skkn Một số biện pháp giúp trẻ 4 5 tuổi học tốt môn tạo hình

1. Mở đầu

- Lý do chọn đề tài:
Giáo dục Mầm Non là ngành học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc
dân, chiếm vị trí quan trọng trong ngành giáo dục, Giáo dục Mầm non có
nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành
nhân cách con người mới xã hội chũ nghĩa. Trẻ em là hạnh phúc của mọi gia
đình, là tương lai của đất nước, việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ không phải
chỉ là trách nhiệm mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội.
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện theo 5
lĩnh vực về thể chất, tình cảm, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mĩ, hình thành những
yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tiền đề vững chắc cho trẻ vào lớp một.
Trong trường mầm non cùng với các hoạt động khác, hoạt động tạo hình
phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng phối hợp
giữa mắt và tay, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản : Vẽ, cắt, xé, dán, nặn, phối
màu,... Trẻ thích tự tay vẽ được một cái gì đó dù các häa tiÕt còn đơn giản
như: ngôi nhà, cái cây, bông hoa, mưa, vẽ về biển... nhưng mang lại cho trẻ
những cảm xúc thực sự khi tạo ra được một sản phẩm. Còn đối với những gì trẻ
không thích, không hứng thú thì trẻ sẽ vẽ đại khái cho xong và cảm thấy hài
lßng víi s¶n phÈm ®ã. Hơn nữa tư duy của trẻ gắn liền với cảm xúc, ý
muốn chủ quan nên trẻ ghi nhớ những gì trẻ cảm thấy thích thú và say mê thực
hiện ý tưởng của mình. Ngoài ra, giờ vẽ còn hình thành ở trẻ những kỹ năng
như: Tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút, sử dụng màu sắc... những kỹ
năng đó rất cần thiết và quan trọng cho trẻ sau này.
Hoạt động tạ hình trong trường mầm non là một hoạt động nghệ thuật,
đóng một vai trò quan trọng, nó là một hoạt động nhận thức đặc biệt mang tính
sáng tạo, nó phản ánh hiện thực đời sống bằng những hình tượng nghệ thuật,
trong đó trẻ mẫu giáo không chỉ khám phá và lĩnh hội kiến thức về thế giới
xung quanh mà con giúp trẻ yêu cái đẹp, sáng tạo ra cái đẹp, trẻ gửi gắm vào đó
tâm hồn và tinh thần của người “ nghệ sĩ”.
Thông qua những hình ảnh, hình tượng trong các tác phẩm nghệ thuật

mà chúng ta có thể giúp trẻ dễ dàng mở rộng tầm hiểu biết về thế giới vạn vật
xung quanh. Với tính cụ thể, trực quan trong phản ánh hiện thực, tác phẩm
nghệ thuật tạo hình chính là bức tranh rực rỡ đầy màu sắc, những pho tượng
sống động của thế giới hiện thực gần gũi quanh trẻ.
Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo phương pháp hiện
hành cũng đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Song chất
lượng đạt chưa cao và khả năng sáng tạo còn hạn chế. Giáo viên dạy còn mang
tính áp đặt, dập khuôn theo mẫu, sao chép, trẻ chưa phát huy hết khả năng tư
duy sáng tạo và sự linh hoạt của trẻ. Các hoạt động học chưa tạo được hứng
thú, chưa thu hút được tính tích cực của trẻ. Kỹ năng nặn, vẽ, cắt xé dán, tô
màu và bố cục tranh còn kém.
Từ những lý do trên bản thân tôi đã nhận thức được vai trò quan trọng
của bộ môn vì thế tôi đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi đồng nghiệp và qua tài
1


liệu tạp chí giáo dục mầm non, để giúp tất cả học sinh trong lớp mình đều làm
ra những sản phẩm đẹp, trẻ được thỏa trí tò mò, sáng tạo mong muốn tạo ra sản
phẩm bằng chính đôi bàn tay khéo léo của mình. Đồng thời tìm ra những biện
pháp hữu hiệu để giúp trẻ hoạt động tạo hình đạt kết quả tôi đã quyết định chọn
đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt môn tạo hình” làm đề tài
nghiên cứu trong năm học 2015 – 2016.
- Mục đích nghiên cứu.
Trẻ mẫu giáo "Chơi mà học, học mà chơi". Trẻ rất hiếu động, tò mò,
ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự
học để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết
được tầm quan trọng đó, là một người giáo viên tôi cần phải coi trọng việc tạo
ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển
một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Trí tuệ - Đạo đức - Thẩm mỹ - Thể
lực. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ

năng thực hành, giao tiếp, ứng xử.
Đề tài này giúp đánh giá thực trạng, tìm ra các biện pháp thực hiện nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục đối với hoạt động tạo hình cho trẻ (4-5) tuổi ở
Trường mầm non Quảng Trung.
- Đối tượng nghiên cứu.
Đề tài sẽ nghiên cứu: “Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt hoạt
động tạo hình”.
- Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu tài liệu;
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế trên trẻ;
Phương pháp quan sát hoạt động trên trẻ;
Phương pháp trao đổi với đồng nghiệp;
Phương pháp thực hành sư phạm.
2. Nội dung:
2.1. Cơ sở lý luận.
Con người sinh ra không phải ai cũng đã có sẵn trong mình những năng
khiếu thẩm mỹ, cũng không ai cũng có những tài năng bên mình, mà phải đòi
hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thì từ đó những tài năng và khả năng đó
mới bộc lộ và phát triển. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không chỉ đơn
thuần là đưa đứa trẻ vào khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thông qua
chơi “Trẻ chơi mà học, học mà chơi”.
Vì thế việc chăm sóc, giáo dục trẻ ngay còn nhỏ là vô cùng quan trọng
trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện
cho trẻ sau này.
Nghị quyết Trung ương 2 đã khẳng định “ Giáo dục và đào tạo là quốc
sách hàng đầu trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhằm
nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Đất nước ta đang trong
thời kỳ đổi mới mạnh mẽ, xã hội đang có nhiều bước đổi mới trên mọi phương
diện, đáng kể nhất là việc đổi mới căn bản toàn diện của giáo dục ở tất cả các
2

bậc học. Chính vì vậy, giáo dục mầm non cũng luôn luôn đổi mới để không
ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc – giáo dục – nuôi dưỡng trẻ, đảm bảo đáp
ứng được với yêu cầu phát triển của xã hội.
Nâng cao chất lượng nói chung, hoạt động tạo hình nói riêng là việc làm
cần thiết để phát huy năng khiếu của trẻ một cách tự nhiên. Hoạt động tạo hình
là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ
tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy
trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho
chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một
hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt
phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các
phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết
tích cực, sáng tạo.
Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động tạo hình luôn hấp dẫn
đối với trẻ mầm non, giúp trẻ phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống con
người một cách đa dạng và phong phú và hấp dẫn đối với trẻ mẫu giáo. Hoạt
động tạo hình giúp trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng tạo, khả năng
phối hợp giữa mắt và tay, hoàn thiện một số kỹ năng : Vẽ, nặn, xé, cắt, dán...
Thông qua hoạt động tạo hình mà trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và
sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của trẻ.
Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn được nâng cao nhận
thức của bản thân đồng thời góp phần nhỏ bé của mình về việc nâng cao chất
lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
2.2.1. Thuận lợi:
Năm học 2014 – 2015 trường Mầm Non Quảng Trung được công nhận
trường đạt chuẩn Quốc Gia mức độ I nên luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ
của các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương và được sự chỉ đạo sát sao của

