SKKN Một số biện pháp giúp học sinh nhận biết và vận dụng tốt phép so sánh tu từ trong phân môn Luyện từ và câu ở lớp 3

=======

=======

SO SÁNH
TRONG PHÂN MÔN

:


PH

MÃ SKKN
(
)

SO SÁNH
TRONG PHÂN MÔN

: Giáo viên

2014 - 2015


I.

1. C s lí lu :
Trong h th
giáo d
b h n móng cho các b
Giáo d Ti h là c

l
m phát tri m
s c ngành giáo d .

, b Ti h có m v trí r quan tr , vì nó là
h ti theo.
s
h s quan tr
góp ph
t ra
cách toàn di
có th gánh trên vai s m
l

môn
so sánh.
c so

1/24


,

trong
,c
mà các em
Là

y

3
a tôi.

và tìm ra M
sánh tu t

giúp

II

:

và

phép so

3.

áo viên
T

III

:
- 2015 l

3G
,s

56 em.

IV. P

:

1.
2.

)

,r
)
3.
V. P
-

VÀ

:
5.

2/24


SO SÁNH
So sánh

và

.

So sánh

ha
,
ô

So sánh
h

2.

,
Tuy nhiên, g
:
:
-

úng túng trong

so sánh
3/24


sách giáo khoa, r

hay

-

n

-

:

khác qua các
-

nghi , tôi th

các em còn m

nh

l

mv h
sau:

sinh l

.
nh

.
Hay trong các câu th sau:

Mùa hè
.

Các
xác
sai là
so sánh v
mùa hè so sánh v
- T hình
so sánh ch a h lý
H
câu có hình
so sánh
. H h các em ch bi t ra hình
so sánh mà thi
m c ngh thu so sánh.
.

i tính th

sao?
ki

tra kh n ng n bài
h sinh
khi áp d
2 ti v so sánh tu 1 và tu 3, tôi
ch
c tu 5 làm bài t kh sát.

4/24

bi pháp m . Sau khi h xong

bài t trong ti Luy t và câu


10 em
38 em
8 em

h

nh

nguyên nhân nêu trên
bi và v d

3

:

3.1.

18%
68%
14%

1: Nghiên

,

3.1.1.

:

t là
So sánh.

,
au:

(

)

(

)

(

)
câ

(
5(
(
(

10)

âm thanh.
)

)

Toàn b ch
các mô hình sau:

ng trình Ti

Vi

3-T

5/24

1d

v So sánh g

7 ti

v


+ Mô hình 1: So sánh
+ Mô hình 2: So sánh
+ Mô hình 3: So sánh
+ Mô hình 4: So sánh Âm thanh - Âm thanh
tr ng c phân môn Luy t và câu có nh
i
m so v sách
giáo khoa c là h sinh t rút ra ki th qua vi th hành làm các bài t .

Vì v , d vào

3.1.2
so sánh và n
sánh:

t

T

2, 3, 4, 5, 6.
phép so

tôi
thành m

*

ki

th

có liên k m
So sánh

cách ch ch logic.

trong phân môn l
-S

.
- Thông qua c

3.2.

So sánh

3.2.1
So sánh

Khi so sán
Trong
có s v so sánh (A)
và s v
so sánh (B). Hai s v này ph có ít nh m nét t
.
Hi qu c phép tu t so sánh là g ra nh
hình
c th , nh
c
xúc th m .

6/24


khác nhau
và so sánh logic:
So sánh logic là m bi pháp nh th trong t duy c
vi
hai hay nhi s v , hi

vào các m quan h nh
ra s gi
nhau và khác bi gi chúng.
Ví d :
3.2.2

C s c
v

hi

phép so sánh logic d trên tính
và m
c s so sánh là xác l

nh
s t ng

.
N

nh giá tr c so sánh logic là xác l
thì giá tr c so sánh tu t là s liê
xúc th m
nghe.
Trong ví d :

c
c
này

bà.

nh

lo c
ng gi

s t ng
, s phát hi

các s

ng gi hai
và g c

( TV 3 ví d trê bà
ví nh qu ng
chín, bà càng có tu thì tình
bà càng sâu s , càng ng ngào nh qu chín trên cây. V s so sánh
cháu th hi
tình c yêu th ng, quý tr
c mình
v
Nh v , s
-

