Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn xã Quân Bình,huyện Bạch Thông, tình Bắc Kạn ( Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

V
Tên

NG TH HI N

tài:

ÁNH GIÁ HI U QU S

T NÔNG NGHI P TRÊN

A BÀN

XÃ QUÂN BÌNH, HUY N B CH THÔNG, T NH B C K N

KHÓA LU N T T NGHI P

H

ào t o

IH C

: Chính quy

Chuyên ngành

:

a chính môi tr

Khoa

: Qu n lý tài nguyên

Khóa h c

: 2011 - 2015

Thái Nguyên, n m 2015

ng


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN

V

Tên

NG TH HI N

tài:

ÁNH GIÁ HI U QU S

T NÔNG NGHI P TRÊN

A BÀN

XÃ QUÂN BÌNH, HUY N B CH THÔNG, T NH B C K N

KHÓA LU N T T NGHI P
H

ào t o

: Chính quy

Chuyên ngành

:

L p

: K43 - QLTN

Khoa

: Qu n lý tài nguyên

Khóa h c

: 2011 - 2015

Gi ng viên h

IH C

a chính môi tr

ng

ng d n: PGS.TS Tr n V n i n

Thái Nguyên, n m 2015


L IC M

N

Th c t p t t nghi p là m t khâu r t quan tr ng trong quá trình h c t p c a
m i sinh viên nh m h th ng l i toàn b nh ng ki n th c ã h c, v n d ng lí thuy t
vào th c ti n, b
tr

c

u làm quen v i ki n th c khoa h c. Qua ó sinh viên ra

ng s hoàn thi n h n v ki n th c lí lu n, ph

ng pháp làm vi c, n ng l c công

tác nh m áp ng nhu c u th c ti n c a công vi c sau này.
c s giúp

c a Ban giám hi u nhà tr

ng

i h c Nông Lâm Thái

Nguyên và Ban ch nhi m khoa Qu n lý Tài nguyên, em ã ti n hành nghiên c u
tài “ ánh giá hi u qu s

d ng

t nông nghi p trên

a bàn xã Quân

Bình,huy n B ch Thông, tình B c K n
Trong su t quá trình th c t p, em ã nh n

c s giúp

c a các th y cô

giáo và anh ch n i em th c t p t t nghi p.
Em xin chân thành c m n Ban giám hi u nhà tr

ng

i h c Nông Lâm

Thái Nguyên, Ban ch nhi m Qu n lý Tài nguyên và các th y, cô giáo b môn và
c bi t là th y giáo PGS.TS. Tr n V n i n ng

i ã tr c ti p h

ng d n em hoàn

thành khóa lu n t t nghi p này.
M c dù ã c g ng r t nhi u song b n khóa lu n t t nghi p c a em không th
tránh kh i nh ng thi u xót. Em r t mong nh n
th y cô giáo, ý ki n óng góp c a b n bè

c nh ng ý ki n ch b o c a các

bài khóa lu n t t nghi p c a em

hoàn thi n h n.
Em xin chân thành c m n!

Thái Nguyên, ngày 25 tháng 12 n m 2014
Sinh viên

V

ng Th Hi n

c


DANH M C CÁC B NG
Trang

B ng 2.1. Hi n tr ng s d ng

t c a Vi t Nam c a n m 2012 ...............................14

B ng 4.1. B ng t ng h p n ng su t s n l

ng m t s lo i cây tr ng chính c a xã

n m 2013: .................................................................. Error! Bookmark not defined.
B ng 4.2: Hi n tr ng s d ng

t c a xã Quân Bình n m 2013 ...............................35

B ng 4.3. Hi n tr ng v di n tích và s n l

ng m t s cây tr ng chính c a xã n m

2013 ...........................................................................................................................37
B ng 4.4. Các LUT s n xu t nông nghi p c a xã Quân Bình ..................................38
B ng 4.5. Hi u qu kinh t c a các lo i cây tr ng chính ..........................................42

B ng 4.6: Phân c p các ch tiêu ánh giá v hi u qu kinh t ..................................43
B ng 4.7: Phân c p hi u qu kinh t ki u s d ng

t trong LUT 1 ........................44

B ng 4.8: Phân c p hi u qu kinh t ki u s d ng

t trong LUT 2 ........................45

B ng 4.9: Phân c p hi u qu kinh t ki u s d ng

t trong LUT 3 ........................46

B ng 4.10: Phân c p hi u qu kinh t ki u s d ng

t trong LUT 4 ......................47

B ng 4.11: Phân c p hi u qu kinh t ki u s d ng

t trong LUT 5 ......................48

B ng 4.12. Hi u qu xã h i c a các LUT .................................................................50
B ng 4.13. Hi u qu môi tr

ng c a các ki u s d ng

t ......................................52


DANH M C CÁC HÌNH

Trang

Hình 4.1. Hi n tr ng s d ng

t c a xã Quân Bình n m 2013 ...............................36

Hình 4.2: Ru ng khoai lang v

ông

Hình 4.3: cánh

thôn Nà Búng..............................................44

ng lúa thôn Thái Bình ...................................................................45

Hình 4.4: Ru ng ngô t i thôn Thôm Mò ...................................................................46
Hình 4.5: bãi tr ng
Hình 4.6:

t

ng t i thôn Nà Búng ........................................................48

i cây m t i thôn Nà Li ng ...................................................................49


DANH M C CÁC T , C M T
Ch vi t t t

VI T T T

Nguyên ngh a

UBND

y ban nhân dân

BVTV

B o v th c v t

LX

Lúa xuân

LM

Lúa mùa

VL

Very Low (r t th p)

L

Low (th p)

M

Medium (trung bình)

H

High (cao)

VH

Very high (r t cao)

LUT

Land Use Type (lo i hình s d ng

STT

S th t

FAO

Food and Agricuture Organnization - T ch c nông
l

ng Liên hi p qu c

GTSX

Gía tr s n xu t

CPSX

Chi phí s n xu t

TNT

Thu nh p thu n

HQSDV

Hi u qu s d ng v n

GTNCL

Gía tr ngày công lao

ng

t)


M CL C
Trang

PH N 1: M

U....................................................................................................1

1.1. Tính c p thi t c a

tài .......................................................................................1

1.2. M c ích c a

tài ..............................................................................................2

1.3. Yêu c u c a

tài ................................................................................................2

1.4.Ý ngh a c a

tài ..................................................................................................2

