So sánh hiệu quả phòng trị cầu trùng của thuốc Bio Anticoc và Rigecoccin WS trên gà lai F1 (Ri x Lương Phượng) nuôi tại xã Quyết Thắng – Thành phố Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

NGUY N MINH CÔNG

Tên

tài:

“SO SÁNH HI U QU PHÒNG TR C U TRÙNG
C A THU C BIO - ANTICOC VÀ RIGECOCCIN - WS TRÊN
GÀ LAI F1 (RI X L

NG PH

T I XÃ QUY T TH NG - THÀNH PH

NG) NUÔI
THÁI NGUYÊN”

KHÓA LU N T T NGHI P

IH C

H ào t o:
Chính quy
Chuyên ngành: Thú y

Khoa:
Ch n nuôi Thú y
Khoá h c:
2010 - 2014

Gi ng viên h

ng d n: PGS. TS. Tr n Thanh Vân

Thái Nguyên, n m 2014


L IC M

N

Trong su t quá trình h c t p và rèn luy n t i Tr
i h c Thái Nguyên em ã nh n

ng

i h c Nông Lâm –

c s d y b o và giúp

ân c n c a các th y

cô giáo khoa Ch n nuôi - Thú y, c ng nh các th y cô giáo trong tr
b cho em nh ng ki n th c c b n, t o cho em có

ng ã trang

c lòng tin v ng b

c trong

cu c s ng và công tác sau này.
Em xin bày t lòng bi t n, s kính tr ng sâu s c nh t t i: Ban giám hi u Nhà
tr

ng, BCN khoa và các th y, cô giáo, cán b công nhân viên khoa Ch n nuôi -

Thú y tr

ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên ã d y b o và t n tình giúp

chúng em trong toàn khóa h c.
Em xin chân thành c m
Nguyên cùng nhân dân

a ph

n UBND xã Quy t Th ng - Thành Ph
ng ã t o i u ki n thu n l i

Thái

em th c hi n

tài t t nghi p.
Em xin bày t lòng bi t n sâu s c nh t t i th y giáo PGS.TS. Tr n Thanh Vân
và cô giáo TS. Nguy n Th Thúy M cùng toàn th gia ình ã tr c ti p h
d n, t o m i i u ki n giúp

em trong su t quá trình th c t p t t nghi p.

Tôi xin chân thành c m n ng
luôn t n tình giúp

ng

i thân trong gia ình, b n bè,

ng nghi p ã

ng viên tôi trong su t quá trình h c t p và th c hi n

tài.

Thái Nguyên, ngày 22 tháng 11 n m 2014
Sinh viên

Nguy n Minh Công


L I NÓI

Trong ch

ng trình ào t o c a nhà tr

chi m m t v trí quan tr ng
kho ng th i gian
h c,
trình

U

ng, giai o n th c t p t t nghi p

i v i m i sinh viên tr

c khi ra tr

ng.

ây là

sinh viên c ng c và h th ng hóa toàn b ki n th c ã

ng th i giúp sinh viên làm quen v i th c t s n xu t. T
chuyên môn, n m

c ph

ó nâng cao

ng pháp t ch c và ti n hành công tác

nghiên c u, ng d ng ti n b khoa h c k thu t vào th c ti n s n xu t, t o cho
mình tác phong làm vi c úng
ng

n, sáng t o

khi ra tr

i cán b k thu t có chuyên môn, áp ng

ph n vào s nghi p phát tri n

tn

th y giáo h

cs

ng ý c a Ban ch nhi m khoa

i h c Nông Lâm Thái Nguyên, cùng s giúp

c a

ng d n PGS.TS. Tr n Thanh Vân, Tôi ti n hành th c hi n

tài:

“So sánh hi u qu

ng

c nhu c u th c ti n, góp

c.

Xu t phát t th c t ch n nuôi,
Ch n nuôi - Thú y, tr

ng tr thành m t

phòng tr C u trùng c a thu c Bio - Anticoc và

Rigecoccin - WS trên gà lai F 1 (Ri x L

ng Ph

ng) nuôi t i xã Quy t

Th ng – Thành ph Thái Nguyên”. Do th i gian và trình

có h n, b

c

u làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c nên b n khóa lu n này không
tránh kh i nh ng thi u sót, h n ch . Vì v y, Tôi r t mong nh n
th y cô giáo và các b n

ng nghi p

b n khóa lu n này

c s góp ý c a

c hoàn thi n h n.


DANH M C CÁC T

T vi t t t

VI T T T

Ý ngh a c a t vi t t t

cs

C ng s

CRD

Chronic Respiratory Disease
Vn

E

Emeria

KL

Kh i l

Nxb

Nhà xu t b n

ng


DANH M C CÁC B NG

B ng 1.1. L ch dùng v c xin cho àn gà ........................................................... 11
B ng 1.2. Tóm t t k t qu công tác ph c v s n xu t ...................................... 13
B ng 2.1.

nh h ng c a thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin-WS n t
l và c ng nhi m c u trùng qua ki m tra m u phân ................ 36

B ng 2.2. T l nhi m b nh c u trùng gà thí nghi m theo l a tu i lô I
và lô II................................................................................................. 39
B ng 2.3. C ng
nhi m b nh c u trùng gà thí nghi m theo l a tu i
lô I và lô II....................................................................................... 40
B ng 2.4. T l và c
B ng 2.5.

ng

nhi m C u trùng qua

m lót chu ng nuôi ...... 43

nh h ng c a thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin-WS n t
l nuôi s ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i ............................ 45