phòng GD & ĐT nên cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy
và học. Cảnh quan nhà trường thoáng mát, có sân chơi rộng cùng với nhiều loại
hoa, góp phần rất lớn cho trẻ quan sát trong giờ hoạt động ngoài trời, từ đó
cung cấp cho trẻ những biểu tượng về thế giới xung quanh.
Được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ về mọi mặt, đi sâu, đi
sát uốn nắn về nội dung, phương pháp chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Nhà
trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong công tác giảng dạy. Tài liệu về giáo
dục mầm non luôn được cập nhập kịp thời, được tham gia đầy đủ các lớp học
bồi dưỡng do phòng GD&ĐT, trường tổ chức, đồng thời bản thân cũng được
đến các trường bạn như: Trường MN Quảng Phong, Trường MN Quảng Bình...
để học hỏi đồng nghiệp.
Bản thân là người trực tiếp xây dựng kế hoạch chuyên môn cho lớp mình
phụ trách, nên tôi nắm bắt được tình hình học tập, đặc điểm phát triển của từng
trẻ để từ đó lên kế hoạch sao cho phù hợp nhất đối với sự phát triển của trẻ ở
lớp mình. Tôi luôn tự tìm tòi, học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
3


vụ và tự làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho tiết dạy của mình thêm phong
phú và đa dạng.
Đối với trẻ 60% đã được học qua lớp nhà trẻ và mẫu giáo bé nên các
cháu cũng năng động và có tính sáng tạo hơn trong hoạt động.
Sự quan tâm giúp đỡ của phụ huynh trong việc phối hợp chăm sóc, giáo
dục trẻ nên đưa trẻ đi học đều đặn ( trung bình 95% học sinh đi học chuyên
cần).
.
2.2.2. Khó khăn:
Cơ sở vật chất của nhà trường như: những vật mẫu, con vật thật, đồ vật
thật còn hạn chế.
Việc sắp xếp đồ dùng, đồ chơi nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động ở một

số nhóm lớp còn thiếu tính khoa học, mang tính chắp vá. Tranh ảnh, họa tiết
trang trí dùng chưa đẹp không thu hút trẻ.
Các bậc phụ huynh chưa thật sự hiểu và quan tâm đến việc học tập của
con, em mình, hơn nữa trẻ ở nông thôn khả năng tiếp cận nghệ thuật của trẻ
chưa tốt.
Số trẻ trong lớp chưa đồng đều về chất lượng, nhiều cháu còn nhút nhát
trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập, một số trẻ không học qua lớp
Mẫu giáo bé nên các kĩ năng vẽ, nặn, xé dán vẫn còn hạn chế. Nhiều trẻ thiếu
tự tin khi tự mình chọn màu để vẽ và tô, khi trên lớp tổ chức hoạt động tạo hình
trẻ rất hay có tâm lý chờ đợi cô hướng dẫn, chưa được mạnh dạn trong thực
hiện tạo hình theo khả năng và ý thích của mình.
Trước khi thực hiện đề tài, đầu năm học 2015 - 2016 tôi đã tiến hành
khảo sát chất lượng trên trẻ ở lớp B1(4-5) tuổi do tôi phụ trách với 36 trẻ/lớp
trong đó: Trẻ nam 24 trẻ, Trẻ nữ 12 trẻ, ( không có trẻ khuyết tật) để nắm bắt
được kỹ tạo hình của trẻ và từ đó có biện pháp hướng dẫn trẻ. Qua khảo sát đầu
năm học kết quả như sau:
Tổng
Đạt
số
Xếp loại kỹ năng trẻ
Tốt
Khá
TT
tạo hình
Số Tỷ Số Tỷ
trẻ lệ trẻ lệ
%
%
1 Kỹ năng vẽ
36

4 11,1 7 19,5
2 Kỹ năng cắt, xé, dán. 36
2 5,6 6 16,7
3 Kỹ năng nặn
36
3 8,3 8 22,2
4 Kỹ năng tư thế ngồi, 36
9
25
7 19,4
cách cầm bút đúng.
5 Trẻ hứng thú tích 36
8 22,2 10 27,8
cực tham gia hoạt
động tạo hình

Chưa
đạt
T.bình
Số Tỷ
trẻ lệ
%
13 36,1
12 33,3
10 27,8
10 27,8
8

Số
trẻ

12
16
15
10

Tỷ
lệ
%
33,3
44,4
41,7
27,8

22,2 10 27,8

4


Qua số liệu khảo sát trên, chính là điều tôi phải suy nghĩ làm thế nào để
dạy trẻ đạt hiệu quả cao và đưa trẻ vào hoạt động tạo hình một cách tự nguyện
tạo cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong
giờ học đồng thời tạo cho trẻ có kĩ năng kiến thức phong phú về tạo hình, tôi
thấy kỹ năng tạo hình của trẻ không đồng đều, nhiều trẻ kỹ năng còn yếu và
trung bình. Vậy để nâng cao kỹ năng tạo hình của trẻ, tôi còn tìm tòi các kinh
nghiệm qua sách, báo, intennets và học hỏi những kinh nghiệm của các trường
bạn để tự trau dồi thêm những kiến thức cho mình. Do đó, tôi không khỏi băn
khoăn suy nghĩ tìm ra các biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình hơn.
Sau đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng thành công ở lớp tôi trong năm
học 2015-2016.
2.3. Các biện pháp:

2.3.1. Rèn thói quen, nề nếp, tư thế ngồi và cách cầm bút cho trẻ.
Ngay từ đầu năm học tôi đã đặt ra cho mình câu hỏi: “ Trẻ muôn biết cái
gì?”, “ Dạy cái gì?”, “ Dạy như thế nào?”, “ Bằng cách nào?”, từ những câu hỏi
đó tôi đã lên kế hoạch không những rèn luyện về thói quen, nề nếp, mà còn tư
thế ngồi và cách cầm bút cho trẻ như thế nào là đúng: Cầm bút bằng tay nào, và
cầm bằng mấy đầu ngón tay. Khi tô màu các con tô thế nào đề không bị chườm
ra ngoài? Mọi hoạt động của trẻ được tôi thường xuyên theo dõi và ghi nhớ vào
số nhật ký riêng của mình để biết được sự phát triển của trẻ như thế nào? Buổi
học nào trẻ nghĩ không thực hiện được bài tập của mình tôi bố trí sắp xếp cho
trẻ thực hiện lại vào một buổi hoạt động góc khác khi trẻ đi học lại để trẻ không
bị mất bài của mình.
Việc rèn nề nếp, thói quen hàng ngày cho trẻ trong giờ hoạt động chung
cũng rất quan trọng vì vậy, tôi luôn nhắc nhở trẻ có ý thức giữ gìn trật tự, không
nói chuyện riêng, tập trung thực hiện các yêu cầu, hướng dẫn của cô. Đặc biệt
với hoạt động tạo hình cho trẻ, việc gợi ý trẻ biết quan sát và nhận xét được các
đặc điểm, cấu tạo về các sự vật, hiện tượng xung quanh làm giàu vốn biểu
tượng sống cho trẻ rất quan trọng. Do đó, tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ tự
động trả lời và nói lên đầy đủ các nhận xét, ý tưởng của mình với ngôn ngữ phù
hợp, không ê a, không nói quá to. Cứ như thế tôi thực hiện việc rèn nề nếp cho
trẻ hàng ngày, hàng tuần theo từng chủ đề và xuyên suốt cả năm học.
Ngoài ra tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón trẻ để biết
được tâm lí của trẻ ngày hôm ấy như thế nào, giúp tôi có kế hoạch rèn luyện
cho trẻ phù hợp.
Ví dụ: Sáng thứ 2 mẹ Văn Nam đưa con đến lớp, nhìn thấy mặt con có vẻ
buồn tôi đã trao đổi với phụ huynh xem lí do vì sao trẻ hôm nay lại buồn như
thế? Mẹ của trẻ cho biết vì sáng nay con mệt nhưng không muốn ở nhà, vì thế
nhờ cô quan tâm đến cháu hơn. Từ thông tin của phụ huynh tôi thường xuyên
chú ý đến trẻ nhiều hơn, đặc biệt không để cháu phải hoạt động nhiều, giờ hoạt
động ngoài trời cũng cho cháu trong lớp và nhờ cô giáo cùng lớp ở lại với cháu,
tránh ra nắng làm cho sức khỏe của cháu yếu hơn.

