ẢNH HƯỞNG của lãi SUẤT đến CHỈ số VN INDEX TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH




LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

ẢNH HƯỞNG CỦA LÃI SUẤT ĐẾN CHỈ SỐ
VN-INDEX TRÊN THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

PHẠM LÊ ĐÔNG HẬU

NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT
MSSV: 4066255
Lớp: Kinh tế học 2 – Khóa 32
Mã số lớp: KT0688A2

Cần Thơ, tháng 4 – 2010


LỜI CẢM TẠ

Trước tiên, em kính gởi lời chúc sức khỏe và lời cảm ơn chân thành nhất
đến quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị Kinh doanh và tất cả thầy cô của trường
Đại học Cần Thơ đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu và cần thiết để

hoàn thành đề tài này.
Đặc biệt, em chân thành cảm ơn cô Phạm Lê Đông Hậu đã tận tình hướng
dẫn, góp ý và sửa chữa những khuyết điểm cho em trong suốt thời gian nghiên
cứu, thực hiện đề tài.
Cảm ơn tất cả những người thân và bạn bè đã động viên, giúp đỡ em trong
suốt thời gian thực hiện đề tài.
Cuối cùng, em gửi đến quý thầy cô, những người thân yêu, bạn bè lời
chào sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt.

Cần Thơ, ngày ……..tháng ……..năm 2010
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

-i-


LỜI CAM ĐOAN

Em cam đoan rằng đề tài này là do chính em thực hiện, các số liệu thu thập và kết
quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày ……..tháng ……..năm 2010
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

-ii-

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày ……..tháng………năm 2010
Giáo viên hướng dẫn

Phạm Lê Đông Hậu

-iii-


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN


..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày ………tháng ………năm 2010
Giáo viên phản biện

-iv-


MỤC LỤC
Trang

CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU .......................................................................... 1
1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .............................................................. 1
1.1.1. Lý do chọn đề tài ........................................................................... 1

1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn ......................................................... 2
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................... 3
1.2.1. Mục tiêu chung .............................................................................. 3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................. 3
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............... 3
1.3.1. Giới hạn không gian ....................................................................... 3
1.3.2. Giới hạn thời gian .......................................................................... 3
1.3.3. Giới hạn nội dung .......................................................................... 3
1.3.4. Đối tượng nghiên cứu .................................................................... 4
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ....................................................................... 4

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................6
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ........................................................................6
2.1.1. Thị trường chứng khoán là gì? .......................................................6
2.1.2. Lãi suất ..........................................................................................9
2.1.3. Chỉ số VN-Index .......................................................................... 12
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................ 14
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ....................................................... 14
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ..................................................... 14

CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM .............16
3.1. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
VIỆT NAM ...................................................................................................... 16
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán
Việt Nam .......................................................................................................... 16
3.1.2. Hoạt động của thị trường chứng khoán ......................................... 22
3.2. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ......... 27
-v-

3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
HIỆN NAY ...................................................................................................... 32
3.3.1. Những thành tựu đạt được ............................................................ 32
3.3.2. Những khó khăn, hạn chế của thị trường chứng khoán Việt Nam . 35

CHƯƠNG 4: ẢNH HƯỞNG CỦA LÃI SUẤT ĐẾN THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ........................................................................ 38
4.1. VẤN ĐỀ LÃI SUẤT ............................................................................ 38
4.1.1. Lãi suất cơ bản là công cụ quan trọng của chính sách tiền tệ ........ 38
4.1.2. Những ảnh hưởng của lãi suất đến thị trường chứng khoán .......... 40
4.2. THỰC TRẠNG VỀ LÃI SUẤT ........................................................... 43
4.3. TÁC ĐỘNG CỦA LÃI SUẤT ĐẾN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
VIỆT NAM ...................................................................................................... 44
4.3.1. Phân tích lãi suất của thị trường ................................................... 45
4.3.2. Tác động của lãi suất đến chỉ số VN-Index .................................. 57

CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ...................................... 63
5.1. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC VÀ TIÊU CỰC CỦA LÃI SUẤT
ĐẾN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN .......................................................... 63
5.1.1. Tác động tích cực .............................................................................. 63
5.1.2. Tác động tiêu cực .............................................................................. 64
5.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
VIỆT NAM ...................................................................................................... 67
5.2.1. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý ...................................................... 67
5.2.2. Tiếp tục phát triển và hoàn thiện thị trường tài chính ................... 68
5.2.3. Nâng cao năng lực hoạt động của thị trường chứng khoán trên cơ sở
hiện đại hoá hệ thống công nghệ thông tin ........................................................ 68
5.2.4. Chú trọng đào tạo cho đội ngũ những nhà quản lí ........................ 69
5.2.5. Tăng cường hoạt động giám sát đối với thị trường chứng khoán

nhằm giảm thiểu rủi ro ..................................................................................... 69

-vi-


5.3. CHÍNH SÁCH LÃI SUẤT TÍCH CỰC CỦA NGÂN HÀNG NHÀ
NƯỚC VIỆT NAM:.......................................................................................... 70

CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................... 75
6.1. KẾT LUẬN ......................................................................................... 75
6.2. KIẾN NGHỊ ......................................................................................... 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 78

-vii-


DANH MỤC HÌNH VÀ BIỂU BẢNG
-----Biểu đồ 1: Biểu đồ VN-Index năm 2009
Biểu đồ 2: VN-Index tháng 1/2010

Trang
29
30

Biểu đồ 3: Các sự kiện lớn tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam
tháng 1/2010

31

Biểu đồ 4: Chỉ số VN-Index và Lãi suất cơ bản năm 2007

46

Biểu đồ 5: Chỉ số VN-Index và Lãi suất cơ bản năm 2008

47

Biểu đồ 6: Chỉ số VN-Index và Lãi suất cơ bản năm 2009

52

Biểu đồ 7: Chỉ số VN-Index và Lãi suất cơ bản 2 tháng đầu năm 2010

55

Biểu đồ 8: Tăng trưởng tín dụng và LSCB giai đoạn 2001 - 2009 và dự báo
năm 2010

65

Biểu đồ 9:: Lạm phát tháng giai đoạn 1/2009 - 1/2010

66

Quy ước:
Dấu phẩy là dấu phân cách phần thập phân.

