Nghiên cứu ảnh hưởng của chế độ tưới nước đến giống lúa khang dân vụ xuân năm 2014 tại huyện Đồng hỷ Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3 MB, 37 trang )
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
....................................................
L
Tên
NG TH M N
tài:
NGHIÊN C U NH H
NG C A CH
T
IN
C
N
GI NG LÚA KHANG DÂN V XUÂN N M 2014
T I HUY N
NG H THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
: Liên thông
Chuyên ngành
: Tr ng tr t
Khoa
: Nông h c
Khóa h c
: 2013 – 2015
Thái Nguyên, n m 2014
IH C
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
....................................................
L
Tên
NG TH M N
tài:
NGHIÊN C U NH H
NG C A CH
T
IN
C
N
GI NG LÚA KHANG DÂN V XUÂN N M 2014
T I HUY N
NG H THÁI NGUYÊN
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
: Liên thông
Chuyên ngành
: Tr ng tr t
L p
: K9 – LT TT
Khoa
: Nông h c
Khóa h c
: 2013 – 2015
Gi ng viên h
ng d n : TS.
Thái Nguyên, n m 2014
IH C
Th Ng c Oanh
L IC M
N
Trong su t quá trình h c t p c a m i sinh viên
th c t p t t nghi p là th i gian không th thi u
c.
các tr
ng
ây chính là th i gian
m i sinh viên có i u ki n v n d ng nh ng ki n th c ã h c
thuy t v n d ng vào trong th c ti n s n xu t.
y
c trên lý
ng th i, ây c ng là th i
gian sinh viên c ng c l i nh ng ki n th c ã h c
k s có chuyên môn, có
i h c,
khi ra tr
ng thành m t
n ng l c góp ph n vào s nghi p phát tri n
nông thôn nói riêng và n n kinh t c a
tn
c nói chung.
Xu t phát t nguy n v ng c a b n thân và s
ng ý c a nhà tr
ban ch nhi m khoa Nông H c, tôi ã ti n hành th c t p t i Huy n
t nh Thái Nguyên tên
ng c a ch
dân v xuân n m 2014 t i huy n
giám hi u Tr ng
Nông h c.
ng H
tài:
“Nghiên c u nh h
hoàn thành
ng,
t
in
c
n gi ng lúa khang
ng h Thái Nguyên”
tài nghiên c u này tôi xin chân thành c m n Ban
i h c Nông Lâm Thái Nguyên, các th y cô giáo trong khoa
c bi t s h
ng d n t n tình c a cô giáo: TS.
Th Ng c Oanh.
C m n các b n l p K9-LT Tr ng tr t ã giúp tôi hoàn thành
Do th i gian h n h p
tài t t nghi p này ch c ch n s không tránh
kh i nh ng thi u sót. Vì v y, tôi r t mong s
trong khoa và các b n
tài này.
b n báo cáo c a tôi
óng góp ý c a các th y cô giáo
c
y
và hoàn thi n h n.
Em xin chân thành c m n!
Sinh viên
L
ng TH M n
DANH M C CÁC T
VI T T T
CV
: H s bi n
ng
LSD
: Sai khác nh nh t có ý ngh a
M1000 h t
: Kh i l
SRI
: Bi n pháp canh tác lúa c i ti n
ng 1000 h t
DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1: nh h
ng c a ch
t
i
n kh n ng
nhánh c a ............... 19
gi ng lúa Khang dân .................................................................................... 19
B ng 4.2: nh h
ng c a ch
t
in
c
n chi u cao cây c a gi ng..... 20
lúa Khang dân .............................................................................................. 20
B ng 4.3:
nh h
ng c a ch
t
in
c
n sinh tr
ng r ................... 22
c a gi ng lúa Khang dân .............................................................................. 22
B ng 4.4: nh h
ng c a ch
t
in
c
n chi u dài r c a gi ng........ 23
lúa Khang dân .............................................................................................. 23
B ng 4.5: nh h
ng c a ch
t
in
c
n kh i l
ng r ..................... 24
c a gi ng lúa Khang dân .............................................................................. 24
B ng 4.6: nh h
ng c a ch
t
in
c
n kh n ng ch ng ................. 25
ch u sâu b nh c a gi ng lúa Khang dân ........................................................ 25
B ng 4.7:
nh h
ng c a ch
t
in
c
n các y u t c u thành n ng
su t c a gi ng lúa khang dân. ....................................................................... 26
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 1: Bi u
th hi n ch
t
i nh h
ng
n s nhánh c a............... 19
lúa Khang Dân qua các th i k ..................................................................... 19
Hình 2: Bi u
ch
t
i nh h
ng
n chi u cao cây gi ng ................. 21
lúa Khang Dân qua các th i k ..................................................................... 21
Hình 3 Bi u
th hi n ch
t
in
c nh h
ng
n s r .................... 22
g ng lúa Khang Dân..................................................................................... 22
M CL C
PH N 1:
TV N
............................................................................... 1
1.1. Tính c p thi t c a
tài .......................................................................... 1
1.2. M c tiêu c a
tài .................................................................................. 3
1.3. Yêu c u c a
tài ................................................................................... 3
1.4. Ý ngh a c a
tài .................................................................................... 3
1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c ..................................... 3
1.4.2. Ý ngh a th c ti n .................................................................................. 3
PH N 2: T NG QUAN TÀI LI U ............................................................ 4
2.1. C s khoa h c c a
2.1.1.
