Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Kinh doanh Lưu trú du lịch tại nhà
dân
Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên

1


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Đóng góp:
Tài liệu này được xuất bản với sự phối hợp giữa Chương trình Đào tạo kỹ năng du lịch có tác
động cao cho khối lao động phổ thông (HITT) do Liên Minh Châu Âu tài trợ, Chương trình Phát
triển năng lực du lịch có trách nhiệm với mơi trường và xã hội (Dự án EU) do Liên minh Châu
Âu tài trợ và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam.
Các chương trình và tổ chức trên đã đóng góp vào việc xây dựng, in ấn bộ tài liệu này và sẽ sử
dụng để thực hiện đào tạo kỹ năng du lịch có tác động cao cho các nhóm hưởng lợi mục tiêu.
Tài liệu này được sản xuất với sự hỗ trợ tài chính của Liên minh Châu Âu. Chương trình HITT và
ESRT hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung của tài liệu này và nội dung đó khơng thể hiện
quan điểm của Liên minh Châu Âu. Để biết thêm thông tin về sự hỗ trợ của Liên minh Châu Âu
(EuropeAid), xin vui lòng truy cập />
Tài liệu được cấp quyền theo giấy phép Creative Commons Attribution-NonCommercialShareAlike 3.0 Unported License (tham khảo />
2


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Mục lục

Lời mở đầu......................................................................................................................................4
Mục tiêu khóa học............................................................................................................................4
Thời lượng khóa học.......................................................................................................................4
Đối tượng tham dự..........................................................................................................................4
Kết quả hướng đến..........................................................................................................................4
Các ký hiệu sử dụng........................................................................................................................5
Chương trình đào tạo......................................................................................................................7
Ghi chú cách xử lý rác thải............................................................................................................31
Giới thiệu bài (15 phút)..................................................................................................................36
Giao tiếp không lời.........................................................................................................................56

3


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Lời mở đầu
Chào mừng các bạn đến với khóa học “Đào tạo viên Kinh doanh lưu trú du lịch nhà dân”. Mục
đích của tài liệu này là hướng dẫn các đào tạo viên về nội dung, kĩ năng giảng dạy và những
yêu cầu về việc đào tạo học viên. Tài liệu này sẽ giúp bạn lên kế hoạch chuẩn bị và đánh giá
được khóa học.

Mục tiêu khóa học
Kết thúc khóa học, học viên sẽ có những kĩ năng cơ bản trong việc vận hành các loại hình dịch
vụ lưu trú tại nhà dân khác nhau bao gồm gia tăng lượng du khách và sự hài lịng của họ đối với
dịch vụ thơng qua việc cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng chất lượng cao, một mơi trường
sạch sẽ và an tồn, cải thiện kĩ năng tiếp thị, quảng bá dịch vụ.

Thời lượng khóa học
Khóa học kéo dài 8 ngày.
Chương trình này được thiết kế cho ít nhất 20 học viên

Đối tượng tham dự
Đối tượng tham gia khóa học bao gồm:
Những hộ gia đình đang kinh doanh dịch vụ lưu trú tại nhà dân
Những người mới bắt đầu loại hình kinh doanh này.

Kết quả hướng đến
Kết thúc khóa học học viên có thể:
• Liệt kê các loại hình khác nhau của dịch vụ lưu trú du lịch nhà dân và các dịch vụ đi kèm.
•

Tiếp nhận và xử lí các u cầu và đặt chỗ của khách hàng.

•

Sửa soạn nhà cửa để đón và phục vụ khách cũng như đáp ứng các nhu cầu lưu trú của

•

khách.
Phục vụ các bữa ăn và đồ uống trong suốt q trình khách nghỉ tại nhà.

•

Nấu được các bữa ăn giàu dinh dưỡng và đảm bảo an tồn vệ sinh tại nhà.

•

Hiểu rõ hơn về ngành du lịch và những động cơ của khách khi đi du lịch và nghỉ tại nhà dân.

4


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

•

Cung cấp cho khách du lịch những dịch vụ lưu trú du lịch tại nhà dân có chất lượng trong

•

mơi trường và điều kiện cơ sở vật chất của gia đình.
Ứng dụng được những nguyên tắc về an ninh và vệ sinh an tồn thực phẩm tại gia đình

•

mình nhằm thỏa mãn nhu cầu khách du lịch.
Áp dụng được các mơ hình và các kĩ xảo nhằm tăng thêm thu nhập từ khách du lịch đang

•

sử dụng dịch vụ lưu trú.
Biết cách sử dụng những phương pháp tiếp thị với chi phí thấp nhằm thu hút thêm khách du

•

lịch.
Sử dụng được vốn từ và cấu trúc Tiếng Anh cơ bản để có thể phục vụ được khách lưu trú.

Các ký hiệu sử dụng

Các ký hiệu sau được sử dụng trong tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Hoạt động
Ghi nhớ
Bạn đã biết chưa?
Tự kiểm tra
Đánh giá

5


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú du lịch tại nhà dân

Phương tiện giảng dạy
Để triển khai khóa học, hãy chắc chắn rằng bạn đã chuẩn bị sẵn những phương tiện đào tạo
sau:
Phương tiện
Tài liệu tranh giấy lật 2 mặt
Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Phiếu đăng kí tham gia dành cho học viên
Bảng lật
Bút viết bảng
Phiếu đánh giá đào tạo viên
Phiếu đánh giá học viên

Tài liệu hỗ trợ, bao gồm bộ thẻ, công cụ phục vụ
giao tiếp, ...
Danh sách các dụng cụ dùng cho thực hành
Các nguồn phương tiện khác theo yêu cầu như
cơ sở vật chất, trang thiết bị...
Những phương tiện cụ thể cho từng chủ đề
được liệt kê trong các giáo án của từng bài học.

