Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới

TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA

BÁO CÁO NHÓM MÔN KINH TẾ VI MÔ
MÔ TẢ DIỄN BIẾN GIÁ DẦU THÔ
TRÊN THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI TRONG BA NĂM GẦN ĐÂY
Giảng viên hướng dẫn:
Lớp Kinh tế vi mô
Nhóm :
Danh sách sinh viên thực hiện:

TP HCM, 29 THÁNG 1 NĂM 2016


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

2

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................................. 3
CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ CUNG - CẦU....................................................4
1.1 Cầu........................................................................................................................................ 4
1.1.1 Khái niệm cầu ...............................................................................................................4
1.1.2 Lượng cầu........................................................................................................................ 4
1.1.3 Các công cụ biểu diễn cầu................................................................................................5
1.1.4 Hàm số cầu....................................................................................................................... 6

1.1.5 Luật cầu............................................................................................................................ 6
1.1.6 Tác động của các yếu tố đến cầu......................................................................................6

1.2 Cung.................................................................................................................................... 8
1.2.1 Khái niệm cung ..............................................................................................................8
1.2.1 Lượng cung...................................................................................................................... 9
1.2.3 Các công cụ biểu diễn cung..............................................................................................9
1.2.4 Hàm số cung................................................................................................................... 10
1.2.5 Luật cung........................................................................................................................ 10
1.2.6 Tác động của các yếu tố đến cung..................................................................................10

CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG THỰC TIỄN.............................................................................12
2.1 Tổng quan thị trường xăng dầu Thế giới trong những năm gần đây...........................12
2.1.1 Thị trường xăng dầu thế giới 2008.................................................................................12
2.1.2 Thị trường xăng dầu thế giới 2009.................................................................................16
2.1.3 Thị trường xăng dầu thế giới 2010.................................................................................18
2.1.4 Sự đánh giá và dụ báo của các chuyên gia 2008-2010...................................................20

2.2 Thị trường xăng dầu Việt Nam trong những năm nay..................................................21
2.2.1 Thực trạng...................................................................................................................... 21
2.2.2 Thị trường xăng dầu Việt Nam 2012-2013.....................................................................22
2.2.3 Thị trường xăng dầu Việt Nam 2013-2014.....................................................................25
2.2.4 Thị trường xăng dầu Việt Nam 2014-2015.....................................................................26

CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN.......................................................................................................29
3.1 Biến động giá dầu thô 3 năm gần đây ...........................................................................29
3.2 Ảnh hưởng của giá dầu thô .............................................................................................29
3.3 Sự cần thiết và định hướng bình ổn giá xăng dầu.........................................................31
3.4 Một giá biện pháp bình ổn giá xăng...............................................................................32

2


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

3

LỜI MỞ ĐẦU

Dầu thô là ngành kinh doanh lớn nhất và toàn diện nhất thế giới. Trong nền kinh tế hiện nay
nguồn năng lượng dầu mỏ là không thể thiếu, nó chiếm tỷ lệ khoảng 40% trong tất cả các nguồn
năng lượng trên thế giới. có thể nói, dầu mỏ đã trở thành động lực phát triển của thế giới, đồng
thời cũng là nguyên nhân gây ra nhiều biến động xã hội. Tuy nhiên nguồn năng lượng này có giới
hạn, nó không được tạo thêm mà còn bị sử dụng ngày càng nhiều. Theo thống kê và dự đoán thì
nguồn năng lượng này chỉ có thể đáp ứng được trong vài chục năm nữa. Vì vậy giá nó ngày càng
tăng và ảnh hưởng đến một số ngành nghề sử dụng nhiều xăng dầu là điều không thể tránh.
“DIỄN BIẾN GIÁ DẦU THÔ TRÊN THẾ GIỚI TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY”
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, bố cục của đề tài còn bao gồm các nội dung chính:
•
•

Phần 1: Lý thuyết chung về cung và cầu.
Phần 2: Diễn biến và nguyên nhân giá dầu thế giới biến động trong những năm
gần đây

3

Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

4

CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ CUNG – CẦU:

Quy luật cung cầu là một trong những quy luật quan trọng của nền kinh tế. Những khái niệm về
cung cầu là một trong những phương tiện quan trọng để hiểu biết nền kinh tế và cần thiết đối với
doanh nghiệp và người tiêu dùng để đưa ra quyết định đúng đắn.
1.1

Cầu (Demand – D):

1.1.1 Khái niệm:
- Người tiêu dùng quyết định mua bao nhiêu hàng hóa hay dịch vụ thì căn cứ vào rất nhiều yếu
tố như giá, thị hiếu của họ, thu nhập, thông tin v các chính sách… Để hiểu rõ hành vi của người
tiêu dùng chúng ta sử dụng một khái niệm cơ bản của kinh tế học đó là cầu.
- Cầu là số lượng hàng hóa mà người tiêu dùng có khả năng mua và sẵn lòng mua với những
mức giá khác nhau trong một thời gian xác định, giả định các yếu tố khác không thay đổi. Chỉ khi
nào người tiêu dùng có đủ hai yếu tố “mong muốn mua” và “có khả năng mua” thì cầu về hàng
hóa mới xuất hiện. Thiếu một trong hai yếu tố này thì không có cầu.
VD: Nếu bạn muốn mua một chiếc xe máy nhưng bạn không có tiền thì cầu của bạn đối
với nó bằng không. Tương tự, nếu bạn có tiền nhưng bạn không muốn mua chiếc xe
máy thì cầu của bạn cũng không tồn tại. Như vậy, cầu đối với hàng hóa hay dịch vụ chỉ
tồn tại khi người tiêu dùng vừa mong muốn mua hàng hóa đó và sẵn sàng chi trả cho
hàng hóa đó.
 Khái niệm trên cho thấy cầu không phải là một số lượng cụ thể mà là một sự mô tả

toàn diện về số lượng hàng hóa mà người mua muốn mua.
- Cầu cá nhân là số lượng hàng hóa / dịch vụ mà một cá nhân mong muốn mua và có khả năng
mua tại mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định với giả định các nhân tố khác không đổi.
- Cầu thị trường là tổng cầu cá nhân ở các mức giá. Khi cộng lượng cầu cá nhân ỡ các mức giá,
chúng ta có lượng cầu thị trường ở mỗi mức giá.
- Nhu cầu là những nguyện vọng, mong ước vô hạng về hàng hóa / dịch vụ của con người. Sự
khan hiếm làm cho hầu hết các yêu cầu không được thỏa mãn.
1.1.2 Lượng cầu:
- Số lượng của một hàng hóa nào đó mà người mua muốn mua ứng với mức giá nhất định được
gọi là lượng cầu (QD) của hàng hóa đó tại mức giá đó. Như thế, lượng cầu chỉ có ý nghĩa khi gắn
với một mức giá cụ thể.

4


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

5

VD: Để thu hút khách hàng, mỗi tháng cửa hàng bánh ABC bán khuyến mãi một lần

bán 20 cái bánh với giá 10.000đ/đĩa. Tại mức giá thấp đó, người tiêu dùng muốn và sẵn
sàng mua 30 cái bánh, nhưng vì cửa hàng chỉ bán 20 cái bánh nên người tiêu dùng chỉ
mua được 20 cái bánh. Vậy lượng cầu là 30 – là lượng người tiêu dùng muốn mua
nhưng thực tế bán ra chỉ là 20 cái.
 Như vậy, lượng cầu đối với hàng hóa nào đó có thể lớn hơn lượng hàng hóa thực tế

bán ra. Có thể thấy là cầu biểu diễn mối quan hệ giữa lượng cầu và giá, với các yếu tố

khác không thay đổi.
1.1.3 Các công cụ biểu diễn cầu :
- Biểu cầu : một bảng thể hiện mối quan hệ giữa người bán và lượng cầu của một hàng hóa.
VD: Thể hiện nhu cầu về trà đá của Lee ở các mực giá khác nhau.
P (VNĐ/ly)
1.000
2.000
3.000

Q (ly/tháng)
30
20
10

- Đồ thị cầu :
• Đường cầu là đường dốc xuống từ trái qua phải thể hiện mối quan hệ tỷ lệ nghịch giữa giá

và lượng cầu.
• Khi phần thay đổi trong các mức giá là một hằng và phần thay đổi ở các mức lượng cầu
cũng là một hằng số thì đường cầu sẽ là một đường tuyến tính như đồ thị. Tuy nhiên trong
thực tế thì hiện tượng này hiếm khi xảy ra và đường cầu có dạng phi tuyến tính.
VD: Đường cầu thể hiện mối quan hệ nghịch giữa giá và lượng cầu đối với nhu cầu uống
trà đá của Lee trong một tháng.

