Đánh giá hiệu quả các mô hình khuyến nông tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2011 2015 (Luận văn thạc sĩ)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
------------------------------------

NH

U QU CÁC MƠ HÌNH KHUY N
NƠNG T I HUY N H
NH L
N 2011 - 2015

LU

C S PHÁT TRI N NÔNG THÔN

THÁI NGUYÊN - 2017


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
------------------------------------

NH

U QU CÁC MƠ HÌNH KHUY N
NƠNG T I HUY N H
NH L
N 2011 - 2015
Ngành: Phát tri n nông thôn
Mã s : 60.62.01.16

LU

C S PHÁT TRI N NÔNG THÔN

ng d n khoa h c: PGS.TS Lê S Trung

THÁI NGUYÊN - 2017


i
L

N

ng, s li u và k t qu nghiên c u trong lu
trung th

cs d
ng, m i s

c

n trong lu

b o v m t h c v nào.
th c hi n lu

c

c ch rõ ngu n g c..

Tác gi lu

nh


ii
L IC

c h t v i tình c m chân thành và lòng bi
c

n Th y giáo PGS.TS Lê S Trung.

c, tôi xin g i l i
i tr c ti

ng d n và

tơi hồn thành lu
Tơi xin trân tr ng c

y giáo, cô giáo trong Khoa Kinh t và

Phát tri n nông thôn, các th y cô thu c Khoa

ih

i h c Nông

c ti p gi ng d

tôi trong su t q trình h c

nH

m Khuy n nơng huy n H u

t p và nghiên c u.
Tôi xin c
t Ti

ng, và các h

p s li u th c t và thông tin c n thi

Cu i cùng, tôi xin chân thành c

c

tơi hồn thành lu n

ng nghi p, b n bè, cùng tồn th gia

ng viên tơi trong th i gian h c t p và nghiên c

tài.

Thái Nguyên, ngày 10 tháng 11
Tác gi lu

nh


iii
M CL C

L

................................................................................................... i

L IC

....................................................................................................... ii

M C L C............................................................................................................iii
DANH M C CÁC T

VI T T T ..................................................................... vi

DANH M C CÁC B NG..................................................................................vii
DANH M C CÁC HÌNH ..................................................................................viii
M

U .............................................................................................................. 1

1. Tính c p thi t c
2. M c tiêu c

tài .................................................................................... 1
tài ............................................................................................ 2

tài.............................................................................................. 2
c............................................................................................ 2

c ti n ............................................................................................ 2
: T NG QUAN TÀI LI U............................................................ 3
khoa h c............................................................................................... 3
1.1.1. Khái ni m khuy n nông .............................................................................. 3
1.1.1.1. M

a khuy n nơng ...................................................................... 3

1.1.1.2. Vai trị c a khuy n nông .......................................................................... 4
1.1.1.3. Nguyên t c ho

ng c a khuy n nông .................................................. 6

1.1.1.4. Ch

a khuy n nông .................................................................... 6

1.1.1.5. Ho

ng c a khuy n nông..................................................................... 7

1.1.1.6. Các y u t
1.1.2. Khái ni

n xây d ng mơ hình khuy n nông.................... 7
..................................................................................... 8

1.1.2.1. Khái ni m ................................................................................................. 8
1.1.2.2. Các lo

...................................................................................... 8

1.1.3. Mơ hình s n xu t nơng nghi p .................................................................... 9
1.1.3.1. Khái ni m mơ hình................................................................................... 9


iv
1.1.3.2. Khái ni m v mơ hình s n xu t nông nghi p........................................... 9
1.1.3.4. Các ngu n l c tham gia trong mơ hình s n xu t nơng nghi p............... 11
1.1.4. Khái ni m hi u qu ................................................................................... 13
1.1.4.1. Hi u qu kinh t ..................................................................................... 13
1.1.4.2. Hi u qu xã h i ...................................................................................... 16
1.1.4.3. Hi u qu

ng .............................................................................. 16

th c ti n ............................................................................................. 18
1.2.1. L ch s nghiên c u khuy n nông trên th gi i và

Vi t Nam................ 18

1.2.1.1. Trên th gi i ........................................................................................... 19
1.2.1.2.

