ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LONG KHÁNH HUY
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM, CHI NHÁNH
TỈNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LONG KHÁNH HUY
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM, CHI NHÁNH
TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 8.34.01.02
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS ĐỖ THỊ BẮC
THÁI NGUYÊN - 2018
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, Luận văn: "Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên" là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung
nghiên cứu và kết quả trình bày trong luận văn là trung thực, rõ ràng. Những
kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công
trình nào khác.
Thái Nguyên, tháng 02 năm 2018
Tác giả luận văn
Long Khánh Huy
ii
LỜI CẢM ƠN
Được sự đồng ý của Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo của Trường Đại
học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh và cô giáo hướng dẫn PG.TS. Đỗ Thị
Bắc, tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên”.
Tôi xin trân trọng cảm ơn cô giáo PG.TS. Đỗ Thị Bắc - người đã trực
tiếp hướng dẫn tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Trường
Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong
suốt quá trình nghiên cứu, làm luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình và những ý kiến đóng
góp của thầy, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình trong quá trình làm
Luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 02 năm 2018
Tác giả
Long Khánh Huy
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................. viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. x
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3
4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 3
5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG....................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
tại ngân hàng ..................................................................................................... 5
1.1.1. Các khái niệm cơ bản .............................................................................. 5
1.1.2. Yêu cầu của nguồn nhân lực làm việc trong ngân hàng ......................... 8
1.1.3. Vai trò nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngân hàng ...................... 11
1.1.4. Nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại ngân hàng.............. 12
1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
ngân hàng ........................................................................................................ 17
1.2. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của một số ngân
hàng trên thế giới và ở Việt Nam .................................................................... 21
1.2.1. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực BIDV chi
nhánh Thái Nguyên ......................................................................................... 21
1.2.2 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của
Vietcombank chi nhánh Thái Nguyên ............................................................ 22
iv
1.2.3. Bài học kinh nghiệm rút ra về nâng cao chất lượng tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ... 24
Chương 2 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................... 26
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 26
2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 26
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 26
2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin ............................................. 28
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 28
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 29
2.4. Thông tin về đối tượng nghiên cứu .......................................................... 33
Chương 3 : THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN
NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH THÁI NGUYÊN ............. 34
3.1. Giới thiệu về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ................................................................... 34
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ........................ 34
3.1.2.Chức năng nhiệm vụ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ......................................... 35
3.1.3. Tổ chức bộ máy của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên. .................................................. 35
3.1.4. Nguồn vốn hoạt động và các hoạt động nghiệp vụ chính của Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 39
3.1.5. Tình hình nguồn nhân lực của ngân hàngcủa NH NN&PTNT VN,
Chi nhánh tỉnh TN ........................................................................................... 44
3.2. Thực trạng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ....... 54
v
3.2.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu. ........................................... 54
3.2.2. Hoạch định nguồn nhân lực .................................................................. 55
3.2.3. Tuyển dụng và thu hút nhân lực............................................................ 58
3.2.4. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp
và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ................... 64
3.2.5. Sắp xếp công việc.................................................................................. 72
3.2.6. Đánh giá chất lượng nguồn nhân lực .................................................... 74
3.2.7. Duy trì và đãi ngộ nguồn nhân lực ........................................................ 78