c i m sinh tr
2.1.2. Nhu c u n
tài ........................................................................ 4
ng và phát tri n c a lúa ........................................... 4
c c a lúa ........................................................................... 5
2.2. C s th c ti n ........................................................................................ 6
2.2.1. Quy trình t
in
c cho lúa c a B Nông nghi p ................................. 6
2.2.2. Quy trình t
in
c cho lúa
2.3. Các nghiên c u v t
in
Thái Nguyên ......................................... 7
c cho lúa ....................................................... 8
2.3.1. H th ng thâm canh lúa c i ti n SRI ..................................................... 8
2.3.2. Nghiên c u và áp d ng SRI
th gi i .................................................. 9
2.3.3. Nghiên c u và ng d ng SRI
PH N 3: N I DUNG VÀ PH
Vi t Nam .......................................... 10
NG PHÁP NGHIÊN C U .................. 13
3.1. V t li u nghiên c u ............................................................................... 13
3.2.
a i m và ph m vi nghiên c u ........................................................... 13
3.3. N i dung nghiên c u ............................................................................. 13
3.4. Ph
ng pháp nghiên c u ....................................................................... 13
3.4.1. Ph
ng pháp b trí thí nghi m............................................................ 13
3.4.2. Ph
ng pháp l y m u theo dõi và các ch tiêu theo dõi....................... 14
3.4.2.1. Các ch tiêu s nhánh ....................................................................... 14
3.4.2.2. Các ch tiêu v chi u cao cây ........................................................... 15
3.4.2.3. Ch tiêu v s phát tri n c a b r .................................................... 15
3.4.2.4. Ch tiêu v kh n ng ch ng ch u sâu b nh ....................................... 15
3.4.2.5. Ch tiêu v y u t c u thành n ng su t ............................................. 16
3.5. Ph
ng pháp x lý s li u ..................................................................... 17
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N ......................... 18
4.1.
nh h
ng c a ch
t
in
c
n kh n ng
nhánh c a gi ng lúa
Khang dân .................................................................................................... 18
4.2. nh h
ng c a ch
t
in
c
n chi u cao cây c a gi ng lúa Khang
dân. .............................................................................................................. 20
4.3.
nh h
ng c a ch
t
in
c
n s phát tri n b r c a gi ng lúa
Khang dân .................................................................................................... 21
4.3.1 nh h
4.3.2. nh h
ng c a ch
t
ng c a ch
in
t
c
in
n s r c a gi ng lúa Khang dân .. 22
c
n chi u dài r c a gi ng lúa Khang
dân ............................................................................................................... 23
4.3.3.
nh h
ng c a ch
t
i n
c
n kh i l
ng r c a gi ng lúa
Khang dân .................................................................................................... 24
4.4.
nh h
ng c a ch
t
in
c
nm c
nhi m b nh t nhiên c a
gi ng lúa Khang dân .................................................................................... 25
4.5. nh h
ng c a ch
t
in
c
n các y u t c u thành n ng su t c a
gi ng lúa khang dân. .................................................................................... 26
PH N 5: K T LU N VÀ
NGH ........................................................ 28
1. K T LU N .............................................................................................. 28
2.
NGH ................................................................................................. 28
TÀI LI U THAM KH O.......................................................................... 29
1
PH N 1
TV N
1.1.Tính c p thi t c a
tài
Cây lúa (Oryza sativa L.) là cây l
ng th c quan tr ng trong n n kinh
t c a nhi u qu c gia. Là sinh k c a hàng tri u nông dân cùng x p hàng v i
3 lo i l
ng th c ch y u c a th gi i. L
200 kg g o/ng
n
i/n m t i các n
ng g o s d ng bình quân 180 –
c châu Á, kho ng 10 kg/ng
i/n m t i các
c châu M .
S n xu t lúa
Vi t Nam phát tri n khá m nh,
ng th hai v xu t
kh u g o th gi i. Th nh ng vi c áp d ng các bi n pháp k thu t vào s n
xu t ch a
c ng
i dân quan tâm m t cách thi t th c, v n áp d ng các bi n
pháp c truy n t xa x a. Chính vì n
nghi p thì r t c n n
t
c nông nghi p, mà nông
c. Vì v y vi c tính toán s d ng tài nguyên n
th nào cho h p lý ó c ng là i u ã
c u k h n,
c ta là n
ó
c nghiên c u và c n
c nh
c nghiên
a ra nh ng công th c ng d ng thích h p cho t ng
vùng khí h u khác nhau.
Trong s n xu t lúa, t
m t ru ng. Vi c t
in
Tuy cây lúa thích n
quá trình sinh tr
c là
i là m t khâu quan tr ng trong công tác i u ti t
t o cho cây tr ng m t ch
c nh ng nó không òi h i gi n
n
c liên t c trong su t
ng. Không ph i ru ng luôn luôn ng p n
lúa. Nh th là trái v i
c i m sinh lý c a lúa s d n
c thích h p.
c thì s t t cho
n không phát huy
h t ti m n ng su t c a lúa (Hoàng V n Ph , 2012) [4].