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U.........................................................................4
2.1.

t và vai trò c a

2.1.1. khái ni m v
2.1.2.

c i m

t

i v i s n xu t nông nghi p ............................................4

t và

t nông nghi p.................................................................4

t nông nghi p.................................................................................5

2.1.3. Vai trò và ý ngh a c a
2.2. S d ng

t ai trong nông nghi p .............................................6

t và nh ng quan i m s d ng

2.2.1. S d ng

t và nh ng nhân t

nh h

t .....................................................7

ng

n s d ng

t ..............................7

2.2.2. Quan i m s d ng

t b n v ng .....................................................................9

2.2.3. Tình hình s d ng

t nông nghi p trên Th gi i và Vi t Nam .....................13

2.3. Hi u qu và tính b n v ng trong s d ng
2.3.1. Khái quát hi u qu s d ng

t ....................................................15

t .......................................................................15

2.3.2. S c n thi t ph i ánh giá hi u qu s d ng
2.3.3. Tiêu chu n ánh giá hi u qu s d ng
2.4.

nh h

ng s d ng

xu t s d ng

2.4.2. Quan i m nâng cao hi u qu s d ng
nh h

PH N 3:
3.1.
3.1.1.

it

ng s d ng
IT

t ......................................................17

t nông nghi p ................................................................18

2.4.1. C s khoa h c và th c ti n trong

2.4.3.

t .............................................17

t ..................................18

t nông nghi p ................................18

t ..................................................................................19

NG N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ....20

ng và ph m vi nghiên c u .......................................................................20
it

ng nghiên c u......................................................................................20

3.1.2. Ph m vi nghiên c u .........................................................................................20
3.2.

a i m và th i gian ti n hành .........................................................................20

3.3. N i dung nghiên c u ..........................................................................................20
3.4. Ph

ng pháp nghiên c u....................................................................................20

3.4.1. Ph

ng pháp i u tra s li u th c p ..............................................................20

3.4.2. Ph

ng pháp i u tra s li u s c p................................................................21

3.4.3. Ph

ng pháp tính hi u qu c a các lo i hình s d ng

3.4.4. Ph

ng pháp ánh giá tính b n v ng..............................................................22

3.4.5. Ph

ng pháp tính toán phân tích s li u .........................................................22

t ..............................21

PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N.....................................23

4.1.

i u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a xã Quân Bình -huy n B ch Thông -

t nh B c K n ..............................................................................................................23
4.1.1. i u ki n t nhiên, các ngu n tài nguyên và môi tr

ng ...............................23

4.1.2. Th c tr ng phát tri n kinh t xã h i ................................................................28
4.1.3. ánh giá chung v
h

ng t i s d ng

i u ki n t nhiên - kinh t - xã h i c a xã Quân Bình nh

t................................................................................................32

4.2. ánh giá hi n tr ng và xác

nh lo i hình s d ng

t c a xã Quân Bình ........34

4.2.1. Hi n tr ng s d ng

t ....................................................................................34

4.2.2. Các lo i hình s d ng

t nông nghi p c a xã Quân Bình huy n B ch Thông. ......38

4.3. ánh giá hi u qu s d ng

t s n xuât nông nghi p ........................................41

4.3.1. Hi u qu kinh t . .............................................................................................41
4.3.2. Hi u qu xã h i. ..............................................................................................49
4.3.3. Hi u qu môi tr

ng. ......................................................................................51

4.4. L a ch n các lo i hình s d ng
xã h i- môi tr

t s n xu t nông nghi p

t hi u qu kinh t -

ng cho xã Quân Bình.......................................................................53

4.4.1.Nguyên t c l a ch n.........................................................................................53
4.4.2. Tiêu chu n l a ch n. .......................................................................................53
4.4.3.H
4.5.

ng l a ch n các lo i hình s d ng

nh h

ng s d ng

t nông nghi p

t.......................................................53
t hi u qu cho xã. ...............................54

4.6. M t s gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng

t s n xu t nông nghi p cho xã

Quân Bình. ................................................................................................................55


4.6.1. Gi i pháp chung ..............................................................................................55
4.6.2. Gi i pháp c th . .............................................................................................58
PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................59
5.1. K t lu n ..............................................................................................................59
5.2.

ngh ...............................................................................................................60

TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................62


1

PH N 1
M

1.1. Tính c p thi t c a

U

tài

t ai là ngu n tài nguyên vô cùng quý giá mà thiên nhiên ã ban t ng cho
con ng

i.

t ai là n n t ng

t xã h i, nó không ch là
thay th

c,

có tác
tr

c bi t là

ng m nh m

it

con ng

i

ng lao

ng mà còn là t li u s n xu t không th

i v i ngành s n xu t nông nghi p,

n hi u qu s n xu t

ng duy nh t s n xu t ra nh ng l

s d ng

nh c và t ch c các ho t

t nông nghi p,

t là y u t

u vào

ng th i c ng là môi

ng th c th c ph m nuôi s ng con ng

t có hi u qu và b n v ng ang tr thành v n

gia, nh m duy trì s c s n xu t c a

ng kinh

i. Vi c

c p thi t v i m i qu c

t ai cho hi n t i và cho t

ng lai.

Xã h i phát tri n, dân s t ng nhanh kéo theo nh ng òi h i ngày càng t ng
v l
ng

ng th c và th c ph m, ch
i ã tìm m i cách

càng t ng ó. Nh v y

khai thác
t ai,

nh ng l i có nguy c b suy thoái d
c a con ng
tích

c ng nh các nhu c u v v n hóa, xã h i. Con
t ai nh m th o mãn nh ng nhu c u ngày

c bi t là
i tác

i trong quá trình s n xu t.

t nông nghi p có h n v di n tích
ng c a thiên nhiên và s thi u ý th c

ó còn ch a k

n s suy gi m v di n

t nông nghi p do quá trình ô th hóa ang di n ra m nh m , trong khi kh

n ng khai hoang

t m i l i r t h n ch . Do v y, vi c ánh giá hi u qu

s d ng

h p lý theo quan i m sinh thái và phát tri n b n v ng ang tr thành v n
tính ch t toàn c u ang
n

c các nhà khoa h c trên th gi i quan tâm.

c có n n kinh t nông nghi p ch y u nh

hi u qu s d ng

mang
iv im t

Vi t Nam, nghiên c u, ánh giá

t nông nghi p càng tr nên c n thi t h n bao gi h t.

