Vấn đề giáo dục lý luận mác lênin cho học viên hệ cao cấp ở các trường chính trị và hành chính nước cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay ( Luận án tiến sĩ)

HọC VIệN CHíNH TRị QuốC GIA Hồ chí Minh

------------------------------------

Sai kham moun ma ni vong

Vn giỏo dc lý lun Mỏc - Lờnin cho hc
viờn h cao cp cỏc Trng Chớnh tr v
Hnh chớnh nc Cng hũa Dõn ch
Nhõn dõn Lo hin nay

luận án tiến sĩ triết học

Hà NộI - 2014


HọC VIệN CHíNH TRị QuốC GIA Hồ chí Minh

---------------------------------

Vn giỏo dc lý lun Mỏc - Lờnin cho hc
viờn h cao cp cỏc Trng Chớnh tr v
Hnh chớnh nc Cng hũa Dõn ch
Nhõn dõn Lo hin nay

Chuyên ngành

: Chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử

Mã số

: 62 22 80 05

luận án tiến sĩ triết học

Hà NộI - 2014


LờI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận án
là trung thực. Những kết luận khoa học của luận
án ch-a từng đ-ợc công bố trong bất cứ công
trình nào.

Tác giả

Sai Kham Moun Ma Ni Vong


Mục lục
Trang
Mở ĐầU

1

Ch-ơng 1: tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến

6

đề tài luận án

1.1.

Những công trình đề cập đến vai trò, tầm quan trọng của

8

giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ đảng viên
1.2.

Những công trình liên quan đến thực trạng giáo dục lý luận

16

Mác - Lênin cho cán bộ đảng viên
1.3.

Những công trình đề cập đến ph-ơng h-ớng và giải pháp

21

nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán
bộ đảng viên
Ch-ơng 2: giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao

30

cấp ở các tr-ờng chính trị và hành chính n-ớc

cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay - một số
vấn đề lý luận

2.1.

Khái quát về giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ

30

cao cấp ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay
2.2.

Vai trò của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao

47

cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Lào
Ch-ơng 3: giáo dục lý luận mác - lênin cho học viên hệ cao

64

cấp ở các tr-ờng chính trị và hành chính n-ớc
cộng hòa dân chủ nhân dân lào trong giai đoạn
hiện nay - thực trạng và những vấn đề đặt ra

3.1.

Những yếu tố tác động đến việc giáo dục lý luận Mác - Lênin
cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành
chính Lào

64


3.2.

Thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ

78

cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng
hòa Dân chủ Nhân dân Lo hiện nay
3.3.

Một số vấn đề đặt ra từ thực trạng giáo dục lý luận Mác -

95

Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và
Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay
Ch-ơng 4: ph-ơng h-ớng và giải pháp chủ yếu nhằm nâng

107

cao hiệu quả giáo dục lý luận mác - lênin cho
học viên hệ cao cấp ở các tr-ờng chính trị và
hành chính n-ớc cộng hòa dân chủ nhân dân
lào hiện nay

4.1.

Ph-ơng h-ớng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác -

107

Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành
chính n-ớc Cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay
4.2.

Giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận

117

Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị
và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện
nay
KếT LUậN

138

DANH MụC CáC CÔNG TRìNH Đã CÔNG Bố

140

DANH MụC TàI LIệU THAM KHảO

141

Phụ lục

danh mục các chữ viết tắt

CNXH

:

Chủ nghĩa xã hội

CNCS

:

Chủ nghĩa cộng sản

CHDCND

:

Cộng hòa dân chủ nhân dân

CNXH KH

:

Chủ nghĩa xã hội khoa học

CNTB

:

Chủ nghĩa t- bản

GV

:

Giảng viên

KTCT

:

Kinh tế chính trị

TH MLN

:

Triết học Mác - Lênin

TBCN

:

T- bản chủ nghĩa

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa


Danh mục các bảng

Trang
Bảng 3.1.

Nhu cầu giảng viên các môn khoa học Mác - Lênin của

79

các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Lào đến năm 2020
Bảng 3.2.

