Đánh giá vai trò của phụ nữ nông thôn trong phát triển kinh tế hộ gia đình trên địa bàn xã Tứ Quận huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------

TR N TH TUY T MAI

tài:
A PH N
KINH T H

NÔNG THÔN TRONG PHÁT TRI N
A BÀN XÃ T

HUY

QU N

NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI P

H

o

IH C

: Chính quy

Chuyên nghành

: Phát tri n nông thôn

Khoa

: Kinh t và PTNT

Khóa h c

: 2011-2015

Thái Nguyên - 2015


I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
---------------------

TR N TH TUY T MAI

tài:
Á VAI TRÒ C A PH N
KINH T H

NÔNG THÔN TRONG PHÁT TRI N
A BÀN XÃ T

HUY

NH TUYÊN QUANG

KHÓA LU N T T NGHI

H

QU N

o

IH C

: Chính quy

Chuyên nghành

: Phát tri n nông thôn

Khoa

: Kinh t và PTNT

Khóa h c

: 2011 - 2015

Gi

ng d n

ng Th Bích Hu

Thái Nguyên 2015


i

L
tài t t nghi p:

a ph n nông thôn trong phát

tri n kinh t h

a bàn xã T Qu n, huy

nh

, chuyên nghành Phát tri n nông thôn là công trình nghiên c u
c

d ng thông tin t nhi u ngu n khác nhau, các thông

tin có s

c trích rõ ngu n g c.
r ng các s li u và k t qu nghiên c

tài này là trung th

c s d ng trong b t kì m t công trình

nghiên c u khoa h c nào.
th c hi

ng m i s

trong vi c

cc

tài

c ch rõ ngu n g c.
Thái Nguyên, ngày tháng
Tác gi

tài

Tr n Th Tuy t Mai


ii

L IC
c s nh t trí c a ban giám hi

ng, Ban ch nhi m khoa

Kinh t và Phát tri

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, sau

khi hoàn thành khóa h c

n hành th c t p t t nghi p t i xã

T Qu n, huy

nh Tuyên Quang v

tài:

ai trò

c a ph n nông thôn trong phát tri n kinh t h

a bàn xã

T Quân, huy
Khóa lu

c hình thành nh s

c a th y cô, cá

ng.
Tôi xin chân thành c

i h c Nông Lâm Thái Nguyên

o, gi ng d
t

tôi trong su t th i gian h c t p, nghiên c u

ng.
Tôi xin chân thành c

ng Th Bích Hu , gi ng

viên khoa Kinh t

c ti

tôi trong quá trình th c hi
th

ng th i tôi xin chân thành c
om

u ki

Tôi xin chân thành c

tôi.
c a UBND xã T Qu n, các ban

om
trình th c hi

ng d n và ch b o t n tình

u ki

tôi trong quá

tài.
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 5
Sinh viên

Tr n Th Tuy t Mai


iii

DANH M C B NG
Trang
B ng 2.1.

Phân bi t gi a gi i và gi i tính .................................................... 5

B ng 4.1.

Tình hình s d

B ng 4.2.

Tình hình s n xu t m t s gi ng cây tr
xã T Qu

t c a xã T Qu

..................... 27
a bàn

- 2014..................................................... 28

B ng 4.3.

S

ng gia súc gia c m c a xã T Qu n................................. 29

.B ng 4.4.

Tình hình nuôi tr ng th y s n c

B ng 4.5.

Dân s

ng xã T Qu

- 2014 ........................... 30

B ng 4.6.

Thông tin chung v các h

u tra ............................................ 34

B ng 4.7.

ng trong ho

B ng 4.8.
B ng 4.9.

- 2014............. 30

ng tr ng tr t ........................ 36

ng th c hi n chính trong ho

............... 38

ng trong các ho

ng khác...................... 39

S

B ng 4.10.

ng th c hi n chính trong vai trò tái s n xu t.................. 40

B ng 4.11.

ng th c hi n chính trong vai trò c

ng ................... 41

B ng 4.12. Vai trò c a ph n trong ti p c n các ngu n l c........................ 42
B ng 4.13. Qu n lý v n vay.......................................................................... 43
B ng 4.14. Quy n ra quy

nh trong các ho

ng khác.......................... 43


iv

DANH M C VI T T T
BQ

Bình Quân

CC

u

DV

D ch v
tính
ih c

GAD

Gender and Development (Gi i và phát tri n)

