Đánh giá vai trò của khuyến nông trong quá trình xây dựng Nông thôn mới tại xã Minh Ngọc – huyện Bắc Mê – tỉnh Hà Giang giai đoạn 2012 2014 (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
I H C NÔNG LÂM
----------o0o----------

HÀ TH

A KHUY N NÔNG TRONG QUÁ
TRÌNH XÂY D NG NÔNG THÔN M I T I XÃ MINH NG C
HUY N B C MÊ

T

N 2012 - 2014

KHÓA LU N T T NGHI
H

o

: Chính quy

Chuyên ngành

: Khuy n nông

L p

: K43 - KN

Khoa

: KT & PTNT

Khoá h c

: 2011 2015

Gi

IH C

ng d n

Thái Nguyên - 2015

Thùy Linh


i

L

Trong th i gian th c t p t i xã Minh Ng c

huy n B c Mê

, nghiêm ch nh m i n

t nh
nh

c
li u và k t qu nghiên c

tài:

giá vai trò c a khuy n nông trong quá trình xây d ng Nông thôn m i t i xã
Minh Ng c
trung th

huy n B c Mê

t

là

c s d ng trong b t k công trình nghiên c u khoa h c
ng m i s

cc

n 2012 -

trong vi c th c hi

hd

c ch rõ ngu n g c.
Thái Nguyên
Sinh viên

Hà Th

5


ii

L IC

Trong su t quá trình th c t p t t nghi
t n tình c

cs

ng, các th y, cô giáo cùng b n bè
tài t t nghi p c a mình.
c tiên, tôi xin bày t lòng bi

ch nhi m khoa Kinh t

c t i Ban giám hi u, Ban
i h c Nông Lâm Thái Nguyên và

c bi t là cô giáo

ng d n tôi trong su t quá trình th c hi

tài.

Tôi xin bày t lòng bi

anh và các ch
trong vi
th c hi

c ti p, t n tình

Thùy Linh

i các bác, các cô, các chú, các
i UBND xã Minh Ng

tôi

ng d n, cung c p các thông tin, tài li u và t

u ki n cho tôi

tài c a mình trong th i gian qua.

Trong quá trình th c t p, b n thân tôi
và th i gian có h
nh ng sai sót. Tôi r t mong nh
các th y, cô giáo, c a b

g ng h t s

tài t t nghi p c a tôi không tránh kh i
c nh ng ý ki

b oc a

tài c a tôi

c hoàn

thi
Tôi xin chân thành c
Thái Nguyên, tháng 06
Sinh viên

Hà Th

ng

5


iii

DANH M C CÁC B NG
B ng 4.1. Tình hình s d

a xã Minh Ng c

B ng 4.2. Tình hình dân s

4.............................27

ng xã Minh Ng

..............................28

B ng 4.3. Tình hình tr ng tr t c

-2014........................................30

B

-2014 ......................................32

B ng 4.5. K t qu xây d ng nông thôn m i theo B tiêu chí Qu c gia v xây d ng
Nông thôn m i t i xã Minh Ng c

n 2012 - 2014..............................................35

4.6

2 - 2014.....41

B ng 4.7. K t qu ho

o - t p hu

2 2014 ...................43

B ng 4.8. Các mô hình trình di

2 - 2014............................................45

B ng 4.9. So sánh hi u qu c a các mô hình t t v i hi u qu s n xu

i trà.........48

B ng 4.10. Các cu c tham quan h i th

- 1014.....49

c t ch c qua

B ng 4.11. K t qu tham quan - h i th o qua 3 n

- 2014 ................................50

B ng 4.12. Thu nh

2 - 2014....................51

B

i dân sau khi tham gia các ho

ng khuy n nông

trong xây d ng NTM ........................................................................................................53
B ng 4.14. Phân lo i h nông dân theo m c thu nh
B

