Nghiên cứu tình hình sản xuất lúa tại xã Hoàng Đồng thành phố Lạng Sơn (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM
-----

-----

NGUY N KIM TUY N

Tên

tài:
NGHIÊN C U TÌNH HÌNH S N XU T LÚA
T I XÃ HOÀNG

NG THÀNH PH

L NG S N

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c
Gi ng viên h ng d n

: Chính quy
: Tr ng tr t

: Nông H c
: 2013 – 2015
: Th.S Bùi Lan Anh

Thái Nguyên, n m 2014

IH C


1

L I NÓI

U

Th c t p t t nghi p là giai o n không th thi u

i v i m i sinh viên,

nó giúp sinh viên n m v ng ki n th c c b n v môn h c, n m ch c quy trình
k thu t các lo i cây tr ng, các ph

ng pháp phòng tr d ch h i cây tr ng.

M i sinh viên có d p c ng c , h th ng l i toàn b nh ng ki n th c ã h c.
T o i u ki n cho sinh viên ti p xúc v i th c t , làm quen v i vi c áp d ng
nh ng ti n b khoa h c k thu t vào th c ti n s n xu t.
sinh viên tác phong l l i làm vi c úng
tr

ng th i, t o cho

n, t l p và có khoa h c. Khi ra

ng s tr thành nh ng cán b th c th , gi i v lý thuy t, v ng vàng tay

ngh , thành th o trong chuyên môn, góp ph n thúc
làm t ng n ng su t, ch t l
nghi p hoá, hi n

i hoá

tn

ng cây tr ng. Nh m th c hi n m c tiêu công
c, hi n

Xu t phát t nh ng yêu c u trên,

i hoá nông nghi p nông thôn.
c s quan tâm c a Ban giám hi u,

s nh t trí c a Ban ch nhi m khoa Nông h c - Tr
Thái Nguyên. Em
ph v i

y s n xu t phát tri n,

c phân công

ng

i h c Nông Lâm

n th c t p t i Tr m khuy n nông thành

tài: ''Nghiên c u tình hình s n xu t lúa t i xã Hoàng

thành ph L ng S n''. Trong th i gian th c hi n
b n thân, em

c s quan tâm giúp

tài, ngoài s n l c c a

c a các th y cô giáo trong Khoa

Nông h c, Tram Khuy n Nông Thành ph , U ban nhân dân xã Hoàng
ã t o i u ki n, giúp
giúp

ng

em trong quá trình th c t p t t nghi p,

ch b o t n tình c a cô giáo Ths. Bùi Lan Anh ã giúp

ng

c bi t là s

em trong

quá trình hoàn thành báo cáo t t nghi p này.
Do th i gian th c t p có h n, trình

b n thân còn h n ch , nên báo cáo

c a em không tránh kh i nh ng thi u sót, mong s
th y cô.

óng góp ý ki n c a các


2

PH N I
M
1.1.

U

t v n
Cây lúa (Ozyra Stiva L) là m t trong nh ng cây l

th gi i. S n ph m lúa g o là ngu n l

ng th c ch y u trên

ng th c nuôi s ng ph n ông dân s

trên th gi i và có vai trò quan tr ng trong công nghi p ch bi n. Nó cung c p
2/3 l

ng calo cho 3 t ng

i

châu Á, 1/3 calo cho 1,5 t ng

và châu M La Tinh. Trong c c u s n xu t l

i

châu Phi

ng th c c a th gi i, lúa mì

chi m 30,5%; lúa g o chi m 26,5%; ngô chi m 24%, còn l i là các lo i ng
c c khác.
Ngày nay di n tích, s n l
không áp ng

nhu c u c a con ng

Vi t Nam là m t n
tr ng lúa n

ng lúa ngày m t t ng nhanh nh ng v n

c t lâu

c có

i trên toàn th gi i.

a th v

i u ki n t nhiên, có truy n th ng

i và Vi t Nam ã tr thành n

c s n xu t lúa g o n i

ti ng th gi i (Nguy n V n Hoan) [4].
Là m t n

t tr ng lúa, bình quân

i có kho ng 500m2. Vì v y, Vi t Nam ã áp d ng nhi u bi n pháp

u ng
k thu t
g o nuôi
g o,

c ông dân nh ng ch có 4 tri u ha

a n ng su t lúa lên m c 47,897% t /ha, không nh ng
nuôi s ng h n 80 tri u ng

i và còn xu t kh u g n 4,3 tri u t n

ng th 2 trên th gi i sau Thái Lan (Nguy n
ng h

ng phát tri n c a

mb o

ng b L ng S n

tri n khai k ho ch s n xu t n m 2012 h

c Th ch, 2002) [9].
a ra trong bu i h p

ng t i m c tiêu chung là t o

c

s chuy n bi n m nh m trong vi c tái c c u l i n n s n xu t nh m t ng
n ng su t, ch t l
th tr

ng, hi u qu và s c c nh tranh c a nông s n hàng hóa trên

ng, phát tri n b n v ng,

quy t các v n

m b o v an ninh l

an sinh xã h i và môi tr

ng th c góp ph n gi i

ng. Xu t phát t t m quan tr ng

c a n n nông nghi p c ng nh s n xu t lúa và giá tr s n ph m c a lúa g o


3

chúng tôi th c hi n

tài: "Nghiên c u tình hình s n xu t lúa t i xã Hoàng

ng thành ph L ng S n".
1.2. M c ích
- i u tra tình hình s n xu t lúa t i xã Hoàng
ph

ánh giá vai trò, v trí c a cây lúa trong c c u cây tr ng c a

a

ng và nh ng khó kh n, thu n l i trong s n xu t lúa.
-T

l

ng thành ph L ng S n

ng lúa

ó

xu t các gi i pháp k thu t

xã trong nh ng n m tr

nâng cao n ng su t và ch t

c m t và lâu dài.

