LUẬN văn LUẬT tư PHÁP QUẢN lý NHÀ nước về LĨNH vực môi TRƯỜNG TRÊN địa bàn HUYỆN LAI VUNG TỈNH ĐỒNG THÁP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
  

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
KHÓA 34 (2008-2012)

ĐỀ TÀI

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LĨNH VỰC
MÔI TRƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LAI VUNG
TỈNH ĐỒNG THÁP

Giảng viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

Th.S Võ Duy Nam
Bộ môn: Luật Hành Chính

Trần Thị Mỹ Linh
MSSV: 5085891
Lớp :Tư pháp 2 - khóa 34

Cần Thơ, Tháng 11 Năm 2011


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp

LỜI CẢM ƠN

Trong quá tình nghiên cứu Luận văn “Quản lý Nhà nước về lĩnh vực
môi trương trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp” mặc dù có nguồn tài
liệu phong phú, cùng nguồng kiến thức cơ bản tích lũy được qua quá trình học
tập và nghiên cứu thông qua sự hướng dẫn giảng dạy của Qúy thầy cô khoa
Luật, và bên cạnh đó có sự hướng dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn và
người viết đã có nhiều cố gắng, song do hạn chế về thời gian và kiến thức nên
trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, chắc chắn không thể tránh khỏi
những sai sót. Vì vậy, người viết rất mong những đóng góp, phản hồi của
người đọc, đặc biệt là hội đồng phản biện về các phương diện của đề tài để
người viết có thể tiếp tục hoàn thiện đề tài này.
Thông qua đây, người viết xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý
thầy cô khoa Luật Trường Đại học Cần Thơ và đặc biệt là thầy Võ Duy Nam
giảng viên bộ môn Luật Hành Chính, khoa Luật Trường Đại học Cần Thơ
người trực tiếp hướng dẫn người viết-đã giúp người viết hoàn thành luận văn
này!

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

..................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

..................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung

tỉnh Đồng Tháp
MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài .......................................................................... 2
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 2
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài....................................................................... 2
5. Phương pháp nghiên cứu đề tài ..................................................................... 3
6. Bố cục đề tài................................................................................................ 3
CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LĨNH
VỰC MÔI TRƯỜNG ....................................................................................... 4
1.1 Một số khái niệm, thuật ngữ có liên quan đến lĩnh vực môi trường ................. 4
1.1.1 Khái niệm về môi trường .................................................................... 4
1.1.2 Khái niệm về ô nhiễm môi trường........................................................ 6
1.1.3 Khái niệm quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường............................. 7
1.1.4 Một số thuật ngữ có liên quan trong lĩnh vực môi trường....................... 8
1.2 Tầm quan trọng của môi trường và mối quan hệ của môi trường với kinh tế
xã hội ............................................................................................................. 9
1.2.1 Tầm quan trọng của môi trường ........................................................... 9
1.2.2 Mối quan hệ của môi trường với kinh tế xã hội .................................... 10
1.3 Các loại môi trường và thành phần môi trường ............................................ 10
1.3.1 Các loại môi trường .......................................................................... .10
1.3.2 Thành phần môi trường ..................................................................... .10
1.4 Lược sử hình thành, phát triển và hoạt động của ngành môi trường ............... 12
1.5 Công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường...................................... 13
1.5.1 Nội dung và nguyên tắc quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường......... 13
1.5.2 Phân cấp quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường .............................. 14
CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LĨNH
VỰC MÔI TRƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LAI VUNG TỈNH ĐỒNG

THÁP ............................................................................................................ 21
2.1 Cơ sở pháp lý chung để quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường ................ 21
2.1.1 Chủ trương, đường lối của Đảng về lĩnh vực môi trường....................... 21
2.1.2 Chính sách pháp luật của Nhà nước để quản lý môi trường.................... 25
2.1.3 Chủ trương của địa phương về quản lý môi trường ............................... 27

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
2.2 Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn
huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp ...................................................................... 35
2.2.1 Chủ thể quản lý và chịu sự quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường .... 35
2.2.2 Tình hình chung về môi trường trên địa bàn cả nước............................. 35
2.2.3 Tình hình vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện
Lai Vung tỉnh Đồng Tháp ................................................................................ 40
2.3 Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn
huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp ...................................................................... 48
2.3.1 Lực lượng thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý quá ít so với tình hình
thực tế ........................................................................................................... 48
2.3.2 Chồng chéo văn bản khó xử lý ............................................................ 50
2.3.3 Phương tiện vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc xử phạt còn yếu kém..... 50
2.3.4 Một số khó khăn khác từ phía người vi phạm ....................................... 51
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC TRONG LĨNH VỰC MÔI TRƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
LAI VUNG TỈNH ĐỒNG THÁP...................................................................... 53
3.1 Nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường trên phạm vi cả nước.... 53

3.1.1 Về mặt khách quan............................................................................. 53
3.1.2 Nguyên nhân chủ quan ....................................................................... 55
3.2 Phương hướng, nhiệm vụ nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước về lĩnh vực
môi trường ..................................................................................................... 56
3.3 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi
trường. ........................................................................................................... 58
3.3.1 Giải pháp chung cho cả nước .............................................................. 58
3.3.2 Giải pháp bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng
Tháp .............................................................................................................. 67
3.4 Một số kiến nghị ....................................................................................... 69
KẾT LUẬN .................................................................................................... 71

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh
Đồng Tháp

LỜI NÓI ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Môi trường có tầm quan trong đặc biệt với sự tồn tại và phát triển của đời
sống con người, sinh vật, và sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước,
của dân tộc và nhân loại, sự biến đổi một số thành phần của môi trường sẽ gây
tác động đáng kể đối với các hệ sinh thái.
Vì vậy vấn đề bảo vệ môi trường luôn là một trong những nhiệm vụ trọng
yếu và cấp bách của mỗi quốc gia, dân tộc, và toàn nhân loại, nhất là các quốc
gia đang phát triển.
Giữ cho môi trường trong sạch luôn là mối quan tâm hàng đầu của huyện