Xã Quân Bình n m cách trung tâm huy n 10km xã có nhi u i u ki n thu n
l i

phát tri n v công- nông nghi p và d ch v . tuy nhiên nông nghi p v n là

nghành s n xu t chính, là m t xã thu n nông nên s n xu t nông nghi p còn g p
nhi u khó kh n do h n ch trong quá trình phát tri n c s h t ng, c s ch bi n
và tiêu th , ph

ng th c canh tác ch a

c chuyên môn hóa, trình

s n xu t ch y u d a vào kinh nghi m, tài nguyên

thâm canh

t ai và nhân l c ch a

c


2

y

khai thác

. Trong nh ng n m g n ây, quá trình chuy n d ch theo h

công nghi p hóa hi n
nhu c u l
iv i

i hóa làm gi m qu

t nông nghi p c a xã. Bên c nh ó,

ng th c, th c ph m l i t ng nhanh do s gia t ng dân s t o ra s c ép
t canh tác

Vì v y vi c
hi u qu

nh h

ng cho ng

i dân trong xã khai thác và s d ng h p lý, có

t s n xu t nông nghi p là m t trong nh ng v n

cao hi u qu s d ng

t.

t nông nghi p nh m

gi i quy t v n

xu t h

ng s d ng

Ban ch nhi m khoa Tài nguyên và Môi tr
Nguyên,

ng th i d

is h

nâng

t thích h p là vi c r t quan tr ng.

ng - tr

ng

t,

cs

ng ý c a

i h c Nông Lâm Thái

ng d n tr c ti p c a th y giáo: PGS.TS.Tr n V n

i n, em ti n hành nghiên c u
nghi p trên

h t s c c n thi t

này thì vi c ánh giá hi u qu s d ng

Xu t phát t ý ngh a th c ti n và nhu c u s d ng

tài: “ ánh giá hi u qu s

d ng

t nông

a bàn xã Quân Bình - huy n B ch Thông - t nh B c k n”

1.2. M c ích c a
- ánh giá

tài
c hi u qu s d ng

t s n xu t nông nghi p. L a ch n ph ng th c

s n xu t có hi u qu cao phù h p khuy n cáo và nhân r ng.

nh m nâng cao hi u qu s d ng
1.3. Yêu c u c a
-

ng

xu t

c các gi i pháp

t s n xu t nông nghi p.

tài

i u tra thu th p i u ki n t nhiên kinh t xã h i c a xã m t các

y

,

chính xác và khách quan.
-

ánh giá úng, khách quan, toàn di n và trung th c, th c tr ng

nghi p c a

a ph

ng.

- Các lo i hình s d ng
qu

t nông

t ph i at hi u qu cao v kinh t , xã h i và môi tr ng.

xu t nh ng gi i pháp mang tính kh thi cao nh m phát tri n b n v ng

t nông nghi p trên

1.4.Ý ngh a c a

a bàn xã.

tài

C ng c ki n th c ã ti p thu trong nhà tr
cho sinh viên trong quá trình th c t p t i c s .

ng và nh ng ki n th c th c t


3

Nâng cao kh n ng ti p c n và thu th p x lý thông tin c a sinh viên trong
quá trình làm

tài.

Trên c s

ánh giá hi u qu s d ng

nh h

ng s d ng

a ph

ng.

t nông nghi p t

t hi u qu cao và b n v ng, phù h p v i

ó

xu t các

i u ki n c a


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1.

t và vai trò c a

2.1.1. khái ni m v
* Khái ni m

t

t và

i v i s n xu t nông nghi p
t nông nghi p

t

t là ngu n tài nguyên thiên nhiên quý giá mà con ng
n i con ng
ng

c,

i sinh ra s ng và l n lên nh vào các s n ph m làm ra t

i s ng ch y u là ph thu c vào
Cho

i có

t là

t ai. Con

t ai.

n nay ã có r t nhi u khái ni m,

nh ngh a v

t ai. Khái ni m

u

tiên c a h c gi i ng

i Nga Docutraiep n m 1987 cho r ng: “ t là v t th t nhiên

c ut o

i do k t qu quá trình ho t

thành

c l p lâu

t, ó là: “ á m , sinh v t, khí h u,

ng t ng h p c a 5 y u t hình

a hình, th i gian” (Nguy n Th

và cs, 1999) [4]. Tuy nhiên, khái ni m này ch a

t khác còn t n t i trong môi tr

n s tác

ng c a các y u

ng xung quanh, do ó sau này m t s h c gi

khác ã b xung các y u t khác nh : N
là y u t vai trò c a c a con ng

c p

ng

i

cc a

t, n

c ng m, n

c m t,

c bi t

hoàn ch nh khái ni m trên.

t là t li u s n xu t c b n và ph bi n quý báu nh t c a s n xu t nông

nghi p, là i u ki n không th thi u
h loài ng

c c a s t n t i và tái sinh c a hàng lo t th

i k ti p nhau (C.Mac, 1949) [2].

Các nhà kinh t , th nh
trên m t c a v trái
ngh a r ng nh sau:
c u thành c a môi tr

t mà

ng và quy ho ch Vi t Nam cho r ng: “
ó cây c i có th m c

ng sinh thái ngay bên trên và bên d

khái ni m chung nh t có th hi u:

v t,

t ai

t ai là m t di n tích c th c a b m t trái

Nh v y ã có r t nhi u khái ni m và

chi u th ng

c” và

t; theo chi u ngang, trên m t

c hi u theo
t, bao g m các

i b m t ó.

nh ngh a khác nhau v

t nh ng

t ai là kho ng không gian có gi i h n, theo

ng, g m: Khí h u c a b u khí quy n, l p ph th nh

ng v t, di n tích m t n

t ai là ph n

c, tài nguyên n

c ng m và khoáng s n trong lòng

t là s k t h p gi a th nh

v n th m th c v t v i các thành ph n khác, nó tác

ng, th m th c

ng,

a hình, th y

ng gi vai trò quan tr ng và có


5

ý ngh a to l n

i v i ho t

* Khái ni m

ng s n xu t c ng nh cu c s ng c a xã h i loài ng

i.

t nông nghi p

t nông nghi p là

t

c s d ng vào m c ích s n xu t, nghiên c u, thí

nghi m v nông nghi p, lâm nghi p nuôi tr ng th y s n, làm mu i và m c ích b o

v , phát tri n r ng: Bao g m
tr ng th y s n,
2.1.2.