ng xã Minh Ng

- 2014 ......................57

B ng 4.16. Gi i quy t vi
B ng 4.17. S

- 2014...............58

ng h p tác xã ho

B

B

2014..60

i dân v s tham gia các ho

giai

2 2014....55

ng khuy n nông trong

n XDNTM ............................................................................................................65
i dân v vai trò c a các ho

ng khuy n nông trong giai

n XDNTM ....................................................................................................................68
B ng 4.20. M t s ki n ngh c

i v i ho

ng khuy n nông.............71


iv

DANH M C CÁC HÌNH
Hình 2.1: Vai trò c a khuy n nông trong chuy n giao công ngh .................................5
Hình 2.2: Vai trò c a công tác khuy n nông trong s nghi p phát tri n nông thôn.....6


v

DANH M C CH

: Ban ch
BQ

VI T T T

o

: Bình quân

BVTV
CBKN
CC
CLB
CNH

DT

HTX
KHCN
: K ho
KHKT
KN
KNV

: Khuy n nông viên

KNVTB

: Khuy n nông viên thôn b n

LVHDL
MH
MHTD
-CP
NQ CP
NQ /TW

ch
: Mô hình


vi

NSTB
NTM

PTNT

: Phát tri n nông thôn

- UBND : Quy

nh c a y ban nhân dân

-TTg
SL
SLTB
STT
TBKT
THCS
THPT
TTTTCN
TTKN
UBND
VH - TT

: y ban nhân dân


vii

:

................................................................................. 1

1.1. Tính c p thi t c

tài ...............................................................................................1

1.2. M c tiêu nghiên c u.....................................................................................................3
1.2.1. M c tiêu t ng quát: ...................................................................................................3
1.2.2. M c tiêu c th :.........................................................................................................3
tài.........................................................................................................3
c t p và nghiên c u ......................................................................3
c ti n .......................................................................................................3
PH N 2:

LÝ LU N VÀ TH C TI N..........................................................4
lý lu n c a

tài................................................................................................4

2.1.1. Khái ni m v khuy n nông ......................................................................................4
2.1.2. N i dung và vai trò c a ho

ng khuy n nông ...................................................4

2.1.3. Nhi m v c a Khuy n nông trong th c hi n Xây d ng nông thôn
m i........................................................................................................................................7
2.1.4. Vài nét v xây d ng mô hình nông thôn m i ....................................... 10
2.2. Vai trò c a khuy

i v i xây d ng nông thôn m

c và trên th

gi i.......................................................................................................................................14
2.2.1. Vai trò c a khuy
2.2.2. Vai trò c a khuy

i v i xây d ng nông thôn m i trên th gi i......14
i v i xây d ng nông thôn m i

Vi t Nam

......................................................................................................................... 16
2.2.3. Vai trò c a khuy n nông trong xây d ng nông thôn m i t i Hà Giang 18
2.2.4. Vai trò c a khuy n nông trong xây d ng nông thôn m i t i B c Mê .. 19
PH N 3:

NG, N

U..21

ng và ph m vi nghiên c u ............................................................................21
ng nghiên c u.............................................................................................21
3.1.2. Ph m vi nghiên c u.................................................................................................21
m và th i gian nghiên c u.............................................................................21


viii

m nghiên c u...............................................................................................21
3.2.2. Th i gian nghiên c u..............................................................................................21
3.3. N i dung nghiên c

c u.................................................21

3.3.1. N i dung nghiên c u...............................................................................................21
u........................................................................................21
PH N 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N......................................24
u ki n t nhiên - kinh t - xã h i xã Minh Ng c ...............................................24
u ki n t nhiên...................................................................................................24
u ki n kinh t - xã h i........................................................................................28
4.2. Công tác xây d ng nông thôn m i t i xã Minh Ng c ............................................34
4.3. Vai trò c a khuy

c xây d ng nông thôn m i .......................39

4.3.1. Vai trò c a ho

ng khuy

i v i nhóm tiêu chí th III: Kinh t và t

ch c s n xu t (B tiêu chí xây d ng NTM)....................................................................40
...............................................................................................................69
4.3.3.