6

Số lượng
Một
Một
Một
Một
Hai mươi tư (bốn màu: đỏ, xanh dương,
đen, xanh lá)
Một
Mỗi người học một bản
Đủ bộ
(Xem thêm chi tiết ở từng mục trong bài)
Một (các tờ rời)
Theo số lượng yêu cầu


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân

Chương trình đào tạo
Thời

gian
08.00 –
09.30

09.30 –
09.45
09.45 –
11.15

Ngày 1

Ngày 2

Ngày 3

Ngày 4

Ngày 5

Ngày 6

Ngày 7

Ngày 8

Khai mạc khóa
học
Bài 1: Du lịch
và dịch vụ lưu
trú du lịch nhà

dân (2 giờ)
• Chủ đề 1:
Giới thiệu về
du lịch

Bài 4: Dịch vụ
khách hàng (6
giờ)
• Chủ đề 1:
Chuẩn bị
đón khách
• Chủ đề 2:
Đón khách

Bài 5: Tối đa
hóa doanh thu
(4 giờ)
• Chủ đề 1:
Đồ ăn nhẹ,
đồ uống và
đồ lưu niệm

Bài 6: Quản lý
tài chính (4
giờ)
• Chủ đề 1:
Phương
pháp định
giá cơ bản
• Chủ đề 2:

Theo dõi
các khoản
phải thu của
khách

Bài 8: Dịch vụ
lau dọn vệ sinh
nhà cửa (6 giờ)
• Chủ đề 1:
Dọn nơi ngủ
cho khách

Bài 9: Phục vụ
khách ăn
uống (3 giờ)
• Chủ đề 1:
Dọn khu
vực phục
vụ ăn uống
• Chủ đề 2:
Phục vụ đồ
ăn

Bài 10 (tiếp
tục)
• Chủ đề 3:
Vệ sinh cá
nhân và vệ
sinh thực
phẩm

• Chủ đề 4:
Xây dựng
thực đơn

Bài 10 (tiếp
tục):
• Chủ đề 6:
Chế biến
món ăn
cho bữa
trưa và
bữa tối

Bài 4: (tiếp
tục)
• Chủ đề 2:
(tiếp tục)

Bài 5: (tiếp
tục)
• Chủ đề 2:
Thăm quan
bản làng và
các dịch vụ
khác

Bài 6: (tiếp
tục)
• Chủ đề 2:
(tiếp tục)

Bài 8: (tiếp tục)
• Chủ đề 1:
(tiếp tục)
• Chủ đề 2:
Dọn nhà tắm
và nhà vệ
sinh

Bài 9: (tiếp
tục)
• Chủ đề 3:
Phục vụ đồ
uống

Bài 10 (tiếp
tục):
• Chủ đề 4:
(tiếp tục)

Bài 10 (tiếp
tục):
• Chủ đề 6:
(tiếp tục)

Nghỉ giải lao
Bài 1: (tiếp tục)
• Chủ đề 2:
Các loại
hình cơ sở

lưu trú tại
nhà dân và
tác động

Bài 7:
Marketing dịch
7


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân

11.15 –
13.30
13.30 –
15. 00

15.00 –
15.15
15.15 –

Bài 2: Vệ sinh
và bảo vệ môi
trường trong
kinh doanh
dịch vụ lưu trú
tại dân (2 giờ)
• Chủ đề 1:
Giữ vệ sinh,
ngăn nắp và

gọn gàng
Nghỉ trưa

vụ với chi phí
thấp (4 giờ)
• Chủ đề 1:
Xây dựng
mối quan hệ
đối tác

Bài 2: (tiếp tục)
• Chủ đề 2:
Xử lí rác thải
• Chủ đề 3:
Tiết kiệm
điện, nước
Bài 3: An ninh
và an tồn (2
giờ)
• Chủ đề 1:
An ninh và
an tồn
Nghỉ giải lao

Bài 4: (tiếp
tục)
• Chủ đề 3:
Giao tiếp
với khách
• Chủ đề 4:

Tiễn khách

Bài 5: (tiếp
tục)
Bài 6: Quản lý
tài chính (4
giờ)
• Chủ đề 1:
Phương
pháp định
giá cơ bản

Bài 7: (cont.)
• Chủ đề 1:
(tiếp tục)
• Chủ đề 2:
Khách tiếp
tục sử dụng
dịch vụ, giới
thiệu đến
bạn bè và
thị trường
mới

Bài 8: (tiếp tục)
• Chủ đề 2:
(tiếp tục)

Bài 10: Chế
biến món ăn

• Chủ đề 1:
Trải nghiệm
của khách
về ẩm thực
khi nghỉ tại
nhà dân
• Chủ đề 2:
Kiến thức
về ẩm thực

Bài 10 (tiếp
tục):
• Chủ đề 5:
Chế biến
món ăn cho
bữa sáng

Bài 10 (tiếp
tục):
• Chủ đề 6:
(tiếp tục)

Bài 3: (tiếp tục)

Bài 4: (tiếp

Bài 6: Quản lý

Bài 7: (tiếp

Bài 8: (tiếp tục)

Bài 10 (tiếp

Bài 10 tiếp

Bài 10 (tiếp

8


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân

16.45

• Chủ đề 1: tục)
tài chính (tiếp tục)
(tiếp tục)
• Chủ đề 4: tục)
• Chủ đề 2:
• Chủ đề 2:
(tiếp tục)
• Chủ đề 1
(tiếp tục)
Kĩ năng sơ
(tiếp tục)
cứu cơ bản
và
xử

lí
trường hợp
khẩn cấp

9

• Chủ đề 3: tục):
tục):
tục):
Dọn vệ sinh • Chủ đề 2: • Chủ đề 5: • Chủ đề 6:
chung và các
(tiếp tục)
(tiếp tục)
(tiếp tục)
công
việc
không
thường
xuyên


Hướng dẫn cho đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân
Bài 0: Khai mạc khóa học

Bài 0: Khai mạc khóa đào tạo
Sau khi hồn thành bài này, học viên có thể:
Làm quen với Đào tạo viên và các học viên khác.
Nắm được các mục tiêu và lịch trình của khóa đào tạo kinh doanh lưu trú du lịch
nhà dân.