Lai Vung tỉnh Đồng Tháp nói riêng và cả nước nói chung.
Ngày nay cùng với sự biến đổi khí hậu, phản ứng nhà kính, Trái đất đang
nóng dần lên… thì môi trường cũng đang có hiện tượng bị suy thoái và ô nhiễm
nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, sự tác động ngày càng nhiều của con người đã gây ra những
tác động xấu đến môi trường, và đang trở thành tình trạng báo động diển hình
như: tình trạng chặt phá rùng làm nương rẫy, vứt rác bừa bãi, thải chất thải công
nghiệp chưa qua xử lý vào môi trường…, đã làm cho môi trường thay đổi đáng
kể, mà thay đổi lớn nhất phải kể đến là tình trạng ô nhiễm môi trường; làm cho
vấn đề bảo vệ môi trường nảy sinh nhiều phức tạp.
Thêm vào đó, trình độ hiểu biết pháp luật bảo vệ môi trường của người
dân thấp, lại ít được tuyên truyền, phổ biến. Mặt khác, do nước ta phát triển đi
lên từ một nền kinh tế lạc hậu, pháp luật bảo vệ môi trường còn non trẻ, xử lý vi
phạm trong lĩnh vực môi trường còn nhiều bất cập, trình độ dân trí còn thấp, chứ
đồng bộ trong công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật… và các biện pháp quản
lý, xử lý trong lĩnh vực môi trường đưa ra vẫn chưa được áp dụng vào thực tiễn
tối ưu, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng đi theo chiều hướng
xấu.
Trước thực trạng trên cần phải có những giải pháp kịp thời và thật sự hiệu
quả để khắc phục. Để từ đó, làm cho môi trường thật sự phục vụ cho con người
và đóng góp vào sự phát triển của đất nước.
Vì vậy, người viết chọ đề tài “Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường
trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp” để làm luận văn tốt nghiệp cử
nhân luật khóa 34 năm học 2008-2012.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung

tỉnh Đồng Tháp
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong thời gian qua, trước diễn biến phức tạp của môi trường nói chung
và vấn đề bảo vệ môi trường nói riêng, công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực
môi trường được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, cùng với việc ban hành
Luật bảo vệ môi trường là những Nghị Định, Thông tư, Quyết định, chỉ thị… để
điều chỉnh các vấn đề về bảo vệ môi trường.
Nhưng trên thực tế, vẫn chưa tìm thấy giải pháp thật sự hiệu quả để có thể
giải quyết rốt ráo vấn đề. Bên cạnh đó, người viết cũng tìm thấy một số công
trình nghiên cứu đã đề cặp đến vấn đề này ở một số tỉnh, thành phố hoặc một số
vùng kinh tế như: Vĩnh Long, Hậu Giang, Cần Thơ, Đồng bằng sông Cửu
Long…
Tuy nhiên, điểm chung của những công trình nghiên cứu này là đều
nghiên cứu công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn của
một tỉnh hoặc một vùng nhất định.
Mà, hiện nay, trên địa bàn một số Huyện môi trường chưa được các cấp,
các ngành quan tâm đúng mức. Theo người viết nếu quản lý tốt trên địa bàn của
từng Huyện thì người viết tin rằng tình hình môi trường sẽ nhanh chóng được cải
thiện và có những thay đổi tốt hơn.
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Khi nghiên cứu đề tài “Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa
bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp” người viết đã tiến hành tìm hiểu, phân tích
tình hình, thực trạng và những nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm môi
trường.
Trên cơ sở đó, người viết đã đưa ra một số giải pháp, kiến nghị mong rằng
có thể cùng với những công trình nghiên cứu khác hạn chế và dần đi đến làm
giảm tình trạng ô nhiễm môi trường đang gia tăng không ngừng như hiện nay
làm ảnh hưởng đến đời sống con người, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế
của đát nước.
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Khi nghiên cứu đề tài “Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa
bàn huyện Lai Vung tỉnh Đòng Tháp” người viết đã tìm hiểu công tác quản lý
của Nhà nước về bảo vệ môi trường và tình hình vi phạm hành chính trong lĩnh
vực môi trường; trên cơ sở, lấy thực tiễn từ huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp.
Từ những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà
nước và công tác quản lý môi trường trên địa bàn người viết đã tiến hành phân
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
tích tìm ra nguyên nhân dẫn đến các hành vi vi phạm gây ô nhiêm môi trường
như hiện nay.
Để từ đó, người viết đưa ra một số giải pháp chung cho cả nước và giải
pháp riêng trên địa bàn nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường và dần đưa
công tác bảo vệ môi trường đi vào nề nếp.
5. Phương pháp nghiên cứu đề tài
Trong quá trình nghiên cứu đề tài này người viết đã sử dụng chủ yếu một
số phương pháp: Sưu tầm và nghiên cứu tài liệu, điều tra và thu thập số liệu để
phân tích, phân tích luật viết.
6. Bố cục đề tài
Bố cục đề tài gồm ba chương
Chương I: Cơ sở lý luận chung về quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường
Chương II: Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường
trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp.
Chương III: Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực
môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung tỉnh Đồng Tháp.

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ LĨNH VỰC
MÔI TRƯỜNG
Để tìm hiểu cơ sở lý luận về môi trường, người viết đã đưa ra một số khái
niệm, thuật ngữ liên quan đến môi trường, lịch sử hình thành và phát triển của
môi trường. Thông qua đó, người viết làm cho người đọc thấy được tầm quan
trọng của môi trường đối với sự phát triển của đất nước và vai trò quan trọng
của công tác quản lý của Nhà nước đối với việc bảo vệ môi trường.
1.1 Một số khái niệm, thuật ngữ có liên quan đến lĩnh vực môi trường
1.1.1 Khái niệm về môi trường
Theo nghĩa chung nhất, môi trường được hiểu là tất cả những gì bao quanh
con người, là nơi sống và tồn tại trên trái đất này. Môi trường là tập hợp những
yếu tố về vật lý, hóa học, sinh học, kinh tế, xã hội… tác động lên từng cá nhân
hay cả cộng đồng.
Nói cách khác, môi trường là một phạm trù rất rộng lớn mà con người ngày
nay vẫn chưa hiểu hết. Chẳng hạn như, không khí, nước mà chúng ta đang sử
dụng, các tài nguyên thiên nhiên mà chúng ta đang khai thác, các loài động thực
vật gần gũi với đời sống con người… Tất cả những thứ kể trên chỉ là một phần
nhỏ của môi trường.
Hiện nay, môi trường được quan tâm nhiều, không chỉ của một người, của
một nhóm người mà còn là vấn đề chung của toàn nhân loại. Tuy thuật ngữ môi
trường hiện nay được sử dụng rất phổ biến nhưng không phải tất cả mọi người
đều nhận thức đúng về môi trường, và cách hiểu của mọi người về môi trường

cũng không thống nhất.
Đối với con người, môi trường chứa đựng nội dung rộng lớn. Theo định
nghĩa của UNESCO (1981) thì môi trường của con người bao gồm toàn bộ các
hệ thống tự nhiên và các hệ thống do con người tạo ra, những cái hữu hình (đô
thị, hồ chứa…) và những cái vô hình (tập quán, niềm tin, nghệ thuật…), trong đó
con người sống bằng lao động của mình, họ khai thác các tài nguyên thiên nhiên
và nhân tạo nhằn thỏa mãn những nhu cầu cuả mình. Như vậy, môi trường sống
đối với con người không chỉ là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển cho một
thực thể sinh vật là con người mà còn là “khung cảnh của cuộc sống, của lao
động và sự nghỉ ngơi của con người”.