1.3. Yêu c u
Hoàng

i u tra thu th p s li u v

i u ki n t nhiên, kinh t xã h i c a xã

ng thành ph L ng S n
-

L ng S n

i u tra thu th p s li u s n xu t lúa t i xã Hoàng

ng thành ph

4

PH N II
T NG QUAN TÀI LI U
2.1. Tình hình nghiên c u và s n xu t lúa trên th gi i
2.1.1. Tình hình s n xu t lúa trên th gi i
Cây lúa
n

c gieo tr ng t 30 v

c tr ng lúa trên th gi i. Do xác

trong n n kinh t nên nhi u n

B c
nh

khoa h c k thu t phát tri n m nh m
s n xu t, làm cho n ng su t s n l

Nam g m 150

c t m quan tr ng c a cây lúa

c trên th gi i ã

y m nh s n xu t, phát tri n cây lúa,

n 40 v

c bi t quan tâm chú tr ng

c bi t trong nh ng n m g n ây khi
ã áp d ng nhi u ti n b khoa h c vào

ng lúa t ng nhanh, i u ó

c th hi n

qua b ng 2.1.
B ng 2.1. Di n bi n tình hình s n xu t lúa g o trên th gi i
N m

Di n tích

N ng su t

S nl

ng

(tri u ha)

(t /ha)

(tri u t n)

2009

158,1

43,4

686,60

2010

161,2

44,0

702,00

2011

163,0

45,0

726,12

2012

162,3

45,5

738,20

2013

166,1

45,0

745,20

Ngu n: FAOSTAT, 2013
Nh n xét: Qua b ng s li u 2.1 ta th y, tình hình s n xu t lúa g o trên
th gi i t n m 2009- 2013 luôn có s bi n
l

ng. N m 2009 là 158,1 tri u ha,

trong vòng 3 n m và

ng v di n tích, n ng su t, s n

n n m 2011 ã t ng lên 4,9 tri u ha

t 163,0 tri u ha. T n m 2011

c ng t ng 3,1 tri u ha nh ng t ng ít h n n m 2011.

n n m 2013 di n tích

5

N ng xu t lúa n m 2009

n n m 2011, 2012 có s thay

i, t ng 0,6-

1,6 t /ha so v i n m 2009. N m 2013 gi m 0,5 t /ha so v i n m 2012. N ng
su t lúa 2009 - 2013 có s t ng gi m b p bênh.
S nl

ng lúa t ng d n t 2009- 2013 t ng 58,6 tri u t n.

c bi t n m

2011

t 726,12 tri u t n t ng 24,12 tri u t n so v i n m 2010. N m 2012,

2013

t 738,20 - 745,2 tri u t n t ng 51,6- 58,6 tri u t n so v i n m 2009.
V it c

dân s t ng nhanh nh hi n nay thi v n

th c luôn là v n

c p bách quan tr ng hàng

an ninh l

ng

u. T nh ng s li u trên cho

th y tình hình s n xu t lúa trên th gi i ngày càng phát tri n nh v y v n
an ninh l

ng th c s ph n nào

c gi i quy t.

Theo th ng kê c a t ch c l
có 114 n

c tr ng lúa, trong ó 18 n

ha t p trung

Châu Á ,…, 13 n

ng th c th gi i (FAO, 2008) cho th y
c có di n tích tr ng lúa trên 1.000.000
c có di n tích tr ng lúa trong kho ng

100.000 ha -1.000.000 ha.Trong ó có 27 n

c có n ng su t trên 5 t n/ha.

(Hoàng Long, 2010).
Hi n nay cùng v i s v

t b c c a khoa h c k thu t thì m t s n

có n n nông nghi p l c h u, còn ói nghèo nay ã v

t lên tr thành n

c
c

xu t kh u g o l n trên th gi i. Nh ng bên c nh ó gi a các châu l c còn r t
nhi u n

c do n n khoa h c ch a phát tri n, hay i u ki n t nhiên không

thu n l i nên n ng su t s n l

ng lúa g o ch a cao.


6

B ng 2.2. Tình hình s n xu t lúa c a 10 n

c

ng

u th gi i v di n

tích n m 2012
STT
1

Tên n

c

n

Di n tích

N ng su t

S nl

ng

(tri u ha)

(t /ha)

(tri u t n)

43,50

51,52

712,80

2

Trung Qu c

30,50

36,60

159,20

3

Indonesia

14,00

67,24

205,01

4

Thái Lan

12,37

31,34

387,90

5

Myanma

7,50

37,33

280,00

6

Vi t Nam

8,00

55,80

440,80

7

Philippines

5,00

38,90

184,40

8

Brazin

2,34

50,10

117,60

9

Nh t B n

1,60

67,30

107,60

(Ngu n: FAOSTAT, 2012)
Nh n xét: T b ng s li u trên bi t

cn

nh t th gi i là

n

v i 43,50 tri u ha;

tri u ha, ít h n

n

13 tri u ha. Ti p

c có di n tích tr ng lúa l n

ng th 2 là Trung Qu c 30,50
n là Indonesia, Thái Lan trên 10

tri u ha. N

c có di n tích tr ng lúa nh nh t là Nh t B n nh ng l i có n ng

su t

u (67,30 t /ha), n ng su t

ng

và th p nh t là
n

là n

n

t th 2 là Trung Qu c (36,60 t /ha)

(51,52 t /ha) th p h n (15,78 t /ha) so v i Nh t B n,

c có n ng su t cao th 2 (51,52 t /ha) nh ng s n l

(712,80 tri u t n)

t cao nh t. Vì n

Vi t Nam di n tích tr ng lúa

ng lúa là

là n c có di n tích tr ng lúa l n nh t.
ng th 5 trong 9 n

c nh ng c ng là

n

c xu t kh u g o l n th 2 trên th gi i sau Thái Lan. Xu t kh u lúa g o

n

c ta ngày càng t ng tr

c h t là do s phát tri n c a khoa hoc công ngh

ã c i thi n công tác gi ng, ch m sóc lúa, phòng ng a sâu b nh… giúp t ng
n ng su t lúa, nâng cao ngu n cung lúa gao trong n

c. Vi c gi v ng và gia


7

t ng s n l

ng lúa c a c n

th c qu c gia c ng nh

c là ti n

t t cho vi c

m b o an ninh l

y m nh xu t kh u g o trên các th tr

ng

ng trong khu

v c và th gi i.
2.1.2. Tình hình nghiên c u cây lúa trên th gi i
Cùng v i s phát tri n c a loài ng

càng

t

i ngh tr ng lúa ã và ang ngày

c nhi u thành t u l n, hi n Vi n Nghiên c u lúa qu c t (IRRI)

ã lai t o và ch n l c thành công nhi u gi ng lúa t t, ph bi n trên th gi i
nh : IR6, IR8, IR20, IR26,... t o ra s nh y v t v n ng su t và s n l

ng lúa

nhi u vùng trên th gi i.
Tr i qua nhi u th p k , M
c u tr c ti p và gi i quy t v n