-viii-

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
-----TTCK: Thị trường chứng khoán
VN-Index: Chỉ số chứng khoán Việt Nam
UPCoM: Thị trường giao dịch cổ phiếu của Công ty chưa niêm yết
OTC: Over-the-Counter – Thị trường chứng khoán phi tập trung
UBCKNN: Ủy ban chứng khoán Nhà nước
SGD: Sàn giao dịch
VMF: Công ty liên doanh quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam
NHNN: Ngân hàng Nhà nước
BTC: Bộ Tài chính
WTO: Tổ chức Thương mại Thế giới
CPI: Chỉ số giá tiêu dùng
VND: Việt Nam đồng
LSCB: Lãi suất cơ bản
LSTCV: Lãi suất tái cấp vốn
LSCK: Lãi suất chiết khấu
FED: Cục dự trữ Liên bang Mỹ
NHTM: Ngân hàng Thương mại
NHTMNN: Ngân hàng Thương mại Nhà nước
BTC: Bộ Tài chính
TCTD: Tổ chức Tín dụng
TTGDCK: Trung tâm giao dịch chứng khoán
CTCK: Công ty chứng khoán
SGDCK: Sở giao dịch chứng khoán

-ix-


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

CHƯƠNG 1
PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI:
1.1.1. Lý do chọn đề tài:
Lãi suất thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như báo đài, ti-vi,
mạng internet dễ dàng được người tiêu dùng biết đến và thật sự nó có một tác
động rộng lớn khác nhau đối với cả nền kinh tế. Khi lãi suất chiết khấu gia tăng,
hiệu ứng tổng thể là nó sẽ làm giảm lượng cung tiền nhằm mục đích duy trì lạm
phát ở mức thấp. Nó cũng làm cho việc vay tiền của các cá nhân và doanh nghiệp
trở nên đắt hơn, nó tác động đến hành vi tiêu dùng của các cá nhân và chiến lược
kinh doanh của các doanh nghiệp, gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp, khiến
cho thu nhập thấp hơn và cuối cùng là nó có khuynh hướng làm cho thị trường
chứng khoán trở nên kém hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.
Đối với nhiều nhà đầu tư, thị trường đi xuống hoặc giá chứng khoán sụt
giảm là điều không hề mong muốn. Nhà đầu tư nào cũng kỳ vọng giá trị khoản
đầu tư của mình sẽ không ngừng tăng lên, có thể là ở dạng lãi vốn, cổ tức hoặc cả
hai. Nhưng với kỳ vọng về sự tăng trưởng trong tương lai thấp hơn và dòng tiền
trong tương lai của doanh nghiệp không tốt như mong đợi, chắc chắn không nhà
đầu tư nào tiếp tục đánh giá cao doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ mong đợi ít hơn khi
sở hữu các cổ phần. Hơn nữa, đầu tư vào cổ phiếu có thể được xem là rủi ro hơn
so với việc đầu tư vào các lĩnh vực khác. Do vậy khi giá chứng khoán sụt giảm,
các nhà đầu tư có xu hướng rút vốn ra khỏi thị trường chứng khoán để đầu tư vào
các tài sản khác như trái phiếu, vàng, bất động sản…
Tuy nhiên, lãi suất không phải là yếu tố có tính quyết định đối với giá
chứng khoán và có rất nhiều yếu tố đáng lưu tâm tác động lên giá chứng khoán
và khuynh hướng thị trường - một sự gia tăng trong lãi suất chỉ là một trong
những cách đó. Do vậy, không ai có thể tự tin nói rằng một công bố gia tăng lãi
suất của ngân hàng trung ương có thể tạo nên ảnh hưởng xấu đến toàn bộ giá
chứng khoán. Đề tài: “Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index của thị
trường chứng khoán Việt Nam” được thực hiện để làm sáng tỏ vấn đề trên, qua

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 1-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

đó thấy được tác động của việc điều chỉnh lãi suất tăng giảm đến sự phát triển
của thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung.
1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn:
Ở Việt Nam, năm 2009, dù kinh tế gặp nhiều khó khăn nhưng là một năm
đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán. Chỉ số VN-Index
đã phục hồi mạnh trên 50%. Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội chuyển
đổi thành sở giao dịch chứng khoán. Thành lập thêm sàn UPCoM1 cho những
công ty đại chúng đăng ký giao dịch.
Từ mức đỉnh 512 điểm vào tháng 6 năm 2009, VN-Index giảm xuống còn
412.88 điểm vào 20/7/2009. Sự sút giảm của đợt này trùng khớp với sự kiện
Ngân hàng Nhà nước đưa ra những tuyên bố trong việc kiểm soát tăng trưởng tín
dụng ở mức 25-27%. Từ mức đỉnh cao thứ 2 ở mức 624.1 vào này 20/10, thị
trường sau đó giảm xuống mức 434.87 vào ngày 12/11 (gần bằng mức đáy hồi
tháng 7). Đợt giảm này cũng bằt nguồn từ những hoạt động siết chặt tín dụng của
Ngân hàng Nhà nước. Ngân hàng Nhà nước đưa ra một loạt các biện pháp hạn
chế cho vay đầu tư chứng khoán, kiểm soát chặt đối tượng cho vay tiêu dùng.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng hạn chế cung tiền qua thị trường mở.
Sự thăng trầm của thị trường chứng khoán trong năm 2009 có quan hệ khá
chặt chẽ với những chính sách tiền tệ và dòng tiền đổ vào thị trường. Biến động
của lãi suất trên thị trường tiền tệ tuy có tác động gián tiếp nhưng rất nhạy cảm
đến thị trường chứng khoán. Lãi suất tăng sẽ thu hút nhu cầu gửi tiền vào hệ