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Thuật ngữ Trung Quốc gọi môi trường là “hoàn cảnh” đó là từ chính xác chỉ
diều kiện sống của cá thể hoặc quần thể sinh vật. Sinh vật và con người không
thể tách rời khỏi môi trường của mình. Môi trường nhân vản (Human
environment – môi trường sống của con người) bao gồm các yếu tố vật lý, hóa
học của đất, nước, không khí, các yếu tố sinh học và điều kiện kinh tế-xã hội
tác động hàng ngày đến sự sống của con người.
Theo pháp luật Việt Nam, môi trường được hiểu như sau: “Môi trường bao
gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh
hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật”(1)
Từ định nghĩa này, có thể thấy con người đã trở thành trung tâm trong mối
quan hệ với tự nhiên và sự tác động qua lại giữa con người với con người ảnh
hưởng rất nhiều đến môi trường tự nhiên.

Cấu trúc môi trường tự nhiên bao gồm bốn thành phần cơ bản (bốn môi
trường chính như sau)(2) :
Thạch quyển hoặc địa quyển hoặc môi trường đất: bao gồm lớp vỏ trái dất
có độ dày 60-70 km trên phần lục địa và từ 2-8 km dưới đáy đại dương và trên
đó có các quần xã sinh vật
Thủy quyển hay còn gọi là môi trường nước: là phần nước của trái đất bao
gồm nước đại dương, sông, hồ, nước ngầm, băng tuyết, hơi nước trong dất và
không khí.
Khí quyển hay môi trường không khí: là lớp không khisbao quanh trái đất.
Sinh quyển hay môi trường sinh vật: gồm động vật, thực vật và con người,
là nơi sống của các sinh vật khác( sinh vật ký sinh, cộng sinh, biểu sinh).
Môi trường lại được tạo thành từ vô số các yếu tố vật chất. Trong dố có yếu
tố tự nhiên và yếu tố nhân tạo. Yếu tố vật chất tự nhiên bao gồm: ddasats, nước,
ánh sáng, không khí, âm thanh, các hệ thống thực vật…Các yếu tố này được xem
là các yếu tố cơ bản của môi trường. nó được hình thành và phát triển theo
những quy luật tự nhiên vốn có của nó và nằm ngoài khả năng của con người,
con người chỉ tác đọng đến nó ở một chừng mực nhất định nào đó mà thôi.
Còn các yếu tố vật chất nhân tạo là do con người tạo ra nhằm tác động đến
các yếu tố tự nhiên để phục vụ cho nhu cầu của con người như hệ thống đê điều,
các công trình kiến trúc văn hóa, các công trình khoa học.

(1)

Theo khoản 1 Điều 3 Luật Bảo vệ Môi Trường năm 2005
Khái niệm về môi trường-Theo Thư viên sinh học.com cập nhật Chủ nhật, ngày 04 tháng 9 năm 2011
[ />(2)

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh

Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Các thành phần môi trường này hiện nay không còn nguyên vẹn như lúc
mới hình thành, mà hiện nay bị biến đổi nhiều.
Sự biến đổi này một phần do sự tác động qua lại giữa các thành phần của
môi trường với nhau, một phần do sự tác động của con người. Đât đai bị thoái
hóa, nguồn nước bị ô nhiễm, không khí không còn trong lành, nguồn tài nguyên
thiên nhiên bị cạn kiệt…
Nói chung, môi trường đang bị tác động theo chiều hướng xấu và có nguy
cơ bị hủy hoại từng ngày, từng giờ đã tạo nên diễn biến đa dạng phức tạp cho
hiện trạng môi trường.
1.1.2 Khái niệm về ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường theo nghĩa đơn giản là sự làm bẩn, làm thoái hóa môi
trường sống. Hiện nay các ngành công nghiệp trên thế giới thải vào môi trường
thiên nhiên khoảng 10.000 hợp chất hóa học, trong đó có khoảng 6.000 chất
được coi là độc hại. Từ số liệu đó ta hiểu môi trường của chúng ta bị làm bẩn, bị
phá hoại đến mức độ như thế nào.
Có thể định nghĩa ô nhiễm môi trường là “sự làm biến đổi môi trường theo
chiều hướng tiêu cực toàn thể hay chỉ một phần môi trường bằng những chất gây
tác hại (gọi là chất ô nhiễm).
Chất gây ô nhiễm chủ yếu do con người tạo ra một cách trực tiếp hoặc gián
tiếp. Những biến đổi môi trường như vậy có thể ảnh hưởng trực tiếp hay gián
tiếp đến đời sống con người và sinh vật, gây hại cho nông nghiệp, công nghiệp
và làm giảm chất lượng của môi trường tự nhiên và môi trường sống của con
người.
Trên thế giới ô nhiễm môi trường được hiểu là việc chuyển các chất thải
hoặc năng lượng vào môi trường đến mức có thể gây hại đến sức khỏe của con
người, đến sự phát triển của sinh vật hoặc làm suy giảm chất lượng môi trường.

