LUẬN văn LUẬT THƯƠNG mại đổi mới tổ CHỨC và HOẠT ĐỘNG của uỷ BAN NHÂN dân cấp xã QUA THỰC TIỄN tại THỊ TRẤN THỨ BA, HUYỆN AN BIÊN, TỈNH KIÊN GIANG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
BỘ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
NIÊN KHÓA: 2005-2009

Đề tài:
ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ QUA
THỰC TIỄN TẠI THỊ TRẤN THỨ BA, HUYỆN
AN BIÊN, TỈNH KIÊN GIANG

Giáo Viên Hướng Dẫn
Phạm Thị Diệu Hiền

Sinh Viên Thực Hiện:
Hồ Trúc Phương
MSSV: 5054879
Lớp: Luật Thương Mại 2 – K31

Cần Thơ, 4/2009


LỜI CẢM ƠN
Được đứng nơi đây để trình bày đề tài nghiên cứu của mình, đó thật sự là
một phần trong niềm mơ ước, nguyện vọng của người viết trong suốt bốn năm
học qua tại ngôi trường này. Trong suốt quá trình nghiên cứu và tìm hiểu đề tài,
người viết đã nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ của mọi người. Hôm nay,
người viết muốn bày tỏ cảm xúc của mình và gởi lời cảm ơn chân thành đến các

thầy cô Khoa Luật, trường Đại học Cần Thơ đã trang bị cho người viết vốn kiến
thức vô cùng quý báu trong bốn năm học qua. Cho người viết kính gởi lời cảm
ơn đến cán bộ thư viện trường Đại học Cần Thơ, cán bộ thư viên Khoa, Ban
Lãnh Đạo cùng tập thể cán bộ, công chức Ủy ban nhân dân Thị trấn Thứ Ba,
huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang đã tạo điều kiện tốt cho người viết nghiên cứu,
tìm hiểu và hoàn thành bài viết của mình. Đặc biệt, người viết xin gởi lời cảm ơn
chân thành nhất đến chú Lê Văn Sòng- Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thị trấn và chị
Nguyễn Thị Diễm Hằng đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ và tạo điều kiện cho người
viết rất nhiều trong suốt quá trình thực tập thực tế và tìm hiểu đề tài. Đề tài của
người viết được hoàn thành hôm nay, có thể nói người mà người viết rất cảm
kích và muốn gởi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất là cô Phạm Thị Diệu
Hiền- Giáo viên hướng dẫn, đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn người viết trong suốt
quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Sau khi hoàn thành luận văn này
và tốt nghiệp ra trường, người viết sẽ cố gắng và phấn đấu nhiều hơn nữa trong
công tác để phục vụ đất nước, để đáp lại niềm mong đợi, giúp đỡ của quý thầy cô
và mọi người./.
Xin trân trọng cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Hồ Trúc Phương


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................


MỤC LỤC

Trang

LỜI NÓI ĐẦU ..............................................................Error! Bookmark not defined.
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA
ỦY BAN NHÂN DÂN..................................................Error! Bookmark not defined.
1.1 Khái niệm chung về chính quyền địa phương.......Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm chính quyền địa phương ở một số Quốc Gia.... Error! Bookmark
not defined.
1.1.1.1 Chính quyền địa phương ở Thái Lan ......Error! Bookmark not defined.
1.1.1.2 Chính quyền địa phương ở Anh............................................... 11
1.1.2. Khái niệm chính quyền địa phương ở Việt Nam.........................................12
1.2 Quá trình hình thành và phát triển của Ủy ban nhân dân qua các giai đoạn.........13
1.2.1 Giai đoạn từ 1945 đến 1959 ........................................................................13
1.2.2 Giai đoạn từ 1959 đến 1980 ........................................................................14
1.2.3 Giai đoạn từ 1980 đến 1992 ........................................................................15
1.2.4 Giai đoạn từ 1992 đến nay ..........................................................................17
1.3 Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân theo quy định pháp luật hiện hành ..19
1.3.1 Tổ chức của Ủy ban nhân dân .....................................................................20
1.3.2 Hoạt động của Ủy ban nhân dân.................................................................21
1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã ........................................22
1.4.1 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực kinh tế 22
1.4.2 Nhiệm vụ quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực nông
nghiệp, lâm ngiệp, ngư nghiệp thủy lợi và tiểu thủ công nghiệp ...........................23
1.4.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực giáo dục,
y tế, xã hội, văn hóa và thể duc thể thao...............................................................23
1.4.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực xây
dựng, giao thông vận tải.......................................................................................24
1.4.5. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực Quốc
phòng, trật tự, an toàn xã hội và thi hành án ở địa phương....................................25

1.4.6. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực dân tộc
và tôn giáo ...........................................................................................................25
1.4.7. Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực thi hành
pháp luật..............................................................................................................25
1.5 Mối quan hệ của Ủy ban nhân dân cấp xã với các cơ quan tổ chức nhà nước khác
trong bộ máy nhà nước ............................................................................................26
1.5.1 Mối quan hệ với cấp Đảng ủy......................................................................26
1.5.2 Quan hệ với Ủy ban nhân dân cấp huyện.....................................................27
1.5.3 Quan hệ với Hội đồng nhân dân cấp xã .......................................................28
1.5.4 Quan hệ giữa Ủy ban nhân dân với trưởng ban nhân dân ấp và tổ trưởng dân
cư ........................................................................................................................29
1.5.5 Quan hệ với Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân thị trấn. .30
Chương 2 THỰC TRẠNG VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN VỀ TỔ CHỨC VÀ
HOẠT ĐỘNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ QUA THỰC TIỄN TẠI THỊ
TRẤN THỨ BA, HUYỆN AN BIÊN, TỈNH KIÊN GIANG .......................................30
2.1 Sơ lược về sự hình thành và phát triển của Ủy ban nhân dân Thị trấn Thứ Ba, huyện
An Biên, tỉnh Kiên Giang ............................................................................................30
2.2 Cơ cấu tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân Thị trấn Thứ Ba, huyện An
Biên, tỉnh Kiên Giang..............................................................................................31


2.2.1 Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân thị trấn thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh
Kiên Giang ..........................................................................................................31
2.2.2. Nguyên tắc phân công công việc của Ủy ban nhân dân thị trấn Thứ Ba,
huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang. .........................................................................33
2.2.3. Hình thức hoạt động của Ủy ban nhân dân thị trấn Thứ Ba, huyện An Biên,
tỉnh Kiên Giang. ..................................................................................................35
2.3 Phương hướng hoàn thiện về tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân qua thực
tiễn tại Thị trấn Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang........................................39
2.3.1 Thực trạng về tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân thị trấn Thứ Ba,

huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang ..........................................................................39
2.3.1.1 Một số kết quả đạt được: .................................................................39
2.3.1.2 Những khó khăn, hạn chế ................................................................42
2.3.2 Phương hướng đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang.............................................................44
2.3.3 Một số giải pháp .........................................................................................49
KẾT LUẬN ................................................................................................................57
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................59