ã có nhi u nhà khoa h c tham gia nghiên
l

ng th c. Trong nh ng n m g n ây, các

nhà khoa h c M không ch quan tâm nghiên c u

n vi c ch n l c, lai t o và

a ra s n xu t nh ng gi ng lúa có n ng su t cao, n
h p v i t ng vùng. N m 2003 M

ã xu t kh u

nh, thâm canh phù

c 3,4 tri u t n g o,

ng

th ba th gi i, sau Thái Lan Và Vi t Nam.
n

ã thành l p

nhi u tr ng

i h c cao

Trung Qu c là n
n ng su t, ch t l

c vi n nghiên c u Cuttack bang Orissa và có
ng và 130 c quan kh o nghi m nghiên c u v lúa.

c ã nghiên c u và lai t o

c nhi u gi ng m i có

ng cao, trong ó có m t s gi ng

c

a vào s n xu t

Vi t Nam và mang l i nhi u k t qu cao.
Hi n nay, Nh t B n ã tìm ra các gi ng lúa HEXI 34 và HEXI 35 có
n ng su t cao t 83,5 - 88,0 t /ha.
T
gi ng lúa

u nh ng n m 1950, Thái Lan ã thu nh p và tinh l c làm thu n các
a ph

Pavom ph bi n

ng và

a ra hai gi ng lúa t Muong H

ng và DOWK

mi n Nam. Hai gi ng lúa này có ti m n ng cho n ng su t

2,8 t n/ha và m t s gi ng lúa n p SEW MACJAN tr ng
su t 2,8 t n/ha. Các gi ng lúa này

u ch u rét t t, khi

mi n B c

t n ng

a lên vùng cao c ba


8

gi ng lúa m i KLG - 8350 - 1 - 1 - 1 - 2 - 4, SPK 8911 - 12 - 2 - 2 - 2, hai
gi ng này có n ng su t cao, không ph n ng v i ánh sáng có th gieo c y 2
v /n m.
C n c vào nhu c u s n xu t lúa trên th gi i, thì hàng n m c n

n

kho ng 8 tri u t n lúa gi ng. Trong ó, khu v c c n nhi u nh t là châu Á.
áp ng nhu c u ngày càng cao c a s n xu t lúa, các nhà khoa h c ang ngày
càng c g ng n l c

t o ra nhi u gi ng lúa m i cho n ng su t cao, ph m

ch t t t mang l i l i nhu n cho ng

i nông dân và l i ích cho ng i tiêu dùng.

2.2. Tình hình s n xu t và nghiên c u lúa
2.2.1. Tình hình s n xu t lúa
Vi t Nam là m t n

Vi t Nam

Vi t Nam

c nông nghi p d a trên lúa g o là ch y u. Tr i

qua b n nghìn n m l ch s g n li n v i n n v n minh lúa n

c lâu

ic a

dân t c.
Vi t Nam n m trong khu v c

ông Nam Á,

8o20'-22022' v

t

tuy n B c, 102010'-129029' kinh tuy n ông, thu c vùng nhi t

i gió mùa.

V i i u ki n t nhiên nh v y, r t thích h p v i s sinh tr
phát tri n cu cây lúa. Vi t Nam có nhi u vùng
có l

ng phù xa b i

p th

ng xuyên và t

B c t i Nam. Trong ó, i n hình là hai vùng
và

ng và

ng b ng châu th r ng l n,

ng

i b ng ph ng

c tr i t

ng b ng châu th Sông H ng

ng b ng châu th Sông C u Long, v i m t lo t châu th nh h p

sông, ven bi n mi n trung
y u là tr ng lúa n

u

c dùng

s n xu t nông nghi p mà ch

c.

S hình thành và phát tri n s n xu t lúa g o

th ng lâu

i và có nh h

kho ng 9,3 tri u ha

ven

ng l n

n

n

c ta có l ch s truy n

i s ng c a ng

t nông nghi p, ph n l n di n tích

là chính kho ng 4,3 tri u ha (chi m kho ng 46% di n tích

i dân. Vi t Nam có
t dành cho tr ng lúa
t nông nghi p).


9

B ng 2.4.Tình hình s n xu t lúa c a Vi t Nam t n m 2009-2013

N m

Di n tích

N ng su t

S nl

ng

(nghìn ha)

(t /ha)

(nghìn t n)

2009

7437,2

52,3

38950,2

2010

7489,4

53,4

40005,6

2011

7655,4

55,4

42398,3

2012

7753,2

56,3

43667,0

2013

7899,4

55,8

44076,1

(Ngu n: T ng c c th ng kê n m 2013)
Nh n xét: Qua b ng s li u 2.4 cho th y: Cùng v i s ti n b c a khoa
h c k thu t và vi c ti p thu, áp d ng nh ng ti n b khoa h c k th t trong
s n xu t nông nghi p. Cho nên, ngành nông nghi p c a Vi t Nam ngày càng

phát tri n,

c bi t là trong s n xu t lúa, không ng ng t ng lên v di n tích,

n ng su t và s n l

ng. N m 2009 di n tích canh tác lúa có kho ng 7437,2

nghìn ha, n m 2011 t ng lên g n 0,22 nghìn ha (7655,4 nghìn ha). T n m
2011

n n m 2013 (7899,4 nghìn ha) t ng lên kho ng 0,24 nghìn ha.
N ng su t lúa vào n m 2009 là 52,3 t /ha ã t ng lên 56,3 t /ha vào

n m 2012. Theo b ng s li u thì n ng su t n m 2012
T n m 2009

n nay, s n l

t cao nh t.

ng lúa g o Vi t Nam liên t c t ng tr

ng

nh bi n pháp k thu t canh tác t t, t ng n ng su t và m t ph n nh m r ng
di n tích canh tác hàng n m. S n l
38950,2 nghìn t n nh ng

ng lúa

n

n n m 2013 ã

t

2.2.2. Tình hình nghiên c u lúa

c ta n m 2009 ch d ng l i
c 44076,1 nghìn t n.

