Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
ĐẾN DỰ GIỜ, THĂM LỚP!

NG÷ V¡N 7
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ LỆ QUYỀN


KiỂM TRA BÀI CŨ
1.Thế nào là câu chủ động? Thế nào là câu bị động ?
Hãy xác định câu chủ động, câu bị động trong hai câu
sau?
a. Em đặt cuốn sách trên bàn.
b. Cuốn sách được đặt trên bàn.


Tiết 99 - Tiếng Việt
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH
CÂU BỊ ĐỘNG (tiếp theo)

3


Ví dụ 1: SGK / 64
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống
từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ
hôm “hoá vàng”.
ND: cùng miêu tả một sự việc.
- Giống nhau
Hai câu đều là câu bị động.
Không có chủ thể của hoạt động được nói tới

.

- Khác nhau : Về hình thức : câu a có dùng từ "được", câu b không
dùng từ "được".

4


Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống
CTHĐ

HĐ

ĐTHĐ

từ hôm “hoá vàng.” (Câu chủ động)

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ
ĐTHĐ

HĐ

xuống từ hôm “hoá vàng”. (Câu bị động.)

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
ĐTHĐ

“hoá vàng”. (Câu bị động.)

HĐ

Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống
CTHĐ

HĐ

ĐTHĐ

từ hôm “hoá vàng.” (Câu chủ động)

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được (người ta) hạ
ĐTHĐ

CTHĐ

xuống từ hôm “hoá vàng”. (Câu bị động.)

HĐ

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
ĐTHĐ

“hoá vàng”. (Câu bị động.)

HĐ


Tiết 99
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG(TT)

I.Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:

*Cách 1:
Câu chủ động:

CTHĐ

HĐ

ĐTHĐ

được / bị

Câu chủ động: CTHĐ

HĐ

Câu bị động:

ĐTHĐ

(CTHĐ)

HĐ…....

*Cách 2:

Câu bị động:

ĐTHĐ

HĐ……….

ĐTHĐ


Bài tập nhanh.
Chuyển câu chủ động sau thành câu bị động theo hai cách
Em mượn quyển truyện này ở thư viện.
-> Quyển truyện này được em mượn ở thư viện.
-> Quyển truyện này mượn ở thư viện.


. Ví dụ 2: SGK/ 64
a. Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b. Tay em bị đau.
Hai câu này tuy có dùng từ “bị” và “được” nhưng không phải là
câu bị động. Vì “ Bạn em” và “ Tay em” là chủ thể của hoạt
động và ta không thể chuyển đổi thành:
- Giải nhất được bạn em trong kì thi học sinh giỏi.
- Đau bị tay.
- Câu có từ “ bị” và từ “được” là câu bị động nếu từ hoặc
cụm từ đúng trước “ bị” hoặc “ được “ là đối tượng của hoạt
động được nói đến trong câu.
Ví dụ: Con chuột bị con mèo đuổi.


Ghi nhớ: SGK/64

*Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:

- Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt
động lên đầu câu và thêm các từ bị hoặc được vào
sau từ (cụm từ) ấy.
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt

động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ
(cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ
phận không bắt buộc trong câu.
*Không phải câu nào có từ bị, được cũng là câu bị động.


a. Nam đã rời sân ga cách đây một giờ.
b. Nam giống bố.
Có thể chuyển những câu trên thành câu
bị động được không? Vì sao?

Không thể chuyển thành câu bị động được vì các câu trên không
có đối tượng của hoạt động. Ta không thể nói:
a.

Sân ga đã bị/ được Nam rời cách đây một giờ.

b.

Bố bị/ được Nam giống.

LƯU Ý:

- Không phải bất kì câu chủ động nào cũng đều có
thể chuyển sang câu bị động tương ứng.


Bài tập 1 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động d
đây thành hai câu bị động theo hai kiểu
khác nhau.
a. Mt nh s vụ danh ó xõy ngụi chựa y t th k XIII.
-> Ngụi chựa y c ( mt nh s vụ danh) xõy t th k XIII.
-> Ngụi chựa y xõy t th k XIII.
b. Ngi ta lm tt c cỏnh ca chựa bng g lim.
-> Tt c cỏnh ca chựa c (ngi ta) lm bng g lim.
- >Tt c cỏnh ca chựa lm bng g lim.
c. Chng k s buc con nga bch bờn gc o.
-> Con nga bch c / b (chng k s) buc bờn gc o.
-> Con nga bch buc bờn gc o.

d. Ngi ta dng mt lỏ c i gia sõn.
-> Mt lỏ c i c dng gia sõn.


Bài tập 2. Chuyển đổi câu chủ động cho dưới đây thành hai
câu bị động: một câu dùng từ được và một câu dùng từ bị.
So sánh sắc thái nghĩa của hai câu có gì khác nhau.
a. Thầy giáo phê bình em.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
c. Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị
với nông thôn.

Bài tập 2. Chuyển đổi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động: một câu
dùng từ được và một câu dùng từ bị. So sánh sắc thái nghĩa của hai câu có gì
khác nhau.

a. Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình.
- Em bị thầy giáo phê bình.

-> sắc thái tích cực
-> sắc thái tiêu cực

b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi. -> sắc thái tích cực
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi. -> sắc thái tiêu cực
c.Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông
thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá
thu hẹp. -> sắc thái tiêu cực
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị
hoá thu hẹp.
-> sắc thái tích cực


QUAN SÁT CÁC HÌNH SAU, ĐẶT CÂU CHỦ
ĐỘNG, BỊ ĐỘNG PHÙ HỢP

Người ta trồng cây phượng ở bờ hồ.
- Cây phượng được trồng ở bờ hồ.
- Cây phượng trồng ở bờ hồ.

1. Bác sĩ khám bệnh cho em bé ở phòng khám.
2. Em bé được bác sĩ khám bệnh.
Em bé khám bệnh ở phòng khám.


.

1. Cô giáo dạy em học ở trên lớp.
2. Em được cô giáo dạy học ở trên lớp.


HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Học bài vừa học
+ Khái niệm câu chủ động và câu bị động.
+ Nắm được cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
+ Làm bài tập 3 còn lại.
* Chuẩn bị bài: Luyện tập viết đoạn văn chứng minh:
+ Tổ 1 : Chứng minh rằng Bác Hồ luôn yêu thiếu nhi?
+ Tổ 2 : Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là
bảo vệ cuộc sống con người?
+ Tổ 3 : Chứng minh rằng nói dối có hại cho bản thân?