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

LỜI NÓI ĐẦU
An Biên là một trong bốn huyện thuộc vùng U Minh Thượng, huyện nằm ở
phía tây nam của tỉnh Kiên Giang, có nhiều tiềm năng phát triển nông nghiệp,
nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản, có diện tích 40.028,98 ha, dân số là 123.678
người. Huyện lỵ là Thị Trấn Thứ Ba, nơi phát triển nhất, gồm có 7 khu vực, ấp
và 56 tổ dân cư. Thị trấn có 2.432 hộ với 11.776 người, nhân dân sống chủ yếu
bằng nghề nông1… Ủy ban nhân dân Thị Trấn thứ Ba là cơ quan chấp hành của
Hội đồng nhân dân Thị trấn, do Hội đồng nhân dân Thị trấn bầu ra, chịu trách
nhiệm chấp hành Hiến pháp, pháp luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp
trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thị trấn. Trong quá trình triển khai
hiện mục tiêu, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, Thị Trấn
thứ Ba đã đạt được nhiều thành tích đáng kể như trên lĩnh vực kinh tế: Có chuyển
biến tích cực, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, đời sống nhân dân được nâng
cao; trên lĩnh vực văn hoá xã hội có nhiều tiến bộ, nhân dân được hưởng thụ
nhiều từ hoạt động văn hoá thể thao, công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc người
có công, chăm lo cho hộ nghèo được quan tâm thực hiện tốt; an ninh quốc phòng
được giữ vững, tệ nạn xã hội từng bước được đẩy lùi…Những kết quả trên, đó là

nhờ vào sự quan tâm chỉ đạo của Đảng uỷ, sự điều hành trực tiếp của Ủy ban
nhân dân Thị trấn thứ ba, của tập thể cán bộ, đảng viên Thị trấn, đồng thời là sự
đồng tình hưởng ứng của nhân dân Thị trấn. Và những kết quả trên đã góp phần
đưa kinh tế - xã hội của Huyện An biên phát triển. Để phát huy hơn nữa những
thành tích đạt được trong công cuộc đổi mới. Ủy ban nhân dân Thị trấn đang
được củng cố và hoàn thiện về tổ chức và hoạt động. Tuy nhiên trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ, Ủy ban nhân dân thị trấn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế
trong nguyên tắc tổ chức cũng như phương thức hoạt động như: bộ máy còn
nhiều bất cập, hoạt động chưa mang lại hiệu quả cao, trình độ đội ngũ cán bộ
chưa đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới…
Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân không phải là vấn đề
mới nhưng xét thấy, để Thị trấn đạt được những thành tựu trong phát triển kinh tế
- xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, rút ngắn dần khoảng cách giàu nghèo giữa
thành thị và nông thôn thì việc đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của Ủy
ban nhân dân Thị trấn là rất cần thiết. Do đó, người viết chọn đề tài “ Đổi mới tổ
chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn Thứ Ba,
huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang” với mục đích đánh giá quá trình hoạt động của
Ủy ban nhân dân Thị trấn rút ra những ưu điểm tiến bộ, những khó khăn hạn chế
trong quy định của pháp luật và thực tiễn, từ đó có thể đề ra những phương
hướng đổi mới, góp phần làm hoàn thiện bộ máy chính quyền địa phương.
Hiện tại, người viết đang là sinh viên, ngồi trên ghế nhà trường, chưa am
hiểu về hoạt động thực tế của các đơn vị. Vì vậy, việc đi sâu vào thực tiễn để làm
sáng tỏ tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân Thị trấn, rồi nêu ra những bất
cập khó khăn trong việc áp dụng pháp luật vào thực tiễn, đề ra phương hướng
hoàn thiện cụ thể để hướng tổ chức của Ủy ban nhân dân Thị trấn đi vào hoạt
1

Xem: Số liệu thống kê hàng năm của Ủy ban nhân dân Huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang năm 2008

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

7

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

động ổn định và hiệu quả là một điều khó khăn, không tránh khỏi những khiếm
khuyết. Với thời gian thực tập tại đơn vị ngắn, người viết chỉ sử dụng phương
pháp thu thập tài liệu là chủ yếu, kết hợp với phương pháp tổng hợp,phân tích để
nghiên cứu đề tài này.
Nội dung nghiên cứu của bài luận văn, người viết chỉ trình bày theo cơ cấu
như sau:
- Mục lục
- Lời nói đầu
- Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về tổ chức và hoạt động của Ủy ban
nhân dân.
- Chương 2: Thực trạng và phương hướng hoàn thiện về tổ chức và hoạt
động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn Thứ Ba, huyện An
Biên, tỉnh Kiên Giang.
- Kết luận.
Mặc dù, đã cố gắng nhiều trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu đề tài
nhưng chắc không tránh khỏi những thiếu sót, người viết rất mong nhận được sự
đóng góp chân tình của quý thầy, cô và các bạn sinh viên để bài viết này hoàn
thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện đề tài
Hồ Trúc Phương

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

8

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ TỔ CHỨC VÀ
HOẠT ĐỘNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN
1.1 Khái niệm chung về chính quyền địa phương
Khái niệm chính quyền địa phương là khái niệm phát sinh từ khái
niệm hệ thống các cơ quan nhà nước ở địa phương. Khái niệm này được
sử dụng khá phổ biến trong nhiều văn bản pháp luật của nhà nước, là khái
niệm sử dụng nhiều trong tổ chức và hoạt động của nhà nước vào đời sống
thực tế của xã hội. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có một văn bản pháp luật
nào định nghĩa khái niệm chính quyền địa phương gồm những thiết chế
nào, mối quan hệ và cơ chế hoạt động cụ thể của các bộ phận cấu thành.
Xuất phát từ gốc độ nghiên cứu lý luận, từ gốc độ thực tiễn hay cách thức
tiếp cận về nghiên cứu của các nhà khoa học, các nhà thực tiễn và quản lý
tập chung vào ba quan điểm:
- Chính quyền địa phương là khái niệm dùng chung để chỉ tất cả các
cơ quan nhà nước (mang quyền lực nhà nước) đóng trên địa bàn địa
phương;
- Chính quyền địa phương gồm hai phân hệ cơ quan: cơ quan quyền
lực nhà nước ở địa phương (Hội đồng nhân dân) và các cơ quan hành
chính nhà nước ở địa phương (Ủy ban nhân dân);

- Chính quyền địa phương gồm bốn phân hệ cơ quan tương đương với
bốn phân hệ cơ quan nhà nước tối cao ở Trung ương (Quốc Hội, Chính
Phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân), là cơ quan quyền lực nhà
nước ở địa phương (Hội đồng nhân dân các cấp), cơ quan hành chính nhà
nước ở địa phương (Ủy ban nhân dân các cấp), cơ quan tư pháp (Tòa án
nhân dân các cấp) và các cơ quan kiểm sát (Viện kiểm sát nhân dân các
cấp).
Tóm lại, chính quyền địa phương là tổ chức hành chính có tư cách
pháp nhân được Hiến pháp và pháp luật công nhận sự tồn tại vì mục đích
quản lý một khu vực nằm trong một quốc gia. Các cán bộ chính quyền địa
phương là dân địa phương. Chính quyền địa phương có trách nhiệm cung
ứng hàng hóa công cộng (nhiệm vụ chi) cho nhân dân trong địa phương
mình và có quyền thu thuế địa phương (nguồn thu)