Thái Nguyên lúa
khang dân v n
c ng
thu t không khoa h c.
cây lúa thích n
c tr ng
t t c các huy n trong t nh, gi ng
i dân tr ng nhi u nh ng còn áp d ng bi n pháp k
i n hình là bi n pháp k thu t t
c, nh ng không mu n ng p n
in
c cho lúa, dù
c su t chu kì s ng. Ph i có
2
lúc c n tháo c n,
n
c bi t giai o n
nhánh. Trên th c t ng
i dân luôn
c trong ru ng liên t c, nh v y là không phù h p v i yêu c u c a cây.
Trong nh ng n m g n ây, k thu t t
su t lúa t ng và gi m
cl
c a cây lúa là xen k t
ng n
ct
in
i.
c theo SRI cho th y n ng
y là cách t
i theo nhu c u
i ng p và tháo c n cho ru ng lúa. Nghiên c u SRI
th c hi n trên 2 n m trên gi ng lúa thu n và lúa lai. K t qu cho th y: Gi m
gi ng 56 – 57 %, ti t ki m n
ct
n ng su t t ng 12 – 17 % so v i
% so v i
i ch ng Nh
i 62 %, gi m công c y và thu c tr sâu,
i ch ng gi ng Khang dân 18 và t 16 - 23
u 838...(Hoàng V n Ph , 2012) [4].
Nguyên t c c a SRI là t
in
ct
in
c theo nhu c u c a cây lúa
nh m khai thác ti m n ng di truy n c a cây lúa v s
ho t
ng m nh c a b r , làm cho cây lúa sinh tr
n ng su t cao. Cách làm này giúp
i PH
t, gi i thoát khí
nhi u dinh d
50% do n
ng t t h n c
nh
c r lúa.
c ch
ct
i
m nhi u h n và gi i thoát
m a (Hoàng V n Ph , 2012) [4].
nghiên c u nh h
a ra k thu t t
t i huy n
t
in
c
ng ch
t
in
c cho
i trong canh tác lúa phù h p v i yêu c u
c a cây. Chính vì th , chúng tôi ti n hành th c hi n
ng c a ch
c gi m 25 –
ngay c nh ng khu v c ngày càng khan hi m
Qua ó cho th y, v n
h
c, làm thay
duy trì i u ki n khí h u thoáng khí. Nông dân
c ho c khó d báo v ch
lúa là c n thi t,
t
ng th i giúp
ng d tiêu cho lúa. Khi áp d ng SRI nhu c u n
có th ti n hành canh tác lúa
n
ng phát tri n m nh,
t thông khí, không úng n
c CH4 và H2S gây ng
vi sinh v t hi m khí ho t
nhánh nhi u và s
tài: “Nghiên c u nh
n gi ng lúa khang dân v xuân n m 2014
ng h Thái Nguyên”.
3
1.2. M c tiêu c a
Xác
nh ch
tài
t
in
c h p lý cho gi ng lúa khang dân t i
ng H ,
Thái Nguyên.
1.3. Yêu c u c a
tài
- Theo dõi nh h
ng c a ch
t
lúa khang dân trong i u ki n khí h u t i
- Theo dõi nh h
ng c a ch
in
c t i sinh tr
ng H .
t
in
ct im c
nhiên c a gi ng lúa khang dân trong i u ki n khí h u t i
- Theo dõi nh h
ng c a ch
t
in
nhi m sâu h i t
ng H .
c t i y u t c u thành n ng
su t c a gi ng lúa khang dân trong i u ki n khí h u t i
1.4. Ý ngh a c a
ng c a gi ng
ng H .
tài
1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c
-
i v i h c t p: Qua th c hi n
tài, giúp sing viên có i u ki n
c ng c ki n th c và v n d ng m t cách sáng t o vào th c t . M t khác,
thông qua th i gian th c p sinh viên có i u ki n h c h i và tích l y thêm
v n ki n th c c a b n thân, bi t cách th c hi n và hoàn ch nh m t khóa lu n
t t nghi p.
xác
i v i nghiên c u khoa h c: K t qu nghiên c u c a
nh ch
t
in
tài là c s
c phù h p cho gi ng lúa khang dân t i huy n
ng
H , t nh Thái Nguyên. Là c s khoa h c cho các nghiên c u bi n pháp k
thu t canh tác
i v i các gi ng lúa khác.
1.4.2. Ý ngh a th c ti n
- Xác
nh
c ch
t
in
c h p lý nh t cho gi ng lúa khang dân.
- Nâng cao n ng su t và mang hi u qu kinh t cao nh t cho ng
góp ph n thúc
y s n xu t lúa huy n phát tri n.
i dân,
4
PH N 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. C s khoa h c c a
2.1.1.
c i m sinh tr
Quá trình sinh tr
tài
ng và phát tri n c a lúa
ng và phát tri n c a lúa g m hai th i k sinh tr
chính k ti p nhau: Th i k sinh tr
ng dinh d
ng và th i k sinh tr
ng
ng
sinh th c (Nguy n Th L m, 1999) [3].
Th nh t th i k sinh tr
làm òng. Trung tâm ho t
ng sinh d
ng: Tính t lúc gieo
n lúc lúa
ng c a th i k này là hình thành các b ph n
chính c a cây nh thân, lá, r , nhánh…Th i gian tính t lúc n y m m
b t
n khi
u phân hóa òng g m các quá trình gieo m , c y lúa, bén r , h i xanh
nhánh h u hieuj và
nhánh vô hi u.