10


Hướng dẫn cho đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân
Bài 0: Khai mạc khóa học

Nội dung
Khai giảng

Giới thiệu
và làm
quen

Giới thiệu
mục tiêu và
nội dung
chính của
khóa học
Điền Phiếu
đăng ký
tham dự
khóa học

Thời
gian
10’

15’

5’

Phương pháp và hoạt động
Chào mừng học viên
Phát biểu khai giảng của đại diện chương trình HITT,
đơn vị tổ chức và các đối tác tại địa phương
• Đào tạo viên và học viên tự viết tên vào tờ giấy
•

màu khổ A4 gập tư theo dạng hình chóp
Đặt biển tên trước mặt

•

Đào tạo viên tự giới thiệu về bản thân

•

Thống nhất những nội dung cần giới thiệu bao

•

gồm: tên của học viên, kinh nghiệm/thời gian kinh
doanh dịch vụ dịch vụ lưu trú tại nhà dân, kỳ vọng
khi tham gia khóa học
Chọn 1 học viên tự giới thiệu trước lớp.

•

Đào tạo viên ghi ngắn gọn kỳ vọng của học viên

•

lên bảng trắng hoặc bảng giấy lật
Trị chơi “Chuyền bóng – Làm quen”: Học viên đã

•

tự giới thiệu ném quả bóng cho một học viên bất
kỳ khác trong lớp. Học viên nhận được bóng đứng
tại chỗ tự giới thiệu bản thân với cả lớp.
Tiếp tục cho đến khi tất cả thành viên trong lớp

•

đều đã hồn thành việc tự giới thiệu
Giới thiệu mục tiêu của khóa học.

•

Liên hệ với những kỳ vọng mà học viên vừa đặt ra.

•

Giải thích rõ kỳ vọng nào có thể được đáp ứng
hoặc khơng
Giới thiệu tiêu đề của 10 bài và dự kiến chương

•

trình học
Hỗ trợ học viên điền hoàn thành Phiếu đăng ký
tham dự khóa học theo mẫu của chương trình
HITT

11

Phương tiện
giảng dạy

Bút dạ bảng
Giấy màu
1 quả bóng nhỏ
hoặc vật tương tự
(bóng tennis, quả
táo, …)

Bút dạ bảng
Giấy mầu
Bảng giấy lật hoặc
bảng trắng
Giấy A1
Phiếu đăng ký tham
dự khóa học đủ cho
tất cả các học viên


Tài liệu hướng dẫn Đào tạo viên
Khóa tập huấn Kinh doanh lưu trú tại nhà dân

Bài 1: Du lịch và dịch vụ lưu trú tại nhà dân

Bài 1: Du lịch và dịch vụ lưu trú du
lịch tại nhà dân
Sau khi kết thúc bài này, học viên có thể:
Xác định được các nhóm du khách khác nhau, động cơ đi du lịch và
nhu cầu của họ
Hiểu biết về các thành phần tham gia trong chuỗi dịch vụ du lịch và
các dịch vụ mà họ cung cấp
Miêu tả các mơ hình lưu trú du lịch nhà dân khác nhau
Chỉ ra được các ảnh hưởng tốt và xấu của du lịch
Nêu tên các dịch vụ mà cơ sở lưu trú du lịch nhà dân thường cung
Giới thiệu bài
cấp(30
chophút)
khách
Tăng niềm tự hào khi có đóng góp cho ngành du lịch Việt Nam.

12


Nội dung
Thu hút sự
chú ý

Xác định
sự phù
hợp giữa
nội dung
sẽ học với

cơng việc

Thời
gian
5
phút

10
phút

Phương pháp và hoạt động
Đóng vai: Đào tạo viên mặc trang phục giống như
khách du lịch, tiếp cận từ học viên này đến học viên
khác, hỏi về dịch vụ mà gia đình người đó có thể cung
cấp cho khách du lịch như chỗ nghỉ, ăn uống và các
sản phẩm khác ... để làm căn cứ cho việc lựa chọn sử
dụng dịch vụ của cơ sở nào. Đào tạo viên có thể đưa
ra so sánh, cân nhắc, từ chối, ...
• Thảo luận: Tại sao người kinh doanh dịch vụ lưu
trú du lịch nhà dân cần hiểu rõ các loại khách du
lịch, phương thức di chuyển, nhu cầu và mong đợi
khi họ đến cộng đồng thôn bản và nghỉ tại nhà dân.
Giải thích vai trị của các hộ kinh doanh dịch vụ này
trong phục vụ khách du lịch và đóng góp cho ngành
Du lịch Việt Nam.
• Giới thiệu các chủ đề chính của bài:
o

Các loại khách du lịch: giải thích sơ lược

o

về phân loại khách du lịch theo quốc tịch
(căn cứ trên số liệu thống kê gần đây về số
lượng khách du lịch đến Việt Nam và động
cơ khiến họ đi du lịch (như nghỉ dưỡng,
thăm thân, công tác)
Nhu cầu của khách du lịch: xác định các

o

loại hình dịch vụ và hoạt động mà du khách
muốn được trải nghiệm trong chuyến du lịch
của họ, trong đó bao gồm dịch vụ vận
chuyển, lưu trú, ăn uống, tham quan, ...
Chuỗi dịch vụ du lịch: thảo luận về khái

o

niệm chu trình du lịch, các bên tham gia và
vai trò của họ đối với hành trình du lịch của
khách. Xác định vị trí của dịch vụ lưu trú tại
nhà dân trong tổng thể hệ thống dịch vụ du
lịch mà khách có thể sử dụng.
Các loại hình cơ sở lưu trú tại nhà dân:
làm rõ khái niệm dịch vụ lưu trú tại nhà dân
và 3 mô hình cơ sở lưu trú tại nhà dân phổ
biến ở vùng núi phía Bắc, vùng duyên hải
miền Trung và vùng đồng bằng sông Cửu
Long, chủ yếu phân biệt qua kiểu kiến trúc

nhà tiêu biểu của người dân tộc tại mỗi địa

13

Phương tiện
giảng dạy
Các tư trang
thường thấy ở
khách du lịch như
ba lơ, máy ảnh,
mũ, kính, giày đi
bộ, gậy, …


o

phương.
Tiêu chuẩn chất lượng của dịch vụ lưu

trú tại nhà dân: đề cập các tiêu chuẩn chất
lượng cơ bản cần có trong kinh doanh dịch
vụ lưu trú tại nhà dân theo quy định của
Tổng cục Du lịch, trong đó có các tiêu chuẩn
liên quan chỗ ngủ, nhà vệ sinh, kỹ năng của
người phục vụ.
• Các tác động của dịch vụ lưu trú tại nhà dân: lý