Vi t Nam

Trong nh ng n m g n ây, công tác ch n t o gi ng
ra

i r t nhi u gi ng lúa m i có n ng su t cao, n

Vi t Nam ã cho

nh có kh n ng thích

ng r ng nh : DT22, P4, P6, P12, KAO, Q5,… Bên c nh công tác ch n t o ra
nh ng gi ng cao s n, công tác ch n l c, ph c tráng, duy trì các gi ng

c


10

gieo tr ng nhi u n m c ng

c quan tâm nhi u.

trên, các vi n nghiên c u, các tr

ng

gi i quy t tình tr ng

i h c, các trung tâm nghiên c u t i

các t nh liên t c nghiên c u lai t o và ph c tráng gi ng nh m phát huy nh ng
c tr ng,

c tính v n có c a gi ng.

Vi n khoa h c nông nghi p Vi t Nam là m t trong nh ng c quan
nghiên c u

u não c a ngành nông nghi p nói chung và v cây lúa nói riêng.

Vi n KHKTNN Vi t Nam ã lai t o, nh p n i, ch n l c và

a ra s n xu t

nhi u gi ng lúa m i nh : C37, CN2, C180, V15, Xi12, VX83, NR11, X20, X21, các
gi ng này

u

c ánh giá r t cao,

c bi t v i các lo i lúa lai do trung tâm

lúa lai t o có n ng su t cao h n lúa th

ng 20 - 30%.

Vi n di truy n nông nghi p Vi t Nam t sau khi thành l p
i ng khoa h c tr , n ng

ng, sáng t o ó nghiên c u nhi u trên l nh v c

ch n, t o gi ng lúa và ã có nhi u thành t u
th c t . Vi n ã ch n t o

n nay, v i

c ng d ng thành công trong

c m t s gi ng nh : DT10, DT13, A20, CM1,

DT122, HD1, DT21 và tám th m B.
Vi n cây l

ng th c, th c ph m nh ng n m qua có nhi u thành t u

trong công tác ch n t o gi ng, so v i n m 1997 vi n ã lai t o, ch n l c và

c nhà n

c công nh n 44 gi ng cây tr ng các lo i, trong ó có 21 gi ng

lúa nh : 88 -388, xuân s 2, NN75 - 6; P4; P6; CH3; CH7; U20,…
Vi n lúa

ng B ng Sông C u Long ó có 20 gi ng

c B Nông

nghi p và Phát tri n nông thôn công nh n gi ng qu c gia; 17 gi ng
v c hóa và 14 gi ng

c

c khu

a vào s n xu t th . Theo giáo s ti n s Nguy n

V n Lu t, các gi ng OM1490, IR50404,

NVD5 – 20,

cho n ng su t cao t 6 - 7 t n/ha, ch t l
Vi n B o v th c v t ã ch n

DM576, OMCS2000, IR64, AS996

ng cao và có mùi th m.

c m t s gi ng có kh n ng kháng

ch u m t s loài sâu, b nh h i nh : C70, C71, CR203, IR17494, IR50.


11

Tr

ng

i h c Nông nghi p Hà N i ã ch n t o

XY23, gi ng này ã
nông dân gieo c y

c gi ng lúa m i

c trung tâm gi ng khuy n nông t nh Qu ng Ninh cho
i trà. Ngoài ra, nhà tr

ng c ng t o

c nh ng gi ng

lúa nh : NN75 – 3, VN 10, VN60, lúa lai 2 dòng,….
Tr

ng

i h c Nông Lâm C n Th nghiên c u, ch n t o ra nhi u

gi ng lúa ng n ngày cho n ng su t cao, ch ng ch u khá,

c bi t là gi ng r y

nâu nh : NN3A.
Tr

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên là n i ào t o ra

b , ch y u là ph c v cho các t nh mi n núi phía B c, nhà tr
gi ng viên có trình
t o

i ng cán

ng có

i ng

cao. Ngoài công tác gi ng d y còn nghiên c u và ch n

c gi ng lúa K3 có kh n ng ch ng ch u t t và cho n ng su t cao, gi ng

lúa NL7. Vi n khoa h c k thu t nông lâm nghi p mi n núi phía B c, v i
ch c n ng nghiên c u tuy n ch n cây l

ng th c, th c ph m. Trong nh ng

n m qua vi n ã ti n hành lai t o lai t o và kh o nghi m

c các gi ng lúa

phù h p v i th i ti t khí h u c a vùng mi n núi phía B c.
2.2.3 Tình hình s n xu t nông lâm nghi p c a thành ph L ng S n
L ng S n là t nh mi n núi, n m
th

ô Hà N i 154 km

phía

ng b và 165 km

ông B c c a Vi t Nam, cách
ng s t, phía b c giáp t nh Cao

B ng, phía ông b c giáp Trung qu c, phía ông nam giáp t nh Qu ng Ninh,
phía nam giáp t nh B c Giang, phía tây nam giáp t nh Thái Nguyên, phía tây
giáp t nh B c C n. Theo chi u b c – nam t 22o27’- 21o19’ v b c; chi u ông
– tây 106o06 - 107021’ kinh ông.
a hình L ng S n ph bi n là núi th p và
không có núi cao.

i, ít núi trung bình và

cao trung bình là 252m so v i m c n

c bi n, n i th p

nh t là 20m

phía Nam huy n H u L ng, trên thung l ng sông Th

cao nh t là

nh Phia Mè (thu c kh i núi M u S n) cao 1.541m so v i m t

bi n. H

ng

a hình r t a d ng và ph c t p: H

ng; N i

ng tây b c – ông nam


12

th hi n

máng tr ng Th t Khê – L c Bình, trên ó có thung l ng các sông

B c Khê, K Cùng và Tiên Yên (Qu ng Ninh) và dãy h
y tr m tích

Tam và

T , t o thành các

Tam ã

ng b ng gi a núi có giá tr

i v i ngành nông nghi p c a t nh nh Th t Khê, Na D
H

ng ông b c – tây nam th hi n

h

ng, B n Ngà;

ng núi thu c các huy n H u L ng,

B c S n, Chi L ng, V n Quan và ph n l n huy n V n Lãng, h
th y
H

núi

cl p

ng này c ng

i huy n Cao L c (các xã L c Yên, Thanh Lòa và Th ch

ng b c – nam th hi n

h

ng núi thu c các huy n Tràng

Gia và ph n phía tây huy n V n Lãng; H

n);

nh, Bình

ng tây – ông th hi n

h

ng

c a qu n s n M u S n v i kho ng 80 ng n núi.
Theo th ng kê (31/12/2012) di n tích
ó:

t t nhiên là 7811,14 ha, trong

t s n xu t nông nghi p là 1392,47 ha chi m 17,83%;

t lâm nghi p có

r ng (r ng t nhiên và r ng tr ng) là 4245,44 ha chi m 54,35%;
dùng là 1114,00 ha, chi m 14,26%;
L ng S n
lo i

t

t chuyên

là 639,77 ha, chi m 8,19%.

