KHẢO sát TÌNH HÌNH KHAI THÁC NGUỒN lợi cá TRÊN TUYẾN SÔNG hậu

75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&&Ҫ17+Ѫ
KHOA THӪ<6Ҧ1

NGÔ THӎ1*Ӑ&+À

KHҦ26È77ÌNH HÌNH KHAI THÁC NGUӖ1/Ӧ,&È
TRÊN TUYӂ16Ð1*+Ұ8

LUҰ19Ă1 TӔ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ&
CHUYÊN NGÀNH QUҦ1/é1*+ӄ&È

2011


75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&&Ҫ17+Ѫ
KHOA THӪ<6Ҧ1

NGÔ THӎ1*Ӑ&+À

KHҦ26È77ÌNH HÌNH KHAI THÁC NGUӖ1/Ӧ,&È
TRÊN TUYӂ16Ð1*+Ұ8

LUҰ19Ă1 TӔ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ&
CHUYÊN NGÀNH QUҦ1/é1*+ӄ&È

CÁN BӜ+ѬӞ1*'Ү1
ThS. NGUYӈ1%Ҥ&+/2$1

2011

LӠ,&Ҧ07Ҥ
Xin bày tӓ Oòng biӃW ѫQ VkX VҳF ÿӃQ cô NguyӉQ %ҥFK /RDQ ÿã tұQ Wình
KѭӟQJGүQYjJL~SÿӥW{LWURQJVXӕWWKӡLJLDQWKӵFKLӋQOXұQYăQ
Xin chân thành cҧPѫQFiFWKҫ\F{Fùng các anh chӏWURQJ%ӝP{Q4XҧQ
lý và kinh tӃ QJKӅ Fi ÿã tҥR QKӳQJ ÿLӅX NLӋQ WKXұQ OӧL QKҩW FKR W{L KRàn thành
luұQYăQ này.
Xin chân thành cҧPѫQWұSWKӇ/ӟS4XҧQOêQJKӅ cáNKyDÿã tұQWình
JL~SÿӥNKX\ӃQNKtFKÿӝQJYLên tôi trong suӕWTXiWUình hӑFWұSYjJL~SÿӥW{L
trong suӕWWKӡLJLDQWKӵFKLӋQÿӅWài.
NGÔ THӎ1*Ӑ&+À


TÓM TҲ7
ĈӅWài “Kh̫RVit tình hình khai thác ngu͛QOͫLFiWUên tuy͇QV{QJ+̵X´
ÿѭӧFthӵFKLӋQ nhҵPtìm hiӇXYӅVҧQOѭӧQJNKDLWKiF và thành phҫQORài cá dӑF
tuyӃQV{QJ+ұXĈӅWjLQj\ÿѭӧFWLӃQhành tӯWKiQJÿӃQWKiQJӣ
An Giang, CҫQ 7Kѫ 6yF 7UăQJ thông qua bҧQJ câu hӓL VRҥQ VҹQ Yà phӓQJ YҩQ
trӵFWLӃSQJѭӡLGkQWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\sҧQÿӇWKXWKұSWK{QJWLQ
KӃWTXҧFKRWKҩ\Pùa vөNKDLWKiFFKӫ\ӃXOjTXDQKQăPWұSWUXQJQKҩW
là vào mùa lNJWӯWKiQJÿӃQÿҫXWKiQJ6ҧQOѭӧQJNKDLWKiFWURQJQKӳQJQăP
gҫQÿk\JLҧPVRYӟLQăPWUѭӟFgKHFjROjQJѭFөNKDLWKiFFyVҧQOѭӧQJWUXQJ
bình lӟQQKҩW 4.448,7 ±2.120,6 NJQăP. HҫXKӃWFiFORjLFiÿӅXJLҧPYӅVӕOѭӧQJ
kích cӥFyJLҧPQKѭQJNK{QJÿiQJNӇMӝWVӕORài hiӋQQD\FyQJX\FѫELӃQPҩW
hҫX QKѭ UҩW tW JһS NKL NKDL WKiF QKѭ Fi +{ (Catlocarpio siamensis), cá Vӗ Fӡ
(Pangasius sanitwongsei), cá Tra dҫX(Pangasianodon gigas), …..
ViӋF NKDL WKiF FӫD QJѭӡL GkQ Eên cҥQK QKӳQJ WKXұQ OӧL YӅ JLi EiQ WăQJ
giúp әQÿӏQKWKXQKұSFyWKӏWUѭӡQJWLêu thөWKì còn gһSQKLӅXNKyNKăQQKѭVӱ
dөQJFiFQJѭFөNKDLWKiFPDQJWtQKKӫ\GLӋWFDRQKѭFjRÿLӋQ[LӋFÿLӋQҧQK
KѭӣQJFӫDWKXӕFKyD FKҩWWӯVҧQ[XҩWQ{QJ QJKLӋSOàm cho nguӗQOӧLWKӫ\VҧQ
suy giҧP1JѭӡLGkQYүQFKѭDQKұQWKӭFÿ~QJÿҳQYӅFKtQKViFKEҧRYӋYà phát