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

9

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

1.1.1 Khái niệm chính quyền địa phương ở một số Quốc Gia
1.1.1.1 Chính quyền địa phương ở Thái Lan
Có ba cấp chính quyền địa phương ở Thái Lan tương ứng với ba cấp
đơn vị hành chính địa phương là: Tỉnh (changwat), Huyện (Amphoe hoặc
King amphoe) và xã( tamibon) 2. Người đứng đầu chính quyền địa phương
là tỉnh trưởng, huyện trưởng và xã trưởng. Xã trưởng được quyết định

bằng hình thức bầu cử phổ thông. Ứng cử viên là các trưởng thôn (một xã
trung bình có khoảng ba thôn). Các cán bộ khác của chính quyền xã gồm
các trưởng thôn, còn lại một nhân viên y tế xã và một giáo viên tiểu học
do Xã trưởng quyết định. Còn tỉnh trưởng và huyện trưởng do Bộ Nội vụ
bổ nhiệm. Huyện trưởng còn được xem là nhân viên cấp dưới của tỉnh
trưởng. Các chính quyền địa phương ở Thái Lan, đặc biệt là chính quyền
xã được phân công tương đối ít nhiệm vụ.
1.1.1.2 Chính quyền địa phương ở Anh
Chính quyền địa phương ở Anh gồm ba cấp: Tỉnh( country); Quận,
Huyện( district, borough) và xã( parish). Tại mỗi cấp này đều có Hội đồng
dân cử được bầu bốn năm một lần theo phương pháp bầu trọn gói (enbloc)
vào ngày thứ năm đầu tiên của tháng năm. Các ủy viên Hội đồng không
được nhận lương, chỉ được nhận trợ cấp cho các hoạt động của mình. Hoạt
động xã hội không lương cũng là một truyền thống quan trọng của Anh,
đặc biệt là ở cấp cơ sở. Thông thường, Hội đồng địa phương sẽ thành lập
các bộ phận chức năng quản lý nhà nước và thuê các viên chức chuyên
nghiệp. Các bộ phận này do ủy viên Hội đồng điều hành. Như vậy khác
với các nghị sĩ cấp Trung Ương, các ủy viên Hội đồng, đồng thời tham gia
hành pháp và thông thường có mối quan hệ công tác gắn bó với các thành
viên chuyên trách trong bộ phận quản lý nhà nước. Người đứng đầu các
Hội đồng địa phương cũng như tại Nghị viện là thủ lĩnh của Đảng chiếm
đa số. So với mô hình thị trưởng của Mỹ, họ có thể không được sự ủy
nhiệm trực tiếp( qua bầu cử) của dân chúng và vì vậy cũng không phải là
nhân vật nổi bật. Mặt khác, sự lãnh đạo của họ mang tính tập thể. Hiện
nay, nếu xét theo cấp hành chính thì ở Anh có 39 tỉnh với tổng cộng 296
huyện và gần 10000 xã. Tại khu vực đô thị có 66 quận. Trong đó, khu vực
Luân Đôn (London metropolitan area) chiếm 32 quận. Riêng nội thành
Luân Đôn( city of London) có quy chế riêng. Tại khu vực Luân Đôn chỉ
có cấp quận(32), trong khi đó 34 quận khác còn bao gồm cả cấp xã3.

2

Xem, />&oq=
3
Xem: />
GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

10

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

1.1.2 Khái niệm chính quyền địa phương ở Việt Nam
Khác với chế độ tự quản địa phương ở một số nước, chính quyền
địa phương ở nước ta là bộ phận hợp thành của chính quyền nhà nước
thống nhất, bao gồm các cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương do
nhân dân địa phương trực tiếp bầu ra (Hội đồng nhân dân) và các tổ chức
khác được thành lập trên cơ sở các cơ quan quyền lực nhà nước theo quy
định của pháp luật (Ủy ban nhân dân, các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy
ban nhân dân, thường trực Hội đồng nhân dân, các ban của Hội đồng nhân
dân) nhằm quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương trên
nguyên tắc tập trung dân chủ và kết hợp hài hòa giữa lợi ích nhân dân địa
phương với lợi ích chung của cả nước. Cũng như trong nhiều văn bản của
Đảng và nhà nước, khái niệm chính quyền địa phương được sử dụng để
chỉ tổ chức và hoạt động của hai cơ quan là Hội đồng nhân dân và Ủy ban
nhân dân. Nghị quyết lần thứ Ba Ban chấp hành Trung Ương Đảng (khóa
VIII) ngày 18/06/1977 tại phần III, mục 4 về tiếp tục cải cách hành chính

nhà nước đối với chính quyền địa phương chỉ đề cập đến việc kiện toàn
củng cố Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân và hướng cải cách tổ chức
và hoạt động của hai cơ quan này mà không đề cập đến các cơ quan nhà
nước ở địa phương. Hiện nay, theo quy định của Hiến pháp 1992 và luật
tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003, Chính quyền
địa phương được tổ chức ở ba cấp tương ứng với các đơn vị hành chính
sau đây:
- Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương( gọi chung là cấp tỉnh);
- Huyện quận thị xã, thành phố thuộc tỉnh(gọi chung là cấp huyện);
- Xã, phường, thị trấn( gọi chung là cấp xã).
Trong cơ cấu tổ chức chính quyền địa phương, điều 123 Hiến pháp
1992:“ Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân dân bầu, là cơ quan chấp hành
của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu
trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, các văn bản của các cơ quan nhà
nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân.” Ủy ban nhân dân
được tổ chức ở các cấp tỉnh, huyện, xã. Người đứng đầu Ủy ban nhân dân
là Chủ tịch Ủy ban nhân dân, về danh nghĩa, chức vụ này do Hội đồng
nhân dân cùng cấp bầu ra bằng hình thức bỏ phiếu kín. Thông thường, chủ
tịch Ủy ban nhân dân sẽ đồng thời là Phó bí thư cấp Ủy ở địa phương.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân hai thành phố trực thuộc Trung Ương là Hà Nội
và Thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời sẽ là Ủy viên Ban chấp hành Trung
Ương Đảng Cộng Sản Việt Nam.

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

11

SVTH: Hồ Trúc Phương

Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

1.2 Quá trình hình thành và phát triển của Ủy ban nhân dân qua
các giai đoạn
1.2.1 Giai đoạn từ 1945 đến 1959
Sau cách mạng Tháng Tám, chính quyền Trung ương của nhà nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa thành lập Chính phủ lâm thời từ Quốc dân đại
hội Tân Trào. Ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính Phủ lâm thời, Hồ
chủ tịch sớm tổ chức tổng tuyển cử bầu Quốc Hội và xây dựng Hiến pháp.
Ở địa phương, việc xây dựng và củng cố chính quyền địa phương cũng
được tiến hành khẩn trương. Chỉ vài tháng, sau khi đọc bản:“ Tuyên ngôn
độc lập” khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Hồ chủ tịch đã ký
hai sắc lệnh: Sắc lệnh số 63 ngày 22-11-1945 về tổ chức Hội đồng nhân
dân và Ủy ban hành chính xã, huyện, tỉnh kỳ và Sắc lệnh số 77 ngày 2112-1945 về tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban hành chính thành phố,
khu phố. Hai sắc lệnh quy định một cách khá cụ thể về chức năng và
quyền hạn của chính quyền địa phương.
Chính quyền ở nước ta được tổ chức ở bốn cấp (kỳ, tỉnh, huyện,
xã).Trong bốn cấp chính quyền nói trên đều tổ chức ra Ủy ban hành chính.
Ngày 9/11/1946, Quốc Hội thông qua bản Hiến pháp đầu tiên của nhà
nước dân chủ nhân dân Việt Nam. Hiến pháp 1946 chia cả nước ra ba bộ
(Bắc, Trung, Nam), mỗi bộ chia thành tỉnh, mỗi tỉnh chia thành huyện,
mỗi huyện chia thành xã. Hội đồng nhân dân chỉ tổ chức ở cấp tỉnh, thành
phố và thị xã, còn ở mỗi đơn vị hành chính đều có Ủy ban hành chính.
Lúc này, Ủy ban nhân dân được gọi là Ủy ban hành chính. Ủy ban hành
chính được tổ chức theo các cấp do Hội đồng nhân dân bầu ra, cấp nào
không có Hội đồng nhân dân thì do cấp dưới trực tiếp bầu ra. Theo điều
58 Hiến pháp 1946 quy định:” Ở tỉnh, thành phố, thị xã và xã có Hội đồng
nhân dân do đầu phiếu phổ thông và trực tiếp bầu ra; Hội đồng nhân dân
tỉnh, thành phố, thị xã hay xã cử ra Ủy ban hành chính; Ở bộ và huyện,

chỉ có Ủy ban hành chính. Ủy ban hành chính bộ do Hội đồng các tỉnh và
thành phố lớn bầu ra. Ủy ban hành chính huyện do Hội đồng các xã bầu
ra.” Ủy ban hành chính có trách nhiệm: a) thi hành các mệnh lệnh của cấp
trên; b) thi hành các nghị quyết của Hội đồng nhân dân địa phương mình
sau khi được cấp trên chuẩn y; c) chỉ huy công việc hành chính trong địa
phương. Nhiệm kỳ của Ủy ban hành chính các cấp theo nhiệm kỳ của Hội
đồng nhân dân là 2 năm (khóa đầu là 1 năm). Hiến pháp còn đổi tên gọi
đơn vị hành chính kỳ thành bộ. Như vậy theo các sắc lệnh số 63, số 77 và
Hiến pháp 1946, một hệ thống cơ quan chính quyền địa phương kiểu mới
được thành lập chính thức.