c chia thành 7 vùng v i 16 ti u vùng

a lý th nh

t ai

ng g m 43

t khác nhau phù h p v i nhi u lo i cây tr ng khác nhau.
T ng di n tích gieo tr ng cây hàng n m là 1871,6 ha. Trong ó cây

l

ng th c có h t là 1293,4 ha chi m 69,11% t ng 0,58% so v i 2011; cây

công nghi p 17,6 ha chi m 0,94% gi m 0,37% so v i 2011; cây rau

u các

lo i là 566,5 ha chi m 30,27% t ng 0,07% so v i 2011.
N ng su t lúa c n m
trong ó v

ông xuân

t 45,3 t /ha t ng 16,5 t /ha so v i n m 2011 ,

t 59,7 t /ha t ng 0,5 t /ha và v mùa

t 35 t /ha

t ng 28 t /ha
Khí h u L ng S n mang tính i n hình c a khí h u mi n B c Vi t Nam
là khí h u nhi t

i gió mùa, nhi t

trung bình t 17 – 220C, có tháng l nh

nh t có th gi m xu ng 50 C, có lúc 00 C ho c d
c a

iv

i 00 C. N m

th p g n giáp chí tuy n b c, gi a các v

ph n c c b c

21019’ và 22027’ v


13

b c, và gi a 106006’ và 107021’ kinh ông nên L ng S n có ngu n b c x
phong phú, cho phép các lo i cây tr ng v t nuôi b n mùa sinh sôi n y n , tuy
nhiên L ng S n l i n m
c c

i

c a ngõ ón gió mùa mùa ông, n i có gió mùa

n s m nh t và k t thúc mu n nh t

mi n B c n

c ta nên có mùa

ông l nh.
m trung bình n m c a không khí
85%, th p h n nhi u vùng khác
i gi a các vùng và gi a các
L

c ta. Ít có s chênh l ch v

mt

ng

cao trong t nh.

ng m a: L ng S n n m

h u mi n B c; l
có l

n

L ng S n ph bi n là t 80 –

khu v c

ông B c, ít m a c a vùng khí

ng m a trung bình n m là 1.200 – 1.600 mm. N i duy nh t

ng m a trên 1.600mm là vùng núi cao M u S n (2.589mm); t i L ng

S n có Na S m (1.118 mm) và

ng

ng (1.100mm) là nh ng trung tâm

khô h n c a mi n B c.
Sông ngòi: Ch u chi ph i c a khí h u nhi t

vùng

t d c thu c khu mi n núi

ngòi khá phong phú. M t
km/km2 thì m t

ông B c, L ng S n có m ng l

m ng l

n 1,2 km/km2. So v i m t

i gió mùa, l i n m trong

i sông

ây dao

ng trung bình t 0,6

sông su i trung bình c a c n

c là 0,6

sông su i c a L ng S n thu c lo i t trung bình

dày. L ng S n có 5 sông chính

c l p, ó là sông K Cùng, Sông Th

Sông L c Nam, sông Tiên Yên- Ba Ch (hay N m Lu i –
Nà Lang.

i sông

n khá
ng,

ng Quy) và sông


14

PH N III
N I DUNG VÀ PH
3.1.

NG PHÁP I U TRA

a i m i u tra
tài

c ti n hành t i xã Hoàng

ng, thành ph L ng S n.

3.2. N i dung i u tra
- Tìm hi u i u ki n t nhiên, kinh t , xã h i c a xã Hoàng
- i u tra tình hình s n xu t nông nghi p c a xã Hoàng

- ánh giá th c tr ng s n xu t lúa c a xã Hoàng
su t, s n l
phòng tr

ng.

ng.

ng (di n tích, n ng

ng, k thu t canh tác, c c u gi ng).
i u tra tình hình sâu b nh h i chính qua các n m và ph
ang áp d ng t i

a ph

ng pháp

ng.

- ánh giá nh ng khó kh n, thu n l i c b n c a vi c tr ng lúa và
gi i pháp k thu t phù h p v i s n xu t lúa
3.3. Ph
-

xã Hoàng

ra

ng

ng pháp i u tra
i u tra s li u th c p t i c quan ch c n ng v

kinh t xã h i và tình hình s n xu t lúa c a xã Hoàng

i u ki n t nhiên,

ng.

- T ng h p s li u phân tích s li u và vi t báo cáo ánh giá tình hình
s n xu t lúa c a xã Hoàng
h p trong nh ng n m t i.

ng trong nh ng n m g n ây và gi i pháp phù


15

PH N IV
K T QU

I U TRA

4.1. i u ki n t nhiên và kinh t xã h i
4.1.1. i u ki n t nhiên
4.1.1.1. V trí

a lý

Xã Hoàng

ng n m

v trí 21053'8", 106044'13"

Xã có di n tích 25,01 km2
Xã Hoàng

ng n m

phía b c c a thành ph L ng S n, có tr c

ng

qu c l 1A i qua.
4.1.1.2.

a hình

a hình mi n núi có
i t 252m so v i m c n

cao trung bình th p và ít phân c t,

cao tuy t

c bi n.

4.1.1.3. i u ki n khí h u thu v n

Khí h u c a xã Hoàng

ng c ng nh c a toàn thành ph L ng S n th

hi n rõ nét khí h u c n nhi t
mùa rõ r t.
t pc a

các mùa khác nhau nhi t

phân b không

ng

u do s ph c

a hình mi n núi và s bi n tính nhanh chóng c a không khí l nh

trong quá trình di chuy n
áng k trong ch
t

i m c a mi n B c Vi t Nam khí h u phân

vùng n i chí tuy n ã gây nên nh ng chênh l ch

nhi t gi a các vùng. Theo s li u th ng kê c a tr m khí

ng th y v n c a thành ph L ng S n thì:
Nhi t

L

trung bình n m: 17-220c
ng m a trung bình n m: 1200-1600mm
mt

ng

i trung bình n m: 80-85%

4.1.2. i u ki n kinh t xã h i
T ng di n tích

t t nhiên c a xã có 2501,30 ha, trong ó

nghi p là 1371,03 ha, chi m 20,08%;
54,81%; di n tích

t

t lâm

t nông nghi p 502,24 ha, chi m

là 125,44 ha, chi m 5,01%.