Số giảng viên chính và độ tuổi giảng viên dạy các môn

80

khoa học Mác - Lênin ở các Tr-ờng Chính trị và Hành
chính Lào hiện nay
Bảng 3.3.

Trình độ giảng viên Mác - Lênin các Tr-ờng Chính trị
và Hành chính Lào (năm 2012-2013)

81

1

Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đại hội lần thứ VII (2001) của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào tiếp tục
khẳng định sự trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, khẳng định sự lựa chọn
con đ-ờng đi lên chủ nghĩa xã hội ở Lào là đúng đắn. Đại hội VIII (2006), IX
(2011) của Đảng tiếp tục khẳng định tính đúng đắn, vai trò và những giá trị bền
vững của chủ nghĩa Mác - Lênin trên phạm vi thế giới. Chủ nghĩa Mác - Lênin và
đ-ờng lối, chính sách cuả Đảng Nhân dân Cách mạng Lào là kim chỉ nam cho
cách mạng Lào.
Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất n-ớc theo h-ớng công nghiệp
hoá, hiện đại hoá hiện nay, công tác nghiên cứu lý luận - thực tiễn của chúng ta
phải tập trung vào những vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận về đ-ờng lối và cải
thiện nền dân chủ nhân dân, tạo các yếu tố để từng b-ớc tiến lên chủ nghĩa xã hội
ở n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Công tác chính trị - t- t-ởng đ-ợc
Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đặc biệt quan tâm và coi trọng, nhất là việc giáo
dục chính trị - t- t-ởng đối với đội ngũ cán bộ, học viên, sinh viên, học sinh. Văn
kiện Đại hội VIII (2006) của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã chỉ rõ: Để
nâng cao chất l-ợng công tác chính trị - t- t-ởng, chúng ta phải tích cực đổi mới
và chỉnh lại các nội dung giáo trình, ch-ơng trình dạy và học lý luận chính trị ở
các tr-ờng trong hệ thống tr-ờng Đảng, Đại học, cao đẳng, trung học chuyên
nghiệp và dạy nghề [123, tr. 71].
Các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
Lào đều có nhiệm vụ đào tạo và bồi d-ỡng cán bộ, công chức đ-ơng chức và
thuộc diện quy hoạch cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà n-ớc. Đào tạo cán bộ cho
các ngành ở tỉnh và địa ph-ơng không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà
tr-ớc hết phải có phẩm chất chính trị vững vàng, t- t-ởng đạo đức cách mạng, lập

2

tr-ờng giai cấp gắn bó với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội của đất n-ớc.
Thực tiễn cho thấy, vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ
cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
Lào trong những năm vừa qua có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, còn có
những hạn chế, bất cập về ch-ơng trình, nội dung, ph-ơng pháp giáo dục; số
l-ợng, chất l-ợng đội ngũ giảng viên, những ng-ời làm công tác giáo dục;
ph-ơng tiện, cơ sở vật chất. Tình hình đó đặt ra yêu cầu cần phải khắc phục
những hạn chế, góp phần xây dựng niềm tin, bản lĩnh, hình thành thế giới quan
khoa học và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa trong mỗi học viên.
Tr-ớc những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, nhất là sau sự sụp
đổ của mô hình CNXH Liên Xô và Đông Âu đã gây nên những biến động to lớn
trên phạm vi toàn thế giới thì việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin cho cán bộ và
nhân dân lại càng phải đ-ợc tăng c-ờng. Mặc dù hiện nay, thành quả của công
cuộc đổi mới ở một số n-ớc xã hội chủ nghĩa b-ớc đầu đạt đ-ợc những thành tựu
to lớn, đã phần nào khôi phục lòng tin của nhân dân vào chủ nghĩa xã hội, thế
nh-ng, để củng cố niềm tin vững chắc, việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn
phải đ-ợc tiếp tục quan tâm.
Trong giáo dục lý luận Mác - Lênin, mục đích quan trọng nhất là nhằm
hình thành và phát triển thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản chủ
nghĩa, ph-ơng pháp luận khoa học. Vì vậy, giáo dục lý luận Mác - Lênin với
tính cách là khoa học về thế giới quan và ph-ơng pháp luận phải trở thành nội
dung cốt lõi nhất, trung tâm nhất trong đào tạo cán bộ ở Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào.
Đó là lý do tác giả chọn đề tài: Vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho
học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân
chủ Nhân dân Lào hiện nay làm đề tài luận án tiến sĩ triết học chuyên ngành
chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.