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................. 81
3.3.1. Các yếu tố bên trong Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên .................................................. 81
3.3.2. Các yếu tố bên ngoài Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên .................................................. 84
3.4. Đánh giá chung về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên .... 87
3.4.1. Những mặt đạt được .............................................................................. 87
3.4.2. Những mặt còn hạn chế......................................................................... 89
3.4.3. Nguyên nhân ......................................................................................... 90
Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN
NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH THÁI NGUYÊN .............92
4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên .................................................................................. 92
4.1.1. Quan điểm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên........... 92
vi
4.1.2. Định hướng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ............ 93
4.1.3. Mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ....... 94
4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ....... 95
4.2.1. Giải pháp nâng cao công tác Hoạch định nguồn cán bộ tại Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 95
4.2.2. Giải pháp nâng cao công tác tuyển dụng cán bộ tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ............ 97
4.2.3. Giải pháp nâng cao công tác đào tạo cán bộ tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ....... 98
4.2.4. Giải pháp nâng cao công tác sắp xếp cán bộ tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ..... 101
4.2.5. Giải pháp nâng cao công tác đánh giá cán bộ Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ..... 102
4.2.7. Nhóm các giải pháp khác .................................................................... 107
4.3. Kiến nghị ................................................................................................ 108
KẾT LUẬN .................................................................................................. 112
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 115
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 117
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BHXH
:
Bảo hiểm xã hội
BHYT
:
Bảo hiểm tự nguyện
BHTN
:
Bảo hiểm y tế
KT-XH
:
Kinh tế - xã hội
NHNN
:
Ngân hàng nhà nước
NHNo&PTNT :
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
NHTM
:
Ngân hàng thương mại
UBND
:
Ủy ban nhân dân
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Cơ cấu nguồn nhân lực theo độ tuổi của NH NN&PTNT VN,
Chi nhánh tỉnh TN ...................................................................... 46
Bảng 3.2. Cơ cấu nguồn nhân lực theo giới tính của NH NN&PTNT VN,
Chi nhánh tỉnh TN ...................................................................... 49
Bảng 3.3. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của người lao động tại Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn VN, Chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên ........................................................................ 51
Bảng 3.4: Trình độ Tiếng Anh đội ngũ cán bộ nhân viên tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn VN, Chi nhánh tỉnh
Thái Nguyên................................................................................ 52
Bảng 3.5: Trình độ Tin học của cán bộ, công chức, người lao động tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn VN, Chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 53
Bảng 3.6. Thông tin chung về đối tượng điều tra ........................................... 54
Bảng 3.7. So sánh các chỉ tiêu nhân lực theo kế hoạch và thực tế tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn VN, Chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 56
Bảng 3.8. Kết quả khảo sát về công tác dự báo, hoạch định nguồn nhân
lực của NHNN&PTNT VN, Chi nhánh tỉnh TN Câu hỏi
khảo sát ....................................................................................... 57
Bảng 3.9. Một số nội dung trong công tác thu hút nhân tài của Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 61
Bảng 3.10. Kết quả khảo sát về công tác tuyển dụng của NHNN&PTNT
VN, Chi nhánh tỉnh TN............................................................... 63
ix
Bảng 3.11: Công tác đào tạo tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên .................... 66
Bảng 3.12. Kết quả khảo sát về công tác đào tạo của Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh
Thái Nguyên................................................................................ 70
Bảng 3.13: Số lượt luân chuyển cán bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ... 72
Bảng 3.14. Kết quả khảo sát về công tác sử dụng và bố trí công việc tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam,
chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ....................................................... 73
Bảng 3.15: Biểu đánh giá thực hiện công việc tại NHNN & PTNT VN,
Chi nhánh tỉnh Thái Nguyên....................................................... 75
Bảng 3.16: Kết quả đánh giá hàng năm tại NHNN & PTNT VN, Chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 76
Bảng 3.17. Kết quả khảo sát về công tác đánh giá nhân viên tại Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi
nhánh tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 76
Bảng 3.18: Bảng lương trung bình của cán bộ và nhân viên tại Ngân
hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi
nhánh Thái Nguyên ..................................................................... 78
Bảng 3.19: Các mức thưởng cho nhân viên văn phòng tại Ngân hàng .......... 79
Bảng 3.20: Đánh giá của nhân viên về chính sách đãi ngộ nhân viên tại
Ngân hàng ................................................................................... 80
x
DANH MỤC CÁC HÌNH
Sơ đồ 3.1. Tổ chức bộ máy của NHNo&PTNT VN, Chi nhánh tỉnh Thái
Nguyên ........................................................................................ 37
Sơ đồ 3.2: Quy trình tuyển dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ........... 59
Biểu đồ 3.1: Nguồn vốn của ngân hàng NN&PTNTVN, Chi nhánh tỉnh
TN năm 2014 -2016 .................................................................... 39
Biểu đồ 3.2: Tổng dư nợ cho vay của NH NN&PTNT VN, Chi nhánh tỉnh
TN ............................................................................................... 40
Biểu đồ 3.3: Kết quả huy động vốn của của NH NN&PTNT VN, Chi
nhánh tỉnh TN ............................................................................. 42
Biểu đồ 3.4: Kết quả hoạt động dịch vụ của NH NN&PTNT VN, Chi
nhánh tỉnh TN ............................................................................. 43
Biểu đồ 3.5: Số lượng nhân viên của NH NN&PTNT VN, Chi nhánh tỉnh
TN năm 2014 - 2016 ................................................................... 45
Biểu đồ 3.6: Cơ cấu nguồn nhân lực theo độ tuổi của NH NN&PTNT VN,
Chi nhánh tỉnh TN ...................................................................... 47
Biểu đồ 3.7: Cơ cấu nguồn nhân lực theo giới tính của NH NN&PTNT
VN, Chi nhánh tỉnh TN............................................................... 49
Biểu đồ 3.8: Số lượng cán bộ được cử đi học tại trường Agribank ................ 67
Biểu đồ 3.9: Chi phí đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của NH
NN&PTNT VN, Chi nhánh tỉnh TN .......................................... 69
Hình 3.1. Các cán bộ đi học tại trường đào tạo cán bộ Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh
Thái Nguyên................................................................................ 65
Hình 3.2. Đào tạo cán bộ và nhân viên tại Ngân hàng Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên ... 65
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Công cuộc đổi mới của nước ta hơn hai mươi năm qua đã và đang thu
được những thành tựu hết sức to lớn và quan trọng. Đóng góp vào những
thành tựu đó là sự phát triển của các tổ chức kinh tế nói chung và hệ thống
ngân hàng thương mại nói riêng trong nền kinh tế quốc dân. Các ngân hàng
thương mại nước ta trong những năm qua không chỉ tăng lên về số lượng mà
còn tăng lên cả về chất lượng, sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại
thế giới (WTO) và trở thành thành viên chính thức của hiệp hội đối tác xuyên
Thái Bình Dương (TPP), sự đóng góp của hệ thống các ngân hàng thương mại
càng có ý nghĩa quan trọng làm thay đổi diện mạo kinh tế nước ta trong vấn
đề cung ứng đủ nguồn vốn cho nền kinh tế vận hành và tăng trưởng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, hệ thống các ngân hàng thương mại
nước ta cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ môi trường bên trong cũng
như môi trường bên ngoài. Mà thách thức lớn nhất chính là chất lượng nguồn
nhân lực tại ngân hàng còn nhiều yếu kém. Trong các ngân hàng thương mại,
với đặc thù là loại hình doanh nghiệp dịch vụ, nguồn nhân lực là nhân tố
quyết định sự khác biệt của các loại dịch vụ ngân hàng. Vì vậy, việc nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực luôn được các ngân hàng thương mại tiến hành
song song với định hướng phát triển của tổ chức.
Là một bộ phận của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam, Ngân
hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam nói chung và chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên nói riêng cũng không nằm ngoài xu hướng trên. Với quan
điểm “Con người là của cải quý nhất, là nền tảng của sự phát triển” ban lãnh
đạo Agribank Thái Nguyên đã đặc biệt quan tâm, chú trọng đến các hoạt động
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Chi nhánh. Nhờ vậy, sau nhiều năm
hình thành và phát triển, đội ngũ nguồn nhân lực tại Chi nhánh không ngừng
2
phát triển cả về số lượng và chất lượng, 85% nhân lực tại Chi nhánh có trình
độ đại học và sau đại học. Tuy nhiên, trình độ ngoại ngữ, trình độ công nghệ
thông tin của đội ngũ nhân viên chi nhánh còn nhiều yếu kém (31,2% nhân
lực không có khả năng giao tiếp tiếng anh; 54,6% nhân lực gặp khó khăn
trong xử lý các lỗi công nghệ phát sinh trong giao dịch); chất lượng phục vụ
không được khách hàng đánh giá cao (43,5% khách hàng không hài lòng về
chất lượng phục vụ của Chi nhánh, số lượt phàn nàn của khách hàng liên tục
gia tăng với 54 lượt năm 2017, tăng 4,5% so với năm 2016)... Trước thực
trạng này, để hoạt động sản xuất kinh doanh của Chi nhánh đạt kết quả cao
hơn, tạo nên bước đột phá mới trên thị trường, Chi nhánh cần hoàn thiện,
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tận dụng tối đa lực lượng lao động để
nâng cao khả năng cạnh tranh của Chi nhánh.
Xuất phát từ những vấn đề nói trên tôi đã lựa chọn đề tài:"Nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên" làm đề tài luận văn thạc sỹ.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Đề tài thực hiện nghiên cứu thực trạng nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại
Chi nhánh.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hoá về cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực của Ngân hàng.
