Đánh giá chất lượng tinh dịch và hiệu quả thụ tinh nhân tạo cho gà cáy củm tại Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

NG TINH D CH VÀ HI U
QU TH TINH NHÂN T O CHO GÀ CÁY C M
T I THÁI NGUYÊN

THÁI NGUYÊN - 2017


NG TINH D CH VÀ HI U
QU TH TINH NHÂN T O CHO GÀ CÁY C M
T I THÁI NGUYÊN
Chuyên n
Mã ngành: 60.62.01.05

1.
2. TS.

THÁI NGUYÊN - 2017

n Phùng


i

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 9


ii

PGS.TS.
-

thú y nói riêng,

-

và toàn
Chi nhánh

này.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 9


iii

................................................................................................... i
....................................................................................................... ii
............................................................................................................ iii
...................................................................... v
.................................................................................. vi
.............................................................................................................. 1
1.

.......................................................................................................... 1

2. M c tiêu c

tài ............................................................................................ 2
tài.............................................................................................. 2
:

1

............................................................ 3
.................................................................... 3
............................................. 4
...................................................................... 4
......................................................... 7
..................................................... 10
....................................... 11
.................................................... 12
mái ............................................................... 12
mái.............................................................................. 13
................................... 15
.................................................. 16

1.4

.......................................................... 15

1.4

.............................................................. 19
:
....................................................................................... 22
ng và ph m vi nghiên c u................................................................ 22
m và th i gian ti n hành ................................................................... 22

2.3. N i dung nghiên c u .................................................................................... 22
.............................................................................. 22
........................................ 22

iv

....................................................................................... 26
2.4.3
. ...................................................................................................... 22
lý s li u............................................................................ 29
:

....................... 30
c a g C y C m.............................. 30

3.2. K t qu nghiên c u
d ch và t l

ng c a m t s y u t

n ch

ng tinh

p n ............................................................................................... 32
...... 32

3.2.2.

................... 43

3.3.

................. 52

K T LU N

N NGH ............................................................................ 57

1. K t lu n ........................................................................................................... 57
............................................................................................................ 58
................................................................................ 57
.......................................................................................................... 64


v

A
C

FSH

: Follicle Stimulating Hormone

GPTN
LH
TT
TTNT
VAC
V

: Luteinizing Hormone

vi

CÁC

C y C m........................... 30
B ng 3.2.

ng c a tu i gà tr

B ng 3.3.

ng c a mùa v

B ng 3.4.

ng c a t n su

n ch
n ch

ng tinh d ch ...................... 33
ng tinh d ch............................... 35
n ch

ng tinh d ch .............. 38
................... 41

ng c a th i gian b o qu

n ch

B ng 3.7.

ng c a tu i gà tr

nt l

B ng 3.8:

ng c a mùa v

B ng 3.9.

ng c a t n su t khai thác tinh d

B ng 3.10.

ng c a t l pha loãng tinh d

nt l

ng tinh d ch............. 43

p n ..................................... 45

p n .............................................. 47
nt l
nt l

p n ............... 48
p n ................. 50

Hè thu ................................................................................................... 52

............................................................................................. 54


1

1.
s

b

trên.

à
Hoàng Su Phì - Hà Gian

,
,

G

này,

sau khi Burrows và Quinn
. Sau

,

â

n
ner và
1941,
(Trích theo Robert, 1999) [43]


2

hác nhau, trong
,

,
chúng tô

ng tinh d ch và hi u qu th tinh

nhân t o cho gà Cáy C m t
2. M c tiêu c

.

tài

và

.

tài
3.1.

oa h c
-

-

c ti n


3

1.1.
úp (gà không có phao câu), Cáy

là
xã vùng

. Gà Cáy
. Là

*

- Lông:

on

ánh vàng.

-

- Không có phao câu.
+


4

2,5 kg.
Con mái: 1,3

2,0 kg.

T
: 150 ngày
Mái: 130 ngày
tiên: 150 ngày

ngày
T

60-65%.

1.2.1. Sinh lý sinh d c c a gà tr ng

; Phóng tinh.

ch

b

. Gà

quan

.


5

gia

và phóng tinh

25 -

làm gi
tinh.