B ng 2.6. Kh i l

ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (g/con) ................ 46

B ng 2.7. Chi phí thu c dành cho phòng, tr b nh C u trùng

gà thí nghi m ...... 48


DANH M C CÁC HÌNH

Hình 2.1. Bi u

c

ng

nhi m C u trùng qua ki m tra m u phân lô I ... 37

Hình 2.2. Bi u

c

ng

nhi m C u trùng qua ki m tra m u phân lô II . 38

Hình 2.3. Bi u

sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m ............................. 47


M CL C
DANH M C CÁC HÌNH
M CL C
Ph n I. CÔNG TÁC PH C V S N XU T................................................................ 1
1.1. i u tra tình hình xã Quy t Th ng .................................................................... 1
1.1.1. i u ki n t nhiên ......................................................................................... 1
1.1.2. Tình hình kinh t xã h i c a xã Quy t Th ng .................................................. 2
1.1.3. Tình hình phát tri n s n xu t .......................................................................... 5
1.1.4. Nh n

nh chung ............................................................................................ 8

1.2. Công tác ph c v và ng d ng ti n b khoa h c k thu t vào s n xu t .............. 9
................................................................................................ 9
1.2.2. K t qu th c hi n ........................................................................................... 9
1.2.3. K t lu n và bài h c kinh nghi m ................................................................... 13
Ph n 2. CHUYÊN
2.1.

tv n

NGHIÊN C U KHOA H C ................................................. 14

.......................................................................................................... 14

2.2. T ng quan tài li u.............................................................................................. 15
2.2.1. C s khoa h c c a

tài............................................................................. 15

2.2.2. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n
2.3.

it

ng, n i dung và ph

c ................................................... 27

ng pháp nghiên c u ........................................... 32

2.3.1.

it

ng ..................................................................................................... 32

2.3.2.

a i m ....................................................................................................... 32

2.3.3. Th i gian ...................................................................................................... 32
2.3.4. N i dung nghiên c u .................................................................................... 32
2.3.5. Ph

ng pháp nghiên c u .............................................................................. 32

2.3.6. Các ch tiêu theo dõi và ph

ng pháp theo dõi ............................................. 33

2.4. K t qu nghiên c u và th o lu n ...................................................................... 36
2.4.1. nh h ng c a hai thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin-WS n t l và c ng
nhi m c u trùng c a gà thí nghi m........................................................... 36
2.5.1. K t lu n ........................................................................................................ 48


1

Ph n I
CÔNG TÁC PH C V S N XU T
1.1. i u tra tình hình xã Quy t Th ng

1.1.1.1. V trí a lý
Quy t Th ng là xã mi n Tây tr c thu c thành ph Thái Nguyên, cách trung
tâm thành ph kho ng 6 km.
- Phía ông giáp v i ph

ng Th nh án - thành ph Thái Nguyên.

- Phía Tây Nam giáp v i xã Phúc Trìu.
- Phía B c giáp v i xã Phúc Hà.
- Phía Tây giáp v i xã Phúc Xuân.
1.1.1.2. i u ki n t nhiên

8.
10 o
. Do
m bình
quân trên n m t ng i cao (cao nh t vào tháng 3, tháng 4), qu
t r ng nên có
nhi u thu n l i cho cây tr ng phát tri n, c bi t là cây n qu và cây lâm nghi p.
+ Mùa m a: Kéo dài t tháng 5 n tháng 10, khí h u nóng m, m a
nhi u, m a l n vào tháng 4 n tháng 8. Nhi t
trung bình t 21 oC - 29 oC,
m t 81 - 86 %, l ng m a trung bình bi n ng t 120,6 - 283,9 mm/tháng.
Nhìn chung khí h u vào mùa m a thu n l i cho s n xu t nông nghi p (cây lúa và
cây hoa màu), nh ng ngành ch n nuôi thì g p nhi u khó kh n vì ây là th i i m
xu t hi n nhi u d ch b nh. Do v y ng i ch n nuôi c n ph i chú ý n công tác
phòng ch ng d ch b nh cho gia súc, gia c m.
+ Mùa khô: Kéo dài t tháng 11 n tháng 4 n m sau, th i gian này khí h u
th ng l nh và khô.
m bình quân th ng th p, l ng m a gi m. Nhi t
trung bình dao ng t 13,7 oC - 24,8 oC. Do ch u nh h ng c a gió mùa ông
B c nên nhi t
nhi u khi xu ng d i 10 oC, m i t gió mùa v th ng kèm theo
m a nh và s ng mu i kéo dài gây nh h ng n kh n ng sinh tr ng và s c
ch ng c a cây tr ng, v t nuôi.

2

l

.
1.1.1.3. i u ki n

t ai

Xã Quy t Th ng có t ng di n tích là 9,3 km2 trong ó di n tích t tr ng
lúa, tr ng hoa màu là 565 ha, di n tích t lâm nghi p là 199 ha, t chuyên
dùng là 170 ha.
Di n tích t c a xã khá l n trong ó ch y u là t i bãi,
d cl nl i
th ng xuyên b xói mòn, r a trôi nên
màu m kém d n n n ng su t cây
tr ng còn th p, vi c canh tác còn g p nhi u khó kh n.
Cùng v i s gia t ng dân s , xây d ng c s h t ng..., nên di n tích t
nông nghi p và t hoang hóa không còn, gây khó kh n cho vi c ch n nuôi. Chính vì
th trong nh ng n m t i c n có s k t h p ch t ch gi a ngành tr ng tr t và ngành
ch n nuôi. Vi c nuôi con gì, tr ng cây gì ph i
c cân nh c tính toán k .