- Đánh giá thực trạng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên.
- Đưa ra giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên.
3
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là các nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên.
3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh
tỉnh Thái Nguyên, nghiên cứu được thực hiện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Về thời gian: Số liệu năm 2014-2016
- Về nội dung:
Đề tài tập trung nghiên cứu về nội dung nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực theo quy trình: Hoạch định nguồn nhân lực, Tuyển dụng, Đào tạo,
Sắp xếp công việc, Đánh giá nhân lực. Đồng thời, nghiên cứu những nhân tố
ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên.
4. Những đóng góp của luận văn
Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết
thực, là tài liệu giúp tỉnh Thái Nguyên xây dựng quy hoạch và kế hoạch nâng
cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025 có cơ sở
khoa học.
Luận văn nghiên cứu khá toàn diện và có hệ thống, những giải pháp
chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên, có ý
nghĩa thiết thực nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên
và đối với các ngân hàng có điều kiện tương tự.
4
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, luận văn bao gồm có 04 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực tại ngân hàng.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên.
Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên.
5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG
1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
tại ngân hàng
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1.1 Khái niệm nguồn nhân lực tại ngân hàng
* Nguồn nhân lực
Hiện nay, trong quá trình nghiên cứu trên thế giới và trong nước , có
nhiều công trình nghiên cứu đã đề cập đến khái niệm nguồn nhân lực dưới các
góc độ khác nhau.
Theo quan niệm của Liên hợp quốc (UN) cho rằng: “nguồn nhân lực là
tất cả những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của
con người có quan hệ tới sự phát triển của mỗi cá nhân và của đất nước”.
Nguồn nhân lực là nguồn lực con người có khả năng sáng tạo ra của cải
vật chất và tinh thần cho xã hội được biểu hiện ra là số lượng và chất lượng
nhất định tại một thời điểm nhất định. (Mai Quốc Chánh, 2008).
Nguồn nhân lực bao gồm toàn bộ dân cư có khả năng lao động”. Khái
niệm này chỉ nguồn nhân lực với tư cách là nguồn cung cấp sức lao động cho
xã hội. (Nguyễn Tiệp, 2005).
Khác với nguồn lực vật chất khác, nguồn nhân lực được hiểu là toàn bộ
trình độ chuyên môn mà con người tích lũy được, được đánh giá cao vì tiềm
năng đem lại lợi nhuận trong tương lai. Giống như nguồn lực vật chất, nguồn
nhân lực là kết quả đầu tư trong quá khứ với mục đích tạo ra thu nhập trong
tương lại. (Nguyễn Ngọc Quân, 2004).
Từ những quan niệm trên, dưới nhiều góc độ, khía cạnh, có nhiều quan
niệm về nguồn nhân lực. Nhưng nhìn chung đều thống nhất nội dung cơ bản:
Nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội, là yếu tố cấu
6
thành lực lượng sản xuất, giữ vai trò trung tâm và quyết định sự phát triển
KT-XH của một quốc gia; đồng thời là chỉ tiêu đánh giá sự phát triển, tiến bộ
xã hội của quốc gia.
Khi xem xét nguồn nhân lực có thể xem xét trên hai góc độ: số lượng
và chất lượng.
Về số lượng: số lượng nguồn nhân lực được tính bằng tổng số người
đang có việc làm, số người thất nghiệp và số người lao động dự phòng.
Nhưng đối với tổ chức thì nguồn nhân lực không bao gồm những người trong
độ tuổi lao động của toàn xã hội mà chỉ tính những người trong độ tuổi lao
động trong tổ chức.
Về chất lượng: nguồn nhân lực được biểu hiện thông qua thể lực, trí lực,
kỹ năng lao động, tinh thần, thái độ, ý thức lao động và phong cách làm việc.
* Nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại
Trong ngân hàng thương mại, nguồn nhân lực được hiểu là toàn bộ các
khả năng về thể lực và trí lực của con người được vận dụng trong thực hiện
các nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng. Nó cũng được xem là sức lao động của
con người - một nguồn lực quý giá nhất trong các nguồn lực của ngân hàng
thương mại. Nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại bao gồm toàn bộ
đội ngũ cán bộ nhân viên làm việc tại tất cả các phòng ban ngân hàng, là yếu
tố cấu thành nên tổ chức, vận hành và quyết định sự thành bại trong kinh
doanh ngân hàng (Lê Kim Huệ, 2015).