t s n xu t nông nghi p,

t làm mu i và

c i m

t lâm nghi p,

t nuôi

t nông nghi p khác.

t nông nghi p

t nông nghi p thu c lo i

t ng

i ta ch y u s d ng vào m c ích nông

nghi p nh tr ng tr t, ch n nuôi, nuôi tr ng th y s n. Ngoài ra còn có lo i
nông nghi p nh ng th c t không thu c
cho ngành khác. Vì v y ch có lo i
coi là

t s n xu t nông nghi p mà nó ph c v

t s d ng vào m c ích nông nghi p m i

c

t nông nghi p.
Nh ng di n tích

nông nghi p

t ai ph i qua c i t o m i

c coi là

nghi p, song do
s d ng

ng s n xu t
nh

t này có s khác nhau d n

n vi c

t c ng khác nhau.
n

c ta phân b không

u gi a các vùng trong c n

ng b ng Sông C u Long có t tr ng l n nh t c n

tích toàn vùng và vùng

t tr ng.

phì và

màu m

các vùng là khác nhau,

ng b ng Sông H ng và

cao ch y u là

t phù sa chi m t l l n v i các vùng khác. Còn vùng

B và Tây Nguyên ph n l n là

ng b ng Sông C u Long có

t nh v y s

c và su t kh u. Do ó

nông nghi p c a n

màu m

ông Nam

t bazan.

t nông nghi p Vi t Nam chi m t l r t l n t ng di n tích
c, v i qu

c.

c chi m 67,1% di n

trong ó vùng

trong n

c xác

t nông nghi p là s d ng vào m c ích nông

c i m tình hình t ng lo i

t nông nghi p
Vùng

a vào ho t

t có kh n ng s n xu t nông nghi p.Nhà n

m c ích s d ng ch y u c a

n

t thu c

m b o cho ngu n l

t t nhiên c a c

ng th c, th c ph m tiêu dùng

c i m t nhiên, khí h u nhi t

c ta c ng r t a d ng và phong phú.

i nên vi c s n xu t

mi n B c n

ra 4 mùa rõ r t vì v y s n xu t nông nghi p mang tính mùa v .

c ta có phân

mi n Nam có 2 mùa

(mùa khô và mùa m a) nên r t thu n l i cho vi c s n xu t nông nghi p.


6

Vy

s d ng

t nông nghi p có hi u qu và b n v ng c n có nh ng bi n pháp

nh m nâng cao và s d ng

t ai hi u qu nh t trong hi n t i và c v t ng lai.

2.1.3. Vai trò và ý ngh a c a

t ai trong nông nghi p

t là kho ng không gian lãnh th c n thi t
trong các ngành kinh t qu c dân và ho t
quy t

i v i m i quá trình s n xu t

ng c a con ng

nh s t n t i và phát tri n c a xã h i loài ng

c p các t li u lao

ki n v t ch t

ng th i là

ng là cha c a

i, là kho tàng cung

nh c , là n n t ng c a t p th .”

t ai là y u t tích c c c a quá trình s n xu t là i u
it

ng lao

ng (luôn ch u tác

s n xu t nh : Cày, b a x i, xáo,...) và công c lao
(s d ng

t là m , lao

t là m t phòng thí nghi m v

ng, v t ch t, là v trí

i v i nông nghi p:

t ai óng vai trò

i, nó là c s t nhiên, là ti n

cho m i quá trình s n xu t. C.Mác ã nh n m nh “
m i c a c i v t ch t xã h i”, “

i.

ng trong quá trình

ng hay ph

ng ti n lao

ng

tr ng tr t, ch n nuôi....). Quá trình s n xu t luôn có m i quan h ch t

ch v i

phì nhiêu và quá trình sinh h c t nhiên c a

t.

Th c t cho th y trong quá trình phát tri n xã h i loài ng

i, s hình thành

và phát tri n c a m i n n v n minh v t ch t, v n hóa tinh th n, các thành t khoa
h c công ngh

u

c xây d ng trên n n t ng c b n là s d ng

Trong nông lâm nghi p

th thay th

t ai

t.

c coi là t li u s n xu t ch y u và không

c. Ngoài vai trò là c s không gian,

t còn có hai ch c n ng

c

bi t quan tr ng sau:

- Là

it

ng ch u s tác

xu t: là n i con ng

i th c hi n các ho t

nhu c u s ng c a con ng

n

ng tr c ti p c a con ng
ng lên

t o ra s n ph m áp ng

i.

t tham gia tích c c vào quá trình s n xu t, cung c p cho cây tr ng

c, mu i khoáng, không khí và các ch t dinh d

sinh tr

t

ng và phát tri n. Nh v y,

N ng su t và ch t l

ng c n thi t cho cây tr ng

t g n nh tr thành công c s n xu t.

ng s n ph m ph thu c vào

màu m c a

c các t li u s n xu t dùng trong nông nghi p ch có
này (L

i trong quá trình s n

ng V n Hinh và cs, 2003) [7].

t. Trong t t

t m i có ch c n ng


7

2.2. S d ng

t và nh ng quan i m s d ng

2.2.1. S d ng
2.2.1.1. S d ng
S d ng

t và nh ng nhân t

nh h

t

ng

n s d ng

t

t là gì?
t là h th ng các bi n pháp nh m i u hòa m i quan h ng

t trong t h p v i các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác và môi tr
vào quy lu t phát tri n kinh t xã h i cùng v i yêu c u không ng ng n
v ng v m t sinh thái, quy t
h p lý là tài nguyên

nh ph

ng h

hi u ích sinh thái, kinh t , xã h i cao nh t. Vì v y vi c s d ng
ng kinh t c a nhân lo i. Trong m i ph

d ng

t theo yêu c u s n xu t và

ng. C n c
nh và b n

ng chung và m c tiêu s d ng

t ai, phát huy t i a nh ng ch c n ng c a

ho t

i-

t nh m

t

tt i

t thu c ph m trù

ng th c s n xu t nh t

nh, vi c s

i s ng c n c vào thu c tính t nhiên c a

t

ai. V i vai trò là nhân t c a s c s n xu t, các nhi m v và n i dung s d ng

t

ai

c th hi n

các khía c nh sau:

- S d ng

t h p lý v không gian, hình thành hi u qu kinh t không gian

s d ng

t.

