

c h u, 58 loài quý hi m, thu c

55 chi, 36 h ;
Sách

Vi t Nam n m 2007: Có 43 loài thu c 40 chi, 33 h .

Danh l c
Ngh
r ng,

c a IUCN n m 2014: Có 23 loài thu c 25 chi, 16 h .

nh 32/2006/N

– CP c a Chính ph v qu n lý các loài th c v t

ng v t r ng nguy c p, quý, hi m: Có 16 loài thu c 15 chi, 15 h . Nhi u loài

th c v t có giá tr kinh t cao nh : Hoàng
Lý, Chò ch , Gù h

ng...

* Tài nguyên

ng v t

Theo các nhà khoa h c,
b

c

àn, P Mu, Thông tre, Nghi n và Trai

u ã ghi nh n

n nghiên c u t i khu r ng

c 37 loài thú trong s

ó có 21 loài n m trong sách

Vi t Nam (2007) t c p VU tr lên, 47 loài chim trong s
sách

ó có 2 loài n m trong

Vi t Nam (2007) t c p VU tr lên, 11 loài bò sát ã

cu c i u tra, trong ó có 8 loài n m trong sách

c d ng Cham Chu

c ghi nh n trong

Vi t Nam (2007) t c p VU tr