1.1.2.1. Tình hình xã h i
Xã Quy t Th ng có t ng dân s là 10.250 ng
có 80 % s h s n xu t nông nghi p, s còn l i là
nghi p, d ch v ....

i v i 2.750 h trong ó

thành th s n xu t công

C c u kinh t hi n nay ang có s chuy n d ch t nông nghi p sang các
ngành công nghi p và d ch v . Trong a bàn xã có m t s nhà máy nh : nhà
máy Z115, nhà máy ch bi n xu t kh u chè Tân C ng Hoàng Bình… ã t o
công n vi c làm và thu nh p cho nhi u lao ng c a xã.
Tr m y t m i c a xã
c khánh thành và b t
u ho t
ng vào
tháng 6 n m 2009, s ch p v i nhi u trang thi t b hi n i, th ng xuyên
khám ch a b nh, ch m sóc s c kh e cho nhân dân, c bi t là ng i già, bà
m và tr em.


3

Tuy nhiên vi c dân c phân b không u ã gây ra không ít khó kh n cho
phát tri n kinh t c ng nh qu n lý xã h i c a xã. Khu v c nhà máy, tr ng h c,
trung tâm dân c t p trung ông, dân t nhi u n i n h c, làm vi c nên qu n lý xã
h i
ây khá ph c t p. Chính vì v y òi h i ho t ng c a các ban ngành ph i
th ng xuyên, liên t c, tích c c và ng b th ng nh t t trên xu ng, ng th i
liên k t ph i h p v i các a ph ng trong và ngoài t nh, a n p s ng v n hóa
m i ph bi n trong toàn xã ti n t i xây d ng con ng i v n hoá, gia ình v n hoá,
thôn xóm v n hoá và xã v n hoá. T ó nâng cao ý th c, trách nhi m c a ng i
dân ng th i y m nh lao ng s n xu t, t o công n vi c làm cho nh ng lao
ng d th a, t ng b c y lùi các t n n xã h i.
1.1.2.2. Tình hình kinh t
Quy t Th ng là m t xã tr c thu c thành ph Thái Nguyên, c c u

kinh t a d ng v i nhi u thành ph n kinh t cùng ho t ng: Công nghi p
- Nông nghi p - D ch v luôn có m i quan h h u c h tr , thúc y nhau
cùng phát tri n.
V lâm nghi p: Vi c tr ng cây gây r ng ph xanh t tr ng i núi tr c
ã
c ti n hành cách ây g n 10 n m, hi n nay ã ph xanh
c ph n l n
di n tích t tr ng i núi tr c và ã có m t ph n di n tích n tu i khai thác.
V s n xu t nông nghi p: S n xu t nông nghi p v n là ch y u (chi m
kho ng 80 % s h là s n xu t nông nghi p) v i s k t h p hài hòa gi a ch n
nuôi và tr ng tr t.
V d ch v : ây là m t ngành m i ang có s phát tri n m nh, t o thêm
vi c làm và góp ph n nâng cao thu nh p cho ng i dân.
Nhìn chung kinh t c a xã ang trên à phát tri n, tuy nhiên quy mô s n xu t
ch a l n, ch a có s quy ho ch chi ti t, ây c ng là h n ch c a xã. i v i h s n
xu t nông nghi p, thu nh p bình quân l ng th c là 300 kg/ng i/n m, ch n nuôi ch
y u quy mô nh . T ng thu nh p bình quân trên 650.000 / ng i/ tháng.
h
s
h
s

Trong nh ng n m g n ây m c s ng c a nhân dân ã
c nâng lên rõ r t,
u h t các gia ình ã có các ph ng ti n nghe nhìn nh : Ti vi, ài, sách báo... a
các h gia ình ã mua
c xe máy và nhi u dùng t ti n. H th ng c s
t ng c a xã
c u t phát tri n c bi t là giao thông, th y l i ph c v cho
phát tri n m i m t c a i s ng, kinh t , v n hóa xã h i c a nhân dân.

4

1.1.2.3. Tình hình v n hoá, giáo d c, y t
- Giáo d c: Toàn xã có 3 tr ng: tr ng THCS, tr ng ti u h c và tr ng
m m non. Hi n 2 tr ng, Ti u h c và THCS u t chu n Qu c gia, tr ng M m
non d ki n s ón chu n vào tháng 10/2014.
K t qu t ng k t n m h c 2013 - 2014 c a 3 tr

ng nh sau:

+ Tr ng M m non: N m h c 2013 giáo d c tr em, ch p hành t t n i quy, quy ch chuyên môn, công tác ch m sóc
giáo d c tr tuy t i an toàn, các em
c ch m sóc c n th n, chu áo. Nhà
tr ng có t ng s 328 h c sinh, 9 l p. Duy trì th c hi n t t công tác ph c p giáo
d c m m non cho tr n m tu i. Tham gia d thi c p thành ph : 3/3 giáo viên t
giáo viên d y gi i c p thành ph .
+ Tr ng Trung h c c s : Khi tham gia thi giáo viên d y gi i c p thành ph ,
có 100 % giáo viên d thi t giáo viên d y gi i.
t gi i ba toàn oàn. Tham
gia các cu c thi h c sinh gi i c p t nh và thành ph , k t qu
t: 17 gi i c p
t nh (05 gi i v các môn v n hóa), 25 gi i c p thành ph (22 gi i v các môn
v n hóa).
K t qu x p lo i cu i n m:
K t qu h c l c gi i 110 h c sinh = 27,71 %; Khá 153 h c sinh = 38,54 %; Trung
bình 126 h c sinh = 31,74 %; y u 7 h c sinh = 1,76 %.
H nh ki m t t 317 h c sinh = 79,85 %; h nh ki m khá 69 h c sinh = 17,38 %;
h nh ki m trung bình 11 h c sinh= 2,77 %.