16

Dân s n m 2012 là 11712 ng

i, m t

dân s

t 468,2 ng

i/km².

Quy mô h gia ình là 3021 h . G m các dân t c kinh, dân t c tày, dân t c
nùng.
-C s h t ng
Tr s UBND xã ã
m b o vi c th
vi c c a

a ph

Các thôn

c xây d ng kiên c có

ng tr c và công tác lãnh
ng. 100% các thôn

u có nhà v n hóa

các h dân ã

các phòng làm vi c

o qu n lý i u hành m i công

u có

ng xe máy có th

l y ó làm n i sinh ho t c ng

c s d ng i n l

i t i thôn.
ng và 100 %

i qu c gia.

-C s h t ng ngành giáo d c
S nghi p giáo d c ti p t c
l

c phát tri n c v quy mô và ch t

ng. C s v t ch t cho d y và h c

t l phòng h c

ng

ut ,

n n m 2013

c xây d ng kiên c chi m trên 80%, không còn phòng

h c 3 ca. Thi t b d y h c
qu

c t ng c

c trang b m i kh i l p 01 b , s d ng có hi u

áp ng cho vi c d y và h c. Nhà

c b n áp ng nhu c u v ch

giáo viên

c t ng c

ng xây d ng,

cho giáo viên.

-C s h t ng ngành y t
M ng l
b và

ban

ng

c c ng c và t ng c

i ng cán b y t . Tr m Y t xã, c ng

d ng các ho t

c

i y t ngày càng

c

ng c v trang thi t

u t và ch

ng xây

ng có hi u qu , tri n khai các n i dung ch m sóc s c kh e

u cho nhân dân và tuyên truy n t v n s c kh e bà m tr em, t ng
ng công tác tuyên truy n phòng, ch ng các d ch b nh nguy hi m trên
i nh tiêu ch y c p, d ch cúm gia c m lây sang ng

mi ng

i, b nh chân tay

tr nh . Và tích c c t c hi n công tác truy n thông v ch m sóc s c

kh e , k ho ch hóa gia ình t i

a ph

ng.


17

-C s h t ng ngành v n hóa
Toàn dân th c hi n cu c v n
s ng v n hóa m i, oàn k t

ng toàn dân oàn k t xây d ng

i

u tranh phòng ch ng các t n n xã h i, xây

d ng v n hóa phát tri n m t cách lành m nh. Bên c ch ó, nh ng ngày l h i
trong n m xã th

ng xuyên t ch c các ho t

ngh , th d c, th thao

gi v ng phong t c t p quán c a

ra xã còn quan tâm trú tr ng

n nâng cao trình

tuyên truy n t ch c các l p h c c ng
sách c a

ng và Nhà n

a ph

ng. Ngoài

dân trí, cho nhân dân,

ng v pháp lu t,

ng l i chính

c, t p hu n , các bu i h i th o, tham quan h c t p

các mô hình s n xu t i n hình tiên ti n
thi n

ng giao l u v n hóa, v n

t ng thu nh p trong s n xu t, c i

i s ng nhân dân.

4.1.2.1. Hi n tr ng phát tri n s n xu t:

* Nông lâm nghi p, th y s n:
Theo báo cáo t ng k t n m 2012 c a xã Hoàng
s nl

ng l

ng th c có h t

ng cho th y: T ng

t 1814,1 t n trong ó: Cây lúa tr ng di n tích

282,8 ha, n ng su t bình quân 46,2 t /ha, s n l
102,1ha, n ng su t bình quân 49,7 t /ha, s n l

ng 1307,2 t n. Cây Ngô:
ng ngô

t 506,9 t n. Di n

tích cây khoai lang 25,4 ha, cây s n 24,5ha, cây rau màu 71,2 ha, cây n qu
75,3 ha.
Ch n nuôi gia súc gia c m gi
20 con, l n 3624 con.

n

nh, t ng àn Trâu 521 con, àn bò

àn gia c m có gà 150 con, V t ngan ng ng 101 con.

Công tác khuy n nông, phòng ch ng d ch b nh duy trì n
d ch b nh trên

nh, không x y ra

a bàn.

T p trung ch

o công tác thông tin tuyên chuy n t p hu n, h

k thu t ch m sóc, b o v cây tr ng v t nuôi.
* S n xu t ti u th công nghi p:

ng d n


18

Các doanh nghi p, các h s n xu t ã cùng giúp

nhau trong s n xu t

kh c ph c khó kh n và t p chung thành các c m công nghi p nh ,

y m nh

phát tri n m t s ngành ti u th công nghi p có th manh nh : Ch bi n
l

ng th c, th c ph m, s n xu t v t li u xây d ng (g ch bê tông), s n xu t

m c, c khí, nhôm kính, may m c.
* D ch v - Th

ng m i:

D ch v , th

ng m i trên

doanh ã tích c c, ch
tiêu th c a nhân dân

a bàn ti p t c phát tri n. Các c s kinh

ng hàng hóa a d ng, phong phú, áp ng nhu c u
a ph

ng và các vùng lân c n cùng góp s c phát tri n

toàn t nh v ng m nh.
D ch v v n t i phát tri n, kh i hàng hóa luân chuy n t ng, các chi
nhánh ngân hàng th

ng m i tích c c

m nh các hình th c cho vay, m r ng
tr

ng

i m i c ch huy
a bàn ho t

u t tín d ng ã góp ph n tích c c vào ch

t xã h i c a

a ph

ng v n,

y

ng, a d ng hóa th
ng trình phát tri n kinh

ng.

