Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục quận bắc từ liêm thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
-----------------------------

NGUYỄN THỊ THU

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN
THEO CHỦ ĐỀ CHO GIÁO VIÊN MẦM NON TƯ THỤC
QUẬN BẮC TỪ LIÊM THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HÀ THẾ TRUYỀN

Hà Nội - 2016


i

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới
Ban lãnh đạo, Trung tâm sau Đại học và tập thể các thầy cô giáo Học viện Quản lý
giáo dục đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ, tạo điều kiện, cho tơi nhiều ý kiến q báu
trong suốt q trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, xin trân trọng cảm
ơn PGS.TS Hà Thế Truyền đã tận tình trực tiếp hướng dẫn khoa học, giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình tơi nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tơi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Phòng
Giáo dục mầm non Sở GD&ĐT Hà Nội, Phòng giáo dục và đào tạo quận Bắc Từ

Liêm; các đồng chí cán bộ quản lý, giáo viên trường mầm non Tư thục quận Bắc Từ
Liêm đã nhiệt tình, tạo điều kiện về thời gian, cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến
giúp đỡ, động viên tơi hồn thành luận văn.
Mặc dù có nhiều cố gắng trong q trình thực hiện đề tài, nhưng do điều
kiện nghiên cứu và năng lực quản lý của bản thân có hạn, luận văn khó tránh khỏi
những thiếu sót. Kính mong nhận được những ý kiến chỉ dẫn quý báu của thầy cô,
các nhà khoa học trong hội đồng khoa học cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn
được hồn thiện hơn.
Tơi xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu


ii

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn tốt nghiệp này là cơng trình nghiên cứu của
bản thân. Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, không
trùng lặp với các đề tài và chưa từng được cơng bố dưới bất cứ hình thức nào. Mọi
sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã cảm ơn và các thơng tin trích dẫn
trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thu


iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cụm từ viết đầy đủ

Chữ viết tắt
BD

Bồi dưỡng

BDCM

Bồi dưỡng chuyên môn

CBQL

Cán bộ quản lý

CNTT

Công nghệ thơng tin

CS

Chăm sóc

GD

Giáo dục

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giáo viên

GVMN

Giáo viên mầm non

HĐ

Hoạt động

HT

Hiệu trưởng

MNTT

Mầm non Tư thục

ND

Nuôi dưỡng

QL

Quản lý

SL

Số lượng

GDMN

Giáo dục mầm non

HĐ BDCM

Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn


iv

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iv
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................................ ix
DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................................ ix
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................3
3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu .................................................4
4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................4
5. Giả thuyết khoa học ............................................................................................4

6. Nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................................5
7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................5
8. Đóng góp của đề tài ............................................................................................6
9. Cấu trúc luận văn ................................................................................................6
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
CHUYÊN MÔN THEO CHỦ ĐỀ CHO GIÁO VIÊN MẦM NON TƯ
THỤC .........................................................................................................................7
1.1. Sơ lược lịch sử về vấn đề nghiên cứu ...........................................................7
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................7
1.1.2. Ở Việt Nam...............................................................................................8
1.2. Một số lý luận cơ bản của đề tài .................................................................10
1.2.1 Quản lý ....................................................................................................10
1.2.2. Quản lý giáo dục .....................................................................................13
1.2.3. Nghề nghiệp và chuyên môn nghề nghiệp .............................................16
1.2.4. Giáo viên mầm non, hoạt động chuyên môn và hoạt động chuyên
môn theo chủ đề ................................................................................................17
1.2.5. Trường mầm non tư thục và hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo
chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục .............................................................20


v

1.2.6. Biện pháp quản lý và biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục ................................22
1.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo
viên mầm non tư thục .........................................................................................24
1.3.1. Hiệu trưởng trường mầm non tư thục:....................................................24
1.3.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên mầm non tư thục ........................................................................25
1.4. Đặc điểm của quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ

đề cho giáo viên mầm non tư thục .....................................................................28
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục.............................................29
1.5.1. Yếu tố khách quan ..................................................................................29
1.5.2. Yếu tố chủ quan ......................................................................................30
Kết luận chương 1 ...................................................................................................32
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
CHUYÊN MÔN THEO CHỦ ĐỀ CHO GIÁO VIÊN MẦM NON TƯ
THỤC QUẬN BẮC TỪ LIÊM THÀNH PHỐ HÀ NỘI .....................................33
2.1. Khái quát về vị trí địa lý, kinh tế - xã hội của quận Bắc Từ Liêm
thành phố Hà Nội ................................................................................................33
2.2 Khái quát tình hình giáo dục mầm non và giáo dục mầm non tư
thục Quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội .....................................................34
2.2.1. Khái quát chung về giáo dục mầm non và mầm non tư thục Quận
Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội trong những năm qua. ...................................34
2.2.2. Những thuận lợi và khó khăn chủ yếu của trường mầm non tư thục
so với trường mầm non công lập của quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà
Nội ....................................................................................................................38
2.3. Tổ chức khảo sát thực trạng .......................................................................40
2.3.1 Mục đích khảo sát ....................................................................................40
2.3.2. Đối tượng khảo sát..................................................................................41
2.3.3. Nội dung khảo sát ...................................................................................41
2.3.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................42
2.3.5. Địa điểm khảo sát ...................................................................................42
2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo
viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội ........................43


vi

2.4.1. Thực trạng chuyên môn của giáo viên mầm non tư thục quận Bắc
Từ Liêm thành phố Hà Nội ..............................................................................43
2.4.2. Nhận thức về vị trí, vai trị của bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên mầm non tư thục ........................................................................44
2.4.3. Thực trạng nhu cầu bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo
viên mầm non tư thục .......................................................................................46
2.4.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo
viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội ..........................48
2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội .........58
2.5.1. Vai trò của Hiệu trưởng và các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn theo chủ đề đã sử dụng .....................................................58
2.5.2. Kết quả điều tra và phân tích thực trạng quản lý hoạt động BDCM
theo chủ đề cho các giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà
Nội ....................................................................................................................61
2.6. Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn theo chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành Hà Nội .....68
2.6.1. Đánh giá mặt thành công của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn
theo chủ đề cho giáo viên .................................................................................68
2.6.2. Đánh giá mặt hạn chế của hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo
chủ đề cho giáo viên .........................................................................................69
2.7. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động BDCM
theo chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội ......70
2.7.1. Thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến quản lý hoạt động
BDCM theo chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành phố
Hà Nội...............................................................................................................70
2.7.2. Thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến quản lý hoạt
động BDCM theo chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành
phố Hà Nội........................................................................................................72
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG

CHUYÊN MÔN THEO CHỦ ĐỀ CHO GIÁO VIÊN MẦM NON TƯ
THỤC QUẬN BẮC TỪ LIÊM THÀNH PHỐ HÀ NỘI .....................................74
3.1. Một số nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý ....................................74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .........................................................74


vii

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .........................................................74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................75
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ..........................................................75
3.2. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo
chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội ..............76
3.2.1. Kế hoạch hóa hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề ngắn
hạn và dài hạn của nhà trường trên cơ sở cá nhân tự đăng ký..........................76
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng chun mơn theo chủ đề có trọng tâm, trọng
điểm căn cứ vào mục tiêu, yêu cầu nuôi dưỡng, giáo dục của trường mầm
non tư thục từng giai đoạn ................................................................................79
3.2.3. Chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên một cách
khoa học ............................................................................................................83
3.2.4. Quản lý đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp bồi dưỡng
chuyên môn theo chủ đề ...................................................................................87
3.2.5. Động viên và khuyến khích việc tự bồi dưỡng chun mơn theo
chủ đề của giáo viên .........................................................................................91
3.2.6. Kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên trường MNTT.............................................................................92
3.2.7. Quản lý việc thi đua, khen thưởng nhằm khuyến khích giáo viên
học tập, bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề ....................................................96
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................97
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã

được đề xuất ........................................................................................................98
3.4.1. Quy trình khảo nghiệm ...........................................................................98
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ..............................................................................99
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................106
1. Kết luận ...........................................................................................................106
2. Khuyến nghị ....................................................................................................107
DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ CĨ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN ..........................................................................109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................110
PHỤ LỤC


viii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1:

Số lượng trẻ cấp học mầm non quận Bắc Từ Liêm.............................34

Bảng 2.2:

Chất lượng chăm sóc, ni dưỡng trẻ mầm non .................................35

Bảng 2.3:
Bảng 2.4:

Số lượng đội ngũ CBQL, GV trường MN quận Bắc Từ Liêm ...........36
Thực trạng trình độ đào tạo của GVMN quận Bắc Từ Liêm ..............37

Bảng 2.5:

Thực trạng về độ tuổi của GV các trường MN quận Bắc Từ Liêm
năm học 2015 - 2016 ...........................................................................37

Bảng 2.7:

Sơ lược về khách thể chọn nghiên cứu ...............................................41

Bảng 2.8:

Thực trạng nhận thức của CBQL và giáo viên về vị trí vai trò

Bảng 2.9:

của BDCM theo chủ đề cho giáo viên trường mầm non tư thục ........44
Biểu hiện về vai trò của BDCM theo chủ đề cho giáo viên

Bảng 2.10:
Bảng 2.11:
Bảng 2.12:
Bảng 2.13:
Bảng 2.14:
Bảng 2.15:
Bảng 2.16:

Bảng 2.18.
Bảng 2.19:
Bảng 2.20:

MNTT ..................................................................................................45

Bảng tổng hợp nhu cầu BDCM theo chủ đề của giáo viên
trường mầm non tư thục ......................................................................46
Tổng hợp số lượng đánh giá các chủ đề chuyên môn cần BDCM
theo chủ đề cho giáo viên ....................................................................47
Thực trạng về nội dung bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho
giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội .....49
Thực trạng về hình thức bồi dưỡng chun mơn theo chủ đề cho
giáo viên ..............................................................................................53
Thực trạng về phương pháp bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên mầm non quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội...........55
Đánh giá mức độ phù hợp về thời gian tổ chức BDCM theo chủ
đề cho GVMN .....................................................................................56
Thực trạng hình thức kiểm tra, đánh giá sau các đợt bồi dưỡng
chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục quận
Bắc Từ Liêm ........................................................................................57
Những biện pháp Hiệu trưởng đã sử dụng trong công tác quản lý
hoạt động BDCM theo chủ đề cho giáo viên MNTT ..........................59
Thực trạng xây dựng kế hoạch BDCM theo chủ đề cho giáo viên .....62
Công tác tổ chức hoạt động BDCM theo chủ đề cho GV trường
MNTT ..................................................................................................64


ix

Bảng 2.21:

Thực trạng chỉ đạo hoạt động BDCM theo chủ đề cho giáo viên .......65

Bảng 2.22:

Công tác quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt động BDCM theo
chủ đề cho giáo viên MNTT ...............................................................67
Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến quản lý hoạt động BDCM

Bảng 2.24:

theo chủ đề cho giáo viên MNTT quận Bắc Từ Liêm thành phố
Hà Nội .................................................................................................72
Bảng 3.1:

Tổng hợp ý kiến về tính cần thiết của các biện pháp đã đề xuất.........99

Bảng 3.2:
Bảng 3.3:

Tổng hợp ý kiến về tính khả thi của các biện pháp đề xuất ..............101
Tổng hợp kết quả về tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp ...................................................................................................103

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý ......................100
Biểu đồ 3.2: Đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp đã đề xuất của 130
thể nghiệm .........................................................................................102
Biểu đồ 3.3: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp .....104

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Cấu trúc hệ thống quản lý ........................................................................11
Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ của các chức năng trong chu trình quản lý .........................13
Sơ đồ 1.3: Quản lý Giáo dục mầm non .....................................................................15
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp ..............................................................98