3

2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án
2.1. Mục đích
Trờn c s phõn tớch ch rừ thc trng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học
viên h cao cp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lo hiện nay, luận án xut mt s ph-ơng h-ớng và giải pháp chủ
yếu nhằm nâng cao hiu qu giáo dục lý luận Mác - Lênin cho i tng ny.
2.2. Nhiệm vụ
- Phõn tớch ch rừ vai trũ của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên
h cao cp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân
dân Lo.
- Phõn tớch ch ra thực trạng và những vấn đề đặt ra của giáo dục lý luận
Mác - Lênin cho học viên h cao cp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Cộng
hòa Dân chủ Nhân dân Lo hiện nay.
- Đề xuất mt s ph-ơng h-ớng và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu
quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên h cao cp ở các Tr-ờng Chính trị
và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay.
3. Đối t-ợng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối t-ợng nghiên cứu
Luận án tập trung nghiên cứu vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho
học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân
chủ Nhân dân Lào hiện nay. H l nhng cỏn b lónh o, qun lý đ-ơng chức
và thuộc diện quy hoạch l cán bộ kế cận, cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà n-ớc
Tnh, Huyn v địa ph-ơng.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Giáo dục là một quá trình bao gồm nhiều công việc nh- giảng giải, thuyết
phục, giải thích, giảng dạy,v.v Trong khuôn khổ luận án nghiên cứu vấn đề

4

giáo dục lý luận Mác - Lênin chủ yếu thông qua giảng dạy và học tập các môn
khoa học Mác - Lênin ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Lào, Thời gian khảo
sát nghiên cứu của luận án từ năm 2010 đến nay.
4. Cơ sở lý luận và ph-ơng pháp nghiên cứu của luận án
4.1. Cơ sở lý luận
Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm đ-ờng lối chính
sách của Đảng nhân dân Cách mạng Lào, thông qua giảng dạy các bộ môn khoa
học Mác - Lênin hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính, đồng thời có sự
kế thừa các công trình nghiên cứu khoa học, bài viết có liên quan đã đ-ợc công bố
trong và ngoài n-ớc.
4.2. Ph-ơng pháp nghiên cứu
Dựa trên ph-ơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa
duy vật lịch sử. Trong đó đặc biệt chú trọng đến các ph-ơng pháp lịch sử-lôgíc,
phân tích-tổng hợp, ph-ơng pháp thống kê, ph-ơng pháp hệ thống và ph-ơng pháp
điều tra xã hội học.
5. Những đóng góp mới về khoa học của luận án
Luận án có những đóng góp sau:
- Phân tích đ-ợc thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho hc viờn hệ
cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Lào hiện nay.
- Góp phần đánh giá và khẳng định giáo dục lý luận Mác - Lênin là một bộ
phận quan trọng không thể thiếu đ-ợc trong giáo dục toàn diện cho đội ngũ cán bộ
ở các tr-ờng Đảng nói chung, ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính Lào nói riêng.
- Đề xuất mt s ph-ơng h-ớng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo
dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành
chính n-ớc Lào hiện nay.
6. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
- Góp phần đổi mới và nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho

5

học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành chính n-ớc Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào hiện nay.
- Những kết quả của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong
quá trình giảng day và học tập các môn lý luận Mác - Lênin.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận
án đ-ợc kết cấu làm 4 ch-ơng, 10 tiết.


