PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH tại CÔNG TY TNHH NGUYÊN HƯNG PHÁT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QTKD
  

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH
NGUYÊN HƯNG PHÁT

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN:

SINH VIÊN THỰC HIỆN:

ThS. Nguyễn Ngọc Lam

Nguyễn Thị Kiều Trang
MSSV: 4066164
Lớp: Kinh tế học 01-K32

Cần Thơ 5/2010


LỜI CẢM TẠ

Sau 3 tháng thực tập tại Công ty TNHH Nguyên Hưng Phát được sự chỉ dẫn
nhiệt tình của các anh, chị trong phòng kế toán, đã tạo cơ hội cho em tiếp xúc với
thực tế, quá trình này đã giúp em học tập được rất nhiều điều bổ ích để bổ sung cho
những bài lý thuyết mà thầy cô đã truyền đạt ở trường, nhằm giúp em vận dụng
giữa lý thuyết và thực tế, củng cố kiến thức và rút ra kinh nghiệm thực tiễn quý báu
để hoàn thiện hơn lý thuyết đã học ở trường.

Em xin chân thành cám ơn quý thầy cô Trường Đại học Cần Thơ đã truyền
đạt cho em những kiến thức vô cùng quý báu, tạo bước đi vững chắc cho em sau
này. Đặc biệt là Thầy Nguyễn Ngọc Lam đã hướng dẫn tận tình, giúp em hoàn
thành bài luận văn tốt nghiệp này.
Mặc dù đã được trang bị vốn kiến thức chu đáo cùng sự hướng dẫn tận tình
của thầy cô, các anh, chị, cô, chú trong Công ty nhưng do kinh nghiệm bản thân
còn hạn chế nên không khỏi những thiếu sót, rất mong được sự theo dõi, góp ý kiến
của thầy cô, các anh chị trong phòng kế toán cùng các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!
Nguyễn Thị Kiều Trang

-i-


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2010

- ii -


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày……tháng…..năm 2010

- iii -


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày….tháng…năm 2010

- iv -


LỜI CAM ĐOAN
---o0o--Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không

trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào tại cơ quan thực tập.
Ngày 02 tháng 05 năm 2010
Sinh viên thực hiện

NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG

-v-


MỤC LỤC
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
1. Sự cần thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 1
2.1. Mục tiêu chung .......................................................................................... 1
2.2. Mục tiêu cụ thể .......................................................................................... 2
3. Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu ....................................... 2
3.1 Các giả thuyết cần kiểm định. ..................................................................... 2
3.2. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................... 2
4. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 2
4.1.Địa bàn nghiên cứu. .................................................................................... 2
4.2.Thời gian ngiên cứu. ................................................................................... 2
4.3. Đối tượng nghiên cứu. ............................................................................... 2
5. Giới hạn về nội dung....................................................................................... 2
6. Lược khảo tài liệu ........................................................................................... 3
PHẦN NỘI DUNG............................................................................................ 4
CHƯƠNG 1: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU.................................................................................................. 4
1.1. Phương pháp luận ........................................................................................ 4
1.1.1. Những vấn đề cơ bản về phân tích hoạt động kinh doanh ....................... 4

1.1.1.1. Các khái niện.................................................................................... 4
1.1.1.2. Nội dung của phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ...................... 5
1.1.1.3. Vai trò của phân tích kết quả hoạt động kinh doanh.......................... 6
1.1.1.4. Nhiệm vụ của phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ..................... 7
1.1.1.5. Ý nghĩa của phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ........................ 7
1.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh .................................. 7
1.1.2.1. Nhân tố đầu vào đầu ra của doanh nghiệp.......................................... 7
1.1.2.2. Nhân tố kỹ thuật công nghệ .............................................................. 8
1.1.2.3. Nhân tố quản lý ................................................................................. 8
1.1.2.4. Nhân tố vận dụng đoàn bẩy kinh tế.................................................... 8
- vi -


1.2. Các phương pháp nghiên cứu...................................................................... 8
1.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 8
1.2.2. Phương pháp phân tích số liệu............................................................... 8
1.2.2.1. Mục tiêu 1 ....................................................................................... 8
1.2.2.2. Mục tiêu 2 ......................................................................................11
1.2.2.3. Mục tiêu 3 ......................................................................................12
1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh ............................12
1.2.3.1. Các chỉ tiêu thanh toán ....................................................................12
1.2.3.2. Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn ...................................................13
1.2.3.3. Các tỷ số quản trị nợ........................................................................14
1.2.3.4. Các chỉ tiêu về lợi nhuận .................................................................15
CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CÔNG TY TNHH NGUYÊN HƯNG
PHÁT ...............................................................................................................21
2.1. Khái quát về công ty TNHH Nguyên Hưng Phát.........................................21
2.2. Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................................21
2.3. Chức năng nhiệm vụ hoạt động của công ty ................................................22
2.3.1. Chức năng của công ty ..........................................................................22