Th i gian này dài hay ng n thay
i gi a các gi ng, mùa v và bi n
pháp canh tác. Giai o n này ch u nhi u nh h
n u sinh tr
ng t t s là ti n
t t
ng c a tác
cây phát tri n
ng bên ngoài
các giai o n sau. Có ý
ki n cho r ng ây là giai o n ki n thi t c b n c a cây lúa, và c ng là giai
o n d tr m t ph n dinh d
Th i k sinh tr
ng cho giai o n sau.
ng dinh d
ng g m:
- Th i k m : T n y m m
nh dinh d
dinh d
nd
i 4 lá.
ng c a h t gi ng và lá, r b t
u ho t
ng
cung c p 1 ph n
ng cho cây.
- Th i k lúa (trên 4 lá) : Lúa b t
m
c i m c a cây lúa là s ng
c y khi
c 4 lá, 5 lá
nhánh h u hi u,
lá và c y nông thì
u có kh n ng
nhánh, n u nh
n 6 - 7 lá thì qua th i kì bén r h i xanh, r i
nhánh vô hi u. N u gieo th ng ho c c y m non d
n 4 lá, lúa b t
u
nhánh và
i4
nhánh nhanh, t p
5
trung, s c
h u hi u cao, rút ng n
c th i gian
nhánh, sau này s có
n ng su t cao.
K t thúc giai o n sinh tr
tr
ng dinh d
ng, cây lúa chuy n sang sinh
ng sinh th c. Bi u hi n là thân c ng tròn, lá chuy n sang xanh vàng và
tb t
u sinh tr
ng.
Th hai, th i k sinh tr
lúa b t
u làm òng
ng sinh th c: Th i gian này
c tính t khi
n khi lúa chín. Th i gian náy ít thay
i. V i các lo i
gi ng trong các i u ki n bình th
ng thì t 58
n 62 ngày.
Giai o n này g m:
- Th i k làm òng (phân hóa òng): 28 – 32 ngày.
- Th i k tr bông, ph i màu, vào ch c và chín: 30 – 32 ngày.
Th i gian c a 2 th i kì này t
và t
ng
ng
ng v i giai o n sinh tr
Vai trò c a các th i k sinh tr
su t lúa nh sau: Th i k sinh tr
hay ít thông qua vi c
ng sinh th c c a gi ng c c ng n.
ng và phát tri n nh h
ng sinh d
ng quy t
nhánh. Th i k sinh tr
h t/bông, t l h t ch c, tr ng l
Lúa sinh tr
ng v i nhau v i t t c các gi ng
ng
n n ng
nh s bông nhi u
ng sinh th c quy t
nh s
ng h t thông qua s phát tri n c a òng lúa.
ng phát tri n m nh hay ít ph thu c nhi u vào i u ki n
ngo i c nh và k thu t canh tác.
2.1.2. Nhu c u n
c c a lúa
Lúa yêu c u nhi u n
c h n các cây tr ng khác.
gam ch t kho cây lúa c n 628g n
S thi u h t n
c có nh h
b t c giai o n sinh tr
t o ra
cm t
c.
ng
n sinh tr
ng c a lúa. Thi u n
c
ng nào c ng gây gi m n ng su t lúa. Tri u ch ng
chung nh t là lá cu n tròn l i, lá b cháy kìm hãm lúa
nhánh, thân cây b th p
ch m ra hoa, tr b ngh n òng, h t lép và l ng (Nguy n Th L m, 1999) [3].
6
T giai o n phân bào gi m nhi m
v i vi c thi u n
n tr bông cây lúa r t nh y c m
c. Vào th i gian 11 ngày và 3 ngày tr
c tr , ch c n b h n
3 ngày ã làm gi m n ng su t r t nghiêm tr ng và làm t l h t lép cao. Khi
h t b lép thì không có cách nào bù l i
trong giai o n sinh tr
ng sinh d
c n ng su t. M t khác thi u n
ng có th làm gi m chi u cao cây, gi m
s nhánh và gi m di n tích lá nh ng n ng su t s không b
n un
c
c
c cung c p k p th i trong th i k b thi u
nh h
ng nhi u,
cây h i ph c tr
c
lúc tr ra hoa (Nguy n Th L m, 1999) [3].
Thi u n
c làm gi m n ng su t nh ng th a n
a hình và l
ng m a, các vùng
th i gian ng p n
- Vùng n
c c ng có h i. Tùy theo
t th p có th ch u m c n
c khác nhau và
c khác nhau. Có th chia làm 3 m c:
c sâu: 150 – 400cm, tr ng lúa n i.
- Vùng ng p l t: Sâu d
i 150cm, t n t i trong 1 – 2 tháng có th gieo
c y các gi ng ch u ng p úng ho c gi ng lúa tiên cao cây.
- Vùng b úng: B ng p th
ng xuyên, ho c có khi m a bão, m a rào
nhi u ngày thì ch n gi ng lúa thân có kh n ng v
các th i k khác nhau, m c n
h
ng khác nhau
h p và
n cao. Khi cây lúa b ng p
c sâu và th i gian ng p khác nhau s
n n ng su t. Ng p sâu s
nh h
ng
nh
n kh n ng quang
nhánh.