GDP

Gross Domestic Products (T ng s n ph m qu c n i)
ng

NN

Nông nghi p

NK

Nhân kh u

NN & PTNT

Nông nghi p và phát tri n nông thôn

SL

S

UBND

ng
y ban nhân dân

THCS

Trung h

THPT

Trung h c ph thông

TM

i

WAD

Women and Development (Ph n và phát tri n)

WID

Women in Development (Ph n trong phát tri n)


v

M CL C
Trang
U.......................................................................................... 1

PH N 1: M

1.1.Tính c p thi t c

tài .............................................................................. 1

1.2. M c tiêu nghiên c u................................................................................... 2
1.2.1. M c tiêu t ng quát .................................................................................. 2
1.2.2. M c tiêu c th ........................................................................................ 2
tài....................................................................................... 3
1.3.1. Ý

c t p và nghiên c u khoa h c ...................................... 3
c ti n ..................................................................................... 3

PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U............................................................... 4
lí lu n c

tài............................................................................... 4

2.1.1. M t s khái ni

n......................................................................... 4

2.1.2.Vai trò gi i và nh ng y u t

n vai trò gi i......................... 7

m c a Ch

-

ng H

ng

ta v gi i phóng ph n ................................................................................... 11
m v nâng cao vai trò c a ph n ........................................... 13
th c ti n ......................................................................................... 14
2.2.1. Vai trò c a ph n trong phát tri n kinh t h gia dình

m t s qu c

gi i.............................................................................................. 14
2.2.2. Vai trò c a ph n trong vi c phát tri n kinh t h
2.2.3. Ph n trong ti p c n m t s v
2.2.4. Vai trò c a ph n

Vi t Nam.. 15
nông thôn Vi t Nam.. 15

i.......................................... 17

2.2.5. Vai trò c a ph n trong phát tri n s n xu t nông nghi p, nông thôn . 18
2.2.6. Nh ng y u t
tri n kinh t h

n vai trò c a ph n nông thôn trong phát
.................................................................................. 19

ng gi i trong nông nghi p, nông thôn ...................................... 20


vi

PH N 3:

NG, N

C U ................................................................................................................ 22
ng và ph m vi nghiên c u........................................................... 22
ng nghiên c u............................................................................ 22
3.1.2. Ph m vi nghiên c u............................................................................... 22
m và th i gian nghiên c u ............................................................ 22
m nghiên c u ............................................................................. 22
3.2.2. Th i gian nghiên c u ............................................................................ 22
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 23
u.......................................................................... 23
p thông tin ............................................................ 23
lí và phân tích s li u................................................. 24
3.5. H th ng các ch tiêu nghiên c u............................................................. 25
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N .......................... 26
u ki n t nhiên, kinh t , xã h i........................................................... 26
u ki n t nhiên................................................................................. 26
u ki n kinh t - xã h i...................................................................... 28
4.2. Th c tr ng vai trò c a ph n trong phát tri n kinh t h
bàn thôn xã T Qu n, huy
4.2.1. M t s

a

nh Tuyên Quang............................. 34
n c a các h

u tra ......................................... 34

4.2.2. Ph n và vai trò s n xu t ..................................................................... 36
4.2.3. Ph n và vai trò tái s n xu t................................................................ 40
4.2.4. Ph n và vai trò c

ng ................................................................ 41

4.2.5. Vai trò c a ph n trong ti p c n, ki m soát thông tin, ngu n l c và
quy n ra quy
4.3. Các y u t
kinh t h

nh trong h .......................................................................... 42
n vai trò c a ph n nông thôn trong phát tri n
........................................................................................... 44


vii

4.3.1. Nh ng y u t khách quan ..................................................................... 44
4.3.2. Nh ng y u t thu c v b n thân ph n ............................................... 45
4.4. M t s gi i pháp nh m nâng cao vai trò c a ph n trong phát tri n kinh
t h

a bàn xã T Qu n........................................................... 46

4.4.1. Gi i pháp chung .................................................................................... 46
4.4.2. Gi i pháp c th .................................................................................... 47
PH N 5: K T LU