2.3.2. Nhiệm vụ của công ty ............................................................................22
2.4. Ngành nghề kinh doanh ..............................................................................22
2.5. Tìm hiểu về công tác chuẩn bị và biện pháp thi công công trình
xây dựng tại công ty TNHH Nguyên Hưng Phát ................................................23
2.5.1. Công tác chuẩn bị..................................................................................23
2.5.1.1. Giao nhận công trình .......................................................................23
2.5.1.2. Chuẩn bị về nhân lực – Cán bộ thi công ..........................................23
2.5.1.3. Bố trí mặt bằng xây dựng .................................................................23
2.5.1.4. Xe máy thiết bị thi công ...................................................................23
2.5.1.5. Tiến độ thi công ................................................................................24
2.5.2. Biện pháp thi công công trình ..................................................................24
2.5.2.1. Bố trí thi công ....................................................................................24
2.5.2.2. Bố trí thiết bị thi công và nhân sự.......................................................24
2.6. Tổ chức nhân sự tại công ty ........................................................................24
2.7. Tình hình kinh doanh hiện nay và kết quả hoạt động kinh doanh của
- vii -


công ty qua 3 năm.............................................................................................27
2.7.1. Tình hình kinh doanh của công ty hiện nay ..........................................27
2.7.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm (2007-2009)......28
2.8. Những thuận lợi và khó khăn chủ yếu trong quá trình kinh doanh
của công ty ........................................................................................................29
2.8.1. Thuận lợi...............................................................................................29
2.8.2. Khó khăn ..............................................................................................30
2.9. Định hướng phát triển của công ty ..............................................................31
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY
TNHH NGUYÊN HƯNG PHÁT ....................................................................32
3.1. Phân tích thị trường và môi trường kinh doanh ...........................................32
3.1.1. Phân tích thị trường...............................................................................32

3.1.2. Phân tích môi trường kinh doanh...........................................................32
3.1.2.1. Môi tường vĩ mô .............................................................................33
3.1.2.2. Môi tường tác nghiệp ......................................................................34
3.2. Phân tích tình hình doanh thu của công ty ...................................................35
3.2.1. Phân tích chung về tình hình doanh thu của công ty trong 3 năm .........35
3.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu...................................................42
3.3. Phân tích tình hình chi phí của công ty........................................................44
3.3.1. Phân tích chung tình hình sử dụng chi phí qua 3 năm ..........................46
3.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí......................................................50
3.4. Phân tích tình hình lợi nhuận của công ty....................................................51
3.4.1. Phân tích chung tình hình lợi nhuận qua 3 năm ....................................53
3.4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận.................................................. 54
3.5. Một số tỷ số đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty ............. 59
3.5.1. Các tỷ số thanh toán ............................................................................ 60
3.5.1.1. Hệ số thanh toán vốn lưu động ...................................................... 61
3.5.1.2. Hệ số thanh toán ngắn hạn..............................................................62
3.5.1.3. Hệ số thanh toán nhanh ..................................................................63
3.5.2. Nhóm chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn ......................................................63
3.5.2.1. Vòng quay tổng tài sản.....................................................................64
3.5.2.2. Số vòng luân chuyển hàng hóa .........................................................64
- viii -


3.5.3. Các tỷ số quản trị nợ ................................................................................66
3.5.4. Nhóm chỉ tiêu lợi nhuận...........................................................................67
3.5.4.1. Hệ số lãi gộp ...................................................................................67
3.5.4.2. Hệ số lãi ròng ..................................................................................68
3.5.4.3. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) .......................................70
3.5.4.4. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE)..................................71
3.5.4.5. Lợi nhuận trên tổng chi phí .............................................................72

3.6. Nhận xét tình hình kinh doanh chung của công ty .......................................74
3.6.1. Ưu điểm ..............................................................................................74
3.6.2. Nhược điểm ........................................................................................75
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH NGUYÊN HƯNG PHÁT ...............77
4.1. Những kinh nghiệm rút ra từ HĐKD của công ty ........................................77
4.1.1. Những ưu điểm cần phát huy ................................................................77
4.1.2. Những nhược điểm cần khắc phục ........................................................77
4.1.3. Đề xuất một số biện pháp để hạn chế những khó khăn trong
hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ........................................................78
4.1.3.1. Đề xuất đối với hoạt động kinh doanh của công ty ..........................78
4.1.3.2. Nâng cao khả năng sinh lãi...............................................................79
4.1.3.3. Đối với hàng tồn kho........................................................................80
4.1.3.4. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn........................................................81
4.1.3.5. Đề xuất đối với tình hình sử dụng tài sản và vốn chủ sỏ hữu ............81
4.1.3.6. Mở rộng quan hệ giữa công ty với khách hàng .................................83
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................84
1. Kết luận .........................................................................................................84
2. Kiến nghị .......................................................................................................84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................86