+ Tr ng Ti u h c: K t qu x p lo i cu i n m: H c l c gi i: 403/591 h c
sinh = 68,2 %; H c l c khá: 134 h c sinh = 22,7 %; 52 h c sinh h c l c trung
bình = 8,8 %; Y u = 2 h c sinh = 0,3 % (là h c sinh khuy t t t).
H nh ki m: 591/591 em th c hi n

y

nhi m v h c sinh.

Tham gia các k thi do t nh và thành ph t ch c, k t qu : K t qu thi các c p
nh sau: C p t nh t 12 gi i (02 gi i nhì, 05 gi i ba, 05 gi i khuy n khích), c p
thành ph
t 46 gi i (05 gi i nh t, 22 gi i nhì, 12 gi i ba, 07 gi i khuy n khích).
- V n hoá:
+ T ch c các ho t ng vui ch i, gi i trí, thi u th d c th thao m ng ng,
m ng xuân. K ni m các ngày l l n trong n m nh ngày 03/2, 26/3, 30/4, 1/5, 19/5,
19/8, 02/9, 22/12…


5

+ K ni m các ngày l l n, các s ki n chính tr c a t n c t ch c tuyên
truy n b ng nhi u hình th c nh : Tuyên truy n trên c m loa truy n thanh c a xã,
ti p âm ài phát thanh thành ph Thái Nguyên và ài ti ng nói Vi t Nam, b ng
zôn, kh u hi u theo s ch o c p trên.
+ Hàng n m s h
t gia ình v n hóa u
xóm v n hóa, 4/4 c quan t c quan v n hóa.

t trên 85 %; 70 % xóm

t

- Y t : N m 2009, Tr m y t xã Quy t Th ng
c UBND t nh Thái Nguyên
t d án ATLANTIC u t vào a bàn và t chu n Qu c gia v y t n m 2010.
+ Tr m Y t ã th c hi n t t công tác tham m u v i chính quy n và th c hi n
t t công tác ki m tra v sinh an toàn th c ph m (VSAT thành ph ), n m 2013 và 6
tháng u n m 2014 không có tr ng h p ng
c th c ph m x y ra.
+ Công tác duy trì và m b o tr c 24/24h, k p th i s c p c u và chuy n
tuy n i v i các tr ng h p c p c u trên a bàn. Trong 6 tháng u n m ã
khám
c 3.233 l t b nh nhân, tiêm ch ng phòng ch ng d ch s i, b nh truy n
nhi m nguy hi m tr em t 100 % k ho ch. T ch c c p thu c mi n phí cho
ng i cao tu i, gia ình chính sách, n n nhân ch t c da cam Dioxin.
+ T ch c cho tr em u ng VTM A theo
hàng tháng.

nh kì và tiêm phòng vào ngày 10

Kinh t c a xã trong nh ng n m g n ây phát tri n m nh m , do v y m c
s ng c a nhân dân dân ã
c nâng lên t ng b c rõ r t. Có
c i u ó là
nh vào chính sách phát tri n s n xu t, xã h i h p lý. Xã có ch tr ng t ng thu
nh p bình quân trên u ng i thông qua vi c t ng c ng phát tri n ch n nuôi,
tr ng tr t. Ngu n lao ng ch y u c a xã v n t p trung vào s n xu t nông
nghi p nên vi c phát tri n nông nghi p v n là chính. Xã ã th c hi n t t công tác
ph c v s n xu t nh c i t o, tu b h th ng th y l i, giao thông, cho vay v n

phát tri n s n xu t, a ra c c u v t nuôi cây tr ng h p lý, ng d ng ti n b
khoa h c k thu t vào s n xu t nh m nâng cao n ng su t cây tr ng v t nuôi.
1.1.3.1. V ch n nuôi
Ngành ch n nuôi cung c p nhu c u th c ph m cho xã c ng nh các vùng lân
c n, ngành ch n nuôi s d ng l c l ng lao ng d th a, t ng thu nh p cho nhân
dân, ng th i s d ng các s n ph m c a ngành tr ng tr t vào ch n nuôi, làm t ng
giá tr s n ph m, bi n các ph ph ph m c a ngành tr ng tr t có giá tr th p thành
các s n ph m có giá tr kinh t cho ng i lao ng.


6

* Công tác thú y
Công tác thú y và v sinh thú y là v n
r t quan tr ng và không th thi u
c trong quá trình ch n nuôi gia súc, gia c m, nó quy t nh s thành b i c a ng i
ch n nuôi, c bi t trong i u ki n ch n nuôi t p trung v i quy mô l n. Ngoài ra nó
còn nh h ng l n n s c kho c ng ng. Nh n th c
c i u ó nên nh ng n m
g n ây lãnh o xã r t quan tâm n công tác thú y.
C n c vào l ch tiêm phòng, hàng n m xã ã t ch c tiêm phòng cho àn gia
súc, gia c m và tiêm phòng d i cho 100 % chó nuôi trong xã.
Ngoài vi c y m nh công tác tiêm phòng, cán b thú y xã còn chú tr ng
công tác ki m d ch do v y không
x y ra các d ch b nh l n trong xã. Tuy nhiên
c n y m nh h n n a công tác tuyên truy n l i ích c a vi c v sinh thú y giúp
ng i dân hi u và ch p hành t t pháp l nh thú y.
* Ch n nuôi l n
ng i dân quan tâm úng m c nên ch t l ng con gi ng t t, nhi u h gia ình
nuôi l n gi ng Móng Cái, Yorkshire, Landrace, nh m ch

ng các con gi ng và
cung c p l n gi ng cho nhân dân xung quanh..
Tuy nhiên hi n nay trên a bàn xã v n còn m t s h dân ch n nuôi l n
theo ph ng th c t n d ng các ph ph m ph c a ngành tr ng tr t, t n d ng th c
n th a vì th n ng su t ch n nuôi không cao.
Trong nh ng n m t i m c tiêu c a xã là
công nghi p, hi n i.