2.2. C s th c ti n
2.2.1. Quy trình t
Ch
d
t
in
in
c nh h
ng
n
nhánh,
ng c a cây lúa. Ngoài vai trò sinh lý ra n
h u trong ru ng lúa. N
vào sinh tr
t
c cho lúa c a B Nông nghi p
c i u ti t nhi t
ng c a cây,
i cho thích h p. Ch
c i mc a
t
n quang h p và hút dinh
c còn nh h
, m
ng
n ti u khí
, ánh sáng, oxy. C n d a
t và tình hình th i ti t mà ti n hành
i ph bi n hi n nay:
7
- Khi lúa m i c y 5 – 10 cm,
nhánh h u hi u: T
ch
i 3 – 5 cm
lúa nhanh bén r h i xanh. Lúc lúa
l cm; lúa t t rút n
c ph i ru ng
h n
nhánh vô hi u.
- Giai o n làm òng vào ch c: Lúa c n nhi u n
nên t
i ng p 5 – 10 cm, Trong tr
ng h p lúa sinh tr
chua phèn ho c m n ph i luôn duy trì m c n
ng p sâu 20 cm lúa
c
t o n ng su t
ng x u, trên chân
t
c v a ph i 5- 10 cm. N u n
c
nhánh kém, sâu b nh nhi u, n u ít n
c
tb cm n
c su t quá trình sinh tr
ng và phát
b c phèn có h i cho lúa.
2.2.2. Quy trình t
Ng
in
c cho lúa
Thái Nguyên
i dân cho r ng cây lúa c n n
tri n. Quy trình t
i cho lúa c a h nh sau:
- T khi c y
n
nhánh: gi ng p n
- K t thúc
nhánh
c 5 - 10 cm.
n khi lúa làm òng: Ti p t c gi n
c trong
ru ng 5 - 10 cm.
- Tr
c khi g t lúa 15 ngày rút n
c ph i ru ng,
thu n ti n cho công
vi c g t hái.
Các bi n pháp canh tác lúa v n còn theo truy n th ng, bón nhi u phân
hóa h c và l m d ng thu c tr sâu, thu c tr c gây nh h
n môi tr
t
in
ng xung quanh. Ng
i dân không chú tr ng
c cho lúa, th hi n là ng
Tuy cây lúa thích n
quá trình sinh tr
i dân luôn gi n
n ph
ng pháp
c trong ru ng liên t c.
c nh ng nó không òi h i gi n
ng. Nh th là trái v i
ng nghiêm tr ng
c liên t c trong su t
c i m sinh lý c a lúa s d n
n
không phát huy h t ti m n ng su t c a lúa.
V i ph
ng pháp t
in
c cho lúa c a ng
i dân n i ây là không
phù h p. C n ph i có nhi u mô hình trình di n th c t hay các k t qu nghiên
c u t i chính
c a vi c t
in
a ph
ng
cho ng
i dân t n m t nhìn th y nh ng hi u qu
c theo nhu c u c a cây trong t ng giai o n sinh tr
ng.
8
Tâm lý ng
i nông dân thì cái gì m i nhìn th y t n m t thì h m i tin t
ng
và làm theo.
2.3. Các nghiên c u v t
in
c cho lúa
2.3.1. H th ng thâm canh lúa c i ti n SRI
H th ng thâm canh lúa c i ti n SRI (System or Rice Intensifiation)
c phát hi n vào
u nh ng n m 1980 c a th k tr
pháp Henri de Lauranié, SJ Ông
i
n Madagascar vào nh ng n m 1901 và ã
có 34 n m làm vi c v i nông dân Malagasy
c a h ,
c b i linh m c ng
c i thi n h th ng nông nghi p
c bi t là s n xu t lúa g o, vì lúa g o là l
ng th c chính
Madagascar. Chính vì th Lauranié mu n giúp nông dân c i thi n n ng su t
lúa mà không b ph thu c nhi u vào
u vào bên ngoài b i vì ng
i dân
Malagasy là nh ng nông dân nghèo. Tuy nhiên sau ó ph i m t m t th i gian
dài sau ó ng
i ta m i tin r ng nh ng ph
ng pháp SRI có th làm t ng
n ng su t lúa.(Hoàng V n ph , 2012) [4].
N m 1994, Tefy saina h p tác v i Vi n l
phát tri n Qu c t c a tr
ng
ng th c, nông nghi p và
i h c Cornell, Hoa k v i s h tr
c a Ti n s nông nghi p Norman Uphofy nghiên c u tìm các ph
canh tác b n v ng thay th ki u
tn
ng làm r y, và ph
t 8 t n/ha. Sau ó, ph
ng pháp
ng pháp SRI ã
c gi i thi u áp d ng. K t qu là n ng su t lúa trung bình
t n/ha, nh ng khi áp d ng SRI
cl c
ây ch
t2
ng pháp SRI ã
c gi i thi u ra các vùng xung quanh Rahomafana.
Các nguyên t c c a SRI: Là h th ng các bi n pháp canh tác: C y m
non, c y 1 d nh, c y th a, khuy n khích s d ng phân chu ng, làm c s c
bùn và t
in
c theo nhu c u c a cây lúa nh m khai thác ti m n ng di truy n
c a cây lúa v s
cây lúa sinh tr
nhánh nhi u và s ho t
ng phát tri n m nh,
ng m nh c a b r , làm cho
t n ng su t cao.