thống ngân hàng vì mức sinh lời khi gửi tiền tăng, khiến cho dòng tiền đổ vào thị
trường chứng khoán bị ảnh hưởng. Lãi suất tăng cũng khiến cho lợi suất kỳ vọng
trên thị trường chứng khoán phải tăng (nhà đầu tư đòi hỏi lợi suất đầu tư chứng
khoán cao hơn). Trong bối cảnh này, giá thị trường của trái phiếu sẽ bị sụt giảm.
Mặt khác, lãi suất trong nước tăng cũng có tác dụng thu hút luồng ngoại tệ
đổ vào, gián tiếp giúp đồng nội tệ tăng giá. Các doanh nghiệp xuất khẩu trong bối
cảnh này sẽ gặp phải khó khăn, doanh thu của các doanh nghiệp này bị ảnh
hưởng, dẫn đến kỳ vọng vào lợi nhuận tương lai của doanh nghiệp bị ảnh hưởng,
làm giá cổ phiếu doanh nghiệp trên thị trường sa sút.
1

Theo UBCKNN: Thị trường giao dịch cổ phiếu của Công ty Đại chúng chưa niêm yết: Chứng khoán được
giao dịch trên sàn UPCoM gồm CP của CtyĐCCNY hoặc đã bị hủy niêm yết tại TTGDCK Hà Nội hay Sở GDCK
TP.HCM; trái phiếu chuyển đổi của CTĐCCNY hoặc hủy niêm yết. Công ty đại chúng muốn đăng ký Giao dịch
chứng khoán phải đăng ký lưu ký và được một CTCK là thành viên của TTGDCK Hà Nội cam kết hỗ trợ.

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 2-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Tuy nhiên, đối với nhóm doanh nghiệp phải nhập khẩu phần lớn nguyên
vật liệu đầu vào cho sản xuất kinh doanh, thì bối cảnh trên lại là lợi thế cho họ.
Tuy nhiên do ảnh hưởng của chi phí vốn vay tăng lên, phần lợi thế này có nguy
cơ bị triệt tiêu.
Qua những căn cứ thực tiễn và khoa học trên ta thấy được sự cần thiết

nghiên cứu đề tài Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường
chứng khoán Việt Nam. Trên cơ sở phân tích tác động của các loại lãi suất đối
với nền kinh tế nói chung và với các nhóm doanh nghiệp nói riêng, chúng ta sẽ
xác định được bối cảnh tích cực hay tiêu cực cho môi trường đầu tư cũng như
khả năng doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:
1.2.1. Mục tiêu chung:
Trên cơ sở những lý luận chung về lãi suất và thị trường chứng khoán,
luận văn nghiên cứu về thực trạng hoạt động của thị trường chứng khoán Việt
Nam dưới biến động lãi suất và ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index.
Đồng thời tìm ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường
chứng khoán Việt Nam hiện nay.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể:
- Nghiên cứu những vấn đề tổng quan về lãi suất và thị trường chứng khoán
trong nền kinh tế thị trường.
- Tìm hiểu thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.
- Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN - index trong sự phát triển của thị
trường chứng khoán Việt Nam. Tác giả kỳ vọng sự biến động của lãi suất có ảnh
hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam được chứng minh qua kết quả chạy
hàm hồi quy.

- Đề ra một số giải pháp nhằm phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam.
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
1.3.1. Giới hạn không gian: tìm hiểu thị trường chứng khoán và lãi suất
được niêm yết của Ngân hàng Trung ương và các Ngân hàng Thương mại trên
lãnh thổ Việt Nam.
1.3.2. Giới hạn thời gian:
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 3-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

- Số liệu thứ cấp trong bài được lấy từ năm 2007 đến tháng 2/2010.
- Thời gian thực hiện đề tài: 02/2010 - 04/2010.
1.3.3. Giới hạn nội dung:
Luận văn này tiếp cận nghiên cứu về lãi suất và thị trường chứng khoán
dưới góc độ khoa học kinh tế. Vì vậy, phạm vi nghiên cứu của Luận văn là
những vấn đề lý luận và thực tiễn về việc niêm yết lãi suất của Ngân hàng Trung
ương cũng như các Ngân hàng và thị trường chứng khoán Việt Nam; chủ yếu tập
trung nghiên cứu thực tiễn hoạt động lịch sử hình thành và phương hướng phát
triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.
1.3.4. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn này chủ yếu là sự biến động lãi suất
qua các thời kỳ và hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU:
- Đề tài: Chính sách lãi suất trong thời kỳ đổi mới kinh tế ở Việt Nam , 2006,
ThS. Vũ Thị Dậu, Đại học Quốc gia Hà Nội. Tóm tắt nội dung và kết quả nghiên
cứu:
+