3.2.3
V c

, là

tìm

trúc

(1)

.
phép so sánh
:
c phép so sánh tu t g

(2)
tròn

4y

t :

(3)

Trong :
-Y
) là cái so sánh, y là y t
so sánh là tích c hay tiêu c .
là c s so sánh, y là y t ch
c hành
nhìn nh theo m cách nào
so sánh.
là m
so sánh

nhau. Ngoài t
òn có các t
so sánh h n kém nh t
) là cái
so sánh, t là cái

(4)

ho

b so sánh tùy theo vi

tính ch s v hay tr
thái
có vai trò nêu rõ ph ng di
di

ra

m

ngang b
,

làm chu n so sánh.
m

7/24

: Phép so sánh
Ví d :

c 4y t :
tròn
1
2 3
4
*
: Phép so sánh v
y t (2)
So sánh v
y t (2) còn g là so sánh chìm, t là không có c s so
sánh. Khi b c s so sánh thì ph thuy minh miêu t cái
so sánh s rõ
ràng h n.Nó còn t
i ki cho s liê
r
rãi, phát huy s sáng t c
nghe h n là so sánh có
4y t .D
so sánh này kích thích
thích s làm vi c trí tu và tình c nhi h
có th xác
nh
nét gi
nhau gi
2 v và t
nh
i

c
miêu t .
Ví d :
*

: Phé

*

(2) và (3)

ho

là hình th

ch .

-

và

ch

,
(gi

.
dùng
qu d và tàu d )

Bác là cha, là bác, là anh.
và so

:
- kém.
.
y là d
so sánh ph bi
làm t so sánh.
Ví d :
- kém
y là d
so sánh luôn g
b

dùng t

v

t

: kh

h n,

h n ho

ch

.

Ví d :

Nh
ví d trên cho ta th các
nhau v b ch . Nh ng do m cách nhìn
bi , các
khác b ch có th chuy hóa
cho nhau, có nh
gi
nhau.
8/24

so sánh khác
v là khác lo ,
i , nh
nét


so sánh tu t là bi n pháp tu t ng ngh , trong
khác lo c th t khách quan khô
toàn mà ch có m nét gi
nhau nào , nh di t b
giác m m v
.
V

nh v
hình

chi

nhau hoàn
m l tri

So sánh (
phân lo
ch

v

t

d

bài c th .

3.3.
3.3.1.

*

(

a)

Hai bàn tay em

b)

M

2/ Trang 8 -

.

c)
L

ng V

Phúc

d)

g nghe

9/24

và l


n

thính giác k h v i
th giác giúp các em d dàng
so sánh
ch trong các câu th , câu v n nên tôi
cho h

nh ra hi
sinh xem

ì vành tai thì tôi
ôi
gi

các s v

xung quanh ta

, hai
trong

nhau. Và
so sánh)

(

*
sánh.

(

-

/ Trang 24 -

a)

b) Em yêu nhà em

Tô Hà
c)
Mùa hè

d)

.
.

a)
b)
c)
nung.
d)
Tôi

g
câu h

linh dát vàng

v

ôi
10/24


vì sao
là
là

là

Dòng sông

Tôi

u:
cho

ôi

sau:
T
sau:
.

Mây
Bông

bông
mây

->

*

-

(

/ Trang 42-

a)
sang
b)
c)
.
Tôi
a)

b

c)
11/24


, tôi
(
+ Trong câu a,
?

hai

cháu ; hai
.
-

ông và

hai

.
a hai

.
hai
hai nhóm:
ôi
cách so sánh là do
.
-

*

.

hai
cách

bài

(Trang 79 -

+

i
-

i quan tr
là k qu c

th .
thanh.

t c nh
s liê
ôi

so sánh này
g lên nh
, s phát hi mà không ph
inh ki
12/24

c
ai c

xúc th m
nhìn ra và nh


h
/Trang 98 -

*

Con

.

a)

b)
-

d

các

ng
+
(
-

:
)
ô
ôi

c em

/Trang 98-

*

:
a.
g nó vênh vênh

b. Cau cao cao mãi

c.

b

13/24


so
sánh
(chân)
b) Tàu cau

tay
(bú tí)

húc húc (
ôi

so sánh.
Tr

3.3.2.
*

N

(

/Trang 79 -

:

)

A là s v so sánh.
B là s v
so sánh.
H sinh ph tr l
:
+ So sánh các s v , s vi v nhau nh v
làm gì?
Tr l
câu h này là h sinh hi
tác d
c bi pháp tu
t so sánh.
h sinh c nh
giá tr nh th c
nh giá tr th
m c
m hình
so sánh, tôi
d h sinh tìm hi b
các câu h sau:
+ B giúp các em hình dung ra A nh th nào?
+ B giúp em c nh
i gì m m v A?
+ Hình
so sánh g cho em c xúc gì?
Ví d :
là

và
, tôi
dun
th nào?
-

ôi

14/24


Câu a)
t
su

tác gi so sánh v

ra

,

nh th nào?

)
Qua s so sánh
(

, em c

nh

ti
su
n xa)

nh th nào?

*

3.3.3
*

-

so sánh
/ Trang 43 -

(

.
M
sánh. V

a.
b.

a.
b.
*

trông

7-

(

.

/ Trang 126 -

(
tranh trong sách giáo
h.

khoa và h
- Tranh 1:
- Tranh 2:
15/24


- Tranh 3:
- Tranh 4:

+H

ôi
. Khi
ay, tôi
VD: +

-

Sau ch

xong

->
sáng
tôi a ra câu h :

(
/ Trang 126 - TV3

+
a.
b.
c.

sau:
16/24

nh

bong hoa m
vì sao.


a.
b.
c.

Sau hai
(

ôi

sin

)
Qua
,

tôi

*

nh

bi

bi

pháp tu t so sánh qua

*

- dòng sông trong
)

*

3.4.
g bài
3.4.1.

Giúp h
.

sinh c

bi

pháp s

.

17/24


Bài 1:
a)

b)

còn khoan t
:
a)
b)
c)
d)
Bài 2

a)
b)
n

: a) là
Bài 3:
a) Hai chân chích
b)
mang
c)

g cho phù

Bài 4
a)
b)
c)

18/24


long lanh
Áo (mây)

bông

nh hay.
Bài 5: T
a)
b)

c)
d)
bài

bay.

b) Dòng

và

Bài 6
a)
b)
c)
(

19/24


a.
b.
c.

gà con.

3.4.2.
Bài 1:
a) Tr

Th

cái chum

b)
c)

lá me

cho mình.
:(
ôi

?

Bài 2:
a.
b.
c.

bùng cháy trên cây.
.

. Khi h
câ
hai

ôi

hai
bùng cháy trên cây

b
ba

còn làm gi

.

20/24


3.4.3.
Bài 1:
a)
b)
c)

i.

ý

cô.

Tôi chú
ôi ghi

:
a)
trên cành cây.
b)

tôi l

r

Bài 2:

T
có

- Dòng
Bài 3 (D
Cô giáo em

iáo em.

21/24


so sánh thông qua

3.5.

.
thêm
lá tre

VD:

.
(Là con gì?)

(Là lá tre)
+ Em
)
(Là con

)

4.
c

h

sinh l

tôi v bi
v phi

pháp tu t so sánh, tôi
bài t sau:

Bài 1:
a.
b.
c.
Câu
a)

n
k qu h

ti hành

:

.

.....................................

................

....................................

.....................................
.....................................

.....................
.....................

...................................
...................................

b)
c)

t

Bài 2 : Khoanh tròn vào
a. N
là ánh sáng c m tr .
b. N

là t
dòng l x xu
m
.
c. N
t ra t
dòng l x xu
m

.

22/24


Bài 3:
sánh:
a) Nh
b)
c)
d)

bô

Bài 4: Em hãy
3-5
nuôi mà em yêu thích
Sau khi nghiên c u và l ch m phi
ki th c b v bi pháp so sánh, tô

sánh.

bài t nh
ki
tra t
k qu nh sau:

quát

tra
sánh
40
50

1
2

sánh
%
71%
89%

%
54%
86%

30
48

Qua phi bài t tôi nh th rõ s ti b c h
h h các em làm r t , ch có bài t s 2 v còn m
Riêng bài t s 3, các em làm c

t
t

.
%
46%
14%

26
8

sinh. bài t
s ít em nh

câu
d

- Các em
-

.

Nhi
c
sánh.
so s

.
23/24

s 1
l .