Các chất gây ô nhiễm môi trường bao gồm các chất thải ở dạng khí (khí
thải). lỏng (nước thải), rắn (chất thải rắn) chứa hóa chất và tác nhân vật lý, sinh
họ và các dạng năng lượng như nhiệt độ, bức xạ.
Ô nhiễm môi trường hiện nay đã lan tràn vào mọi nơi, từ đất, nước, đến khí
quyển, từ bề mặt đến các lớp sâu của đất và của đại dương, từ nước này đến
nước khác…Nguyên nhân của nạn ô nhiễm là các sinh hoạt thường nhật và hoạt
động kinh tế của con người từ trồng trọt, chăn nuôi,… đến các hoạt động công
nghiệp, chiến tranh và công nghệ quốc phòng. Trong đó công nghiệp là thủ phạm
lớn nhất.
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Theo pháp luật Việt Nam, ô nhiễm môi trường được hiểu như sau: “Là sự
biến đổi của các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi
trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật (3).
1.1.3 Khái niệm quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường
1.1.3.1 Khái niệm quản lý Nhà nước
Quản lý Nhà nước là quản lý mang tình quyền lực Nhà nước, sử dụng quyền
lự Nhà nước để điều chỉnh các quan hệ xã hội chủ yếu và quan trọng của con
người. Điểm khác nhau cơ bản giữa quản lý Nhà nước và các hình thức quản lý
khác là tính quyền lực nhà nước gắn liền với cưỡng chế Nhà nước khi cần.
Từ khi xuất hiện, Nhà nước điều chỉnh các quan hệ xã hội được xem là
quan trọng, cần thiết. Quản lý Nhà nước được thực hiện bởi toàn bộ hoạt động
của các cơ quan trong bộ máy nhà nước nhằm thực hiện chức năng đối nội và
đối ngoại của đất nước.
1.1.3.2 Khái niệm quản lý Nhà nước ề lĩnh vực môi trường:

“Quản lý môi trường là tổng hợp các biện pháp, luật pháp, chính sách
kinh tế, kỹ thuật, xã hội thích hợp nhằm bảo vệ chất lượng môi trường sống và
phát triển bền vững kinh tế xã hội quốc gia”.
Các mục tiêu chủ yếu của công tác quản lý nhà nước về môi trường bao
gồm

(4)

:
Khắc phục và phòng chống suy thoái, ô nhiễm môi trường phát sinh trong

hoạt động sống của con người.
Phát triển bền vững kinh tế và xã hội quốc gia theo 9 nguyên tắc của một
xã hội bền vững do hội nghị Rio-92 đề xuất.
Các khía cạnh của phát triển bền vững bao gồm: phát triển bền vũng kinh
tế, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên, không tạo suy thoái và ô nhiễm chất
lượng môi trường sống, nâng cao sự văn minh quốc gia và crươngvà công bằng
xã hội.
Xây dựng các công cụ hiệu quả có hiệu lực quản lý môi trường.
Các công cụ trên phải thích hợp cho từng ngành, từng địa phương và cộng
đồng dân cư.

(3)

Theo Khoản 6 Điều 3 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2005
Quản lý môi trường là gì, cập nhật thứ 2, ngày 05/10/2011
/>(4)

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
1.1.4 Một số thuật ngữ liên quan trong lĩnh vực môi trường
Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động giữ cho môi trường trong lành, sạch
đẹp; phòng ngừa, hạn chế tác động xấu đối với môi trường, ứng phó sự cố môi trường;
khắc phục ô nhiễm, suy thoái, phục hồi và cải thiện môi trường; khai thác, sử dụng
hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; bảo vệ đa dạng sinh học.
Phát triển bền vững là phát triển đáp ứng được nhu cầu của thế hệ hiện tại mà
không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu đó của các thế hệ tương lai trên cơ sở
kết hợp chặt chẽ, hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế, bảo đảm tiến bộ xã hội và bảo vệ
môi trường.
Tiêu chuẩn môi trường là giới hạn cho phép của các thông số về chất lượng môi
trường xung quanh, về hàm lượng của chất gây ô nhiễm trong chất thải được cơ quan
nhà nước có thẩm quyền quy định làm căn cứ để quản lý và bảo vệ môi trường.
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù
hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật.
Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của thành phần
môi trường, gây ảnh hưởng xấu đối với con người và sinh vật.
Sự cố môi trường là tai biến hoặc rủi ro xảy ra trong quá trình hoạt động của
con người hoặc biến đổi thất thường của tự nhiên, gây ô nhiễm, suy thoái hoặc biến
đổi môi trường nghiêm trọng.
Chất gây ô nhiễm là chất hoặc yếu tố vật lý khi xuất hiện trong môi trường thì
làm cho môi trường bị ô nhiễm.
Chất thải là vật chất ở thể rắn, lỏng, khí được thải ra từ sản xuất, kinh doanh,
dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác.
Chất thải nguy hại là chất thải chứa yếu tố độc hại, phóng xạ, dễ cháy, dễ nổ, dễ
ăn mòn, dễ lây nhiễm, gây ngộ độc hoặc đặc tính nguy hại khác.

Quản lý chất thải là hoạt động phân loại, thu gom, vận chuyển, giảm thiểu, tái
sử dụng, tái chế, xử lý, tiêu hủy, thải loại chất thải.
Phế liệu là sản phẩm, vật liệu bị loại ra từ quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng
được thu hồi để dùng làm nguyên liệu sản xuất.
Sức chịu tải của môi trường là giới hạn cho phép mà môi trường có thể tiếp
nhận và hấp thụ các chất gây ô nhiễm.
Hệ sinh thái là hệ quần thể sinh vật trong một khu vực địa lý tự nhiên nhất định
cùng tồn tại và phát triển, có tác động qua lại với nhau.
Đa dạng sinh học là sự phong phú về nguồn gen, loài sinh vật và hệ sinh thái.

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Quan trắc môi trường là quá trình theo dõi có hệ thống về môi trường, các yếu
tố tác động lên môi trường nhằm cung cấp thông tin phục vụ đánh giá hiện trạng, diễn
biến chất lượng môi trường và các tác động xấu đối với môi trường.
Thông tin về môi trường bao gồm số liệu, dữ liệu về các thành phần môi trường;
về trữ lượng, giá trị sinh thái, giá trị kinh tế của các nguồn tài nguyên thiên nhiên; về
các tác động đối với môi trường; về chất thải; về mức độ môi trường bị ô nhiễm, suy
thoái và thông tin về các vấn đề môi trường khác.
Đánh giá môi trường chiến lược là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi
trường của dự án chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển trước khi phê duyệt nhằm
bảo đảm phát triển bền vững.
Đánh giá tác động môi trường là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi
trường của dự án đầu tư cụ thể để đưa ra các biện pháp bảo vệ môi trường khi triển
khai dự án đó.