Đề tài đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của chính sách lãi suất trong

thời kỳ đổi mới kinh tế ở Việt Nam;
+

Đề tài tổng kết, đánh giá về những đổi mới trong chính sách lãi suất Việt

Nam và tác động của nó tới quá trình đổi mới kinh tế;
+

Đề tài đưa ra những định hướng cơ bản trong việc tiếp tục hoàn thiện

chính sách lãi suất, tiếp tục hoàn thành quá trình tự do hoá lãi suất và một số giải
pháp nhằm hoàn thiện và thực hiện chính sách lãi suất trong giai đoạn phát triển
mới của Việt Nam, phải trở thành một bộ phận quan trọng của chính sách tiền tệ,
hoàn thiện chính sách lãi suất theo hướng hình thành thị trường tài chính phát
triển, mở cửa: đẩy mạnh đổi mới kinh tế và tích cực, chủ động hội nhập kinh tế
quốc tế.
- Báo cáo chuyên đề: Đặc điểm thị trường chứng khoán trong thời kỳ tăng
trưởng, 2010, Lê Anh Thi – Chu Hồng Nhung, Công ty Cổ phần chứng khoán
Âu Việt. Tóm tắt nội dung: thị trường chứng khoán thông thường có 3 thời kỳ
chính là Tích lũy, Tăng trưởng và Suy thoái. Trong thời kỳ tăng trưởng, thị
trường chứng khoán có thể được chia ra làm 3 đoạn là: Giai đoạn đầu tăng
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 4-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

trưởng, giai đoạn tăng trưởng ổn định và giai đoạn cuối tăng trưởng. Theo thống
kê những lần tăng trưởng của thị trường trước đây, mỗi giai đoạn tăng trưởng lại
có những đặc điểm riêng biệt và những hình thái giao dịch khác nhau. Báo cáo
này khái quát những đặc điểm nổi bật của thị trường trong từng giai đoạn nhằm

giúp nhà đầu tư có thể nhận diện được diễn biến thị trường và có đượcc những
quyết định đầu tư phù hợp.
- Bài viết: Thị trường chứng khoán và thị trường tiền tệ: vẫn còn "gắn bó"
ngược, 2008, TS. Nguyễn Đại Lai. Sau cuộc đua lãi suất của các Ngân hàng
thương mại được coi là hiện tượng “bất bình thường” của thị trường tiền tệ, thì
việc đồng USD trong vòng 1 tuần cuối tháng 3 và tuần đầu tháng 4/2008 đã tăng
giá đột ngột trở lại sau gần 3 tháng đầu năm 2008 giá trị liên tục sụt giảm đến
mức kỷ lục (có lúc chạm 15.000đ/USD trên thị trường tự do) lại được coi là một
dấu hiệu bất ổn. Có 3 nguyên nhân chính: thứ nhất: do Ngân hàng Nhà nước đã
sẵn sàng mua vào USD cho các Ngân hàng Thương mại có nhu cầu chính đáng:
Thứ hai, nhập siêu 3 tháng đầu năm 2008 đã lên tới trên 7,3 tỷ USD cao kỷ lục từ
trước đến nay; Thứ ba, không ngoại trừ hiện tượng mua vào khá nhiều của các
Ngân hàng nước ngoài để chuyển đổi tiền tệ, đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư
nước ngoài chuyển vốn và lợi nhuận về nước theo chu kỳ của năm tài chính của
nhiều nước kết thúc vào sau quí 1 hàng năm. Ngoài ra còn một lý do gián tiếp
khác là nhờ tín hiệu phát ra từ nền kinh tế đầu tầu thế giới là Mỹ có thể giảm
được tốc độ suy thoái sau nhiều nỗ lực “kích cầu” của FED. Cuối cùng, tác giả
kết luận: Để góp sức vào việc vãn hồi tình hình bất ổn của thị trường tài chính, về
phía Ngân hàng Nhà nước cần sớm được chủ động sử dụng các công cụ Chính
sách tiền tệ phản ánh đúng nghiệp vụ và quyền lực mang tính riêng có của Ngân
hàng Trung ương trong việc xây dựng, điều hành chính sách tiền tệ, Chính sách
lãi suất... với điều kiện các giải pháp phải được các Bộ, ngành khác tiếp sức một
cách đồng bộ.

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 5-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết

Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN:
2.1.1. Thị trường chứng khoán là gì?
Thị trường chứng khoán là nơi mua bán các chứng khoán và thường được
thực hiện chủ yếu tại sở giao dịch chứng khoán và một phần ở các công ty môi
giới (công ty chứng khoán)2.
Thị trường chứng khoán trong điều kiện của nền kinh tế hiện đại, được
quan niệm là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán chứng khoán trung và
dài hạn. Việc mua bán này được tiến hành ở thị trường sơ cấp khi người mua
mua được chứng khoán lần đầu từ những người phát hành, và ở những thị trường
thứ cấp khi có sự mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành ở thị trường
sơ cấp.
Như vậy, xét về mặt hình thức, thị trường chứng khoán chỉ là nơi diễn ra
các hoạt động trao đổi, mua bán, chuyển nhượng các loại chứng khoán, qua đó
thay đổi chủ thể nắm giữ chứng khoán.
Thị trường chứng khoán được phân thành 2 cấp độ:


Thị trường sơ cấp là thị trường mua bán các chứng khoán trong lần phát

hành đầu tiên.


Thị trường thứ cấp là thị trường mua đi bán lại các chứng khoán và

thường được thực hiện thông qua các cơ sở giao dịch chứng khoán. Việc mua bán
này có thể diễn ra nhiều lần trên một đơn vị chứng khoán.
2.1.1.1. Các yếu tố tác động đến thị trường chứng khoán:
Có rất nhiều yếu tổ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán như các thông
tin cập nhật, thậm chí cả tin đồn; tiền và tâm lý của nhà đầu tư cũng như quá
trình phát triển của nền kinh tế quốc dân.