NGH .......................................................... 50

5.1. K t lu n .................................................................................................... 50
ngh ..................................................................................................... 51
iv

c .................................................................... 51

i v i các c p chính quy
iv ib

.......................... 52

i ph n nông thôn ............................................ 52

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 53


1

PH N 1
M
1.1.Tính c p thi t c

U

tài

Vi t Nam v

s ng

nông thôn, ch y u làm nông

nghi p, vi c phát tri n kinh t h b t ngu n t n

c. Nh

n m n làm vi c cùng v i kinh nghi m s n xu
nghi p

, nông

c m t s thành qu to l n,

ph nh n công lao c a nh
nh

i ph n nông thôn. H không ch là

im t nt os

m c mà còn là nh

i v yêu

ng con h t

i tr c ti p tham gia vào các ho

ng s n xu t

nông nghi p.
T trong cu c s ng t i làm vi c và phát tri
i ph n

cao. Trong l ch s

c vai trò c a

c nhà n i b t hình nh c a

u, Ch Võ Th Sáu, các m Vi
tr thành bi

ng c

c, tinh th n b t khu

c gi c ngo i

xâm. Ngày nay, ph n Vi t không ch k th a và phát huy truy n th ng yêu
c, h còn kh

nh t m quan tr ng c

, t ch c

xã h i, trong vi

c bi t là trong s

nghi p công nghi p hóa, hi
nhà ,v

c. H v
a ph i tham gia các ho

thu nh p, s có m t c a h
nhiên, ph n s ng

c
ng kinh t

ng t i h nh phúc c a m

nông thôn còn ch u nhi u thi t thòi, thua kém m c dù h

tham gia vào h u h t các khâu trong s n xu t, song vai trò c a h v
c nhìn nh

n. Ph n

ng t i s phát tri n m i m t c a

c tr ng hi n nay cho th y v
ng gi i,

i th hi

cb

v n còn nhi u b t c p. Vì v y, vi
vai trò c a mình c n ph
a.

c các c

vi c làm, thu nh p,
a v c a ph n nông thôn

và t

u ki

h phát huy


2

T Qu n là m t xã thu c huy
ph n l n

t nh Tuyên Quang

a hình

i núi th p, giàu khoáng s n, v i ngh nông là ch y u. Toàn xã

có kho ng 48,3%

ng là ph n , ph n tham gia vào m i khâu trong s n

xu t trong các ho

ng t tr ng tr

p và các ho

kinh doanh buôn bán khác, m i công vi

ng

n hay ph c t p t vi c lo

toan cu c s

n lí chi tiêu, vi
i ph n . Do v y,

ng

c tr ng và nâng cao

vai trò c a ph n trong s n xu t và phát tri n kinh t ,

xu t các gi i pháp

giúp chính quy n xã th c hi n các chính sách liên quan t i n gi i và
nh p cho g

ng kinh t là v

c p thi t

c a xã hi n nay. Xu t phát t th c ti n trên và nh n th c sâu s c v vi c nâng
c cho ph n nông thôn tôi ti n hành th c hi

tài:

vai trò c a ph n nông thôn trong phát tri n kinh t h
bàn xã T Qu n, huy

giá
a

nh Tuyên

1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu t ng quát
c vai trò c a ph n trong vi c phát tri n kinh t h gia
i xã T Qu n.

ra gi i pháp nh m phát huy vai trò và nâng

c cho ph n nông thôn, góp ph n c i thi n ch

ng cu c s ng,

phát tri n kinh t xã h i c a xã.

1.2.2. M c tiêu c th
-

ng quát v

-

a bàn nghiên c u.
c th c tr ng vai trò c a ph n nông thôn

trong phát tri n kinh t h
-

xu t m t s gi i pháp nh m phát huy vai trò c a ph n trong gia
n xu

c cho ph n

xã T Qu n.


3

c

tài
trong h c t p và nghiên c u khoa h c

Thông qua quá trình th c hi

tài gi

rèn luy n k

ng l c,

u khoa h c cho b n thân.

Cung c p tài li u tham kh

ng, khoa và cho các em sinh

viên khóa sau.
c ti n
K t qu nghiên c u c

tài s giúp m

i nhìn nh

v vai trò c a ph n nông thôn trong phát tri n kinh t h
nâng cao nh n th c c a chính ph n

i dân v vai trò c a ph n , góp

ph n phát huy vai trò c a n gi i trong vi c phát tri n kinh t c a chính gia
mình

ng th

cho chính quy
c cho ph n

ho ch phát tri n kinh t -

n hóa - xã h i c a xã.

ng
hoàn thành k


4

PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
lí lu n c

tài

2.1.1. M t s khái ni

n

2.1.1.1. Khái ni m ph n , gi i, gi i tính
* Khái ni m ph n :
-

y

[12]