triӇQ QJXӗQOӧLWKӫ\ VҧQĈӇKRҥWÿӝQJNKDLWKiFÿѭӧFGX\WUì và phát triӇQ EӅQ
vӳQJ FҫQ ÿҭ\ PҥQK FKtQK ViFK TXҧQ Oê Kӛ WUӧ YӕQ FKR QJѭӡL GkQ FKX\ӇQ ÿәL
nghӅ QKҵP JLҧP iS OӵF Oên khai thác thӫ\ VҧQ 7ăQJ FѭӡQJ FiF F{QJ WiF WX\ên
truyӅQ JLiR GөF FNJQJ QKѭ WăQJ FѭӡQJ NLӇP WUD Yà xӱ Oê QJKLêm các hành vi vi
phҥPWURQJNKDLWKiFYà bҧRYӋQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQ
Qua thӡL JLDQ QJKLên cӭX WKX ÿѭӧF  ORài cá kinh tӃ WKXӝF  Kӑ  Eӝ
chiӃPѭXWKӃlà bӝPerciformes (bӝFi9ѭӧF
YӟLORài chiӃPNӃÿӃQOà
bӝCypriniformes (bӝFi&KpS
FyORài (31,71%), bӝSiluriformes (bӝFi1KHR

có 11 loài (26,83%), bӝ Mugiliformes có 2 loài (4,88%), bӝ Fòn lҥL
Osteoglossiformes có 1 loài (2,44%).


MӨ&/Ө&
TÓM TҲ7 ......................................................................................................................... ii
MӨ&/Ө&.........................................................................................................................iii
DANH SÁCH BҦ1* ....................................................................................................... v
DANH SÁCH HÌNH ........................................................................................................vi
DANH SÁCH TӮ9,ӂ77Ҳ7 .........................................................................................vii

&KѭѫQJ,ĈҺ79Ҩ1Ĉӄ ............................................................................................ 1
1.1. GiӟLWKLӋX.............................................................................................................. 1
1.2 MөFWLêu ............................................................................................................... 2
1.3 NӝLGXQJÿӅWài ..................................................................................................... 2
&KѭѫQJ,,7Ә1*48$17ÀI LIӊ8.......................................................................... 3
2.1 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQFӫDWKӃJLӟL ..................................................... 3
2.2 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQ9LӋW1DP ........................................................ 4
2.3 TәQJTuan vӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQĈӗQJ%ҵQJ6{QJ&ӱX/RQJ ........................... 8