y m nh ch n nuôi l n theo h

ng

* Ch n nuôi trâu bò
T ng àn trâu bò trong xã có trên 1725 con trong ó ch y u là trâu, àn trâu, bò
c ch m sóc khá t t, song do mùa ông l ng th c n t nhiên ít, vi c s n xu t và d
tr th c n còn h n ch , nên m t s n i trâu còn b ói rét. Công tác tiêm phòng ã
c ng i dân chú tr ng h n trong vài n m tr l i ây nên không có d ch b nh x y ra
trong a bàn xã. Nh s t v n c a cán b thú y xã, chu ng tr i ã
c xây d ng
t ng i khoa h c, ng th i công tác v sinh c ng ã
c t ng c ng, giúp àn trâu,
bò c a xã ít m c b nh ngay c trong v ông xuân.
Tuy nhiên, vi c ch n nuôi trâu bò theo h ng công nghi p c a xã ch a
c
ng i dân chú ý. Xã có kh n ng nuôi
c bò h ng s a, h ng th t song do nhi u
y u t khách quan nên v n
này ch a
c quan tâm phát tri n. Công tác ch n
gi ng, lai t o và mua các gi ng bò h ng s a, h ng th t ch a

c chú ý, t m vóc
c ng nh tính n ng s n xu t c a trâu bò còn nhi u h n ch .


7

* Ch n nuôi gia c m
Ch n nuôi gia c m c a xã có m t v trí quan tr ng, trong ó gà chi m ch
y u, trên 90 %, sau ó là v t. a s các gia ình ch n nuôi theo h ng qu ng canh,
do ó n ng su t th p, m t khác l i không qu n lý
c d ch b nh, t l ch t l n
cho nên hi u qu còn th p. Tuy nhiên v n có m t s h gia ình m nh d n u t
v n xây d ng các trang tr i có quy mô l n, áp d ng các ti n b khoa h c k thu t
vào s n xu t, th c hi n t t quy trình phòng tr d ch b nh nên n ng su t ch n nuôi
gia c m t ng lên rõ r t, t o ra nhi u s n ph m th t, tr ng và con gi ng.
a s các h ch n nuôi gia c m ã ý th c
c t m quan tr ng c a vi c tiêm
phòng và ch a b nh, nh t là s d ng các lo i v c xin tiêm ch ng cho gà nh v c
xin Newcastle, Gumboro, u, cho ngan v t nh v c xin D ch t v t... Bên c nh ó
v n còn nh ng gia ình áp d ng ph ng th c ch n th t do, l i không có ý th c
phòng b nh nên khi d ch b nh x y ra, b thi t h i kinh t và chính ây là n i phát
tán m m b nh r t nguy hi m.
Ngoài vi c ch n nuôi gà, l n, trâu, bò nhi u l và c

ng

nhi m noãn nang C u trùng

S
m u

ki m
tra

S
m u
nhi m
n

Lô I

50

20

40,00

Lô II

50

24

48,00

Di n
gi i

C

T l

nhi m

+

%

n

ng

m lót chu ng nuôi
nhi m

++
%

+++

++++

n

%

n

%

n

%

12 60,00

5

25,00

2

10,00

1

5,00

15 62,50

5

20,83

3

12,50

1

4,16

Lô II ki m tra t l và c ng
nhi m noãn nang C u trùng qua m lót
chu ng nuôi th y 24/50 m u nhi m chi m t l 48,00 % cao h n lô I 8,00 %, trong
ó có 15 m u nhi m m c
(+) chi m 62,50 % cao h n 2,50 % so v i lô I, 5


44

m u nhi m m c
(++) chi m 20,83 % th p h n lô I 5,83 %, có 3 m u nhi m
m c
(+++) chi m 12,50 % cao h n lô I 2,50 %, 1 m u nhi m m c
(++++)
chi m 4,16 % th p h n lô I 1,16 %.
Qua b ng trên cho th y s lây lan c a C u trùng qua m lót chu ng nuôi là
khá cao.Nh t là trong giai o n gà
c 1 - 4 tu n tu i vì gà còn nh s c kháng
y u và do lúc này ta cho n b ng máng n th p d n n m lót chu ng nuôi d
l n vào th c n. B i v y ta nên th ng xuyên o m lót nh k
gi m t l
m c b nh C u trùng.
2.4.1.4. nh h ng c a thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin
nghi m qua các tu n tu i

n t l nuôi s ng gà thí

T l nuôi s ng là ch tiêu k thu t quan tr ng và
c quan tâm u tiên, vì
ch khi con v t còn s ng m i có th xác nh các ch tiêu khác. T l nuôi s ng