- Phân ph i h p lý c c u
thành c c u kinh t s d ng

- Quy mô s d ng
t s d ng

t ai trên di n tích

t.

t c n có s t p trung thích h p, hình thành quy mô kinh

s d ng

t ai thích h p, hình thành vi c s d ng

cách kinh t , t p trung, thâm canh. (L
2.2.1.2. Nh ng nhân t

nh h

ng

Trong quá trình s d ng

h

t là nhân t
ng

c s d ng, hình

t.

- Gi m t

lên

t ai

nh h

ng t i

t ai m t

ng V n Hinh và cs, 2003) [7].
n vi c s d ng

t không ch các ho t

t
ng tr c ti p c a con ng

i

t mà bên c nh ó còn có nhi u nhân t khác nh

t nh : Ph m vi, c c u và ph

ng th c s d ng

t... v a b chi ph i b i

các i u ki n và quy lu t sinh thái t nhiên, v a b chi ph i b i các i u ki n, quy
lu t kinh t - xã h i và các y u t k thu t. Vì v y, nh ng i u ki n và nhân t
h

ng ch y u

n vi c s d ng

t là:

nh


8

*Y ut

i u ki n t nhiên

i u ki n t nhiên có r t nhi u y u t nh : Ánh sáng, nhi t
th y v n, không khí... trong các nhân t

d ng

t ai, sau ó là i u ki n

ó khí h u là nhân t hàng

t ai ch y u là

,l

ng m a,

u c a vi c s

a hình, th nh

ng và các

nhân t khác.
+ i u ki n khí h u: ây là nhóm y u t

nh h

xu t nông nghi p và i u ki n sinh ho t c a con ng
nhi t

cao hay th p, s sai khác v nhi t

ng r t l n, tr c ti p

i. T ng di n tích nhi u hay ít,

v th i gian và không gian, biên

t i cao hay th p gi a ngày và êm… tr c ti p nh h
tr

ng và phát tri n cây tr ng. L

ng

n s phân b , sinh

ng m a nhi u hay ít, b c h i m nh hay y u có ý

ngh a quan tr ng trong vi c gi nhi t
b o kh n ng cung c p n

ns n

và

mc a

c cho cây sinh tr

t, c ng nh kh n ng

ng, phát tri n (L

m

ng V n Hinh và

Cs, 2003) [7].
+

i u ki n

n

c bi n,

h

ng

d ch

t ai: S khác nhau gi a
ng d c... th

ng d n

n

a m o,

cao so v i m c

t ai khí h u khác nhau, t

ó nh

n s n xu t và phân b các ngành nông nghi p, lâm nghi p, là c n c cho vi c

l a ch n c c u cây tr ng, xây d ng
M i vùng
?

a hình,

ngu n n

ng m ng, th y l i canh tác và c gi i hóa.

a lý khác nhau có s khác bi t v

i u ki n ánh sáng, nhi t

c và các i u ki n t nhiên khác. Các y u t này nh h

n kh n ng, công d ng và hi u qu s d ng
lu t c a t nhiên, t n d ng l i th
t , xã h i và môi tr

ó nh m

ng r t l n

t. Vì v y c n tuân theo các quy
t

c hi u qu cao nh t v kinh

ng.

* Y u t v kinh t - xã h i
Bao g m các y u t nh : Ch
qu n lý, s c s n xu t và trình

xã h i, dân s và lao

ng, thông tin và

phát tri n c a kinh t hàng hóa, c c u kinh t và

phân b s n xu t, các i u ki n v nông nghi p, công nghi p, giao thông v n t i, s
phát tri n c a khoa h c k thu t công ngh , trình
“Y u t kinh t - xã h i th
ai” (L

ng có ý ngh a quy t

qu n lý, s d ng lao
nh, ch

ng V n Hinh và Cs, 2003) [7]. Th c v y, ph

ng h

o

ng...

i vi c s d ng
ng s d ng

t

t
c


9

quy t

nh b i yêu c u xã h i và m c tiêu kinh t trong t ng th i k nh t

ki n t nhiên c a
d ng

t.

nh h

t ai cho phép xác

ng c a i u ki n t nhiên t i vi c s d ng

b ng hi u qu s d ng
ng

t. Th c tr ng s d ng

i s h u, s d ng và kinh doanh

i u ki n c i t o và h n ch s d ng
tâm quá m c

nh kh n ng thích ng v ph

t liên quan

t

nh. i u
ng th c s
c ánh giá

n l i ích kinh t c a

t. Tuy nhiên n u có chính sách u ãi s t o
t theo ki u bóc l t

n l i nhu n t i a c ng d n

t ai. M t khác, s quan

n tình tr ng

t ai không nh ng b

s d ng không h p lý mà còn b h y ho i.
Nh v y, các nhân t
nhi u t h p nh h
có tác

ng

i u ki n t nhiên và i u ki n kinh t - xã hôi t o ra

n vi c s d ng

ng khác nhau. Vì v y, c n d a vào y u t t nhiên và kinh t - xã h i trong

l nh v c s d ng
d ng

t ai

t ai

t

ó tìm ra nh ng nhân t thu n l i và khó kh n

T khi bi t s d ng

t b n v ng
t ai vào m c ích sinh t n c a mình,

c s c n thi t cho s s ng và cho t
Khi dân s còn ít
con ng

ng lai phát tri n c a con ng

áp ng nhu c u v l

i ã khai thác t

ang phát tri n thì v n

i.

ng th c th c ph m c a mình thì

dân s ngày càng t ng,

mb ol

s c ép ngày càng m nh m lên

nông nghi p trên nh ng vùng

c bi t là

ng th c cho s gia t ng dân s

t ai. Di n tích

nông nghi p ngày càng b thu h p, con ng

i ã ph i m mang thêm di n tích

t di n ra m t cách nghiêm tr ng.

Tác

i ã làm cho

phì nhiêu c a

t, lúc ó khó có th ph c h i l i

n u mu n ph c h i l i thì c n ph i chi phí r t l n.
Duy trì vòng tu n hoàn sinh hoá h c và
phân ph i v t ch t, mang tính

các n

c

ã tr thành

t không thích h p cho s n xu t, h u qu

ng c a con ng

ng l n

t ai thích h p cho s n xu t

quá trình thoái hoá

n thoái hoá

t ai ã tr thành

t khá d dàng và không gây ra nh ng nh h

t ai. Nh ng ngày nay, m t

gi m và d n

s

t hi u qu cao.