Liên hệ
kinh
nghiệm đã

có

15
phút

giải các tác động có thể có cả về mặt tích cực và
tiêu cực gắn với dịch vụ lưu trú tại nhà dân như tạo
cơ hội việc làm và thu nhập, giao lưu và bảo tồn
các giá trị văn hóa, các tệ nạn xã hội, mại dâm,
nghiện rượu, ...
• Thảo luận: mời một vài học viên chia sẻ kinh
nghiệm đã có về các nhóm khách du lịch và nhu
cầu của họ khi nghỉ tại nhà dân.
Có thể căn cứ theo:
o Quốc tịch
o

Nghề nghiệp/Tầng lớp xã hội

o

Nhu cầu về chỗ nghỉ

o

Nhu cầu ăn uống

o
o

Nhu cầu tham gia các hoạt động chung của
chủ nhà
Các hành vi văn hóa

14


Nội dung bài (3,5 giờ)

Chủ đề 1: Giới thiệu về du lịch (1,5 giờ)
Các nhóm khách du lịch

Tranh lật 1
15 phút

Phương pháp giảng dạy
•

Phương tiện
giảng dạy

Động não suy nghĩ nhanh: Ai là khách du lịch?
Giải thích định nghĩa về khách du lịch của Tổng cục Du lịch Việt Nam và liên
hệ với nội dung đã trao đổi tại phần « Liên hệ kiến thức và kinh nghiệm
đã có »

Hoạt động 1: Thảo luận - Khách du lịch từ đâu đến?
Đưa ra một bản đồ thế giới với quốc kì và tên các nước
Yêu cầu học viên đi xung quanh, thảo luận và tìm xem du khách đến từ đâu
dựa trên sự quan sát và suy đoán

Viết tên các nước mà học viên chọn trên bảng lật hoặc bảng trắng.
Nhấn mạnh rằng du khách có thể đến từ những nước ở các châu lục khác
nhau như Châu Á, Châu Âu, …) và cũng có thể là ở Việt Nam
Hoạt động 2: Thảo luận - Tại sao con người lại muốn đi du lịch?
Yêu cầu học viên xem những hình vẽ trên trang Học viên và đưa ra ý kiến
xem những du khách trong hình vẽ đang làm gì ở những địa điểm khác
nhau tại Việt Nam. Sử dụng ví dụ để giải thích về 2 nhóm khách du lịch
chính và các phân nhóm của chúng:
1. Khách du lịch thuần túy: đi nghỉ dưỡng, giải trí
o Khách du lịch nghỉ dưỡng: đi nghỉ để thưởng thức văn hóa, các lễ
hội, hoạt động, địa điểm du lịch, bãi biển, đồ ăn...
o Khách du lịch thăm thân: đi nghỉ nhân dịp Tết, ngày lễ gia đình như
đám cưới hoặc để thăm bạn bè khác
2. Khách công vụ: tham gia hội thảo, hội nghị, trao đổi, học tập, ....
Chủ đề 1: Giới thiệu về du lịch (1,5 giờ)
Nhu cầu của khách du lịch

•

Phương pháp giảng dạy
Động não nhanh: Nhu cầu chủ yếu của khách du lịch (trong chuyến đi) là

•

gì?
Liệt kê các câu trả lời của học viên và tóm tắt lại. Cung cấp thêm thông tin

Tranh lật 2
20 phút
Phương tiện

giảng dạy

về nhu cầu của du khách dựa trên hình ảnh trên tài liệu giấy lật.
Chủ đề 1: Giới thiệu về du lịch (1,5 giờ)
Chuỗi dịch vụ du lịch
Phương pháp giảng dạy

15

Tranh lật 3
40 phút
Phương tiện
giảng dạy


•

Giải thích ngắn gọn: khái niệm về chuỗi dịch vụ du lịch
- Ngành công nghiệp du lịch bao gồm 1 số các loại hình dịch vụ và cơ sở
cung ứng dịch vụ khác nhau cùng làm việc với mục đích phục vụ và mang
đến trải nghiệm du lịch cho du khách
- Những dịch vụ/cơ sở dịch vụ này thường được du khách sử dụng theo một
thứ tự nhất định trong hành trình của mình.
- Tất cả các cơ sở cung ứng dịch vụ du lịch tham gia đáp ứng nhu cầu của
khách du lịch trong suốt hành trình của họ theo trình tự này tạo thành chuỗi
dịch vụ du lịch.
- Mỗi hoạt động kinh doanh trong chuỗi này sẽ đáp ứng một hoặc một số nhu
cầu nhất định của du khách