- Ph n ch m t, m t nhóm hay t t c các n gi

ng thành, ho c

ng thành v m t xã h i. Nó cho th y m t cái nhìn ít nh t là
trung l p, ho c th hi n thi n c m, s trân tr ng nh
d

c

không x

n, ho

nh t

is

n nh ng m t t t, ho c ít nh t là

n nh ng giá tr , nh

ng

ng tích c c t

nh ng n gi i này. [12]
- Ph n xét v m t sinh h c thu c gi ng cái (phân bi
c) xét v m t khoa h c t nhiên, n u

i l p v i gi ng

khoa h c xã h i thì liên quan

n nam gi i và n gi i. [12]
* Khái ni m v gi i:
- Gi i là s khác bi t gi a nam và n v
khác nhau do xã h i quy
nên. Các vai trò c a gi
kinh t

xã h

m

nh, các m i quan h gi nam và n do xã h i l p
nh b

c tính xã h

c nh n th c b i các thành viên trong xã h

a

gi i có s bi
ng và
i qua th i gian và không gian. [12]
- Gi i là các m i quan h
vai trò, trách nhi m, quy n
l i mà xã h

nh cho nam và n , bao g m vi
ng, các


5

ki u phân chia các ngu n l i ích, kh
p c n t i ngu n l c. Gi
c
nh b
u ki n kinh t
i c a t ng xã
h
ng dân t c và qu c gia.
Gi i: Là ph m trù ch quan ni m, vai trò và m i quan h xã h i gi a
nam gi i và ph n . Xã h i t o ra và gán cho tr em gái và tr em trai, cho
ph n và nam gi
m gi i khác nhau. B i v
m gi i
r
ng và có th
c. [1]
Gi i ch các vai trò, hành vi, các ho t ng và các thu c tính do quan
ni m xã h
c coi là ch n m c c a nam gi i và n gi i.
Gi i ch các quan ni
i và các chu n m
c công nh n r ng rãi
n ph n
o g m c nh ng quan ni m v

nh
m và kh
gi i và nam gi i
c ch p nh n r ng rãi v vi c ph n
ng x
nào trong nhi u tình hu ng khác nhau. [2]
* Khái ni m v gi i tính
- Gi i tính là nh ng s khác bi t v
c tính sinh h c gi a ph n và
nam gi i. S khác bi t này ch y u liên quan t i quá trình tái s n xu t nòi
gi ng. Vai trò sinh h
ng nh t, ph bi
i. [2]
* Phân bi t gi a gi i và gi i tính
B ng 2.1. Phân bi t gi a gi i và gi i tính
Tiêu chí
Gi i
Gi i tính
n
Xã h i
Sinh h c
Ngu n hình thành
B n ch t

Do d y và h c mà có
ng

i

Có th

i
Ví d : Ph n có th tr
thành T ng Th ng, nam
gi i có th tr
u
b

B m sinh
ng nh t
Không th
i
Ví d : Ph n mang
thai và sinh con, nam
gi i có y t h u
c ,


6

2.1.1.2. Khái ni

,h

h

* Khái ni
t nhóm xã h

hôn nhân và

quan h huy t th ng, nh

g n bó và ràng

bu c v i nhau v trách nhi m, quy n l

, có tính h

c nhà

c th a nh n và b o v . [13]
* Khái ni m h
H là nh

i cùng s

im

và cùng có chung m t ngân qu . [6]
H
và các ho

n s n xu t, tái s n xu

n tiêu dùng

ng khác. [6]

* Khái ni m kinh t h
H

bi u th các thành viên c a nó có chung

huy t t c, quan h hôn nhân và có chung m
c, tài s
ng s n xu t nông, lâm,
khác do pháp lu

h p tác kinh t chung trong ho t

nghi p ho c trong m t s

thu ho

t, ch y u s d

. [6]
n s ng t

s n xu t nông tr i, n m trong h

th ng kinh t r
ng ho

c kinh doanh

nh là ch th trong các quan h dân s

Kinh t h

th

kinh t . Các thành viên

ng vi c tham gia m t ph n
ng v i m t t

không hoàn ch nh. [8]