.
+ Tinh hoàn
Tinh hoàn

17 -

3 - 5g. Mùa
l
14].

vào vào mào

6

+ Mào tinh hoàn
Mào tinh

Trong mào tinh hoàn, tinh trùng
a chúng.

bon

g

,
trên
tinh.

àng.
gà mái, c

ng

2CO3


7

1.2.2. M t s

c tính sinh lý c a tinh trùng

1.2.2
a,

hình thành tinh trùng

Q
à chín. T
, trong

-

là tinh bà

-

-

-

thành tinh trùng. Nhân

sertoli,


8

b,

.

gà

nh

.

-

1.2.2

-

o

C

, trong

,
.


9

- 1ml
t

-5

ra là 0,1 -

tinh tr

- 1ml và 2 - 4
-

-

1].
1.2.2

tinh trùng. Ngoài ra,
,

,

,

(

, 2006) [10].

10o

-

,

se
2

,

a


10

trùng, làm tinh trùng già c

2

trào ra ngoài.
1.2.3. M t s ch tiêu ch

ng tinh d ch gà

1.2.3

1.2.3.2.

(Progessive
motility %).

.
2003) [1
.

1.2.3.3.

C(

)


11

1.2.3.4.

VAC (

)

uan tr

1.2.3.5.
+

1.2.3.6.

tinh trùng
Theo Milovanov (1962)

1]

-

nh sinh tinh -

-

ng trong

1.2.4. Các y u t

n ch

1.2.4.1.
h
1.2.4
ng và

ng tinh d ch


12

inh

Gà

,
, còn
2006) [9]
.
t

cao c
kém
1.3.1. C u t

n gà mái

1.3.1.1.

.
(
Vân và cs, 2015) [14].

.


13

1.3.1.2.

-

-

8-

-

-25
phía trong

-

dài 10 - 12cm.

dài 7 , mà

1.3.2. Sinh lý sinh s n gà mái

.
-

(Bakst và Dymond, 2013) [18].
,
-


14

-

-

rmone. Các hormone FSH và LH kích thích

Sau khi

-29
g

- là p

- canxi cacbonat (99%) và canxi photphat
(18 - 2

15

kéo dài (4 1.3.3.

mái
-

hormone tác

làm cho con mái có

tinh

].

1.4
1.4.1. Tình hình nghiên c u

c ngoài

*

27

-1,0 ml, có


16

-

-

-

31
n

200 ±0,372

tinh trùng/ml, pH dao

(Sexton, 1986; Sexton, 1987) (Trích theo Dumpala, 2006) [23]. C

khi khai thác
30-

khai thác
,
(Dhama và cs, 2014) [20].

,
Theo Donoghue và cs (1997) [21

V

,

17

Donoghue và cs, 2000)
[21] (Lake P.E, 1986; Shaffner và cs, 1941) (Trích theo Robert, 1999) [43], là
nh ng

u tiên nghiên c u b o qu n l nh tinh d ch gia c m. Tuy nhiên, nó

ch th c s

i nh ng nghiên c u c a Lake và cs,

1978; Sexton,1980) (Trích theo Long, 2006) [35]. Lake và cs (1986) [34]
d ng m c làm l nh th p có b sung glycerol và dùng ng th
tinh d

nh các m u t

t

d ng

t b o v l nh và
ct
[44

i Seigneurin và Blesbois (1995)
c công b

Nga, khi s d

pháp làm mát nhanh b

i d ng tinh viên v i

m t trong hai ch t là formamid dimethyl (DMF) ho c dimethyl acetamit (DMA).
So sánh các ch t b o qu n l

o qu n l

u

ki n tiêu chu n cho th y r ng, t l n cao nh t sau khi th tinh nhân t o v i tinh
trùng

l nh ch m v i glycerol và tinh viên

l nh nhanh v i dimethyl

v id

c áp d ng trong vi c

tinh trùng các gi ng gia c
i glycerol v

i Hà Lan. Trong khi

Pháp,

c coi là t t nh t cho ngân hàng gen, b i vì nó

u qu v i dòng sinh th p (Blesbois, 2016) [19]. Glycerol có l là ch t
b o v l nh t t nh t cho tinh trùng chim. Tuy nhiên, nó c n ph
kh i tinh d

u này, có th

c lo i b

c th c hi n b ng cách l c ra kh i tinh

c khi th tinh.
:

0. Tuy nhiên,

Burrows (Trích theo Robert, 1999) [43],
và phát