Dạy học bằng hệ thống trình chiếu tiên tiến

Dạy học bằng hệ thống trình chiếu tiên tiến
Việc áp dụng trang thiết bị hiện đại vào tất cả các ngành đang trở thành xu hướng tất yếu.
Ðiển hình với môi trường học đường, trợ giúp cho việc giảng dạy sẽ là một hệ thống thiết bị
trình chiếu tiên tiến. Ðiều đó, giúp giáo viên và học sinh được giải phóng đôi tay.
Phương pháp dạy học hiện nay ở nước ta vẫn được coi là thụ động. Lâu nay, giáo viên thường
soạn bài ra các trang giáo án, và khi đứng lớp dùng bảng đen, phấn trắng, còn sinh viên vừa nghe
vừa chép. Ðiều này khiến giáo viên khá vất vả khi trình bày, còn học sinh quá chăm chú vào việc
ghi chép, cho nên việc truyền đạt chưa đạt hiệu quả cao. Do đó, một câu hỏi đặt ra, tại sao chúng
ta không áp dụng hệ thống thiết bị trình chiếu hỗ trợ giảng dạy hiện đại vào trường học nhằm đổi
mới phương thức giảng dạy, nâng cao hiệu quả đào tạo.
Theo một nghiên cứu của hãng máy chiếu Liesegang (Ðức) cho thấy, nếu chỉ dùng mắt để quan
sát, tức vận dụng kỹ năng nhìn, khả năng nhận thức và lưu giữ thông tin đạt 20-40%. Hoặc nếu chỉ
sử dụng kỹ năng nghe, thì lượng thông tin, kiến thức tiếp nhận chỉ đạt 10-30%. Ngược lại, nếu kết
hợp cả hai kỹ năng nghe và nhìn lại, khả năng tiếp nhận và lưu giữ thông tin của người đó lên tới
60-80%. Còn nếu kết hợp việc trao đổi, vấn đáp thì hiệu quả còn cao hơn.
Hệ thống thiết bị trình chiếu tiên tiến giúp giáo viên và học sinh được giải phóng đôi tay. Hầu như
công việc của giáo viên sẽ là cầm thanh trỏ laser hay bút điện tử và đưa ra lời giảng giải ngắn gọn,
trong khi học sinh chỉ lật các trang giấy photocopy bài giảng và theo dõi. Sử dụng phương thức
này, sinh viên sẽ chuyển từ hình thức nghe và chép thành nghe, nhìn, trao đổi, vấn đáp và hoàn
toàn không bị sao nhãng vì việc chép bài. Với các tài liệu được photocopy sẵn trên tay, học sinh có
thể hoàn toàn theo dõi được quá trình giảng dạy của giáo viên lúc ở lớp và tiện xem lại khi về nhà.
Với những thắc mắc của học sinh, giáo viên chỉ cần chuyển về khung hình có liên quan để giảng
giải thay vì phải viết lại từ đầu, nếu phần đó đã lỡ tẩy xóa đi mất. Với giáo viên, tùy từng hệ thống
trình chiếu, họ có thể soạn bài theo các cách khác nhau.
Chẳng hạn in trên phim trong, soạn powerpoint... Bài giảng sẽ được photocopy sẵn cho từng học
sinh. Nếu phụ trách nhiều lớp cùng khóa, lợi ích càng rõ ràng. Họ không phải viết đi viết lại năm
lần lên bảng cùng một nội dung, nếu như giáo viên đó phụ trách năm lớp cùng khóa trước mỗi một
bài giảng như nhau. Giảng dạy bằng phương pháp mới sẽ sinh động, thú vị hơn truyền thống, bởi
có âm thanh, hình ảnh, mầu sắc. Nếu cần, giáo viên có thể chạy cả một đoạn video liên quan đến
bài giảng hay hiển thị các vật mẫu bằng một camera (chiếu vật thể). Với các hệ thống máy chiếu
hiện đại, còn cho phép thầy và trò cùng trao đổi, vấn đáp tương tác qua mạng. Giáo viên có thể