ngoài th hi n ý ngh a kinh t (do liên quan n s l ng u con lúc xu t chu ng)
nó còn th hi n kh n ng thích nghi v i i u ki n môi tr ng s ng và c bi t là
kh n ng ch ng ch u b nh t t c a gia c m, ng th i ph n ánh trình
ch m sóc
nuôi d ng t t hay kém.
Trong ch n nuôi gà
t hi u qu kinh t cao thì ngoài vi c áp d ng các
bi n pháp k thu t nh m t ng nhanh v kh i l ng, còn ph i ph n u t t l
nuôi s ng cao, gi m m c th p nh t s gà b ch t trong quá trình nuôi c bi t ch t
vào giai o n cu i làm t n kém th c n và công nuôi d ng. Mu n v y, c n ph i
có gi ng t t, quá trình ch m sóc nuôi d ng h p lý, c bi t c n ph i th c hi n
nghiêm túc quy trình v sinh thú y, phòng tr d ch b nh.
i v i gà thí nghi m hàng ngày tôi ti n hành theo dõi và ghi chép s sách
s gà ch t và lo i th i cu i tu n và cu i t thí nghi m tính t l nuôi s ng.
Qua b ng 2.5 cho th y: Trong i u ki n ch m sóc nuôi d ng t t t l nuôi
s ng c a gà thí nghi m t 1 - 10 tu n tu i c 2 lô TN t khá cao và t ng
ng nhau. K t thúc 10 tu n tu i, t l nuôi s ng c a gà lô I t 99,26 %, lô II
t 98,15 th p h n lô I 1,11 % . S gà ch t c 2 lô TN d i rác giai o n gà
t 3 - 8 tu n tu i, nguyên nhân do quá trình ch n nuôi gà b b ch l , b nh C u
trùng và các b nh v hô h p. T tu n 9 tr i t l nuôi s ng trong tu n t 100 %.
S d nh v y là do con gi ng t t, d thích nghi, có ch
ch m sóc nuôi d ng
h p lý và vi c áp d ng nghiêm ng t quy trình phòng b nh, trong ó có vi c áp
d ng quy trình phòng b nh C u trùng liên t c cho gà t 5 - 60 ngày tu i góp ph n
làm t ng t l nuôi s ng áng k . V i cùng m t gi ng gà, trong cùng i u ki n


45

ch m sóc nuôi d ng, nh h ng c a y u t thí nghi m n t l nuôi s ng c a gà

thí nghi m tuy không áng k nh ng nó c ng giúp ta th y
c hi u qu phòng
b nh C u trùng c a thu c Bio - Anticoc có tác d ng t t h n Rigecoccin - WS.
B ng 2.5. nh h ng c a thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin - WS
nuôi s ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i
Tu n tu i
1

Lô I
Trong tu n
C ng d n
(%)
(%)
100
100

nt l

Lô II
Trong tu n
C ng d n
(%)
(%)
100
100

2

100

100

100

100

3

99,63

99,63

99,25

99,26

4

100

99,63

100

99,26

5

100

99,63

100

99,26

6

100

99,63

100

99,26

7

99,63

99,26

99,25

99,52

8

100

99,26

99,62

98,15

9

100

99,26

100

98,15

10

100

99,26

100

98,15

So sánh (%)

100

2.4.1.5. nh h ng c a thu c Bio - Anticoc và Rigecoccin
nghi m qua các tu n tu i
* Sinh tr

98,89
n sinh tr

ng c a gà thí

ng tích lu c a gà thí nghi m qua các tu n tu i

Sinh tr ng tích l y hay kh n ng t ng kh i l ng c a c th là ch tiêu
quan tr ng
c các nhà ch n gi ng quan tâm b i nó nh h ng t i s c s n xu t
c a gia c m. Kh i l ng c th gà qua t ng tu n tu i là tiêu chu n
ánh giá kh
n ng sinh tr ng c a àn gà. Kh i l ng c th gà còn là th c o ph n ánh tình
tr ng s c kh e, trình
ch m sóc nuôi d ng và ch t l ng con gi ng.


46

B ng 2.6. Kh i l

ng c a gà thí nghi m qua các tu n tu i (g/con)
Lô I

Lô II

Tu n
tu i
TT
S sinh

mx

Cv (%)

33,87 ± 0,42

6,80

34,34 ± 0,45

7,15

1

70,65 ± 191

14,84

74,58 ± 1,33

9,76

2

151,60 ± 2,72

9,83

144,83 ± 3,15

11,91

3

267,10 ± 4,54

9,30

251,33 ± 5,53

12,05

4

378,43 ± 8,48

12,28

369,23 ± 8,72

12,94

5

509,40 ± 15,21

16,35

499,50 ± 14,37

15,76

6

655,80 ± 20,70

17,29

589,47 ± 20,59

19,13

7

852,33 ± 26,23

16,85

736,87 ± 25,40

18,88

8

1022,03 ± 32,48

17,41

898,30 ± 29,29

17,86

9

1135,13 ± 38,03

18,35

1034,23 ± 31,31

16,58

10

1256,00 ± 38,46

16,77

1142,00 ± 37,84

18,15

So sánh
kh i
l ng

(%)

100

X

X

mx

Cv (%)

90,92

Trong ch n nuôi, sinh tr ng tích l y càng cao thì càng rút ng n th i gian
ch n nuôi, ng th i gi m chi phí th c n. Trong th c t , kh n ng sinh tr ng c a
gà ph thu c vào nhi u y u t nh gi ng, th c n, ch
ch m sóc nuôi d ng,
th i ti t khí h u và kh n ng thích nghi c a gà v i môi tr ng.
Qua b ng 2.6 cho th y: Kh i l ng c th gà t ng d n theo tu i và có s
chênh l ch gi a 2 lô TN. T i th i i m 4 tu n tu i (tr c khi ch n th ) kh i l ng
c a gà thí nghi m lô I là 378,43 g; kh i l ng gà thí nghi m lô II là 369,23 g th p
h n lô I là 9,20 g. K t thúc thí nghi m 10 tu n, sinh tr ng tích l y c a gà thí
nghi m lô I là 1256,00 g; kh i l ng gà thí nghi m lô II là 1142,00 g th p h n lô I
là 74 g, s sai khác là không rõ r t (P > 0,05) có ngh a là khi so sánh s d ng 2 lo i
thu c trên u không nh h ng khác bi t n kh n ng sinh tr ng c a gà.