- ix -


DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang
Bảng 1: Bảng so sánh hoạt động công ty qua 3 năm...........................................28
Bảng 2: Cơ cấu doanh thu của công ty qua 3 năm (2007-2009)..........................36
Bảng 3: Bảng tổng hợp giá trị các sản phẩm chủ yếu của công ty ......................38
Bảng 4: Cơ cấu doanh thu của công ty trong 3 năm (2007-2009) .......................43

Bảng 5: Bảng tổng hợp chi phí tại công ty TNHH Nguyên Hưng phát qua 3 năm
(2007-2009).......................................................................................................46
Bảng 6: Biến động lợi nhuận qua 3 năm ............................................................52
Bảng 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ...................................................56
Bảng 8: Bảng phân tích các hệ số thanh toán .....................................................60
Bảng 9: Bảng vòng quay vốn chung...................................................................64
Bảng 10: Vòng quay hàng tồn kho và số ngày của một vòng quay.....................65
Bảng 11: Bảng phân tích các tỷ số quản trị nợ ...................................................66
Bảng 12: Hệ số lãi gộp.......................................................................................67
Bảng 13: Hệ số lãi ròng .....................................................................................68
Bảng 14: Lợi nhuận trên tổng tài sản ................................................................70
Bảng 15: Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ...........................................................71
Bảng 16: Lợi nhuận trên tổng chi phí.................................................................72
Bảng 17: Bảng tổng hợp ....................................................................................73

-x-


DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản lý tại công ty ...............................................25
Hình 2: Cơ cấu doanh thu của công ty trong 3 năm............................................37
Hình 3: Cơ cấu doanh thu của công ty TNHH Nguyên Hưng Phát
theo ngành hàng.................................................................................................41
Hình 4: Cơ cấu chi phí của công ty năm (2007-2009) ....................................... 47
Hình 5: Cơ cấu lợi nhuận của công ty năm (2007-2009) ....................................53
Hình 6: Biểu đồ hệ số thanh toán vốn lưu động..................................................61
Hình 7: Biểu đồ hệ số thanh toán hiện hành .......................................................62
Hình 8: Biểu đồ hệ số thanh toán nhanh.............................................................63
Hình 9: Biểu đồ cơ cấu cấu các tỷ số quản trị nợ của công ty.............................66

Hình 10: Biểu đồ hệ số lãi gộp...........................................................................68
Hình 11: Biểu đồ suất sinh lời của doanh thu .....................................................69
Hình 12: Biểu đồ suất sinh lời của tài sản ..........................................................70
Hình 13: Biểu đồ suất sinh lời của vốn chủ sở hữu.............................................71
Hình 14: Biểu đồ lợi nhuận trên tổng chi phí .....................................................72

- xi -


PHỤ LỤC
Trang
Bảng cân đối kế toán..........................................................................................81
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh...............................................................82

- xii -


DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT



CĐKT
Đvt
KQHĐKD
ROA
ROE
ROS
Tr.đ

Cân đối kế toán

Đơn vị tính
Kết quả hoạt động kinh doanh
Suất sinh lời của tài sản
Suất sinh lời vốn chủ sở hữu
Suất sinh lời của doanh thu
Triệu đồng

- xiii -


Phần I: MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của đề tài
Khi nền kinh tế của nước ta theo cơ chế thị trường như hiện nay thì các doanh
nghiệp trong nước đang trong xu thế hòa nhập với thương mại khu vực và thương
mại toàn cầu. Đứng trước xu hướng khu vực hóa và toàn cầu hóa đang diễn ra
mạnh mẽ trên thế giới. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát
triển phải hiểu rõ hơn về thị trường, về kinh doanh, và đặc biệt là hiệu quả trong
kinh doanh. Hòa vào dòng chảy hội nhập kinh tế của đất nước cùng với thế giới và
khu vực đầy những khó khăn và thách thức như vậy, các doanh nghiệp đã cạnh
tranh với nhau rất khốc liệt. Trước thực trạng ngày càng có nhiều doanh nghiệp ra
đời, một câu hỏi đặt ra là làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam đứng vững và
phát triển. Câu trả lời cho câu hỏi đó là thông qua hoạt động sản xuất kinh doanh có
hiệu quả hay không?
Hiệu quả kinh doanh không những thể hiện trong việc chiếm lĩnh thị trường,
nâng cao uy tín, chất lượng sản phẩm mà đó còn là kết quả kinh doanh hay nói rõ
hơn là vấn đề về lợi nhuận và sự phát triển của công ty. Để đạt được lợi nhuận như
mong muốn thì các công ty cần phải đưa ra các quyết định, chính sách hợp lý, do
đó việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty là việc làm hết sức
quan trọng. Từ việc phân tích sẽ giúp cho nhà lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá được