1.1.1.2 Khái niệm chất lượng nguồn nhân lực tại ngân hàng
* Chất lượng nguồn nhân lực
Chất lượng nhân lực là yếu tố tổng hợp của nhiều yếu tố bộ phận
như trí tuệ, sự hiểu biết, trình độ, đạo đức, kỹ năng, sức khỏe, thẩm mỹ…
của người lao động. Trong các yếu tố trên thì trí lực và thể lực là hai yếu
tố quan trọng để xem xét và đánh giá chất lượng nguồn nhân lực. (Phan
Thanh Khôi, 2011).
7
Chất lượng nguồn nhân lực gồm trí tuệ, thể chất và phẩm chất tâm lý xã
hội (Nguyễn Ngọc Quân, 2004) trong đó:
- Thể lực của nguồn nhân lực: sức khỏe cơ thể và sức khỏe tinh thần.
- Trí lực của nguồn nhân lực: trình độ văn hóa, chuyên môn kỹ thuật và
kỹ năng lao động thực hành của người lao động.
- Phẩm chất tâm lý xã hội: kỷ luật, tự giác, có tinh thần hợp tác và tác
phong công nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao…
Chất lượng nguồn nhân lực có thể được hiểu như sau: “chất lượng
nguồn nhân lực là trạng thái nhất định của nguồn nhân lực thể hiện mối quan
hệ giữa các yếu tố cấu thành bên trong của nguồn nhân lực. (Mai Quốc
Chánh, 2008)
Trong phạm vi khuôn khổ luận văn, tác giả xin sử dụng khái niệm về
chất lượng nguồn nhân lực như sau: chất lượng nguồn nhân lực là toàn bộ
năng lực của lực lượng lao động được biểu hiện thông qua ba mặt: thể lực, trí
lực, tâm lực. Ba mặt này có quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó thể lực là nền
tảng, là phương tiện để truyền tải tri thức, trí tuệ là yếu tố quyết định chất
lượng nguồn nhân lực, ý thức tác phong làm việc là yếu tố chi phối hoạt động
chuyển hóa của thể lực, trí tuệ thành thực tiễn.
* Chất lượng nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại
Từ khái niệm chất lượng nguồn nhân lực đề cập ở trên, khái niệm chất
lượng nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại có thể hiểu như sau:
Chất lương nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại là mức độ đáp
ứng về khả năng làm việc của người lao động về thể lực, trí lực, tâm lực so
với yêu cầu công việc cụ thể đặc trưng của ngân hàng thương mại như: huy
động vốn, cấp tín dụng, dịch vụ thẻ...
1.1.1.3. Khái niệm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại ngân hàng
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong ngân hàng thương mại
chính là sự tăng cường sức mạnh và kỹ năng hoạt động sáng tạo của năng lực
8
thể chất và năng lực tinh thần của lực lượng lao động lên đến một trình độ
nhất định để lực lượng này có thể hoàn thành được nhiệm vụ trong một giai
đoạn phát triển nhất định của ngân hàng thương mại (Phan Thanh Khôi, 2011)
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là tăng giá trị con người, cả giá trị
vật chất và tinh thần, cả trí tuệ lẫn tâm hồn cũng như kỹ năng nghề nghiệp,
các nghiệp vụ ngân hàng, làm cho con người trở thành người lao động có
những năng lực và phẩm chất mới cao hơn đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của sự phát triển kinh tế xã hội nói chung và định hướng phát triển của ngân
hàng nói riêng (Lê Kim Huệ, 2015)
Từ đây, có thể khẳng định rằng: nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
trong ngân hàng thương mại chính là nâng cao năng lực làm việc, kỹ năng xử
lý công việc và thái độ trong công việc của nhân lực đang làm việc tại hệ
thống các ngân hàng thương mại. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong
ngân hàng thương mại chính là nâng cao mức độ đáp ứng về khả năng làm
việc của người lao động trên các phương diện: thể lực, trí lực, tinh thần so với
yêu cầu công việc cụ thể nhằm đạt được mục tiêu chung của ngân hàng về
doanh số cho vay, doanh số huy động vốn...