chấm bài, chọn bài mẫu của học sinh ưu tú để giới thiệu trước cả lớp bằng cách hiển thị bài viết
trên màn hình.
Hiện tại, có hai loại hệ thống trình chiếu giảng dạy, đó là sử dụng máy chiếu hắt với ngân sách đầu
tư thấp (dưới 10 triệu đồng) và dùng máy chiếu đa năng nếu nhà trường có kinh phí dự trù từ 20
triệu đồng trở lên. Ngoài ra, nếu trường nào có ngân sách lớn, có thể trang bị thêm các phụ kiện hỗ
trợ khác như: camera chiếu vật thể, bảng điện tử. Máy chiếu hắt là thiết bị giúp phóng to tài liệu,
văn bản, hình ảnh được in trên tấm phim trong. Một hệ thống trình chiếu dùng máy chiếu hắt
thường bao gồm: một máy chiếu hắt (Overhead Projector), màn chiếu và phim slide.
Ưu điểm của hệ thống này là dễ sử dụng, không cần tới máy tính và vốn đầu tư thấp. Yếu điểm
của hệ thống là máy chiếu thường khá nặng, khó di chuyển và điều khiển thủ công. Những hãng
hàng đầu về máy chiếu hắt hiện nay là Liesegang, Kindermann (Ðức), SunBeam (Nhật)... Máy
chiếu đa năng, cũng có vai trò phóng to hình ảnh, nhưng còn có nhiều lợi thế hơn. Ðó là khả năng
hiển thị từ nhiều nguồn khác nhau: máy vi tính, thu hình, đầu DVD, mạng Internet... Các máy
chiếu đa năng đời mới còn có thể kết nối không dây, tích hợp loa âm thanh nổi, đầu DVD, máy
ảnh/quay video, đầu đọc thẻ nhớ..., và được cải tiến theo hướng gọn nhẹ, đa năng hơn với nhiều
loại cổng kết nối hơn. Một hệ thống trình chiếu giảng dạy dùng máy chiếu đa năng thường bao
gồm một máy chiếu multimedia, máy tính xách tay và màn chiếu.
Người sử dụng đòi hỏi phải có kỹ năng về sử dụng máy vi tính và các phần mềm ứng dụng, soạn
thảo văn bản, hoặc thiết kế (MS Word, Excel, PowerPoint, AutoCAD...), nhất là PowerPoint. Trên
thị trường có rất nhiều hãng sản xuất máy chiếu đa năng tên tuổi như Hitachi, Sanyo, Epson,
Panasonic, Sony, Canon, Infocus, Optoma, BenQ...
Màn chiếu được coi một phụ kiện tiêu chuẩn cho cả hai loại máy chiếu trên. Tùy thuộc vào diện
tích và cách thiết kế của văn phòng mà người dùng có thể chọn loại màn chiếu treo tường hoặc ba
chân để có thể di chuyển khi cần thiết. Những thương hiệu màn chiếu phổ biến là Da-lite,
Stewart... Máy tính xách tay là thiết bị hầu như không thể thiếu với hệ thống trình chiếu dùng máy
chiếu đa năng thông thường. Tuy nhiên, với các máy chiếu tích hợp sẵn khe cắm thẻ nhớ, khả
năng đọc ổ USB, hoặc đầu DVD thì vai trò của chiếc laptop chỉ còn có tác dụng gián tiếp. Camera
chiếu vật thể cũng là thiết bị phụ trợ đi kèm với máy chiếu đa năng. Giảng viên có thể dùng nó để
thu hình tài liệu và các đồ vật chung quanh theo mọi góc độ. Giống như camera quan sát, máy có
thể tự động lấy nét siêu nhanh, và cho phép hiển thị gần như theo thời gian thực.

Ngoài ra, thay vì sử dụng bảng đen, phấn trắng, bảng điện tử kết hợp máy chiếu đa năng cũng có
tác dụng như màn hình hiển thị và cho phép tương tác trực tiếp trên bề mặt bằng bút điện tử. Sau
mỗi lần viết hết bảng hoặc kết thúc chương bài, có thể in, quét ảnh và gửi e-mail nội dung vừa
trình bày. Bút điện tử còn có thể thay thế vai trò của chuột và bàn phím máy tính, cho phép thực
hiện các thao tác lưu, sửa, xóa... (Bảng này còn có một phiên bản đơn giản hơn là Copy Board, cho
phép viết lên và in nội dung ra và không cần phải kết nối vào máy chiếu).
Theo Bùi Minh Quân, báo Nhân dân ngày 7/8/2006