5


Vào giờ trả trẻ tôi cung cấp cho phụ huynh những thông tin cần thiết
giúp phụ huynh biết được tình hình học tập của con mình ở lớp, hướng dẫn phụ
huynh dạy trẻ các kỹ năng tạo hình từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.
2.3.2. Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích cực,
khả năng sáng tạo của trẻ
Môi trường lớp học đẹp cũng là một yếu tố trực tiết tác động hàng ngày
đến trẻ chính vì vậy việc xây dựng cảnh quang trường, lớp cũng được tôi đặc
biệt quan tâm.
Tôi trang trí xắp xếp lớp học phù hợp hài hòa, thường xuyên thay đổi
theo chủ điểm hợp lý, kích thích trẻ và phụ huynh quan sát sẽ tạo được sự chú ý
hấp dẫn lôi cuốn trẻ, với các góc mở chủ yếu là sản phẩm của cô và trẻ tự làm
từ các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương. Tạo cơ hội cho trẻ khám phá cái
mới, thích thú, sáng tạo, tiếp nhận cảm xúc…Hàng ngày tôi cho trẻ lựa chọn
các học liệu để trẻ thể hiện tuỳ theo ý muốn, qua đó trẻ được học và phát triển
những kỹ năng cơ bản. Trẻ được vẽ, cắt, xé, dán, nặn bằng sự tưởng tượng của
chính mình.
Ví dụ: Chủ điểm: "Động vật" tôi cho trẻ xếp con gà bằng vỏ ngao:

(Hình ảnh trẻ đang xếp con gà bằng vỏ ngao)

(Hình ảnh trẻ xếp con bướm bằng vỏ ngao)
Tôi sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng để
thực hiện ý tưởng của mình, vào bất kỳ lúc nào mà trẻ thích và có thể trưng bày
các sản phẩm của mình.
Tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: Bày đồ chơi đẹp, xắp
xếp các nguyên vật liệu một cách hợp lý đẹp mắt…
6

Ngoài ra tôi còn bố trí không gian góc tạo hình ở phía cửa ra vào của lớp
để tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên và giúp trẻ có được trạng thái cảm xúc tích
cực khi tham gia vào các hoạt động tạo hình. Hoạt động tạo hình là một hoạt
động mang tính yên tĩnh vì vậy tôi bố trí xa các góc ồn ào, như góc xây dựng,
góc phân vai, để không làm phân tán sự chú ý của trẻ khi tham gia vào hoạt
động, vì vậy tôi đã tạo ra khoảng cách đủ rộng để đảm bảo cho trẻ hoạt động dễ
dàng trong góc chơi đồng thời có lối đi lại thuận tiện để mở rộng các mối quan
hệ trong khi chơi, trong lớp tôi đã sử dụng các giá, kệ nhỏ, có chiều cao vừa
phải để tạo ranh giới giữa góc tạo hình với các góc chơi khác, đồng thời giúp
trẻ nhận dạng được phạm vi góc chơi. Sau chủ đề mỗi tuần tôi tổ chức cho trẻ
cùng tham gia vào việc bố trí, sắp xếp lại vị trí góc chơi, đồ dùng, đồ chơi trong
góc để tạo cảm giác mới lạ, kích thích sự hứng thú của trẻ.
2.3.3. Tiến hành cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình đã được
chuẩn bị kỹ lưỡng để đưa vào bài dạy.
a. Lập kế hoạch giáo dục trẻ theo từng chủ đề, chủ điềm.
Lên kế hoạch cho hoạt động cụ thể của từng ngày là công việc cần thiết
của mỗi giáo viên. Kế hoạch chỉ rõ các thiết bị, học liệu, đồ dùng, đồ chơi,
tranh ảnh cần chuẩn bị. Mỗi kế hoạch hoạt động cung cấp cho trẻ một loạt khả
năng với các hình thức khác nhau, có độ phức tạp vừa đủ mang tính tích hợp.
Khi kế hoạch đã được chuẩn bị cẩn thận thì việc thực hiện sẽ trở nên linh hoạt
và mềm dẻo hơn.
Ví dụ 1: Chủ đề “ Gia đình”
Chủ đề nhánh
Nội dung
Ghi chú
Nhánh 1: Gia đình tôi. Trang trí thiệp hồng tặng mẹ, tặng bà
Nhánh 2: Gia đình tôi Vẽ người thân trong gia đình.
sống chung một nhà

Nhánh 3: Nhu cầu của Nặn đồ dùng trong gia đình.
gia đình
Nhánh 3: Nhu cầu của Xé dán hoa trang trí cửa sổ
gia đình
Ví dụ 2: Chủ đề “ Nghề nghiệp”.
Chủ đề nhánh
Nội dung
Ghi chú
Nhánh 1: Nghề sản Vẽ và tô màu sản phẩm của cô thợ may.
xuất
Nhánh 2: Nghề dịch Cắt dán cái thang tặng chú công nhân.
vụ
Nhánh 3: Nghề phổ Xé dán bình hoa tặng cô.
biến quen thuộc.
Nhánh 4: Nghề chăm Tô màu tranh bác sĩ.
sóc sức khỏe
Nhánh 5: Nghề truyền Nặn con tôm, con cua.
thống của địa phương
7


b. Chuẩn bị trước khi dạy trẻ làm quen với hoạt động tạo hình.
Từ kế hoạch đã được chuẩn bị cẩn thận để có một giờ dạy tốt thì tôi phải
soạn giáo án tốt, trước hết tôi phải nghiên cứu kỹ nội dung của bài dạy và bài
đó thuộc chủ điểm gì? Tôi bán sát vào đó để nghiên cứu kết hợp với nội dung
của các hoạt động khác để dạy tạo hình phù hợp và qua đó gây được hứng thú
cho trẻ tiếp thu bài tốt hơn, không gây mệt mỏi cho trẻ, tổ chức lồng các trò
chơi và dẫn dắt thành một chủ đề từ đầu đến cuối tiết học. Chuẩn bị đồ dùng
đầy đủ hấp dẫn, đẹp, có sáng tạo và thường xuyên thay đổi đồ dùng kích thích
tính tích cực hoạt động của trẻ tạo cho trẻ hứng thú tham gia tìm tòi, khám phá