2.4 TәQJTXDQYӅÿӏDEàn nghiên cӭX ..................................................................... 11
2.5 Tình hình xây dӵQJÿұSWKӫ\ÿLӋQWUên song Mekong ....................................... 14
&KѭѫQJ,,,3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&Ӭ8.......................................................... 15
3.ĈӏDÿLӇPQJKLên cӭX ......................................................................................... 15
3.1.1 ThӡLJLDQQJKLên cӭX ...................................................................................... 15
ĈӏDÿLӇPQJKLên cӭX ....................................................................................... 15
3KѭѫQJSKiSQJKLrQFӭX................................................................................... 16
3.3 3KѭѫQJSKiS[ӱOêYà phân tích sӕOLӋX........................................................... 17
&KѭѫQJ,9.ӂ748Ҧ9À THҦO LUҰ1 ............................................................... 18
4.1. Các ngành nghӅFKӫ\ӃXFӫDQJѭӡLGkQQѫLNKҧRViW ........................................ 18
4.2. Tình hình khai thác thӫ\VҧQWӵQKLên ............................................................... 18
4.2.1. Tình hình chung cӫDFiFKӝWKDPJia khai thác thӫ\VҧQ ......................................... 18


7K{QJWLQQJѭFөYjQJѭWUѭӡQJNKDLWKiF ....................................................22
4.2.3 ThӡLJLDQYà mùa vөNKDLWKiFWKӫ\VҧQ....................................................... 23
4.3 SҧQOѭӧQJNKDLWKiFWӯFiF loҥLQJѭFө ........................................................... 24
4.4 NhұQ WKӭF FӫD Kӝ NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ WURQJ JLDL ÿRҥQ WUѭӟF Yà sau khi xây
dӵQJKӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQWUên sông Mekong................................................... 25
7iFÿӝQJFӫDÿұSWKӫ\ÿLӋQOên thành phҫQORài, kích cӥVҧQOѭӧQJJLiEin
thӫ\VҧQYà thu nhұS.............................................................................................. 25
4.4.2 ThuұQOӧLYjNKyNKăQÿӕLYӟLKRҥWÿӝQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQGӑFWX\ӃQV{QJ
HұX ........................................................................................................................ 28
4.5 NguӗQOӧLFiWUên tuyӃQV{QJ+ұX................................................................... 29
4.5.1 Thành phҫQORài cá phân bӕWUên tuyӃQV{QJ+ұX ........................................ 29
4.5.2 MӝWVӕORài cá chӫ\ӃXÿѭӧFNKDLWKiF......................................................... 31
4.5.3 Thành phҫQORài cá kinh tӃWUên tuyӃQV{QJ+ұX.......................................... 33
&KѭѫQJ9.ӂ7/8Ұ19¬Ĉӄ;8Ҩ7................................................................ 37
TÀI LIӊ87+$0.+Ҧ2..................................................................................... 39
PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 41

PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 45
PHӨ/Ө& ........................................................................................................... 52


DANH SÁCH BҦ1*
Bҧng 2.1: SҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQFҧQѭӟFWӯQăP– 2010..................................... 6
BҧQJ2 SҧQOѭӧQJthӫ\VҧQӣĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJTXDFiFQăP................ 9
BҧQJ1Jành nghӅFKtQKFӫDQJѭӡLGkQQѫLNKҧRViW......................................... 18
BҧQJ7K{QJWLQYӅVӕODRÿӝQJWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\Vҧn ............................ 21
BҧQJ1JѭFөNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ....................................................................... 22
BҧQJ1JѭWUѭӡQJNKDLWKiFWUѭӟFYào sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ........ 23
BҧQJ  6ҧQ OѭӧQJ NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ FӫD FiF QJѭ Fө WURQJ NKRҧQJ WKӡL JLDQ
WUѭӟFYà sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ.............................................................. 25
BҧQJ;XKѭӟQJYӅWKành phҫQORài trên tuyӃQV{QJ+ұXVRYӟLWUѭӟFNKLFy
hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ ............................................................................................. 26
BҧQJ;XKѭӟQJYӅNtFKFӥWKӫ\VҧQKLӋQQD\ VRYӟL WUѭӟFNKLFyKӋWKӕQJ
ÿұSWKӫ\ÿLӋQ ............................................................................................................ 26
BҧQJ;XKѭӟQJYӅVҧQOѭӧQJWKӫ\VҧQWUên tuyӃQV{QJ+ұXVRYӟLWUѭӟFNKL
có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\ÿLӋQ ........................................................................................ 27
BҧQJ0ӭFÿӝKài lòng cӫDKӝNKDLWKiFWUѭӟFYà sau khi có hӋWKӕQJÿұSWKӫ\
ÿLӋQWUên sông Mekong............................................................................................. 28
BҧQJ7KXұQOӧLWURQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ........................................................ 28
BҧQJ.KyNKăQWURQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ ........................................................ 29
BҧQJ7Kành phҫQEӝFiSKkQEӕWUên tuyӃQV{QJ+ұX ................................... 30
BҧQJ7Kành phҫQKӑFiSKkQEӕWUên tuyӃn sông HұX ................................... 31
BҧQJ'DQKViFKORài thӫ\VҧQNKDLWKiFFKӫ\ӃXWUên tuyӃQV{QJ+ұX ......... 33
BҧQJ7Kành phҫQORài cá có giá trӏNLQKWӃWUên tuyӃQV{QJ+ұX ................... 34