Vi t Nam ............................................................................................ 21

1.2.2. M t s k t qu

n hình .......................... 23

pháp lý................................................................................................ 33
............................................................................................. 34
:N
2.1

U................ 37

ng và ph m vi nghiên c u................................................................ 37
ng nghiên c u................................................................................ 37

2.1.2. Ph m vi nghiên c u................................................................................... 37
2.2. N i dung nghiên c u .................................................................................... 37
u.............................................................................. 37
2.3.1. Thu th p thông tin th c p........................................................................ 37
2.3.2. Thu th

p.......................................................................... 38

2.3.3. T ng h p, x lý, phân tích s li u............................................................. 38
: K T QU NGHIÊN C U........................................................ 40
t qu xây d ng các mơ hình khuy n nơng ................................ 40
u tra.......................................................... 40
3.1.2. L a ch

m nghiên c u............................................... 52
t qu các mơ hình l a ch n .................................................... 53

3.1.3.1. Mơ hình gieo lúa b ng giàn s kéo tay................................................... 53


v
3.1.3.2. Mơ hình gieo s lúa b ng giàn s kéo tay, s d ng phân viên nén dúi sâu 56
3.1.3.3. Mơ hình tr

t m t v lúa .................................................. 59

u qu c a mơ hình khuy n nơng.............................................. 62
3.2.1. Hi u qu kinh t ........................................................................................ 62
3.2.2. Hi u qu xã h i ......................................................................................... 65
3.2.2.1. T o vi

ng ........................................................................... 65

3.2.2.2. Kh

ng mơ hình ................................................................. 65

3.2.2.3. Nh n th c xã h i v mơ hình ................................................................. 66
3.2.2.4. T o s cơng b

ng........................................................... 68

3.2.2.5.Các t ch c xã h i v i mơ hình .............................................................. 69
3.3.3. Hi u qu

ng ................................................................................. 70

3.3.3.1. Gi

ng phân hóa h

3.3.3.2. B n v ng, phù h p v i bi
3.3. Nh ng nguyên nhân t n t

t.......................... 70

i khí h u................................................ 71
i mơ hình...................................... 71

3.3.1. Thu n l i ................................................................................................... 71
................................................................................................... 75
3.4.

xu t c á c gi i pháp nâng cao hi u qu các mơ hình khuy n nông ..... 80

3.4.1. Gi i pháp v xã h

h t ng ............................................................ 80

3.4.2. Gi i pháp v ngu n nhân l c .................................................................... 81
3.4.3. Gi i pháp v
3.4.4. Gi i pháp v th

c ....................................... 81
ng ............................................................................. 82

K T LU N VÀ KI N NGH .......................................................................... 83

1. K t lu n ........................................................................................................... 83
2. Ki n ngh ......................................................................................................... 84
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................ 85
I. Tài li u ti ng Vi t ............................................................................................ 85
II. Tài li u Internet .............................................................................................. 86
PH L C


vi
DANH M C CÁC T

VI T T T

BCH TW

Ban ch

KN

Khuy n nông

NN&PTNT

Nông nghi p và phát triên nông thôn

TBKT

Ti n b k thu t

TTKN

Trung tâm khuy n nông

TW
UBNN
VSMT

y ban nhân dân
V

ng


vii
DANH M C CÁC B NG

B ng 3.1: K t qu xây d ng mơ hình khuy n nơng 2011................................... 40
B ng 3.2: K t qu xây d ng mô hình khuy n nơng 2012................................... 41
B ng 3.3: K t qu xây d ng mơ hình khuy n nơng 2013................................... 42
B ng 3.4: K t qu xây d ng mô hình khuy n nơng 2014................................... 43
B ng 3.5: K t qu xây d ng mơ hình khuy n nơng 2015................................... 43
B ng 3.6: B

u tra....................................................... 52

B

nh m c xây d ng mơ hình lúa LS1 s d ng giàn s kéo tay ......... 54

B

nh m c tri n khai xây d ng mơ hình tr ng lúa LS1, s d ng giàn s
kéo tay và phân nén dúi sâu................................................................. 57