tính tò mò hiểu biết của trẻ như: Mô hình, các vật cắt rời, con rối, tranh, ảnh,
vật thật... phong phú về màu sắc, kích thước, sử dụng đúng lúc đúng chỗ.
Ví dụ: Để chuẩn bị tốt cho bài tạo hình “Trang trí thiệp hồng tặng mẹ,
tặng bà, tặng cô” vào thứ 3 ngày 20/10, thì chiều thứ 2 tôi cho các cháu xem
các hình ảnh mẫu thiệp đẹp, sinh động, dễ làm trên máy chiếu để trẻ quan sát.
Vào sáng hôm thứ 3, trước khi cho trẻ thực hiện trang trí thiệp tôi cho trẻ được
xem lại tranh các mẫu thiệp qua máy chiếu và những mẫu thiệp do bản thân tôi
tự làm để trẻ quan sát, ghi nhớ và thực hiện một cách tốt hơn.
c. Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động tạo hình.
Bên cạnh chuẩn bị cho trẻ những tiền đề làm phong phú vốn hiểu biết,
thì khả năng gây hứng cho trẻ đi vào hoạt động cũng rất quan trọng. Để gây
hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động thì người giáo viên cần phải tìm tòi
những sáng kiến mới, những thủ thuật sư phạm và từ đó dùng ngôn ngữ của
mình để truyền đạt tới trẻ một cách sinh động và lôi cuốn. Điều đó muốn nói
đến khả năng ứng xử của người giáo viên cũng như ngôn ngữ và phong cách
đứng lớp thật tự tin, dí dõm, vui vẻ, ngộ nghĩnh gây sự chú ý của trẻ vào hoạt
động, đặc biệt, người giáo viên cũng phải có khả năng tạo hình và tạo ra những
tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu, vì thế đòi hỏi
người giáo viên cũng phải đưa ra những hình mẫu đẹp mắt và mang tính nghệ
thuật cao. Trong một tiết hoạt động tạo hình tôi cũng có thể tích hợp lồng ghép
các bài hát hay những bài thơ, câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ để làm cho giờ
hoạt động diễn ra một cách nhẹ nhàng hơn.
Qua đó ngay từ đầu tôi đã lôi cuốn trẻ chú ý, không khí giờ học trở nên
hào hứng không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao.
Ví dụ: Ở giờ học: Đề tài:“Vẽ vườn hoa mùa xuân” của chủ đề nhánh: Tết
và mùa xuân. Tôi cho trẻ đi thăm quan vườn hoa trong sân trường từ chiều hôm
trước, trẻ rất thích được quan sát vườn hoa trực tiếp dưới sân trường, trẻ được
ngắm nhìn và miêu tả bằng lời nói về đặc điểm của các loại hoa. Điều đó đã
gây ấn tượng mạnh, hình thành biểu tượng về hoa một cách chính xác. “Hôm
qua các con đã được đi quan sát vườn hoa trong trường, trong vườn hoa có

những hoa gì? Hoa dùng để làm gì?” Trẻ kể theo hiểu biết của mình. Và cho trẻ
xem 3 bức tranh vẽ vườn hoa bằng các chất liệu màu khác nhau để trẻ tự nhận
xét các bức tranh vẽ vườn hoa theo ý hiểu của mình. Bằng ngôn ngữ miêu tả,
tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức tranh qua nội dung, màu sắc, bố
8


cục xắp xếp: Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao, giúp trẻ tái tạo, hình
dung một cách sinh động về tranh vẽ của mình. Khi trẻ đã có kiến thức vẽ hoa,
tôi sẽ hỏi trẻ thích vẽ vườn hoa như thế nào? Vườn hoa có những gì? rồi cô gợi
ý cách vẽ vườn hoa với: Màu xanh của thân cây hoa và lá, hoa cánh tròn, hoa
cánh dài, màu sắc các chú bướm đang bay, đậu trên những bông hoa, cách bố
cục bức tranh.
Kết quả không những trẻ khá vẽ được về vườn hoa mà một số trẻ yếu
cũng tạo ra bức tranh có nội dung màu sắc thật sinh động.
Ngoài ra tôi còn cho trẻ tăng cường tiếp xúc với thiên nhiên, với xã hội,
giúp trẻ có cảm xúc tốt. Trên cơ sở đó trẻ bộc lộ trí tưởng tượng sáng tạo trong
tranh vẽ của mình bằng các đường nét đơn giản có tính khái quát cao, màu sắc
tươi sáng và quan trọng là sẽ gửi vào đó cảm xúc chân thật của mình về thế giới
xung quanh.
Ví dụ: Đề tài "Xé dán trang trí thiệp chúc mừng" tôi tạo một tình huống
nhân ngày lễ của các mẹ, các bà, các cô, các chị thì cô cháu chúng mình hãy
cùng trang trí những tấm thiệp chúc mừng đẹp nhất giửi tới các mẹ, các bà, các
cô, các chị nhân ngày 08/3 nhé. Với tình yêu của các cháu nhỏ dành cho các
mẹ, các bà, các cô, các chị, thì cách dẫn dắt vào hoạt động đó sẽ làm cho trẻ
hào hứng hơn và trẻ sẽ làm tấm thiệp một cách say sưa và cố gắng hơn. Qua
thực tế đã cho thấy, khi sử dụng một hình tượng hay một tình huống, một câu
chuyện nhỏ để giới thiệu trẻ đi vào hoạt động trọng tâm thì trẻ có hứng thú với
hoạt động và kết quả là sản phẩm từ trẻ làm ra có hiệu quả nghệ thuật cao hơn.
Tuy nhiên, để đạt được kết quả đó tôi phải chọn cách đưa ra tình huống phải

phù hợp với nội dung tiết dạy, phù hợp với chủ điểm cũng như các tình huống
trên trẻ trong tiết dạy hôm đó, và đặc biệt tránh việc đưa ra tình huống lấn
chiếm quá nhiều thời gian hoạt động chính.

( Tranh: Xé dán trang trí thiệp chúc mừng của cô và trẻ )
d. Hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi.
Ngoài giờ học tạo hình tôi cho trẻ hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi
như giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ vẽ trên sân trường, làm đồ chơi bằng
vật liệu thiên nhiên, sẵn có ở địa phương như: sỏi, vỏ ngao, lá cây... rồi tạo nên
những con vật dễ thương mà trẻ thích.
9


Ví dụ: Trẻ vẽ theo ý thích trên sân trường.