tình hình kinh doanh và những nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh, từ
đó doanh nghiệp đưa ra những dự báo, hoạch định, chính sách trong tương lai.
Tóm lại, việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh đã trở nên rất cần thiết
và đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết đối với tất cả các doanh nghiệp trong
nền kinh tế thị trường như hiện nay đó là lý do em chọn đề tài “Phân tích hiệu quả
hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH NGUYÊN HƯNG PHÁT”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Mục tiêu của đề tài nhằm giúp chúng ta có thể so sánh, đánh giá kết quả hoạt
động kinh doanh của công ty trong thời gian qua cũng như kế hoạch phát triển của
công ty trong những năm sắp tới. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh để dựa
-1-


vào đó tìm ra những khó khăn và thuận lợi của công ty, từ đó đưa ra biện pháp khắc
phục các khó khăn, nhược điểm của công ty và vận dụng những thuận lợi mà công
ty đang có để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong năm 2010.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Mục tiêu 1: Nhận định chung về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty
trong 3 năm 2007-2009.
Mục tiêu 2: Phân tích các nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty, và các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
Mục tiêu 3: Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty trong năm 2010.
3. Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu
3.1. Các giả thuyết cần kiểm định
Tình hình tài chính của công ty trong 3 năm (2007-2008) ổn định, có xu
hướng tăng trưởng trong những năm sắp tới.
Những thuận lợi của công ty trong hoạt động kinh doanh.
Nhũng khó khăn của công ty trong hoạt động kinh doanh.

3.2. Câu hỏi nghiên cứu
Tình hình kinh doanh hiện nay của công ty như thế nào?
Tốc độ tăng trưởng kinh tế của công ty trong 3 năm qua như thế nào?
Những chỉ tiêu kinh tế của công ty trong 3 năm qua có gì thay đổi?
Công ty có gặp phải những thuận lợi hay khó khăn gì trong quá trình kinh
doanh?
Nếu công ty có những khó khăn thì những đề xuất nào giúp công ty khắc phục?
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1. Địa bàn nghiên cứu
Chọn Công ty TNHH Nguyên Hưng Phát làm địa bàn nghiên cứu.
4.2. Thời gian nghiên cứu
Số liệu dùng phân tích cho đề tài nghiên cứu được lấy trong 3 năm (20072009).
4.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của đề tài là các chỉ số đánh giá kết quả hoạt
động kinh doanh của công ty trong những năm qua.
-2-


5. Giới hạn về nội dung
Do những hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm, số liệu thu thập nên về nội dung
chủ yếu chỉ phân tích tổng quát tình hình kinh doanh năm 2007, 2008, 2009 khái
quát về công ty TNHH Nguyên Hưng Phát, những thuận lợi và khó khăn chủ yếu
trong quá trình kinh doanh của công ty, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
của công ty thông qua các chỉ tiêu và các tỷ số tài chính, những bài học kinh
nghiệm và một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty.
6. Lược khảo tài liệu
Trong quá tình thực hiện đề tài em tham khảo một số tài liệu sau:
Nguyễn Thị Thùy Dung (2008). Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh tại công ty
TNHH Nguyên Hưng Phát. Bằng việc phân tích các tỷ số chủ yếu về hoạt động

kinh doanh của công ty. Đề tài phân tích đã cho biết tình hình kinh doanh của công
ty, xu hướng và biện pháp khắc phục trong giai đoạn tới. Qua bài phân tích này
giúp tôi biết rỏ hơn về cách tính và phương pháp so sánh các tỷ số, đồng thời hiểu
rỏ hơn về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty trong những năm qua.