4.2. Tình hình s n xu t nông nghi p c a xã Phú H
4.2.1. Tình hình s n xu t chung
4.2.1.1. Tình hình s n xu t ngành Tr ng tr t
Xã Hoàng
n m tr
n

ng có kho ng 75% dân s s n xu t nông nghi p. Nh ng

c ây, ng

i dân làm nông nghi p thu nh p ch y u t s n xu t lúa

c. T n m 2000, do chuy n d ch c c u ng

i dân ngày càng

c nâng

cao. C c u cây tr ng c a xã cây tr ng và kinh doanh d ch v trên th tr
nên

i s ng

c th hi n qua b ng sau:

ng,


19

B ng 4.4 Di n tích, n ng su t, s n l
Hoàng
Lo i cây tr ng

ng m t s cây tr ng chính c a xã

ng n m 2012
N ng su t

Di n tích (ha)

S nl

ng

(t n/ ha)

(t n)

1 - Lúa c n m

282,8

46,2

1307,2

2-S n

24,5

95,2

232,7

3– Ngô

102,1

49,7

506,9

4- Khoai lang

25,4

45,9

116,5

5- Rau màu

71,2

173,6

1236,7

(Ngu n th ng kê xã Hoàng

ng n m 2012) .

Nh n xét:
Qua s li u b ng 4.4. cho th y di n tích

t tr ng cây lúa c a xã Hoàng

ng chi m ph n l n, v i n ng su t 46,2 t n/ha và s n l
ã

m b o cho v n

l

ng th c cho ng

ng 1307,2 t n thì

i dân xã. Ngoài ra ng

i dân xã

còn tr ng ngô (s n ph m là ngô n p) ,v i di n tích l n th 2 trong xã 102,1
ha, v i s n l

ng 506,9 t n và rau màu v i s n l

ng thu

c 1236,7 t n ã

t ng thêm thu nh p cho gia ình góp ph n xóa ói gi m nghèo

a ph

t ng thêm ngu n th c n t cung t c p cho gia súc, gia c m ng

ng.
i dân

còn tr ng thêm s n, và khoai lang di n tích nh v i di n tích s n 24,5 ha
s nl

ng 232,7 t n. Khoai lang di n tích 25,4 ha

ts nl

t

ng 116,5 t n.

4.2.1.2. Tình hình s n xu t ngành ch n nuôi
Trong phong trào phát tri n kinh t , xóa ói gi m nghèo c a xã Hoàng
ng,

c s quan tâm giúp

c a khuy n nông xã. ng

i dân ã có c h i

vay v n phát tri n ngành ch n nuôi h gia ình, tham gia các l p t p hu n


20

ch n nuôi, th m quan mô hình ch n nuôi gi i c a nh ng ng

nhau h c h i giúp

ng gia súc, gia c m c a xã Hoàng

Phân lo i

1

T l %

4020

100

1.1

Trâu

376

9,35

1.2

Bò

20

0,50

1.3

L n

3624

90,15

200

100

àn gia c m

2.1

Gà

150

75

2.1

V t, Ngan, ng ng

50

25

(Ngu n th ng kê xã Hoàng
Qua s li u b ng 4.5 ta th y:
as

ng n m 2012

T ng àn (con)

àn gia súc

2

c s d ng

trong nông nghi p,

c, cùng

l n nhau ngành

B ng 4.5. S l
STT

i i tr

ng n m 2012) .

àn gia súc c a xã ch y u là l n chi m

l y th t, còn trâu bò ch y u ch n nuôi l y s c kéo

àn l n là 3624 con chi m 90,15%, trâu, bò là 396 con

chi m 9,85 %.
àn gia c m c a xã t t c là 200 con, ch n nuôi ch y u ph c v gia
ình và buôn bán nh .
Ngành ch n nuôi c a xã còn manh mún, nh l theo quy mô h gia
ình, con gi ng trong ch n nuôi ch y u là gi ng

a ph

ng, ch a có nhi u

gi ng gia súc lai t o có n ng su t cao.
4.2.2. Tình hình s n xu t lúa c a xã Hoàng
Xã Hoàng

ng có i u ki n t nhiên nh :

khá thích h p cho s sinh tr
l

ng

ng th c chính c a xã và ó

t ai, khí h u,

a hình

ng và phát tri n c a cây lúa. Cây lúa là cây

c tr ng t lâu

i. Tr

c ây n ng su t,


21

ch t l

ng lúa c a xã còn th p là do t p quán canh tác l c h u, không

phân bón, ch y u là tr ng gi ng c c a

a ph

ut

ng.

T n m 2000 tr l i ây, cùng v i s phát tri n s n xu t lúa c a c
n

c, cây lúa

Vi c

xã Hoàng

ng ngày càng

c chú tr ng phát tri n nh :

a gi ng m i vào s n xu t, thay th các gi ng c mà

vào s d ng, có

V

ng xã Hoàng

Ch tiêu

ng n m 2012

VT

2012

Di n tích

Ha

129,6

N ng su t

t n/ha

59,6

t n

772,4

Di n tích

Ha

153,2

N ng su t

t n/ha

34,9

t n

534,8

Di n tích

Ha

282,8

N ng su t

t n/ha

46,2

S nl

S nl
C n m

a

ng lúa c a xã ã và ang ngày m t nâng cao.

B ng 4.6. Di n tích, n ng su t, s n l

Mùa

ng

u t thâm canh, áp d ng khoa h c k thu t vào s n xu t

nên n ng su t và ch t l

Xuân

a ph

S nl

ng

ng

ng

t n

(Ngu n th ng kê xã Hoàng

1307,2

ng n m 2012) .

Qua b ng 4.6 ta th y: di n tích tr ng lúa gi a 2 v c a xã có s chênh
l ch nh ng không áng k . Vào v xuân m t s di n tích do không ch
cn

ct

i, nên không th canh tác lúa

cây rau màu khác có nhu c u n

ng

c mà ph i chuy n sang tr ng

c ít h n. Vào v mùa di n tích tr ng lúa t ng

nh ng n ng su t l i gi m do sâu b phá ho i và m a bão nhi u.