2

Theo Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 6-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

a. Các yếu tố ảnh hưởng ngắn hạn:
Thời kỳ ngắn hạn, thị trường chứng khoán lên xuống do những sự kiện
hàng ngày, các thông tin cập nhật, kể cả những tin đồn gây nên. Các nhà đầu tư
chuyên nghiệp và không chuyên tiếp nhận, diễn giải thông tin, suy đoán, kết luận
và quyết định mua bán có thể sai hoặc nhầm lẫn nếu thông tin đó không chính
xác. Ở thời kỳ này, không phải bản thân các sự kiện hay thông tin, mà chính
trạng thái tâm lý hiện hành trên thị trường làm giá chứng khoán lên xuống. Đôi
khi, nhà đầu tư phản ánh một cách thái quá, ngược với các luận cứ kinh tế. Điều
này có thể dẫn đến thị trường tăng giảm vô căn cứ.
Một ví dụ rõ nhất là sự ảnh hưởng mạnh và rõ rệt của những biến động

của kinh tế thế giới trong thời gian qua. Những sự kiện như việc phá sản hàng
loạt tổ chức tài chính hàng đầu khiến thị trường chứng khoán toàn thế giới sụt
giảm kỷ lục. Tâm lý nặng nề đó đã khiến nhà đầu tư e ngại và dẫn đến thị trường
chứng khoán càng thêm suy thoái.
b. Các yếu tố ảnh hưởng trung hạn
Tiền và tâm lý là những yếu tố có tính quyết định đến thị trường trung
hạn. Theo nhiều nhà kinh tế, khi cả hai yếu tố tiền và tâm lý đều âm, thị trường
chứng khoán rất trầm. Nếu chỉ có một trong hai yếu tố tích cực, còn yếu tố kia
âm thì thị trường vẫn chưa thể khởi sắc. Nhưng khi có tiền cộng với tâm lý phấn
khích, thị trường chứng khoán theo xu hướng đi lên, phát triển nhanh một cách
bùng nổ. Bên cạnh tiền và tâm lý, yếu tố lãi suất cũng đóng vai trò quan trọng.
Việc tăng hay giảm lãi suất của hệ thống tổ chức tín dụng đôi khi còn phát huy
tác dụng lên thị trường chứng khoán, vượt trước tác động vào nền kinh tế một
thời gian.
c. Các yếu tố ảnh hưởng dài hạn
Quá trình phát triển nền kinh tế quốc dân, quá trình kinh doanh của các
ngành cũng như từng doanh nghiệp, triển vọng sinh lời của chúng là những yếu
tố ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán trong một khoảng thời gian dài. Thêm
vào đó, các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ hay tình hình chính trị và chính
sách tín dụng, tiền tệ cũng rất quan trọng. Hai trạng thái bi quan và lạc quan
trong tâm lý nhà đầu tư cũng là vấn đề cần quan tâm. Ngoài ra, vấn đề đối nội,
đối ngoại, chủ trương phát triển kinh tế của nhà nước, sự phát triển thị trường bất
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 7-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

động sản, thị trường vàng, thị trường tiền tệ,… cũng có ảnh hưởng trực tiếp đến
thị trường chứng khoán.
Việc phân chia các yếu tố ảnh hưởng theo thời gian chỉ là tương đối, bởi
thực tế các yếu tố ảnh hưởng này có thể diễn ra luân phiên nhau, thay thế và xen
kẽ nhau nên rất khó biết trước để phán đoán chính xác sự biến động của thị
trường chứng khoán.
2.1.1.2. Vai trò của thị trường chứng khoán:
Với tư cách là phương thức khơi thông dòng vốn đầu tư vào sản xuất kinh
doanh, thị trường chứng khoán có vai trò cực kỳ quan trọng trong nền kinh tế đó
là: Thúc đẩy việc tích lũy và tập trung vốn để đáp ứng nhu cầu xây dựng cơ sở
vật chất kỹ thuật của nền kinh tế. Nếu chỉ dựa vào nguồn vốn của bản thân một
đơn vị hoặc qua con đường vay truyền thống thì không đáp ứng được về thời
gian và lượng vốn. Vì thế các đơn vị và địa phương có thể phát hành trái phiếu để
thu hút vốn nhanh. Thị trường chứng khoán tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực
hiện chính sách mở cửa, cải cách kinh tế thông qua việc phát hành chứng khoán
ra nước ngoài. Thị trường chứng khoán rất nhạy cảm đối với các hoạt động kinh
tế, là thước đo hiệu quả các hoạt động kinh tế. Giá trị cổ phiếu của các công ty
(thị giá) tỷ lệ thuận với lợi nhuận mà công ty đạt được. Chỉ số chung của thị
trường chứng khoán phản ánh mức tăng trưởng kinh tế của quốc gia trong thời
gian ngắn, trung và dài hạn. Thị trường chứng khoán cho phép sử dụng các
chứng từ có giá, bán cổ phiếu, trái phiếu từ đó Ngân hàng Trung ương có thể điều
tiết hoạt động của thị trường, khống chế sự co giãn cung cầu tiền tệ, khống chế
quy mô đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế và giá trị đồng tiền. Thị trường chứng
khoán tạo điều kiện để sử dụng vốn có hiệu quả hơn đối với cả người có tiền đầu
tư và người vay tiền để đầu tư. Thông thường, lãi thu được qua đầu tư chứng
khoán cao hơn lãi trái phiếu nhà nước hay lãi gửi tiết kiệm. Từ những nội dung
trên đây cho thấy thị trường chứng khoán ngày càng phát huy vai trò quan trọng
trong nền kinh tế, ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều người. Thời gian cuối
năm 2006 và đầu năm 2007 đã có lúc ồn ào sôi động thông tin từ thị trường

chứng khoán. Tại các sàn giao dịch ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh thu hút
nhiều tầng lớp: công ty sản xuất, các thương lái, sinh viên, cán bộ, viên chức với
vốn kiến thức hạn chế về thị trường chứng khoán. Hệ quả là có không ít người có
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 8-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