P
3.000
2.000
1.000

(D)

0

10

20

1.1.4 Hàm cầu:
Công thức:

5

QD = aP + b

30

40

Q


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

6

Với : QD là lượng cầu ; P là giá ; a ≤ 0

Hàm cầu là hàm số biểu thị mối quan hệ giữa lượng cầu với các biến số có ảnh hưởng đến

lượng cầu.
1.1.5 Luật cầu:
-Với giả định các nhân tố khác không đổi , số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được cầu trong một
khoảng thời gian nhất định sẽ tăng lên khi giá giảm và ngược lại sẽ giảm khi giá tăng.
-Như vậy hàng hóa , dịch vụ và lượng cầu có quan hệ nghịch.

1.1.6

P

QD 

P

QD 

Tác động của các yếu tố tới cầu:
Chỉ có giá làm di chuyển đường cầu.
Còn các yếu tố còn lại làm dịch chuyển đường cầu.

 Thu nhập của người tiêu dùng:

- Khi thu nhập tăng, cầu đối với tất cả các loại hàng hóa đều tăng. Vì với thu nhập cao hơn
người tiêu dùng thường có xu hướng mua hàng hóa nhiều hơn. Nên cầu sẽ tăng và ngược lại, thu
nhập giảm thì cầu sẽ giảm
-Cầu đối với loại hàng hóa thông thường: sẽ tăng khi thu nhập của người tiêu dùng tăng.
VD: người tiêu dùng mua quần áo, mua điện thoại, sử sụng các dịch vụ giải trí,… nhiều
hơn khi thu nhập của họ tăng lên.
-Cầu đối với hàng hóa thứ cấp: sẽ giảm khi thu nhập của người tiêu dùng tăng.
VD: hàng thứ cấp là hàng rẻ tiền, chất lượng kém như điện thoại trắng đen, xe đạp,…

người tiêu dùng sẽ không mua khi thu nhập của họ tăng cao.
 Nói chung, khi thu nhập thay đổi thì người tiêu dùng sẽ thay đổi nhu cầu đối với các loại
hàng hóa. Điều này sẽ tạo nên sự dịch chuyển của đường cầu.

Hình 1.2 Sự dịch chuyển của đường cầu khi hàng hóa thông thường và hàng hóa thứ cấp tác động

6


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

7

 Đường cầu đối với hàng hóa thông thường sẽ dịch chuyển về phía phải khi thu nhập người tiêu
dùng tăng lên, ngược lại, đường cầu đối với hàng hóa thứ cấp sẽ dịch chuyển về bên trái khi thu
nhập người tiêu dùng tăng lên.
 Giá cả của hàng hóa có liên quan:

- Nhu cầu đối với một loại hàng hóa nào đó chịu ảnh hưởng bởi giá của hàng hóa có liên quan.
Có hai loại hàng hóa có liên quan mà các nhà kinh tế học hay đề cập tới: hàng hóa thay thế và
hàng hóa bổ sung.
- Hàng hóa thay thế: là những loại hàng hóa cùng thỏa mãn một nhu cầu (nhưng có thể mức độ
thỏa mãn là khác nhau). Thông thường, hàng hóa thay thế là những loại hàng hóa cùng công dụng
và cùng chức năng nên người tiêu dùng có thể chuyển từ mặt hàng này sang mặt hàng khác khi
giá của các mặt hàng này thay đổi.
VD: - người tiêu dùng có thể thay thế thịt bằng cá khi giá thịt tăng lên và giá cá không
đổi.
 Nhận xét: cầu đối với một loại hàng hóa nào đó sẽ giảm (tăng) đi khi giá của (các)

mặt hàng hóa thay thế của nó giảm (tăng), nếu các yếu tố khác là không đổi.
-Hàng hóa bổ sung: là những hàng hóa được sử dụng song hành với nhau để bổ sung cho nhau
nhằm thỏa mãn một nhu cầu nhất định nào đó.
VD: Trong thực tế có rất nhiều hàng hóa bổ sung như xăng là hàng hóa bổ sung cho xe
gắn máy vì chúng ta không thể sử dụng xe gắn máy mà không có xăng. Giá xăng tăng
có thể dẫn đến lượng cầu đối với xe gắn máy giảm xuống
 Nhận xét: cầu đối với một loại hàng hóa nào đó sẽ giảm (tăng) khi giá của (các)

hàng hóa bổ sung của nó tăng (giảm), nếu các yếu tố khác không đổi.
 Thị yếu của người tiêu dùng:
- Là sở thích hay sự quan tâm của một nhóm người về loại hàng hóa / dịch vụ nào đó mà có ảnh
hưởng đến tâm lý tiêu dùng của người tiêu dùng. Thị hiếu phụ thuộc vào các nhân tố : tập quán
tiêu dùng, tâm lí lứa tuổi, giới tính, tôn giáo,...
VD: Sách tô màu Coloring Book là quyển sách bán chạy trên thị trường được người tiêu
dùng ưa chuộng đặc biệt là các bạn trẻ, nhiều người vì sỡ thích tô màu sáng tạo nên mua
và cũng có một số người mua đễ đi theo phong trào.
-Xác định được thị hiếu của người tiêu dùng, các nhà sản xuất đã cung ra nhiều hàng hơn để đáp
ứng nhu cầu người mua.
 Kỳ vọng:

7


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

8

-Kỳ vọng của người mua vào tương có thể ảnh hưởng dến nhu cầu hiện tại của họ với một số
hàng hóa hay dịch vụ.
- Có các loại kỳ vọng: kỳ vọng về hàng hóa, kỳ vọng về thu nhập, về số lượng người mua,...
- Nếu các kỳ vọng thỏa mãn người tiêu dùng thì lượng cầu hiện tại sẽ giảm.
. VD: Nếu người mua mong đợi giá mặt hàng dầu gội sẽ giảm vào tháng sau thì họ sẽ
mua dầu gội ít hơn ở hiện tại.
 Số lượng người mua:
-Số lượng người mua cho thấy quy mô của thị trường. Thị trường càng nhiều người tiêu dùng thì
cầu đối với hàng hóa / dịch vụ càng lớn. Thị trường càng ít người tiêu dùng thi cầu về hàng hóa /
dịch vụ giảm.
VD: Thị trường cà phê và nhu cầu uống cà phê của người tiêu dùng. Càng nhiều người
thích uống cà phê thì thị trường cà phê càng lớn cầu cà phê tăng..

1.2 Cung (Supply – S)
1.2.1 Khái niệm:
- Hiểu được người tiêu dùng muốn mua bao nhiêu hàng hóa là một điều rất quan trọng nhưng
vẫn chưa đủ để biết được giá và sản lượng đó trên thị trường là bao nhiêu. Để trả lời được vấn đề
đó, chúng ta cần phải hiểu người sản xuất hay các hãng muốn bán bao nhiêu hàng hóa. Hành vi
trên được giải thích qua khái niệm kinh tế là cung.
- Cung là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán có khả năng bán và sẵn sàng bán tại
các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định với giả định các yếu tố khác không
thay đổi.
- Cung cá nhân là lượng hàng hóa / dịch vụ má cá nhân có khả năng và sẵn sàng bán ở các mức
giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định, giả định các nhân tố khác không đổi.
- Cung thị trường bằng tổng cung cá nhân tại các mức giá, nó cho biết lượng hàng hóa dịch vụ
mà tất cả những người bán trên thị trường có khả năng bán và sẵn sáng bán ở các mức giá khác
nhau trong một khoảng thời gian nhất định, giả định các nhân tố khác không đổi.
1.2.2 Lượng cung (QS):
- Là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán sẵn sàng bán và có khả năng bán ở mức giá
đã cho trong một thời gian nhất định. Chúng ta có thể biểu diễn mối quan hệ giữa giá và lượng

cầu bằng đồ thị (hình 1.3) sau:

8


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

9

Cũng như đối với đường cầu, đồ thị trên trục tung (P) biểu diễn giá còn trục hoành (Q) biểu
diễn sàn lượng.
1.2.3 Các công cụ biểu diễn cung:
- Biểu cung: cho thấy giá của một mặt hàng và lượng cung của mặt hàng đó.
VD: Lượng cung và giá của của người bán xoài lắc.
P (VNĐ/ly)
10.000
12.000
14.000

Q (ly/tháng)
100
150
200

- Đồ thị cung: là đường đi lên từ trái qua phải thể hiện mối quan hệ tỉ lệ thuận giữa giá và
P
(S) lượng cung.
14.000

12.000
10.000
0

100

150

200

Q

1.2.4 Hàm số cung :
Công thức:

QS = cP + d
Với : QS là lượng cung; P là giá; c 0

1.2.5 Luật cung :
Lượng hàng hóa được cung tăng lên khi giá của hàng hóa đó tăng lên và ngược lại. Như vậy, giá
hàng hóa và đường cung có quan hệ thuận.