i dân v vai trò c a khuy n nông trong quá trình

xây d ng NTM ...............................................................................................................63
4.3.4. M t s ki n ngh c

i v i khuy
mm

my

..............................70
i, thách th c c a công tác

khuy n nông trong quá trình xây d ng Nông thôn m i t i xã Minh Ng c.............73
4.5. M t s

ng và gi i pháp công tác khuy n nông........................................74
ng..............................................................................................................74

4.5.2. Gi i pháp..................................................................................................................74
PH N V: K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................78
5.1 K t lu n ........................................................................................................................78
5.2. Ki n ngh .....................................................................................................................79
TÀI LI U THAM KH O


1

i dân.

m,


2

Minh Ng c là m t xã n m cách trung tâm huy n B c Mê 22km, có
Qu c l 34 ch y qua. Nh

i s ng v t ch t và tinh th n c a

c nâng lên. Là xã thu n nông phát huy ti m n
m nh c

c hi n ch

u cây tr ng, v
t, ch

y m nh phát tri n nông nghi
ng, áp d ng khoa h c k thu t vào s n xu

Ngoài cây lúa nhân dân trong xã còn chú tr ng s n xu t v
ngành ngh , d ch v
-

n d ch

i hi u qu kinh t khá cao.

n


3

1.2.1.

.

NTM.
-

-

-

quan trong ngành.
1.3.2. Ý


4

thôn.

-


5

-

*

- Nhà
n nghiên c u
- Vi n nghiên c u

Khuy n nông

Nông dân

-

Hình 2.1: Vai trò c a khuy n nông trong chuy n giao công ngh
(Ngu n: Nguy n H u Th , 2007)


6

con nông dân và
nông dân.

Nông dân.

* Vai trò trong s nghi p phát tri n nông thôn
Trong s nghi p phát tri n nông thôn, có th coi khuy
b y cho s phát tri n c a nông nghi p, nông thôn và là m t m t xích không

Giao
thông
Giáo
d c

Khuy n
nông

Chính
sách

Phát
tri n
nông
thôn

Nghiên c u,
công ngh

Tài
chính

Tín
d ng
Th
ng

(Ngu n: Nguy n H u Th , 2007)


7

th c hi n thành công s
ng và Nhà n
Tam Nông: Nông dân
thôn m i là v

nghi
ra thì vi c quan tâm ch

Nông nghi

c bi t xây d ng nông

m u ch t. B i vì 80% dân s

ng là nông nghi p. M
d ng T qu c Vi t Nam v i m t ch

o phát tri n

i cùng c

c ta là

nông thôn, 70%

ng và Nhà n

t

công b ng, dân ch

c ta là xây

c m nh, xã h i
ng qu

châu.Trong quá trình xây d ng nông thôn m i, vai trò c a khoa h c công
ngh nói chung và c a khuy n nông nói riêng r t quan tr ng; vì nó góp ph n

nâng cao giá tr c a hàng hóa nông s n, nâng cao thu nh
xu

is n

hoàn thành tr ng trách c a mình h th ng t ch c khuy n nông c n

ph i h p v
tr ng tâm sau:
V công tác tuyên truy n:

t m t s nhi m v


8

- Cán b khuy n nông các c p ph i n m v ng 19 tiêu chí xây d ng
nông th n m i và tuyên truy n cho bà con nông dân n m v
ng ng th c hi n t t các tiêu chí mà Chính ph
-

ra.

ng d n nhân dân n m v ng ch

i nh p nói chung và xây

d ng nông thôn m i nói riêng, th y rõ trách nhi m c a mình, mu n phát tri n
it

im

i m i c trong nh n th c, cách

b nh ng thói quen ích k , t ty, phong ki n, b o th
im

it

mún, c nh tranh thi u lành m
nh

th

truy n, v

m ts

i.

l , manh
i; ph i l y ch

u,

ng c nh tranh ngày càng quy t li t. Ti p t c tuyên

ng nông dân phát tri n kinh t h p tác, ch có liên k t trong s n

xu

n m i t n t i và phát tri n.
- Tuyên truy n cho bà con nông dân n m v ng qui ho ch vùng s n xu t

nông s n hàng h a t

giác tuân th qui ho ch.