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

12

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

1.2.2 Giai đoạn từ 1959 đến 1980
Giai đoạn 1953 đến 1956, tình hình kinh tế- xã hội đã có những
thay đổi cơ bản, không còn phù hợp với một số quy định trong Hiến pháp
1946. Do đó, yêu cầu bức thiết phải sửa đổi Hiến pháp 1946 được đặt ra,
sao cho phù hợp với tình hình chung của cả nước. Ngày 1/1/1960, Chủ
tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã ký lệnh công bố. Hiến pháp 1959
ra đời. Theo điều 78 Hiến pháp“Các đơn vị hành chính trong nước Việt
Nam dân chủ cộng hòa phân thành ba cấp: Nước chia thành tỉnh, khu tự
trị, thành phố thuộc Trung ương; Tỉnh chia thành huyện, thành phố, thị xã;

Huyện chia thành xã, thị trấn; Các đơn vị hành chính trong khu vực tự trị
do luật định.”
Ở tất cả các đơn vị hành chính trên đều thành lập Hội đồng nhân
dân và Ủy ban hành chính. Trong đó, Ủy ban hành chính sẽ do Hội đồng
nhân dân bầu ra, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, đồng thời
là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Ủy ban hành chính gồm có
Chủ tịch, một hoặc nhiều Phó chủ tịch, ủy viên thư ký và các ủy viên;
Nhiệm kỳ của Ủy ban hành chính theo nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân
đã bầu ra mình( Nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và tương
đương là 3 năm; Nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân cấp huyện và tương
đương là 2 năm); Khi Hội đồng nhân dân hết nhiệm kỳ hoặc bị giải tán,
Ủy ban hành chính tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi nào Hội đồng nhân
dân mới bầu ra Ủy ban nhân dân mới( Theo điều 88 Hiến pháp 1959). Bên
cạnh đó, Ủy ban hành chính các cấp có quyền lãnh đạo công tác của các
ngành thuộc quyền mình và của các Ủy ban hành chính cấp dưới, có
quyền sửa đổi hoặc bãi bỏ những quyết định không thích đáng của các
ngành công tác thuộc quyền mình và của các Ủy ban hành chính cấp dưới,
có quyền đình chỉ việc thi hành những nghị quyết không thích đáng của
Hội đồng nhân dân cấp dưới trực tiếp và đề nghị Hội đồng nhân dân cấp
mình sửa đổi hoặc bãi bỏ những nghị quyết ấy. Song, Ủy ban hành chính
các cấp cũng chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Hội đồng nhân
dân cấp mình và trước cơ quan hành chính nhà nước cấp trên trực tiếp; Ủy
ban hành chính các cấp chịu lãnh đạo của Ủy ban hành chính cấp trên và
sự lãnh đạo thống nhất của Hội đồng Chính phủ( theo điều 90, điều 91
Hiến pháp 1959 quy định). Đây là thời kỳ, bộ máy nhà nứơc được tổ chức
theo hướng của bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa. Ủy ban hành chính
không chỉ đại diện cho Hội đồng nhân dân cấp mình mà còn đại diện cho
cả hệ thống cơ quan hành chính ở địa phương.

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

13

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

1.2.3 Giai đoạn từ 1980 đến 1992
Cách mạng nước ta chuyển sang giai đoạn mới, nhà nước có một sứ
mệnh lịch sử mới. Yêu cầu về xây dựng một bản hiến pháp mới với cơ chế
chính quyền mới lại được đặt ra nhưng không thể tiến hành ngay được,
cho đến khi, Hiến pháp 1980 ra đời thì thiết chế chính quyền địa phương
có những thay đổi nhất định như tên gọi của cơ quan chấp hành ở các cấp
là Ủy ban nhân dân, không gọi là Ủy ban hành chính như Hiến pháp 1946
và cả Hiến pháp 1959. Hiến pháp 1980 quy định các đơn vị hành chính
của nước ta ở địa phương rất rõ ràng: Nước chia thành tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ương và đơn vị hành chính tương đương; Tỉnh chia thành
huyện, thành phố thuộc tỉnh và thị xã; Thành phố trực thuộc Trung ương
chia thành quận, huyện và thị xã; Huyện chia thành xã và thị trấn; Thành
phố thuộc tỉnh, thị xã chia thành phường và xã; Quận chia thành phường.
Các đơn vị hành chính nói trên đều thành lập Hội đồng nhân dân và
Ủy ban nhân dân. Bộ máy nhà nước ở Hiến pháp 1980 về cơ bản dựa trên
cơ sở của bộ máy nhà nước ở Hiến pháp 1959, nhưng về chất thì nó cơ
bản hoàn thiện hơn. Nguyên tắc tập quyền xã hội chủ nghĩa đã vận dụng
triệt để thay cho nguyên tắc tập trung thống nhất. Bộ máy chính quyền địa
phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Hội đồng nhân
dân các cấp được tăng cường vai trò của mình, có quyền quyết định các
vấn đề xây dựng địa phương và bầu ra Ủy ban nhân dân. Theo điều 121

Hiến pháp 1980:” Ủy ban nhân dân là cơ quan chấp hành của Hội đồng
nhân dân, là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Ủy ban nhân dân
chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Hội đồng nhân dân cùng cấp
và trước Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp; Ủy ban nhân dân tỉnh, thành
phố trực thuộc Trung ương và cấp tương đương chịu trách nhiệm và báo
cáo công tác trước Hội đồng nhân dân cùng cấp và trước Hội đồng bộ
trưởng. Mỗi thành viên Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm cá nhân về
công tác của mình trước Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, và cùng
với các thành viên khác chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của Ủy ban
nhân dân trước Hội đồng nhân dân.” Tổ chức của Ủy ban nhân dân gồm
có: Chủ tịch, một hoặc nhiều Phó chủ tịch, ủy viên thư ký và các ủy viên
khác. Nhiệm kỳ của Ủy ban nhân dân theo nhiệm kỳ của Hội đồng nhân
dân (nhiệm kỳ của mỗi khóa Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương và cấp tương đương là 4 năm; nhiệm kỳ của mỗi khóa Hội
đồng nhân dân các cấp khác là 2 năm). Khi Hội đồng nhân dân hết nhiệm
kỳ, Ủy ban nhân dân tiếp tục làm nhiệm vụ cho đến khi Hội đồng nhân
dân khóa mới bầu ra Ủy ban nhân dân khóa mới; Trong trường hợp Hội
đồng nhân dân bị giải tán, Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp chỉ định Ủy
ban nhân dân lâm thời để đảm nhiệm công tác cho đến khi Hội đồng nhân
GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