B

nh m c tri n khai xây d ng mơ hình tr

t m t v lúa,

ngô 30T60 ............................................................................................ 60
B ng 3.10: Hi u qu kinh t mơ hình gieo s lúa b ng giàn s kéo tay,
lúa lai LS1............................................................................................ 62
B ng 3.11: Hi u qu kinh t mơ hình gieo s lúa b ng giàn s kéo tay, s d ng
phân viên nén dúi sâu, lúa lai LS1....................................................... 63
B ng 3.12: Hi u qu kinh t mơ hình tr
B ng 3.13: S

t m t v lúa, ngô 30T60 .. 64

ng th c hi n các mơ hình.......................................... 65

B ng 3.14: K t qu nhân r ng mơ hình khuy n nơng ........................................ 65
B ng 3.15: Nh n th c v mô hình khuy n nơng................................................. 67
B ng 3.16. Tình hình s d
B ng 3.17: Dân s
B

t huy n H
ng huy n H

u kinh t huy n H

.......................... 72
-2015 ............................ 74
-2015 .................................... 78


viii
DANH M C CÁC HÌNH

Hình 3.1: Bi

quy mơ các mơ hình khuy n nơng 2011-2015 ...................... 44

Hình 3.2: Bi

quy mơ s h tham gia mơ hình khuy n nơng 2011-2015.... 45

Hình 3.3: Bi

di n tích các lo i cây tr ng trong mơ hình khuy n nơng

2011-2015 ............................................................................................ 46
Hình 3.4: Bi

di n tích các gi ng lúa trong mơ hình khuy n nơng

2011-2015 ............................................................................................ 47
Hình 3.5: Bi

di n tích các gi ng cây hoa màu trong mơ hình khuy n nơng

2011-2015 ............................................................................................ 48
Hình 3.6: Bi
Hình 3.7: Bi

t trung bình các gi ng lúa trong mơ hình ................ 49
u kinh t huy n H

- 2015......................... 78


1
M
1. Tính c p thi t c

U

tài

.

Nh ng
các mơ hình khuy n nông t i nhi u
v c kinh t và

a

qua, vi c tích c c xây d ng

có

c chuy n rõ r t trên c

i s ng xã h i

c mơ hình

-


2
2. M c tiêu c

tài

Phân tích,
-2015.

tài

tài cung c p các d n li u khoa h c m t cách khách quan v k t qu th c
hi n các mơ hình khuy n nơng.

mơ hình.


3

T NG QUAN TÀI LI U

1.1. C

khoa h c

Khuy n nông là m
ki n th

i h c h i kinh nghi m, truy n bá

ok

giúp nh

nông lâm nghi

h

u ki n c n thi t trong s n xu t
kh

công vi c c a chính mình, nh

gi i quy t

c nh ng

i s ng v t ch t và tinh th n cho gia

ng.
Khuy

o và rèn luy n tay ngh

th i giúp h hi

c nh ng ch

ng
nông nghi p, nh ng

ki n th c v k thu t, kinh nghi m v qu n lý kinh t , nh ng thông tin v th
h
nh

kh

gi i quy t các v

y m nh s n xu t, c i thi

c

ng

i s ng, nâng cao dân trí, góp ph n xây

d ng và phát tri n nông thôn m i( C c khuy n nông- khuy n lâm,200)[3].
1.1.1.1. M

a khuy n nông

M

a công tác khuy n nông là b c nh p c u n i li n kho ng

cách gi a s n xu t và nghiên c u, gi a

i nông dân v i nhà khoa h c; nhà

nghiên c u; nhà làm chính sách; nhà doanh nghi p,... Ðem nh ng thông tin c p
nh

yv

ng và các ch

kinh t

liên quan cho nh

i nơng dân c

hi u và có ích cho h . Ð ng th i ph n ánh nh ng v n
nhu c

n c ng
n nó b ng cách d

, nh

ng

i m t cho các nhà nghiên c u, các nhà
h có nh ng c i ti
Nâng cao nh n th c v ch

i phù h p.
ng, chính sách, pháp lu t và ki n th c, k

n ng v khoa h c k thu t, qu n lý,
có nh ng quy

n trong s n xu

theo k p s phát tri n chung c a toàn xã h i.