-3-


Phần II: NỘI DUNG
Chương 1
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.1. Phương pháp luận
1.1.1. Những vấn đề cơ bản về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
1.1.1.1. Các khái niệm
a. Khái niệm hiệu quả hoạt động kinh doanh
Từ trước đến nay các nhà kinh tế đã đưa ra nhiều khái niệm khác nhau về hiệu
quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức độ hữu ích của sản phẩm sản xuất ra tức
là giá trị sử dụng của nó hoặc doanh thu và nhất là lợi nhuận thu được sau quá trình
kinh doanh. Quan điểm này thường hay lẫn lộn giữa hiệu quả với mục tiêu kinh
doanh.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức tăng của kết quả sản xuất kinh doanh
trên mỗi lao động hay mức doanh lợi của vốn sản xuất kinh doanh. Quan điểm này
muốn qui hiệu quả kinh doanh về một chỉ tiêu tổng hợp cụ thể nào đó.
Bởi vậy, cần có một khái niệm bao quát hơn:
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế biểu hiện sự tập trung
của sự phát triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực
đó trong quá trình tái sản xuất, nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh. Nó là thước
đo ngày càng trở nên quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ dựa cơ bản để

đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế trong từng thời kỳ.
b. Khái niệm doanh thu
Doanh thu bán hàng: là toàn bộ giá trị sản phẩm hàng hóa, dịch vụ, lao vụ mà
doanh nghiệp thực hiện trong kỳ, doanh thu bán hàng phản ánh con số thực tế hàng
hóa tiêu thụ trong kỳ.
Doanh thu thuần: là doanh thu bán hàng sau khi trừ đi các khoản giảm trừ,
chiết khấu hàng bán, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, các loại thuế đánh trên
doanh thu thực hiện trong kỳ như: thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu…

-4-


c. Khái niệm chi phí
Chi phí là những khoản tiền bỏ ra để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh
doanh.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Chi phí bao gồm:
Giá vốn hàng bán: là giá thực tế xuất kho của số sản phẩm hàng hóa đã được
xác định là tiêu thụ.
Chi phí thời kỳ (còn gọi là chi phí hoạt động): là những chi phí làm giảm lợi
tức trong một kỳ nào đó. Nó bao gồm chi phí hàng bán và chi phí quản lý doanh
nghiệp.
d. Khái niệm lợi nhuận
Lợi nhuận: là phần còn lại của doanh thu sau khi đã trừ đi chi phí. Tổng lợi
nhuận của một doanh nghiệp bao gồm lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, lợi nhuận
từ hoạt động tài chính, lợi nhuận từ hoạt động khác.
Lợi nhuận trước thuế: là khoản lãi gộp trừ đi chi phí hoạt động.
Lợi nhuận sau thuế: là phần lợi nhuận còn lại sau khi nộp thuế thu nhập doanh
nghiệp cho nhà nước.
Lợi nhuận giữ lại: là phần còn lại sau khi đã nộp thuế thu nhập. Lợi nhuận giữ
lại được bổ sung cho nguồn vốn sản xuất kinh doanh, lợi nhuận giữ lại còn gọi là

lợi nhuận chưa phân phối.
Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí
1.1.1.2. Nội dung của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Nội dung của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là phân tích các hiện
tượng kinh tế, quá trình kinh tế đã hoặc sẽ xảy ra trong một đơn vị hạch toán kinh
tế độc lập dưới sự tác động của nhiều nhân tố chủ quan và khách quan khác nhau.
Các hiện tượng quá trình này được thể hiện dưới một kết quả sản xuất kinh doanh
cụ thể được thể hiện bằng các chỉ tiêu kinh tế.
Kết quả hoạt động kinh doanh có thể là kết quả của từng giai đoạn riêng biệt
như kết quả bán hàng, tình hình lợi nhuận.
Nội dung phân tích chủ yếu là các chỉ tiêu kết quả hoạt động kinh doanh như
doanh thu bán hàng, lợi nhuận...
Khi phân tích cần hiểu rõ ranh giới giữa chỉ tiêu số lượng và chỉ tiêu chất
lượng. Chỉ tiêu số lượng phản ánh lên qui mô kết quả hay điều kiện kinh doanh như
-5-


doanh thu, lao động, vốn, diện tích... Ngược lại, chỉ tiêu chất lượng phản ảnh lên
hiệu suất kinh doanh hoặc hiệu suất sử dụng các yếu tố kinh doanh như: giá thành,
tỷ suất chi phí, doanh lợi năng suất lao động...
Phân tích kinh doanh không chỉ dừng lại ở việc đánh giá kết quả kinh doanh
thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến
kết quả kinh doanh biểu hiện trên các chỉ tiêu đó. Các nhân tố ảnh hưởng có thể là
nhân tố chủ quan hoặc khách quan.
1.1.1.3. Vai trò của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh chiếm một vị trí quan trọng trong
quá trình hoạt động của công ty. Đó là một trong những công cụ quản lý kinh tế có
hiệu quả mà các công ty đã sử dụng từ trước tới nay. Tuy nhiên, trong cơ chế bao
cấp cũ, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh chưa phát huy đầy đủ tính tích cực
của nó vì các doanh nghiệp hoạt động trong sự đùm bọc, che chở của Nhà nước. Từ