9
M t trong nh ng k thu t c a SRI là t
lúa, cách làm này giúp
gi i thoát khí
d
t thông khí, không úng n
c CH4 và H2S gây ng
hi m khí ho t
ng t t h n c
c r lúa.
nh
c theo nhu c u c a cây
c, làm thay
i PH
t,
ng th i giúp vi sinh v t
m nhi u h n và gi i thoát nhi u dinh
ng d tiêu cho lúa.
SRI gi m nhu c u t
do n
c ch
ct
i
i. Khi áp d ng SRI nhu c u n
c gi m 25 – 50%
duy trì i u ki n khí h u thoáng khí. Nông dân có
th ti n hành canh tác lúa
n
in
ngay c nh ng khu v c ngày càng khan hi m
c ho c khó d báo v ch
m a.
SRI còn góp ph n t o m t n n nông nghi p b n v ng và m t môi
tr
ng t nhiên t t h n (Hoàng V n Ph , 2012) [4]:
- T ng n ng su t lúa không c n t ng di n tích tr ng tr t b ng cách t ng
hi u qu s d ng
t canh tác h n nay.
- Ngu n n
c ngày càng b c n ki t, SRI s
h p, ít t n kém làm gi m b t yêu c u n
th
a m t ch
n
c thích
c t 1/ 2 - 2/3 so v i t
i tiêu thông
t b ng phân chu ng, gi m
c t do
ng s n xu t.
- Nâng cao
phì nhiêu c a
phân hóa h c và thu c b o v th c v t gây ra. V i nh ng bi n pháp c a SRI
cây lúa sinh tr
ng t t h n, ch ng ch u cao h n, làm gi m s
methane t ru ng lúa b ng cách không gi ng p n
- Nâng cao hi u qu s d ng
qu n lý cây tr ng,
ng c a vi sinh v t
t, n
th i khí
c liên t c.
t thông qua ph i k t h p các bi n pháp
c, dinh d
ng.
i u này góp ph n t ng s ho t
t.
2.3.2. Nghiên c u và áp d ng SRI
Trung Qu c: Tr
ng
th nghi m SRI trên c 2 mi n
th gi i
i h c nông nghi p qu c t t i B c Kinh ã
t tr ng và cao
t k t qu t t. N m 2003 h n
hán kéo dài, nh ng ng d ng SRI cho n ng su t cao h n h n n ng su t v
10
n m 2002 v i ph
ng pháp canh tác thông th
t ng n ng su t lên 35,2 %, ti t ki m n
n
: Là n
c 43,2 % (Hoàng V n ph , 2012) [4].
c có di n tích tr ng lúa l n nh t th gi i, có s n l
ng th 2. H n 1 n a di n tích tr ng lúa n
lúa g o, ã tiêu t n h t 50 – 60 % ngu n n
c, cung c p h n 75 % s n l
c ng t rát h n ch c a
này. N m 2005, 2006, SRI ti t ki m 14,5 % l
thông th
ng. N m 2004, SRI ã làm
ng n
c so v i ph
ng
ng
tn
c
ng pháp
ng (Hoàng V n Ph , 2012) [4].
Myanma: Th nghi m SRI ã b t
u th c hi n Myanma thông qua
qu phát tri n Metta trong n m 2000. M c dù nghiên c u này ã cho n ng
su t th p nh ng nó ã thu hút
tham quan. Vì n
l
ng n
c s chú ý t háng ngàn nông dân vùng cao
c là m t h n ch
vùng cao, h th ng canh tác lúa v i
c r t gi i h n ã thu hút cao
nh ng nông dân này (Hoàng V n
Ph , 2012)[4].
2.3.3. Nghiên c u và ng d ng SRI
Vi t Nam
T i Thái Nguyên và B c Giang, Hoàng V n Ph và c ng s
ã ti n
hành nghiên c u thí nghi m SRI t v xuân n m 2004. Nghiên c u SRI th c
hi n trên 2 n m trên gi ng lúa thu n và lúa lai. K t qu cho th y: Gi m gi ng
56 – 57 %, ti t ki m n
ct
su t t ng 12 – 17 % so v i
v i
i ch ng Nh
i 62 %, gi m công c y và thu c tr sâu, n ng
i ch ng gi ng khang dân 18 và t 16 23 % sao
u 838.= (Hoàng V n Ph , 2012) [4].
T i t nh Phú Th , n m 2008, Chi c c B o v th c v t Phú Th
ã tri n
khai xây d ng mô hình áp d ng SRI t i 10 khu c a 2 xã Cao Xá và Ninh Kê
c a huy n Lâm Thao, di n tích mô hình kho ng 3ha, v i 67 h tham gia. V
Chiêm xuân n m 2009, ti p t c t i 2 xã thu c vùng d án. Qua 3 v k t qu
l
ng n
ct
i gi m 2 – 3 l n t
i/v ; gi m 20 -30 % chi phí b m n
c.
M t s nghiên c u SRI t i Thái Nguyên (Hoàng V n Ph , 2012) [4].