9

P

QS 

P

QS 


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

10

1.2.6 Tác động của các yếu tố tới cung:

Chỉ có giá làm di chuyển đường cung.
Các yếu tố còn lại làm dịch chuyển đường cung.
 Giá đầu vào:

-Để tiến hành sản xuất, các doanh nghiệp cần mua các yếu tố đầu vào trên thị trường như lao
động, xăng dầu, điện, nước,… Giá cả của các yếu tố đầu vào quyết định chi phí sản xuất của các
doanh nghiệp. Giá cả của các yếu tố đầu vào giảm xuống sẽ khiến cho các nhà sản xuất có thể sản
xuất nhiều sản phẩm tại mỗi mức giá nhất định. Khi đó, đường cung sẽ dịch chuyển sang phải.
Giá cả các yếu tố đầu vào cao hơn sẽ làm chi phí sản xuất gia tăng. Khi đó, các nhà sản xuất sẽ
cảm thấy kém hấp dẫn hơn khi sản xuất vì có thể lợi nhuận sẽ thấp hơn và do vậy sẽ cắt giảm sản
lượng.
- Giá làm đường cung di chuyển sang trái.
VD: khi giá bột mì giảm xuống, các nhà sản xuất bánh mì sẽ cung nhiều bánh mì hơn ở
mỗi mức giá.

Hình 1.4. Sự dịch chuyển của đường cung
Giá của bột mì giảm làm chi phí sản xuất giảm, đường cung dịch sang phải, các doanh nghiệp
cung nhiều bánh mì hơn ở mỗi mức giá.
 Kỳ vọng:

-Các nhà sản xuất cũng kỳ vọng giá trong tương lai để ra các quyết định về cung ứng hàng hóa.
Thông thường, các nhà sản xuất sẽ cung ứng nhiều hơn nếu kỳ vọng giá hàng hóa trong tương lai
sẽ giảm xuống và ngược lại sẽ cung ít đi nếu giá tăng, giả sử các yếu tố khác không đổi. Khi giá
trong tương lai tăng lên, các doanh nghiệp có lẽ sẽ dự trữ lại hàng hóa và trì hoãn việc bán trong
hiện tại để có thể kiếm được lợi nhuận cao trong tương lai khi giá tăng.
- Kỳ vọng làm đường cung dịch chuyển sang trái.

10


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

11

VD: Nếu một doanh nghiệp kỳ vọng giá của cà phê sẽ tăng trong tương lai, họ sẽ cất
một số sản phẩm hiện hành vào kho lưu trữ và cung cấp cho thị trường hiện tại ít cà phê
hơn.
 Công nghệ:

-Khi công nghệ sản xuất được cải tiến, khả năng của nhà sản xuất được mở rộng hơn. Nhà sản
xuất sử dụng ít đầu vào hơn nhưng có thể sản xuất ra sản lượng nhiều hơn trước. Do vậy, nhà sản
xuất sẽ cung ứng nhiều hàng hóa, dịch vụ hơn tại mỗi mức giá.
- Công nghệ làm đường cung dịch chuyển sang phải.
VD: Việc phát minh ra máy dệt vải hiện đại hơn giúp giảm số lượng lao động cần thiết
để làm vải. Bằng cách giảm chi phí sản xuất, sự tiến bộ của cộng nghệ làm tăng lượng
cung về vải.
 Số lượng người bán:
-Số người bán có ảnh hưởng trực tiếp đến số hàng hóa bán ra trên thị trường. Khi có nhiều người

bán, lượng cung hàng hóa tăng lên khiến dường cung hàng hóa dịch sang phải.
VD: Nếu mặt hàng bánh mì có nhiều người bán hơn thì cung bánh mì sẽ tăng lên và
ngược lại.

CHƯƠNG 2: ỨNG DỤNG THỰC TIỄN:
DIỄN BIẾN VÀ NGUYÊN NHÂN GIÁ DẦU THÔ THẾ GIỚI BIẾN ĐỘNG
TRONG 3 NĂM GẦN ĐÂY
2.1 Tổng quan thị trường xăng dầu thế giới trong những năm gần đây:
2.1.1 Thị trường xăng dầu thế giới năm 2008:
- Ở năm 2007, giá dầu trên thế giới tăng liên tục từ giữa năm và không ngừng chuyển biến. Cho
đến năm 2008, chưa bao giờ thế giới lại chứng kiến mức trồi sụt giá dầu lớn đến vậy trong một
thời gian ngắn. Đây chắc chắn là một năm lịch sử của sự bùng nổ thị trường dầu thô, khi lần đầu
tiên giá “vàng đen” đạt đỉnh cao mọi thời đại 147.27 USD rồi sau đó rớt một mạch xuống kể từ
khi mặt hàng này được đưa vào giao dịch kỳ hạn tại thị trường New York vào năm 1983. Kể từ đó
trở đi giá dầu thế giới liên tiếp lập kỷ lục rồi lại phá vỡ, mức giá đã đạt đến kỷ lục mới là

11


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

12

110USD/thùng (3/3/2008). Thị trường dầu mỏ nóng hơn bao giờ hết khi cứ tiếp tục “leo thang
không biết mệt”. Ở thời điểm này giá “vàng đen” đã tăng hơn 50%.
Hình 1.7. Biểu đồ thể hiện giá dầu thế giới từ ngày 3/12/2007 đến ngày 15/12/2008 dựa trên
giá dầu kỳ hạn đóng cửa tại thị trường New York.
- Biểu đồ giá dầu thế giới từ ngày 3/12/2007 đến ngày 15/12/2008 có hình thù là một ngọn núi

với đỉnh “nhọn hoắt”. Đỉnh núi nhọn biễu hiện đỉnh cao của giá dầu lần đầu tiên trong lịch sử.
Hai bên đỉnh núi là hai phần sườn dốc thế hiện con đường giá dầu tăng lên và giảm xuống theo

các tháng. Trong biểu đồ phần sườn bên phải có độ dốc nhiều hơn bên trái. Phần sườn dốc bên trái
cho ta thấy sự đi lên liên tục từ tháng 12/2007 cho đến giữa tháng 7/2008. Trong thời gian này,
mức giá liên tiếp đi lên nhưng không quá gấp. Về phần sườn dốc bên phải phản ánh sự tuột dốc
mạnh của giá dầu trong những tháng còn lại.
- Biểu đồ này cũng có thể được dùng để miêu tả tâm trạng của các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ
lớn trên thế giới như các nước trong Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và Nga trong
năm 2008 này. Đó là sự hưng phấn khi giá dầu liên tục lập kỷ lục trước khi đạt đỉnh, và trạng thái
hoang mang, lo lắng, thậm chí là bất lực trước việc giá nhiên liệu này gần như “mất phanh” kể từ
khi kỷ lục mọi thời đại được xác lập.
 Dựa theo biểu đồ này, thị trường dầu thế giới năm 2008 được chia thành hai giai

đoạn là trước và sau ngày 11/7 – thời điểm giá dầu thô tại New York đạt đỉnh
147.27 USD/thùng.
l Giai đoạn 1 : Leo thang không biết mệt.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy biến động và nhu cầu về năng lượng như dầu mỏ, than đá,
khí đốt,...ngày càng tăng và rất cần thiết nhất là đối với các quốc gia đang phát triển thì giá dầu