1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến lĩnh vực
Giáo dục và Đào tạo. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI khẳng
định: “Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn Đảng, của nhân lực và bồi dưỡng
nhân tài. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo phải được ưu tiên và đi trước. Mục tiêu cốt
lõi của GD&ĐT là hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực con người Việt
Nam. Phải đổi mới mạnh mẽ, sâu sắc nhận thức và tư duy về giáo dục và đào tạo;
về công tác quản lý giáo dục; về nội dung, phương pháp giáo dục; hình thức và
phương pháp đánh giá chất lượng giáo dục; cơ chế, chính sách đầu tư tài chính”.
Nhằm thực hiện chủ trương giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhiều chính sách
ưu đãi cho giáo dục mầm non đã được Chính phủ ban hành, đặc biệt là chú trọng
đến công tác tuyên truyền, phát huy ảnh hưởng của giáo dục mầm non sâu rộng
trong cộng đồng, huy động xã hội hóa trong cộng đồng dân cư cùng chăm lo đầu tư
cho giáo dục.
Quyết định số 711/QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 13 tháng 6 năm
2012 phê duyệt “Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020 với quan điểm chỉ đạo
là: “Thực hiện các chính sách ưu đãi về vật chất và tinh thần tạo động lực cho các
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, nhất là giáo viên mầm non; có chính sách đặc
biệt nhằm thu hút các nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia có kinh nghiệm và uy tín
trong và ngồi nước tham gia phát triển giáo dục… Khuyến khích các tổ chức, cá
nhân nước ngoài, tổ chức quốc tế, người Việt nam định cư ở nước ngoài đầu tư, tài
trợ cho giáo dục…” hoàn toàn phù hợp với xu thế chung trên thế giới hiện nay về
phát triển nền giáo dục quốc dân. Đó là sự huy động tồn xã hội làm giáo dục, động
viên các tầng lớp nhân dân góp sức xây dựng nền giáo dục quốc dân dưới sự quản
lý của Nhà nước, là một quan điểm chỉ đạo của Đảng và nhà nước Việt Nam xã hội

chủ nghĩa đối với sự nghiệp phát triển giáo dục hướng tới công tác giáo dục thực sự
là sự nghiệp của dân, do dân và vì dân.


2

Trong văn bản số: 4358/BGDĐT-GDMN của Bộ GD&ĐT về Hướng dẫn
thực hiện nhiệm vụ năm học 2016 - 2017 đã ghi rõ: “Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng
CBQL, GVMN thực hiện Chương trình GDMN điều chỉnh. Đổi mới sinh hoạt
chuyên mơn, tăng cường hình thức sinh hoạt chun mơn theo cụm, khối, tổ, nhóm,
tập trung, qua mạng; coi trọng bồi dưỡng kỹ năng thực hành tổ chức các hoạt động
chăm sóc, giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” cho CBQL, GVMN.
Nâng cao năng lực CBQL, GVMN ứng dụng CNTT trong quản lý và chăm sóc,
giáo dục trẻ…Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình độ, năng lực chuyên mơn,
nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp, tình thương, trách nhiệm của CBQL, GVMN đối
với trẻ”.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, giáo dục mầm non đã có
những bước phát triển không ngừng. Sự phát triển về quy mô trường lớp được mở
rộng nhanh chóng, bên cạnh các trường cơng lập là các loại hình trường ngồi cơng
lập - trường mầm non tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội nói chung và ở trên địa
bàn quận Bắc Từ Liêm nói riêng. Điều này đã giúp việc tăng tỉ lệ huy động trẻ mầm
non đến trường, lớp, phần nào giúp việc giảm tải trong các trường mầm non công
lập, đặc biệt tại các thành phố lớn, các khu vực đông dân cư, những nơi chưa được
nhà nước đầu tư xây dựng các trường mầm non trên địa bàn.
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt
nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ của trẻ em. Giáo dục mầm non có ảnh
hưởng lớn đến việc tạo dựng cho trẻ thơ một nhân cách phát triển toàn diện. Chính
vì lẽ đó việc chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non đang là một trong những mối quan
tâm hàng đầu của cả nhân loại.
Trong báo cáo giám sát toàn cầu về giáo dục cho mọi người năm 2005,

UNESCO đã đánh giá: “Những năm đầu của cuộc sống là giai đoạn chủ yếu của
phát triển trí tuệ, nhân cách và hành vi”,“Bằng chứng cho thấy rằng, việc chăm sóc
giáo dục trẻ ở lứa tuổi trước tuổi học có liên quan đến việc phát triển nhận thức và
xã hội tốt hơn”.