11
Nghiên c u h th ng k thu t thâm canh lúa c i ti n SRI (System of
Rice Intensification) trong v xuân n m 2004 t i Thái Nguyên
th c hi n b iNguy n Hoài Nam và Hoàng V n Ph .
ch
tr
n
c, tu i m và m t
ng: V i ch
t
Gi m công c y và qu n lý n
ng.
n
c không gây y m khí nh
y
nhánh c a lúa. Hi u qu kinh t :
c. SRI gi m yêu c u n
ây là tính u vi t
cung c p
ng nghiên c u là
c y gi ng lúa Khang Dân 18. K t qu v sinh
i phù h p t ng s c
th
it
c ti n hành
c còn 38% so v i bình
i v i i u ki n mi n núi thi u n
quy trình t
in
c bình th
c. Ch
ng, oxy
c
cho r
Tri n v ng c a k thu t thâm canh lúa SRI trong canh tác lúa
Trung du B c B do PGSTS. Hoàng V n Ph và V Trí
vùng
ng, ti n hành
nghiên c u trong kho ng th i gian t n m 2004 - 2005. K t qu v kh n ng
sinh tr
ng: R lúa phát tri n m nh sau c y,
62%, v môi tr
ng góp ph n t ng s ho t
nhánh cao, ti t ki m n
c
ng c a vi sinh v t, làm cho
t
s ng và kh e h n.
Nghiên c u m t s bi n pháp k thu t trong h th ng thâm canh lúa c i
ti n trên
t khong ch
n m 2011. K t lu n ch
n
ng n
n
c t i Võ Nhai, Thái Nguyên. Hoàng v n Ph
c so v i ch
n
c theo t p quán, thì ch
c theo SRI ã làm t ng chi u dài d , t ng kh n ng tích l y ch t khô c a
r lúa.
c a
c 2 th i kì tr và chín, làm cho lúa phát tri n xu ng t ng sâu h n
t, qua ó làm t ng kh n ng
bông/m2 c a lúa làm t ng kh i l
S thay
môi tr
nhánh và t ng s bông/khóm và s
ng 1000 h t.
i trong nh n th c và hành
ng c a ng
ng v canh tác lúa và b o v
i dân tham gia d án P158, xã Xuân Ph
Bình, t nh Thái Nguyên
ng, huy n Phú
c PGS.TS Hoàng V n Ph và Nguy n Tr ng
12
H ng th c hi n trong kho ng th i gian t T5/2010 – T4/2011. Canh tác lúa
tác
ng
n môi tr
ng và bi n
i khí h u: Canh tác t p quán c d gây
lãng phí ngu n tài nguyên hi n ang tr nên ngày càng khan hi m nh tài
nguyên n
l
ng n
c, hhoas th ch và hàng n m t n l
ng kho ng 1/3 – 1/ 4 t ng
c ng t tiêu th trên toàn th gi i. Nh ng cánh
ng ng p ún quanh
n m
c bón nhi u phân hóa h c góp ph n t ng hi u ng nhà kính, gây ra
hi n t
ng trái
t nóng lên. Hi u qu t ng k t d án: T i Xóm oàn K t ti t
kiêm kho ng 40 % l
gi m n
ng n
c, Xóm Th ng L i ti t ki m 60 70 % gi ng,
c, gi m phân hóa h c, thu c tr c .
13
PH N 3
N I DUNG VÀ PH
NG PHÁP NGHIÊN C U
3.1. V t li u nghiên c u
Thí nghi m ti n hành nghiên c u trên gi ng lúa khang dân, là gi ng lúa
thu n
c nh p n i t Trung Qu c. Có kh n ng thích ng r ng, n ng su t
trung bình có th
3.2.
tr
t 50 – 55 t /ha, cao có th
t 60 – 65 t /ha.
a i m và ph m vi nghiên c u
-
tài
c ti n hành t i huy n
-
tài nghiên c u nh h
ng H , t nh Thái Nguyên.
ng c a ch
t
in
c
n kh n ng sinh
ng, phát tri n và n ng su t c a gi ng lúa khang dân t i xã Hóa Th
huy n
ng,
ng H , t nh Thái Nguyên.
- Th i gian: T
tháng 3/2014
n tháng 6/2014
3.3. N i dung nghiên c u
- Nghiên c u nh h
tr
ng c a ch
t
i n
c
n kh n ng sinh
ng, phát tri n c a gi ng lúa khang dân.
- Nghiên c u nh h
h it
ng c a ch
t
in
c
nm c
nhi m sâu
nhiên c a gi ng lúa khang dân.
- Nghiên c u nh h
ng c a ch
t
in
c
n n ng su t c a gi ng
lúa khang dân.
3.4. Ph
3.4.1. Ph
ng pháp nghiên c u
ng pháp b trí thí nghi m
Thí nghi m b
trí heo ki u kh i ng u nhiên hoàn toàn (RCBD –
Ranhdomized Comlete Block design) v i 4 công th c, 3 l n nh c l i. Di n
tích ô thí nghi m là 10 m2 (5 x 2m). Kho ng cách gi a các ô trong cùng l n
nh c l i là 10 cm và gi a các l n nh c là 20 cm. Xung quanh khu thí nghi m
14
có ít nh t 3 hàng lúa b o v . Tính di n tích toàn thí nghi m là 128 m2 (ch a
tính di n tích hang b o v ).
Công th c 1: Luân phiên 5 ngày ng p n
c, 5 ngày tháo c n.