14

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

dân khóa mới bầu ra Ủy ban nhân dân khóa mới. Trong trường hợp, Hội

đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc cấp tương
đương bị giải tán thì Hội đồng Bộ trưởng chỉ định Ủy ban nhân dân lâm
thời (điều 126).
Ngoài ra, Ủy ban nhân dân triệu tập hội nghị Hội đồng nhân dân
cùng cấp; chấp hành nghị quyết của Hội đồng nhân dân và quyết định, chỉ
thị của các cơ quan hành chính cấp trên quản lý công tác hành chính ở địa
phương; chỉ đạo các ngành, các cấp thuộc quyền mình nhằm hoàn thành
kế hoạch nhà nước, phát triển kinh tế và văn hóa, củng cố quốc phòng, cải
thiện đời sống nhân dân; xét và giải quyết các điều khiếu nại, tố cáo và
kiến nghị của nhân dân. Đồng thời, Ủy ban nhân dân còn có quyền đình
chỉ việc thi hành, sửa đổi hoặc bãi bỏ những quyết định không thích đáng
của các ngành thuộc quyền mình và của Ủy ban nhân dân cấp dưới, đình
chỉ việc thi hành những nghị quyết không thích đáng của Hội đồng nhân
dân cấp mình sửa đổi hoặc bãi bỏ những nghị quyết đó.
1.2.4 Giai đoạn từ 1992 đến nay
Đường lối đổi mới của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của
Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng đã đòi hỏi đất nước phải có một hệ
thống pháp luật mới, một bộ máy nhà nước mới để quản lý hiệu quả nền
kinh tế mở, có sự tham gia của nhiều thành phần và một xã hội dân chủ
toàn quốc. Theo quy định của Hiến pháp 1992, chính quyền địa phương
vẫn được tổ chức theo các đơn vị hành chính cũ. Tất cả các đơn vị hành
chính đều tổ chức ra chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân,
do nhân dân địa phương bầu ra, có trách nhiệm quyết định các vấn đề có
liên quan đến đời sống của nhân dân địa phương và Ủy ban nhân dân, do
Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu ra, có trách nhiệm thực hiện các quyết
định của Hội đồng nhân dân và các quyết định khác của các cơ quan nhà
nước cấp trên. Dưới Ủy ban nhân dân có các ban, ngành trực thuộc. Ở cấp
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được gọi là các sở, ủy ban với con
số khoảng 15 đến 20; Ở cấp huyện, quận,thành phố hoặc thị xã thuộc tỉnh
được gọi là phòng, ban có từ 7 đến 10. Chính quyền cấp cơ sở xã, phường,

thị trấn không có các cơ quan, ban, ngành trực thuộc, tất cả các công việc
có liên quan đến chính quyền đều do Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn
tổ chức thực hiện.
Việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương không có gì
thay đổi so với Hiến pháp 1980 nên tổ chức chính quyền địa phương còn
nhiều hạn chế như những quy định của các cấp chính quyền đều có cơ cấu
tổ chức hoạt động gần như nhau, không có sự phân biệt giữa chính quyền
nông thôn và chính quyền thành thị, không có sự phân biệt giữa chính

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

15

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

quyền của đơn vị hành chính tự nhiên với chính quyền của đơn vị hành
chính nhân tạo để thấy được các cấp chính quyền khác nhau rất nhiều trên
các mặt: dân số và cơ cấu dân số, lãnh thổ, tiềm năng, mối quan hệ trên
dưới…xét từ gốc độ quản lý, các cấp sẽ không dễ triển khai theo yêu cầu
bởi vị thế và năng lực khác nhau. Những hạn chế này đã tồn tại từ Hiến
pháp 1959 và chúng ta vẫn thấy những hạn chế này trong Hiến pháp 1980,
thậm chí đến Hiến pháp 1992 những quy định đó vẫn còn duy trì, mặc dù
những hạn chế trên được khắc phục một phần bởi sự quy định cụ thể hóa
quyền hạn, nhiệm vụ theo pháp lệnh về quyền hạn, nhiệm vụ của Hội đồng
nhân dân các cấp. Tuy nhiên Hiến pháp 1992 có sự mở hơn, bằng cách
quy định việc tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân do luật

định.
Nước ta đã ban hành luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban
nhân dân năm 1994, đơn vị hành chính cũng phân chia như luật tổ chức
Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 1983 thì quy định các đơn vị
hành chính đều thành lập Ủy ban nhân dân. Theo luật tổ chức Hội đồng
nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 1994 thì cơ cấu tổ chức của Hội dồng
nhân dân và Ủy ban nhân dân gọn nhẹ hơn trước đây, số đại biểu Hội
dồng nhân dân và Ủy ban nhân dân giảm từ 25%-30%. Song chức năng,
nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân vẫn chưa được quy định cụ thể. Chính vì
vậy, luật tổ chức Hội đồng nhân dân vả Ủy ban nhân dân đã được Quốc
Hội thông qua ngày 26/11/2003, luật này sửa đổi bổ sung từ luật năm
1994. Đây là điểm tiến bộ của luật 2003. Nguyên tắc tập quyền Xã hội chủ
nghĩa được giữ vững, được chú trọng đúng mức cũng như được vận dụng
hợp lý về cơ quan chính quyền địa phương các cấp. Hội đồng nhân dân và
Ủy ban nhân dân vẫn không thay đổi về nhiệm vụ và quyền hạn trong cơ
cấu tổ chức nhưng nhiệm vụ và quyền hạn các cấp được quy định cụ thể
hơn. Có điểm mới quan trọng trong Hiến pháp 1992 là sự phân định quyền
hạn giữa tập thể Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân theo
hướng tăng quyền hạn điều hành của Chủ tịch Ủy ban nhân dân để giải
quyết công việc nhanh chóng. Nhiệm kỳ của Ủy ban nhân dân các cấp vẫn
theo nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân các cấp nhưng tăng lên 1 năm là 5
năm. Theo điều 123 Hiến pháp 1992:” Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân
dân bầu là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính
nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, các
văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng
nhân dân.” Ủy ban nhân dân trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật
quy định, ra quyết định, chỉ thị và kiểm tra việc thi hành những văn bản
đó. Còn Chủ tịch Ủy ban nhân dân lãnh đạo, điều hành hoạt động của Ủy
ban nhân dân. Khi quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương,

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

16

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Ủy ban nhân dân phải thảo luận tập thể và quyết định theo đa số. Chủ tịch
Ủy ban nhân dân có quyền đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ những văn
bản sai trái của các cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân và các văn bản sai trái
của Ủy ban nhân dân cấp dưới; đình chỉ thi hành nghị quyết sai trái của
Hội đồng nhân dân cấp dưới, đồng thời đề nghị Hội đồng nhân dân cấp
mình bãi bỏ những nghi quyết đó( điều 124).
Trong tiến trình nghiên cứu sửa đổi hiến pháp 1992, vấn đề sửa đổi
các quy định liên quan đến chính quyền địa phương được đặt ra là rất lớn.
Trên các diễn đàn khoa học, có nhiều ý kiến đề nghị sửa đổi các quy định
của Hiến pháp về chính quyền địa phương. Tuy nhiên, Hiến pháp 1992 đã
được sửa đổi, bổ sung năm 2001 không có sự điều chỉnh gi về chính
quyền địa phương .Do dó các quy định của Hiến pháp 1992 về chính
quyền địa phương vẫn được giữ nguyên.