47

S li u b ng 2.6 c ng cho th y h s bi n d v kh i l ng c a gà thí
nghi m t ng d n qua các tu n tu i, nguyên nhân là do ta tính chung c tr ng mái.
Nh v y, gà 2 lô thí nghi m
c s d ng thu c phòng tr C u trùng
trong su t quá trình thí nghi m nên ã h n ch
c t i a kh n ng c m nhi m
C u trùng và giúp cho gà sinh tr ng t t. Do ó trong ch n nuôi gà c n ph i có
m t quy trình phòng thu c nghiêm ng t thì gà sinh tr ng t t và cho hi u qu
kinh t cao.

Hình 2.3. Bi u

sinh tr

ng tích l y c a gà thí nghi m

* Chi phí thu c cho phòng, tr b nh C u trùng
ph

gà lai F1 (Ri x L

ng

ng) nuôi bán ch n th
ánh giá chi phí s d ng Bio - Anticoc và Rigecoccin - WS phòng tr

C u trùng cho gà chúng tôi ti n hành h ch toán chi phí thu c cho 1 kg gà h i. K t
qu

c trình bày

b ng 2.7.

Qua b ng 2.7 cho th y gà 2 lô thí nghi m s d ng 2 lo i thu c phòng tr
C u trùng có s chênh l ch v chi phí.
là 142,37

lô I gà dùng Bio - Anticoccos chi phí

ng/1 kg gà h i, chi phí này cao g p 1,88 l n so v i gà

II dùng Rigecoccin - WS có chi phí là 75,87

lô thí nghi m

ng/1 kg gà h i. Tuy nhiên gà

lô I


48

s d ng Bio - Anticoc

phòng C u trùng có hi u qu cao h n, gà có t l nuôi

s ng cao, kh n ng sinh tr

ng t t, t l và c

ng

nhi m C u trùng th p h n

lô II dùng Rigecoccin.
B ng 2.7 Chi phí c a thu c phòng tr C u trùng cho 1 kg gà th t

STT

1

Di n gi i

Kh i l

VT

ng

g/gói

2

Giá thu c

3

S gói thu c

4

T ng chi phí thu c/lô

5

Kh i l

ng
Gói

ng t ng

Kg

6

Chi phí thu c dùng
phòng tr C u trùng/1 kg
gà h i

7

So sánh chi phí thu c
thu c dùng phòng tr
C u trùng/1 kg gà h i

2.5. K t lu n - T n t i -

ng

ng

%

Lô I dùng
Bio - Anticoc

Lô II dùng
Rigecoccin - WS

100

10

40000

3500

1,5

9

60000

31500

421,43

415,17

142,37

75,87

100

53,29

ngh

Qua th i gian theo dõi àn gà thí nghi m t 1 - 10 tu n tu i và trên c s
phân tích k t qu nghiên c u, chúng tôi rút ra m t s k t lu n nh sau:
Gà th t F1 (Ri x LP) nuôi bán ch n th
n 10 tu n tu i, s d ng 2 lo i thu c
Bio – Anticoc (lô I) và Rigecoccin – WS (lô II)
phòng, tr b nh C u trùng u
cho k t qu t t, trong ó thu c Bio - Anticoc có kh n ng phòng tr t t h n thu c
Rigecoccin – WS, c th : T l nhi m C u trùng lô I là 36,00 % và lô II có t
l nhi m là 43,33 % trên t ng s 150 m u xét nghi mS d ng 2 lo i thu c Bio –
Anticoc (lô I) và Rigecoccin – WS (lô II)
phòng, tr b nh C u trùng cho gà th t


49

F1 (Ri x LP) nuôi bán ch n th
n 10 tu n tu i không nh h ng nhi u n t l
nuôi s ng, sinh tr ng c a gà, thu c Bio – Anticoc có xu th cho k t qu t t h n
thu c Rigecoccin – WS, c th : t l nuôi s ng lô I t t l 99,26 %, lô II t
98,15 %; kh i l ng gà lô I t trung bình là 1256,00 g/con và gà lô II t kh i l ng

trung bình là 1142,00 kg/con. Chi phí thu c phòng tr b nh C u trùng là 142,37 /kg
gà lô I và 75,87 /kg gà lô II.
2.5.2. T n t i
Do th i gian th c t p có h n, các kh o nghi m ch a
c l p l i và s m u
còn nh nên chúng tôi ch a ánh giá
c nh h ng c a thu c phòng trong th i
gian dài h n.
Ch th c hi n
ngày tu i dài h n, làm
2.5.3.

c gà th t t 1 - 10 tu n tu i, ch a có i u ki n làm
các lo i gà khác.

ngh

Th ng xuyên thay i các lo i thu c phòng và tr C u trùng cho gà
tránh hi n t ng nh n thu c khi s d ng dài ngày, t m ng ng dùng Rigecoccin
trong vòng t 3 - 4 l a t i.
Ti p t c nghiên c u thêm v b nh C u trùng, quy trình phòng, tr b nh C u trùng
và các lo i thu c ch ng C u trùng h n ch tác h i do b nh C u trùng gây ra.


