SKKN Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI

Mã SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
“ MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5
TẬP LUYỆN TỐT MÔN ĐÁ CẦU”

Lĩnh vực : Thể dục
Cấp
: Tiểu học

Năm học 2014 - 2015


MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................. 1
I. Lí do chọn đề tài ............................................................................................. 1
II. Mục đích của đề tài: ...................................................................................... 2
III. Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................. 3
IV. Phương pháp nghiên cứu: ............................................................................ 3
V. Phạm vi nghiên cứu: ..................................................................................... 3
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.................................................................................. 4
I. Nội dung dạy học phân môn Đá cầu lớp 5: .................................................... 4
II. Thực trạng về việc dạy – học phân môn Đá cầu lớp 5: ................................ 4
1. Thuận lợi: ................................................................................................... 4
2. Khó khăn : .................................................................................................. 5
III. Cách thực hiện ............................................................................................. 5
1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh ............................................................ 5
2. Giáo viên hướng dẫn học sinh nắm vững các kĩ thuật cơ bản và tổ chức

tập luyện. ........................................................................................................ 7
3. Kiểm tra đánh giá, phân loại đối tượng học sinh ..................................... 13
4. Rèn luyện kĩ năng cho học sinh qua trò chơi vận động. .......................... 14
IV. KẾT QUẢ .................................................................................................. 16
1. Đối với giáo viên: ..................................................................................... 16
2. Đối với học sinh: ...................................................................................... 17
C. KẾT LUẬN ................................................................................................... 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài
Sức khỏe là vốn quý của con người để có thể lao động và học tập tốt, yếu
tố sức khỏe là nền tảng của sự thành công. Có sức khỏe chúng ta có thể học tập
tốt, có thể xây dựng tổ quốc, kiến thiết quốc gia.
Giáo dục thể chất cho trẻ em hôm nay là một nhiệm vụ vô cùng quan
trọng mà cả xã hội đều quan tâm bởi vì “Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”.
Để ngày mai thế giới có những nhân tài tốt, xã hội có những công dân tốt thì
ngay từ ngày hôm nay chúng ta phải đào tạo thế hệ trẻ có kiến thức, có phẩm
chất đạo đức tốt, có sức khoẻ tốt…Nhiệm vụ giáo dục học sinh luôn luôn được
quan tâm nhưng quan trọng hơn vẫn là trường học, đặc biệt là trường tiểu học.
Bởi vì trường học nói chung và trường tiểu học nói riêng là nơi kết tinh, ươm
mầm những nhân tài cho xã hội mai sau.
Trong giáo dục toàn diện cho học sinh một phần không thể thiếu được là
giáo dục về thể chất. Vì nó tác động tới sức khoẻ học sinh, nhằm cung cấp cho
học sinh những kiến thức, kĩ năng vận động cơ bản làm cơ sở cho học sinh để
rèn luyện thân thể đạo đức tác phong con người mới.
Thể dục thể thao (TDTT) là một phương thức rèn luyện sức khỏe cũng

như nhằm phát triển con người toàn diện. Đặc biệt là trong xã hội ngày nay,
TDTT ngày càng đáp ứng đầy đủ hơn về nhu cầu vui chơi giải trí, rèn luyện thân
thể, tập luyện TDTT không chỉ phát triển các tố chất thể lực như: sức nhanh, sức
mạnh, sức bền, mềm dẻo, khéo léo… mà thông qua tập luyện TDTT đã rèn
luyện cho người tập những phẩm chất như: tinh thần đồng đội, sự kiên trì nhẫn
nại, lòng dũng cảm…
Phong trào TDTT là một mảng vô cùng quan trọng trong công tác TDTT
nói chung và là công tác giáo dục trong các nhà trường phổ thông nói riêng
nhằm mở rộng và nâng cao chất lượng dạy và học môn Thể dục. Phong trào
TDTT góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân, xây dựng con người
mới một cách toàn diện về đức, trí, thể, mĩ… làm phong phú đời sống văn hóa
tinh thần của nhân dân.
Đối với các phong trào TDTT quần chúng luôn thu hút được nhiều đối
tượng tham gia như học sinh, sinh viên, người lao động, người cao tuổi… Và
đặc biệt là ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, các em rất hiếu động, thích chạy nhảy
và ưa hoạt động nhiều, bên cạnh đó các em rất muốn thể hiện năng lực của
mình, tuy nhiên những năng lực, tố chất của các em còn chưa được bộc lộ rõ rệt.
Nếu có được những tác động thích ứng thì những tố chất đó sẽ bộc lộ và phát
triển.
1/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
Là một giáo viên dạy bộ môn Giáo dục thể chất trong trường Tiểu học, tôi
thiết nghĩ ngoài những nội dung học theo khung chương trình đào tạo chung của
cấp Tiểu học như: bài Thể dục phát triển chung, một số bài tập rèn luyện tư thế
cơ bản, Đội hình đội ngũ… còn có các nội dung thể thao tự chọn như đá cầu, đá
bóng, bóng rổ, ném bóng… không những phát triển các tố chất thể lực rất tốt
cho học sinh mà còn thuận lợi cho lứa tuổi của các em.
Trong giáo dục thể chất có nhiều môn thể dục, thể thao khác nhau. Đá cầu