3

Điều 21, 22 Luật giáo dục năm 2005 (Luật sửa đổi bổ sung năm 2009) đã xác
định nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục mầm non “Giáo dục mầm non thực hiện việc
ni dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ từ 3 tháng tuổi đến 6 tuổi”,“mục tiêu của giáo
dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1”.
Muốn làm tốt vấn đề đó thì trước hết phải tăng cường công tác quản lý hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn trong các trường mầm non. Bởi trong trường mầm
non, đội ngũ giáo viên phụ trách việc nuôi dưỡng, chăm sóc - giáo dục trẻ trực tiếp
hàng ngày. Đội ngũ giáo viên là lực lượng góp phần vơ cùng to lớn trong việc nâng
cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ trong mỗi trường mầm non. Để đạt mục đích
đó thì việc bồi dưỡng chun mơn thường xun, khơng ngừng nâng cao trình độ
cho giáo viên là hết sức quan trọng, là nhân tố chính góp phần quyết định thực hiện
mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Sự thành công hay thất bại trong nhà trường không chỉ do cán bộ quản lý, mà
đội ngũ giáo viên cũng là lực lượng quan trọng làm nên thắng lợi của nhà trường.
Trước những yêu cầu của đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đội ngũ
giáo viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên mầm non trong các trường mầm non tư thục
còn những bất cập cả về số lượng, hạn chế về trình độ và chưa đáp ứng được yêu
cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Việc quản lý tốt hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn của Hiệu trưởng cho giáo viên trường mầm non nói chung và
trường mầm non tư thục nói riêng sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo viên,
nâng cao chất lượng trường mầm non tư thục.

Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài:“Quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ
Liêm thành phố Hà Nội” để nghiên cứu với mục đích góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm phát triển đáp ứng yêu cầu đổi
mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn theo chủ đề để đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi


4

dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm
thành phố Hà Nội, nhằm góp phần nâng cao chất lượng chun mơn đội ngũ giáo
viên trường mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội.
3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm
non tư thục.
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1. Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục.
4.2. Khách thể điều tra: Cán bộ quản lý và giáo viên mầm non của 8 trường
mầm non tư thục trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội, cán bộ Phòng
Giáo dục mầm non Sở GD&ĐT thành phố Hà Nội, cán bộ Phòng GD&ĐT quận
Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội.
4.3. Địa bàn nghiên cứu: Gồm 8 trường mầm non tư thục trên địa bàn quận
Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội là những trường mầm non tư thục trực thuộc sự

quản lý hoạt động của Phòng GD&ĐT quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội ( MN
An Tiên, MN Sơn Ca Bông, MN Sơn Hà, MN NCE, MN Sao Mai, MN Tuổi Hoa,
MN Tuổi Thơ TD, MN 20-10)
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm
non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội trong thời gian qua đã đạt được
kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quản lý cịn có những bất cập, do các biện
pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn chưa thật hợp lý, chưa thật khoa
học. Do vậy, nếu áp dụng một cách đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn theo chủ đề phù hợp với các trường mầm non tư thục quận
Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội do tác giả đã đề xuất thì sẽ góp phần nâng cao
chất lượng chuyên môn của đội ngũ giáo viên đối với việc thực hiện mục tiêu


5

chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non các trường mầm non tư thục trên địa bàn quận
Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Hệ thống hóa được một số vấn đề về lý luận về quản lý hoạt động bồi
dưỡng chuyên môn theo chủ đề đối với giáo viên mầm non .
6.2. Khảo sát thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn và thực trạng
quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư
thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội
6.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo
chủ đề cho giáo viên mầm non nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ.
6.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các nguồn tài liệu lý luận và

thực tiễn có liên quan đến quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
trường mầm non tư thục bao gồm:
Các tài liệu, các văn kiện của Đảng, của nhà nước có liên quan đến nhà
trường mầm non tư thục (Luật Giáo dục, Điều lệ trường mầm non, Quy chế tổ chức
và hoạt động trường mầm non tư thục...).
Các kết quả nghiên cứu, tài liệu về hoạt động quản lý giáo dục, quản lý hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: xây dựng các bảng điều tra phù hợp với nội dung đề
tài luận văn, thống kê, phân tích các dữ liệu để có những đánh giá chính xác về quản
lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên trường mầm non Tư thục trong
thời gian qua.
- Phương pháp chuyên gia: Thông qua bảng hỏi các ý kiến chuyên gia, các cán
bộ quản lý giáo dục để khảo sát tình hình quản lý hoạt động bồi dưỡng chun mơn
cho giáo viên trường mầm non Tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội.