Công th c 2: Luân phiên 10 ngày ng p n
c, 10 ngày tháo c n
Công th c 3: Luân phiên 15 ngày ng p n
c, 15 ngày tháo c n
Công th c 4: Gi n
c liên t c t c y
n chín ( i ch ng)
D ib ov
NL 1
2
4
1
3
3
1
2
4
4
2
3
1
NL 2
NL 3
D ib ov
3.4.2. Ph
ng pháp l y m u theo dõi và các ch tiêu theo dõi
Theo dõi ánh giá các ch tiêu theo Tiêu chu n ngành quy ph m kh o
nghi m giá tr canh tác và giá tr s d ng c a gi ng lúa 10 TCN 558 – 2002
(BNNVPTNT, 2002) [1] và h th ng tiêu chu n ánh giá cây lúa c a vi n
nghiên c u lúa qu c t IRRI.
3.4.2.1. Các ch tiêu s nhánh
- M i ô thí nghi m l y 3 khóm theo
b s nhánh c a 3 khóm.
ng chéo góc. Sau ó
m toàn
15
3.4.2.2. Các ch tiêu v chi u cao cây
- Theo dõi chi u cao cây qua các th i k sinh tr
ng:
nhánh – làm
òng – tr bông – chín sáp – chín hoàn toàn.
- Cách o:
tr
ng sinh d
sinh tr
ot m t
ng (tr
t
n chóp lá cao nh t trong giai o n sinh
c tr ), o t m t
t
n chóp bông
i v i giai o n
ng sinh th c.
3.4.2.3. Ch tiêu v s phát tri n c a b r
- Các ch tiêu nghiên c u c a b r (s r , chi u dài r , tr ng l ng r )
nghiên c u các th i k :
c
nhánh, làm òng, tr , chín sáp, chín hoàn toàn.
+ S r : Trên m i ô l y 3 khóm, 9 khóm trên m t công th c. Ti n hành
nh nh nhàng khóm lúa, r r a s ch bùn
m toàn b s r .
+ X p chi u dài r 50cm, cân tr ng l
toàn b kh i l
ng r 1 khóm
ng 50cm
c a(g). Sau ó cân
c b(g)
Khi ó chi u dài r /khóm (m) = (b/a) x 2
+ Tr ng l
ng r : ào ph u di n
20cm, em r a s ch bùn
t
sâu 0 – 5cm, 6 – 10cm, 11 –
t cho riêng r vào t ng túi em s y khô ki t r i
em cân.
3.4.2.4. Ch tiêu v kh n ng ch ng ch u sâu b nh
i u tra
m c
5 i m theo
ng chéo, m i i m 10 khóm và ánh giá
h i.
- Sâu cu n lá (Cnaphalacrosis medinalis)
T l sâu n ph n xanh c a lá ho c b cu n thành ng
tr
ng sinh d
ng, ánh giá theo thang i m:
+ i m 1: Không b h i.
+ i m 3: 1 – 10% cây b h i.
+ i m 5: 21 – 30% cây b h i.
+ i m 7: 36 – 50% cây b h i.
th i k sinh
16
+ i m 9: trên 51% cây b h i.
- B nh
o ôn h i lá (Prycularia oryzae)
i u tra 5 i m trên ô thí nghi m theo
khóm,
ng chéo góc, m i i m 5
m s d nh b b nh và phân c p b nh.
+ C p 0: Không có v t b nh.
+ C p 1: V t b nh màu nâu, hình kim châm
gi a, ch a xu t hi n vùng
s n sinh bào t .
+ C p 2: V t b nh nh , tròn ho c h i dài,
nâu rõ r t, h u h t lá d
ng kính 1 – 2 mm, có vi n
i có v t b nh.
+ C p 3: D ng v t b nh nh
i m
2, nh ng v t b nh xu t hi n nhi u
các lá trên.
+ C p 4: V t b nh i n hình cho các gi ng nhi m, dài 3 mm ho c h i
dài, di n tích v t b nh trên lá <4% di n tích lá.
+C p 5: V t b nh i n hình: 4 – 10% di n tích lá.
+ C p 6: V t b nh i n hình: 11 – 25% di n tích lá.
+ C p 7: V t b nh i n hình: 26 – 50% di n tích lá.
+ C p 8: V t b nh i n hình: 51 – 75% di n tích lá.
+ C p 9: H n 75% di n tích v t b nh trên lá.
3.4.2.5. Ch tiêu v y u t c u thành n ng su t
- S bông:
- Tr ng l
bông bé nhì,
m s bông có ít nh t 10 h t ch c c a 1 cây.
ng bông: Cân tr ng l
c k t qu r i tính trung bình.
- S nhánh/bông:
to nhì và 1 bông bé nhì,
- S h t/ nhánh:
trung bình.
ng c a 2 bông: 1 bông to nhì và 1
m toàn b s nhánh trên bông c a 2 bông: 1 bông
c k t qu r i tính trung bình.
m s h t trên 5 nhánh c a 2 bông i n hình r i chia
17
- S h t lép/ bông :
m s h t lép trên 2 bông: 1 bông to nhì và 1 bông
bé nhì, ra k t qu r i tính trung bình.
- Kh i l
500 h t
ng nghìn h t: Cân thóc khô
c kh i l
ng l n l
m
13%.
m2l nm il n
t là M1, M2 sau ó tính kh i l
ng nghìn h t
nh sau.
M1000 = M1 + M2
3.5. Ph
ng pháp x lý s li u
- Các k t qu nghiên c u
IRRISTAT.
c x
lý th ng kê b ng ph n m m