i s n xu t. Ð t
ng yêu c u c a th tr

ng và


4
M r ng s n xu

y m nh s n xu t, nâng cao hi u qu s n xu t góp

ph n chuy n d ch c c u kinh t nông nghi
ch

ng, hi u qu , phát tri n s n xu

thu nh
hi

t,
ng b n v ng, t o vi

m nghèo, góp ph
i hố nơng nghi p nơn

y q trình cơng nghi p hố,
ng ngu n l c t các t ch c, cá

c tham gia phát tri n nơng nghi p nơng thơn
1.1.1.2. Vai trị c a khuy n nông
- Khuy n nông v i phát tri n nông nghi p và nông thôn:
Phát tri

a nhi u ho

ng kh

vào nh ng khía c nh khác nhau c
nhân nh

ng

n nông là m t tác

y phát tri n nông thơn. Hay nói cách khác khuy n nơng là

m t y u t , m t b ph n h p thành c a toàn b ho

Nh ng ti n b k thu t m
khoa h c (vi

ng phát tri n nông thôn.

ng n y sinh t các t ch c nghiên c u

ng, tr i...) và nh ng ti n b k thu t này ph

vào trong th c ti n s n xu t c

i

c s d ng

y, gi a nghiên c u và

phát tri n nông thôn có m i quan h ch t ch ràng bu

n xu t - tiêu

dùng, gi

ki n th

i mua -

i bán. V

c th c ti

t ra là làm th

i nông dân làm th

s d

c chúng.

a nghiên c u và nông dân c n có m t trung gian làm nhi m v
thông ki n th c và khuy

c c u n i gi a khoa

h c v i nông dân.
p

- Khuy

iv

c:

Khuy n nông là t ch c giúp nh

c th c hi n nh ng chính sách, chi n

5
c v nông dân, nông nghi p và nông thôn.V

ng nông dân ti p thu và

th c hi n các chính sách nơng nghi p. Tr c ti p cung c p thông tin v nh ng
nhu c u, nguy n v ng c

c ho ch

nh nh ng chính sách phù h p. Ch
bu

u khi

a khuy n nông là ch

y giáo d

il

c n

c trang b nh ng hi u bi t và th
xu

t

t

c i thi

n

ng. Khuy n nơng viên có nhi m v ch d n cho nông

dân cách phân tích và c p nh t tình hình phát tri n nơng thơn. Trong ph m vi
o c a mình khuy n nông viên c n n m m t s nguyên t c sau:
i cán b khuy n nông và nông dân v
+ Ho

ng khuy n nông ph

vi c và th c hi n vào các th

al

nv

sinh s ng, làm

m thích h p.

i và th c hành là nh ng y u t quan tr ng trong vi c ti p thu
ki n th c.
Chuy n giao thông tin bao g m thông tin k thu t, giá c th
nh ng y u t

n phát tri n s n xu t, ngu n v
giúp h gi i quy t nh

ng,

n k thu t
p ph i trong s n xu t

nông nghi p. Ph n l n nh ng k thu t khuy n cáo d a vào k t qu nghiên c u
khoa h c. Tuy nhiên trong nhi

ng h p nơng dân có th t thơng tin và góp

ý cho nhau. Khuy n nơng viên ph i ln t
quan h tr c ti p v i nhau. Phát tri

nh

i s n xu t

tài khuy

khuy n nông, l p k ho ch khuy n nông
- H th ng khuy n nông các c p:
+ Trung tâm Khuy n nông Qu

s nghi p công l p tr c

thu c B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn.
+ C p t nh (t nh, thành ph tr c thu

s nghi p công l p.

n


6
+ C p huy n (huy n, qu n và th xã, thành ph có s n xu t nơng nghi p
thu c c p t nh) có tr m khuy
+C

s nghi p cơng l p.