Kinh t h nông dân là hình th c t ch c kinh t
xã h

ó các ngu n l

li u s n xu

c coi là c

ng chung m
i s ng là tùy thu c vào ch h
ki n phát tri n. [6]

c a n n s n xu t
ng, ti n v

ti n hành s n xu t. Có chung ngân qu ,
i quy

nh trong s n xu t kinh doanh và
c th a nh n, h tr và t

u


7

2.1.1.3. Khái ni m phát tri n kinh t h
* Khái ni m phát tri n kinh t
Phát tri n kinh t là m t quá trình hoàn thi n v m i m t c a n n kinh
t , xã h

ng, th ch trong m t th i gian nh

r

im

nh nh

mb o

h

* Phát tri n kinh t h
Kinh t h

p chung ch y u

và chi m t i 2/3 l

khu v c s n xu t nông nghi p

ng toàn xã h i. Vì v y, chính sách phát tri n

kinh t h

c ta th c ch t là vi c th c hi n phát

tri n kinh t m t cách h p lí các hình th c s n xu t và kinh doanh trong
nông nghi

i hình kinh t ph bi n nh t

c ta trong giai

n hi n nay. [8]
c vào n n kinh t hàng hóa nhi u thành ph n ho
th
nông thôn
hóa, hi

ng d a trên n n t ng g n 75% dân s
m xu

t

t ph n t t y

ng

v t ch t cho quá trình công nghi p

i hóa. B i v y kinh t h

tri n kinh t h

ng

t quan tr ng. Phát
t o n n t ng phát tri n kinh t

c.
2.1.2.Vai trò gi i và nh ng y u t

n vai trò gi i

2.1.2.1. Vai trò gi i
Vai trò gi i là nh ng công vi c và nh ng ho

ng c th mà ph n

và nam gi i th c t
trông ch

m i cá nhân v

c mà xã h i
[2]

* Vai trò s n xu t

Vai trò s n xu t bao g m nh ng công vi c do c nam gi i và n gi i
t o ra thu nh p ho c l y công (ti n công ho c b ng hi n v t)

iv i


8

ph n trong nông nghi

m công vi c c a nh

i

c l p.
Vai trò s n xu t c a gi i trong nông nghi

n

vi c s n xu t kinh doanh (s n xu t s n ph m gì v i s
công ngh nào),

u hành, ai quy

nào khi x y ra r

ng bao nhiêu, dùng

u gì, quy

i trong quá trình qu n lí thành qu s n

xu t kinh doanh.
* Vai trò tái s n xu t
a c nam và n trong vi c tái sinh, duy trì nòi gi ng,
tái s n xu t s

ng, bao g m trách nhi

và nuôi
c nhà và n i tr . Vai

trò này v a tái s n xu t sinh h c v

ìl

ng

sau này. Các công vi c tái s n xu

c

dành riêng cho ph n .
* Vai trò c

ng

Vai trò c
hi n

ng bao g m các ho

c pc

ng nh n duy trì các ngu n l c khan hi m c a c

th c hi n các nhu c u chung c a c
c

ng, qu n lí s

ng,

i và làm cho

ng phát tri n.
Vai trò c

ng chia làm hai lo i:

+ Vai trò tham gia c
các ho

ng c

ng: Th hi n vai trò c a c nam và n trong

ng.

+V

oc

các ho

ng: Nam và n có vai trò khác nhau trong

o qu n lí c

các t ch c c a c
qu

ng do nam gi i và n gi i th c

oc

o

c chia thành hai nhóm: Nhóm thu c h th ng

c (Ch t ch UBND t t nh tr xu

ng thôn,

ng xóm)

c chi tr ; Nhóm thu c xã h i dân s (các Hi p h i,


9

các t ch c t nguy n c a c
. Dù

c kinh phí t t o c a các t ch c

nhóm nào thì ph n l n vi

oc

c tr

ti n tr c ti p và gián ti p b ng ti n công ho
o do n gi

t s ít các vai trò

m nhi m.