6

Ch-ơng 1
Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan
đến đề tài luận án
ở các n-ớc ph-ơng Tây, lý luận về chất l-ợng đội ngũ công chức phát
triển mạnh vào giữa thế kỷ XX, nhất là từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai,
khi mà vai trò của nhà n-ớc thông qua các chính sách công ngày càng đ-ợc
chú trọng, đồng thời với việc cần thiết có một nền hành chính mạnh để tái
thiết đất n-ớc sau chiến tranh. Để đáp ứng yêu cầu đó, các n-ớc đều quan tâm
nghiên cứu và mở rộng các tr-ờng đào tạo cán bộ, công chức. Chẳng hạn ở
Pháp, sau năm 1945 đã thành lập Tr-ờng Hành Chính Quốc gia nhằm nghiên
cứu, giảng dạy, đào tạo các công chức cao cấp cho n-ớc Pháp.
ở các n-ớc đi theo con đ-ờng xã hội chủ nghĩa nh- Trung Quốc, đã có
nhiều tác giả nghiên cứu vấn đề này. Kết quả của việc nghiên cứu đó đã đ-ợc
nhiều nhà nghiên cứu của Việt Nam tập hợp, khai thác để phục vụ cho nghiên
cứu lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở Việt Nam.

ở Việt Nam đã có khá nhiều nghiên cứu về giáo dục lý luận Mác - Lênin
cũng nh- chất l-ợng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị, đặc
biệt là cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ nguồn. Việt Nam và Lào là hai n-ớc
có nhiều điểm t-ơng đồng về vị trí địa lý, chế độ chính trị và xã hội, do vậy có
thể nói những nguồn t- liệu quan trọng và thiết thực cho đề tài, tr-ớc hết lại là
các kết quả nghiên cứu ở Việt Nam. ở Việt Nam, có một số công trình nghiên
cứu về công tác cán bộ nói chung và công tác đào tạo, bồi d-ỡng cán bộ nhằm
nâng cao chất l-ợng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị nói riêng,
trong đó giáo dục lý luận Mác - Lê nin đ-ợc đặc biệt quan tâm.
ở Lào vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ là một vấn đề rất

quan trọng, nó liên quan đến chất l-ợng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính
trị, nhất là cán bộ nghiên cứu, giảng dạy ở các tr-ờng đào tạo nguồn cán bộ


7

đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới đã đ-ợc đề cập trong
văn kiện của các kỳ Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ khóa IV đến
khóa IX. Đặc biệt là Nghị quyết các hội nghị công tác tổ chức cán bộ toàn
quốc do Ban Tổ chức Trung -ơng Đảng NDCM Lo tổ chức, lần thứ nhất
(8/1995), lần thứ 8 (11/2006), và gần đây là lần thứ 9 (4/2012), đã khẳng định
vai trò của cán bộ và công tác cán bộ của Đảng hiện nay là vấn đề quan trọng
hàng đầu cần đ-ợc giải quyết. Ngoài ra còn có các bài phát biểu của các nhà
lãnh đạo Lào nói về vấn đề cán bộ và công tác cán bộ trong việc nhận thức
chủ nghĩa Mác - Lênin, chẳng hạn nh- bài phát biểu của Chủ tịch Cay xỏn Phôm vi hản tại Hội nghị công tác Tổ chức toàn quốc lần thứ 7 ngày
7/12/1991; bài phát biểu của đồng chí Chum ma ly Xay nha sỏn Tổng Bí thBan Chấp hành Trung -ơng Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, tại Hội nghị
công tác Tổ chức toàn quốc lần thứ 8 ngày 3/11/2006, và lần thứ 9 ngày 2426/4/2012. Các bài phát biểu của các lãnh đạo Đảng và Nhà n-ớc Lào đã góp
phần làm giàu thêm cơ sở lý luận, làm rõ những vấn đề cụ thể về cán bộ và
công tác cán bộ trong tình hình mới hiện nay. Đồng thời trong các văn kiện