1.3 Tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân theo quy định
pháp luật hiện hành
Ủy ban nhân dân là mắt xích quan trọng trong việc phát huy hiệu
quả của chính quyền địa phương, góp phần bảo đảm hoạt động hành chính
nhà nước thông suốt từ Trung ương đến cơ sở. Theo luật tổ chức Hội đồng
nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003, Ủy ban nhân dân do Hội đồng

nhân dân bầu là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành
chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân
cùng cấp và cơ quan nhà nước cấp trên. Ủy ban nhân dân thực hiện chức
năng quản lý nhà nước ở địa phương; tổ chức và hoạt động theo nguyên
tắc tập trung dân chủ.
Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, các
văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng
nhân dân cùng cấp nhằm bảo đảm thực hiện chủ trương, biện pháp phát
triển kinh tế- xã hội; củng cố an ninh, quốc phòng và thực hiện các chính
sách trên địa bàn.
1.3.1 Tổ chức của Ủy ban nhân dân
Theo luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm
2003, Ủy ban nhân dân do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu ra, gồm có
Chủ tịch, Phó chủ tịch và Ủy viên. Chủ tịch Ủy ban nhân dân là đại biểu
Hội đồng nhân dân. Các thành viên khác của Ủy ban nhân dân không nhất
thiết phải là đại biểu của Hội đồng nhân dân. Kết quả bầu các thành viên
của Ủy ban nhân dân phải được chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp trên trực
tiếp phê chuẩn; kết quả bầu của các thành viên nhân dân cấp tỉnh phải
được thủ tướng Chính phủ phê chuẩn.

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

17

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Trong nhiệm kỳ nếu khuyết Chủ tịch Ủy ban nhân dân thì chủ tịch
Hội đồng nhân dân cùng cấp giới thiệu người ứng cử Chủ tịch Ủy ban
nhân dân để Hội đồng nhân dân bầu. Người được bầu giữ chức vụ Chủ
tịch Ủy ban nhân dân trong nhiệm kỳ không nhất thiết là đại biểu Hội
đồng nhân dân.
Số lượng thành viên của Ủy ban nhân dân các cấp được quy định
như sau: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có từ chín đến mười một thành viên,
Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và Ủy ban nhân dân thành phố Hồ chí
Minh có không quá mười ba thành viên; Ủy ban nhân dân cấp huyện có từ
bảy đến chín thành viên; Ủy ban nhân dân cấp xã có từ ba đến năm thành
viên. Số lượng thành viên và số Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân của mỗi
cấp do Chính phủ quy định.
Ví dụ: Theo điều 13 Nghị định số 107/2004/NĐ-CP ngày 1 tháng 4
năm 2004 của Chính Phủ quy định về số lượng Phó chủ tịch và cơ cấu
thành viên Ủy ban nhân dân các cấp” Ủy ban nhân dân phường, thị trấn có
5 thành viên gồm có 1 Chủ tịch, 2 Phó chủ tịch, 2 ủy viên”
Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân còn có các cơ quan chuyên môn
thuộc Ủy ban nhân dân, đó là cơ quan tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân
cùng cấp thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương và thực hiện
một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự ủy nhiệm của Ủy ban nhân dân cùng
cấp và theo quy định của pháp luật; góp phần bảo đảm sự thống nhất quản
lý các ngành hoặc lĩnh vực công tác từ Trung ương đến cơ sở. Chính phủ
quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân và
hướng dẫn tổ chức một số cơ quan chuyên môn để Hội đồng nhân dân cấp
tỉnh quyết định để phù hợp với đặc điểm riêng của địa phương( theo điều
128, điều 130 luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân).
1.3.2 Hoạt động của Ủy ban nhân dân
Theo điều 123 luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân
năm 2003, hình thức hoạt động chính của Ủy ban nhân dân như sau:” Ủy
ban nhân dân mỗi tháng hợp ít nhất một lần, các quyết định của Ủy ban

nhân dân phải được quá nửa tổng số thành viên Ủy ban nhân dân biểu
quyết tán thành”
Ủy ban nhân dân thảo luận tập thể và quyết định theo đa số các vấn
đề sau:
- Chương trình làm việc của Ủy ban nhân dân;
- Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội, dự toán ngân sách, quyết toán
ngân sách hàng năm và quỹ dự phòng của địa phương trình Hội đồng
nhân dân quyết định;
GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

18

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

- Kế hoạch đầu tư, xây dựng các công trình trọng điểm ở địa phương
trình Hội đồng nhân dân quyết định;
- Kế hoạch huy động nhân lực, tài chính để giải quyết các vấn đề cấp
bách của địa phương trình Hội đồng nhân dân quyết định;
- Các biện pháp thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân về kinh
tế- xã hội; thông qua báo cáo của Ủy ban nhân dân trình Hội đồng nhân
dân;
- Đề án thành lập mới, sáp nhập, giải thể các cơ quan chuyên môn
thuộc Ủy ban nhân dân và việc thành lập mới, nhập, chia, điều chỉnh địa
giới hành chính ở địa phương.
Ủy ban nhân dân chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Hội
đồng nhân dân cùng cấp và Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp; Ủy ban

nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Hội đồng
nhân dân cùng cấp và Chính phủ. Ngoài ra, Ủy ban nhân dân còn phối hợp
với Thường trực Hội đồng nhân dân và các Ban của Hội đồng nhân dân
cùng cấp chuẩn bị nội dung các kỳ hợp Hội đồng nhân dân, xây dựng đề
án trình Hội đồng nhân dân xem xét, quyết định.

1.4 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã
Ủy ban nhân dân thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo
Hiến pháp, luật và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, phát hu y
quyền làm chủ của nhân dân, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, ngăn
ngừa và chống các biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tham nhũng,
lãng phí, vô trách nhiệm và các biểu hiện tiêu cực khác của cán bộ, công
chức và trong chính quyền địa phương.
1.4.1 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực kinh tế
Trong lĩnh vực kinh tế, Ủy ban nhân dân xã, thị trấn có những nhiệm
vu, quyền hạn mang tính đặt thù sau:
Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế hàng năm trình Hội đồng nhân
dân cùng cấp thông qua để trình Ủy ban nhân dân huyện phê duyệt, tổ
chức thực hiện kế hoạch đó;
Lập dự toán thu chi ngân sách nhà nước trên địa bàn, dự toán thu chi
ngân sách địa phương và phương án phân bổ dự toán ngân sách cấp mình;
dự toán điều chỉnh ngân sách địa phương trong trường họp cần thiết và lập
quyết toán ngân sách địa phương trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết
định và báo cáo Ủy ban nhân dân, cơ quan tài chính cấp trên trực tiếp;

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

19

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương, phối hợp với các cơ quan nhà
nước cấp trên trong việc quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn xã, thị
trấn và báo cáo về ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật;
Tổ chức và sử dụng hợp lý, có hiệu quả quỹ đất được giữ lại phục vụ
các nhu cầu công ích của địa phương; xây dựng và quản lý các công trình
công cộng, đường giao thông, tru sở, trường học, trạm y tế, công trình
điện, nước theo quy định của pháp luật;
Huy động sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân để đầu tư xây dựng các
công trình kết cấu hạ tầng của xã, thị trấn trên nguyên tắc dân chủ, tự
nguyện. Việc quản lý các khoản đóng góp này phải công khai, có kiểm tra,
kiểm soát và bảo đảm sử dụng đúng mục đích, đúng chế độ theo quy định
của pháp luật
1.4.2 Nhiệm vụ quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong lĩnh
vực nông nghiệp, lâm ngiệp, ngư nghiệp thủy lợi và tiểu thủ công
nghiệp
Trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp thủy lợi và tiểu
thủ công nghiệp, Ủy ban nhân dân xã thị trấn có những nhiệm vụ, quyền
hạn sau:
Tổ chức và hướng dẫn việc thực hiện các chương trình kế hoạch, đề án
khuyến khích phát triển và ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ để phát
triển sản xuất và hướng dẫn nông dân chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cây
trồng, vật nuôi trong sản xuất theo quy hoạch, kế hoạch chung và phòng
trừ các bệnh dịch đối với cây trồng vật nuôi;
Tổ chức việc xây dựng các công trình thủy lợi nhỏ; thực hiện việc tu

bổ, bảo vệ đê điều, bảo vệ rừng; phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên
tai, bảo lụt; ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ
đê điều, bảo vệ rừng tại địa phương;
Quản lý, kiểm tra,bảo vệ việc sử dụng nguồn nước trên địa bàn theo
quy định của pháp luật;
Tổ chức, hướng dẫn việc khai thác và phát triển các ngành, nghề truyền
thống ở địa phương và tổ chức ứng dụng tiến bộ về khoa học công nghệ để
phát triển các ngành nghề mới.
1.4.3 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội, văn hóa và thể duc thể thao.
Trong lĩnh vực giáo dục, y tế,xã hội, văn hóa và thể dục thể thao, Ủy
ban nhân dân cấp xã, thị trấn có những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