1.1.2. Yêu cầu của nguồn nhân lực làm việc trong ngân hàng
Trong nền kinh tế kinh tế thị trường ngân hàng là một dạng tổ chức đặc
thù, hiệu quả kinh doanh và phát triển của nó phụ thuộc rất lớn vào qui mô và
chiều sâu của hoạt động và các nguồn lực của ngân hàng như nguồn vốn, cơ
sở hạ tầng và đặc biệt là nguồn nhân lực. Trong mỗi giai đoạn phát triển, các
nguồn lực có vai trò khác nhau. Thời kỳ đầu khởi nghiệp thì nguồn vốn vật
chất, công nghệ quyết định khả năng cạnh tranh của ngân hàng, nhưng trong
nền kinh tế trí thức và hội nhập hiện nay, yếu tố quyết định khả năng cạnh
tranh và tồn tại của ngân hàng là chất lượng của nguồn nhân lực. Vì nguồn
nhân lực là tác nhân chính tạo ra vốn và đề xuất những ý tưởng mới, đồng
thời cũng đảm nhận vai trò lựa chọn và ứng dụng các công nghệ tiên tiến
9
nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của ngân hàng. Nhiều trường hợp, vốn và
công nghệ có thể huy động và nguồn tài trợ, nhưng để xây dựng được một đội
ngũ nhân lực nhiệt tình, tận tâm và làm việc có hiệu quả thì cần có chính sách
và giải pháp thích hợp. Trước hết cần xác định yêu cầu mà đội ngũ nhân lực
trong ngân hàng cần đáp ứng, đó là:
- Có kiến thức chuyên sâu ở lĩnh vực ngân hàng, hiểu biết rộng các lĩnh
vực khác của kinh tế học hiện đại.
Có thể nói đây là yêu cầu đầu tiên đối với tất cả nhân lực trong ngân
hàng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo và hoạch định chính sách, có tác
động trực tiếp đến các chính sách của ngân hàng trong từng thời kỳ, có hiệu
ứng lan truyền, gây kích thích hoặc cản trở tốc độ phát triển của ngân hàng
vàcủa nền kinh tế. Đối với ngân hàng trung ương là các chính sách về lĩnh
vực tiền tệ, điều này không chỉ phù hợp trong ngắn hạn mà phải có tính ổn
định dài hạn trong tầm vĩ mô. Vì vậy đòi hỏi người lãnh đạo nghiên cứu,
hoạch định chính sách phải thực sự làm chủ những tri thức đã có và luôn cập
nhật được các tri thức mới.
- Có trình độ chuyên môn sâu trong lĩnh vực tài chính ngân hàng
Các cán bộ làm việc trong ngân hàng cần có các kiến thức về hoạt
động huy động vốn, tín dụng, thanh toán quốc tế, kinh doanh ngoại hối, kế
toán ngân hàng, quản trị ngân hàng, đầu tư tài chính, luật chuyên ngành và
các hoạt động khác có liên quan để có khả năng tác nghiệp tại ngân hàng,
doanh nghiệp và tổ chức khác; Hiểu và vận dụng lý thuyết vào nghiên cứu
khoa học, thực tiễn và giải quyết các vấn đề liên quan đến lĩ nh vực tài
chính - ngân hàng; Có khả năng phân tích, đánh giá tình hình kinh tế, ngân
hàng và thị trường tài chính; Có khả năng phát triển sản phẩm mới về dịch
vụ tài chính ngân hàng; Có kiến thức quản trị kinh doanh, kế toán, kiểm
toán nhằm hỗ trợ các hoạt động trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng.
10
- Có kỹ năng tác nghiệp các nghiệp vụ chuyên ngành và sử dụng các
công nghệ hiện đại thành thạo
Ngày nay trong hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính, công nghệ
thông tin được áp dụng đặc biệt rộng rãi ở m ọi cấp với mức độ khác nhau. Sự
liên thông của hệ thống không còn tính theo ngày tháng mà theo từng giây,
phút và độ nhạy cảm của hệ thống có mức độ cao, tạo sự kết nối từ ngân hàng
trung ương đến từng điểm giao dịch. Điều đó đặt ra đối với người tác nghiệp,
phải thanh thạo quy trình nghiệp vụ và có khả năng tự quyết định độc lập
cùng với sự hợp tác và hiểu biết với đồng nghiệp trong môi trường là việc có
áp lực cao, người lao động có trình độ đủ về nghiệp vụ, ngoại ngữ và kỹ năng
tổ chức làm việc chủ động thì mới làm chủ được công nghệ, thực hiện nhiệm
vụ chuyên môn.