ng, th tr n có s n xu t nơng nghi p) có khuy n nơng

viên v i s

ng ít nh t là 02 khuy n nơng viên

các xã thu c

a bàn khó

t 01 khuy n nơng viên cho các xã cịn l i.
1.1.1.3. Ngun t c ho

ng c a khuy n nông

Xu t phát t nhu c u c a nông dân và yêu c u phát tri n nông nghi p c a
c.
Phát huy vai trị ch

trong ho

ng, tích c c và s tham gia t nguy n c a nông dân

ng khuy n nông. Liên k t ch t ch gi a có quan qu

nghiên

c u khoa h c, các doanh nghi p v i nông dân và gi a nông dân v i nơng dân.
Xã h i hóa ho

ng khuy

ng hóa d ch v khuy

ng ngu n l c t các t ch
ho

c ngồi tham gia

ng khuy n nơng. Dân ch , cơng khai, có s giám sát c a c
n nông phù h p v i t ng vùng mi
ng nơng dân, c

ng. N i

a bàn và nhóm

ng dân t c khác nhau(Th

ng chính

ph ,2010)[12].
1.1.1.4. Ch

a khuy n nơng

Ph i h p v
ng giá c nông s

p cho nông dân nh ng thơng tin v th
nơng dân b trí s n xu

t hi u qu cao.

phù h p v i th c t s n xu t m i hi n nay,
ngày 24/6/2005 và TT s
khuy n

56/2005

- CP

nh m c tiêu khuy n nông-


7
Nâng cao nh n th c v ch
khoa h c k thu t, qu n lý,
Góp ph n thúc

nâng cao

y chuy n d

t, ch t

v ng, t o vi c làm,

t, ki n th c, k
i s n xu t.
c u kinh t nông nghi p, nông thôn;

ng, hi u qu , phát tri n s n xu t theo

thu nh p,

trình cơng nghi p hố, hi n

gi m nghèo, góp ph n thúc

1.1.1.5. Ho

y q

i hố nơng nghi p, nông thôn.

ng ngu n l c t các t ch
khuy n nông, khuy n

ng b n

( Nguy

c tham gia
[10].

ng c a khuy n nông

]
1.1.1.6. Các y u t
-

n xây d ng mơ hình khuy n nơng
nhiên

- Ngu n v n là ngu n l c quan tr ng và c n thi t cho q trình xây d ng các
mơ hình khuy
ngh cao.

c bi

i v i mơ hình ng d ng khoa h c k thu t công


8
- Khoa h c- k thu t và công ngh là y u t quy

t, s n

ng c a cây tr ng v t nuôi.

- H t ng giao thông, th y l i có vai trị quan tr ng trong vi
buôn bán, khai thác v n chuy n nông s n, quy

t cây tr ng.

- Chính sách phát tri n, hình th c t ch c s n xu t, s tham gia c a các
c p chính quy
nơng phù h p và quy

i dân có vai trị quan tr

l a ch n mô khuy n

nh s thành công c a các mơ hình khuy n nơng.

[4].

1.1.2.1. Khái ni m

1.1.2.2. Các lo

toàn b


9

1.1.3.1. Khái ni m mơ hình
Trong th c ti n ho
d ng và ph c t

ng c

i s ng kinh t , xã h i r

i ta có th s d ng nhi u cơng c

c u có nh

cs d

u ki n và hồn c nh c th .

Mơ hình là m t trong nh
c bi

c s d ng r ng rãi,

c nghiên c u khoa h c theo cách ti p c n khác nhau thì mơ

hình có nh ng quan ni m, n i dung và cách hi

ti p c n v m t

v t lý thì mơ hình là v t cùng hình d

l i. Khi ti p c n s v t

nghiên c u thì coi mơ hình là s mơ ph ng c u t o và ho
th trình bày và nghiên c
s

ng c a m t v t

ng nghiên c u thì mơ hình
nv m tv

ng nghiên c

ph c t p giúp cho ta s nh n bi
c coi là

c

c c

ng

nghiên c u và còn là ki u m u v m t h th ng các m i quan h hay tình tr ng
kinh t .
y mơ hình có th có các quan ni m khác nhau, s
thu

ti p c n và m

d ng mơ hình

u có chung m
c u. Mơ hình là hình m
c di

mơ ph
mơ ph ng ho c th hi

t h t s c ng n g n, ph n ánh nh
c b n ch t c

i

ng nghiên

ng nghiên c u,
n nh t và gi

ng nghiên c u(Nguy n Th Nhàn,2009)[11].