Khí thải gây hiệu ứng nhà kính là các loại khí tác động đến sự trao đổi nhiệt
giữa trái đất và không gian xung quanh làm nhiệt độ của không khí bao quanh bề mặt
trái đất nóng lên.
Hạn ngạch phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính là khối lượng khí gây hiệu ứng
nhà kính của mỗi quốc gia được phép thải vào bầu khí quyển theo quy định của các
điều ước quốc tế liên quan.
1.2 Tầm quan trọng của môi trường và mối quan hệ của môi trường với
kinh tế xã hội
Một đất nước muốn tồn tại, phát triển thì chắc chắn không thể không có
con người. Mà, con người muốn lao động để xã hội phát triển tôt thì điều đầu
tiên là phải có sức khỏe, yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe con người đó
là môi trường.
Vì vậy, môi trường có mối quan hệ trực tiếp với sự phát triển kinh tế xã hội.
1.2.1 Tầm quan trọng của môi trường
Môi trường là cái noi sinh thành và phát triển của con người. Từ khái niệm
mà người viết đã nêu trên (5) thì môi trường có tầm quan trọng cơ bản:
Thứ nhất: môi trường là sinh quyển, sinh thái cần thiết cho sự sống tự
nhiên của con người.
Thứ hai: môi trường là nơi chứa đựng những nguồn tài nguyên làm thành
đối tượng lao động sản xuất và hình thành các nguồn lực cần thiết cho việc sản
xuất ra của cải vật chất của con người.

(5)

Phần 1.1.1

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh

Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Thứ ba: môi trường là nơi chứa đựng chất thải của quá trình sinh hoạt trong
cuộc sống của con người và của quá trình sản xuất.
Thú tư: môi trường là nơi diễn ra mọi quá trinh lao động sản xuất, dù đó
là sản xuất công nghiệp hay nông nghiệp cũng đều phải dựa trên nền tảng của
môi trường.
Thứ năm: môi trường là nơi giảm nhẹ các tác động có hại của thiên nhiên
đến con người và sinh vật trên trái đất.
1.2.2Mối quan hệ của môi trường với kinh tế xã hội
GIữa môi trường và sự phát triển kinh tế xã hội có quan hệ hết sức chặt
chẽ: môi trường là địa bàn, là đối tượng của sự phát triển kinh tế xã hội, còn
phát triển kinh tế xã hội là nguyên nhân tạo nên các biến đổi của môi trường.
Môi trường tự nhiên đồng thời cũng tác động đến sự phát triển kinh tế xã
hội thông qua việc làm suy thoái nguồn tài nguyên đang là đối tượng của hoạt
động phát triển kinh tế xã hội hoặc gây ra các thảm họa, thiên tai đối với các
hoạt động kinh tế trong khu vực.
Mặt khác, phát triển kinh tế xã hội là quá trình nâng cao điều kiện sống về
vật chất và tinh thần của con người qua việc sản xuất ra của cải vật chất, cải tiến
quan hệ xã hội, nâng cao chất lượng văn hóa.
Phát triển là xu thế chung của từng cá nhân và cả laoif người trong quá
trình sống.
Trong hệ thống kinh tế xã hội, hàng hóa được di chuyển từ sản xuất, lưu
thông, phân phối và tiêu dùng cùng với dòng luân chuyển của nguyên liệu, năng
lượng, sản phẩm, phế thải.
Các thành phần đó luôn ở trạng thái tường tác với các thành phần tự nhiên
và xã hội của hệ thống môi trường đang tồn tại trong địa bàn đó.
Tác động của hoạt động phất triển kinh tế xã hội đến môi trường thể hiện
ở khía cạnh có lợi cải tạo môi trường tự nhiên hoặc tạo ra kinh phí cần thiết cho

sự cải tạo đó. Nhưng có thể gây ô nhiễm môi trường tự nhiên hoặc nhân tạo.
1.3 Các loại môi trường và thành phần môi trường
1.3.1 Các loại môi trường
Môi trường sống của con người theo chức năng được chia thành 2 loại:
Môi trường tự nhiên: bao gôm các nhân tố thiên nhiên như vật lý, hóa học,
sinh học tồn tại ngoài ý thức của con người, nhưng cũng ít nhiều chịu tác động
của con người. Đó là ánh sáng mặt trời, núi sông, biển cả, không khí, động, thực
vật, đất, nước… Môi trường tự nhiên cho ta không khí để thở, đất để xây dựng
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
nhà cửa, trồng cây, chăn nuôi, cung cấp cho con người các loại tài nguyên
khoáng sản cần cho sản xuất, tiêu thụ và nơi chứa đựng, đòng hóa chất thải,
cung cấp cho ta cảnh đẹp, Làm cho cuộc sống của con người thêm phong phú.
Môi trường xã hội: là tổng thể các quan hệ giữa người với người. Đó là
những luật lệ, thể chế, cam kết, quy định, ước định…ở các cấp khác
nhau…Ngoài ra môi trường xã hội định hướng hoạt đọng con người theo một
khuôn khổ nhất định, tạo nên sức mạnh tập thể thuận lợi cho sự phát triển của
con người với các sinh vật khác.
1.3.2 Thành phần môi trường
Theo khoản 2, Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 thì: “ Thành
phần môi trường là yếu tố vật chất tạo thành môi trường như đất, nước, không
khí, âm thanh, ánh sáng, sinh vật, hệ sinh thái và các hình thái vật chất khác”.
Môi trường được tạo bởi vô số các yếu tố vật chất. Trong đó có yếu tố tự
nhiên và yếu tố nhân tạo. Yếu tố tự nhiên bao gồm: đất, nước, không khí, ánh
sáng, âm thanh. Các hệ dộng thực vật… Các yếu tố này được xem là các yếu tố

cơ bản của môi trường, nó được hình thành và phát triển theo những qui luật tự
nhiên vốn có của nó và nằm ngoài khả năng tác động của con người, con người
chỉ tác động đến nó ở một chừng mực nhất định nào đó.
Các yếu tố vật chất nhân tạo là do con người tạo ra nhằm tác đọng đến các
yếu tố tự nhiên để phục vụ cho nhu cầu của con người như hệ thống đê điều, các
công trình nghệ thuật, các công trình kiến trúc văn hóa, các công trình khoa học.
Các thành phần của môi trường hiện nay không còn nguyên vẹn như lúc
mới hình thành, mà hiện nay bị biến đổi rất nhiều. Sự thay đổi này một phần là
do sự tác động qua lại giữa các thành phần của môi trường với nhau, một phần là
do tác động của con người. Nguồn nước bị ô nhiễm, đất đai bị thoái hóa, không
khí không còn trong lành, nguông tài nguyên bị cạn kiệt… mà nói chung môi
trường đang bị tác động theo chiều hướng xấu và có nguy cơ bị hủy hoại.
1.4 Lược sử hình thành, phát triển và hoạt động của ngành môi trường
Sau ngày thống nhất đất nước cho đến nay trước thời kỳ đổi mới hoạt động
bảo vệ môi trường được triển khai nhiều hơn và từng bước tiếp cận với những
nội dung, phương pháp của Cộng đồng quốc tế.
Để nhận diện, nhận dạng về tính cấp thiết phải bảo vệ môi trường ở nước
ta cưa tính đến hậu quả của chiến tranh, của hơn một thập kỷ sử dụng, quản lý
môi trường tài nguyên thiên nhiên theo cơ chế tập trung quan liêu chỉ sau thập
kỷ đổi mới đưa đất nước thoát ra cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội, bắt đầu vào
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
thời kì công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
VIII đã nhận định hiện trạng môi trường nước ta nêu rõ: tình trạng ùn tắc giao
thông, ô nhiễm môi trường sinh thái, hủy hoại tài nguyên ngày càng tăng; mức