- Có khả năng xử lý tình huống và thích ứng trong công việc.
Trong nền kinh tế tri thức, từ việc sáng tạo đến sử dụng và chuyển giao
các tiến bộ khoa học và công nghệ đều diễn ra với tốc độ cao và qui mô lớn
cho nên các tri thức nghề nghiệp của người lao động thường bị lạc hậu rất
nhanh. Yêu cầu này đòi hỏi nguồn nhân lực phải có trình độ chuyên môn cao,
để có khả năng thích ứng tốt với những công việc phức tạp và luôn thay đổi
trong thời đại kinh tế tri thức. Đồng thời nền kinh tế tri thức hiện nay đang
vận động trong xu thế toàn cầu hóa đẫn tới nguồn lực lao động được di
chuyển tự do từ nơi này sang nơi khác, điều này cũng có ý nghĩa là qui mô
của lao động có năng tự điều chỉnh trở thành một yếu tố hàng đầu trong điều
kiện hội nhập kinh tế quốc tế đối với nguồn nhân lực.
Mặt khác với đòi hỏi phong phú của nền kinh tế thị trường dẫn tới việc
đáp ứng được các nhu cầu của thi trường là rất phức tạp, đỏi hỏi người lao
động phải có khả năng xử lý tốt các tình huống phát sinh trong công việc điều
đó xác định khả năng tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân, khi muốn trở
thành một bộ phận của thị trường lao động, Vì vậy yêu cầu đặt ra đối với mọi
11
chiến lược phát triển nguồn nhân lực là phải không ngừng phát triển bản lĩnh
nghề nghiệp cho người lao động và khả năng thích ứng và linh hoạt với môi
trường lao động.
- Có khả năng sáng tạo trong công việc
Các hoạt động nghiệp vụ ngân hàng là hoạt động có tính trí tuệ cao, sử
dụng nhiều hàm lượng chất xám, ngoài các nghiệp vụ tín dụng truyền thống
còn phải phát triển ra các dịch vụ mới, sản phẩm mới, tìm ra thị trường mới
để đầu tư kinh doanh. Điều này đòi hỏi khả năng làm việc sáng tạo và chủ
động của các nhân viên ngân hàng, biết tìm kiếm và sử dụng công nghệ mới
để đáp ứng cho các sản phẩm và dịch vụ mới của ngân hàng.
Khả năng sáng tạo là yêu cầu cao nhất đối với người lao động trong
lĩnh vực ngân hàng, vì vậy phải có các phương pháp kích thích động viên
ngườilao động phát triển tư duy sáng tạo các phương pháp để giải quyết các
công việc cụ thể, và có khả năng dự báo và suy diễn tốt, giải quyết công việc
nhanh, chính xác mang lại hiệu quả cao.
1.1.3. Vai trò nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngân hàng
- Một là, do sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường nên các
ngân hàng muốn tồn tại và phát triển buộc phải cải tiến tổ chức của mình theo
hướng tinh giản gọn nhẹ, năng động, trong đó yếu tố con người mang tính
quyết định.
Con người với kỹ năng, trình độ của mình, sử dụng công cụ lao động
tác động vào đối tượng lao động để tạo ra sản phẩm hàng hoá cho xã hội. Quá
trình này cũng được tổ chức và điều khiển bởi con người. Con người thiết kế
và sản xuất ra hàng hoá và dịch vụ, kiểm tra chất lượng, đưa sản phẩm ra bán
trên thị trường, phân bố nguồn tài chính, xác định các chiến lược chung và các
mục tiêu cho tổ chức. Không có những con người làm việc có hiệu quả thì
mọi ngân hàng đều không thể nào đạt đến các mục tiêu của mình.