DANH SÁCH HÌNH

Hình 2.1: DiӉQ ELӃQ VҧQ OѭӧQJ Yj QăQJ VXҩW NKDL WKiF WKӫ\ VҧQ ӣ 9LӋW 1Dm
(FAO,2008) ................................................................................................................ 5
Hình 2.2: Tình hình khai thác thӫ\VҧQ-2010.................................................... 7
Hình 3.1: BҧQÿӗĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJ.......................................................... 15
Hình 4.1: Trình ÿӝKӑFYҩQFӫDQJѭGkQWURQJYQJNKҧRViW ................................. 19
Hình 4.2: TӹOӋÿӝWXәLFiFKӝWKDPJLDNKDLWKiFWKӫ\VҧQGӑFWX\ӃQV{QJ+ұX.... 20
Hình 4.3: Mùa vөNKDLWKiF...................................................................................... 24
Hình 4.4: TӹOӋ(%) thành phҫQORài cá theo bӝ ....................................................... 30
Hình 4.5: TӹOӋ(%) thành phҫQORài cá theo hӑ ....................................................... 32
Hình 4.6 : TӹOӋ
VӕOѭӧQJORài cá kinh tӃWKHREӝ............................................. 36
Hình 4.7: TӹOӋ
VӕOѭӧQJORài cá kinh tӃWKHRKӑ.............................................. 36


DANH SÁCH TӮ9,ӂ77Ҳ7
Ĉ%6&/ĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJ
KTTS: Khai thác thӫ\VҧQ
NTTS: Nuôi trӗQJWKӫ\VҧQ


CKѭѫQJ I
ĈҺ79Ҩ1Ĉӄ
1.1 GiӟLWKLӋX
ViӋW1DPQҵPWUên trөFJLDRWK{QJFӫDQKLӅXTXӕFJLDQên chiӃPPӝWYӏWUt
quan trӑQJWURQJQӅQNLQKWӃYà chính trӏWURQJNKXYӵFĈ{QJ1DPÈ%ên cҥQK
ÿy9LӋW1DPFòn ÿѭӧFWKLrQQKLrQѭXÿãi nên có nguӗQWjLQJX\rQÿDGҥQJYà
phong phú góp phҫQUҩWOӟQYào sӵSKiWWULӇQÿҩWQѭӟFQKҩWOà nguӗQWài nguyên
thӫ\VҧQ7Kӫ\VҧQOà nguӗQFXQJFҩSWKӵFSKҭPWKLӃW\ӃXFKRQJѭӡLWLêu dùng và
ngày càng trӣ WKành mӝW QJành kinh tӃ TXDQ WUӑQJ JyS SKҫQ WK~F ÿҭ\ Vӵ WăQJ