12


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

13

tăng là điều không đáng ngạc nhiên, nhưng nguyên nhân tại sao giá dầu lại đạt đến sức bức phá

mạnh mẽ như vậy? Giá dầu là một sản phẩm từ sự kết hợp phức tạp của nhiều yếu tố, 6 yếu tố
dưới đây sẽ giải thích tại sao giá dầu lại tăng mạnh trong thời điểm này :
- Đầu tiên, là do hoạt động của giới đầu cơ dầu lửa. Đây là lí do ảnh hưởng mạnh nhất đến sự
leo thang mạnh mẽ của giá dầu. Sự phát triển năng động của các nền kinh tế đáng nổi lên như
Trung Quốc, Ấn Độ ,.. sự vững vàng của nền kinh tế Châu Âu và sự khủng hoảng tài chính tác
động không quá nghiêm trọng tới kinh tế Mỹ... khiến các nhà đầu cơ cho rằng, giá dầu sẽ tiếp tục
tăng trong những năm tới. Bỡi vậy, lượng dầu sẽ được tích trữ rất lớn. Trước việc giá dầu lần lượt
chinh phục các mốc 110 USD/thùng, 120 USD/thùng, 130 USD/thùng, 140 USD/thùng, rồi chạm
đến mức 150 USD/thùng, các nước tiêu thụ dầu đã liên tục lên tiếng kêu gọi OPEC tăng sản
lượng để hạ nhiệt giá dầu. Tuy nhiên, OPEC đã nhiều lần phớt lờ lời thỉnh cầu của thế giới, cho
rằng thế giới được cung cấp đủ dầu và giá dầu tăng chẳng qua do hoạt động đầu cơ.
- Thứ hai, giá dầu tăng do sự mất giá của đồng USD. Sự lệch pha trong chính sách tiền tệ của
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), cộng với sự tương
phản giữa kinh tế Mỹ và Châu Âu đã dẫn tới sự mất giá mạnh của đồng USD trong thời gian này,
và việc này đã ảnh hưởng gián tiếp đến thị trường giá dầu thế giới. Lo ngại sự lan rộng của khủng
hoảng nợ dưới chuẩn, FED liên tục hạ lãi suất USD. Trong khi đó, với việc chống lạm phát là
mục tiêu số một, ECB chủ trương duy trì lãi suất đồng Euro ở mức cao. Bên cạnh đó, dưới tác
động của cuộc khủng hoảng, kinh tế Mỹ luôn ở trạng thái đáng lo ngại. Do dầu được định giá
bằng đồng USD nên tỷ giá USD càng thấp thì giá dầu ngày càng cao và ngược lại.
- Thứ ba, xung đột vũ trang và bất ổn chính trị tại một số khu vực trên thế giới cũng là một
“động cơ” khác cho “tên lửa” giá dầu. Nhất là khu vực Trung Đông –khu vực tập trung các nước
xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Những sự kiện chính trị có tác động mạnh nhất tới giá “vàng
đen” trong năm nay phải kể tới xung đột giữa Mỹ và Iran xung quanh chương trình hạt nhân của
Iran. Mỗi khi tình hình tại các khu vực này có những diễn biến xấu đi là thị trường dầu thế giới lại
chứng kiến một phiên tăng giá mạnh
- Thứ tư, các dự báo giá dầu cũng có ảnh hưởng đáng kể tới diễn biến giá trên thị trường giao
dịch mặt hàng này. Giữa lúc giá dầu đang tăng mạnh, nhiều tổ chức như ngân hàng Goldman
Sachs của Mỹ cho rằng, giá dầu sắp sửa đạt tới mức 200 USD/thùng, hoặc thậm chí là hơn do nhu
cầu dầu của thế giới, nhất là các nền kinh tế đang nổi lên sẽ tăng mạnh. Các dự báo tăng trưởng
nhu cầu dầu của thế giới trong năm nay và năm tới ở thời điểm đó đều ở mức cao. Trong giai

13


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

14

đoạn “sốt” giá dầu như thế này thì những dự báo như vậy chẵng khác gì “ thêm dầu vào lửa” làm
cho giá dầu ngày càng “nóng” hơn.
- Thứ năm, sự sụt giảm mạnh của thị trường chứng khoán thế giới, nhất là thị trường chứng
khoán Mỹ, dưới tác động của khủng hoảng tín dụng, đã thúc đẩy giới đầu tư chuyển một lượng
vốn lớn sang thị trường hàng hóa để tìm kiếm mức lợi nhuận cao hơn. Trên thị trường này, cùng
với vàng, dầu thô là một trong hai kênh đầu tư được lựa chọn nhiều hơn cả. Chính vì điều này
cũng góp phần đẩy giá dầu tăng cao.
- Thứ sáu, là một số yếu tố khác như tình hình thời tiết mưa bão trên vịnh Mexico - khu vực khai
thác dầu chính của Mỹ, mùa cao điểm lái xe ở Mỹ, thông tin về dự trữ nhiên liệu của nước này,
các vụ đình công tại một số cơ sở khai thác dầu lớn, các chỉ số kinh tế của các nền kinh tế lớn....
Việc giá dầu tăng không ngừng giữa tháng 7/2008 là nỗi lo của người tiệu dùng khắp thế giới, đẩy
vấn đề làm phát lên vị trí hàng đầu trong số những mối bận tâm của các nhà hoạch định chính
sách. Cùng với khủng hoảng tài chính, giá dầu cao là “cú đấm kép” giáng vào nền kinh tế Mỹ tới
giữa mùa hè năm 2008.
Giá dầu cao đã giúp các hãng dầu lửa đạt lợi nhuận chót vót trong hai quý đầu năm. Lợi nhuận
của hãng dầu lửa lớn nhất thế giới Exxon của Mỹ trong quý 2 tăng thêm 14% so với cùng kỳ, đạt
mức 11,68 tỷ USD, vượt mức kỷ lục trước đó của chính hãng là 11,66 tỷ USD vào quý 4 năm
ngoái. Đây cũng là mức lợi nhuận hàng quý cao nhất mà một công ty Mỹ từng đạt được.
l Giai đoạn 2 : Tuột dốc không phanh

Ngay sau những ngày đạt mức giá kỷ lục hơn 147 USD/thùng, giá dầu thế giới bắt đầu có một
cuộc tuột dốc không phanh. Ở giai đoạn thứ hai này, thị trường dầu thế giới ghi nhận một kỷ lục
mới, ngược lại với những gì diễn ra ở giai đoạn thứ nhất. Chỉ trong vòng khoảng 4 tháng, giá dầu
đã sụt tới hơn 100 USD/thùng, tương đương hơn 70%, đánh dấu năm sụt giảm mạnh chưa từng có
của nhiên liệu này. Nguyên nhân đẩy giá dầu lao dốc cực mạnh ở giai đoạn này nhìn chung là
những yếu tố trái ngược với những gì đã hỗ trợ giá dầu tăng nhanh ở giai đoạn trước đó. Có thể
thấy, giá dầu giảm thời kỳ này vì 4 nguyên nhân sau:
-Thứ nhất do thời kỳ đầu cơ hàng hóa đã đi vào hồi kết. Cuộc khủng hoảng tài chính leo thang
và lan rộng ra phạm vi toàn thế giới đã trở thành nổi lo ngại lớn nhất của mọi quốc gia. Tới quý
4/2008, ba nền kinh tế hàng đầu của thế giới là Mỹ, Nhật Bản và châu Âu đã lần đầu tên rơi vào
tình trạng suy thoái kể từ Đại chiến Thế giới thứ hai. Có thể nói, các mối lo của kinh tế thế giới
năm 2008 đã chuyển từ vấn đề lạm phát cao và tăng trưởng nóng ở thời kỳ đầu năm, tới vấn đề
lạm phát cao và tăng trưởng giảm tốc ở giữa năm, tới vấn đề giảm phát và suy thoái ở cuối năm.

14


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

15

Sự giảm tốc kinh tế khiến các loại hàng hóa mất dần địa vị làm các giới đầu tư bán tháo bán đổ
các loại nguyên liệu thô mà họ nắm giữ. Dầu thô là nguyên liệu giảm mạnh nhất.
-Thứ hai là sự phục hồi của đồng USD. Sự chao đảo của thị trường toàn cầu đã thúc đẩy giới đầu
tư tổ chức ở Mỹ rút vốn về nước. Bên cạnh đó, khủng hoảng cũng thúc đẩy các nhà đầu tư quốc
tế đổ vốn mạnh vào trái phiếu Chính phủ Mỹ - kênh đầu tư siêu an toàn. Mặt khác, tương quan
kinh tế xấu đi của châu Âu tạo cơ sở cho sự thoái lui của đồng Euro. Thêm nữa, tình trạng thắt
chặt tín dụng khiến USD trở nên khan hiếm. Những yếu tố này đã giúp USD lên giá mạnh so với

Euro trong một thời gian.
-Thứ ba, do thua lỗ trầm trọng trên thị trường chứng khoán và kẹt tiền mặt nghiêm trọng, giới
đầu tư quốc tế phải bán ra các loại hàng hóa để có tiền bù lỗ. Thời gian này, sự đi xuống của
chứng khoán thường tạo áp lực mất giá cho hàng hóa, trong đó có dầu, thay vì là một yếu tố hỗ
trợ như trước đây.
-Thứ tư, các dự báo giá dầu lúc này đã được điều chỉnh giảm mạnh. Việc các nền kinh tế hàng
đầu suy thoái và các nền kinh tế đang nổi lên, đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ, và Nga, cũng phát
đi những tín hiệu đáng lo ngại như sản xuất công nghiệp và xuất khẩu giảm tốc mạnh, niềm tin
giới doanh nghiệp sa sút… đã khiến giới quan sát không thể duy trì dự báo tăng trưởng nhu cầu
dầu và giá dầu cao như trước đây.
Ở giai đoạn này, giá dầu giảm là một tia sáng hiếm hoi của kinh tế thế giới trong “đêm đen”
khủng hoảng. Tuy nhiên, sự sụt giảm này lại là vấn đề đau đầu nhất của OPEC. Sự tụt giảm của
giá dầu cũng khiến lợi nhuận và giá cổ phiếu của các hãng dầu khí sụt mạnh theo. Đáng ngại hơn,
cũng vì lý do này, nhiều dự án tìm kiếm và khai thác các nguồn dầu mới cũng bị đình lại.