khâu mua nguyên liệu, sản xuất, xác định giá cả đến việc lựa chọn địa điểm tiêu thụ
sản phẩm đều được Nhà nước lo. Nếu hoạt động kinh doanh thua lỗ thì Nhà nước
sẽ gánh hết, còn công ty không phải chịu trách nhiệm mà vẫn ung dung tồn tại.
Ngày nay, nền kinh tế Việt Nam đã được chuyển hướng sang cơ chế thị
trường, vấn đề đặt ra hàng đầu đối với mỗi công ty là hiệu quả kinh tế, có hiệu quả
kinh tế mới có thể đứng vững trên thị trường, đủ sức cạnh tranh với các đơn vị
khác. Để làm được điều đó, công ty phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá đầy đủ,
chính xác mọi diễn biến trong hoạt động của mình: những mặt mạnh, mặt yếu của
công ty trong mối quan hệ với môi trường xung quanh và tìm những biện pháp
không ngừng nâng cao hiệu quả kinh tế.
Phân tích hoạt động kinh doanh nhằm đánh giá, xem xét việc thực hiện các chỉ
tiêu kinh tế như thế nào, những mục tiêu đặt ra thực hiện đến đâu, rút ra những tồn
tại, tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan và đề ra biện pháp khắc phục để tận
dụng một cách triệt để thế mạnh của công ty.
Phân tích hoạt động kinh doanh gắn liền với quá trình hoạt động của công ty và
có tác dụng giúp công ty chỉ đạo mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh. Thông
qua phân tích từng mặt hoạt động của công ty như công tác chỉ đạo sản xuất, công
tác tổ chức lao động tiền lương, công tác mua bán, công tác quản lý, công tác tài

-6-


chính... giúp công ty điều hành từng mặt hoạt động cụ thể với sự tham gia cụ thể
của từng phòng ban chức năng, từng bộ phận đơn vị trực thuộc của công ty.
1.1.1.4. Nhiệm vụ phân tích hiệu quả của hoạt động kinh doanh
Đánh giá giữa kết quả thực hiện so với kế hoạch hoặc so với tình hình thực
hiện kỳ trước, các công ty tiêu thụ cùng ngành hoặc chỉ tiêu bình quân nội ngành và
các thông số thị trường.
Phân tích những nhân tố nội tại và khách quan đã ảnh hưởng đến tình hình thực
hiện kế hoạch.

Phân tích hiệu quả phương án đầu tư hiện tại và các dự án đầu tư dài hạn.
Xây dựng kế hoạch dựa trên kết quả phân tích.
Phân tích dự báo, phân tích chính sách và phân tích rủi ro trên các mặt hoạt động
của công ty.
Lập báo cáo kết quả phân tích, thuyết minh và đề xuất biện pháp quản trị các
báo cáo được thể hiện thành lời văn, biểu bảng và bằng các loại đồ thị hình tượng
thuyết phục.
1.1.1.5. Ý nghĩa của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Giúp công ty tự đánh giá mình về thế mạnh, thế yếu để củng cố phát huy hay
khắc phục, cải tiến quản lý.
Phát huy mọi tiềm năng thị trường, khai thác tối đa các nguồn lực của công ty
nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong kinh doanh.
Phân tích kinh doanh giúp dự báo, đề phòng và hạn chế những rủi ro bất định
trong kinh doanh.
Dựa vào số liệu trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, người sử dụng thông
tin có thể kiểm tra, phân tích và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của công ty
trong kỳ, so sánh với các kỳ trước và với các công ty khác cùng ngành để nhận biết
khái quát kết quả hoạt động của công ty trong kỳ và xu hướng vận động, nhằm đưa
ra các quyết định quản lý, quyết định tài chính phù hợp.
1.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh
1.1.2.1. Nhân tố đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp
Thị trường đầu vào ảnh hưởng đến tính liên tục và tính hiệu quả của công ty,
còn thị trường đầu ra quyết định quá trình tái sản xuất và tính hiệu quả kinh doanh.