WUѭӣQJNLQKWӃFӫDÿҩWQѭӟFYӟLJLiWUӏNLPQJҥFK[uҩWNKҭXWKXӹVҧQÿҥWWUên 4,9
tӹÿ{ODQăP
(TҥSFKtWKӫ\VҧQ9LӋW1DP
.
ĈӗQJEҵQJV{QJ&ӱX/RQJĈ%6&/
OjYQJÿҩWYӟLQKLӅXWLӅPQăQJSKiW
triӇQVҧQ[XҩWQ{QJQJKLӋSYà thӫ\VҧQ7RjQYQJĈ%6&/FyNKRҧQJNPEӡ
biӇQFKLӃPNKRҧQJWәQJFKLӅXGài bӡELӇQFҧQѭӟF
YQJÿһFTX\ӅQNLQKWӃ
khoҧQJNP2, vӟLFӱDV{QJFӱDOҥFKYjKѫQKDEãi triӅX80% là bãi triӅXFDR
diӋQWtFKPһWQѭӟFQӝLÿӏDNKRҧQJKD. Bên cҥQKÿy
PDPѭDONJWKѭӡQg gây ngұSOөWÿӗQJWKӡLPDQJWKHROѭӧQJSKù sa màu mӥFy
lӧLFKRFk\WUӗQJYjOѭӧQJWKӫ\VҧQÿDGҥQJYà phong phú… Do yӃXWӕQJұSONJ
YjR PD PѭD Yj QKLӉP PһQ Yào mùa khô cӫD YQJ Ĉ%6&/ FQJ PҥQJ OѭӟL
sông ngòi chҵQJFKӏWQên nguӗQOӧL thӫ\ VҧQ QѫLÿk\UҩWÿDGҥQJYӅWKành phҫQ
loài và phong phú vӅVҧQOѭӧQJ Ĉ%6&/FyQKӳQJÿyQJJySUҩWOӟQYӟLVҧQOѭӧQJ
khai thác thӫ\VҧQKjQJQăPGүQÿҫXFҧQѭӟFYà sҧQOѭӧQJQăPÿҥW
nghìn tҩQFKLӃPWәQJVҧQOѭӧQJNKDLWKiFFӫDFҧQѭӟF7әQJFөF7KӕQJNê,
2010). NhӳQJWLӅPQăQJWUrQÿã tҥRÿLӅXNLӋQFKRYLӋFVҧQ[XҩWQ{QJQJKLӋSNKDL
thác và nuôi trӗQJWKӫ\VҧQWKXұQOӧLÿӗQJWKӡLPӣUDQKLӅXWULӇQYӑQJWURQJYLӋF
cung cҩSYà sӱGөQJWKӫ\VҧQNK{QJFKӍSKөFYөFKRQJѭӡLWLêu dùng mà nó còn
OjFѫVӣÿӇPDQg lҥLKLӋXTXҧNLQKWӃFKRQJѭӡLGkQWURQJYùng.
SӕQJѭ GkQWKDPJLD ÿiQKEҳWWKӫ\VҧQQJj\ FjQJWăQJ cùng vӟL YLӋFsӱ
dөQJQKӳQJSKѭѫQJWLӋQNKDLWKiFKӫ\GLӋWVӱGөQJFKtFKÿLӋQFKҩWQәOѭӟLFy
NtFKWKѭӟF mҳWOѭӟL nhӓKѫQTX\ÿӏQKNKDLWKiF« ÿã tácÿӝQJ[ҩXÿӃQhӋVLQK
thái tӵQKLên, dүQÿӃQYLӋFVX\JLҧPVҧQOѭӧQJOjÿLӅXNK{QJWKӇWUiQKNKӓL. ThӃ
nKѭQJF{QJWiFEҧRYӋSKөFKӗLYà tái tҥRQJXӗQOӧLFKѭDÿѭӧFTXDQWkPYà thӵF
hiӋQWӕWĈӗQJWKӡLSKѭѫQJWKӭFTXҧQOêFiFKành vi vi phҥPYүQFKѭDÿѭӧc xӱ
lý nghiêm khҳF FKһW FKӁ 9ì vұ\ QJành thӫ\ VҧQ Fòn gһS SKҧL UҩW QKLӅX NKy