1.1.3.2. Khái ni m v mơ hình s n xu t nơng nghi p
- Mơ hình s n xu t: s n xu t là m t ho

ng có ý th c, có t ch c c a

i nh m t o ra c a c i v t ch t cho xã h i b ng nh ng ti
l c và s

ng c a chính mình. L ch s phát tri n c a xã h

ch ng minh s phát tri n c a các công c s n xu t, y u t không th thi
c u thành trong n n s n xu t. T nh ng công c
s n xu t hi

i, công d

n
i
c
ng nay
m t


10
ph n r t l n cho l

ng s ng và lam gi m hao phí v

ng s ng trên m t

s n ph m.
- Mơ hình canh tác: là m u canh tác, th hi n s k t h p c a các ngu n
l

u ki n canh tác c th , nh

c m c tiêu v s n ph m và l i

ích kinh t .
- Mơ hình trình di n: là m t n i dung c a d án khuy

c th c

hi n nh m áp d ng các ti n b khoa h c công ngh ho c ti n b v qu n lý có
quy mơ phù h

làm m u nhân ra di n r ng.

- Mơ hình ho c hình m

ng là hình c a m t v t th

tham kh o hay làm theo. Mơ hình là s tr

n hóa h

th ng. Trên th c t h th ng r t ph c t
ph

th

m b o các thu c tính, ch

a h th ng (không nh t thi t ph i có

các thu c tính c a h th n
tách ra kh i h th ng ho

y c n nghiên c u. Trong mơ

hình khơng c n ph n ánh t t c

m c a h th

hóa c a h th ng

tr

ng

[6].

1.1.3.3.1. Vai trị mơ hình trình di n
Mơ hình là m t công c nghiên c u khoa h
là nghiên c u h th
bi

t t ng th . Nó giúp cho các nhà khoa h c hi u
th ng Nh cácmơ hình ta có th ki m tra l i s li u

n c a các s li u

c và tác gi

nh rút ra. Nó giúp ta hi u sâu

th ng ph c t p. Và m c tiêu khác c a mơ hình là giúp ta l a ch n
quy

nh t t nh t v qu n lý h th ng, giúp ta ch

t nh

u khi n h th ng.
Vi c th c hi n mơ hình giúp cho nhà khoa h

th
nuôi

c s phù h p va kh
m t khu v
i l i ích t

i nơng dân có

ng c a mơ hình cây tr ng, v t
c các quy

nh t t nh t nh m

i nông dân, phát huy hi u qu nh ng gì nơng dân


11
c tham gia vào m i công vi
v y h s hi

ng t

t oc ah s

n hành. T

c phát huy

c sáng

[6].

Mơ hình trình di n là b ng ch ng sin

ng thuy t ph c nh

ch n ch , hoài nghi v l i ích c a ti n b khoa h c k thu
ng d n k thu t cho nh

i còn
ng th i là s

mv

a bàn t t nh t cho h i th
thanh và truy

n cung c p

ub

phát

n thông tin cho cán b khuy

quan nghiên c u. Qua tr c ti p làm vi c v i dân, cán b khuy

i

h c h i cách th c hành hay nh m c i thi n quy trình tri n khai th nghi m.

1.1.3.4. Các ngu n l c tham gia trong mơ hình s n xu t nơng nghi p
phát tri

c mơ hình s n xu t nơng nghi p thì các ngành s n xu t,

tri n khai c n quan tâm xem xét các y u t
i v i m i ngành, m

c s n xu t, kinh doanh thì các y u t

u ki n t nhiên, kinh t , xã h
t

n quá trình s n xu t, kinh

k thu t, l

u ra... là nh ng y u t

kinh t c a quá trình ho

ng, các y u

ng tr c ti

n k t qu , hi u qu

ng s n xu t kinh doanh. V i s n xu t nông nghi p

y, các y u t

n vi c phát tri n mơ hình s n xu

c

quan tr ng b c nh t

n

th hi n:
-Y ut v
ho

i

ng s n xu t nông nghi p. H s quy

ti n b c a khoa h c k thu t áp d ng vào s n xu

n vi c có ti p thu nh ng
mang l i hi u qu kinh t ,

u qu xã h i cao nh t.
- Nhóm y u t v

u ki n kinh t - xã h i: s n xu t nông nghi p ch u s

chi ph i c a các quy lu

t cung c u, các chính sách c

ch

u vào, quy mô s n xu t, các ngu n l

ng c a r t nhi u y u t
ng, v n s n xu t, th

k thu t áp d ng vào s n xu t...