2.1.2 Thị trường xăng dầu thế giới năm 2009:
- Có thể nói: Mặt hàng xăng dầu trong năm 2009 cũng đã trải qua nhiều biến động về giá cả. Sau
khi lập kỷ lục cao trong lịch sử là 147.27 USD/thùng vào năm 2008, giá dầu đã giảm xuống mức
thấp nhất chỉ 32.70 USD/thùng vào ngày 20/1/2009 và đạt trung bình 62 USD/thùng trong cả năm
qua. Việc nhu cầu giảm mạnh do suy thoái kinh tế là nguyên nhân chính khiến giá dầu giảm vào
nữa đầu năm 2009. Tuy nhiên, kinh tế phục hồi đã khiến giá dầu tăng trở lại. Ngày 11.4.2009
được đánh dấu là ngày bắt đầu cho "chuỗi sự kiện" tăng giá xăng liên tục. Mức giá cao nhất của
năm 2009 là 82 USD/thùng đạt được vào ngày 21/10/2009. Dầu mỏ đã tăng giá 77% trong năm
2009 và là mức tăng cao nhất trong vòng một thập kỷ nay, do Tổ chức các nước Xuất khẩu Dầu

15


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới

want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

16

mỏ (OPEC) cắt giảm sản lượng, dự báo dự trữ dầu của Mỹ giảm và xung đột ở Iran gây lo ngại sẽ
gián đoạn nguồn cung. Trong vòng một thập kỷ qua, giá dầu mỏ đã tăng gấp 3 lần.
- Giá dầu thô ngọt nhẹ tại New York trung bình trong quý IV/2009 là 74,90 USD/thùng, cao
hơn mức 73,70 USD/thùng dự báo trước đó. Giá dầu thô ngọt nhẹ đã tăng lên 82 USD/thùng vào
tháng 10/2009, sau đó giảm trở lại 70 USD/thùng vào tháng 11 do đồng USD tăng giá và nguồn
cung dư thừa trên toàn cầu. Tính trung bình năm 2009, giá dầu thô đạt 63,10 USD/thùng, cũng
cao hơn mức 60,80 USD/thùng mà các nhà phân tích dự báo hồi tháng 11/2009.
- Đầu năm 2009, dầu thô đã có lúc giảm xuống chỉ khoảng 30 USD/thùng. Ngày 30/12/2009, giá
dầu thô ngọt nhẹ kỳ hạn tháng 2/2010 tại New York tăng 0,4% đạt 79,19 USD/thùng, mức cao
nhất kể từ ngày 18/11/2009, trong khi giá tại London ở mức 79,19 USD/thùng. Chỉ trong 5 phiên
giao dịch trước đó, giá dầu đã tăng 8,8%. Mặc dù tăng mạnh, song giá dầu vào cuối năm 2009
cũng chỉ bằng một nửa mức đỉnh cao của năm trước đó. Kinh tế phục hồi chậm là yếu tố cản trở
tốc độ phục hồi nhu cầu và giữ giá dầu ở mức thấp, mặc dù sản lượng dầu bắt đầu tăng nhẹ từ quí
3/2009 kể từ mùa thu năm 2008, phần lớn các công ty dầu lửa đều thua lỗ. Mặc dù kinh tế thế giới
đã thoát khỏi khủng hoảng, nhưng tốc độ phục hồi chậm chạp và chưa chắc chắn, làm tăng mối lo
âu của các doanh nghiệp và chính phủ.
- Cũng do triển vọng hồi phục chưa chắc chắn nên các công ty dầu lửa thế giới đều không kỳ
vọng vào sự phục hồi nhanh chóng trong giai đoạn ngắn hạn hoặc trung hạn, có kế hoạch giảm
chi phí bằng cách giảm sản lượng và lao động trong thời gian 12-18 tháng. Nhìn chung, thị trường
dầu mỏ còn tập trung vào sự vận động của USD và thị trường chứng khoán. Giá dầu giảm và nhu
cầu tiêu dùng tăng chậm cũng tác động làm giảm mặt bằng giá cả nói chung, điển hình là tại các
nước EU với mức lạm phát âm liên tiếp trong 5 tháng cho đến hết tháng 10/2009. Trong bối cảnh
đó, các công ty dầu lửa đều cắt giảm sản lượng để tránh tình trạng giá dầu giảm sâu khi kinh tế
thế giới bị suy thoái trầm trọng. Nhờ đó, từ cuối năm 2008, các nước OPEC không phải điều
chỉnh lượng dầu khai thác do giá dầu vẫn ổn định trên mức 70 USD/thùng.
- Vì những lý do nêu trên, báo cáo Hội nghị bộ trưởng các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC tổ

chức tại Luanda (Ăngola) vào ngày 22/12 cho rằng, các nước OPEC tiếp tục duy trì công suất dầu
khai thác hiện hành hoặc thấp hơn do giá dầu đang dao động quanh mức phù hợp và lượng dầu
tồn kho còn nhiều. Các nước OPEC không đề ra mục tiêu chính thức về giá dầu, nhưng một số
nước như Arập Xê út đưa ra mức giá 75 USD/thùng là thích hợp cho tương quan cung cầu.
- Theo số liệu thống kê, nhu cầu dầu trong năm 2009 đã tăng 67% sau khi giảm 54% năm 2008
do triển vọng phục hồi kinh tế. Trong đó, động lực chủ yếu là nhu cầu tại Mỹ đã tăng từ đầu tháng

16


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

17

12, đưa giá dầu vượt ngưỡng 75 USD/ thùng do sản lượng dầu và dầu dự trữ tại quốc gia này
giảm, nhưng báo hiệu là trung tâm suy thoái (nước Mỹ) đã ổn định dần. Tuy nhiên, nhiều bộ
trưởng OPEC cho rằng, nhu cầu dầu hiện nay tăng là do tác động của mùa đông sắp tới (cũng như
những năm trước), nhưng sau sẽ chỉ tăng chậm.
Bảng so sánh giá xăng RON 92 và giá dầu thô của thế giới năm 2009

Bình
quân
tháng
12/2008
1/2009

Xăng RON 92
Mức giá

Tỷ lệ tăng
(USD/thùng
(%)
)
100.000
38.88
%
48.97
125.95%

Chênh

Dầu thô

lệch giá

Mức giá

Tỷ lệ tăng

(USD/thùng)

(%)

42.27

100.000%

dầu thô
91.98%

41.68

98.60%

117.49%

xăng cao
hơn giá

2/2009

55.42

142.52%

39.33

96.04%

140.91%

3/2009

53.14

136.68%

48.07

113.72%

110.55%

4/2009

58.27

149.87%

50.17

118.69%

116.15%

5/2009

65.48

168.42%

59.2

140.05%

110.61%

6/2009

75.38

193.88%

69.78

165.08%

108.03%

7/2009

71.19

183.10%

64.36

152.26%

110.61%

8/2009

80.13

206.10%

71.15

168.32%

112.62%

2.1.3 Thị trường xăng dầu thế giới năm 2010:
-Thị trường dầu mỏ thế giới tuần đầu tiên của năm 2010 đã tăng khá mạnh lên trên
80USD/thùng. Trong tháng 3 giá dầu thô diễn biến theo hướng tăng lên vào cuối tháng. Giá dầu
thô WTI thấp nhất trong tháng là 78,83USD/thùng vào ngày 1/3/2010 và cao nhất là
83,76USD/thùng vào ngày 31/3/2010.
-Tuy nhiên giá dầu tăng không đồng đều thậm chí là ‘ trái chiều’ ở các thị trường. Kết thúc giá
phiên 18/10 giá dầu ngọt nhẹ vào tháng 11/2010 tại New York tăng 1.83USD lên 83.08USD
/thùng và giá dầu Brent Biển Bắc vào tháng 12/2010 tại London tăng 1.97 usd lên
84.37USD/thùng . Tuy nhiên giá dầu thô lại giảm nhẹ tại thị trường Châu Á trong phiên ngày
19/10 do những lo ngại về đà phục hồi kinh tế Mỹ đè nặng lên tâm lý của giới đầu tư. Chiều cùng