là một trong những môn thể thao được các em học sinh yêu thích nhất. Đá cầu là
môn thể thao đang phát triển mang tính nghệ thuật cao, điều đó được thể hiện
trong từng kĩ thuật động tác, thể hiện bằng sự phán đoán chính xác, di chuyển
nhanh nhạy, khéo léo và xử lí thông minh. Những năm gần đây môn Đá cầu
được phát triển rộng rãi trong cả nước nói chung và trong các trường học nói
riêng. Cứ mỗi năm ngành giáo dục và đào tạo Quận lại tổ chức các giải thi đấu
TDTT để các em có dịp thi tài những môn TDTT khác nhau như môn: Cờ vua,
cờ tướng, cầu lông, bóng bàn, bóng đá, chạy ngắn, bật xa… Đá cầu được tổ
chức với nhiều nội dung như đơn nam, đôi nam, đơn nữ, đôi nữ, đôi nam nữ.
Học sinh các trường tham gia nhiều và thi đấu rất nhiệt tình, sôi nổi.
Tuy nhiên việc dạy và học phân môn Đá cầu trong chương trình Thể dục
lớp 5 của học sinh còn gặp nhiều khó khăn và hiệu quả chưa cao.
Làm sao để giúp học sinh tập luyện tốt Đá cầu, giúp các em hứng thú tập
luyện? Vì vậy tôi quyết định lựa chọn “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5
tập luyện tốt môn Đá cầu”, tôi xin trình bày trong đề tài này.
II. Mục đích của đề tài:
- Nhằm tìm ra một số biện pháp hữu hiệu giúp các em học sinh tập luyện
Đá cầu có chất lượng hơn.
- Tạo được cơ sở nền tảng vững chắc cho đội tuyển Đá cầu của nhà
trường nói riêng và đào tạo hạt giống cho đội tuyển Đá cầu cấp Quận nói chung.
- Giúp học sinh thường xuyên tập luyện thể dục thể thao thông qua tập
luyện môn Đá cầu.
- Giúp học sinh nắm bắt được các kĩ thuật cơ bản trong tập luyện Đá cầu.
- Phát huy sự nhanh nhẹn hoạt bát, tính kỉ luật, tinh thần tập thể, đoàn kết
của học sinh.
- Nâng cao hiệu quả giờ học, tạo hưng phấn, hứng thú tập luyện TDTT
cho học sinh.
- Góp phần phát triển con người toàn diện
- Góp phần phát hiện năng khiếu, bồi dưỡng nhân tài TDTT cho đất nước.

2/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
III. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 5 trường Tiểu học thuộc Quận Thanh Xuân.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
* Phương pháp tham khảo tài liệu.
* Phương pháp làm mẫu.
* Phương pháp quan sát sư phạm.
* Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
* Phương pháp thực nghiệm, thống kê.
V. Phạm vi nghiên cứu:
* Địa điểm nghiên cứu: Trường tiểu học thuộc Quận Thanh Xuân - Hà Nội.
* Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 4 năm 2016.

3/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Nội dung dạy học phân môn Đá cầu lớp 5:
Có thể nói đá cầu là môn thể thao mang tính đối kháng gián tiếp, đa dạng.
Trong đó trình độ thi đấu của các vận động viên sử dụng rất nhiều kỹ thuật tấn
công, phòng thủ phong phú gây khó khăn cho đối phương.
Nội dung dạy Đá cầu lớp 5 là trong phần Thể thao tự chọn (TTTC) của
phân phối chương trình. Ở lớp 4, các nội dung tập luyện của học sinh đơn giản
hơn vì lớp 4 là năm đầu tiên các em bắt đầu làm quen với cầu bằng chân. Còn