50

TÀI

I. Tài li u Ti ng Vi t
1. Nguy n Xuân Bình (1993), Thu c thú y ngo i nh p

ng Tháp.
2.

c hi u m i, T p 1, Nxb

ào Tr ng
t (1985 - 1989), K t qu nghiên c u khoa h c và k thu t thú y,
Nxb Nông nghi p, Hà N i.

3. Nguy n Huy

t, H Xuân Tùng (2004), “Kh n ng sinh tr

ng và phát tri n c a

gà Ri lai R1A và R1B t i trung tâm Nghiên c u gia c m V n Phúc”, T p chí
Ch n nuôi - H i ch n nuôi 9, tr. 8 - 11.

4. Tr n Xuân H nh, Tô Th Ph n (2002), 109 b nh gia c m và cách phòng tr ,
Nxb Nông Nghi p, Hà N i.
5. Tr n V n Hòa, V ng Trung S n,
ng V n Khiêm (2001), 101 câu h i
th ng g p trong s n xu t nông nghi p, t p 11: K thu t ch n nuôi gà
công nghi p, Nxb Tr .
6. Nguy n Duy Hoan, Tr n Thanh Vân 1998, Giáo trình Ch n nuôi gia c m,
Nxb Nông nghi p, Hà N i.
7. Nguy n Th Kim Lan, Nguy n V n Quang, Nguy n Quang Tuyên (1999),
Giáo trình Ký sinh trùng Thú y, Nxb Nông nghi p, Hà N i.
8. Phan L c, B ch M nh i u (1999), "Tình hình nhi m C u trùng gia c m
t i trung tâm gia c m Thu Ph ng và hi u qu s d ng v c-xin phòng

C u trùng", T p chí Khoa h c k thu t Thú y s 4 t p 6.
9.

Lê H ng M n, Nguy n Thanh S n (2001), K thu t nuôi gà Ri và gà Ri pha,
Nxb Nông nghi p, Hà N i.

10. Lê V n N m (1990),
Hà N i.
11. Lê V n N m (1999), H
Hà N i.

,
ng d n i u tr b nh ghép

gà, Nxb Nông nghi p,


51

12. Lê V n N m, Nguy n Th H ng (1996), 60 câu h i và áp dành cho ng
ch n nuôi gà công nghi p, Nxb Nông nghi p, Hà N i.
13.

i

Lê V n N m (2003), B nh C u trùng gia súc gia c m, Nxb Nông
nghi p, Hà N i.

14. Or low (1975), B nh gia c m, Nxb Khoa h c và k thu t.
15. V Ng c S n (2000), "Kh o sát m t s tính tr ng gà Hoa L ng Ph ng

nuôi t i Hà Tây", Báo cáo k t qu nghiên c u khoa h c 1998 - 1999,
T ng công ty Ch n nuôi Vi t Nam.
16. Hoàng Th ch (1999), "K t qu xét nghi m b nh tích i th và vi th
b nh C u trùng", KHKT Thú y s 4, t p 4, tr 24 - 30

gà b

17. Nguy n V n Thi n, Nguy n Khánh Qu c, Nguy n Duy Hoan (2002), Ph
pháp nghiên c u trong ch n nuôi, Nxb Nông nghi p, Hà N i.

ng

18. D

ng Công Thu n (1995), Phòng và tr b nh ký sinh trùng cho gà nuôi gia
ình, Nxb Nông nghi p, Hà N i.

19. D

ng Công Thu n (2003), Phòng tr b nh ký sinh trùng cho gà nuôi gia
ình, Nxb Nông nghi p, Hà N i.

20. Nguy n V n Th ng, S An Ninh, Nguy n Hoài Tao, Nguy n V n Thi n,
Tr n Công Xuân (1999), K thu t nuôi gà th v n trong gia ình, Nxb
Nông nghi p, Hà N i.
21. H Xuân Tùng và Phan Xuân H o (2010) “N ng su t và ch t l ng th t c a
gà Ri và con lai v i gà L ng Ph ng”, T p chí Khoa h c Công ngh
Ch n nuôi - S 22, tháng 2 – 2010, tr 52 - 56.
22.

, Nguy n
c L u (2000), M t s b nh quan tr ng
, Hà N i.

23. Nguy n H u V , Ph m S L ng (1997), M t s b nh quan tr ng
Nông nghi p, Hà N i.

gà,

gà, Nxb


52

II. Tài li u d ch t ti ng Anh
24.Hunter Archie (2000), S tay d ch b nh ng v t (Ph m Gia Ninh và Nguy n
c Tâm d ch), Nxb B n , Hà N i.
25.Kolapxki N. A., Paskin P. I. (1980), B nh C u trùng gia súc gia c m,
(Nguy n ình Chí d ch), Nxb Nông nghi p, Hà N i
III. Tài li u ti ng n

c ngoài

26. Blyth and Sang (1960), "Survey of in crosses in a brown leghorn flock egg
production", Genet. Res, pp. 408 - 421.
27. Horn P (1980), "Heterosis in optimal and sup-optimal environment in layers
during the first and second laying period after force mould", Proc. 6th
Eur., Poultry conf. (London), pp. 48 - 52.
28. Hull P. etal (1963), "A comparison of the interaction with two types of
environment of pure strains or strain cross of poultry", Genetics 4, pp.

370 - 381.