20

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Thực hiện kế hoạch phát triển sự nghiệp giáo dục ở địa ph ương; phối
hợp với trường học huy động trẻ em vào lớp một đúng dộ tuổi; tổ chức
thực hiện các lớp bổ túc văn hóa, thực hiện xóa mù chữ cho những nguời
trong độ tuổi;
Tổ chức xây dựng và quản lý, kiểm tra hoạt động của nhà trẻ, lớp mẫu
giáo, trường mầm non ở địa phương; phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp
trên quản lý trường tiểu học, trường trung học cơ sở trên địa bàn;

Tổ chức thực hiện các chương trình y tế cơ sở dân số, kế hoach hóa
gia đình được giao, vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh, phòng chống các
bệnh dịch;
Xây dựng phong trào và tổ chức các hoạt động văn hóa, thể dục, thể
thao; tổ chức các lễ hội cổ truyền, bảo vệ và phát huy giá trị của các di
tích lịch sử- văn hóa và danh lam thắng cảnh ở địa phương theo quy định
của pháp luật;
Thực hiện chính sách, chế độ đối với thương binh, gia đình liệt sỹ,
những người và gia đình có công với nước theo quy định của pháp luật;
Tổ chức các hoạt dộng từ thiện, nhân đạo, vận động nhân dân giúp đỡ
các gia đình khó khăn, người già neo đơn, người tàn tật, trẻ mồ côi không
nơi nương tựa; tổ chức các hình thức nuôi dưỡng, chăm sóc các đối tượng
chính sách ở địa phương theo quy định của pháp luật;
Quản lý,bảo vệ, tu bổ nghĩa trang liệt sỹ; quy hoạch quản lý nghĩa địa
ở địa phương.
1.4.4 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải
Trong lĩnh vực xây dựng giao thông vận tải, Ủy ban nhân dân cấp xã,
thị trấn thực hiện những nhiệm vụ quyền hạn sau:
Tổ chức thực hiện việc vây dựng, tu bổ đường giao thong trong xã theo
phân cấp;
Quản lý việc xây dựng, cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở điểm
dân cư nông thôn theo quy định của pháp luật; Kiểm tra việc thực hiện
pháp luật về xây dựng và xử lý vi phạm pháp luật theo thẩm quyền do
pháp luật quy định;
Tổ chức việc bảo vệ, kiểm tra xử lý các hành vi xâm phạm đường giao
thông và các công trình cơ sở hạ tầng khác ở địa phương theo quy định
của pháp luật;

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

21

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Huy động sự đóng góp tự nguyện của nhân dân để xây dựng đường
giao thông, cầu cống trong xã theo quy định của pháp luật;
1.4.5 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực Quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội và thi hành án ở địa
phương
Trong lĩnh vực Quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội và thi hành án ở
địa phương, Ủy ban nhân dân thực hiện những nhiệm vụ và quyền hạn
sau đây:
Tổ chức tuyên truyền, giáo dục, xây dựng quốc phòng toàn dân, xây
dựng làng xã chiến đấu trong khu vực phòng thủ địa phương;
Thực hiện công tác nghĩa vụ quân sự và tuyển quân theo kế hoạch;
đăng kí, quản lý quân nhân dự bị động viên; tổ chức thực hiện vệc xây
dựng, huấn luyện việc sử dụng lực lượng dân quân dự bị ở địa phương;
Thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội; xây
dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc vững mạnh, thực hiện
biện pháp phòng ngừa và chống tội phạm, các tệ nạn xã hội và các hành vi
vi phạm pháp luật khác ở địa phương;
Quản lý hộ khẩu; tổ chức thực hiện việc đăng kí tạm trú, quản lý việc
đi lại của người nước ngoài ở địa phương.
1.4.6 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực dân tộc và tôn giáo

Trong việc thực hiện chính sách dân tộc và chính sách tôn giáo của
nhà nước, Ủy ban nhân dân cấp xã, thị trấn có nhiệm vụ quyền hạn sau:
Tổ chức hướng dẫn và bảo đảm thực hiện chính sách dân tộc , chính
sách tôn giáo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân ở địa
phương theo quy định của pháp luật.
1.4.7 Nhiệm vụ và quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp xã trong
lĩnh vực thi hành pháp luật
Trong việc thi hành pháp luật, Ủy ban nhân dân cấp xã, thị trấn thực
hiện những nhiệm vụ quyền hạn sau:
Tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật, giải quyết các vi phạm pháp
luật và tranh chấp nhỏ trong nhân dân theo quy định của pháp luật.
Tổ chức tiếp dân, giải quyết các khiếu nại tố cáo và kiến nghị của công
dân theo thẩm quyền.

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

22

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Tổ chức thực hiện hoặc phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc
thi hành án theo quy định của pháp luật; tổ chức thực hiện các quyết định
về sử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra những nhiệm vụ và quyền hạn đã nêu trên, so với Ủy ban
nhân dân cấp xã, thị trấn, Ủy ban nhân dân phường còn có hem những
nhiệm vụ và quyền hạn :

Tổ chức thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân phường về
việc bảo đảm thực hiện thống nhất kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và
quy hoạch đô thị, xây dựng nếp sống văn minh đô thị, phòng chống các tệ
nạn xã hội, giữ gìn trật tự vệ sinh, sạch đẹp khu phố, long đường, lề
đường, trật tự công cộng và cảnh quan đô thị; quản lý dân cư đô thị trên
địa bàn;
Thanh tra việc sử dụng đất đai của tổ chức cá nhân trên địa bàn tho
quy định của pháp luật;
Quản lý và bảo vệ cơ sở hạ tầng kĩ thuật trên địa bàn phường thao phân
cấp; ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm đối với các cơ sở hạ tầng kỹ
thuật theo quy định của pháp luật.
Kiểm tra giấy phép xây dựng của tổ chức, cá nhân trên địa bàn
phường; lập biên bản đình chỉ những công trình xây dựng, sửa chửa cải
tạo không có giấy phép, trái với quy định của giấy phép và báo cáo cơ
quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, quyết định.
1.5 Mối quan hệ của Ủy ban nhân dân cấp xã với các cơ quan tổ chức
nhà nước khác trong bộ máy nhà nước
1.5.1 Mối quan hệ với cấp Đảng ủy
Trong điều 4 Hiến pháp 1992 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam có ghi nhận:” Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tuyên phong của
giai cấp công dân Việt Nam, đại biểu trung thành của giai cấp công nhân,
nhân dân lao động cả dân tộc theo chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh và lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội”. Đảng muốn thực
hiện nhiệm vụ của mình đạt được nhiều thành công trong qua trình lãnh
đạo thì Đảng cần phải liên hệ thường xuyên với các cơ quan, các cơ sở ở
địa phương gần gũi nhân dân, đặc biệt là Ủy ban nhân dân cấp xã để biết
được và hiểu được nguyện vọng của dân, từ đó đề ra những phương hướng
hoạt động cụ thể phù hợp với tiêu chí nhà nước“ của dân-do dân-vì dân”.
Như đã biết, Đảng không phải là cơ quan nhà nước, do đó Đảng
không sử dụng quyền lực nhà nước để lãnh đạo nhân dân, mà Đảng vận