với nội dung Thể thao tự chọn – Đá cầu ở lớp 5 thì các em được học các kĩ thuật
với yêu cầu cao hơn. Ví dụ: tâng cầu bằng mu bàn chân, phát cầu bằng mu bàn
chân…
Qua quá trình tập luyện TDTT, học sinh được rèn luyện các tố chất thể
lực, phản xạ linh hoạt và các kĩ năng động tác. Kĩ năng động tác là khả năng
thực hiện các động tác một cách thuần thục nhanh chóng và chính xác. Như vậy
kĩ năng động tác chỉ có được do tập luyện nhiều thành thói quen nên đó chính là
những phản xạ có điều kiện.
Trong các môn thể thao tự chọn được giảng dạy tại trường Tiểu học, thì
Đá cầu là môn thể thao phù hợp với tất cả các lứa tuổi học sinh, đặc biệt là với
học sinh lớp 5, vì các em đã biết nhận thức được việc tự tập luyện thường xuyên
để rèn luyện kĩ năng, nâng cao thành tích khi tập luyện. Việc lựa chọn môn đá
cầu vào giảng dạy là rất phù hợp, có ý nghĩa thiết thực góp phần vào việc nâng
cao sức khỏe, hoàn thiện thể chất cho học sinh, đạt mục tiêu của ngành Giáo dục
và đào tạo đề ra. Ngoài các tiết học chính thì các em học sinh có thể tập luyện đá
cầu trong các giờ ra chơi, hoặc có thể tự tập luyện ở nhà… mà không cần điều
kiện sân bãi hay dụng cụ đắt tiền. Ngoài ra đá cầu còn là nội dung không thể
thiếu trong các giải thi đấu TDTT, Hội Khỏe Phù Đổng các cấp. Vì vậy tôi lựa
chọn phân môn Đá cầu cho đề tài nghiên cứu của mình.
II. Thực trạng về việc dạy – học phân môn Đá cầu lớp 5:
Qua thực tế giảng dạy của bản thân và tìm hiểu các đồng nghiệp về dạy
học đá cầu cho học sinh lớp 5 ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy về phía giáo viên
có một số:
1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm đầu tư của Ban giám hiệu nhà trường và sự nhiệt tình
của giáo viên trực tiếp giảng dạy nên môn thể thao này được các em học sinh ở
các khối lớp hưởng ứng tham gia tập luyện.

4/19

“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Học sinh tiểu học được làm quen với cầu từ rất sớm. Ngay từ năm lớp 1,
lớp 2 học sinh đã được học tâng cầu, chuyền cầu bằng bảng, vợt gỗ… sau đó
chuyển sang học tâng cầu, chuyền cầu bằng chân ở các lớp 4, lớp 5
- Đa số học sinh ngoan, chăm học, yêu thích môn học thể dục.
- Học sinh tiếp thu nhanh, hăng hái tập luyện, đoàn kết với bạn và biết
giúp bạn cùng tập.
- Cơ sở vật chất đã được nhà trường trang bị đầy đủ các thiết bị, đồ dùng
dạy học hỗ trợ đảm bảo cho môn học.
2. Khó khăn :
- Có nhiều nguyên nhân khác xuất phát từ chính gia đình học sinh. Vì Thế
dục là một môn phụ nên nhiều bậc phụ huynh muốn con học tập trung học các
môn học cơ bản mà đôi khi không quan tâm đến thể lực của các em, không tạo
điều kiện cho các em tham gia các buổi hoạt động ngoại khóa rèn luyện thể chất.
- Thời gian tập luyện của học sinh không nhiều, học sinh chỉ tập luyện đá
cầu trong các tiết học hoặc trong giờ ra chơi nên không phát huy được hết khả
năng tập luyện của mình.
- Sân bãi tập luyện cho học sinh còn chưa đúng qui cách.
- Sĩ số học sinh khá đông (60 - 63 học sinh/lớp) nên việc bao quát lớp ở
trong giờ thực hành, việc sửa sai cho học sinh của giáo viên chưa cao.
- Đá cầu hiện nay là một môn học khó đối với học sinh, nó đòi hỏi học
sinh phải tập luyện rất nhiều từ động tác đơn giản như (tâng cầu bằng mu chính
diện, tâng cầu bằng đùi, tâng cầu bằng má trong, má ngoài bàn chân…) đến
động tác phức tạp như (đỡ cầu bằng ngực, bằng đầu, chắn cầu, đá móc cầu, quét
cầu…) do đó đòi hỏi học sinh phải tập luyện thường xuyên và liên tục trong thời
gian dài mới có thể tiến bộ và tập luyện tốt được.
III. Cách thực hiện
Từ thực trạng trên, qua quá trình tìm hiểu và bằng thực tế giảng dạy, để
giúp học sinh tập luyện tốt hơn phân môn Đá cầu cho học sinh lớp 5 tôi xin đưa

ra một số cách thực hiện sau:
1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1.1. Đối với giáo viên:
- Xác định rõ mục tiêu của bài học.
- Phân bố thời gian hợp lí khi tổ chức tập luyện cho học sinh. Trong
chương trình Thể dục lớp 5, nội dung Thể thao tự chọn gồm 16 tiết, tôi phân bố
như sau:
+ Ôn các kĩ thuật đã học ở lớp 4: 2 tiết.