của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, từ văn kiện Đại hội lần thứ IV (1986) của
Đảng đến Văn kiện Đại hội lần thứ IX (2011) của Đảng đều khẳng định: Đảng
và Nhân dân các bộ tộc Lào tiếp tục lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng
và phấn đấu đi theo lý t-ởng xã hội chủ nghĩa một cách triệt để; Chú trọng
nghiên cứu, nắm vững và vận dụng các nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin
vào thực tiễn đất n-ớc một cách sáng tạo và thích hợp; gắn tổng kết thực tiễn
và rút ra kinh nghiệm từ thực tiễn của đất n-ớc một cách th-ờng xuyên để
củng cố đ-ờng lối của Đảng phù hợp với yêu cầu của sự phát triển đất n-ớc; việc
giải quyết các vấn đề nảy sinh phải kịp thời, nắm vững đ-ờng lối đổi mới cùng
với việc chống chủ nghĩa giáo điều, cũng nh- t- t-ởng chủ quan, nóng vội,
không nắm đ-ợc tình hình cụ thể và nguyên tắc đổi mới; nâng cao phẩm chất
chính trị và trình độ của đảng viên, làm cho toàn Đảng tin t-ởng vào lý t-ởng xã


8

hội chủ nghĩa.
1.1. những công trình đề cập đến vai trò, tầm quan trọng
của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ đảng viên

Luận án tiến sĩ của Bùi ỉnh, Vấn đề xây dựng thế giới quan duy vật
biện chứng đối với cán bộ, đảng viên là ng-ời dân tộc thiểu số trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta[36], đã làm sáng tỏ khái niệm thế giới
quan duy vật biện chứng, đặc điểm hình thành thế giới quan duy vật biện
chứng và tầm quan trọng của việc xây dựng thế giới quan duy vật biện chứng
cho cán bộ, đảng viên trong cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Tác giả
khẳng định thế giới quan duy vật biện chứng vũ trang cho Đảng Cộng sản Việt
Nam, cho cán bộ đảng viên ở Việt nam ph-ơng pháp luận nhận thức về các
quy luật phát triển của tự nhiên và xã hội, đem lại khả năng đề ra những
ph-ơng h-ớng cơ bản của sự phát triển xã hội, nhìn thấy tr-ớc t-ơng lai một

cách khoa học. Trên cơ sở đó, vạch ra đ-ờng lối chiến l-ợc và sách l-ợc có cơ
sở lý luận và thực tiễn. Đó là một trong những điều kiện đầu tiên quyết định
sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, cũng
nh- cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Những khái niệm, đặc điểm
hình thành thế giới quan duy vật biện chứng và tầm quan trọng của việc xây
dựng thế giới quan duy vật biện chứng cho cán bộ, đảng viên trong luận án là
đáng trân trọng và có giá trị tham khảo cho nghiên cứu sinh trong nhận thức
những vấn đề về giáo dục lý luận Mác - Lênin.
Bun Phết Xu Ly Vông Xắc trong luận án tiến sĩ, Nâng cao trình độ tduy lý luận cho cán bộ Đảng viên Nhân dân Cách mạng Lào trong giai đoạn
cách mạng hiện nay[113], đã làm sáng tỏ bản chất t- duy vai trò, đặc tr-ng của
t- duy lý luận, nêu rõ tính tất yếu khách quan của công cuộc đổi mới t- duy lý
luận ở Lào. Tác giả nêu rõ trong sự nghiệp đổi mới, Đảng Nhân dân cách mạng
Lào khẳng định rằng tr-ớc hết phải đổi mới t- duy thì mới phân biệt đ-ợc đúng
sai, thấy rõ cái lạc hậu lỗi thời cần từ bỏ, khẳng định nhân tố mới, cách làm mới,


9

hợp quy luật và hợp lòng dân. Trên cơ sở đó muốn đổi mới t- duy, cái cốt lõi là
phải nâng cao trình độ t- duy lý luận cho cán bộ, đảng viên. Đây là nhu cầu
khách quan của thực tiễn cách mạng dân chủ nhân dân Lào hiện nay. Công cuộc
đổi mới đang tiếp tục đổi mới cách nghĩ, cách làm, đổi mới t- duy, nhất là đổi
mới t- duy kinh tế, đổi mới công tác cán bộ, đổi mới phong cách và lề lối làm
việc. Tr-ớc hết, cần thấu suốt hơn nữa những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa
Mác - Lênin, trên cơ sở đó mà tiếp thu quan điểm mới, kiến thức mới đ-ợc tổng
kết từ thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Lào. Những kết luận của luận án là
tài liệu tham khảo tốt để nghiên cứu sinh tiếp tục nghiên cứu những nguyên lý cơ
bản của chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác Lênin cho cán bộ đảng viên ở CHDCND Lào hiện nay.
Lê Hanh Thông trong luận án tiến sĩ, Đổi mới giáo dục lý luận chính trị
cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã các tỉnh khu vực Nam