2.2.2. Quan i m s d ng

n

t ai. Tuy nhiên m i y u t gi v trí và

t

ã ngây ra

t ngày càng b suy
phì nhiêu c a

t

t có nh ng ch c n ng chính là:

a hoá h c, phân ph i n

m và phân ph i n ng l

c, tích tr và

ng. Các ch c n ng trên


10

c a

t là nh ng tr giúp c n thi t cho các h sinh thái. S d ng

hi u qu và b n v ng luôn là mong mu n cho s t n t i và t
con ng

i. Vì v y tìm ki m nh ng bi n pháp s d ng

t ai m t cách

ng lai phát tri n c a

t thích h p, b n v ng ã

c nhi u nhà khoa h c và các t ch c qu c t quan tâm. Thu t ng “s d ng

t

b n v ng” (Sustainable land use) ã tr lên thông d ng trên th gi i nh hi n nay.
Nông nghi p b n v ng không có ngh a là kh

c t

nh ng kinh nghi m

truy n th ng mà ph i h p, l ng ghép nh ng sáng ki n m i t các nhà khoa h c, t
nông dân ho c c hai.

i u tr nên thông th

ng v i nh ng ng

v ng là vi c s d ng nh ng công ngh và thi t b m i v a
mô hình canh tác t ng h p
ch n nuôi

gi m giá thành

u vào.

ng v t, nh ng ki n th c v sinh thái

i nông dân, b n

c phát ki n, nh ng

ó là nh ng công ngh v

qu n lý sâu h i và b nh d ch.

t o nông nghi p b n v ng c n có 3 i u ki n ó là: công ngh b o t n tài
nguyên, nh ng t ch c t bên ngoài và nh ng t ch c v các nhóm
gi cho r ng xu th phát tri n nông nghi p b n v ng
x

ng và hi n nay ã tr thành

it

c các n

ng mà nhi u n

a ph

ng. Tác

c phát tri n kh i

c nghiên c u theo h

ng k

th a, ch t l c cái tinh tuý c a n n nông nghi p ch không ch y theo cái hi n

i

bác b nh ng cái thu c v truy n th ng. Trong nông nghi p b n v ng vi c ch n cây
gì, con gì trong m t h sinh thái t
mà ph i i u tra nghiên c u

ng ng không th áp

hi u bi t t nhiên.

Không ai hi u bi t h sinh thái nông nghi p
ng

i sinh ra và l n lên

m t vùng b ng chính nh ng

ó. Vì v y, xây d ng nông nghi p b n v ng nh t thi t

c n ph i có s tham gia c a ng

i dân trong vùng nghiên c u. Phát tri n b n v ng

là vi c qu n lý và b o t n c s tài nguyên t nhiên,
công ngh th ch theo m t ph

t c nhu c u c a con ng

ng th c sao cho

không b suy thoái môi tr
a ra

t

nh h

ng nh ng thay

i

n s th a mãn m t cách liên

i, c a nh ng th h hôm nay và mai sau. S phát tri n

nông nghi p b n v ng chính là s b o t n

FAO ã

t theo ý mu n ch quan

t, n

c, các ngu n

ng, sinh l i kinh t và ch p nh n

ng th c v t,

c v m t xã h i.

c nh ng ch tiêu c th cho nông nghi p b n v ng là:

- Th a mãn nhu c u dinh d

ng c b n cho th h v s l

ng, ch t l

ng


11

và các s n ph m nông nghi p khác.
- Cung c p lâu dài vi c làm,
nh ng ng

thu nh p và các i u ki n s ng t t cho

i tr c ti p làm nông nghi p.

- Duy trì và có th t ng c

ng kh n ng s n xu t c a các c s tài nguyên thiên

nhiên, kh n ng tái s n xu t c a các tài nguyên tái t o

c không phá v ch c n ng

c a các chu trình sinh thái c s và cân b ng t nhiên, không phá v b n s c v n hóa xã h i c a c ng

ng s ng nông thôn ho c không gây ô nhi m môi tr

- Gi m thi u kh n ng b t n th

ng.

ng trong nông nghi p, c ng c lòng tin

cho nông dân.
Nh ng nguyên t c
nh ng m c tiêu c n

t

c coi là tr c t trong s d ng

t ai b n v ng và là

c:

- Duy trì, nâng cao s n l

ng (Hi u qu s n xu t);

- Gi m t i thi u m c r i ro trong s n xu t (An toàn);
- B o v tài nguyên thiên nhiên và ng n ch n s thoái hóa

t, n

c;

- Có hi u qu lâu dài;
-

c xã h i ch p nh n” .

Th c t n u di n ra
s

t

c, n u ch

t

ng b v i nh ng m c tiêu trên thì kh n ng b n v ng
c m t hay vài m c tiêu mà không ph i t t c thì kh

n ng b n v ng ch mang tính b ph n.
V n d ng các nguyên t c ã nêu
là b n v ng ph i

t

trên,

Vi t Nam m t lo i hình

c 3 yêu c u:

- B n v ng v kinh t : Cây tr ng cho n ng su t cao, ch t l
tr

c coi

ng t t,

c th

ng ch p nh n.
H th ng s d ng ph i có m c n ng su t sinh h c cao trên m c bình quân vùng

có cùng i u ki n

t ai, n u không s không c nh tranh

c trong c ch th tr ng.

N ng su t sinh h c bao g m các s n ph m chính và ph ph m.
v ch t l
n

ng, s n ph m ph i

t tiêu chu n tiêu th t i

a ph

ng, trong

c và xu t kh u, tùy vào m c tiêu c a t ng vùng.
T ng giá tr s n ph m trên

n v di n tích là th

c o quan tr ng nh t c a


12

hi u qu kinh t

i v i m t h th ng s d ng

t. T ng giá tr trong m t giai o n

hay c chu k ph i trên m c bình quân c a vùng, n u d
ng

i s n xu t không có lãi, lãi su t ph i l n h n lãi su t ti n vay v n ngân hàng.