5/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
+ Học kĩ thuật mới: 4 tiết.
+ Củng cố và nâng cao kĩ thuật: 10 tiết.
- Chuẩn bị tôt kế hoạch dạy học, đồ dùng dạy học trực quan sinh động để
tạo hứng thú tập luyện cho học sinh: Giáo viên chuẩn bị còi, cầu, lưới tập, tranh
và hình ảnh minh họa động tác.
- Chuẩn bị tốt sân bãi tập luyện cho học sinh: dùng sơn (hoặc băng dính)
vẽ sân thi đấu, sân tập cho học sinh.
1.2. Đối với học sinh:
Ngay từ những buổi học đầu tiên, tôi luôn dặn dò các em chuẩn bị tốt về
trang phục khi tập luyện:
- Trang phục: Quần áo gọn gàng, học sinh nữ không mặc váy khi tập.
- Giầy tập: Học sinh đi giầy tập đúng yêu cầu, không đi dép lê hoặc đi
chân không tập luyện.
- Mỗi học sinh cần phải trang bị 1 quả cầu để tập luyện.
1.3. Khởi động trước khi tập luyện
Trước mỗi tiết học, học sinh cần khởi động để tránh chấn thương trong
quá trình tập luyện. Và tôi sử dụng các bài tập khởi động sau cho học sinh:

a. Bài tập thể dục phát triển chung
b. Bài tập khởi động chuyên môn.
- Mục đích: Làm tăng độ linh hoạt của các khớp: cổ chân, khớp gối, háng.
- Nội dung: Học sinh thực hiện các động tác xoay các khớp gối, cổ chân,
xoạc ngang, xoạc dọc… hoặc chạy nhẹ nhàng kết hợp đá chân má trong, má
ngoài.
- Hình thức: Để tránh nhàm chán cho học sinh trong tập luyện, ở mỗi tiết
dạy hay khi giảng dạy kĩ thuật khác, tôi luôn thay đổi đội hình khởi động sao
cho hợp lí, và đồng thời cho học sinh điều khiển tập luyện để phát huy tính tự
giác tích cực của các em.
Các đội hình tôi thường sử dụng cho học sinh khi tập luyện:
- Đội hình hàng ngang:
x
x
x
x
x
x
x
x
x

x
x

x

x
x

x

x
x

x

x
x

x

x
x

x

6/19

x
x

x

x


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Đội hình di chuyển phải – trái :






x
x
x
x






- Đội hình vòng tròn:

X (CS)

2. Giáo viên hướng dẫn học sinh nắm vững các kĩ thuật cơ bản và tổ chức
tập luyện.
Các kĩ thuật cơ bản trong đá cầu là:
- Kĩ thuật tâng cầu bằng đùi.
- Kĩ thuật tâng cầu bằng mu bàn chân.
- Kĩ thuật phát cầu bằng mu bàn chân.
- Kĩ thuật chuyền cầu.
2.1. Kĩ thuật tâng cầu bằng đùi:
a. Hướng dẫn kĩ thuật:
- Kĩ thuật này học sinh đã được học ở lớp 4 nên giáo viên sẽ không làm
mẫu lại động tác nữa.
- Giáo viên đưa tranh động tác cho học sinh quan sát, sau đó yêu cầu học

sinh nhắc lại kĩ thuật động tác.
- Sau đó giáo viên mời một vài học sinh thực hiện thao tác, cả lớp quan
sát và nhận xét. Khi nhận xét xong, giáo viên sửa sai tại chỗ cho học sinh và yêu
cầu học sinh tập lại động tác sau khi đã sửa sai để cho các em có thể nắm được
lỗi sai và cách sửa.

7/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Tranh minh họa động tác:

b. Tổ chức tập luyện:
Sai lầm thường mắc
- Tâng cầu lệch hướng

Cách sửa
- Cho học sinh tập tung và bắt cầu
bằng tay (Học sinh tập cá nhân).
- Một người tung cầu, người kia đón
cầu và tâng lên bằng đùi. (Học sinh tập
theo nhóm 2 người).
- Đội hình tập nhóm 2 người:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

2m

- Tâng cầu quá xa hoặc quá gần, thấp.

- Giáo viên sửa động tác chân cho học
sinh. Cho học sinh tập nâng đùi vuông
góc với thân đỡ cầu và tâng cầu (học
sinh tập cá nhân).