độ ô nhiễm và hủy hoại về môi trường, môi sinh rất đáng lo ngại.
Đại hội khẳng định quyết tâm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường và
đề ra chủ trương, phương hướng cơ bản các công tác bảo vệ môi trường. Tiếp
theo là chỉ thị của Bộ Chính trị (BCT) 36/CT-BCT (ngày 25-6-1998) cụ thể hóa
công tác bảo vệ môi trường trong thời kì công nghiệp hóa-hiện đaị hóa đất nước.
Năm 2000 Nhà nước đã xây dựng, thực hiện chiến lược bảo vệ môi trường
quốc gia (2001-2010) và tiếp theo đã Định hướng Chiến lược để tiến tới phát
triển môi trường là mục tiêu trọng tâm của Việt Nam cụ thể hóa cam kết với
Cộng đồng quốc tế. Hệ thống các văn kiện nói trên cùng với Luật Bảo vệ môi
trường và hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật Công ước các Chương trình, kế
hoạch, chiến lược môi trường trên từng lĩnh vực kinh tế xã hội hình thành về cơ
bản đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và phát
triển bền vững ở Việt Nam.
Liên tục từ năm 1991 đến nay nước ta thuộc hàng ngũ các nước có nền kinh
tế tăng trưởng nhanh trên thế giới. Những chuyển biến, tiến bộ vầ cơ cấu kinh tế,
đô thị hóa, thu hút đần tư nước ngoài, sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước và xây
dựng các thể chế, chính sách kinh tế đảm bảo phát triển kinh tế xã hội đang phát
huy tác dụng. Công tác thực hiện chính sách dân số, chính sách sở hữu tài
nguyên, thay đổi mẫu hình tiêu thụ đặc biệt vệ sự phát triển con người được cải
thiện đáng kể.
Ngày 27 tháng 12 năm 1993, Quốc hội nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa
Việt Nam thông qua Luật Bảo vệ môi trường-nền tảng pháp lý cho hệ thống luật
pháp về môi trường của nước ta.
Ngày 26 tháng 5 năm 1998, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương
Đảng ban hành Chỉ thị số 36-CT/TW về công tác bảo vệ môi trường trong thời
kì công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước. Đây là lần đầu tiên Đản ban hành một
văn bản chỉ đạo các vấn đề liên quan đến công tác bảo vệ môi trường của đất
nước.
Tháng 8 năm 2002 Quốc hội khóa XI đã thông qua Nghị quyết về việc thành
lập Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm tăng cường hơn nữa hệ thống quản lý

Nhà nước về bảo vệ môi trường. Việc thành lập Bộ Tài nguyên và Môi trường đã
hình thành 3 đơn vị có chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực môi trường
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
là Cục Bảo vệ môi trường, Vụ Môi trường và Vụ Thẩm định và Đánh giá tác
động môi trường.
Ngày 15 tháng 11 năm 2004, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng
đã ban hành Nghị quyết số 41-NQ/TW về bảo vệ môi trường trong thời kì đẩy
mạnh công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước.
Ngày 30 tháng 9 năm 2008 sự ra đời Tổng cục Môi trường theo Quyết định
số 132/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là một bước quan trọng trong
tiến trình quy hoạch lại các cơ quan quản lý môi trường của nhà nước, đồng thời
đáng dấu sự trưởng thành và phát triển của ngành môi trường ở nước ta.
1.5 Công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường
Để đáp ứng được yêu cầu trong quá trình công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất
nước, Đảng và Nhà nước đã nhận định bảo vệ môi trường có vai trò đặc biệt
quan trọng và là mối quan tâm hàng đầu.
Trong những năm gần đây công tác quản lý bảo vệ môi trường được các
ngành quan tâm đã huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội
tham gia. Tuy nhiên vấn đề ô nhiễm môi trường vẫn còn là vấn đề nan giải và là
thách thức lớn cho các cơ quan chức năng và cho toàn xã hội.
Do đó, đòi hỏi các ngành chức năng từ Trung ương cho đến địa phương cần
có giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn nữa trong công tác quản lý để dần đưa
bảo vệ môi trường đi vào nề nếp.
1.5.1 Nội dung và nguyên tắc quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường

1.5.1.1 Nội dung quản lý
Để thực hiện tốt việc quản lý về bảo vệ môi trường Nhà nước đã ban hành
các văn bản quy phạm pháp luật quy định các hoạt động bảo bệ môi trường bao
gồm các nội dung cơ bản sau:
Ban hành và tổ chức việc thực hiện các văn bản pháp quy về bảo vệ môi
trường, ban hành hệ thống tiêu chuẩn môi trường.
Xây dựng, chỉ đạo thực hiện chiến lược, chính sách bảo vệ môi trường, kế
hoạch phòng chống, khăc phục suy thoái môi trường, ô nhiễm môi trường, sự cố
môi trường.
Xây dựng, quản lý các công trình bảo vệ môi trường, các công trình có liên
quan đến bảo vệ môi trường.
Tổ chức, xây dựng hệ thống quan trắc, định kỳ đánh giá hiện trạng môi
trường, dự báo diễn biến môi trường.

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Thẩm định các báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án và các
cơ sở sản xuất kinh doanh.
Cấp và thu giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường.
Giasm sát, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi
trường, giải quyết các khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về bảo vệ môi trường, xử lý
vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
Đào tạo cán bộ về khoa học và quản lý môi trường.
Tổ chức nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực bảo
vệ môi trường.