bộ[92], đã trình bày khái niệm về lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị,
tầm quan trọng và các yếu tố quy định chất l-ợng hiệu quả giáo dục lý luận
chính trị cho cán bộ chủ chốt cấp xã. Tác giả khẳng định với sức mạnh khoa học
và cách mạng, chủ nghĩa Mác - Lênin luôn tìm thấy sức sống, sức sáng tạo của
mình trong đời sống thực tiễn cách mạng và không ngừng đ-ợc bổ sung, phát
triển ngày càng phong phú bằng những luận điểm, kết luận khoa học mới trở
thành lý luận tiên phong dẫn dắt phong trào cách mạng thế giới. Từ một học
thuyết mang tính t- t-ởng, với tính khoa học và cách mạng, học thuyết vĩ đại của
Mác đã trở thành vũ khí lý luận giúp cho giai cấp công nhân và nhân dân lao
động đấu tranh cải tạo xã hội, đ-a xã hội ngày càng phát triển. Tuy nhiên, trong
luận án tác giả tiếp cận, phân tích vai trò của giáo dục lý luận chính trị cho cán
bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã ở Việt Nam. Điều này có giá trị tham
khảo, giúp cho nghiên cứu sinh tiếp tục nghiên cứu xây dựng khái niệm về giáo
dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng Chính trị và Hành
chính CHDCND Lào.


10

Phan Thị Thanh Hải trong luận văn thạc sĩ, Thông tin với hoạt động
giảng dạy lý luận Mác-Lênin ở các Tr-ờng Đại học[25], đã phân tích khái
niệm thông tin và sự tác động của nó đối với hoạt động giảng dạy lý luận MácLênin trong các tr-ờng đại học ở Việt Nam; làm rõ vai trò của thông tin, thông
tin đã và đang trở thành một trong những khái niệm cơ bản và quan trọng nhất
của các ngành khoa học. Theo tác giả sự phát triển nh- vũ bão của khoa học
công nghệ, sự bùng nổ của các luồng thông tin xã hội khác nhau vừa tạo ra cho
chúng ta cơ hội trong phát triển, vừa tạo nên những thách thức to lớn đối với
giảng dạy khoa học lý luận Mác - Lênin. Với yêu cầu, nhiệm vụ và tính đặc thù
của công tác giảng dạy lý luận Mác - Lênin ở các tr-ờng đại học hiện nay, việc
nhận thức đúng đắn và phát triển một cách có hiệu quả môi tr-ờng thông tin
cũng nh- hiểu rõ vai trò của thông tin có ý nghĩa quan trọng trong nâng cao

chất l-ợng giảng dạy lý luận Mác - Lênin, góp phần phát triển khoa học lý luận
trong tình hình hiện nay. Tuy nhiên, luận văn chỉ làm rõ bản chất, tính đặc thù
của thông tin, thông tin chính trị - xã hội - loại thông tin trực tiếp đến hoạt động
khoa học của cán bộ khoa học lý luận nói chung, cán bộ giảng dạy lý luận Mác
- Lênin nói riêng, luận văn chỉ ra sự tác động của loại thông tin này đối với hoạt
động giảng dạy lý luận Mác - Lênin ở Việt Nam. Do vậy, đây là tài liệu tham
khảo để nghiên cứu sinh tiến hành nghiên cứu khái niệm, thực chất và biểu hiện
đặc thù của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Tr-ờng
Chính trị và Hành chính Lào hiện nay.
Trần Thành trong cuốn, Triết học với đổi mới và đổi mới nghiên cứu
giảng dạy triết học[87], nêu rõ, trong quá trình đổi mới, Đảng Cộng sản Việt
Nam đã ngày càng nhận thức sâu sắc, đúng đắn hơn chủ nghĩa Mác - Lênin,
vận dụng sáng tạo vào việc hoạch định đ-ờng lối đổi mới, từng b-ớc khắc
phục các sai lầm ấu trĩ giản đơn, giáo điều, máy móc, chủ quan duy ý chí
trong nhận thức và hành động. Cuốn sách khẳng định Đảng Cộng sản Việt
Nam coi chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết mở chứ không phải là