- Trong quá trình học sinh tự tập luyện hoặc tập nhóm, giáo viên quan sát bao
quát và sửa sai tại chỗ kịp thời cho các em.

8/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
2.2. Kĩ thuật tâng cầu bằng mu bàn chân:

a. Hướng dẫn kĩ thuật:
- Vì đây là động tác mới nên trước hết giáo viên cần giới thiệu động tác
cho học sinh.
- Giáo viên cho học sinh quan sát tranh mô phỏng kĩ thuật động tác, phân
tích kĩ thuật động tác.
- Giáo viên làm mẫu và phân tích lại đông tác để học sinh nắm được kĩ
thuật rõ hơn.
- Giáo viên mời học sinh lên thực hiện lại động tác cho các bạn cùng quan
sát và nhận xét, giáo viên sửa sai hoc học sinh và yêu cầu học sinh thực hiện lại
động tác đó luôn. Sau đó giáo viên mới chia nhóm tập luyện.
- Tranh minh họa động tác:

b. Tổ chức tập luyện:
Thông qua quá trình tập luyện với nhóm, học sinh giúp đỡ nhau phát hiện
lỗi sai và có thể sửa sai cho nhau.
Sai lầm thường mắc
- Tâng cầu lệch hướng.

Cách sửa
- Cho học sinh tự tập trung và bắt cầu
bằng tay (học sinh tập cá nhân).
- Tập đón cầu do người khác tung cho
(tập theo nhóm 2 người).
Sử dụng đội hình nhóm 2 người:
x
x
x
x
x
2m

x
x
x
x
x

9/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Tâng cầu quá cao hoặc quá thấp.

- Cho học sinh tập co chân và hướng
mu bàn chân đỡ và tâng cầu (tập cố
định và di chuyển).
- Di chuyển chậm hoặc không đúng - Hướng dẫn học sinh quan sát và phán
hướng cầu rơi.
đoán hướng cầu bay đến.
- Thực hiện các bài tập di chuyển để
linh hoạt hơn.
Các đội hình di chuyển:
+ Di chuyển trái – phải:

x


x


x



x

+ Di chuyển hình rẻ quạt:

2.3. Kĩ thuật phát cầu bằng mu bàn chân:
a. Hướng dẫn kĩ thuật :
- Đối với động tác này, giáo viên giới thiệu động tác và cho học sinh quan
sát tranh mô phỏng động tác đồng thời phân tích kĩ thuật.
- Tiếp đến, giáo viên làm mẫu và giảng giải lại động tác để học sinh nắm
bắt được kĩ thuật.
- Mời 1 hoặc 2 học sinh thực hiện động tác, đồng thời các em khác quan
sát và nhận xét động tác của bạn.
- Giáo viên thực hiện sửa sai luôn cho học sinh hoặc có thể mời học sinh
khác sửa sai giúp bạn và yêu cầu học sinh thực hiện lại động tác sau khi giáo
viên đã góp ý và sửa sai. Sau đó giáo viên mới chia nhóm tập.
- Tranh minh họa động tác :

10/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.

b. Tổ chức tập luyện:
Trong quá trình học sinh tập luyện, giáo viên luôn bao quát, phát hiện lỗi sai và
sửa sai tại chỗ luôn cho học sinh.
Sai lầm thường mắc
- Tung cầu không chính xác.

Cách sửa
- Tập tung và bắt cầu cá nhân.
- Một người tung cầu đến, người kia phát
cầu (Tập nhóm 2 người).
- Phán đoán điểm cầu rơi không đúng - Tập quan sát và phán đoán hướng cầu
nên đá không trúng cầu.
rơi để đỡ cầu.
- Chạm cầu không đúng mu bàn chân. - Yêu cầu học sinh tập tâng cầu bằng mu
bàn chân.
- Tập đá cầu treo ở độ cao cố định.
- Hai người tập phát cầu cho nhau bằng
mu bàn chân (tập theo nhóm).
Đội hình tập luyện:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m
X GV
x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

5m

11/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
2.4. Kĩ thuật chuyền cầu bằng mu bàn chân (chuyền theo nhóm):
a. Hướng dẫn kĩ thuật:
Kĩ thuật này học sinh đã được học ở lớp 4, nên giáo viên sẽ không làm
mẫu lại động tác.
- Mời học sinh nhắc lại kĩ thuật động tác, mời một nhóm học sinh (khoảng
2, 3 em) thực hiện thao tác kĩ thuật cho cả lớp cùng quan sát và nhận xét,tìm ra
các lỗi sai của học sinh.
- Sau đó giáo viên cùng học sinh xử lí và khắc phục các lỗi sai đó, sửa sai
cho học sinh và yêu cầu các em thực hiện lại luôn động tác vừa sửa để cho các
em khác cùng nắm được cách sửa sai.
- Tiếp đến mới chia nhóm tập.
- Động tác: Tư thế chuẩn bị 2 chân rộng bằng vai, chân trước chân sau
cách nhau 1/2 bàn chân, mắt nhìn theo cầu. Khi bạn chuyền cầu sang cách người