Hoạt động 3: Trò chơi dùng thẻ - Chuỗi dịch vụ du lịch và các thành phần

tham gia
- Mỗi học viên có một thẻ nêu tên hoặc hình ảnh của những loại cơ sở cung
ứng dịch vụ du lịch chính (các tổ chức trung gian du lịch và nhà cung cấp
dịch vụ) trong một chuỗi dịch vụ du lịch (ví như cơng ty điều hành tour nước
ngồi và nội địa, hãng hàng khơng, hướng dẫn viên (người dẫn đồn và
hướng dẫn địa phương), cơ sở vận chuyển (tàu hỏa, xe khách, taxi, xe
ôm, ...), khách sạn, cơ sở lưu trú tại nhà dân, nhà hàng, quầy lưu niệm,
người bán hàng rong, một số điểm du lịch tại địa phương (với tên cụ thể),
.v.v.
- Yêu cầu học viên sắp xếp thẻ theo đúng thứ tự các dịch vụ mà khách du
lịch sẽ sử dụng kể từ khi bắt đầu hành trình cho đến khi đến địa điểm du
lịch (thôn bản) và trở về.
- Nhận xét kết quả và điều chỉnh nếu có bước nào sai. Giải thích thêm vai trị
của mỗi thành phần trong chuỗi dịch vụ du lịch.
- Dùng hình vẽ trên tài liệu tranh lật để giải thích lại vai trị của các thành
phần chính tham gia chuỗi cung ứng dịch vụ du lich:
o Công ty vận tải hành khách: hãng hàng không, công ty tàu hỏa, công
ty cho thuê xe ô tô/ xe khách, xe taxi, .v.v.

o Các công ty du lịch: Đại lý du lịch, Điều hành chuyến đi, hướng dẫn
viên, công ty tổ chức tour du lịch đi bộ

o Cơ sở lưu trú: khách sạn, nhà ở, khu nghỉ dưỡng, nhà khách, cơ sở
lưu trú du lịch nhà dân
o Cơ sở dịch vụ ăn uống: nhà hàng, hàng ăn, quán ăn tự phục vụ
o Điểm du lịch tự nhiên: Vườn quốc gia, các khu bảo tồn, núi, rừng,
sơng, hồ, hang động...
o Điểm du lịch văn hóa, lịch sử: Các điểm du lịch văn hóa (đền, tháp,
bảo tàng, .v.v.), các địa danh lịch sử (phố cổ, di tích chiến tranh, cung
điện), lễ hội, chợ, người dân, các màn biểu diễn (múa, hát), nghệ thuật

và nghề thủ công
Hoạt động 4: Thảo luận - Xác định vị trí, vai trò của cơ sở kinh doanh lưu trú
du lịch nhà dân trong chuỗi dịch vụ du lịch.

16

• Thẻ bìa có
tên các cơ
sở kinh
doanh trong
chuỗi dịch vụ
du lịch
• Bút dạ viết
bảng, băng
dính


Chủ đề 2: Các mơ hình lưu trú tại nhà dân và các tác động (2 giờ)
Kinh doanh lưu trú tại nhà dân ở Việt Nam

Tranh lật 5
30 phút

Phương pháp giảng dạy

Phương tiện
giảng dạy

Hoạt động 5: Hỏi học viên - Thế nào là lưu trú du lịch nhà dân?
Giải thích: Là dịch vụ lưu trú được tổ chức để du khách ở cùng với gia đình

người dân ngay tại nhà của họ và trải nghiệm văn hóa địa phương cũng như
sự hiếu khách của người dân
Hoạt động 6: Hỏi học viên - Loại hình này khác với các dịch vụ lưu trú khác
như thế nào?
Bên cạnh những tiện nghi cơ bản, đảm bảo các yếu tố vệ sinh và an tồn,
du khách sẽ được:
o Ở cùng với gia đình người dân ngay tại nhà của họ
o Trải nghiệm thực tế sinh động và gần gũi với cuộc sống của địa phương
o Cơ hội tìm hiểu sâu hơn về văn hóa, lối sống, phong tục tập quán của
địa phương

o Thưởng thức các loại thức ăn, đồ uống địa phương
Hoạt động 7: Các loại nhà cho du khách lưu trú ở Việt Nam: giới thiệu Các
loại hình cơ sở lưu trú tại nhà dân cho du khách. Sử dụng tài liệu tranh lật
để minh họa.
Khu vực miền núi
phía Bắc
(ảnh minh họa)

Khu vực miền trung
(ảnh minh họa)

Khu vực đồng bằng
sông Cửu Long
(ảnh minh họa)

Nhà sàn khơng có
phịng ngủ riêng và
thường khơng kèm
theo phịng tắm, nhà

vệ sinh khép kín của
dân tộc thiểu số như

Nhà ở truyền thống của dân
tộc Kinh ở thành thị và nông
thôn. Nhà Dài, nhà Guol của
các dân tộc thiểu số như Ka
tu, Ê đê, Mơ Nông hay Ba
Na tương tự như nhà sàn

Nhà vườn của người
Kinh. Có phịng ngủ
riêng, có thể có hoặc
khơng có phịng tắm
và nhà vệ sinh khép
kín

17


Tày, Thái, ...

nhưng dài hơn hoặc có mái
nhà hình thang. Thiết kế nội
thất và vật dụng tương tự.
Chủ đề 2: Các mơ hình lưu trú du lịch tại nhà dân và các tác động (2 giờ)
Tiêu chuẩn và các tiện nghi cơ bản tại cơ sở dịch vụ lưu trú tại nhà dân
Phương pháp giảng dạy

Hoạt động 8: Thảo luận nhóm - Khách du lịch muốn sử dụng những tiện nghi

như thế nào?
Chủ nhà cần cung cấp những tiện nghi cơ bản đảm bảo sự thoải mái cho
khách.
- Các tiêu chuẩn dành cho cơ sở lưu trú tại nhà dân được hướng dẫn tại tài
liệu Tiêu chuẩn Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê (Tiêu chuẩn quốc
gia – TCVN 7800:2009) và được áp dụng trong cả nước. Tuy nhiên, có một
số trường hợp ngoại lệ với các dân tộc thiểu số do cấu trúc nhà truyền
thống và các điều kiện đường xá, cầu cống tại địa phương không phù hợp
với tiêu chuẩn. Dịch vụ lưu trú tại nhà dân ở Việt Nam cần đáp ứng các tiện
nghi với tiêu chuẩn nhất định cho khách du lịch.
- Cũng cần đảm bảo rằng du khách biết họ muốn những vật dụng gì khi ở
nhà dân địa phương.

