Giáo án văn 8 đầy đủ

Tiết 9: Văn bản:
Tức nớc vỡ bờ
(Trích: Tắt đèn - Ngô Tất Tố)
I MC CN T
- Bit c hiu mt on trớch trong tỏc phm truyn hin i.
- Thy c bỳt phỏp hin thc trong ngh thut hin i ca nh vn Ngụ Tt T.
- Hiu c cnh ng c cc ca ngi nụng dõn trong xó hi tn ỏc, bt nhõn di ch
c; thy c sc phn khỏng mónh lit, tim tng trong nhng ngi nụng dõn hin lnh v
quy lut ca cuc sng: cú ỏp bc cú u tranh.
II TRNG TM KIN THC, K NNG
1. Kin thc
- Ct truyn, nhõn vt, s kin trong on trớch Tc nc v b.
- Giỏ tr hin thc v nhõn o qua mt on trớch trong tỏc phm Tt ốn.
- Thnh cụng ca nh vn trong vic to tỡnh hung truyn, miờu t, k chuyn v xõy
dng nhõn vt.
2. K nng:
- Túm tt vn bn truyn.
- Vn dng kin thc v s kt hp cỏc phng thc biu t trong vn bn t s phõn
tớch tỏc phm t s vit theo khuynh hng hin thc.
III . Chuẩn bị:
1. Giáo viên:- Đọc tác phẩm: Tắt đèn của Ngô Tất Tố.
- Tranh chân dung nhà văn Ngô Tất Tố.
2. Học sinh: Soạn bài
IV- PHNG PHP, K THUT DY HC:
Nêu vn , phân tích, bình giảng, k thut ng não.
V - Hoạt động lên lớp:
1.ổn định tổ chức(1 phút)
2.Kiểm tra bài cũ(5 phút)
?Em hãy cho biết thế nào là bố cục văn bản?
3.Bài mới(32 phút)
*Giới thiệu bài:(1 phút)

Các em ạ, nhà văn Ngô Tất Tố là nhà văn tiêu biểu trong dòng văn học
hiện thực phê phán. Ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị lớn trong nền
văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm đó là tác phẩm Tắt
đèn.Hôm nay cô sẽ giúp các em tìm hiểi một đoạn trích trong tác phẩm
đó. Đoạn trích có nhan đề là: Tức nớc vỡ bờ
* Nội dung bài mới(31 phút)
Hoạt động của gv và hs
kiến thức
Yêu cầu: Thể hiện đợc không
I. Đọc - tìm hiểu chung: (10 phút)
khí hồi hộp, khẩn trơng ở đoạn
1.Đọc:
đầu; bi hài, sảng khoái ở đoạn
cuối.
GV đọc mẫu, gọi HS đọc tiếp
2.Chú thích:
- 2 HS đọc.
a. Giới thiệu về tác giả Ngô Tất Tố và
GV gọi HS đọc phần Chú thích
tiểu thuyết Tắt đèn:


(*) trong SGK.
? Nhà văn Ngô Tất Tố sinh và
mất năm nào? Quê ông ở đâu?
? Trớc và sau cách mạng ông làm
gì?
GV chốt lại một số ý chính.
? Tiểu thuyết Tắt đèn ra đời
năm nào? Tác phẩm đó kể về

chuyện gì xảy ra ở nông thôn
Việt Nam thời thực dân nửa
phong kiến?
? Nêu vị trí của đoạn trích?
GV giới thiệu nội dung phần trớc.

? Đoạn trích gồm những sự việc
chính nào? Chỉ ra đoạn văn tơng ứng với các nội dung đó?

GV gọi HS đọc phần 1.
?Tình cảnh gia đình chi Dậu
nh thế nào?
? Hãy tìm những chi tiết thể
hiện điều đó?
GV: lúc đó, bà lão hàng xóm
mang bát gạo chạy sang.
? Tất cả những chi tiết trên gợi
cho em suy nghĩ gì về ngời
nông dân trong xã hội cũ?
? Tìm những chi tiết kể về
việc chị Dậu chăm sóc chồng?
- HS.
? Qua những chi tiết đó em
thấy chị Dậu là ngời nh thế
nào?
? Trong phần này, tác giả sử
dụng biện pháp nghệ thuật gì?

- Ngô Tất Tố(1893-1954), quê ở làng
Lộc Hà huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

(Đông Anh).
- Trớc cách mạng: nhà văn hiện thực
xuất sắc, nhà báo, nhà khảo cổ học...
- Sau cách mạng: Tuyên truyền văn
nghệ phục vụ kháng chiến.
- 1939. Tác phẩm kể về nạn su thuế một gánh nặng của ngời nông dân trớc cách mạng.
b. Vị trí đoạn trích:
- Đoạn trích thuộc chơng XVIII của tác
phẩm
c. Từ khó:
- Tìm hiểu các từ: su, cai lệ, xái, lực
điền, hầu cận.
3. Bố cục: 2 phần
Phần 1
chị Dậu chăm sóc chồng: từ đầu ...
đén ngon miệng hay không .
Phần 2
- Chi Dậu đơng đầu với cai lệ và ngời
nhà lí trởng: đoạn còn lại.
II.Đọc- tìm hiểu chi tiết: (21 phút)
1.Chị Dậu chăm sóc chồng:
- Thê thảm, đáng thơng và nguy ngập.
+ Anh Dậu ốm yếu và đang có nguy
cơ bị bắt tiếp.
+ Không khí căng thẳng của su thuế
đè nặng.
- Trong nhà không còn gì để ăn.
- Nghèo khổ, không lối thoát.
- Giàu tình thơng.
-> Đảm đang, hết lòng yêu thơng

chồng con.
- Dịu dàng, rất tình cảm.
- Tơng phản: sự tần tảo, dịu hiền ,
tình cảm gia đình, tình làng xóm
ấm áp - không khí căng thẳng mùa su
thuế.
-> làm nổi bật tình cảnh khốn cùng