2.1.2.2 Nh ng y u t

n vai trò gi i

m truy n th ng

*

Vi t Nam là m

c thu c khu v c

ách th ng tr c a ch

phong ki n, b

Nho giáo

i nhi

i

ng r t l n c

ng

nhi u phong t c t p quán, k c nh ng phong

t c c h và l c h u.
nông thôn,

ng nam khinh n

ng sáng t o, nh

n còn t n t i, h n ch

n s phát tri n c a ph n và c n tr s

a h vào s phát tri

i ph n ph i tuân

theo nh ng lu t l phong ki n, không có quy n quy

nh nh ng công vi c

quan tr ng c

và tham gia các ho t

i phát huy ti

ng xã h i. Nam gi
h

nl

ng làm các công vi
c l i, ph n

v xã h

ng ph i làm công vi c n i tr

sóc con cái, l thu c vào ch ng. Do quan ni
không ít thiêt thòi và m

i ph n

u

i th hi n b n thân. [5]

* Y u t v s c kh e
S c kh e là v n quý nh t c a
ph n

ng có s c kh

di n cho phái y
t

m sinh lí t nhiên,
i. Do v y mà ph n

p. S c kh e c

u ki

gi i n ... S c kh e c a ph n
ng c a h b h n ch nên
[8]

i ph thu c vào nhi u y u

ng và th
ng y

i

c thù c a
i nên kh

ng t i thu nh p và phát tri n kinh t h


10

* H n ch v

h c v n, chuyên môn, khoa h

t

a h u h t các nghiên c u v ph n
v n c a ph n

u th

s k ho

h c

i. K t qu c

u tra dân

c a T ng c c Th ng kê thì t l bi t ch

c a n gi i là 92,2% (t 15 tu i tr lên). T l h c sinh n Ti u h c là 49,5%,

THCS là 48,5%, THPT: 52,6%,
Ph n b h n ch v
d ng khoa h

b

c 2008

h c v n, chuyên môn, nên kh
t còn g p nhi

2009.

p thu và áp

m hi u qu s n xu t, do

a ph n trong phát tri n kinh t h b bó h p l i. [8]
* H n ch trong vi c ti p c n và ki m soát các ngu n l c s n xu t
M

ng ti n b v c i thi

a v xã h i cho ph n , song

v n t n t i m t th c t gi a ph n và nam gi i còn chênh l ch trong vi c
ki m soát các ngu n l c ch y

nv n

Nâng cao kh
ch t

gi a v và ch ng

p c n các ngu n l c cho ph n không

u ki n phát tri

thân ph n
* Kh

c cho b n
công vi c và ngoài xã h i. [8]

ti p c n thông tin c a ph n

Ngoài th i gian làm vi

t o ra thu nh

n còn

b n r n v i công vi c n i tr

có ít

th m chí là không có th i gian ti p c n các ngu n thông tin m i,
xem ti vi, truy c p internet,... Chính vì v y, ph n
làm cho kh

pc n

c sách,

ng thi u h t thông tin

t vào s n xu t b h n ch . [8]

* Nh ng y u t ch quan
ng y u t thu c v chính b n thân ph n
chính h v vai trò c a b
th i phong ki

cc a
i. Do quan ni m

m th c, ph n cho r ng thiên ch c c a mình là
i n i tr khéo léo. Vì th mà h t trói bu c


11

mình vào các công vi

r ih t

t vai trò và v trí c a

-

ng H Chí Minh và

i. [8]
2.1.3.

m c a Ch

ng ta v gi i phóng ph n
m c a Ch

- Lênin v gi i phóng ph n

Ph n là m t n a dân s không th thi

i s ng xã h i,

là m t b ph n c u thành quan tr
l

nh vi c tái s n xu t

ng s n xu t, góp ph n quan tr ng vào s phát tri n xã h i b n v ng.

Theo h c thuy t Mác - Lênin: Trong l ch s nhân lo i, không có m t phong
trào to l n nào c a nh
tham gia, ph n lao

i áp b c mà l i không có ph n
ng là nh

i b áp b c nh t trong t t c nh ng

i b áp b c, chính vì v y h
các cu

và không bao gi

u tranh gi i phóng. Lênin nhìn rõ th c tr ng b

n ph i gánh ch

b

ki

ng

ng ngoài
ng mà ph

ng trong gia

u

ng mà ph n v n b trói bu c, vì toàn b công vi c gia
u trút lên vai ph n .Vì v y gi i phóng ph n ph i là vi c c a chính

b n thân ph n
2.1.3.

in l cc
ng c a H

ng và Nhà n

ng ta v gi i phóng ph n

Ch t ch H Chí Minh là m t trong nh
bi

c. [14]

n ti

u tiên hi

c

th và vai trò c a ph n trong s nghi p

cách m ng th gi i nói chung và cách m ng Vi t Nam nói riêng. Có th khái
quát thành nh ng lu

m sau:

+Th nh t: Gi i phóng ph n là m t m c tiêu t t y u c a cách
ng c

m ng vô s n.

k t lu n ch
th

th c dân là ch
i x m t cách h t s c b

i ph n An Nam nói riêng.

c, H

p, hi p dâm và gi
iv

n
i. Ch

i b n x nói chung và

c tiêu c a cách m ng vô s n ph i


12

bao hàm gi i phóng ph n , Bác vi t:

i phóng ph n là nói phân n a

xã h i. N u không gi i phóng ph n thì không gi i phóng m t n a loài
nh, quá trình th c hi n cách m ng xã h i chính là quá
trình th c s gi i phóng ph n . [3]

+Th hai: Gi i phóng ph n b

t cu c cách

m ng. Ph n có vai trò quan tr ng trong xã h
phong ki n ph n

i ch

ng b bóc l t,

ng n nh t. Vì v y theo H

Chí Minh gi i phóng ph n b

t cu c cách m ng, nó g n li n

v i gi i phóng dân t c, gi i phóng giai c p, gi
m

xóa b m

th c dân

c cách

nh ki n h p hòi, m i h t

ng ph n do ch

c

i

l i. [3]

+Th ba: Gi i phóng ph n là trách nhi m c

c

và c a toàn th xã h i. Theo Bác gi i phóng ph n không ch là trách
nhi m c

ng và chính quy n mà còn là trách nhi m c a toàn xã h i.

i ch

c t t c cán b

có nh n th

ng viên và m i t ng l p nhân dân

n v vai trò và v trí c

i ph n trong xã h i, xóa

b ý ki n tr ng nam khinh n . [3]
: Gi i phóng ph n là trách nhi m c a b n thân ph n .

+Th
S
nh

o, s ch

oc

u ki n h t s c quan tr

c, s quan tâm c a xã h i là
u quy

nh cu i cùng cho công

cu c gi i phóng ph n l i chính là ch em. S t thân v

ng, s n l c

c t p và công tác c a chính ch em m i có th
thành công c a công cu c gi i phóng ph n . H
nh ch em ph i có ý th c t gi
không nên ng i ch Chính ph , ch
mình ph i t

ng t

u tranh . [3]

ns

u l n nh c

i vi t: V ph n mình ch em
ng ra ch th gi i phóng cho mình, mà


13

ng h i ph n ngày càng v ng m nh. V n d ng

+Th
sáng t o ch

- Lênin, h c t p kinh nghi m c

ch

mc

ng c ng s

c Nga xã h i

c khác, ngay t nh ng

a th k XX, H

ng c ng s n c n ph i

xây d ng t ch c riêng c a ph n

ch c

ng m

ng t

t p h p, v n d ng ph n ho

phóng dân t c, gi i phóng ph n
ti

ng cách m ng, gi i

u tranh vì s ti n b c a ph n . Th c

ng minh r ng, H i ph n Vi t Nam là m t t ch c chính tr - xã

h is

c thành l p, ho

is

oc

ng c ng s n Vi t

n trong ti n trình cách m
2.1.4.

c ta. [3]

m v nâng cao vai trò c a ph n
*

n trong phát tri
i vào nh

t i Washington.

u c a th p k 70 c a th k 20

t tr ng tâm phát tri n vào ph n . WID chú tr

trò s n xu t c a ph n

n vào hòa nh p n n kinh t

h i cho ph n phát huy ti
hôi và quy n l
*

m

n và phát tri

c, ta

pc

ng th i nâng cao vai trò

n vai

i công b ng xã
a v cho ph n . [8]

(WAD)

i vào n

c ph

c

m c a WID. Th a nh n ph n là ch th quan tr ng trong quá trình phát
tri n kinh t , là b ph n c t y u c a quá trình phát tri n. Song WID và WAD
v n coi ph n là ch th

ng riêng bi

c p t i quan h

gi i và vai trò c a gi i. [8]
*

i và phát tri
i vào nh

m trên. T p trung vào m i quan h gi

chú tr ng vi c cân b ng gi

(GAD)
h c ph

m c a hai quan
n s phát tri n b n v ng,
n nh

ng


14

c nhu c u c a c nam và n .

m này s cung c

vi c xem xét vai trò c a ph n trong m
trong phát tri n c

lí lu n cho

i vai trò c a nam gi i

ng xã h i m

c khác nhau. [8]

th c ti n

2.2.1. Vai trò c a ph n trong phát tri n kinh t h gia dình

m t s qu c

th gi i
Ph n chi m t l l n trong l
ho

ng: T l ph n tham gia

ng kinh t theo nhóm tu i r t cao.