6

- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: xin ý kiến từ các Hiệu trưởng trường
mầm non quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội, lựa chọn các ý kiến tốt bổ sung vào
quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên trường mầm
non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội .
- Phương pháp khảo nghiệm: xin ý kiến đánh giá của các chuyên gia, cán bộ
quản lý giáo dục, phỏng vấn và các kết quả nghiên cứu, các biện pháp được đề xuất
trong luận văn.
7.3. Nhóm các phương pháp xử lý thơng tin
Xử lý các kết quả nghiên cứu bằng phương pháp thống kê trong Tốn
(Spearman, tính %, sơ đồ hóa, mơ hình hóa) để chứng minh, phân tích, xử lý số liệu
điều tra, định lượng kết quả nghiên cứu từ đó rút ra các kết luận khoa học), sử dụng

phần mềm tin học và sử dụng các bảng biểu, sơ đồ và đồ thị để phục vụ nghiên cứu
và biểu đạt các kết quả nghiên cứu.
8. Đóng góp của đề tài
Đề tài góp phần nâng cao biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà
Nội nói riêng và cho giáo viên các trường mầm non trên địa bàn thành phố Hà Nội
nói chung.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài các phần ký hiệu viết tắt, mục lục, mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh
mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo
chủ đề cho giáo viên mầm non tư thục.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ
đề cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề
cho giáo viên mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội


7

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
BỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔN THEO CHỦ ĐỀ
CHO GIÁO VIÊN MẦM NON
1.1. Sơ lược lịch sử về vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Cùng với sự phát triển của xã hội, khoa học quản lý đã đi vào tất cả các lĩnh
vực hoạt động của con người và trở thành hoạt động mang tính phổ biến trong xã
hội lồi người.
Nếu nói giáo dục là hiện tượng xã hội, vĩnh hằng thì quản lý giáo dục cũng như

vậy. Giáo dục xuất hiện nhằm thực hiện cơ chế truyền kinh nghiệm lịch sử - xã hội loài
người, của thế hệ đi trước cho thế hệ đi sau có trách nhiệm kế thừa, phát triển nó một
cách sáng tạo, làm cho xã hội và bản thân con người phát triển không ngừng.
Giáo dục ngày nay không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ lại cho người học
hiểu biết những tri thức, kỹ năng đã có do con người tích lũy được từ ngàn xưa, mà
phải dạy cho người học biết vận dụng những điều đã biết, đã hiểu ấy vào các lĩnh
vực khác của đời sống xã hội. Không những vậy, giáo dục phải khơi dậy, làm sống
lại những tiềm năng sẵn có của con người làm cho người học trở nên năng động,
sáng tạo, ln mong muốn tìm tịi, khám phá và phát hiện thêm những tri thức mới
trên nền những tri thức đã biết. Để đạt được mục đích đó, quản lý được coi là nhân
tố tổ chức, chỉ đạo việc thực thi cơ chế nêu trên.
Từ xưa đã có nhiều tác giả nghiên cứu về quản lý. Ở phương Đông cổ đại,
đặc biệt là ở Trung Hoa đã xuất hiện những nhà tư tưởng về quản lý lỗi lạc như
Khổng Tử (511-479 TCN), Mạnh Tử (312-289 TCN) chủ trương dùng “Đức Trị”,
nhấn mạnh vai trò làm chủ của nhân dân và trách nhiệm phục vụ dân của người cầm
quyền. Trong đó, Hàn Phi Tử (280-233 TCN), Thượng Ưởng lại quan tâm đến
quyền lực, chủ trương dùng “Pháp trị” để quản lý xã hội.0
Một số cơng trình của tác giả nước ngồi như: M.I Kondakov - Cơ sở lý luận
khoa học quản lý giáo dục-Trường Cán bộ quản lý giáo dục và Viện khoa học giáo
dục 1984; Hard Koontz, Những vấn đề cốt yếu về quản lý của Frederich Winslow


8

Taylor: “Quản lý là một nghệ thuật nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra thông qua việc
điều khiển, chỉ huy, phối hợp, hướng dẫn hoạt động của những người khác”.
1.1.2. Ở Việt Nam
Thời kỳ phong kiến Việt Nam, tư tưởng quản lý cũng xuất hiện từ thời tiền
Lê hướng vào “Pháp trị”, thời nhà Lý hướng vào “Đức trị”, thời Hậu Lê kết hợp
“Pháp trị và Đức trị”.