V t ch c l i s n xu t:
-V

ng nh ng h có kinh nghi m trong qu

u hành, có kh

ng v n nên m r ng qui mô s n xu t, kinh doanh; phát tri n theo qui
mô trang tr i hay gia tr
-

ng an toàn sinh h c, s n xu t nông s n s ch.

y m nh vi c s n xu

ng công ngh

i hóa,

n khí hóa trong s n xu t nông nghi p.
V vi c g n s n xu t v i ch bi n, tiêu th s n ph m:
- T ch c thu gom, ch bi n và tiêu th s n ph

nâng cao giá tr

s n ph m.
-

ng d

m t hàng có ch

i s n xu t ch n l

n xu t nh ng

m b o an toàn v sinh th c ph m, áp d ng các

bi n pháp gi m giá thành s n xu t; liên k t v i nhau trong s n xu t, kinh
doanh v i vi c k t h p" B n nhà", gi ch tín trong quan h giao d ch...


9

o ngh
-

m nghèo

và k

-C

n xu t c

o ngh

i s n xu

xu t ra s n ph m t p trung theo mùa v v i s
u cao, giá thành h p lý, m u mã s n ph m b
Ti p t

i s n xu t.
s n
ng l

ng

p và ph

u.

y m nh vi c xã h i hóa công tác khuy n nông.

- K t h p ch t ch

a v i các Vi

i h c, các

doanh nghi

các

c p, các t ch c kinh t h p tác, các t ch c khuy n nông - khuy
nguy n, các t ch c tín d ng, các t ch c khoa h c phi chính ph c
ngoài (thông qua các Vi

c

th c hi n m t cách có hi u qu vi c

xã h i hóa công tác khuy n nông - khuy
bi

ym

n và d ch v khuy n nông - khuy

n v kinh t h p tác và th

c

ng.

y m nh m i li n k
Khuy n khích h tr

u m t s m t hàng nông s n,

h tr m t s doanh nghi p ký h

c a t nh khi g p r i ro do bi

ng bao tiêu nông s n hàng hóa ch l c
ng quá nhanh c a giá c th

o ngh

ng, h tr

t cách bài b n. H tr vi c áp d ng

nh ng ti n b k thu t vào s n xu t.
y m nh kinh t h

u qu s n xu t nông nghi p

-T giác tuân th qui ho ch các ti u vùng s n xu

ra,

khai thác có hi u qu h th ng k t c u h t ng nông nghi p, nông thôn m t
cách có hi u qu và tránh r

nhi m m n ngu

u

mùa khô, b h n hán, úng l t c c b hay sâu b nh trên cây tr ng, d ch b nh
i v i v t nuôi và gây h i trên di n r ng.

10

Coi tr

u cây tr ng hay v t nuôi m t cách phù h p.
ng th i c l

c m t và lâu dài.

- T ch c s n xu
nhi u m t hàng[ 17].
2.1.4. Vài nét v xây d ng mô hình nông thôn m i

-

theo quy

-TTg ngày 20

-

[13].


11

[1]

-

-

-

-


12

-

-

-

-


13

-

- lâm -

-

-

hóa -

-

-

-

-

-


14

-

[13].
2.2.

2.2.1. V
Xây d ng NTM t

i làng m t s n ph

OVOP) c a

Nh t B n.
Ba nguyên t c chính xây d
r

ng t i toàn c u; t ch , t l p, n l c sáng t o; và phát tri n ngu n

nhân l c.
V i nh ng nguyên t c này nh n m nh vai trò c a chính quy n và t
ch c khuy n nông trong vi c: c i thi n k thu t s n xu t nông nghi p, c i
thi n các tiêu chu n s ng c a c
d c th h tr

nông thôn. T

các vùng nông thôn và giáo
th

n t trong khuy n

c hình thành xu t phát t nhu c u cung c p thông tin trong các d ch
v khuy n nông và s bùng n c a xã h i internet. H th
ng thông tin m r ng, EI-

