Slide tâm lý học sự nảy sinh và phát triển của tâm lý

Môn: Tâm Lý Học
SỰ NẢY SINH VÀ PHÁT TRIỂN TÂM LÝ
Hà Nội, 06/03/2018

Nhóm 1


THÀNH VIÊN

1


Giới thiệu

TÂM LÝ HỌC

Tiêu chuẩn nảy sinh tâm lý

1

Thời kỳ phát triển tâm lý

Các giai đoạn phát triển tâm lý


1 Tiêu chuẩn nảy sinh tâm lý
Tâm lý học Macxit và đã khẳng định: Tâm lý, ý thức là kết quả của sự phát triển lâu dài
của vật chất, nó trải qua ba giai đoạn.
11

Từ vật chất chưa có sự sống (vô sinh) đến vật chất có sự sống (hữu sinh

1.1
 Sự nảy sinh và phát triển tâm lý gắn liền với sự sống. Sự sống ra đời
cách đây khoảng 2500 triệu năm với hình thức đầu tiên là những giọt
Côaxecva (giọt protit).
 Thế giới sinh vật bắt đầu từ đây với đặc trưng khác hẳn với thế giới
vô sinh là có tính chịu kích thích .
* Tính chịu kích thích là khả năng đáp lại các tác động của ngoại giới
có ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của cơ thể.


1 . Tiêu chuẩn nảy sinh tâm l
11

1.2 Từ sinh vật chưa có cảm giác đến sinh vật có cảm giác
 Trong quá trình thích nghi của sinh vật với môi trường xung quanh, các tế
bào thần kinh phân tán đã tập trung thành những hạch (mấu) thần kinh.
 Tính chịu kích thích phát triển lên một giai đoạn cao hơn đó là tính nhạy cảm
(tính cảm ứng).

* Tính cảm ứng là năng lực đáp lại những kích thích có ảnh hưởng trực tiếp
và gián tiếp đến sự tồn tại của cơ thể.

 Tính cảm ứng được coi là mầm mống đầu tiên của phản ánh tâm lý, nó xuất
hiện cách đây 600 triệu năm trước đây. Lúc đầu chỉ là những hiện tượng tâm
lý đơn giản (cảm giác) dần dần phát triển lên thành các hiện tượng tâm lý
khác phức tạp hơn.


1 . Tiêu chuẩn nảy sinh tâm lý
11

1.3

Từ sinh vật có cảm giác nhưng chưa có ý thức đến chủ thể có
ý thức .

 Loài người xuất hiện, con người có bộ não phát triển mạnh, cùng với
lao động và ngôn ngữ thì ý thức xuất hiện.
 Ý thức cũng chính là hình thức phản ánh tâm lý cao nhất và cũng
chính là dấu hiệu để phân biệt tâm lý của con người khác với tâm lý
của con vật


Giới thiệu

TÂM LÝ HỌC

Tiêu chuẩn nảy sinh tâm lý

Thời kỳ phát triển tâm lý
Các giai đoạn phát triển tâm lý


2 . Thời kỳ phát triển tâm lý
Khi nghiên cứu các thời kì phát triển tâm lý của loài người có thể xét theo hai
phương diện:
 Xét theo mức độ phản ánh thì tâm lý loài người đã trải qua ba thời kì sau:
cảm giác, tri giác, tư duy (bằng tay và ngôn ngữ).
 Xét theo nguồn gốc nảy sinh của hành vi thì tâm lý trải qua ba thời kì: bản
năng, kĩ xảo, trí tuệ.

Thời kỳ phát triển tâm lý
2.1 Cảm giác, tri giác, tư duy .
 Thời kì cảm giác :
Đây là thời kì đầu tiên trong phản ánh tâm lý có ở động vật không
xương sống. Ơ thời kì này con vật mới có khả năng trả lời từng kích
thích riêng lẻ.

 Thời kì tri giác :
Thời kì tri giác bắt đầu xuất hiện ở loài cá. Hệ thần kinh hình ống với tuỷ
sống và vỏ não giúp động vật (từ loài cá trở đi) có khả năng đáp lại một tổ hợp
các kích thích ngoại giới chứ không đáp lại từng kích thích riêng lẻ. Khả năng
phản ánh mới này gọi là tri giác .
Từ loài lưỡng cư, bò sát. loài chim đến động vật có vú, tri giác đạt
tới mức độ khá hoàn chỉnh. Đến cấp độ người thì tri giác hoàn toàn
mang một chất độ mới (con mắt, cái mũi, lỗ tai người có "hồn", có
"thần").


Thời kỳ phát triển tâm lý
2.1 Cảm giác, tri giác, tư duy .
 Thời kỳ tư duy .


Tư duy bằng tay : ở loài vượn ôxtralôpitec, cách đây khoảng 10
triệu năm,
vỏ não phát triển trùm lên các phần khác của não, con
vật đã biết dùng hai "bàn tay" để sờ mó, lắp ráp, giải quyết các tình
huống cụ thể trước mặt, có nghĩa là con vật đã có tư duy bằng tay, tư

duy cụ thể.

   Tư duy bằng ngôn ngữ:

- Đây là loại tư duy có một chất lượng hoàn toàn mới nảy sinh khi loài
người xuất hiện và chỉ có ở người, giúp con người nhận thức được bản
chất, quy luật của thế giới.
- Nhờ tư duy ngôn ngữ mà hoạt động của con người có tính mục đích,
tính kế hoạch cao nhất, hoàn chỉnh nhất, giúp con người không chỉ nhận
thức, cải tạo thế giới mà còn nhận thức và sáng tạo ra chính bản thân
mình.