4.2.2.1. Ch

canh tác

i v i cây lúa

Lúa là cây tr ng có tính thích ng cao có th tr ng
vùng sinh thái, nhi u lo i

c trên nhi u

t khác nhau. Tuy nhiên lúa c ng là cây yêu c u


22

trình

thâm canh cao, do ó ch

n

quan tr ng, trong các y u t dinh d
b c nh t, là y u t quy t

ct

i, phân bón

ng a l

nh ph n l n

ng

i v i cây lúa r t

m là y u t quan tr ng

n n ng su t lúa. Trong các bi n

pháp k thu t nh m t ng n ng su t lúa, thì v n

thâm canh cao là y u t r t

quan tr ng, ngoài ra còn ph i th c hi n t t các bi n pháp k thu t khác.
Hi n nay qua i u tra v ch

k thu t canh tác

s h gia ình s n xu t lúa t i xã Hoàng
canh cây lúa bà con ã chú ý

B ng 4.7. M c

m t

ng cho th y, hi n nay trong thâm

n vi c bón phân, m t s h áp d ng ph

pháp bón phân viên nén dúi sâu.
và hi u qu c a vi c bón phân

i v i cây lúa

a s các h

ã nh n th c rõ

ng

c tác d ng

i v i cây lúa nói riêng và cây tr ng nói chung.

u t phân bón cho 1 ha gieo tr ng lúa

xã Hoàng

ng t n m 2010 - 2012
Ch tiêu

n v tính

2012

m Urê

kg/ha

170

Lân supe

kg/ha

318

Kaliclorua

kg/ha

35

m Urê

kg/ha

160

Lân supe

kg/ha

298

Kaliclorua

kg/ha

29

1. V xuân

2.V mùa

(Ngu n th ng kê xã Hoàng

ng n m 2012) .

Qua b ng trên ta th y:
Nh ng trong th c t , các h nông dân
khác nhau, m c

u t phân bón

u t phân bón còn ph thu c vào i u ki n kinh t t ng h

gia ình, h u h t các h gia ình
và bón không cân

ây có m c

i.

u

u t phân bón nh ng v i l

ng th p


23

4.2.2.2. C c u gi ng lúa
Gi ng lúa ch t l

c s d ng t i xã Hoàng

ng cao

c xem là ti n

quan tr ng s m t trong s n xu t. Khi b t
dân th

ng ngh ngay

ng

c a s thành công, là v n

u m t v s n xu t, ng

n vi c ch n l a lo i gi ng lúa phù h p

i nông
canh tác.

B i vì, gi ng lúa có vai trò r t quan tr ng trong vi c gia t ng n ng su t, ch t
l

ng và hi u qu c a vi c

u t . Do ó, gi ng lúa có ch t l

trò quan tr ng trong s n xu t và luôn

ng t t có vai

c bà con nông dân

tâm. Theo s li u th ng kê c a Vi n cây l

c bi t quan

ng th c, th c ph m, n m 1995:

Gi ng t t có th cho t ng n ng su t cây tr ng lên t 2 - 4%. Gi ng t t là
gi ng sinh tr

ng và phát tri n t t, cho n ng su t cao và n

sâu b nh, ch u

nh, ch ng ch u

c thâm canh và kh n ng thích ng r ng v i nhi u vùng

sinh thái khác nhau. Vi c ch n canh tác nh ng gi ng lúa phù h p cho m t
vùng s n xu t, là y u t quan tr ng v a là m t bi n pháp canh tác hàng
góp ph n gi v ng và gia t ng n ng su t, s n l
thúc

u

ng.

y phát tri n s n xu t nông nghi p, công tác ng d ng các

ti n b khoa h c k thu t m i vào s n xu t nh m nâng cao n ng su t và ch n
l c

c các lo i gi ng t t phù h p i u ki n

bà con nông dân luôn
o các

t ai và t p quán canh tác c a

c ngành nông nghi p t nh L ng S n quan tâm ch

n v chuyên môn tri n khai th c hi n.

Nhi u gi ng lúa lai có n ng su t cao và n
thích nghi cao ã
lúa

c

a vào s n xu t. Hi n nay,

nh, có s c ch ng ch u t t,

xã Hoàng

ng c c u gi ng

a vào s n xu t g m m t s gi ng lúa: Bao thai, Nam Ninh. Các

gi ng lúa này chi m h n 70% t ng di n tích gieo tr ng lúa c a toàn xã, 30%
v i s di n tích còn l i bà con gieo tr ng lúa n p.
Gi ng lúa Bao Thai là gi ng lúa Trung Qu c
Nam t nh ng n m 1970.

c nh p n i vào Vi t


24

Là gi ng lúa có tính c m quang, ch gieo c y v mùa, th i gian sinh
tr

ng 160 -170 ngày.

dài 19 -20cm. Kh i l

c i m cây c ng kh e. cây cao t 90 -100cm, bong
ng 1000 h t 23 -25 gram, v ch u màu s m, ph m ch t

g o ngon.
N ng su t trung bình 30- 35 t /ha, thâm canh t t có th
t /ha. Không kén

t 45 - 50

t, chín sinh lý ch m nên không n y m m trên bông. Kh

n ng ch u l nh khá nên thích h p c y
4.2.2.3. Tình hình sâu b nh h i lúa

các t nh mi n núi Trung du phía B c.
xã Hoàng

ng

Trong quá trình s n xu t nông nghi p nói chung và s n xu t lúa nói
riêng, sâu b nh là y u t có th gây t n th t nghiêm tr ng

n n ng su t, s n

l

c n thi t

ng cây tr ng. Vì v y, vi c phòng tr sâu b nh là v n

ph n t o t ng n ng su t, s n l

giúp

ng lúa. S phát sinh c a sâu b nh ph thu c

vào gi ng, i u ki n th i ti t, c c u cây tr ng và k thu t canh tác. Sâu b nh
gây h i g m nhi u ch ng lo i và gây h i trong nh ng i u ki n khác nhau.
M i giai o n phát tri n c a cây lúa c ng xu t hi n các lo i sâu b nh khác
nhau. Vì v y, trong k thu t canh tác c n ph i có bi n pháp phòng tr m t
cách h p lý và k p th i,

h n ch nh ng t n th t do sâu b nh gây ra, nh m

t ng hi u qu kinh t và t ng n ng su t cây tr ng.
Trong quá trình i u tra t i xã Hoàng

ng cho th y: Sâu b nh h i cây

lúa khá ph c t p, sâu h i g m các lo i sâu nh : Sâu
xít, r y nâu,... B nh th

ng xu t hi n là:

c thân, sâu cu n lá, b

o ôn, khô v n,... Tuy nhiên, do

công tác i u tra phát hi n k p th i và bà con nông dân ã bi t áp d ng nh ng
ti n b khoa h c k thu t vào s n xu t nh : s d ng các bi n pháp sinh h c,
bi n pháp th công t ch . Bên c nh ó, bà con bi t cách xác
gieo tr ng và th i gian gieo tr ng h p lý, t

thi t h i do sâu b nh gây ra trong s n xu t.

ó c ng h n ch

nh th i v
c nh ng