17


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

18

ngày tại sàn giao dich Singapore giá dầu ngọt nhẹ giao tháng 11/2010 giảm 34 xuống 82.74
USD/thùng.
-Sau khi liên tục tăng trong tuần đầu tháng 12.2010, giá dầu thô trong các ngày tiếp theo đã
ngừng tăng và duy trì ở mức cao xung quanh 88USD/thùng. Trong phiên giao dịch ngày
6.12.2010 có lúc giá dầu đã lên đến 89,60USD/thùng là giá cao nhất kể từ ngày 9.10.2008. Giá
dầu tăng cao là do thời tiết mùa đông năm nay ở châu Âu và Bắc Mỹ giá lạnh hơn bình thường

dẫn đến nhu cầu dầu đốt để sưởi ấm tăng cao. Bên cạnh đó, tồn kho dầu của Mỹ giảm, nhu cầu
của Trung quốc tăng mạnh cùng với việc đồng đôla mất giá và các số liệu tích cực về kinh tế Mỹ
cũng đẩy giá dầu tăng. Theo thống kê của EIA nhu cầu xăng dầu của Mỹ trong 4 tuần qua tăng
2,9%, nhu cầu dầu đốt tăng 5,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong tháng 11.2010 Trung quốc đã
nhập khẩu đạt 5,09 triệu thùng/ngày tăng 22,1%, tổng lượng dầu thô nhập khẩu 11 tháng là
218,45 triệu tấn tăng 19,67% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá bình quân sản phẩm nửa đầu tháng 12.2010 so với cùng kỳ tháng 11.2010:
So sánh trung bình nửa
Trung bình
Sản phẩm

Xăng 92R
Dầu hỏa
Diesel 0.05S
Madút FO180

nửa đầu

nửa đầu tháng

tháng 11.2010

12.2010

(USD /tấn)

(USD /tấn)

đầu tháng 12.2010 và
tháng 11.2010

Số tuyệt
đối
(USD

91.13
98.50
97.97

98.63
102.49
102.45

/tấn)
7.50
4.00
4.48

500.56

508.25

7.70

Biểu đồ diễn biến của các mặt hàng:

18

Trung bình

Tỷ lệ

8.23%
4.06%
4.57%
1.54%


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

19

-Về giá bán lẻ tại một số nước trong khu vực tại thời điểm 2010 , đơn cử mặt hàng xăng 92R,
theo thông tin thu thập được và quy đổi về đồng Việt Nam theo tỷ giá ngày 7.12.2010, tình hình
như sau (Giá niêm yết tại cửa hàng bán lẻ):



Tại Lào: Lao State Fuel Co. bán ra 8.920 Kip/lít = 21.100 đồng/lít.
Tại Campuchia: Công ty SOKIMEX bán 4.550 Riels/lít = 21.362

đồng/lít.
 Tại Singapore: SPC bán 1,817 S$/lít = 26.924 đồng/lít.
 Tại Trung Quốc bán 7,090 NDT = 20.582 đồng/lít.
-Bộ trưởng dầu Iran cho rằng giá dầu 90$/thùng là hợp lý và với ngưỡng giá này cán cân cung
cầu thế giới sẽ cân bằng. OPEC dự đoán nhu cầu dầu thế giới năm 2011 sẽ tăng thêm 1,18 triệu
thùng/ngày ( tăng 10.000 thùng/ngày so với dự đoán của tháng trước) và nhu cầu bình quân của
thế giới năm sau là 87,11 triệu thùng/ngày, trong tháng 11 sản lượng bình quân của OPEC là 29,2
triệu thùng/ngày giảm 43.000 thùng/ngày so với tháng trước. OPEC cũng đã thống nhất giữ

nguyên hạn ngạch sản xuất hiện nay trong cuộc họp ngày 11/12 tại Ecuador vừa qua.
2.1.4 Sự đánh giá và dự báo của các chuyên gia về giá dầu thô từ năm 2008 -2010:
- Giới chuyên giá Mỹ đã đưa ra một số đánh giá, dự báo về diễn biến giá dầu thế giới trong
những năm 2008-2010.
-Sau khi giảm từ gần 150 USD/thùng vào mùa hè năm 2008 xuống dưới 34 USD/thùng vào mùa
đông năm 2008, giá dầu đã tăng hơn gấp đôi vào mùa xuân và đạt khoảng 60 USD trong tháng
7.2009. Sự suy giảm nhanh chóng và sự phục hồi sau đó về giá dầu trong thời gian này được đánh
giá không phải là điều bất thường.
- Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng, giá dầu cao sẽ sớm trở lại cùng với sự phục hồi của nền
kinh tế thế giới. Tuy nhiên, thời gian tới, giá dầu khó có thể tăng lên mức như đỉnh hồi mùa hè
năm 2008, thay vào đó sẽ duy trì ở mức hiện tại trong một thời gian nữa, bởi một số lý do như: sự
tăng trưởng về khả năng sản xuất mới của Ả-rập Xê-út; những khoản đầu tư từ nửa thập kỷ trước
sẽ bắt đầu cho kết quả trong vài năm tới; giá dầu tăng cao trong thập kỷ vừa qua đã tạo ra hàng
loạt bước đột phá về công nghệ và sự cắt giảm tiêu dùng mặt hàng này từ một số quốc gia trên thế
giới.
-Tháng 12.2008, Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Bộ Năng lượng Mỹ đưa ra dự đoàn về sự sụt
giảm sản lượng dầu và khí ở các nước ngoài OPEC, đặc biệt là Nga trong năm 2009 và các năm
tiếp theo. Tuy nhiên, đến giữa năm 2009, sản lượng của các quốc gia ngoài OPEC tăng mạnh.

19


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

20

Đến giữa năm 2009, Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Bộ Năng lượng Mỹ dự đoán sự tăng trưởng
về sản lượng của các quốc gia ngoài OPEC. Sản lượng của Nga có thể tăng 200.000 thùng/ngày

trong năm 2009, sản lượng của Mỹ cũng có thể tăng trong năm 2009 và năm 2010.

2.2 Thị trường xăng dầu Việt Nam trong những năm nay:
2.2.1 Thực trạng:
-Tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu liên tục thị trường
thế giới tuy nhiên lại không giảm theo khi giá thế giới giảm… Sự “bất ổn” của thị trường xăng
dầu trong thởi gian gần đây gây nhiều bức xúc với người tiêu dùng cũng như các doanh nghiệp
cũng như tác động lớn đến nền kinh tế.
- Trong bối cảnh kinh tế thế giới đầy biến động và nhu cầu về năng lượng, như dầu mỏ, than đá,
khí đốt... ngày càng tăng nhất là ở những quốc gia đang phát triển thì giá dầu tăng là điều không
khỏi ngạc nhiên, thế nhưng tại sao giá dầu lại “nóng” đến đỉnh điểm như vậy? Có thể giải thích
nguyên nhân giá dầu tăng mạnh trong thời gian này là do 3 yếu tố sau: Thứ nhất là do hoạt động
của giới đầu cơ dầu lửa. Đây là lý do có ảnh hưởng mạnh nhất tới sự leo thang mạnh mẽ của giá
dầu. Thứ hai giá dầu tăng do sự mất giá của đồng USD. Sự lệch pha trong chính sách tiền tệ của
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), cộng với sự tương
phản giữa hai bức tranh kinh tế Mỹ và châu Âu, và như thế gián tiếp ảnh hưởng tới giá dầu. Thứ
ba, xung đột vũ trang và bất ổn chính trị tại một số khu vực trên thế giới như ở Trung Đông- khu
vực tập trung các nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới… cũng là một nguyên nhân khiến cho
giá dầu leo thang chóng mặt như vậy. Mỗi khi tình hình chính trị tại các khu vực này có những
diễn biến xấu đi là thị trường dầu thế giới lại chứng kiến một phiên tăng giá mạnh.Việt Nam cũng
chịu ảnh hưởng bởi tình hình chung thế giới.