Nhiều nhà sư phạm trong nước với các cơng trình nghiên cứu về quản lý giáo
dục như: Đặng Quốc Bảo - Một số khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục - Trường
Quản lý giáo dục và đào tạo Trung Ương I, Hà Nội 1997; Trần Kiểm - Những vấn
đề cơ bản của quản lý giáo dục - NXB Đại học sư phạm 2009; Nhóm tác giả Bùi
Minh Hiển, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo-Quản lý Giáo dục - NXB Đại học Sư
phạm 2009. Phạm Khắc Chương (2004).
Tác giả Hà Sĩ Hồ viết: “Hiệu trưởng là người luôn biết kết hợp một cách hữu
cơ sự quản lý và dạy học với sự quản lý các quá trình bộ phận. Hoạt động dạy và
học các bộ môn và hoạt động khác hỗ trợ cho hoạt động dạy nhằm làm cho tác động
giáo dục hoàn chỉnh và trọn vẹn”.[25]
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên để nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung và chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ trong các trường
mầm non nói riêng là một vấn đề thời sự và được nhiều người quan tâm. Trong quá
trình nghiên cứu đề tài, các nhà nghiên cứu đã đứng ở các góc độ khác nhau để tìm
ra các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên mơn hiệu quả nhưng đều
chung một mục đích là mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong
các nhà trường. Sau một thời gian tìm tịi, nghiên cứu, tơi thấy rằng đã có nhiều
cơng trình nghiên cứu vấn đề quản lý hoạt động chuyên môn như:
Luận văn thạc sĩ QLGD Nguyễn Thị Thúy (2002): “Các biện pháp nâng cao
năng lực quản lý chuyên môn của Hiệu trưởng các trường mầm non Hà Nội”
Luận văn thạc sĩ QLGD Nguyễn Thị Loan (2002):“ Một số biện pháp quản
lý của Hiệu trưởng nhằm tăng cường công tác chuyên môn cho đội ngũ giáo viên
mầm non tỉnh Thái Nguyên”.


9

Luận văn thạc sĩ QLGD Đinh Thị Bích Thủy (2012):“Quản lý hoạt động bồi
dưỡng kĩ năng sư phạm cho giáo viên mầm non ngồi cơng lập tại quận Hồng Mai,
thành phố Hà Nội”.

Luận văn thạc sĩ QLGD Nguyên Văn Tiến (2000): “Một số biện pháp nâng cao
hiệu quả quản lý chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS ngoại thành Hải Phịng”
Luận văn thạc sĩ QLGD Phạm Quỳnh Anh (2000): “Hồn thiện một số biện
pháp quản lí chun mơn của Hiệu trưởng trường THPTDL Hà Nội”.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu đều đề cập đến hoạt động quản lý
giáo dục ở các cấp độ, bình diện khác nhau vơ cùng phong phú như quản lý cấp học,
quản lý đội ngũ, quản lý cơ sở vật chất, quản lý nội dung, chương trình, quản lý
mục tiêu, quản lý bồi dưỡng…Chúng ta có thể rút ra được nhiều bài học quý báu về
quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn của cán bộ quản lý cho giáo viên từ
những cơng trình nghiên cứu trên. Tuy nhiên chưa có cơng trình nào tập trung
nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên
trường mầm non tư thục. Là hiệu trưởng của một trường mầm non tư thục, ngồi
cơng tác quản lý chung tại trường tơi cịn tham gia vào “câu lạc bộ các Hiệu trưởng”
quản lý tham mưu cùng với phịng GD&ĐT bồi dưỡng chun mơn cho các trường
mầm non tư thục trên địa bàn quận, tơi thấy rõ vị trí, vai trị của việc giáo dục trẻ
trong mỗi cơ sở giáo dục mầm non. Vì vậy, người cán bộ quản lý phải có những
biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn hiệu quả và phù hợp với đơn vị
mình. Song để vận dụng vào thực tiễn một cách phù hợp và sáng tạo nâng cao hiệu
quả cơng tác của mình, tơi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên
môn theo chủ đề cho giáo viên trường mầm non tư thục quận Bắc Từ Liêm
thành phố Hà Nội”
Đề tài nghiên cứu với mong muốn góp một phần nhỏ vào việc nâng cao chất
lượng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề trong các trường mầm non
ngồi cơng lập quận Bắc Từ Liêm. Đây là một hệ thống nhà trường mầm non đang
phát triển rất mạnh mẽ có những đóng góp rất to lớn, tích cực, song cũng cịn rất
nhiều khó khăn trong hoạt động quản lý nhằm thực hiện mục tiêu chăm sóc - giáo