Hãy chỉ rõ?
của ngời nông dân.
? Biện pháp nghệ thuật ấy có tác -> làm nổi bật tính cách của chị Dậu.
dụng gì?
2. Chị Dậu đơng đầu với tên cai
lệ:
? Hãy đọc phần 2?
* Cai lệ.
? ở phần này, nhân vật nào đã
trở thành nguyên nhân vỡ bờ ở - Danh từ chung chỉ những tên đứng
chị Dậu?
đầu một tốp lính lệ.
? Em hiểu cai lệ là gì? Đó là
- Tróc nã thuế su.
danh từ chung hay riêng?
- Thuế của ngời đã mất từ năm ngoái.
? Tên cai lệ đến nhà chi Dậu
- Bất công, tàn nhẫn và hết sức vô lí.
để làm gì?
+ Gõ đầu roi xuống đất -> thét.
? Em có nhận xét gì về thứ

+ Trợn ngợc hai mắt -> quát.
thuế mà bọn này đến đòi ở gia - Giọng hầm hè.
đình chị Dậu?
+ Đùng đùng, giật phắt giây thừng.
? Hãy tìm những chi tiết tác giả -> Hung dữ, độc ác, táng tận lơng
dùng để khắc hoạ nhân vật
tâm; bộ mặt của bộ máy chính quyền
này?
phong kiến.
? Chân dung cai lệ đợc khắc
hoạ nh thế nào?
? Chi tiết nào để lại ấn tợng sâu
đậm nhất cho em về tên cai lệ? -> Đầy rẫy bất công, tàn ác.
Vì sao?
- Có thể gieo hoạ xuống ngời dân lơng
? Từ đó, em có suy nghĩ gì về
thiện bất cứ lúc nào.
bản chất của xã hội Việt Nam đ- - Tồn tại bằng lí lẽ và hành động bạo
ơng thời?
ngợc.
* Chị Dậu:
+ Run run, vẫn thiết tha, xám mặt.
? Đối lập với tên cai lệ, hình ảnh
+ Liều mạng cự lại.
chị Dậu hiện lên trong phần này + Nghiến hai hàm răng.
bằng những chi tiết nào?
+ Túm cổ, ấn dúi...
+ Cha nguôi cơn giận...
* NT:
? Em thích chi tiết nào nhất? Vì - Lựa chọn chi tiết phù hợp.

sao?
- Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.
? Nét đặc sắc về nghệ thuật
- Diễn biến tâm lí độc đáo.
đợc tác giả sử dụng trong đoạn
- Tơng phản.
này?
- Xây dựng nên những nhân vật chân
thực, sinh động, có sức truyền cảm.
- Dịu dàng mà cứng cỏi.
? Tác dụng của những biện pháp - Giàu tình thơng yêu.
nghệ thuật này?
- Tiềm tàng tinh thần phản kháng.
? Từ đó nhân vật chị Dậu hiện
- Vô cùng cực khổ.
lên nh thế nào?
- Vẻ đẹp tâm hồn ngời sáng.
- Sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.
? Hình ảnh chị Dậu đơng đầu - Tàn ác, bất nhân.


với thế lực áp bức gợi cho em suy
- Tức nớc -> vỡ bờ.
nghĩ gì?
- Có áp bức, có đấu tranh.
? Qua hình ảnh chị Dậu em
hiểu gì về số phận và phẩm
- Lên án XHPK áp bức, vô nhân đạo.
chất của ngời phụ nữ nông dân
- Cảm thông với số phận của ngời nông

trong xã hội phong kiến?
dân.
? Bản chất của chế độ phong
- Tin vào phẩm chất tốt đẹp của ngời
kiến?
nông dân và cổ vũ tinh thần phản
? Chân lí nào đợc khẳng định kháng của họ.
qua đoạn trích?
-> Nhà văn hiện thực.
? Có ngời nói: Ngô Tất Tố đã xui III. Tổng kết:
ngời nông dân nổi loạn. Em
thấy có đúng không?
=> Ghi nhớ(SGK)
? Qua đó, em có nhận xét gì
về nhà văn Ngô Tất Tố?
? Nêu nét đặc sắc về nghệ
thuât của văn bản?
? Qua đó toát lên nội dung gì?
4.Củng cố(3phút)
? Cảm nhận của em về nhân vật chị Dậu?
5.Dặn dò(3 phút)
- Nắm nội dung đoạn trích.
- Hoàn chỉnh phần bài tập phần luyện tập vào vở.
- Đọc trớc bài: Xây dựng đoạn văn trong văn bản.