- B n v ng v m t xã h i: Nâng cao
lao

hàng

ng

i s ng nhân dân, thu hút

u, n u h mu n quan tâm

c

i dân.

c các nhu c u thi t y u c a nông h là vi c
n l i ích lâu dài (b o v ngu n

ng xung quanh,...). S n ph m thu

ng

c

ng, phù h p v i phong t c t p quán c a ng
áp

tr

i m c ó thì nguy c

c u tiên
t ai, môi

c ph i th a mãn nhu c u n, m c,

c a

i nông dân.
N i l c và ngu n l c c a

t ph i

c t ch c trên

a ph

t mà ng

ng ph i phát huy. v

i nông dân có th h

ph m nông s n em l i t vi c khai thác
S d ng
a ph

ng thu lâu dài các s n

t ai.

t s b n v ng n u phù h p v i n n v n hóa dân t c và t p quán

ng, n u ng

c l i s không

- B n v ng v môi tr
màu m c a

t ai, h s d ng

c c ng

ng ng h .

ng: Các lo i hình s d ng

t, ng n ch n s thoái hóa

t ph i b o v

t và b o v môi tr

c

ng sinh thái

t

t m t hàng n m d

i

(Nguy n Ng c Nông và cs, 2013) [10].
Gi

t

m c cho phép.
t b n v ng.

c th hi n b ng gi m thi u li u l
phì nhiêu

ng

t t ng d n là y u t b t bu c

che ph t i thi u ph i

t ng

i v i qu n lý s d ng

ng an toàn sinh thái (>35%).

a

d ng sinh h c bi u hi n qua thành ph n loài.
Ba yêu c u trên là

t

th i

i m hi n t i. Thông qua vi c xem xét và ánh giá theo các yêu c u trên

có

nh ng

nh h
Tóm l i:

xem xét và ánh giá các lo i hình s d ng

ng phát tri n nông nghi p

t ng vùng.

i v i s n xu t nông nghi p vi c s d ng

c trên c s duy trì các ch c n ng chính c a
xu t c a cây tr ng m t cách n

i.

t

m b o kh n ng s n

nh, không làm suy gi m

t ai theo th i gian và vi c s d ng
ng s ng c a con ng

t là

t b n v ng ch

t không gây nh h

i v i tài nguyên
ng x u

n ho t


13

2.2.3. Tình hình s d ng

t nông nghi p trên Th gi i và Vi t Nam

2.2.3.1. Tình hình s d ng

t nông nghi p trên th gi i

T ng di n tích b m t c a toàn th gi i là 510 tri u km2 trong ó
chi m 361 tri u km2 (71%), còn l i là di n tích l c

id

ng

a ch chi m 149 tri u km2

(29%). B c bán c u có di n tích l n h n nhi u so v i Nam bán c u. Toàn b qu
t có kh n ng s n xu t nông nghi p trên th gi i là 3.256 tri u ha, chi m kho ng
22% t ng di n tích

t li n. Di n tích

t nông nghi p trên th gi i phân b không

u: Châu M chi m 35%, Châu Âu chi m 13%,
Châu Á chi m 26%, Châu Phi chi m 6%. Bình quân
gi i là 12.000m2.
di n tích

t tr ng tr t trên toàn th gi i m i

t ai, 46%

t nông nghi p trên th

t 1,5 t chi m 10,8% t ng

t có kh n ng s n xu t nông nghi p nh v y còn 54%

có kh n ng s n xu t nh ng ch a

c khai thác. Di n tích

th gi i ch chi m 10% t ng di n tích

t

t ang canh tác trên

t t nhiên (kho ng 1.500 tri u ha),

c

ánh giá là :

-

t có n ng su t cao: 14%

-

t có n ng su t trung bình: 28%

-

t có n ng su t th p: 58%

Ngu n tài nguyên

t trên th gi i hàng n m luôn b gi m,

c bi t là

t nông

nghi p m t i do chuy n sang m c ích s d ng khác. M t khác dân s ngày càng t ng,
theo

c tính m i n m dân s th gi i t ng t 80 - 85 tri u ng

này m i ng i c n ph i có 0,2 - 0,4 ha
ng tr

t nông nghi p m i

i. Nh v y, v i m c t ng
l

ng th c, th c ph m.

c nh ng khó kh n r t l n ó thì vi c ánh giá hi u qu s d ng

tc a

t

nông nghi p là h t s c c n thi t.
2.2.3.2. Tình hình s d ng
Tính

t nông nghi p

Vi t Nam

n ngày 01/01/2012, Vi t Nam có t ng di n tích

33.121,2 nghìn ha, trong ó

t t

nhiên là

t nông nghi p là 26.110 nghìn ha, chi m 78,83% t ng

di n tích

t t nhiên.

t phi nông nghi p là 3.687,7 nghìn ha, chi m 11,14% t ng

di n tích

t t nhiên.

t ch a s d ng là 3.323,5 nghìn ha chi m 10,03% t ng

di n tích

t t nhiên.

14

Hi n tr ng s d ng

t ai c a Vi t Nam

B ng 2.1. Hi n tr ng s d ng
STT

Lo i

c th hi n b ng 2.1.

t c a Vi t Nam c a n m 2012
Di n tích

t

C c u

(nghìn ha)
33.121,20

T ng di n tích t nhiên

(%)
100,00

1

t nông nghi p

26.110

78,83

1.1

t s n xu t nông nghi p

10.130

30,58

1.1.1

t tr ng cây hàng n m

6.282,50

18,97

1.1.1.1

t tr ng lúa

4.120

12,44

1.1.1.2

t tr ng c dùng vào ch n nuôi

290

0,88

1.1.1.3

t tr ng cây hàng n m khác

1.872,50

5,65

1.1.2

t tr ng cây lâu n m

3.847,50

11,61

1.2

t lâm nghi p

15.400

46,50

1.2.1

R ng s n xu t

7.924,30

23,93

1.2.2

R ng phòng h

5.421

16,37

1.2.3

R ng

2.054,7

6,20

559,447

1,69

c d ng

1.3

t nuôi tr ng th y s n

1.4

t làm mu i

2,353

0,007

1.5

t nông nghi p khác

18,20

0,053

2

t phi nông nghi p

3.687,7

11,14

3

t ch a s d ng

3.323,50

10,03

(Ngu n : T ng c c th ng kê)
2.2.3.3 Tình hình s d ng

t t i t i t nh B c K n

T nh B c K n thu c vùng mi n núi phía B c, v i t ng di n tích t nhiên toàn
t nh là 485.941 ha, chi m 1,47% di n tích c a c n
V i 485.941 ha di n tích

c.