11

những giáo điều chết cứng. Đó cũng là quá trình Đảng Cộng sản Việt Nam bổ
sung, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin trên một loạt vấn đề nh- chủ nghĩa xã
hội và con đ-ờng đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, vấn đề sở hữu t- liệu
sản xuất, vấn đề lực l-ợng sản xuất và quan hệ sản xuất, vấn đề phát triển kinh
tế thị tr-ờng định h-ớng xã hội chủ nghĩa... Các tác giả đã chứng minh cho
thấy, triết học Mác - Lênin ngày càng tham dự sâu hơn vào cuộc sống của
nhân dân và có thể khẳng định rằng chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung và triết
học mác - Lênin nói riêng đã thật sự trở thành cơ sở lý luận và ph-ơng pháp
luận khoa học giúp cho Đảng và Nhà n-ớc Việt Nam xây dựng và từng b-ớc
hoàn chỉnh đ-ờng lối đổi mới theo định h-ớng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh sự

nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, n-ớc mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh. Những giá trị, luận điểm mà các tác giả đ-a ra là
tài liệu tham khảo quý báu để nghiên cứu sinh tiếp tục nghiên cứu những vấn
đề liên quan tới đề tài luận án.
Lê Thị Nam An trong luận văn thạc sĩ, Giảng dạy triết học Mác Lênin với việc giáo dục thế giới quan duy vật biện chứng cho sinh viên ở Nghệ
An hiện nay[1], đã đ-a ra định nghĩa thế giới quan, thế giới quan duy vật
biện chứng; tác giả khẳng định, thế giới quan duy vật biện chứng là đỉnh cao
của thế giới quan triết học và cũng là đỉnh cao của thế giới quan so với tất cả
các loại hình thế giới quan đã có trong lịch sử. Có thể nói, thế giới quan duy
vật biện chứng là hệ thống những quan niệm khoa học chung nhất về tự nhiên,
xã hội, con ng-ời cùng những định h-ớng giá trị của con ng-ời mang giá trị
hiện thực. Đồng thời tác giả làm rõ vai trò của giảng dạy triết học Mác - Lênin
đối với việc giáo dục thế giới quan duy vật biện chứng cho sinh viên đại học,
cao đẳng ở Nghệ An hiện nay. Tác giả khẳng định, triết học Mác - Lênin giải
quyết đúng dắn vấn đề cơ bản của triết học trên lập tr-ờng duy vật, điều đó
liên quan trực tiếp đến việc nhìn nhận thế giới quan của chủ nghĩa duy vật,
khắc phục triệt để chủ nghĩa duy tâm, chủ nghĩa duy vật cũ, tạo ra sức mạnh


12

cho chủ nghĩa duy vật; kết hợp chủ nghĩa duy vật với phép biện chứng, tạo ra
cái nhìn thực sự khoa học về thế giới, kết hợp đ-ợc tính cách mạng và tính
khoa học, tổng kết đ-ợc tất cả các thành tựu trong khoa học tự nhiên và tổng
kết thực tiễn của loài ng-ời, tạo nên sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn,
làm thành kim chỉ nam cho phong trào công nhân. Những khái niệm, vai trò
của giảng dạy triết học Mác - Lênin đối với việc giáo dục thế giới quan duy
vật biện chứng cho sinh viên đại học, cao đẳng ở Nghệ An hiện nay của tác
giả nêu trên là có giá trị tham khảo cho nghiên cứu sinh xem xét trong việc
nghiên cứu vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ, đảng viên ở