Qua đó giáo dục trẻ giữ gìn sinh môi trường. Những sản phẩm do trẻ làm
tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được từ những lá cây rụng ngoài thiên nhiên
cũng có thể tạo nên những con vật dễ thương mà trẻ thích, đồng thời qua tác
phẩm của con mình mang về nhà từ đó phụ huynh biết được năng khiếu của trẻ
để qua đó phụ huynh bồi dưỡng những trẻ có năng khiếu tạo hình.
Trong buổi sinh hoạt chiều ở hoạt động góc tạo hình, tôi cho các cháu
làm sách tranh theo từng chủ đề để lưu lại những sản phẩm mà trẻ đã tạo ra, từ
đó hình thành cho trẻ biết quý trọng gìn giữ sản phẩm của mình làm ra, thông
qua đó tôi khuyến khích trẻ phát triển khả năng cảm thụ thẩm mỹ, phát triển
khả năng hứng thú với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi
cô cho trẻ vẽ, xé dán, cắt dán giấy. Qua mỗi chủ đề trí tưởng tượng của trẻ tăng
lên, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú vốn hiểu biết của trẻ về nghệ
thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo.
e. Hướng dẫn trẻ một số kỹ năng tạo hình.
Cô không nên lạm dụng các sản phẩm và làm mẫu, càng ít làm mẫu và

sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tích cực tư duy, tìm kiếm cách thể hiện.
Nếu xem nhiều các sản phẩm mẫu và xem cô làm mẫu sẽ làm tê liệt những cảm
xúc trước đó ở trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt
động cần thiết để tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ chỉ việc ghi nhớ và bắt
chước là đủ.
Mặc dù việc thực hiện các hoạt động tạo hình một cách có kỹ thuật
không phải là điều kiện chủ yếu trong nhiệm vụ của hoạt động tạo hình, song
việc nắm được những kỹ thuật đúng, đa dạng và chuẩn xác là điều cần thiết, bởi
lẽ nó cho phép trẻ có thể miêu tả mọi vật, mọi hiện tượng, tạo các bố cục trang
trí...và đưa vào đó cảm nghĩ, ươc mơ của mình một cách dễ dàng phong phú.
Vì vậy vào đầu năm học tôi hướng dẫn các cháu nắm vững kĩ năng tạo
hình tôi dạy trẻ từ dẽ đến khó như sau:
Dạy vẽ: Tôi giúp trẻ nắm vững cách chuẩn xác về màu sắc, đường nét,
hình dạng, kích thước, bố cục của hình vẽ, bố cục bức tranh. Cần giáo dục trẻ
hiểu được rằng bức tranh được công nhận là đẹp không nhất thiết phải giống
mẫu của cô hay bất cứ ai khác, mà nó đẹp ở sự thể hiện tính độc đáo của sản
10


phẩm qua cách trình bày, ý tưởng hay và cách tô màu sao cho đẹp mắt và phù
hợp với thực tế.
Ví dụ 1: Dạy trẻ “Vẽ về biển”. Chúng mình đã được bố, mẹ cho đi tắm
biển chưa? Nước biển có màu gì ? chúng mình thấy sóng biển thế nào? Sóng
biển rất mạnh … Và cho trẻ xem 3 bức tranh vẽ về biển được sắp xếp nội dung
bố cục vào thời gian khác nhau để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo
ý hiểu của mình. Bằng ngôn ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của
các bức tranh qua nội dung, màu sắc, bố cục xắp xếp: Vẽ cảnh biển lúc bình
minh và cảnh biển khi hoàng hôn buông xuống.
Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao, giúp trẻ tái tạo, hình dung
một cách sinh động về tranh vẽ của mình. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tôi sẽ

hỏi trẻ thích vẽ biển vào thời điểm nào? và có những gì ở biển? rồi gợi ý cách
vẽ bãi cát, màu xanh của mây trời của làn nước, hình dạng của thuyền buồm,
dãy núi, cánh chim hải âu bay lợn…Trẻ đã có những bước đầu thể hiện được
những sắc thái biểu cảm trong tranh của mình nhờ vậy mà những sản phẩm của
trẻ tạo ra trông rất sinh động, hấp dẫn.

(Tranh vẽ về biển của cháu Phương Nhi)

(Tranh vẽ về biển của cháu Hoài Thương)
Ví dụ 2: “Vẽ con vật sống trong gia đình”: Trong gia đình mình, bố mẹ
các con có nuôi con vật gì không? Bạn nào hãy tả lại cho cô và các bạn khác
cùng nghe để biết về những con vật mà bố mẹ mình nuôi ở nhà nào?
11


(Tranh vẽ con vật nuôi trong gia đình của cháu Đăng Minh)
Dạy nặn: Tôi dạy trẻ nắm vững các kĩ năng xoay tròn, ấn bẹp, bẻ cong,
vuốt nhọn, dàn mỏng, cách chia đất… Giúp cháu biết cách ước lượng tỉ lệ giữa
các phần trong sản phẩm khi chia đất và hiểu được một sản phẩm nặn đẹp là
phải có sự cân đối, bóng, màu sắc hài hòa. Khi trẻ nắm được những thủ pháp
nặn và sử dụng các dụng cụ phụ trợ trẻ sẽ có khả năng thể hiện những đặc điểm
về hình thù và bề mặt của một vật một cách tỉ mỉ hơn, phức tạp hơn, sinh động
hơn.
Ví dụ: Đề tài "Nặn con vật sống trong rừng" đối với dạng bài này tôi
phải chuẩn bị một số vật mẫu của mình to hơn trẻ nhiều đồng thời cũng chuẩn
bị một số vật mẫu nhỏ để cho trẻ quan sát kĩ hơn, chuẩn bị một bàn xoay để trẻ
có thể quan sát tất cả các hướng của chú thỏ, bác voi, bạn hưu cao cổ và tôi cho
trẻ ngồi đội hình vòng cung. Thông qua việc đàm thoại về màu sắc và cách
chọn màu, cũng như cách chia tỉ lệ đất giúp trẻ thực hiện tốt hơn bài làm của
mình. Thông qua đó tôi cũng lồng gép nội dung giáo dục nhằm phát triển tình

cảm đạo đức cũng như tình cảm xã hội ở trẻ. Từ những cảm xúc tạo hình, trẻ
bắt đầu cảm nhận, phân biệt hình dạng và thể hình dáng của các vật mẫu, phát
triển các thao tác tạo hình, đồng thời là khả năng tri giác bằng mắt. Trẻ được
bồi dưỡng khả năng điều khiển bằng mắt các thao tác của mình càng tốt bao
nhiêu thì càng có khả năng truyền đạt các hình dáng của các vật mẫu chính xác
bấy nhiêu.
Dạy cắt dán: Tôi giúp các cháu biết cách cầm kéo đúng cách, thực hiện
được các kĩ năng cắt nhát thẳng, cong, tròn, cách gấp và cắt giấy sao cho ngay
ngắn, cách ước lượng và sắp xếp bố cục lên bức tranh và phếch hồ sao cho
thẳng và đều, không làm đọng hồ trên mặt giấy. Với kĩ năng cắt gây nhiều khó
khăn cho trẻ, cô có thể tìm giấy đã qua sử dụng (giấy A 4 in bị hư, giấy báo…)
cho cháu tập cắt từng kĩ năng cùng cô vào mọi lúc mọi nơi để trẻ có nhiều cơ
hội cầm kéo thực hiện kĩ năng cắt hoàn thiện hơn.
Dạy xé dán: Cô dạy các cháu nắm được kĩ năng xé dọc, xé vụn, xé cong
lượn, cong tròn. Với kĩ năng này nhiều trẻ chưa thành thạo, vì thế cô phải hết
sức kiên nhẫn dạy cháu kiên trì thực hiện nhiệm vụ được giao, tuyệt đối không
nhờ bạn làm giúp hoặc hấp tấp vội vàng cho xong. Trẻ rất hay xé bằng cách
12