thu nhập rất cao. Thực tiễn cho thấy khi có những sự kiện tạo thu nhập bất ngờ
thì đồng thời cũng sẽ có rủi ro cao. Vì thế với diễn biến của thị trường chứng
khoán ở nước ta hiện nay, cần có một cơ chế hợp lý để quản lý hoạt động của thị
trường nhằm phát huy những tiềm năng của thị trường và đồng thời phát triển
bền vững nền kinh tế quốc gia.
2.1.2. Lãi suất:
Lãi suất là một phạm trù rất quan trọng của kinh tế học, của thị trường và
của giới kinh doanh. Chúng ta hiểu lãi suất theo nghĩa “giá cả” giống như mọi
loại giá cả hàng hóa khác trên thị trường. Điều khác biệt duy nhất của lãi suất so
với các loại giá cả khác là nó chính là giá của một loại hàng hóa rất trừu tượng.
Chúng ta cần định nghĩa chính xác cái hàng hóa và trên đó lãi suất trở thành giá
cả. Một cách nhìn cụ thể hơn, lãi suất là chi phí cơ hội do việc không có sẵn tiền
mặt gây ra, chẳng hạn bất tiện khi cần thanh toán mà không có tiền hoặc có nhu
cầu sử dụng bây giờ nhưng không thể thỏa mãn được ngay lập tức, v.v… Như thế
cách hiểu rõ và chính xác nhất của lãi suất là “cái giá phải trả cho hy sinh tiêu
dùng tương ứng với khoản tiền cho vay đi”. Bản chất của nó chính là chi phí cơ
hội cho việc nhận tiền lại muộn hơn và trì hoãn tiêu dùng trước mắt. Đơn giản
hơn trong cuộc sống, chúng ta thường nhìn lãi suất ở một dạng của giải thích phía

trên, nhưng rất hẹp là “giá của một khoản tiền vay.”
Có nhiều loại lãi suất như: lãi suất tiền vay; lãi suất tiền gửi; lãi suất tái
cấp vốn; lãi suất liên ngân hàng, v.v…
John Maynard Keynes lập luận rằng lãi suất là một hiện tượng tiền tệ phản
ánh mối quan hệ giữa cung và cầu về tiền. Cung tiền được xác định một cách
ngoại sinh, cầu tiền phản ánh các nhu cầu đầu cơ, phòng ngừa và giao dịch về
tiền. Trái với Keynes, các nhà kinh tế học cổ điển trước đó đã coi lãi suất là một
hiện tượng thực tế, được xác định bởi áp lực của năng suất - cầu về vốn cho mục
đích đầu tư - và tiết kiệm.
Các loại lãi suất: Lãi suất danh nghĩa (với hàm ý chưa điều chỉnh ảnh
hưởng của lạm phát) là lãi suất đã bao gồm cả những tổn thất do lạm phát gây ra
do sự gia tăng của mức giá chung. Quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất
thực tế được biểu thị bằng các công thức sau:

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 9-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam
 (1 + r)(1 + i) = (1 + R) trong đó: r là lãi suất thực tế, i là tỷ lệ lạm phát và

R là lãi suất danh nghĩa.
 Lãi suất thực tế = Lãi suất danh nghĩa - Tỷ lệ lạm phát dự kiến

Trên thực tế, tỷ lệ lạm phát sau đó có thể khác với tỷ lệ lạm phát dự kiến
nên không thể biết trước một cách chắc chắn được lãi suất thực tế còn lãi suất
danh nghĩa thì có thể biết trước được một cách chắc chắn khi công bố.



Lãi suất danh nghĩa (với hàm ý chưa điều chỉnh ảnh hưởng của việc tính

lãi gộp) là lãi suất được công bố cho một kỳ nào đó của đơn vị thời gian cơ sở
(đơn vị thời gian cơ sở thường là năm). Lãi suất được công bố sẽ không có ý
nghĩa đầy đủ nếu không đi kèm với số kỳ được tính gộp lãi. Hai mức lãi suất
danh nghĩa được công bố với kỳ hạn khác nhau sẽ không thể so sánh được với
nhau nếu không quy về cùng một kỳ được tính gộp lãi. Lãi suất hiệu quả cho
phép làm điều đó bằng cách quy đổi lãi suất danh nghĩa về lãi suất kép của một
năm theo công thức sau:



r  1 i

 1
n
n

Trong đó: r là lãi suất hiệu quả, i là lãi suất danh nghĩa và n là số kỳ được
tính gộp lãi trong năm.
Cách tính toán này khác về căn bản với cách tính lãi suất đơn giản hay
thường được gọi là lãi suất đơn ở chỗ nó tính gộp cả lãi suất tính trên phần lãi
được hưởng. Công thức trên cũng cho thấy khi số kỳ được tính gộp lãi lớn thì sự
khác biệt giữa lãi suất hiệu quả và lãi suất danh nghĩa sẽ rất lớn. Về bản chất, lãi
suất hiệu quả cho biết tỷ lệ lãi thực tế trên một khoản cho vay hoặc đầu tư mà
người cho vay hoặc nhà đầu tư thu được trên giá trị của khoản vay hoặc đầu tư
đó. Trong thực tế, các ngân hàng đều công bố lãi suất danh nghĩa và tính toán lãi
suất hiệu quả dựa trên số kỳ tính gộp lãi.

Các tác động của lãi suất:
Việc gửi tiền vào ngân hàng cũng như việc mua cổ phiếu chủ yếu là làm
tăng thêm số tiền mà mình đang có. Khi ngân hàng huy động vốn thì lãi suất
ngân hàng sẽ tăng cao, nhiều người sẽ gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng. Khi đó
nhu cầu về cổ phiếu sẽ giảm, hay nói cách khác người dân muốn gửi tiền vào
ngân hàng khi lãi suất tiết kiệm tăng lên là vì rủi ro sẽ ít hơn là khi mua cổ phiếu.
Bên cạnh đó lãi suất ngân hàng tăng lên thì các nhà đầu tư sẽ khó trong việc vay
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 10-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