Thời kỳ phát triển tâm lý
2.2 Thời kỳ bản năng , kỹ xảo , Hành vi trí tuệ .
 Thời kì bản năng :
•
Từ loài côn trùng trở đi bắt đầu có bản năng.
• Bản năng là hành vi bẩm sinh, mang tính di truyền có
cơ sở là những phản xạ không điều kiện (ví dụ vịt con
nở ra đã biết bơi).
• Bản năng nhằm thoả mãn các nhu cầu có tính thuần
tuý cơ thể. ở các động vật có xương sống và người
cũng có bản năng: bản năng dinh dưỡng, bản năng tự
vệ, bản năng sinh dục



Nhưng bản năng của người khác xa về bản chất so với những
bản năng của con vật: "Bản năng của con người là bản năng có ý

thức" (C. Mác), bản năng của con người có sự tham gia của tư duy
mang tính xã hội và mang đặc điểm lịch sử loài người.


Thời kỳ phát triển tâm lý
2.2 Thời kỳ bản năng , kỹ xảo , Hành vi trí tuệ .
 Thời kỳ kỹ xảo :
• Xuất hiện sau bản năng, trên cơ sở luyện tập, kĩ xảo là một hành vi mới do cá nhân tự
tạo. Hành vi kĩ xảo được lặp lại nhiều lần trở thành định hình trong não động vật,
nhưng so với bản năng, hành vi kĩ xảo có tính mềm dẻo và khả năng biến đổi lớn.
 Thời kì hành vi trí tuệ :
• Hành vi trí tuệ là kết quả của luyện tập, do cá thể tự tạo trong đời sống của nó.
• Hành vi trí tuệ ở vượn người chủ yếu nhằm vào giải quyết các tình huống cụ thể có liên
quan tới việc thoả mãn các yêu cầu sinh vật của cơ thể.
• Hành vi trí tuệ của con người sinh ra trong hoạt động nhằm nhận thức bản chất các mối
quan hệ có tính quy luật, nhằm thích ứng và cải tạo thực tế khách quan.
 Hành vi trí tuệ của con người gắn liền với ngôn ngữ, là hành vi có ý thức.


Giới thiệu

TÂM LÝ HỌC

Tiêu chuẩn nảy sinh tâm lý

Thời kỳ phát triển tâm lý

1

Các giai đoạn phát triển tâm l

1

Các giai đoạn phát triển tâm lý

- Tuổi ăn ngủ
- Các phản xạ bẩm sinh
- Giao tiếp xúc cảm trực tiếp
với người lớn
* Đặc biệt với ba mẹ.

Giai đoạn từ 0 - 1 Tuổi


Các giai đoạn phát triển tâm lý

- Hoạt động với đồ vật
- Bắt trước hành động
- Tìm hiểu khám phá sự vật
xung quanh

Giai đoạn từ 1 - 3 Tuổi


Các giai đoạn phát triển tâm lý
• Giai đoạn mẫu giáo: (3- 5 Tuổi)
-

Còn gọi giai đoạn CHỦ ĐỘNG và TỘI LỖI

-

Hoạt động chủ yếu là vui chơi

-

Giao tiếp giữa bạn bè

-

Có nhiều câu hỏi và các sáng tạo


Các giai đoạn phát triển tâm lý
• Giai đoạn tuổi đi học : (5 – 12 , 12- 15 , 15- 18)
-

Còn gọi giai đoạn Chăm CHỉ và Năng Lực

-

Lĩnh hội nền tảng tri thức và chuẩn mực xã hội

-

Bắt đầu học các kiến thức một mình

-

Xu hướng học để khẳng định năng lực

-

Biết tự hòa về các thành tích đạt được

-

Dần hình thành thế giới quan , định hương nghề nghiêp


Các giai đoạn phát triển tâm lý
• Giai đoạn thanh niên sinh viên : (19- 25 Tuổi)
-

Hoạt động chủ yếu là học tập và lao động

-

Tiếp tục lĩnh hội các giá trị vật chất xã hội

-

Định vị bản thân trong xã hội

-

Khó chịu về bản thân đến khi có thể thích ứng với xã hội

Các giai đoạn phát triển tâm lý .
• Giai đoạn trưởng thành: (25- 40 Tuổi)
-

Hoạt động chủ yếu là lao động và hoạt động xã hội

-

Chia sẻ những điều mật thiết với người khác

-

Tìm kiếm mối quan hệ cam kết lâu dài


Các giai đoạn phát triển tâm lý .
• Giai đoạn trung niên: (40- 55 Tuổi)
-

Xây dựng sự nghiệp của mình

-

Ổn định gia đình

-

Phát triển ý thức là môt phần của bức tranh lớn

-

Tham gia nuôi nấng trẻ , cống hiến cho xã hội

-

Tham gia các công tác cộng đồng


Các giai đoạn phát triển tâm lý
• Giai đoạn tuổi già: (55+ Tuổi)
-

Hoạt động chủ yếu là nghỉ ngơi

-

Xu hướng chậm lại

-

Chiêm nghiêm lại thành công bản thân cảm thấy tự hào

-

Trở lên khôn ngôn

-

Chấp nhận cái chết mà không sự hãi

Cảm ơn mọi người đã lắng nghe!