cầm 2 đầu giấy và xé thằng theo chiều dọc tờ giấy, cô cần chỉ cho trẻ cách xé
bằng 2 ngón tay (cái và trỏ của 2 bàn tay ), xé nhích từng tí một và đề ra yêu
cầu là khi xé nét thẳng hay nét cong thì sản phẩm không nhăn, không bị đứt,
nét xé mịn, sắp xếp bố cục đều, dán phẳng. Cô cũng có thể chuẩn bị cho trẻ tập
xé ở mọi lúc mọi nơi qua cách xé theo hình ảnh sưu tầm trên giấy báo, tranh
ảnh… để rèn dần kĩ năng xé giấy cho trẻ.
Việc dạy trẻ nắm vững các kỹ năng, rèn luyện các kỹ xảo có tính chất kỹ
thuật cần đòi hỏi sự ôn luyện bền bỉ và có hệ thống.
Trẻ nắm tốt kỹ thuật thì quá trình tạo hình đối với trẻ sẽ trở nên dễ dàng,
thú vị và nhờ đó mà làm tăng hứng thú của trẻ đối với hoạt động, làm phát triển

khả năng sáng tạo của trẻ. Với những kiến thức, kỹ năng xé dán trẻ đã được
học, bằng đôi bàn tay khéo léo của mình các cháu đã tạo ra những sản phẩm
như:

(Tranh xé dán thuyền trên biển của cháu Đăng Minh và Hoài Thương )

(Tranh xé dán của cháu Phương Nhi)
g. Giáo viên biết cách nhận xét, đánh giá sản phẩm, dạy trẻ cách
đánh giá sản phẩm.
Bên cạnh những định hướng, những phương pháp giúp trẻ học tốt hoạt
động tạo hình, thì có một điều không thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ
động viên kịp thời của cô giáo đối với những sản phẩm mà trẻ làm ra, hay đối
với những trẻ chưa làm tốt hay chưa hoàn thành xong sản phẩm của mình thì
một lời khích lệ sẽ làm cho trẻ cố gắng hơn nữa trong giờ hoạt động lần sau.
13


Việc nhận xét sản phẩm của giáo viên đối với sản phẩm của trẻ cũng rất quan
trọng, nó giúp cho trẻ rút được những kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau,
cũng như bước đầu hình thành khả năng nhận xét đánh giá tác phẩm nghệ thuật
trên bản thân trẻ. Biết rõ điều đó trong các giờ tạo hình tôi luôn biết cách động
viên khích lệ trẻ đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những hạn chế còn trên trẻ
để không làm trẻ tự thấy thỏa mãn ở khả năng bản thân của mình để tiếp tục cố
gắng hơn nữa, bên cạnh đó, trong các giờ hoạt động tôi luôn đặt những câu hỏi
như: “Con thấy thích sản phẩm nào nhất? Vì sao con lại thích sản phẩm đó
nhất? Để làm nên sản phẩm này thì con phải làm như thế nào?”, để hình thành
ở trẻ những tiền đề đánh giá, nhận xét sản phẩm. Tuy nhiên, việc đánh giá sản
phẩm của trẻ cũng cần phải chính xác, phù hợp với cách nhìn, cách nghĩ cũng
như cách cảm nhận của trẻ đối với tác phẩm nghệ thuật của mình. Khi đánh giá
sản phẩm tạo hình của trẻ tôi luôn căn cứ vào các điểm sau:

- Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi: Ở mỗi trẻ có một mức độ khả năng tạo
hình khác nhau, vì thế đánh giá được khả năng của trẻ thì chúng ta phải nhìn
vào khả năng của từng trẻ làm được những gì?
- Bên cạnh đặc điểm tâm sinh lí thì cần phải dựa vào mục tiêu đặt ra
trong giờ hoạt động tạo hình cũng rất quan trọng. Không nên ôm đồm quá
nhiều mục tiêu trong một giờ hoạt động quá mà cần đưa ra những mục tiêu phù
hợp và dựa vào những mục tiêu đó để đánh giá cái gì trẻ đạt được và chưa đạt
được.
- Dựa vào nội dung của hoạt động tạo hình để đánh giá năng lực của trẻ,
cũng như sự tiến bộ dần của quá trình từ đầu năm học cho đến cuối năm để
thấy được sự chuyển biến rõ rệt ở khả năng tạo hình trên từng trẻ.
- Khi nhận xét cô cũng phải khéo léo, lời lẽ nhận xét sản phẩm phải gây
cho trẻ niềm vui sướng vì những gì chúng đã tạo nên, phải nhấn mạnh những
thành công sáng tạo, những ý định tạo hình thú vị của trẻ, phải chỉ cho t rẻ thấy
sự giống nhau giữa sự vật với hình ảnh được miêu tả và giúp cho trẻ thể hiện
tình cảm, thái độ trước kết quả hoạt động. Bằng lời nói của mình tôi rèn luyện
cho trẻ khả năng nhận xét kết quả hoạt động của trẻ, nhận ra những thiếu xót và
có hướng sửa chữa những thiếu xót ấy.
h. Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tạo hình.
Thực hiện hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ công nghệ thông tin năm học
2015 – 2016 số 4983/BGDĐT – CMTT ban hành ngày 28/9/2015 về ứng dụng
công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực, trong đó có việc đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học. Phát huy vai trò của
công nghệ thông tin và các thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại trong quản
lý nhà nước về giáo dục, đào tạo. Bản thân là một người năng động, sáng tạo
tôi cũng cập nhật thông tin từ internet để download hình ảnh, video clip ứng
dụng vào dạy trẻ. Trẻ được chính xác hoá các biểu tượng, hấp dẫn, cuốn hút trẻ
vào giờ hoạt động hơn. Đặc biệt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm
bớt sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí. Tôi còn thiết kế các bài
giảng điện tử trên chương trình powerpoint hoặc kidpix như: Ở bài dạy “Vẽ

14


một số con vật nuôi trong gia đình". Tôi cho trẻ xem một số hình ảnh động mà
tôi đã quay video cho trẻ xem để giới thiệu bài dạy, hay bài “ Nặn một số con
vật sống trong rừng". Tôi đã tìm trên mạng internet để download hình ảnh con
vật sống trong rừng cho trẻ quan sát, qua đó tôi giới thiệu cho trẻ về các con
vật, tư thế, dáng đi, màu lông, nó đang làm gì...
2.3.4. Phối kết hợp tuyên truyền với phụ huynh
Vào đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo các lớp tiến
hành họp phụ huynh để phổ biến nhiệm vụ năm học và mục tiêu phấn đấu của
lớp và nhà trường. Qua cuộc họp tôi đã thông qua một số ý kiến về tầm quan
trọng của việc dạy trẻ hoạt động tạo hình.
Khuyến khích phụ huynh cho trẻ tự tìm hiểu về thế giới xung quanh, để
tích lũy kinh nghiệm vốn sống cho trẻ, tôi vận động phụ huynh ủng hộ các
nguyên vật liệu, đồ phế thải sãn có của địa phương … để trẻ thỏa mái lựa chọn
cho mình những gì trẻ thích và tạo ra sản phẩm theo cách riêng của trẻ.
Vào những ngày nghỉ tôi đưa ra một số đề tài cho trẻ làm ở nhà, tuần sau
mang đến.
Ví dụ: Sắp đến ngày 20/11(hoặc 22/12; 8/3) rồi, đó là ngày gì chúng
mình có biết không? (Đó là ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Hoặc ngày 22/12 là
ngày thành lập Quân đội dân dân Việt Nam. Ngày 8/3 là ngày Quốc tế phụ nữ).
Các con về nhà vẽ những bông hoa, làm những bưu thiếp thật đẹp để tặng cô
giáo nhân ngày 20/11; Tặng chú bộ đội nhân ngày 22/12; Tặng bà, tặng mẹ, chị
và các bạn gái, nhân ngày 8/3.
* Kết quả : Sau mỗi chủ nhật, tất cả trẻ đều làm được đề tài mà cô giao
về nhà, làm cho nhận thức của phụ huynh về nội dung học tập của trẻ ngày
càng được nâng cao.
2.3.5. Sưu tầm các nguyên vật liệu để dạy trẻ hoạt động tạo hình và
làm đồ dùng, đồ chơi đa dạng phong phú.