t t nhiên, trong ó di n tích

t nông nghi p là

413.713 ha (Chi m 85,14% t ng di n tích t nhiên), di n tích

t chuyên dùng là

12.633 ha (Chi m 2,6% t ng di n tích t nhiên), di n tích
0,69% t ng di n tích t nhiên); Di n tích

t

là 3.344 ha (Chi m

t ch a s d ng chi m 10,45%. Là m t

t nh ch y u là s n xu t nông nghi p còn g p nhi u khó kh n trong s n xu t nên thu
nh p c a ng

i dân th p. Trong nh ng n m g n ây v i t c

ô th hóa di n ra


15

m nh ã làm cho di n tích

t nông nghi p c a toàn t nh ngày càng b thu h p. Vì

v y, vi c ánh giá kh n ng s d ng c a
ph

ng h

ng s d ng

t ai nh m

a ra

c bi n pháp và

t ai h p lý, hi u qu là r t c n thi t. Di n tích

t ch a

s d ng còn r t l n, do ó c n có nh ng bi n pháp thích h p khai thác ph n di n
tích này. c n khuy n khích ng

i dân thâm canh, luân canh t ng v , t ng h s s

d ng t nh m d n d n nâng cao ch t l ng cu c s ng ng
2.3. Hi u qu và tính b n v ng trong s d ng t
2.3.1. Khái quát hi u qu s d ng

i dân.

t

Hi u qu chính là k t qu nh yêu c u c a vi c s d ng

t mang l i. Do s

i l p gi a ngu n tài nguyên h u h n v i nhu c u ngày càng cao c a con ng

i mà

ta ph i xem xét k t qu ph i t o ra nh th nào? Ph i b ra bao nhiêu chi phí

t o

ra k t qu

ó? Có em l i k t qu h u nh mong mu n không? Chính vì th khi

ánh giá ho t

ng s n xu t không ch d ng l i

ánh giá ch t l

ng các ho t

xác

vi c ánh giá k t qu mà còn ph i

ng s n xu t kinh doanh t o ra s n ph m ó.

nh b n ch t và khái ni m hi u qu c n xu t phát t nh ng lu n

i m c a Mác và nh ng lu n i m lý thuy t sau:

- Th nh t: B n ch t c a hi u qu là yêu c u ti t ki m th i gian, th hi n
trình

ngu n l c c a xã h i. Các Mác cho r ng quy lu t ti t ki m th i gian là quy

lu t có t m quan tr ng

ng c a con ng
l cl

i

c bi t t n t i trong nhi u ph

ng th c s n xu t. M i ho t

u tuân theo quy lu t ó, nó quy t

nh

ng l c phát tri n c a

ng s n xu t, t o i u ki n phát tri n v n minh xã h i và nâng cao

c a con ng

i qua m i th i

i s ng

i.

- Th hai: Theo quan i m c a lý thuy t h th ng thì n n s n xu t xã h i là
m t h th ng các y u t s n xu t và quan h v t ch t hình thành gi a con ng
con ng

i trong quá trình s n xu t. H th ng s n xu t xã h i bao g m trong nó các

quá trình s n xu t, các ph

ng ti n b o t n và ti p t c

i s ng xã h i, nhu c u c a

con ng

i là nh ng y u t khác quan ph n ánh m i quan h nh t

ng

i v i môi tr

i

iv i

xã h i và môi tr

ng bên ngoài. ó là quá trình trao

nh c a con

i v t ch t gi a s n xu t,

ng.

- Th ba: Hi u qu kinh t là m c tiêu nh ng không ph i là m c tiêu cu i

16

cùng mà là m c tiêu xuyên su t m i ho t

ng kinh t . Trong quy ho ch và qu n lý

kinh t nói chung hi u qu là quan h so sánh t i u gi a
ích l n h n thu
phí nh h n (

c v i m t chi phí nh t
Th Lan,

nh ho c m t k t qu nh t

u ra? là l i
nh v i chi

Anh Tài, 2007) [9].

Nh v y, có th hi u b n ch t c a hi u qu
c u c a con ng

u vào và

c xem là: Vi c áp ng nhu

i trong xã h i; vi c b o t n tài nguyên, thiên nhiên và ngu n l c

phát tri n b n v ng.
* Hi u qu kinh t :
t

c và l

ng chi phí b ra trong ho t

c là ph n giá tr thu
tr c a các ngu n l c
t

ng

ng quan so sánh gi a l

ng k t qu

ng s n xu t kinh doanh. K t qu

c c a s n ph m
u vào. M i t

u ra, l

t

ng chi phí b ra là ph n giá

ng quan c n xét c ph n so sánh tuy t

i c ng nh xem xét m i quan h ch t ch gi a hai
T nh ng v n

d ng

c hi u là m i t

il

i và

ng ó.

trên có th k t lu n r ng b n ch t c a ph m trù kinh t s

t là: V i m t di n tích nh t

nhi u nh t v i m t l

nh s n xu t ra m t kh i l

ng chi phí v v t ch t và lao

ng c a c i v t ch t

ng th p nh t nh m áp ng

nhu c u ngày càng t ng v t ch t v xã h i (Ph m Vân ình và cs, 2001) [5].

*Hi u qu xã h i: Ph n ánh m i t

ng quan gi a k t qu thu

c v m t xã

h i mà s n xu t mang l i v i các chi phí s n xu t xã h i b ra. Lo i hi u qu này
ánh giá ch y u v m t xã h i do ho t
“Hi u qu v m t xã h i s d ng
n ng t o vi c làm trên m t di n tích
* Hi u qu môi tr

ng s n xu t mang l i.
t nông nghi p ch y u

t nông nghi p” (Nguy n Duy Tính, 1995) [13].

ng:“Hi u qu môi tr

ng c a sinh v t, hóa h c, v t lý..., ch u nh h
c a các lo i v t ch t trong môi tr
khi không có nh ng nh h ng tác
nh h

ng tác

ng x u

ng x u

n môi tr

n môi tr

c xác nh b ng kh

ng là môi tr

ng

c s n sinh do tác

ng t ng h p c a các y u t môi tr

ng”. M t ho t

ng s n xu t

ng

c coi là có hi u qu

ng x u

c coi là có hi u qu khi không có nh ng

ng

c, không khí, không làm nh h

t, n

ng tác

ng sinh thái và a d ng sinh h c.

Quan ni m v hi u qu trong i u ki n hi n nay là ph i th a mãn v n

ti t

ki m th i gian, ti t ki m tài nguyên trong s n xu t, mang l i l i ích xã h i và b o v
c môi tr

ng.