vốn nên cầu về cổ phiếu sẽ giảm. Khi đó ta có đường cầu về cổ phiếu sẽ là một
đường dốc xuống (r và C tỷ lệ nghịch) và có phương trình như sau:
r = a – b x Cd + er (với er là kỳ vọng của nhà đầu tư đối với lãi xuất, r là lãi suất,
Cd là cầu về cổ phiếu).
Về phía cung, khi ngân hàng trung ương tăng lãi suất cơ bản thì sẽ gây
nhiều khó khăn trong viêc giải quyết nhu cầu về vốn, tình trạng thiếu vốn sẽ làm
cho các doanh nghiệp cung cổ phiếu nhiều hơn để có được nguồn vốn cho việc
kinh doanh sản xuất. Ngược lại, khi lãi suất cố định được ngân hàng trung ương
giảm xuống, thì sẽ là điều kiện thuận lợi cho các nhà kinh doanh trong việc vay
vốn, khi đó lượng cổ phiếu được đưa vào thị trường cũng ít hơn. Từ đó ta có
đường cung cổ phiếu là một đường dốc lên (r và C tỷ lệ thuận) và có phương
trình như sau: r = c + d x Cs + er.
Vậy dựa vào đường cung và đường cầu của cổ phiếu ta sẽ biết được các
tác động của lãi suất đến thị trường chứng khoán như thế nào (chỉ có tác động

một chiều) và biết được hiện tượng bong bóng chứng khoán là do đâu và cách
nào để đâm thủng quả bong bóng chứng khoán.
Mối quan hệ giữa lãi suất và giá trái phiếu: đây là mối quan hệ trực tiếp và
ngược chiều nhau. Giá của trái phiếu là giá trị hiện tại của các dòng tiền. Khi lãi
suất thị trường càng cao thì các dòng tiền bị chiết khấu với lãi suất càng lớn, do
vậy dẫn đến giá trái phiếu càng nhỏ. Vì vậy, khi lãi suất cao, giá trái phiếu thấp
có thể là một cơ hội tốt để mua vào trái phiếu.
Khi kinh tế phát triển mà không có lạm phát lớn thì trái phiếu dài hạn là
đối thủ cạnh tranh trực tiếp số một của cổ phiếu. Lãi suất cao thu hút dân chúng
đầu tư vào trái phiếu, kể cả tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn vì đó là những cơ hội đầu
tư an toàn cho đồng vốn. Ở mức lãi suất thấp, tiền tiết kiệm được đầu tư vào cổ
phiếu nhiều hơn, tính thanh khoản tăng cao làm thị trường chứng khoán phát
triển. Lạm phát thuần túy (lạm phát ngầm) không nguy hiểm cho thị trường
chứng khoán vì tiền mua cổ phiếu thực chất là đầu tư vào hiện vật.
Mối quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu: đây là mối quan hệ không trực
tiếp và không hoàn toàn diễn ra theo một chiều. Lý do là dòng tiền thu nhập của
cổ phiếu không cố định như của trái phiếu, mà chúng có thể thay đổi cùng với lãi
suất và mức thay đổi này có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn thay đổi của lãi suất.
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 11-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

- Lãi suất tăng - giá cổ phiếu ổn định hoặc tăng: xảy ra khi giá hàng hóa
bán ra của các công ty có thể tăng, dẫn đến thu nhập của công ty tăng lên cùng
với lạm phát do chi phí đầu vào tăng. Do vậy, giá cổ phiếu trong trường hợp này

có thể giữ ổn định vì lãi suất chiết khấu tăng và dòng thu nhập tăng bù đắp được
cho nhau.
- Lãi suất tăng - giá cổ phiếu giảm: xảy ra khi các dòng thu nhập tương lai
của công ty tăng không nhiều hoặc thậm chí giảm, vì trước đó công ty phải huy
động vốn với lãi suất cao, đến khi hàng hóa được sản xuất và bán ra thì lại gặp
phải sự cạnh tranh gay gắt, trong khi sức mua lại có hạn, thu nhập của công ty
giảm sút, công ty không có khả năng tăng giá hàng hóa để bù lại mức lạm phát.
Khi lãi suất giảm thì cũng có thể xảy ra các khả năng tương tự.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, mối quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu
thường là quan hệ ngược chiều, nhất là trong giai đoạn ngắn hạn, nhưng điều này
không phải lúc nào cũng đúng.
Nếu chỉ xét trong mối tương quan giữa thị trường cổ phiếu và trái phiếu
thì trên thực tế, thông thường quan hệ giữa lãi suất và giá cổ phiếu là mối quan
hệ ngược chiều. Điều này có thể lý giải như sau: khi dự đoán lãi suất thị trường
tăng, tức là giá trái phiếu sẽ giảm, thì người đầu tư có xu hướng chuyển từ cổ
phiếu sang mua trái phiếu và làm cho giá cổ phiếu giảm.
2.1.3. Chỉ số VN-Index:
VnIndex là một chỉ số thị trường chứng khoán của Việt Nam. VnIndex
được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tính toán theo phương pháp chỉ số Peasche.
Chỉ số Peasche được thể hiện qua công thức sau:  

p q
p q
n

n

0

n

 100

Trong đó pn và p0 là giá tại thời điểm n và thời điểm gốc; q 0 là sản lượng
tiêu thụ trung bình ở thời điểm gốc, và q0 thường được đo lường qua điều tra
mẫu. Chỉ số Peasche chọn lượng sản phẩm tiêu thụ ở thời điểm n làm quyền số.
Theo đó, VN - Index được tính theo công thức sau:


Vn-Index =

100i1 P1i Q1i
P0i Q0i

Trong đó:
P1i: Giá hiện hành của cổ phiếu i
GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 12-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Q1i: Khối lượng đang lưu hành của cổ phiếu i
P0i: Giá của cổ phiếu i thời kỳ gốc
Q0i: Khối lượng của cổ phiếu i tại thời kỳ gốc
Các trường hợp điều chỉnh và cách điều chỉnh