NKăQWKiFKWKӭFOӟQÿӇFyWKӇSKiWWULӇQQJKӅNKDLWKiFWKӫ\VҧQEӅQYӳQJ Vì thӃ
ÿӅWài “Kh̫RViWWình hình khai thác ngu͛QOͫLcá trên tuy͇QV{QJ+̵X´ÿѭӧF
ÿӅ[XҩWWKӵFKLӋn.
1.2 MөFWLêu nghiên cӭX
ĈӅWjLÿѭӧFWKӵFKLӋQQKҵPPөFWLêu ÿiQKJLihiӋQ trҥQJ khai thác nguӗQ
lӧLcá trên tuyӃQV{QJ+ұXOjPFѫVӣFKRYLӋFTXҧQOêYà bҧRYӋnguӗQOӧLWKӫ\
sҧQ
1.3 NӝLGXQJQJKLên cӭX
- ;iFÿӏQKthành phҫQgiӕQJ loài cá phân bӕGӑFWX\ӃQV{QJ+ұX và các loài
cá có giá trӏNLQKWӃ.
- ĈLӅXWUDhiӋQWUҥQJ khai thác nguӗQOӧLcá trên tuyӃQV{QJ+ұX
- Tìm hiӇXYӅVҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQWUên tuyӃQV{QJ+ұXWURQJQKӳQJ
QăPJҫQÿk\


&KѭѫQJ,,
TӘ1*48$17ÀI LIӊ8
2.1 TәQJTXDQYӅQJXӗQOӧLWKӫ\VҧQWKӃJLӟL
NguӗQOӧLWKӫ\VҧQOà nguӗQWài nguyên quan trӑQJYà phong phú trong các
loҥLWKӫ\YӵFPjFRQQJѭӡLNKDLWKiFQKҵPSKөFYөFKRFXӝFVӕQJ1JXӗQÿҥP
tӯFiÿѭӧF[HPOà nguӗQFKҩWÿҥPWӕWOà nguӗQWKӵFSKҭPUҿWLӅQWѭѫi sӕQJFy
giá trӏ GLQK GѭӥQJ FDR Yà rҩW WӕW YӟL VӭF NKӓH FӫD FRQ QJѭӡL SKөFYө FKR FXӝF
sӕQJFRQQJѭӡLӣUҩWQKLӅXTXӕFJLDWUên thӃJLӟLQKҩWOà các quӕFJLDQJKèo. Tuy
nhiên, nguӗQOӧLWKӫ\VҧQFy[XKѭӟQJVX\JLҧPPӝWFiFKQKDQKFKyQJGRYLӋF
khai thác quá mӭFYà viӋFWKD\ÿәLYùng sinh sӕQJFӫDFK~QJ7KHR3KҥP7KDQK
Liêm và TrҫQĈҳFĈӏQK

Theo FAO (2008), tәQJ VҧQ OѭӧQJ WKӫ\ VҧQ WKӃ JLӟL Fy FKLӅX KѭӟQJ JLD
WăQJ Wӯ 19,3 triӋX WҩQ QăP  ÿӃQ  WULӋX WҩQ QăP  Yà 147 triӋX WҩQ

QăPWURQJÿyVҧQOѭӧQJNKDLWKiFWKӫ\VҧQ.776
ÿyQJYDLWUò chӫ\ӃX
MһFGù sҧQOѭӧQJ.776Fy[XKѭӟQJWăQJTXDFiFQăPQKѭQJVҧQOѭӧQJ.776
biӇQFyFKLӅXKѭӟQJJLҧPWӯQăPWULӋXWҩQ
[XӕQJFòn 81,9 triӋXWҩQ