Tranh lật 6
60 phút
Phương tiện
giảng dạy
• Tài liệu

Tiêu chuẩn
Nhà ở có
phịng cho
khách du lịch
th (Tiêu
chuẩn quốc
gia – TCVN
7800:2009,
do Ban kỹ
thuật tiêu
chuẩn quôc

gia TCVN/TC
228 "Du lịch
Hoạt động 9: Thảo luận thêm theo nhóm:
và các dịch
- Kiến trúc nhà dân điển hình ở khu vực địa phương là gì?
vụ có liên
- Những tiện nghi có sẵn trong nhà?
quan" biên
- Tiêu chuẩn cho nhà tắm và nhà vệ sinh như thế nào?
- Tiêu chuẩn dành cho nhà bếp?
soạn trên cơ
- Những người tham gia phục vụ khách trong loại hình dịch vụ này là ai? Cần sở dự thảo
đáp ứng những tiêu chuẩn như thế nào?
đề nghị của
Tổng cục Du
Hoạt động 10: Câu hỏi: Tiêu chuẩn chất lượng dành cho cơ sở kinh
lịch - Bộ Văn
doanh lưu trú tại nhà dân ở Việt Nam như thế nào?
- Tiện nghi nơi ngủ: Phòng ngủ/nơi ngủ của khách: rộng 8-10m2, thống
hóa, Thể
đãng, có điện, đèn, quạt, giường rộng 0,9m x 2m (giường đơn) hoặc 1,5m x thao và Du
2m (giường đơi)
lịch, Tổng
- Tiện nghi phịng tắm: Phịng tắm và vệ sinh: 3m2, kèm với phòng ngủ
cục Tiêu
hoặc đặt riêng, nhiều nhất 5 khách/ phòng tắm và nhà vệ sinh, dùng gạch ốp chuẩn Đo
lát cho tường và sàn, sáng sủa, có vịi hoa sen nước nóng, bồn rửa, hố xí tự lường Chất
hoại, .v.v.
lượng đề
- Các kĩ năng và huấn luyện nghiệp vụ: người tham gia phục vụ khách cần

nghị, Bộ
tham gia các khóa đào tạo nghiệp vụ lưu trú tại nhà dân, trừ những người
Khoa học và
đã có chứng chỉ của các cơ sở đào tạo du lịch có thẩm quyền.
Cơng nghệ
cơng bố).
Chủ đề 2: Các mơ hình lưu trú du lịch nhà dân và các tác động (2 giờ)
Tranh lật 7
4. Ảnh hưởng của việc kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch nhà dân
30 phút
Phương pháp giảng dạy
Phương tiện
giảng dạy

18


Hoạt động 11: Thảo luận nhóm: Học viên được chia làm 4 nhóm để thảo luận
về những tác động tích cực và tiêu cực do loại hình kinh doanh lưu trú nhà dân
mang lại.
- Nhóm 1, 3: Nêu tác động tốt.
o Cơ hội việc làm và tăng thu nhập: bán các dịch vụ lưu trú tại nhà dân,
thức ăn, đồ uống, đồ thủ cơng; có thêm việc làm và thu nhập từ làm du
lịch.
o Giao lưu văn hóa: học tập cách sống, thói quen, phong tục và những tri
thức mới về người dân ở các nền văn hóa khác

o Bảo tồn được truyền thống: khi có niềm tự hào về văn hóa truyền
thống người dân địa phương sẽ có động lực bảo tồn văn hóa truyền
thống của họ.

-

Nhóm 2, 4: Những tác động xấu

o Xói mịn truyền thống: người dân có thể phải tiếp cận với những hành
vi văn hóa, thói quen, cách sống khơng phù hợp từ khách nước ngoài.

o Tệ nạn xã hội: trộm cắp, cướp giật, cờ bạc, đánh nhau .v.v. diễn ra giữa
dân địa phương và khách du lịch hoặc giữa những người dân địa
phương với nhau
o Lạm dụng lao động trẻ em: bỏ học để bán hàng rong hoặc làm việc
khác liên quan các dịch vụ du lịch

o Nạn mại dâm: các cô gái trẻ quan hệ với khách du lịch để kiếm tiền.
o Say rượu: chủ nhà kiếm được tiền từ những hoạt động kinh doanh lưu
trú tại nhà dân và nhiễm thói quen uống nhiều rượu bia, gây ảnh hưởng
đến sức khỏe của họ và gia tăng các vụ gây rối tại cộng đồng.

19


Bài 2: Vệ sinh và bảo vệ môi trường
Sau khi kết thúc bài này, học viên có thể:
Xác định được tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh và gọn gàng, ngăn nắp
trong một cơ sở lưu trú du lịch nhà dân
Giải thích được tác động xấu của việc quản lý rác thải yếu kém, nhận biết được
các loại rác thải trong môi trường lưu trú du lịch nhà dân và cách xử lý các loại
rác thải khác nhau
Trình bày và áp dụng được các kĩ thuật tiết kiệm điện, nước với chi phí thấp
Giữ gìn mơi trường vệ sinh (trong và ngồi khu nhà), kiểm sốt sự lộn xộn và duy

trì một mơi trường gọn gàng (trong và ngoài khu nhà). Giữ vệ sinh cá nhân,
đảm bảo sạch sẽ, gọn gàng, chỉnh chu
Kiểm soát được lượng rác thải bằng việc sử dụng các nguyên tắc xử lý rác
Có thái độ quan tâm, thực tế, có ý chí kinh doanh, có ý thức bảo vệ mơi trường,
niềm tự hào về sự vệ sinh sạch sẽ của cơ sở lưu trú và làng bản.