nông thôn tham gia l

Bangladesh có 67,3% ph n

ng, t l này cao g p 2 l n ph n thành

th . Theo nhóm tu i t l tham gia l
30 - 49 tu i, ti

ng nhi u nh t

25 - 29 tu i và 50 - 54 tu i.

nhóm ph n nông thôn tham gia l
ti

tu i t

Trung Qu c,

ng cao nh t t 20 - 29 tu i

- 39 tu i và gi m d n theo nhóm tu
Bangladesh

nông thôn Trung Qu c ph n

32,53% tham gia l

nhóm t 60 - 64 v n còn

ng. [8]
chuyên môn k thu t c

ng n nông thôn

n còn r t th p.
ng n khôn

n nay

c h c hành, 5,2% m i ch h c xong ph

thông và 0,4% m i t t nghi p c
i ph n

u ki n h c hành nên nh ng

u ki n ti p c n v i các ki n th c chuyên môn

v tr ng tr

c tiên ti n. Nh ng ki n th c h có

c ch y u do h t h c t h hàng, b n bè hay t nh ng kinh nghi m c a
b n thân. M t h n ch l n là nh ng lo i kinh nghi m truy
th

c mô hình, cách th c s n xu t c a h .
B

h

ng gi i mang tính ph bi n: B
n.

ng gi i t n t i

h u

c h t b t ngu n t tình tr ng ph n

chuyên môn th p. M t nguyên nhân khác không kém ph n quan


15

tr

nh ki n xã h i không coi tr ng ph t n t i

nhi

c

n. Do v y ngay c khi ph n có b ng c
nh ng công ngh h làm v

t thì

c ghi nh n m t cách x

[8]

2.2.2. Vai trò c a ph n trong vi c phát tri n kinh t h

Vi t Nam

Ph n chi m 1/2 dân s , chi m 50% l
then ch

kh

n xu t và tái s n xu t. [8]

vùng nông thôn h là nh

i v a tham gia các ho

ng s n

xu t kinh doanh v a th c hi n h u h t các khâu trong quá trình tr ng c y,
a ph i làm công vi c nhà, n i tr ,

con cái,... Do

ph i làm cùng lúc nhi u công vi c khác nhau nên h có r t ít th i gian gi i
trí, ngh ng

[8]

Ph n luôn là nhân t quan tr

i v i s phát tri n kinh t h gia
p ph n tham gia tr ng tr

ch bi n và bán s n ph m nhi
vi c gìn gi h

i. Ph n có nhi
m b o thu nh p

trong nh

c bi t

n

s ng v t ch t tinh th

i
[8]

2.2.3. Ph n trong ti p c n m t s v n
gia

là nam

nay, kinh
thành công
thúc
nam
thành

gia

và

ngành nông

phát
do

kinh
nam
trao

gia

là nam

vai trò
Tuy nhiên,

luôn

trong

chính sách
vào

-

nông thôn trên
n trong quá trình

quá trình này là
và lâm

nông thôn Vi t Nam

. [17]

là các

cách kinh
trang

nông

là


16

các

ra

trong toàn ngành còn

ít
nay, có quá ít cán

là

PTNT. Trên toàn
lãnh

4,5% lãnh

UBND

và 6,4% lãnh

trong
công

trong toàn ngành NN &

ra

c và trách
bình

UBND

là
mà

các UBND xã; 4,9%
Nhìn

và

gánh vác. [17]

trong

và

soát các

Trong

chung
chính

ký tên

Tình

khi

này

gây khó

vay

chia

vay

tín d

khi

khi ly hôn, khi
khó

chính

vì

không

tên trên gi

gian làm

các vùng nông thôn
là

nam

cho các công
các

gian lao

thu
dành

nhà không
có

và
gian

công. Do
gian làm

nam

và gia
gian

trí và tham gia các

các

tham gia

các
cán

xã
trí

10

t
trong

lý và lãnh

. [17]

ngành còn

vì bình
ít thành viên. Do

và

nhà

nhau. Tuy nhiên,

nông thôn

là

[17]

dành
nam

gia
là nam gi

cho

qua

các
không

nói

,

các
hòa

trong quá trình

i
vào

cách hành chính

hàng

5

NN & PTNN