dụng uy tính chính trị, sự tín nhiệm của nhân dân đối với Đảng để dẫn dắt

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

23

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

nhân dân theo đường lối mà Đảng đã đề ra. Đảng lãnh đạo nhân dân bằng
phương pháp giáo dục, thuyết phục, tuyên truyền, vận động và bằng sự
gương mẫu Đảng ủy. Ngoài ra, mối quan hệ giữa Đảng Ủy với Ủy ban
nhân dân cấp xã còn thể hiện qua công tác, kiểm tra, thực hiện đường lối
chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước thông qua ý kiến đóng góp của
nhân dân địa phương, thông qua đội ngũ Đảng viên của mình hoạt động ở
địa phương.Để lãnh đạo chính quyền địa phương một cách toàn diện,
Đảng ủy Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đi sâu, đi sát vào hoạt động
của chính quyền địa phương, nắm vững tình hình chủ trương hoặc chỉ đạo
chính quyền, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình mà cấp trên
giao phó. Đảng tự chỉnh đốn, tự phê bình trước quần chúng nhân dân, tự
đổi mới, cung cấp tổ chức, tăng cường cơ sở Đảng làm công tác trọng tâm
của công, công tác xây dựng Đảng trong thời gian tới và cần phải làm rõ
ràng. Đường lối của Đảng trở thành hiện thực phụ thuộc vào bản lãnh, trí
tuệ của tổ chức cơ sở và Đảng viên đó.
1.5.2 Quan hệ với Ủy ban nhân dân cấp huyện
Ủy ban nhân dân cấp huyện là cấp trên trực tiếp quản lý Ủy ban
nhân dân cấp xã. Ủy ban nhân dân cấp xã phải chịu sự chỉ đạo toàn diện

và có nhiệm vụ báo cáo công tác của mình trực tiếp trước Ủy ban nhân
dân cấp huyện. Nghiêm chỉnh thực hiện quyết định chỉ thị của Ủy ban
nhân dân cấp huyện và thực hiện chế độ thông tin báo cáo đúng kì hạn
những yêu cầu cần thiết mà cấp trên đã đề ra. Đồng thời, giúp Ủy ban
nhân dân huyện nắm vững tình hình phát triển của địa phương, công tác
của mình và tự chịu trách nhiệm, giúp nhà nước thực hiện sự quản lý từ
Trung ương xuống cơ sở, Ủy ban nhân dân huyện có quyền đình chỉ hoặc
bãi bỏ những quyết định vi phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân cấp xã.
Đối với các phòng, ban chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện,
đây không phải là cấp trên của Ủy ban nhân dân cấp xã.Cho nên quan hệ
giữa các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Huyện với Ủy ban
nhân dân cấp xã chỉ là hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ đạo về chuyên môn. Nếu
có vấn đề gì phát sinh Ủy ban nhân dân cấp xã yêu cầu và phối hợp cùng
Ủy ban nhân dân huyện giải quyết các vấn đề.
1.5.3 Quan hệ với Hội đồng nhân dân cấp xã
Trong cơ cấu tổ chức chính quyền địa phương, Ủy ban nhân dân là
bộ phận cấu thành gắn bó hữu cơ với Hội đồng nhân dân cùng cấp. Có vai
trò quan trọng trong việc phát huy hiệu lực của chính quyền địa phương,
bảo đảm hoạt động hành chính nhà nước thông suốt từ Trung ương đến cơ
sở. Trong đó chính quyền nhà nước cấp xã, phường, thị trấn bao gồm Hội
đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Hội đồng nhân dân là cơ quan giám
GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

24

SVTH: Hồ Trúc Phương


Đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp xã qua thực tiễn tại Thị trấn
Thứ Ba, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

sát, còn Ủy ban nhân dân là cơ quan chấp hành cua Hội đồng nhân dân,
chịu trách nhiệm báo cáo trước Hội đồng nhân dân , tổ chức thực hiện các
nghị quyết của Hội đồng nhân dân. Thông thường Phó bí thư Đảng ủ y
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ là chủ tịch Ủy ban nhân dân. Chủ tịch Ủy ban
nhân dân là đại biểu, nên phải làm trách nhiệm của mình với cương vị là
Chủ tịch Hội đồng nhân dân, lãnh đạo Ủy ban nhân dân phải có trách
nhiệm cá nhân đối với Ủy ban nhân dân. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp
xã, phường , thị trấn thường xuyên nắm giữ mối quan hệ mật thiết với các
đại biểu Hội đồng nhân dân, để nắm tình hình và ý kiến của cử tri đối với
công việc của Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn.
Mối quan hệ với Hội đồng nhân dân còn thể hiện ở chổ, hàng tháng
họp định kỳ với Ủy ban nhân dân sẽ có trưởng ban thư ký của Hội đồng
nhân dân tham dự để nắm bắt tình hình địa phương, tình hình đóng góp
của cử tri. Để có hướng chỉ đạo giải quyết, thủ trưởng cơ quan chuyên
môn chịu trách nhiệm báo cáo công tác trước Ủy ban nhân dân và trước
Hội đồng nhân dân cung cấp khi cần thiết, đồng thời phải chịu trách
nhiệm báo cáo công tác chuyên môn của mình.
1.5.4 Quan hệ giữa Ủy ban nhân dân với trưởng ban nhân dân ấp
và tổ trưởng dân cư
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phân công các thành viên Ủy ban
nhân dân phụ trách, chỉ đạo và nắm bắt tình hình ở khu vực, ấp và tổ dân
cư. Cứ thế hàng tháng, các thành viên Ủy ban nhân dân làm việc với
trưởng ban nhân dân, tổ trưởng dân cư thuộc địa bàn phân công phụ trách
hoặc các thành viên này sẽ làm việc trực tiếp với ấp, khu vực và tổ dân cư
để nghe họ phản ánh tình hình địa phương, kiến nghị và giải quyết các
khiếu nại của nhân dân theo quy định của pháp luật. Trưởng ban nhân dân
ấp, tổ trưởng dân cư phải thường xuyên liên hệ với Hội đồng nhân dân thị
trấn, Ủy ban nhân dân thị trấn để quán triệt các chủ trương, chính sách của
Đảng và pháp luật của nhà nước, và các văn bản chỉ đạo điều hành của cơ

quan nhà nước cấp trên. Từ đó, triển khai thực hiện, phát hy quyền làm
chủ của nhân dân, đồng thời thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Kịp thời
báo cáo với Ủy ban nhân dân về tình hình mọi mặt của ấp, khu vực, tổ dân
cư để đề xuất biện pháp giải quyết khi cần thiết, góp phần giữ gìn an ninh
trật tự trên địa bàn.
1.5.5 Quan hệ với Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân
dân thị trấn.
Ủy ban nhân dân cấp xã phối hợp chặt chẽ với Mặt trận tổ quốc Việt Nam
và các đoàn thể nhân dân trong việc thực hiện nhiệm vụ công tác: chăm lo đời
sống và bảo vệ lợi ích của nhân dân. Ủy ban nhân dân cấp xã luôn tạo điều kiện

GVHD: Phạm Thị Diệu Hiền

25

SVTH: Hồ Trúc Phương