2.2.2 Thị trường xăng dầu năm 2012 – 2013 :
 Diễn biến giá xăng dầu năm 2012:

- Vào ngày 1/8 xăng A92 tăng 900 đồng/lít. Ngày 13/8, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam
(Petrolimex) cho hay, giá xăng dầu trong toàn hệ thống doanh nghiệp sẽ tăng 1.100 đồng/lít so với
giá hiện hành. Trong khi đó, giá các mặt hàng dầu tăng 500-800 đồng/lít hoặc kg. Quyết định tăng
giá xăng dầu lần thứ hai trong tháng 8 này được đưa ra gần một tuần sau khi nhà máy lọc dầu

20


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

21

Dung Quất ngừng hoạt động và 13 ngày sau đợt điều chỉnh gần nhất. Ngày 28/8, giá xăng bán lẻ
trong nước được Petrolimex, Saigon Petro… điều chỉnh tăng thêm 650 đồng/lít, đưa giá xăng A92
lên mức 23.650 đồng/lít, các loại dầu tăng từ 300 - 450 đồng/lít. Đây là lần thứ 3 liên tiếp trong
29 ngày, giá xăng dầu lại tăng. Như vậy, tổng mức tăng của cả 3 lần đối với xăng đã lên tới 3.100
đồng/lít và 2.050 đồng/lít đối với dầu diezen. Đáng chú ý, thuế nhập khẩu xăng dầu vẫn giữ
nguyên. Theo đó, trừ dầu diezen có thuế suất 10%, xăng và các mặt hàng dầu còn lại đều đang
chịu thuế nhập khẩu 12%.
- Ngày 11/9, liên bộ Tài chính – Công thương đã bác đề xuất xin tăng giá xăng của các doanh
nghiệp. Thay vào đó Bộ sẽ giảm thuế nhập khẩu 2% và đồng loạt xả quỹ bình ổn từ 500-600
đồng/lít, kg cho cả 4 mặt hàng xăng dầu. Tuy nhiên các doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục trích quỹ
bình ổn theo quy định hiện hành với mức 300 đồng/lít, kg.
- Việc điều chỉnh tăng giá xăng dầu 3 lần trong tháng 8 đã khiến giá cả nhiều mặt hàng khác
cũng bị điều chỉnh tăng theo, đặc biệt là giá cước vận tải. Nên chăng nhà nước sử dụng nhiều hơn
các công cụ như thuế, phí cũng như quỹ bình ổn để giữ giá xăng dầu. Thị trường cần giữ được độ
dài thời gian về giá để tạo sự ổn định. Việc tăng giá xăng dầu chắc chắn sẽ làm chậm đi đà phục
hồi của kinh tế Việt Nam.
- Một vấn đề nữa là khi các cơ quan chức năng chuẩn bị tăng giá xăng dầu là lại xuất hiện tình
hình nhiều cây xăng đóng cửa với lý do như hết xăng, mất điện... Nhiều chủ cây xăng cho biết
xăng hết do đơn vị đầu mối chỉ cung cấp nhỏ giọt điều này đã được cơ quan quản lý thị trường
kiểm tra. Tuy nhiên, lãnh đạo 3 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối chủ lực trên địa bàn
cả nước đều khẳng định nguồn cung không thiếu, rõ ràng ở đây đã có vấn đề. Với tình trạng độc

quyền của thị trường như vậy không thể thả nổi giá cho doanh nghiệp. Vấn đề là cần thay đổi
cách thức điều hành thị trường và quản lý xăng dầu bởi nếu không tình trạng găm hàng, ngưng
bán, gây sức ép như những đợt tăng giá vừa qua khó tránh khỏi.
- Trong 9 tháng đầu năm 2012, giá dầu thế giới đã có những biến động mạnh theo sơ đồ hình
sin, tăng trong tháng 1,2 và bắt đầu giảm từ tháng 3 đến cuối tháng 6 sau đó bắt đầu tăng cho đến
nay. Cũng theo xu hướng giá dầu thế giới 9 tháng qua giá xăng dầu trong nước cũng biến động
mạnh với 6 lần điều chỉnh tăng giá và 5 lần điều chỉnh giảm. Giá xăng dầu đã được điều chỉnh
tăng lên mức cao nhất kể từ trước tới nay vào hôm 20/4 với giá xăng A92 được bán 23.800
đồng/lít mặc dù khi đó giá thế giới đã giảm kể từ mức đỉnh cao từ đầu tháng 3/2012, tuy nhiên
việc lệch pha này cũng có thể do Nhà nước sử dụng các chính sách thuế và quỹ bình ổn. Sau đó
giá xăng dầu giảm 5 lần liên tiếp tổng cộng chỉ là 3.200 đồng xuống mức thấp nhất trong năm nay

21


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

22

là 20.600 đồng/lít vào ngày 2/7 tương ứng với giá dầu thô trên thế giới thấp nhất vào ngày 28/6
với dầu WTI ở mức 77,72 USD/thùng. Kể từ đó đến nay xăng dầu trong nước đã tăng 4 lần đặc
biệt riêng trong tháng 8 giá dầu đã được điều chỉnh 3 lần.
Nguồn : Tổng cục Hải quan


Nguyên nhân:

- Nguyên nhân nhóm hàng giao thông tăng giá trở lại (đặc biệt trong tháng 9) chủ yếu là do việc

điều chỉnh tăng giá xăng dầu của Chính phủ, khi nhóm hàng dầu thô và năng lượng trên thế giới
tăng mạnh trong quý III (với mức tăng so với quý trước lần lượt là 14% và 17%).
- Trước biến động tăng giá mạnh của giá dầu thế giới, giá dầu trong nước cũng đã được điều
chỉnh tăng tới 12,62% (từ mức 21.000 lên mức 23.650 đ/lít). Tuy nhiên, trong tháng 10 và tháng
11, giá dầu thô và năng lượng đã giảm nhẹ. Tính đến hết tháng 11/2012, giá dầu thô và năng
lượng đã giảm 4,09% và 4,7% so với cuối tháng 9. Do vậy, giá mặt hàng xăng dầu trong nước
cũng đã được điều chỉnh giảm vào giữa tháng 11. Điều này đã góp phần làm giảm áp lực tăng giá
lên nhóm hàng giao thông trong những tháng cuối năm.
 Diễn biến giá xăng dầu năm 2013:

- Nguồn cung xăng dầu vẫn được đảm bảo tốt, đa dạng hơn, ít phụ thuộc hơn vào thị trường
Singapore.Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế, lượng tiêu thụ xăng dầu của năm 2013
tiếp tục giảm so với các năm trước.
- Lượng nhập khẩu xăng dầu của Việt Nam trong 10 tháng qua giảm mạnh cả về số lượng lẫn giá
trị, chủ yếu là giảm nhập khẩu từ thị trường chính Singapore với lượng nhập khẩu là 1,82 triệu
tấn, giảm 45,8%.
Cơ cấu nhập khẩu xăng dầu các loại trong10 tháng năm 2013
- Sản xuất trong nước: Nhà máy lọc dầu Dung Quất hoạt động khá ổn định, gần ở mức 100%
công suất, với sản lượng trong năm 2011, 2012 và 2013 lần lượt là 5,45 triệu tấn,5,6 triệu tấn và
5,65 triệu tấn (tính đến ngày 8/11), đảm bảo khoảng trên 30 % nhu cầu tiêu thụ của cả nước. Một
loạt nhà máy lọc dầu khác cũng bắt đầu được xây dựng (Nghi Sơn) hoặc tích cực chuẩn bị (Long
Sơn, Nhơn Hội,…). Tồn kho của của các doanh nghiệp đầu mối vào khoảng hơn 1,5 triệu m3/tấn
(tính đến ngày 1/11).


22

Các doanh nghiệp đỡ khó khăn trong một thị trường cạnh tranh:

Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

23

- Có thể nói phần lớn các doanh nghiệp xăng dầu đều có kết quả kinh doanh tốt hơn so với năm
2012, chủ yếu là nhờ 2 lý do chính.
- Giá bán lẻ do liên Bộ quyết định đã tiệm cận hơn với giá cơ sở, việc sử dụng quỹ Bình ổn giá
cũng linh hoạt, gắn với thực tế thị trường hơn.
- Bộ Tài chính đã chấp nhận nâng mức chi phí kinh doanh định mức từ 600 đến 860đ/lit và chi
phí tài chính giảm đi đáng kể (lãi suất giảm).
- Công tác quản lý về nguồn, chất lượng, đo lường, … của các doanh nghiệp cũng được tăng
cường so với năm 2012. Mạng lưới xăng dầu hoạt động ổn định, không bị đứt nguồn. Các vụ việc
như gian lận về đo lường, cháy nổ phương tiện vận tải do xăng dầu kém phẩm chất giảm đi đáng
kể. Chính phủ đã quyết định dừng sản xuất, lưu thông xăng A83.
- Mặc dù vậy, các kết quả kinh doanh này có thể còn tốt hơn nhiều nếu không vì sự can thiệp của
các cơ quan quản lý (ví dụ  lợi nhuận định mức của doanh nghiệp) và sự cạnh tranh gay gắt giữa
các doanh nghiệp. Một số biểu hiện của sự cạnh tranh này
- Số lượng các đầu mối kinh doanh xăng dầu tăng đột biến, từ 13 lên 20 doanh nghiệp;
- Các doanh nghiệp lớn, lâu đời bị cạnh tranh quyết liệt dẫn đến phải thu hẹp thị phần (đặc biệt
là tại miền Nam)
- Nhiều doanh nghiệp mở rộng địa bàn và phạm vi kinh doanh.
- Tuy chỉ được phép kí hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với 1 doanh nghiệp đầu mối hoặc Tổng đại
lý nhưng trên thực tế các Tổng đại lý/đại lý thường xuyên vi phạm quy định này;
- Sự cạnh tranh này thể hiện rõ nhất là mức chênh lệch giữa giá bán buôn với giá bán lẻ, mức chi
hoa hồng giữa các đầu mối với Tổng đại lý, đại lý bán lẻ. Theo Bộ Tài chính, mức hoa hồng này
cao nhất chỉ là 430đ/lit nhưng trên thực tế các doanh nghiệp thường xuyên cho các đại lý hưởng
mức cao hơn, thậm chí có lúc tới hơn 1000đ/lit.
2.2.3 Thị trường xăng dầu năm 2013 – 2014 :