0,5m bên phải, chân thuận đá lăng từ dưới lên trên và tiếp xúc với cầu, kết thúc
chân thuận tiếp đất sẽ chuẩn bị các kỹ thuật khác (bên trái thì ngược lại)
b. Tổ chức tập luyện:
Với động tác này, tôi chia nhóm để học sinh tập luyện, mỗi nhóm khoảng
2, 3, 4… học sinh.
Các đội hình tập luyện:
+ Đội hình hàng ngang:
x

x

x

x

x

x

x

x

x

3m
x
x
x
x

x
X GV
+ Đội hình tam giác hoặc hình vuông
x

x

x

+ Đội hình vòng tròn

12/19

x

x

x

x


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
Sai lầm thường mắc

Cách sửa

- Không đỡ được cầu do phán đoán - Quan sát tốc độ cầu bay đến để di
điểm rơi chưa chính xác.
chuyển đỡ cầu.

- Dùng tay đỡ cầu, chuyền cầu không - Hạn chế sử dụng tay khi đỡ cầu.
chính xác.
- Tập đỡ cầu do người khác tung cho
(tập theo nhóm).
- Tập quan sát, phán đoán hướng cầu
rơi kết hợp di chuyển đỡ cầu (tập theo
nhóm).
Trong khi học sinh tập luyện, giáo viên chú ý bao quát và sửa sai cho học sinh.
3. Kiểm tra đánh giá, phân loại đối tượng học sinh
Trong các tiết dạy, thông qua quá trình tập luyện của học sinh sau một
thời gian tôi sử dụng biện pháp kiểm tra đánh giá chất lượng tập luyện của học
sinh để tiến hành phân loại đối tượng học sinh theo nhóm để đưa ra những bài
tập hợp lí hơn với từng đối tượng học sinh: Học sinh tập luyện chưa tốt và học
sinh có năng khiếu về đá cầu.
- Đối với những học sinh tập luyện chưa tốt, tôi tiếp tục cho các em tập
luyện các kĩ thuật cơ bản với lượng vận động nhiều hơn, tăng thời lượng tập
luyện cho các trong các tiết học thể dục.
- Đối với những học sinh tập luyện tốt các kĩ thuật cơ bản trong đá cầu thì
tôi sẽ giới thiệu và hướng dẫn cho các em thêm 1 số kĩ thuật nâng cao hơn trong
đá cầu để lựa chọn ra những học sinh có năng khiếu và có thể tham gia thi đấu.
Các kĩ thuật này yêu cầu tính chính xác và độ khó của động tác cao hơn.
Ví dụ:
Trong kĩ thuật phát cầu thấp chân nghiêng mình (hay chính diện), yêu cầu
đường cầu bay qua lưới phải nhanh hơn, mạnh hơn… tạo thuận lợi cho VĐV
trong thi đấu đối kháng.
- Sau khi phân loại đối tượng học sinh, tôi chia học sinh thành 2 nhóm đối
tướng tập luyện.
+ Đối với những học sinh luyện tập tốt, tôi cho các em tập luyện bài tập
riêng, các kĩ thuật nâng cao trong sân thi đấu có lưới mà tôi đã chuẩn bị sẵn để
các em phát huy hết khả năng của mình.

+ Đồng thời tôi vẫn bao quát được nhóm học sinh tập chưa tốt để hướng
dẫn các em tập luyện và sửa sai cho các em.