-7-


1.1.2.2. Nhân tố kỹ thuật công nghệ
Cho phép các doanh nghiệp nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm nhờ
đó mà tăng khả năng cạnh tranh, tăng vòng quay vốn lưu động và tăng lợi nhuận

của công ty.
1.1.2.3. Nhân tố về quản lý
Nhân tố này cho phép công ty sử dụng hợp lý và tiết kiệm các yếu tố vật chất
trong quá trình sản xuất kinh doanh giúp lãnh đạo công ty đề ra những quyết định
về chỉ đạo sản xuất kinh doanh chính xác và kịp thời tạo ra những động lực to lớn
để kích thích sản xuất phát triển.
1.1.2.4. Nhân tố về vận dụng các đòn bẫy kinh tế
Cho phép công ty khai thác đến mức tối đa tiềm năng về lao động mọi người,
mọi khâu, và mọi bộ phận phát huy quyền chủ động sáng tạo trong sản xuất kinh
doanh.
1.2. Các phương pháp nghiên cứu
1.2.1. Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu được dùng để phân tích là số liệu của 3 năm 2007- 2009, cụ thể là
Bảng Cân đối kế toán và Bảng báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh do
công ty TNHH Nguyên Hưng Phát lập theo quy định của Bộ Tài Chính.
1.2.2. Phương pháp phân tích số liệu
1.2.2.1. Mục tiêu 1: Phân tích các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty trong 3 năm (2007-2009).
Áp dụng phương pháp so sánh số tương đối và tuyệt đối nhằm so sánh các chỉ
tiêu kinh tế giữa các năm 2007, 2008, 2009.
Phương pháp so sánh là phương pháp xem xét một chỉ tiêu phân tích bằng cách
dựa trên việc so sánh với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Đây là phương pháp đơn
giản phù hợp với nhiều loại đối tượng phân tích. Do đó nó được sử dụng phổ biến
trong việc phân tích hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp
này cần phải chú ý ba nguyên tắc sau:
- Lựa chọn tiêu chuẩn so sánh phải phù hợp.
- Điều kiện so sánh phải đồng nhất.
- Kỹ thuật so sánh phải đúng đắn.

-8-

Tùy theo mục đích yêu cầu phân tích, tính chất và các chỉ tiêu kinh tế mà ta sử
dụng các chỉ tiêu so sánh thích hợp. Các chỉ tiêu này phải phù hợp về yếu tố không
gian, thời gian, cùng nội dung kinh tế, đơn vị đo lường, phương pháp tính toán, quy
mô và điều kiện kinh doanh.
* Các phương pháp so sánh
Là phương pháp sử dụng lâu đời phổ biến nhất. So sánh trong phân tích là đối
chiếu các chỉ tiêu, các hiện tượng kinh tế đã được lượng hóa có cùng một nội dung,
một tính chất tương tự để xây dựng xu hướng mức độ biến động của các chỉ tiêu.
Nó cho phép chúng ta tổng hợp được những nét chung, tách ra được những nét
riêng của các hiện tượng được so sánh, trên cơ sở đó đánh giá được các mặt phát
triển hay kém phát triển, hiệu quả hay kém hiệu quả, để tìm ra các giải pháp quản lý
tối ưu trong mỗi trường hợp quản lý cụ thể. Vì vậy, để tiến hành so sánh bắt buộc
phải giải quyết những vấn đề cơ bản như xác định số gốc để so sánh, xác định điều
kiện so sánh và mục tiêu so sánh.
 Phương pháp số tuyệt đối
Là hiệu số của hai chỉ tiêu: chỉ tiêu kỳ phân tích và chỉ tiêu kỳ gốc (chỉ tiêu cơ
sở).

Chẳng hạn so sánh giữa kết quả thực hiện và kế hoạch hoặc giữa thực hiện

kỳ này với thực hiện kỳ trước.
Y =Y1 – Y0
Với Y1: chỉ tiêu kỳ phân tích
Y0: chỉ tiêu kỳ gốc
Số tuyệt đối là mức độ biểu hiện quy mô, khối lượng, giá trị của một chỉ tiêu
kinh tế nào đó trong thời gian và địa điểm cụ thể. Nó có thể tính bằng thước đo hiện
vật, giá trị… số tuyệt đối là cơ sở để tính các chỉ số khác.
 Phương pháp số tương đối:

Là tỷ lệ phần trăm (%) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu gốc để thể hiện
mức độ hoàn thành hoặc tỷ lệ của số chênh lệch tuyệt đối so với chỉ tiêu gốc để nói
lên tốc độ tăng trưởng.
Tùy theo nhiệm vụ và yêu cầu của phân tích mà ta sử dụng các công thức sau:
- Số tương đối hoàn thành kế hoạch = số thực tế (TT) / số kế hoạch (KH).
- Mức chênh lệch giữa thực tế và kế hoạch = số thực tế - số kế hoạch.