-net bao g m nhi

k thu t, chính sách, b n tin, h th ng eng s d ng h th

c g i là
d li u v

n k thu
n t EI-net không ch là nông

dân, ch trang tr i, cán b khuy n nông, các nhà c v n chuyên môn, mà còn

có các nhà ho
kinh doanh... và h th

i làm công tác nghiên c u, các nhà
n t khuy

c xem là m t


15

m

i giúp cho vi

i thông tin gi

n nông, cán

b khuy n nông và nông dân m t cách nhanh nh t[18].
Phong trào Samuel Udong c a Hàn Qu c
M c tiêu c a phong trào này là "nh m bi
thành c

ng nông thôn m i: m

d ng c

ng mình ngày m

xây
[14].

p cho nông dân, Chính ph Hàn Qu c áp d ng chính

sách mi n thu
nông s

ng nông thôn

i làm vi c và h p tác v i nhau xây

d ng m t qu c gia ngày m t giàu m
Nh

ic

u, máy móc nông nghi

n r cho ch bi n

c bi

c nông nghi p,

nh ng nông dân s

o, t p hu n các k thu t tr

hái, ch bi n các s n ph m nông s n

ch bi

o s d ng các lo i máy canh tác,

i các Trung tâm khuy

ph

nâng cao k

u ki

các ngh ph

nông dân có th thu nh p thêm t

on

c nh ho

o các ngh

o ngh th công m ngh

n

o, các Trung tâm khuy n nông còn tri n khai các d ch

v

t, thu hái, ch bi n nông s n v i giá

r [ 19].
Xây d ng NTM
V n là m

Thái Lan

c nông nghi p truy n th ng Thái Lan th c hi

trình Phát tri n vùng nông thôn v i m c tiêu c i thi n ch
c ac

i Thái và t

u ki

ng cu c s ng

i dân t

chính mình.
khuy
trong vi c th c hi n các ho
luy n và thông tin tuyên truy

n tr ng

ng khuy
n d ch v

nh t. Hi n t i, m i xã có 1-2 cán b khuy

o hu n
ig

i dân

c B Nông nghi p và


16

HTX Thái Lan b nhi
ng

ng cán b
i các nhi m v v

d ch v ; qu n lý ki n th

u ph i và ho t

n; cung c p ki n th c; cung c p

u ph i...[20]

2.2.2. Vai trò c a khuy

i v i xây d ng nông thôn m i

c Th

s

i di n cho B

Vi t Nam

ng Chính ph phê duy t t i Quy

-

nh

ng th v

phát tri n kinh t -xã h i, chính tr và an ninh qu

c th c hi n trên

ph m vi toàn qu c v i nhi u n i dung, bao g m c nh

c

tr có m
nông thôn. Các n i dung c
gia v nông thôn m

c hi

m th c hi n B tiêu chí Qu c

c Th

ng Chính ph ban hành t i Quy

491/Q -

nh s

gia v nông thôn m

a bàn

nh s

-TTG ngày

vi c s

i m t s tiêu chí c a B tiêu chí Qu c

th c hi

i ph i kiên trì

th c hi n trong th i gian dài, v i s tham gia tích c c c a c h th ng chính
tr

vai trò ch th c

các c p chính quy n

i dân, cùng v i s n l c c a

t là c

c bi t, trong ti n trình

th c hi n m c tiêu Qu c gia xây d ng nông thôn m i, có 4 tiêu chí trong 19
tiêu chí (thu c 5 nhóm tiêu chí) có liên quan tr c ti
c a khuy
tiêu chí s 12 v t l
hình th c t ch c s n xu

n vai trò, nhi m v

10 v thu nh p, tiêu chí s 11 v h nghèo,
ng có vi

ng xuyên, tiêu chí s 13 v

góp ph n giúp các xã ph

này, công tác khuy n nông c n t p trung th c hi n m t s n

t các tiêu chí