Khi thực hiện hoạt động tạo hình thì nguyên vật liệu không thể thiếu
được. Vậy để hoạt động dạy trẻ làm đồ dùng đồ chơi có hiệu quả, việc sưu tầm
và sử dụng nguyên vật liệu là vô cùng quan trọng.
Muốn dạy trẻ tạo ra những sản phẩm đẹp, hấp dẫn trước hết tôi cần phải
định hướng một số nguyên vật liệu cần thiết sẵn có ở địa phương mà trẻ có thể
sưu tầm được: Các loại vỏ hộp, giấy cứng, bình nước suối, bìa catong, len, giấy
màu, xốp, hạt nút, vỏ ốc, vỏ ngao, lá cây...Trên cơ sở đó, tôi sẽ giao nhiệm vụ
và hướng dẫn cho trẻ cách sưu tầm, thu nhặt, và bảo quản các các nguyên vật
liệu. Tùy vào từng nhiệm vụ và điều kiện cụ thể của trẻ mà qui định thời gian
thực hiện ngắn hay dài. Có những nguyên vật liệu trẻ có thể thu lượm được
ngay trong trường: Vỏ hộp sữa, lá cây, vỏ chai nước suối…tôi hướng dẫn trẻ
thu lượm, làm vệ sinh, phơi khô ráo…
Muốn có nguồn nguyên vật liệu đa dạng và dồi dào tôi phải phối kết hợp
cùng với phụ huynh để tích luỹ những đồ phế thải trong gia đình thì mới có
được. Khi có nguyên vật liệu tôi cùng trẻ phân loại và để vào các thùng, ghi kí
hiệu rõ ràng, để tiện cho việc sử dụng
15


Sự đa dạng về nguyên vật liệu tạo hình, để lựa chọn, để khuyến khích
sáng tạo của trẻ. Để đảm bảo khi sử dụng các nguyên vật liệu tạo hình, tôi đã
chú ý đến các điểm sau:
- An toàn ( không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại...)
- Dễ cầm ( phù hợp với tầm tay của trẻ)
- Dễ kiếm ( vỏ hến, vỏ ốc, hạt đỗ, hạt na, vải ,chỉ ...)
- Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp các nguyên vật liệu.
- Luôn quan sát tưởng tượng và sử dụng trí nhớ linh hoạt.
Muốn trẻ có được sản phẩm đẹp thì đồ dùng của cô cũng như tranh mẫu,
tranh gợi ý phải đẹp, chuẩn và mang tính thẩm mỹ, tư duy của trẻ là tư duy trực
quan hình tượng. Trẻ bị thu hút bởi các nguyên vật liệu tự nhiên đã tạo ra

những hình thù ngộ nghĩnh, sinh động, trẻ em cái gì mới lạ cũng gợi cho trẻ sự
tò mò. Vì lẽ đó tôi đã sưu tầm các nguyên vật liệu dùng cho tạo hình rất đa
dạng và phong phú như :lá cây, cỏ khô, bẹ ngô, rơm, báo cũ... Với những vật
liệu đơn giản, những đồ dùng tưởng chừng rất bình thường xung quanh chúng
ta có thể tạo ra những bức tranh rất đẹp để làm tranh mẫu.
Ví dụ: Ở chủ điểm “ Thế giới động vật ’’ với những lá cây, giấy màu,
sách báo cũ tôi làm được các bức tranh như:

(Tranh cắt dán đàn gà con bằng lá cây)
Hay ở chủ đề “ Gia đình” để trẻ thực hiện tốt đề tài: “Vẽ người thân
trong gia đình”, tôi đã tạo nên mô hình dựa trên nội dung của chuyện Tích Chu
để giúp trẻ khắc sâu hình ảnh về người thân trong gia đình ( bà, anh hoặc em
trai) từ đó thể hiện một cách sinh động lên trang giấy.

16


( cảnh 1)

( cảnh 2)

( cảnh 3)

( cảnh 4)
( cảnh 5)
Những đồ dùng mẫu đó đều đảm bảo về nội dung, màu sắc, sự an toàn và
sử dụng được lâu dài, để trẻ quan sát và nhận xét, giúp trẻ tích luỹ được nhiều
cảm xúc, vốn hiểu biết để thể hiện trong tranh của mình. Từ đó phát huy được
trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ.
Nếu trong hoạt động tạo hình mà cho trẻ chơi với lá cây và các vật liệu

tự nhiên giúp cho trẻ không chỉ nhận biết về các đặc điểm của lá cây khác nhau,
nhận biết được một số loại cây, mà còn giúp trẻ rèn sự khéo léo của đôi bàn tay,
óc quan sát và tâm hồn nhạy cảm với thiên nhiên. Với cách làm vậy, trong hoạt
động tạo hình tôi đã có được nhiều sản phẩm của trẻ rất ngộ nghĩnh và phong
phú.
2.3.6. Thông qua tổ chức các ngày hội, ngày lễ, hội thi.
Hằng năm nhà trường tổ chức các ngày hội, ngày lễ như: Ngày hội bé
đến trường; Tết trung thu; Cô giáo như mẹ hiền – mừng ngày nhà giáo Việt
Nam 20/11; Tết và mùa xuân..., các hội thi như: Bé khéo tay; Bé tập làm nội
trợ; Bé yêu nghệ thuật... cô trò lớp tôi đều hưởng ứng rất nhiệt tình, thông qua
những các ngày lễ tôi đã rèn cho trẻ khả năng ghi nhớ có chủ đích về những sự
vật, hình tượng, khả năng đó rất cần thiết cho trẻ khi thực hiện các hoạt động
tạo hình cũng như thực hiện các môn học khác. Từ những buổi giao lưu tập thể
trẻ được giao lưu, học hỏi ở bạn bè cùng trang lứa, các anh chị lớp lớn, các em
lớp nhỏ những sản phẩm tạo hình đẹp, sinh động, giúp trẻ mở mang thêm nhận
thức và làm giàu thêm vốn hiểu biết, từ đó có thể phát huy được hết khả năng
sáng tạo của mình.