- Lượng nhập khẩu xăng dầu trong tháng 1/2014 là 791 nghìn tấn và trị giá 739 triệu USD, tăng
15,2% về lượng và tăng 10,5% về trị giá so với tháng trước; so với tháng 01/2013 đạt tốc độ tăng
cao lần lượt là tăng 61,4% về lượng và tăng 53,5% về trị giá.
- Trong khi giá dầu đang ở mức thấp nhất trong 5 năm qua thì sản lượng khai thác dầu thô tháng
11/2014 của Việt Nam vẫn tiếp tục tăng.
- Theo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam: Sản lượng dầu thô của Việt Nam tháng 4 ước đạt
1,35 triệu tấn hay 330.000 thùng/ngày, tăng 2% so với tháng 4/2012, lũy kế 4 tháng đạt 5,544

23


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới
want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

24

triệu tấn. Về sản xuất các sản phẩm xăng dầu các loại trong tháng 4 đạt 554 nghìn tấn, luỹ kế 4
tháng đạt 2,217 triệu tấn. Tổng doanh thu của PVN tháng 4 đạt suýt soát 60.000 tỷ đồng và đạt
238,665 nghìn tỷ đồng trong 4 tháng.


Về xuất khẩu dầu thô:

-Lượng dầu thô xuất khẩu trong tháng 4 đạt 650 nghìn tấn, nâng tổng lượng xuất khẩu nhóm
hàng này trong 4 tháng/2013 lên 2,72 triệu tấn, tăng 14%. Tuy nhiên, giá xuất khẩu bình quân mặt
hàng này lại giảm 10,4% nên trị giá đạt 2,38 tỷ USD, chỉ tăng nhẹ 2,1% so với cùng kỳ năm
2012.
Dầu thô xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu được xuất khẩu sang các thị trường sau: Nhật Bản: đạt
848 nghìn tấn, giảm 16,8%; sang Ôx trây lia : 483 nghìn tấn, tăng 67,1%; sang Hàn Quốc: 452

nghìn tấn, gấp 5,7 lần; sang Malaixia: 440 nghìn tấn, tăng 27,6% so với cùng kỳ năm trước.


Về nhập khẩu xăng dầu các loại:

-Lượng nhập khẩu xăng dầu trong tháng là 753 nghìn tấn, trị giá là 691 triệu USD, tăng 4,6% về
lượng và giảm 1,8% về trị giá so với tháng trước. Như vậy tính đến hết 4 tháng/2013, tổng lượng
xăng dầu nhập khẩu của cả nước là 2,45 triệu tấn, giảm 18,3%, trị giá là 2,36 tỷ USD, giảm
22,9% so với 4 tháng/2012. Xăng dầu các loại nhập khẩu vào Việt Nam trong 4 tháng qua chủ yếu
có xuất xứ từ: Singapo với 719 nghìn tấn, giảm 43,4%; Đài Loan: 405 nghìn tấn, tăng 8%; Trung
Quốc: 389 nghìn tấn, giảm 1,5%; Malaysia: 230 nghìn tấn, tăng gấp 2,1 lần; Hàn Quốc: 214 nghìn
tấn, giảm 42,4%; Cô Oét: hơn 200 nghìn tấn, giảm 0,7%; … so với cùng kỳ năm trước.
2.2.4 Thị trường xăng dầu năm 2014 – 2015:
- Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2014 Việt Nam đã khai thác hơn 15 triệu tấn dầu thô. Trong
đó, liên doanh Vietsopetro báo cáo khai thác được 5,1 triệu tấn. Chi phí khai thác dầu thô ở Việt
Nam dao động từ mức 30 đến 70 USD/thùng.Như vậy, với mức giá xuất khẩu trung bình là 73
USD, những thùng dầu thô khai thác ở chi phí 70 USD có lãi rất thấp. Nếu giá tiếp tục giảm trong
thời gian tới, hoạt động khai thác dầu thô sẽ không còn lãi và có thể lỗ.Đáng ngạc nhiên là lượng
dầu xuất khẩu của Việt Nam không giảm khi mặt hàng này mất giá mạnh trong khoảng 3 tuần gần
đây, sau cuộc họp của OPEC hôm 27/11.Việt Nam với sản lượng khoảng 340.000 thùng dầu/
ngày, đứng thứ 36 trên thế giới, đang chịu ảnh hưởng từ việc giá dầu giảm mạnh.
- Về xuất khẩu 2014 : Số liệu từ Hải quan cho thấy, giá dầu bình quân xuất khẩu của 2 tuần đầu
tháng 11 là 91 USD/thùng, thấp hơn 30% so với mức 129 USD của tháng 7.Tính từ đầu năm
2014, Việt Nam đã xuất khẩu 7,94 triệu tấn dầu thô, thu về 6,5 tỷ USD.

24


Error! Use the Home tab to apply Heading 1 to the text that you
Diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới

want to appear here.Chapter 1Add a heading to your document

25

- Vể nhập khẩu : Tổng kim ngạch nhập khẩu xăng dầu các loại từ đầu năm lên 8,11 triệu tấn, trị
giá đạt 7,39 tỷ USD.

Tình hình xuất khẩu dầu thô các tháng trong năm 2014 (Nguồn: Tổng cục Hải quan)
-Về giá xăng dầu: Nếu ví nhịp điệu tăng/giảm của giá xăng dầu trong năm qua như một bản
nhạc, thì những đợt giảm giá vào cuối năm là những nốt nhạc đầy hứng khởi cho nền kinh tế.
Năm 2014, giá xăng dầu trong nước đã thay đổi tổng cộng 17 lần tăng, giảm trong đó tăng 5 lần
và giảm 12 lần, đánh dấu mức thay đổi kỷ lục của mặt hàng này trong một năm. Tăng mạnh vào
những tháng đầu năm. Giá xăng tăng mạnh với đỉnh điểm được thiết lập vào ngày 7/7 khi giá
xăng RON 95 lần đầu tiên vượt mốc 26.000 đồng. Giá xăng RON 92 cũng đạt mức 25.640
đồng/lít. Giá xăng trong nước ở mức thấp nhất trong lần giảm giá cuối cùng trong năm vào ngày
22/12/2014 là 17.880 đồng/ lít, so với giá xăng thời điểm cao nhất trong tháng 7 là 25.640đ/ lít,
giảm 7.760 đồng/ lít tương ứng giảm 29,3%.
- Năm 2015: Giá dầu thô vẫn liên tục giảm mạnh, quanh ngưỡng 45-47 USD/thùng, chỉ bằng
một nửa so với con số mà Chính phủ đưa ra trong kế hoạch thu chi ngân sách năm trình Quốc hội
là 100 USD/thùng. Đây là yếu tố giá giảm mạnh rất khó lường, không chỉ là yếu tố cung cầu mà
còn là yếu tố chính trị.
-Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 4 năm 2015, Việt Nam đã xuất khẩu 788
nghìn tấn dầu thô; tăng 25,4% so với tháng trước. Trong đó, đơn giá xuất khẩu bình quân tăng
7,2% nên trị giá xuất khẩu nhóm hàng này đạt 356 triệu USD; tăng tới 34,4% so với tháng trước.
Tính đến hết tháng 4/2015, lượng xuất khẩu dầu thô đạt 2,99 triệu tấn, tăng 14,4% so với cùng kỳ
năm trước. Tuy nhiên, do đơn giá bình quân giảm tới 49,7% nên trị giá xuất khẩu trong kỳ chỉ đạt
1,29 tỷ USD, giảm 42,4%. Đồng thời, số liệu thống kê cũng cho thấy, xuất khẩu dầu thô của Việt
Nam trong 4 tháng năm 2015 giảm mạnh ở các thị trường dẫn đầu. Tính đến hết tháng 11/2015,
lượng dầu thô xuất khẩu của cả nước đạt 8,35 triệu tấn với kim ngạch đạt 3,48 tỷ USD, mặc dù

25