20


Giới thiệu bài:
Nội dung

Thu hút sự chú ý

Xác định sự phù
hợp giữa nội
dung sẽ học với
công việc

Liên hệ kinh
nghiệm đã có

Thời
gian
(phút)
5

5

5

Phương pháp giảng dạy

Phương tiện
giảng dạy

Trình diễn tranh: cho học viên xem hình minh
họa khu vực thơn bản, làng q với đầy rác
thải để cho học viên nhận xét và thảo luận
• Hỏi học viên: Họ nghĩ thế nào về mơi

1 bức tranh (ở
tài liệu tranh lật 8
- kiểm sốt rác
thải nhựa)

trường được mơ tả trong hình vẽ
Thảo luận dựa trên tình huống nêu trên
• Khách sẽ nghĩ thế nào nếu mơi trường
•

thơn bản của chúng ta khơng sạch?
Nếu du khách khơng đến thăm thơn bản

•

chúng ta thì ai sẽ sử dụng dịch vụ lưu trú
du lịch nhà dân của chúng ta?
Giải thích tầm quan trọng của việc học bài

này cho học viên và cộng đồng
Thảo luận nhóm: Yêu cầu học viên chia sẻ 1
số tập quán xấu và tốt của họ về:
• Làm thế nào để giữ cho nhà cửa sạch sẽ,
•

ngăn nắp
Lượng tiêu thụ điện nước ở nhà họ như

thế nào?
Liệt kê câu trả lời của học viên lên bảng (nếu
cần)
Giải thích những nội dung chính của bài này

21

Tài liệu tranh lật
Bút dạ bảng
Bảng lật

Giấy A1
Bút dạ bảng


Nội dung bài:

Chủ đề 1: Giữ vệ sinh, ngăn nắp và gọn gang
Vệ sinh cá nhân

Tranh lật 1

5 phút

Phương pháp giảng dạy
Hoạt động 1: Trình diễn ảnh: cho học viên xem bức ảnh về vệ sinh cá nhân
trên tranh lật để minh học và thảo luận:
Hỏi học viên:
o Những thành viên trong nhà nên mặc như thế nào?
o Họ phải làm gì để giữ tay chân sạch sẽ?
o Họ thường đánh răng và tắm bao nhiêu lần?
o Chúng ta cần làm gì để giữ đầu tóc sạch sẽ, gọn gàng?

Phương tiện
giảng dạy
• Tranh lật

Vệ sinh cá nhân: Khách ln đánh giá cao những cơ sở lưu trú sạch sẽ, ngăn
nắp, gọn gàng
- Quần áo
o Phù hợp theo phong cách truyền thống nếu có thể
o Quần áo cần phải gọn gàng, sạch sẽ, khơng có vết thủng, vết rách, vết ố
-

Vệ sinh cá nhân

o
o
o
o
-

Rửa tay chân sạch sẽ, cắt móng tay, móng chân
Chải tóc gọn gàng, sạch sẽ và có thể theo phong cách truyền thống
Đánh răng mỗi ngày để tránh mùi hơi miệng khó chịu
Tắm hàng ngày hoặc thường xun để phịng tránh mùi cơ thể khó chịu

Tay

o Giữ móng tay ngắn và sạch
o Rửa tay thường xun
•
•
•
•
•
•

Trước khi đón khách
Trước khi tiếp xúc với đồ ăn
Sau khi đi vệ sinh
Sau khi tiếp xúc với thực phẩm sống, cá, gia cầm và các
loại động vật khác
Sau khi hút thuốc
Sau khi tiếp thúc với thú vật

Chủ đề 1: Giữ vệ sinh, ngăn nắp và gọn gàng
Tranh lật 2
Giữ vệ sinh và ngăn nắp khu vực trong nhà
5 phút

22

Phương pháp giảng dạy
Hoạt động 2: Động não bằng cách hỏi học viên - Tại sao cần phải giữ cho
các khu vực trong nhà sạch sẽ, gọn gàng
Viết các lý do lên bảng
Liên hệ đến trang tranh lật: Một cơ sở lưu trú sạch sẽ gọn gàng có thể:
o Tạo ấn tượng tốt cho khách
o Tạo khơng khí chào đón cho khách
o Giảm thiểu nguy cơ tai nạn
o Ngăn cản các sinh vật gây hại làm tổ hoặc gây nguy hiểm
o Tiết kiệm thời gian tìm kiếm đồ vật, dụng cụ trong q trình phục vụ

o
o
o
o

Phương tiện
giảng dạy
• Hình minh
họa môi
trường sạch
sẽ gọn gàng
bên trong
khu nhà

khách
Giảm nguy cơ khách bị các dịch bệnh truyền nhiễm
Khiến cho khách cảm thấy thoái mái hơn và cảm giác an tồn

Tăng sự hài lịng của khách
Khuyến khích khách quay trở lại hoặc giới thiệu dịch vụ cho người khác

Hoạt động 3: Thảo luận cách giữ nhà cửa sạch sẽ, ngăn nắp
Hỏi học viên: thể nào là một ngôi nhà ngăn nắp?
Cho học viên xem bức tranh để minh họa thế nào là một ngôi nhà sạch sẽ,
ngăn nắp
Hỏi học viên: Chúng ta có thể làm gì để giữ cho ngơi nhà sạch sẽ, ngăn nắp?
o Sắp xếp quần áo và giữ đồ dùng cá nhân gọn gàng như lược hay đồ
dùng vệ sinh…

o Tiến hành bảo trì khu nhà thường xuyên - sửa chữa ngay những chỗ hư
hỏng
o Loại bỏ những đồ đạc lộn xộn
o Đảm bảo những vật nuôi không làm ảnh hưởng đến khách hoặc quanh
quẩn trong khu khách ở
o Thực hành tốt các cơng việc làm sạch
•
•
•
•
•

Lau nhà hàng ngày
Lau dọn nhà vệ sinh, nhà tắm hàng ngày
Lau dọn khu vực ngủ cho khách
Giặt và làm khô đệm, màn, ga giường, chăn và gối
Giữ khu vực ăn uống sạch sẽ, rửa dụng cụ nấu nướng ngay khi
dùng xong
• Giữ các dung cụ làm việc nhà gọn gàng trên giá hoặc trên chạn

• Có thùng rác ở các vị trí cần thiết như phịng khách, phịng tắm,
khu vực nấu nướng
• Vứt rác vào thùng rác
• Đổ rác 1 hoặc 2 lần trong một ngày
Chủ đề 1: Giữ vệ sinh, ngăn nắp và gọn gàng
Tranh lật 3
Giữ sân vườn sạch sẽ và gọn gàng
Phương pháp giảng dạy