c và

ng, kinh nghi m s n xu t, ti n b khoa h c


12
- Ngu n l c: ngu n l c hi
xu t: v

ng là ti

ng, tri th c, kh
ng

+V

ch

ng là ho

c v cho s n

u ki n t nhiên.

ng có m

i thông

qua công c

ng c a

các nông h

s

ng

nv

ng th

c k thu t và ki n th c kinh

th
nghi p yêu c
ch

ng th cơng,

ng v n cịn h n ch

phát tri n s n xu t nông

c m t và lâu dài là ph i b

ng m

i

ng có

ng cao phù h p v i tình hình m i.
kinh nghi m c

+

v i các gi ng cây tr

i dân trong s n xu t nông nghi p

is

m

p th

thu t

ng t t. N u h dân

kinh nghi m s l a ch

i

, nh n th c, có

c gi ng cây tr ng, bi n pháp canh tác, s d ng

phân bón m t cách h

cl ih

, nh n th c t p, thi u

kinh nghi m trong s n xu t s không n m b

c k thu t áp d ng s cho k t

qu và hi u qu th p.
Y u t th

ng: th

xu

ng luôn là khâu cu i cho m i ho

ng s n

m c a s n xu t nông nghi p nên y u t này ngày

càng quan tr ng, nó
i s n xu t

n quy
ng tr c ti

nh có s n xu t n a hay khơng c a
n hi u qu kinh t c a ngành.

u ki n t nhiên: v i s n xu t nông nghi
u ki n t

i ti t, khí h u, th

mu n phát tri n s n xu t nông nghi p thì c n ph i hi
vùng s n xu

m n i b t nh t là

t o ti

cho vi c b trí cây tr ng, v

u ki n t nhiên c a
n

xu t sao cho phù h p.
Nhóm y u t k thu t:

+ Gi ng: gi ng là y u t quan tr ng
xu t. Ngày nay, v i trì

ng tr c ti

n quá trình s n

khoa h c phát tri n, ngày càng có nhi u gi ng t t


13
n xu t. Tuy nhiên, ngoài vi
xu

ng d n c th v q trình s n

n ph i có m

qu các lo i gi ng t t, thích nghi v
+ Th i v :

i v i các lo i cây tr

phát tri n c a cây tr

ng và quy
nh trong q trình s n xu t.

c nghiên c

nơng nghi

khai thác có hi u

u ki n s n xu t c th .

lu t phát tri n riêng. Th i v gieo tr
L ch gieo tr

nh

k t h p gi a quy lu

nâng cao hi u qu c a mơ hình s n xu t

i nông dân không ch bi

ph i bi t b

ng và
, h p lý mà còn

u gi ng cây tr ng mùa v thích h p.

+ K thu
u t quan tr ng

i v i các mơ hình s n xu t nông nghi p, k thu t
t và ch

i s n xu t ph i tuân th nghiêm ng t quy trình k thu t [11].
1.1.4.

1.1.4.1. Hi u qu kinh t

Xét theo g

ng s n ph m.


14

[6].

].


15

-

- xã

].
Các nguyên t

u qu kinh t

- Nguyên t c v m i quan h gi a các m c tiêu và tiêu chu n hi u qu :
theo nguyên t c này tiêu chu n hi u qu

tích hi u qu c a m

m c tiêu. Phân
a trên phân tích m

hi u qu cao nh

u nh t cho vi c th c hi n m

ra

và chi phí th p nh t.
- Nguyên t c v s thông nh t l i ích: theo nguyên t c này, m
c xem là có hi u qu khi nó k t h

i l i ích.

- Nguyên t c v tính chính xác, tính khoa h c
t c

u qu kinh

n d a trên h th ng các ch tiêu có th
c, t c là ph i k t h

c và
ng hi u qu b ng

m b o tính chính xác,
cm il

tâm. Nguyên t

i nh

i chi phi mà ch th quan
tính tốn hi u qu

c xác

nh tính chính xác, tránh ch quan tùy ti n.
- Nguyên t c v

n và th c t : theo ngun t c này nh

án tính tốn hi u qu và hi u qu kinh t ph

cd

s li u thông