13/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
1 số kĩ thuật nâng cao trong đá cầu:
a. Kĩ thuật phát cầu gồm:
- Kĩ thuật phát cầu thấp chân chính diện
- Kĩ thuật phát cầu thấp chân nghiêng mình
- Kĩ thuật phát cầu cao chân chính diện
- Kĩ thuật phát cầu cao chân nghiêng mình
b. Kĩ thuật đỡ ngực gồm:
- Kĩ thuật đỡ cầu bằng ngực.
- Kĩ thuật chắn cầu bằng ngực.
c. Kĩ thuật đá móc cầu.
4. Rèn luyện kĩ năng cho học sinh qua trò chơi vận động.
Cuối mỗi tiết học, để tạo hứng thú học cho học sinh, tôi cho các em ôn lại
các kĩ thuật bằng một số trò chơi vận động. Mỗi trò chơi, tôi sử dụng hình thức
tổ chức khác nhau để phát huy tính tự giác tích cực và tinh thần đoàn kết tập thể
của học sinh. Sau đây là 1 số trò chơi tôi sử dụng cho học sinh tham gia:
4.1. Trò chơi: “Thi tâng cầu”
Thông qua trò chơi này, tác động đến tính tự giác tích cực và phát huy khả
năng vận động của mỗi em học sinh.
a. Cách chơi: Sau khi có hiệu lệnh của trọng tài, các vận động viên (VĐV) bắt
đầu thực hiện tâng cầu. Người nào giữ được cầu không chạm đất lâu nhất, tâng
được nhiều lần nhất thì người đó thắng cuộc.
Đội hình chơi:

X

X

X

X

b. Tổ chức trò chơi:
- Phổ biến cách chơi, luật chơi để học sinh nắm được trò chơi (giáo viên
có thể cho học sinh nhắc lại cách chơi, luật chơi nếu đã được chơi rồi).
- Chia lớp thành nhiều đội có số lượng học sinh tương ứng (hoặc mỗi
người chơi là 1 đội).
- Gọi 1 vài học sinh chơi thử cho cả lớp quan sát. Sau đó giáo viên tổ
chức cho học sinh chơi trò chơi hoặc nhờ học sinh làm trọng tài.
14/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Lưu ý học sinh những trường hợp phạm qui và cách phân xử thắng –
thua.
- Nhắc nhở học sinh đảm bảo an toàn trong khi chơi.
4.2. Trò chơi: “Thi phát cầu vào ô”
a. Cách chơi: Vẽ số vòng tròn tương ứng với số đội tham gia chơi, mỗi vòng
tròn có đường kính 1m. Mỗi thành viên trong đội chơi chuẩn bị 1 quả cầu, mỗi
đội chơi tập hợp thành 1 hàng dọc đứng sau vạch chuẩn bị, sau khi có hiệu lệnh
của trọng tài, người số 1 bước lên vị trí qui định và phát cầu vào vòng tròn của
đội mình, sau đó về vị trí cuối hàng của đội mình đứng. Người số 2 thực hiện
tương tự như người số 1 và cứ lần lượt như vậy cho đến hết. Kết thúc, đội nào
phát cầu đúng vào ô nhiều nhất và xong trước đội đó thắng.

b. Tổ chức trò chơi:
Cách thức tổ chức trò chơi này giống như trò chơi “Thi tâng cầu”, nhưng
sử dụng đội hình chơi khác.
Đội hình trò chơi:
xxxxxxxx

x

xxxxxxxx

x

4.3. Thi đấu đối kháng
a. Các hình thức thi đấu:
+ Thi đấu đơn gồm các nội dung: thi đấu đơn nam, đơn nữ.
+ Thi đấu đôi gồm có: Đôi nam, đôi nữ, đôi nam nữ.
b. Tổ chức thi đấu:
- Giáo viên giới thiệu, phổ biến cho học sinh biết về 1 số điều trong luật
thi đấu đá cầu để các em nắm được. Và dựa vào các điều luật đó để phân định
thắng – thua cho học sinh. Sau đó tổ chức cho học sinh thi đấu ở sân cầu tôi đã
chuẩn bị.
- Giáo viên học sinh làm trọng tài điều khiển trận đấu để các em nắm rõ
luật thi đấu hơn.
- Trong quá trình học sinh thi đấu, tôi chỉ cho học sinh các chiến thuật
trong thi đấu. Với mỗi nội dung thi đấu khác nhau sẽ sử dụng các chiến thuật thi
đấu khác nhau để đạt hiệu quả tốt hơn trong thi đấu.

15/19

“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
- Trong khi học sinh thi đấu, các em khác có thể quan sát để nắm được
cách thức thi đấu và nắm rõ được luật thi đấu.
* Sân đá cầu.
11,88m

5,18m

1,98m
IV. KẾT QUẢ

STT Lớp Tổng
số
HS

1
2
3

5A
5B
5C

60
55
61

Trước khi áp dụng biện
pháp
Yêu thích

môn học
Tập luyện
tốt
Số
HS
19
26
21

%
31,6%
47,2%
34,4%

Số
HS
17
23
16

%
28,3%
41,8%
26,2%

Sau khi áp dụng biện
pháp
Yêu thích
môn học
Tập luyện

tốt
Số
HS
42
42
44

%
70%
76,3%
72,1%

Số
HS
40
39
41

%
66,7%
70,9%
67,2%

Sau khi tiến hành dạy thực nghiệm áp dụng một số bài tập và biện pháp
trên, tôi nhận thấy:
1. Đối với giáo viên:
- Giáo viên được tập luyện thường xuyên cùng với học sinh.
- Linh hoạt hơn trong cách thức tổ chức tập luyện cho học sinh.
- Thường xuyên thay đổi hình thức tổ chức tập luyện làm cho tiết học sôi
nổi và phong phú hơn.