CHDCND Lào.
ở cuốn sách, Một số chuyên đề về những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác - Lênin[18], chuyên đề 1: Bản chất của thế giới quan duy vật,
đã đề cập đến định nghĩa thế giới quan, cấu trúc của nó và đồng thời cũng đề
cập đến bản chất của thế giới quan. Nh-ng ở chuyên đề này vẫn ch-a đ-a ra
định nghĩa thế giới quan duy vật biện chứng; đồng thời kết cấu trong chuyên
đề này chỉ đ-a phạm trù vật chất và phạm trù ý thức vào trong nội dung,
chúng tôi cho rằng nh- vậy sẽ hạn chế nội dung của của thế giới quan duy vật
biện chứng. Bởi vì, triết học là hạt nhân của thế giới quan, nó bao hàm triết
học ở trong nó, nội dung của thế giới quan còn rộng hơn nhiều. Mặc dù vậy,
cuốn sách sẽ là cơ sở lý luận để nghiên cứu sinh tham khảo, bổ sung và vận
dụng triển khai nghiên cứu đề tài.
Trong cuốn, Các chuyên đề triết học Mác - Lênin (dùng cho học viên
cao học và nghiên cứu sinh không thuộc chuyên ngành triết học)[88], chuyên
đề 1: Chủ nghĩa duy vật mácxít với việc bồi d-ỡng thế giới quan khoa học hiện
nay, đ-ợc kết cấu thành 2 phần lớn. Phần 1 đề cập đến thế giới quan, chức năng
thế giới quan của triết học; khẳng định chủ nghĩa mácxít là cơ sở lý luận của
thế giới quan khoa học. Phần 2, đề cập đến vấn đề bồi d-ỡng thế giới quan khoa
học cho cán bộ lãnh đạo quản lý hiện nay. Để bồi d-ỡng thế giới quan khoa học


13

cần phân biệt đ-ợc rạch ròi chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật, chống chủ
nghĩa chủ quan, đồng thời phát huy tính năng động của ý thức. Cuốn sách có
giá trị tham khảo cho nghiên cứu sinh phát triển hơn nữa về việc giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho cán bộ, đảng viên ở CHDCND Lào là trang bị cho họ thế
giới quan duy vật biện chứng, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa và ph-ơng
pháp luận khoa học.
Tác giả Trần Minh Nhiệt trong luận văn thạc sĩ, Nâng cao trình độ lý

luận Mác - Lênin cho cán bộ báo cáo viên đảng bộ cấp huyện ở tỉnh Kiên
Giang hiện nay[73], đã đ-a ra bản chất, đặc tr-ng của lý luận Mác - Lênin,
khẳng định vai trò của lý luận Mác-Lênin đối với hoạt động của ng-ời báo cao
viên đảng bộ cấp huyện. Trình độ lý luận Mác - Lênin đ-ợc nâng cao, ng-ời
báo cáo viên có cơ sở vững chắc để tiếp thu chủ tr-ơng, đ-ờng lối của Đảng,
chính sách, pháp luận của Nhà n-ớc; nâng cao khả năng nắm bắt, phát hiện
những vấn đề mới nảy sinh trong thực tế; nâng cao năng lực tuyên truyền
miệng, định h-ớng thông tin, nắm bắt d- luận quần chúng; củng cố niềm tin
vào Đảng, h-ớng đân cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân thực hiện tốt
các nhiệm vụ chính trị tr-ớc yêu cầu đổi mới của đất n-ớc. Trong luận văn tác
giả tiếp cận, phân tích bản chất, đặc tr-ng của lý luận Mác - Lênin và vai trò
của lý luận Mác-Lênin đối với hoạt động của ng-ời báo cao viên đảng bộ cấp
huyện. Mặc dù vậy, nghiên cứu sinh vẫn có thể tham khảo về giáo dục lý luận
Mác - Lênin.
Nguyễn Thế Kiệt, Triết học Mác - Lênin với việc xác định con đ-ờng
và động lực đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay[38], trên cơ sở phân
tích tính tất yếu của sự vận dụng triết học Mác - Lênin ở Việt Nam trong thời
gian vừa qua, đi đến khẳng định những giá trị bền vững của triết học Mác Lênin và vai trò của nó trong việc xác định con đ-ờng và động lực để xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Và do đó, cuốn sách đã góp
phần khắc phục những hạn chế, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận mà Việt


Luận án đầy đủ ở file: Luận án Full