Khi trên thị trường xảy ra trường hợp niêm yết mới hay tổ chức niêm yết

tiến hành tăng vốn, hệ số chia sẽ được điều chỉnh như sau:
D1 =

D0V1
V1  AV 

Trong đó:
D1: Hệ số chia mới


D0: Hệ số chia cũ D0 =

P Q
1i

1i

i 1



V1: Tổng giá trị hiện hành của các cổ phiếu niêm yết. V1 =

P Q
1i

1i

i 1

AV: Giá trị điều chỉnh cổ phiếu


Khi huỷ niêm yết hay tổ chức niêm yết tiến hành giảm vốn, hệ số chia mới

sẽ được tính như sau:
D1 =

D0V1
V1  AV 

Chọn rổ đại diện: Cho đến giữa tháng 11/2008, rổ đại diện để tính
VnIndex bao gồm tất cả các cổ phiếu được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng
khoán Thành phố Hồ Chí Minh. Chỉ số chứng khoán Việt Nam ký hiệu là VN Index. VN - Index xây dựng căn cứ vào giá trị thị trường của tất cả các cổ phiếu
được niêm yết. Với hệ thống chỉ số này, nhà đầu tư có thể đánh giá và phân tích
thị trường một cách tổng quát.

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 13-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu:
Các số liệu chủ yếu được thu thập qua internet, trong đó dữ liệu chính về
giá cổ phiếu và chỉ số thị trường được lấy từ trang web của các công ty chứng
khoán và các Ngân hàng. Ngoài ra, bài nghiên cứu còn tham khảo thông tin từ
một số các trang web khác, các loại sách, báo và các tài liệu nghiên cứu từ một số
tạp chí chuyên nghành.
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu:
- Đối với mục tiêu 1: Nghiên cứu những vấn đề tổng quan về lãi suất và thị
trường chứng khoán trong nền kinh tế thị trường: sử dụng phương pháp nghiên
cứu cơ sở lý luận, tìm hiểu tổng quan về đối tượng nghiên cứu.
- Đối với mục tiêu 2: Tìm hiểu thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam
hiện nay: sử dụng phương pháp thống kê mô tả.
Thống kê mô tả là phương pháp tổng hợp số liệu, ghi lại, lập thành biểu bảng
và sau đó dùng nó để mô tả các mô hình trong sự phát triển của chúng qua thời
gian và qua đó có thể tìm ra một vài mối quan hệ giữa các đại lượng kinh tế, thu
thập cơ sở dữ liệu thứ cấp, tóm tắt và trình bày dữ liệu. Thống kê mô tả chủ yếu
là mô tả các hiện tượng kinh tế xã hội.3
- Đối với mục tiêu 3: Ảnh hưởng của lãi suất trong sự phát triển của thị
trường chứng khoán Việt Nam: sử dụng phương pháp chạy hàm hồi quy, phân
tích số liệu để làm sáng tỏ các căn cứ, cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu.


Hàm hồi qui tổng thể cho biết giá trị trung bình của biến Y sẽ thay đổi

như thế nào khi biến X nhận các giá trị khác nhau. Hàm hồi qui tổng thể
(population regression function – PRF) có dạng: E(Y/Xi) = f(Xi)


Dạng đơn giản nhất của PRF là tuyến tính: E(Y/Xi) = β1+ β2Xi

Trong đó β1, β2 là các tham số chưa biết nhưng cố định – các tham số hồi qui.
β1 là hệ số tự do, cho biết giá trị trung bình của biến phụ thuộc Y sẽ thay
đổi như thế nào khi biến X nhận giá trị 0.
β2 là hệ số góc, cho biết giá trị trung bình của biến phụ thuộc Y sẽ thay
đổi (tăng or giảm) bao nhiêu đơn vị khi giá trị của biến độc lập X tăng 1 đơn vị
với điều kiện các yếu tố khác không thay đổi.
3

Giáo trình Kinh tế lượng, TS.Mai Văn Nam, trường Đại học Cần Thơ

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 14-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết


Ảnh hưởng của lãi suất đến chỉ số VN-Index trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Các bước phân tích theo kinh tế lượng:



1) Phân tích lý thuyết kinh tế (economic theory): nêu ra các giả thuyết về
các mối quan hệ giữa các biến kinh tế.
2) Thiết lập mô hình (modeling): thiết lập mô hình kinh tế lượng để miêu tả
mối quan hệ giữa các biến kinh tế.
3) Ước lượng các tham số của mô hình kinh tế lượng (estimation of
econometric model): nhằm xác định số đo về mức ảnh hưởng của các biến nhân
tố.

4) Kiểm định giả thuyết (hypothesis testing): phân tích kết quả dựa trên lý
thuyết kinh tế để phân tích và đánh giá kết quả đạt được.
5) Dự báo (forecasting, prediction): nếu như mô hình phù hợp với giả
thuyết kinh tế thì có thể dùng mô hình để dự báo. Dự báo giá trị trung bình hoặc
dự báo giá trị cá biệt.
6) Sử dụng mô hình để kiểm tra hoặc đề ra chính sách (for control, policy
purpose).
- Đối với mục tiêu 4: Đề ra một số giải pháp nhằm phát triển thị trường
chứng khoán: sử dụng phương pháp phân tích so sánh liên hoàn thông qua các
con số tuyệt đối và tương đối dùng để phân tích chỉ số thị trường, định hướng
phát triển.


Phương pháp so sánh số tuyệt đối: ∆F = Fn – Fn-1

Trong đó: ∆F : Lượng biến động.
Fn : Chỉ tiêu năm thứ n.
Fn-1 : Chỉ tiêu năm thứ n-1.


Phương pháp so sánh số tương đối: ∆F =

Fn
x 100
Fn1

Hai phương pháp này cho ta thấy được sự biến động, xu hướng phát triển
của các chỉ tiêu qua các năm.

GVHD: Phạm Lê Đông Hậu

-Trang 15-

SVTH: Nguyễn Thị Ánh Tuyết