17


2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh ngiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
* Đối với hoạt động giáo dục:
Qua thời gian nghiên cứu và thực hiện các biện pháp trên vào dạy ở lớp
mình có thể nói hình thức truyền đạt có khoa học, truyền thụ kiến thức có phần
sáng tạo, sử dụng công nghệ thông tin cho hoạt động tạo hình thêm sinh động,
hấp dẫn, nên 100% trẻ thật sự bị lôi cuốn vào mọi hoạt động tạo hình một cách
thoải mái và nhẹ nhàng, trẻ được hoà vào một thế giới nghệ thuật qua đó trẻ rất
ham học hỏi, phát huy được óc tư duy tính sáng tạo và tích cực hoạt động từ đó

dần tăng số cháu có khả năng về tạo hình tốt hơn.
Kết quả được thể hiện rõ qua việc đánh giá sản phẩm của trẻ về hoạt
động tạo hình cuối năm học 2015 - 2016 như sau:
Cuối năm:

Tổng
Đạt
Chưa
số
đạt
Xếp loại kỹ năng trẻ
Tốt
Khá
T.bình
TT
tạo hình
Số Tỷ Số Tỷ Số Tỷ Số Tỷ
trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ
%
%
%
%
1 Kỹ năng vẽ
36
7 19, 12 33,3 13 36,1 4 11,1
5
2 Kỹ năng cắt, xé, dán. 36
6 16,6 11 30,5 16 44,4 3 8,3
3 Kỹ năng nặn
36 10 27,8 15 41,7 9 22,2 2 5,7

4 Kỹ năng tư thế ngồi, 36 20 55, 10 27,8 5 13,8 1 2,7
cách cầm bút đúng.
7
5 Trẻ hứng thú, tích 36 20 55, 9 22,2 6 16,6 1 2,7
cực trong hoạt động
7
tạo hình.
* Đối với phụ huynh:
Cha mẹ cũng đã động viên con mình tích cực đi học đều. Phụ huynh
quan tâm đến con hơn, động viên, khuyến khích phát triển năng khiếu của trẻ.
Và cũng tham gia tích cực cùng với giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo
dục trẻ.
* Đối với bản thân:
Trình độ chuyên môn được nâng lên rõ rệt, chất lượng giờ dạy cũng đạt
kết quả cao.
* Đối với đồng nghiệp:
Một số đồng chí giáo viên sau khi tìm hiểu,nghiên cứu nội dung của sáng
kiến đã áp dụng cho trẻ của lớp mình và đạt kết quả cao như: Lớp A1 – Cô
Nga; Lớp A3 – Cô Thứ; Lớp B3 – Cô Thúy.
* Đối với nhà trường:
Nhà trường đã triển khai nội dung sáng kiến tới tất cả các đồng chí giáo
18


viên ở tất cả các nhóm lớp, và tổ chức các giờ dạy mẫu ở một số lớp, 95% trẻ
đều thực hiện tốt, đã góp phần cải thiện, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà
trường.
3. Kết luận, kiến nghị.
- Kết luận:
Qua quá trình nghiên cứu thực tế ở lớp tôi đã rút ra cho mình những bài

học bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. Điều quan trọng đầu
tiên đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy
đủ, sáng tạo và có thủ thuật lên lớp.
Xây dựng thiết kế nội dung hoạt động, nội dung tích hợp nhẹ nhàng,
không gò ép. Luôn tạo cho trẻ bầu không khí thoải mái, dân chủ khi nhận xét,
đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ. Khuyến khích những sản phẩm mang tính
sáng tạo, nhận xét góp ý của trẻ về sản phẩm của bạn, động viên trẻ nêu những
thắc mắc về vấn đề trẻ đang quan sát, tìm hiểu. Dành sự ưu tiên thích đáng cho
những suy nghĩ thông minh, sáng tạo của trẻ, tạo điều kiện để trẻ tham gia nhận
xét, bổ sung các câu trả lời của bạn.
Thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với môi trường xung quanh để trẻ tri giác
đồ vật, không cho trẻ xem quá lâu hoặc nhiều sản phẩm tạo hình sẽ gây cho trẻ
tâm lí dựa dẫm, chờ đợi và lười sáng tạo. Khi có và xem quá nhiều vật mẫu bé
sẽ ít động não hơn, và khi đó bé sẽ bị phân tâm, khó tập trung. Ví như chỉ có
một vài hình ảnh gợi ý thì bé sẽ “nghiên cứu” nó thật kỹ và cố nghĩ ra thật
nhiều ý tưởng khác nhau để thể hiện sự độc đáo của cá nhân trẻ. Nhưng nếu có
cả một hoặc nhiều vật mẫu đa dạng vây quanh thì bé sẽ không dừng lại lâu với
mẫu nào để “tư duy” kỹ lưỡng cả.
Để trẻ học tốt hoạt động tạo hình trước hết cô giáo phải thực sự là người
bạn lớn của trẻ, luôn kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên giúp đỡ trẻ
khi còn lúng túng. Cô luôn tham gia đầy đủ các buổi thao giảng của ngành của,
trường tổ chức.
Quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến từng trẻ để có biện pháp bồi
dưỡng phù hợp, cô luôn luôn phải hoà nhập với thế giới của trẻ thơ, cô hiểu và
cùng trẻ thể hiện tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt hiệu quả cao trong
giờ học.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã thực hiện với trẻ mẫu giáo
nhỡ (4 - 5 tuổi) ở lớp B1 Trường mầm non Quảng Trung. Tôi rất kính mong
được sự quan tâm giúp đỡ, đóng góp ý kiến xây dựng của tổ chuyên môn, ban
giám hiệu, hội đồng khoa học cấp trường và bạn bè đồng nghiệp giúp tôi làm

phong phú hơn kinh nghiệm trong hoạt động tạo hình của trẻ nói riêng và các
hoạt động khác nói chung để góp phần tốt hơn cho công tác giáo dục mầm non.
- Kiến nghị:
Trong quá trình làm đề tài bản thân tôi có một số kiến nghị đề xuất sau:
Các cấp các ngành quan tâm nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất để tạo môi
trường phong phú cho trẻ trải nghiệm, giúp phát huy hơn nữa trí tưởng tượng
của trẻ. Phòng GD&ĐT thường xuyên tổ chức các lớp học chuyên đề bồi
19


dưỡng cho giáo viên về hoạt động tạo hình nói riêng và các hoạt động khác nói
chung.
Nhà trường cần tuyên truyền tới các cấp, ngành, phụ huynh… nội dung
này. Để hoạt động tạo hình của trẻ được thường xuyên và đạt kết quả cao hơn.
Mặc dù hoạt động tạo hình với trẻ (4-5) tuổi ở lớp tôi đã có sự tiến bộ rõ
rệt, tuy nhiên trong quá trình thực hiện các biện pháp vẫn còn nhiều hạn chế. Vì
vậy, vẫn chưa khai thác hết khả năng chủ động, sáng tạo của trẻ. Bản thân rất
mong được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu và các đồng nghiệp để
những giờ dạy tạo hình đạt kết quả cao.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa , ngày 15 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Lê Thị Loan

20

TÀI LIỆU THẢM KHẢO
1. Chương trình giáo dục mầm non – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm non
theo chủ đề đối với trẻ 4 – 5 tuổi. - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam – Lê Thu
Hương ( chủ biên).
3. Tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp - Nhà xuất
bản giáo dục Việt Nam – Lê Thu Hương ( chủ biên).
4. Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề ( dành cho
trẻ 4 – 5 tuổi) – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
5. Giáo án điện tử - Công ty HNN.

21