23

20 phút
Phương tiện


Hoạt động 4: Thảo luận cách giữ cho sân vườn sạch sẽ, gọn gàng. Cho học
viên xem tranh và hỏi học viên:
o Chúng ta phải làm gì để giữ sân vườn sạch sẽ và gọn gàng?
o Chúng ta nên làm thế nào để cho sân vườn thêm sống động?
Ghi chép lại và liên hệ với đáp án trên tranh lật:
o Dọn vệ sinh lối đi, hệ thống thoát nước thường xuyên và mỗi khi chúng

giảng dạy
• 1 chổi
• 1 bàn chải
• 1 hốt rác
• 1 giẻ lau
• 1 đơi găng
tay
• Túi rác

bị đầy rác, lá rụng hoặc các phế thải khác

o Đảm bảo rằng khơng có rác thải trên lối đi, khơng có nước đọng, bùn,
chất thải của động vật ở khu vực xung quanh nhà

o Lối đi khơng có nước chảy để phịng tránh cơn trùng và muỗi sinh sơi
nảy nở

o Vườn cần được chăm sóc tốt (hoặc có thể làm cho hấp dẫn bằng cách
trồng hoa ở xung quang và lối đi vào…)
o Thường xuyên áp dụng các biện pháp kiểm soát muỗi và sinh vật gây
hại. Liên lạc với chính quyền địa phương (hoặc cơ sở y tế) để biết thêm
chi tiết về các chương trình này
o Thùng nước cần phải có nắp hoặc lưới che để ngăn côn trùng và lá rụng
o Lau thùng nước (cả trong và ngồi) ít nhất 1 tháng 1 lần hoặc đợi cho
đến khi nước cịn lại ít. Làm sạch phía trong thùng nước và rửa bằng
nước sạch trước khi đổ nước mới vào thùng
Hoạt động 5: Trình diễn ảnh ví dụ về một cơ sở đón khách lưu trú tại nhà dân
sạch sẽ và ngăn nắp ở Việt Nam, nhìn từ ngồi vào
Hỏi học viên: để giữ gìn sự sạch sẽ cho khu vực xung quanh khu nhà, cần
những dụng cụ gì?
Hoạt động 6: Làm mẫu: Cho học viên xem những dụng cụ vệ sinh thực tế,
đưa cho từng học viên cầm trực tiếp và sử dụng

Chủ đề 2: Bảo vệ môi trường và xử lý rác thải
Tầm quan trọng của môi trường đối với du lịch
Phương pháp giảng dạy
Hoạt động 7: Cho họ viên xem ảnh trên tranh lật, hỏi học viên:
Chủ đề của bức tranh là gì?

Bạn nghĩ gì về cảnh tượng trong bức tranh?
Hoạt động 8: Thảo luận
Mơi trường là gì?
Tại sao nó quan trọng cho chúng ta, cho du khách?

24

Tranh lật 4
5 phút
Phương tiện
giảng dạy


Hoạt động 9: Thảo luận
Tình trạng của thơn bản bạn đang sinh sống như thế nào?
Liệt kê phản hồi của học viên lên bảng. Kết nối chúng với thông tin trong lúc
thảo luận về cách thức bảo vệ môi trường ở khu vực này
Hoạt động 10: Hoạt động nhóm: xác định tình trạng mơi trường hiện tại của
thơn bản và những đề xuất cải thiện. Chia học viên làm 4 nhóm và yêu cầu mỗi
nhóm liệt kê ra 5 vấn đề mà họ sẽ thay đổi ngay để bảo vệ và cải thiện mơi
trường ở thơn bản của họ
Sau đó yêu cầu học viên trình bày kết quả của mình
Ghi ý kiến của các nhóm học viên lên tranh lật và tóm tắt lại dưới dạng một
bản cam kết. Viết chúng vào một tờ giấy A1 và treo chúng ở phịng học.
Hoạt động 11: Thảo luận về mơi trường và tầm quan trọng của môi trường
Hỏi học viên: Môi trường là gì?
o Mọi thứ xung quanh chúng ta
o Mơi trường có thể bị thay đổi bởi con người
Mơi trường tự nhiên: đất, nước, khơng khí, biển, núi, sơng, động thực vật
Môi trường nhân tạo: đường, nhà, đập, ruộng đất

Hỏi học viên: Tại sao môi trường lại quan trọng?
Cho mọi người
o Môi trường rất cần thiết cho sự sống của chúng ta
o Chúng ta phụ thuộc vào mơi trường để có thức ăn, khơng khí, nước và
nhiều thứ khác
Cho du khách
o Môi trường tự nhiên là điểm thu hút mấu chốt du khách đến Việt Nam:
Du khách đến để thưởng thức vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng và các thắng
cảnh thiên nhiên khác
o Một môi trường tự nhiên được bảo vệ tốt sẽ tăng sự hài lòng của du
khách và duy trì chất lượng của điểm du lịch
Chủ đề 2: Bảo vệ môi trường và xử lý rác thải
Tranh lật 5
Bảo vệ môi trường
5 phút
Phương pháp giảng dạy
Hoạt động 12: Suy nghĩ nhanh và thảo luận: Điều gì sẽ xảy ra nếu như
chúng ta không bảo vệ môi trường?
o Sự phá hủy: ô nhiễm, rác thải bừa bãi, phá hoại môi trường, gây hai
cho sức khỏe, phá hủy sự cân bằng tự nhiên hoặc mất sự đa dạng sinh
thái (các loại thực vật, động vật, chim, côn trùng và các sinh vật khác)
o Phá hủy rừng: dẫn đến ngập lụt, lở đất
o Ô nhiễm nguồn thức ăn: Những thứ được vứt ra ngồi mơi trường lại

25

Phương tiện
giảng dạy
Tài liệu tranh
lật

Bảng lật
Bút dạ bảng