12
- Hai là, sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật cùng với sự phát triển kinh tế
buộc các nhà quản trị phải biết làm cho tổ chức của mình thích ứng. Các
nghiệp vụ ngân hàng ngày càng phức tạp, máy móc thiết bị càng ngày càng
hiện đại. Do đó, việc thực hiện các nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực như :hoạch định, tuyển dụng, duy trì, phát triển, đào tạo, động viên và tạo
mọi điều kiện thuận lợi cho con người thông qua tổ chức, nhằm đạt được mục
tiêu đã định trước là vấn đề quan tâm hàng đầu.
- Ba là, nghiên cứu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực giúp cho nhà
quản trị ngân hàng đạt được mục đích, kết quả thông qua người khác. Một
quản trị gia có thể lập kế hoạch hoàn chỉnh, xây dựng sơ đồ tổ chức rõ ràng,
có hệ thống kiểm tra hiện đại chính xác, v.v…nhưng nhà quản trị đó vẫn có
thể thất bại nếu không biết tuyển đúng người cho đúng việc, hoặc không biết
cách khuyến khích nhân viên làm việc. Để quản trị có hiệu quả, nhà quản trị
cần biết cách làm việc và hòa hợp với người khác, biết cách lôi kéo người
khác làm việc và cống hiến sức lao động tối đa cho mình.
1.1.4. Nội dung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại ngân hàng
1.1.4.1 Hoạch định nhân lực
Hoạch định nguồn nhân lực là một quá trình dự báo, nghiên cứu, xác
định nhu cầu nguồn nhân lực trong ngân hàng, để từ đó đưa ra các chính sách,
chương trình hành động cho tương lai đảm bảo cho tổ chức có đủ nhân lực
với phẩm chất vàkỹ năng phù hợp thực hiện các công việc, nhằm thực hiện
mục tiêu của tổ chức đề ra.
Hoạch định nguồn nhân lực phải có tầm nhìn chiến lược, gắn kết chặt
chẽ với quy hoạch phát triển kinh doanh của ngân hàng. Bởi mục tiêu cuối
cùng của nó là nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và thực hiện mục tiêu của
tổ chức. Để đảm bảo cho công tác nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
mang lại hiệu quả cao nhất chúng ta cần lên kế hoạch một cách cụ thể và
chi tiết.
13
Hoạch định nguồn nhân lực là cơ sở cho các hoạt động nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, góp phần tạo ra sự phối hợp nhịp nhàng trong chu
trình thực hiện. Hoạch định nguồn nhân lực cho phép nhìn nhận rõ các bộ
phận hoạt động có ăn khớp với nhau không, đồng thời giải đáp cho ngân hàng
những vấn đề như: nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nhằm mục đích gì,
hoạt động này hướng tới nhóm đối tượng cụ thể nào, nguồn nhân lực có phù
hợp với chiến lược không, nguồn nhân lực có đảm bảo lợi thế cạnh tranh và
duy trì được lâu dài lợi thế cạnh tranh đó hay không…
1.1.4.2. Tuyển dụng nhân lực
Các ngân hàng thương mại hoàn toàn có thể thu hút nguồn nhân lực từ
bên ngoài để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong tổ chức thông qua
tuyển dụng.
Tuyển dụng nhân sự là quá trình tìm kiếm và lựa chọn nhân sự để đáp
ứng nhu cầu sử dụng tại các phòng ban của ngân hàng và bổ sung số lượng
lao động cần thiết nhằm thực hiện mục tiêu từng giai đoạn của ngân hàng.
Tuyển dụng chính là quá trình cung cấp một yếu tố đầu vào đặc biệt
cho tổ chức, đó là yếu tố con người. Quá trình này bao gồm hai khâu cơ bản
là thu hút, tìm kiếm và tuyển chọn nhân lực. Hai khâu này có mối quan hệ
chặt chẽ với nhau. Nếu thu hút, tìm kiếm tốt mới có điều kiện tuyển dụng
nhân sự có chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn về kỹ năng chuyên môn
nghiệp vụ và kiến thức kinh doanh ngân hàng. Từ đây làm tăng uy tín của quá
trình tuyển dụng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ngân hàng thương
mại thông qua nâng cao trí lực của nguồn nhân lực.
Như vậy, công tác tuyển dụng là yếu tố đóng vai trò hết sức quan
trọng trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tổ chức nói chung và
của ngân hàng thương mại nói riêng. Nhà tuyển dụng cần phải nắm rõ:
Tuyển dụng nhân viên theo các tiêu chuẩn nào? Tuyển dụng từ nguồn nào,