-9-


- Tỷ lệ năm sau so với năm trước = (số năm sau - số năm trước) / số năm
trước.
- Mức chênh lệch năm sau so với năm trước = số năm sau - số năm trước.
* Phương pháp phân tích thay thế liên hoàn
Khái niệm
Phương pháp thay thế liên hoàn là phương pháp xác định mức độ ảnh hưởng
của từng nhân tố đến sự biến động của chỉ tiêu phân tích (đối tượng phân tích) bằng
cách cố định các nhân tố khác trong mỗi lần thay thế. Quá trình thực hiện phương
pháp thay thế liên hoàn gồm 3 bước sau:
Bước 1: Xác định đối tượng phân tích là mức chênh lệch chỉ tiêu kỳ phân tích
so với kỳ gốc.
Nếu gọi Q1 là chỉ tiêu kỳ phân tích và Q0 là chỉ tiêu kỳ gốc.
Đối tượng phân tích được xác định là: Q1 - Q0 = Q.
Bước 2: Thiết lập mối quan hệ của các nhân tố với chỉ tiêu phân tích và sắp xếp
các nhân tố theo trình tự nhất định, từ nhân tố lượng đến nhân tố chất.
Để xác định nhân tố lượng trước, nhân tố chất sau, giả sử có 4 nhân tố a, b, c,
d đều có quan hệ tích số với chỉ tiêu Q (có thể các nhân tố có quan hệ tổng, thương,
hiệu với chỉ tiêu) và nhân tố a phản ánh lượng tuần tự đến nhân tố d phản ánh về
chất, chúng ta thiết lập mối quan hệ giữa các nhân tố sau
Kỳ phân tích: Q1 = a1 x b1 x c1 x d1

Kỳ gốc:

Q0 = a0 x b0 x c0 x d0

Bước 3: Lần lượt thay thế các nhân tố kỳ phân tích vào kỳ gốc theo trình tự sắp
xếp ở bước 2.
Thế lần 1: a1 x b0 x c0 x d0
Thế lần 2: a1 x b1 x c0 x d0
Thế lần 3: a1 x b1 x c1 x d0
Thế lần 4: a1 x b1 x c1 x d1
Thế lần cuối cùng chính là các nhân tố ở kỳ phân tích được thay thế toàn bộ
nhân tố kỳ gốc.
Bước 4: Xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến đối tượng phân tích
bằng cách lấy kết quả thay thế lần sau so với kết quả thay thế lần trước (lần trước
- 10 -


của nhân tố đầu tiên là so với gốc) ta được mức ảnh hưởng của nhân tố mới và tổng
đại số của các nhân tố được xác định bằng đối tượng phân tích là Q.
Xác định mức ảnh hưởng
Mức ảnh hưởng của nhân tố a: a1b0c0d0 – a0b0c0d0 = a.
Mức ảnh hưởng của nhân tố b: a1b1c0d0 – a1b0c0d0 = b.
Mức ảnh hưởng của nhân tố c: a1b1c1d0 – a1b1c0d0 = c.
Mức ảnh hưởng của nhân tố d: a1b1c1d1 – a1b1c1d0 = d.
Tổng cộng các nhân tố:
a1b1c1d1 – a0b0c0d0 = a + b + c + d.
Q1 - Q0 = Q.
* Ưu và nhược điểm của phương pháp thay thế liên hoàn
a) Ưu điểm
- Đơn giản, dễ tính toán và dễ hiểu.

- Phương pháp thay thế liên hoàn xác định các nhân tố ảnh hưởng đến đối
tượng phân tích, chúng có mối quan hệ với chỉ tiêu có thể bằng thương, tổng, hiệu,
tích và cả số % xác định được.
b) Nhược điểm
- Các mối quan hệ giữa các nhân tố phải được giả định là có mối liên quan theo
mô hình tích số. Trong thực tế các nhân tố có thể có những mối liên quan theo các
mô hình khác.
- Khi xác định đến nhân tố nào đó, ta phải giả định các nhân tố khác không thay
đổi (cố định ở kỳ gốc khi nhân tố đó chưa được xác định và cố định kỳ phân tích
khi nhân tố đó đã được xác định). Nhưng trong thực tế thì các nhân tố luôn biến
động.
- Việc sắp xếp các nhân tố từ lượng đến chất, trong nhiều trường hợp để phân loại
nhân tố nào là lượng, nhân tố nào là chất là một vấn đề không đơn giản. Nếu phân
biệt sai thì việc sắp xếp và kết quả tính toán các nhân tố cho ta kết quả không chính
xác.
1.2.2.2. Mục tiêu 2: Phân tích tình hình lợi nhuận của công ty trong 3
năm (2007-2009).
Áp dụng phương pháp phân tích theo chiều ngang và phương pháp phân tích
theo chiều dọc.
- 11 -