- Giáo viên đưa ra được các bài tập phù hợp với từng thành phần, đối
tượng học sinh.

16/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.
2. Đối với học sinh:
- Học sinh có ý thức tập luyện thường xuyên, rèn luyện kĩ năng và nâng
cao thành tích tập luyện.
- Học sinh nắm bắt kĩ thuật nhanh, các em rất hứng thú với việc học đá
cầu, đa số các em đều thực hiện tốt các kĩ thuật cơ bản trong đá cầu.
- Các em có ý thức tổ chức và tình thần đoàn kết tập thể cao trong thi đấu.
- Giờ học sôi nổi, học sinh tích cực nhiệt tình với môn học.
- Phát hiện được nhiều học sinh có năng khiếu trong đá cầu. (Ví dụ: Em
Đinh Văn Bắc lớp 5B; Nguyễn Quỳnh Như lớp 5B, Nguyễn Hải Nam lớp 5A,
Nguyễn Thu Trang lớp 5C… và 1 số học sinh khác).
- Trong năm học 2015 – 2016: Em Nuyễn Minh Khang đã đạt giải Ba thi
đấu đá cầu cấp Quận.

17/19


“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.

C. KẾT LUẬN
Qua trực tiếp giảng dạy và huấn luyện cho học sinh môn đá cầu tại trường
Tiểu học nơi tôi đang công tác, để đạt được những kết quả mong muốn, tôi rút ra
được bài học kinh nghiệm sau :
- Việc giảng dạy môn đá cầu cho học sinh tiểu học là một vấn đề khá quan

trọng. Thông qua việc học đá cầu học sinh được rèn luyện sức khỏe, sự nhanh
nhẹn khéo léo và các phẩm chất: sự tự giác tích cực, tính kiên trì nhẫn nại, tinh
thần đồng đội… góp phần rèn luyện sức khỏe, phát triển con người toàn diện.
- Giáo viên cần luôn thường xuyên quan sát để lựa chọn ra được những
bài tập phù hợp với học sinh. Giảng dạy trang bị cho học sinh những kĩ năng cần
thiết, những kiến thức cơ bản nhằm hình thành kĩ năng vận động cơ bản cho học
sinh.
- Giáo viên cần phải chú ý đến việc sử dụng đồ dùng dạy học và đồ dùng
tập luyện của học sinh: giày tập, trang phục tập luyện, cầu...
- Giáo viên trước khi hướng dẫn tập luyện cần phải xác định rõ mục tiêu
bài dạy và nắm chắc kĩ thuật từng động tác. Luôn theo dõi, ghi chép những kết
quả sau mỗi buổi tập để tổng kết rút kinh nghiệm cho buổi tập sau.
- Trong giờ tập luyện luôn chú ý đến sự đảm bảo an toàn cho học sinh, tạo
không khí buổi tập được sôi nổi, hưng phấn, động viên kịp thời nhằm phát huy
tối đa những năng khiếu của học sinh.
- Sự nhiệt tình, hòa đồng của giáo viên khi tham gia cùng học sinh sẽ kích
thích hứng thú học tập của học sinh. Các em sẽ tự giác tập luyện để đạt được kết
quả tốt, nhất là các em nữ.
- Nhưng điều chủ yếu vẫn là ở bản thân học sinh, các em phải tự giác, tích
cực tập luyện.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng trong quá trình tập luyện của
học sinh. Tuy nhiên vẫn chưa hoàn chỉnh vì vậy tôi rất mong muốn nhận được
sự nhận xét góp ý của Ban giám hiệu và quý thầy cô đồng nghiệp để phân môn
Đá cầu ngày càng phát triển hơn !
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm trên là do tôi viết, không sao
chép của người khác. Nếu sai, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

18/19

“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 tập luyện tốt môn Đá cầu”.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

Tên tài liệu

Nhà xuất bản

1

Lí luận và phương pháp TDTT

Giáo dục

2

Sinh lý học TDTT

TDTT

3

Giảng dạy và huấn luyện đá cầu

TDTT

4

Sách giáo viên thể dục lớp 4, 5

Giáo dục

5

Luật đá cầu

TDTT

19/19

Năm xuất bản
2001

2003