Thiết lập quan hệ quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
1.5.1.2 Nguyên tắc quản lý
Để công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường thật sự đạt được
hiệu quả thì bên cạnh việc ban hành các nội dung quản lý, Nhà nước còn phải
xây dựng các nguyên tắc quản lý về môi trường. Các nguyên tắc chủ yếu của
công tác quản lý môi trường gồm:
Hướng công tác quản lý môi trường tới mục tiêu phát triển bền vững kinh
tế xã hội đất nước, giữ cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trường.
Kết hợp giữa các mục tiêu quốc tê-quốc gia-vùng lãnh thổ và cộng đồng
dân cư trong việc quản lý môi trường.
Quản lý môi trường cần thực hiện bằng biện pháp và công cụ tổng hợp
thích hợp.
Phòng chống, ngăn ngừa tai biến và suy thoái môi trường cần được ưu
tiên hơn việc phải xử lý, hồi phục môi trường nếu để gây ra ô nhiễm môi trường.
Người gây ô nhiễm môi trường phải trả tiền cho các tổn thất do ô nhiễm
môi trường gây ra và các chi phí xử lý, hồi phục môi trường bị ô nhiễm. Người
sử dụng các thành phần môi trường phải trả tiền cho việc sử dụng gây ra ô nhiễm
đó.
1.5.2 Phân cấp quản lý nhà nước về lĩnh vực môi trường
1.5.2.1 Cơ quan chủ quản ở Trung ương và các bộ ngành có liên quan
Cơ quan chủ quản ở Trung ương bao gồm: Chính phủ và Bộ Tài nguyên và
Môi trường.
 Đối với Chính phủ
Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường trong phạm
vi cả nước (6)
(6)

Theo khoản 1 Điều 121 Luật bảo vệ môi trường năm 2005

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Tuy nhiên, chỉ quản lý ở tầm vĩ mô Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý cho
từng cơ quan cụ thể. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện quản lý
chung và chịu trách nhiệm trước Chính phủ.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng phối hợp với một số bộ và cơ quan
ngang bộ khác có liên quan để quản lý môi trường trên địa bàn cả nước.
Để làm tốt công tác quản lý hiện nay ngoài Luật bảo vệ môi trường do
Quốc Hội ban hành, Chính phủ đã ban hành một số văn bản liên quan đến môi
trường như sau: Nghị định 117/2009/NĐ-CP ngày 31/12/2009 của Chính phủ về
xử lý vi phạm pháp luật về lĩnh vực bảo vệ môi trường; Nghị định số
80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn
thi hành một số điều của Luật bảo vệ môi trường; Nghị định 81/2007/NĐ-CP
ngày 23/5/2007 của Chính phủ quy định tổ chức, bộ phận chuyên môn về bảo vệ
môi trường tại cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp nhà nước; Nghị định
21/2008/NĐ-CP ngày 28/02/2008 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều
của Nghị định 80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006 của Chính phủ về quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo vệ môi trường; Nghị định
82/2009/NĐ-CP ngày 12/10/2009 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều
của Nghị định 63/2008/NĐ-CP ngày 13/5/2008 của Chính phủ về phí bảo vệ môi
trường đối với khai thác khoáng sản; Quyết định 38/2011/QĐ-TTg ngày
05/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của
Quyết định 58/2008/QĐ-TTg ngày 29/4/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc
hổ trợ có mục tiêu kinh phí từ ngân sách nhà nước nhằm xử lý triệt để, khắc
phục ô nhiễm và giảm suy thoái môi trường cho một số đối tượng thuộ khi vực
công ích;…

 Bộ Tài nguyên và Môi trường
Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực
hiện quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường(7). Để quản lý Nhà nước về bảo vệ
môi trường Bộ Tài nguyên và Môi trường có nhiệm vụ và quyền hạn sau:
Trình Chính phủ hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm
pháp luật về bảo vệ môi trường.
Trình Chính phủ quyết định chính sách, chiến lược, kế hoạch quốc gia
về bảo bệ môi trường.
Chủ trì giải quyết hoặc đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải
quyết các vấn đề môi trường liên ngành, liên tỉnh.
(7)

Theo khoản 2 điều 121 Luật bảo vệ môi trường năm 2005

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
Xây dựng, ban hành tiêu chuẩn môi trường theo quy định của Chính
phủ.
Chỉ đạo xây dựng, quản lý hệ thống quan trắc môi trường quốc gia và
quản lý thống nhất số liệu quan trắc môi trường.
Chỉ đạo, đánh giá hiện trạng môi trường cả nước phục vụ cho việc đề ra
các chủ trương, giải pháp về bảo vệ môi trường.
Quản lý tốt nhất hoạt động thẩm định, phê duyệt báo cáo đáng giá môi
trường chiến lược, báo cáo đánh giá tác động môi trường, đăng ký bản cam kết
bảo vệ môi trường trong phạm vi cả nước; tổ chức thẩm định, phê duyệt báo cáo

đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền, hướng dẫn việc đăng ký cơ sở,
sản phảm thân thiện với môi trường và cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi
trường.
Hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi
trường, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị liên quan đến bảo vệ
môi trường theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo và các quy định
khác của pháp luật có liên quan.
Trình Chính phủ tham gia tổ chức quốc tế, ký kết hoặc gia nhập điều ước
quốc tế về môi trường; chủ trì các hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ môi
trường với các nước, các tổ chức quốc tế.
Chỉ đạo, kiểm tra, thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường của Ủy ban
nhân dân các cấp.
Bảo đảm yếu cầu bảo vệ môi trường trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng
đất của cả nước, chiến lược quốc gia về tài nguyên nước và quy hoạch tổng hợp
khu vực sông liên tỉnh; chiến lược tổng thể quốc gia về điều tra cơ bản, thăm dò
khai thác, chế biến tài nguyên khoáng sản.
Để quản lý hiệu quả về Môi trường ngoài: Nghị định 117/2009/NĐ-CP
ngày 31/12/2009 của Chính phủ về xử lý vi phạm pháp luật về lĩnh vực bảo vệ
môi trường Chính phủ còn ban hành rất nhiều văn bản liên quan đến lĩnh vực
môi trường như: Quyết định 23/2006/QĐ-BTNMT ngày 26/12/2006 của Bộ
trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc ban hành danh mục chất thải nguy
hại; Thông tư 12/2011/TT-BTNMT ngày 14/4/2011 của Bộ tài nguyên và môi
trường quy định về quản lý chất thải nguy hại; Quyết định số 03/2008/QĐBTNMT ngày 18/4/2008 của Bộ trưởng bộ tài nguyên và môi trường về việc ban
hành định mức kinh tế-kỹ thuật hoạt động quan trắc môi trường nước biển, khí
thải công nghiệp và phóng xạ;…
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh

Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
 Các bộ ngành có liên quan
Bộ kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ
Công nghiệp, Bộ Thủy sản, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế, Bộ
Quốc phòng, Bộ Công an đã ban hành các quyết định, thông tư để hướng dẫn
thực hiện Luật, Nghị định của Chính phủ; đồng thời đã tổ chức, xây dựng, triển
khai nhiều kế hoạch, nhiều biện pháp để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về
bảo vệ môi trường trong phạm vi chức năng, nhiêm vụ của mình theo quy định
của pháp luật cụ thể:
Bộ kế hoạch và đầu tư
Chủ trì phoói hợp với Bộ, cơ quan nganh bộ, cơ quan thuộc Chính phủ
và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh bảo đảm yêu cầu bảo vệ môi trường trong chiến
lược, quy định tổng thể và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của cả nước, vùng
và dự án, công trình quan trọng thuộc thẩm quyền của Quốc Hội, Chính phủ,
Thủ tướng Chính phủ.
Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn
Chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan ngang Bộ,
cơ quan thuộc Chính phủ có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ đạo
hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và các quy
định khác của pháp luật có liên quan đối với sản xuất, nhập khẩu, sử dụng hóa
chất, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, chất thải trong nông nghiệp; đối với quản
lý giống cây trồng, giống vật nuôi biến đổi gen và sản phẩm của chúng, đối với
các hệ thống đê điều, thủy lợi, khu bảo tồn rừng và nước sạch phục vụ cho sinh
hoạt ở nông thôn.
Bộ công nghiệp
Chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ
đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và các
quy định khác của pháp luật có liên quan đối với lĩnh vực công nghiệp; xử lý các

cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc thẩm quyền quản
lý; chỉ đạo phát triển ngành công nghiệp môi trường.
Bộ thủy sản
Chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ
đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và các
quy định khác của pháp luật có liên quan đối với lĩnh vực hoạt động nuôi trồng,
GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
khai thác, chế biến thủy sản; sinh vật thủy sản biến đổi gen và sản phẩm của
chúng; các khu bảo tồn biển.
Bộ xây dựng
Chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ
đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và các
quy định khác của pháp luật có liên quan đối với các hoạt động xây dựng kết cấu
hạ tầng cấp nước, thoát nước, xử lý chất thải rắn và nước thải tại đô thị, khu vực
sản xuất dịch vụ tập trung, cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, làng nghề và khu
dân cư nông thôn tập trung.
Bộ giao thông vận tải
Chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có liên quan và Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ
đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và các
quy định khác của pháp luật có liên quan đối với các hoạt động xây dựng kết cấu
hạ tầng giao thông và hoạt đọng giao thông vận tải.

Bộ y tế
Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc quản lý chất thải y tế, công tác bảo vệ
môi trường trong các cơ sở y tế, vệ sinh an toàn thực phẩm và hoạt động mai
tán.
Bộ quốc phòng
Huy động lực lượng ứng phó, khắc phục sự cố môi trường, chỉ đạo,
hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra công tác bảo vệ môi trường trong lực lượng vũ
trang thuộc thẩm quyền quản lý.
Bộ công an
Huy động lực lượng ứng phó, khắc phục sự cố môi trường, chỉ đạo,
hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra công tác bảo vệ môi trường trong lực lượng vũ
trang thuộc thẩm quyền quản lý.
Các Bộ khác, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ
Thực hiện các nhiệm vụ cụ thể tại Luật bảo vệ môi trường năm 2005 và
phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc
thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường thuộc phạm vi quản lý của mình.
Ngoài các cơ quan, Bộ, cơ quan ngang bộ như đã nêu trên trong lĩnh vực
bảo vệ môi trường còn có sự tham gia của Mặt tận Tổ quốc Việt Nam và các tổ

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh


Đề tài: Quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường trên địa bàn huyện Lai Vung
tỉnh Đồng Tháp
chức thành viên(8) có trách nhiệm tuyên truyền, vận động các thành viên của tổ
chức và nhân dân tham gia bảo vệ môi trường, giám sát việc thực hiện pháp luật
về bảo vệ môi trường.
1.5.2.2 Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường địa phương

Bên cạnh các cơ quan chủ quản ở Trung ương và các Bộ ngành liên quan
quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường, ở địa phương cũng tham gia vào việc
quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường bao gồm: Uỷ ban nhân dân cấp Tỉnh, Uỷ
ban nhân dân cấp Huyện, Uỷ ban nhân dân cấp Xã(9)
Uỷ ban nhân dân cấp Tỉnh/Thành phố
Ban hành theo thẩm quyền quy định, chính sách, chương trình, kế hoạch
về bảo vệ môi trường.
Chỉ đạo, tổ chức thực hiện chiến lược, chương trình, kế hoạch và nhiệm vụ
bảo vệ môi trường.
Chỉ đạo xây dựng, quản lý hệ thống quan trắc môi trường của địa phương.
Chỉ đạo định kỳ tổ chức đánh giá hiện trạng môi trường.
Tổ chức thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc
thẩm quyền.
Tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường.
Uỷ ban nhân dân cấp Quận/Huyện
Ban hành theo thẩm quyền qui định, cơ chế, chính sách, chương trình, kế
hoạch về bảo vệ môi trường.
Chỉ đạo, tổ chức thực hiện chiến lược, chương trình, kế hoạch và nhiệm vụ
bảo vệ môi trường.
Tổ chức đăng ký và kiểm tra việc thực hiện cam kết bảo vệ môi trường.
Tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường.
Chỉ đạo công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi
trường, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về môi trường theo
quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo và các quy định khác của pháp luật
có liên quan.
Phối hợp với Uỷ ban nhân dân cấp Huyện liên quan giải quyết các vấn đề
môi trường liên huyện.
Thực hiện các nhiệm vụ quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường theo Uỷ
quyền của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường cấp tỉnh.
(8)

(9)

Theo Điều 124 Luật bảo vệ môi trường năm 2005
Theo Điều 124 Luật Bảo vệ môi trường năm 2005

GVHD: Th.S Võ Duy Nam

SVTH: Trần Thị Mỹ Linh