10

dục trẻ mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo
hiện nay.
1.2. Một số lý luận cơ bản của đề tài
1.2.1 Quản lý
1.2.1.1 Khái niệm quản lý
Ngay từ buổi bình minh của lịch sử nhân loại, con người đã sớm biết quy tụ
nhau thành bầy đàn, nhóm để tồn tại và phát triển. Chính từ đây làm xuất hiện một
dạng lao động đặc biệt đó là lao động quản lý. Trong bộ “Tư bản” C.Mác đã nói đến
sự cần thiết của quản lý: “Bất cứ một lao động xã hội hay lao động chung mà tiến
hành trên quy mô khá lớn, đều yêu cầu phải có một sự chỉ đạo để điều hòa các hoạt
động cá nhân…Một nghệ sĩ độc tấu tự điều khiển lấy mình, nhưng một dàn nhạc thì
cần phải có nhạc trưởng”[7].
Theo Harold Koontz, Cyril Odonnel, Heinz Weihrich: “Quản lý là thiết kế và
duy trì một mơi trường mà trong đó các cá nhân làm việc với nhau trong nhóm, có
thể hồn thành các nhiệm vụ và mục tiêu đã định”[17].
Theo tác giả Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt: “Quản lý là một quá trình định
hướng, quá trình có mục tiêu, quản lý một hệ thống nhằm đạt được những mục tiêu
nhất định”[39].
Tác giả Nguyễn Văn Lê cho rằng: “Quản lý là một hệ thống xã hội, là khoa
học và nghệ thuật tác động vào từng thành tố của hệ thống bằng những phương
pháp thích hợp, nhằm đạt được mục tiêu đề ra cho hệ và từng thành tố hệ”[31].
Tác giả Nguyễn Ngọc Quang định nghĩa: “Quản lý là tác động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể người lao động (nói chung là khách thể
quản lý) nhằm thực hiện những mục tiêu dự kiến”[36].
Theo các tác giả Hoàng Minh Thao và Hà Thế Truyền cho rằng: “Quản lý là
hướng vào trật tự và sự phát triển, nhất quán của tổ chức”[21].
Tác giả Phạm Khắc Chương cho rằng: “Quản lý là một khái niệm ghép
“Quản” và “lý”.“Quản” có hàm nghĩa rất phong phú: cai quản, thống trị, giữ gìn,
theo dõi…Theo góc độ điều khiển,“quản” có thể hiểu là lái, điều khiển, chỉ huy,
kiểm soát.[41]

11

Vì vậy trong xã hội có nhiều khái niệm liên quan với từ “quản” như quản
giáo, quản thúc, quản tượng, quản gia, quản trị…“Lý” theo hàm nghĩa khoa học,
khách quan nâng cao hiệu quả hoạt động “quản” [41].
*Từ những ý chung của định nghĩa, theo thực tiễn công tác quản lý, tơi sử dụng
định nghĩa của nhóm tác giả Bùi Minh Hiền -Vũ Ngọc Hải- Đặng Quốc Bảo:
“Quản lý là q trình tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý tới
đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra”[6].
Quản lý thể hiện mối quan hệ giữa hai bộ phận (hay phân hệ) đã là chủ thể
quản lý (là cá nhân hay tổ chức làm nhiệm vụ quản lý, điều khiển) và đối tượng
quản lý (là bộ phận chịu sự quản lý) đây là quan hệ ra lệnh - phục tùng, khơng đồng
cấp và có tính bắt buộc.Quản lý bao giờ cũng tồn tại với tư cách là một hệ thống
gồm các thành phần: Chủ thể quản lý (người quản lý, tổ chức quản lý); Khách thể
quản lý (đối tượng quản lý); Cơ chế quản lý; Mục tiêu chung.Quản lý xét về mặt
công nghệ là sự vận động của thông tin.
* Mục tiêu cuối cùng của quản lý là chất lượng sản phẩm và lợi ích phục vụ
mọi người.
Phương pháp
quản lý

Cơ chế quản lý

Đối tượng
quản lý

Chủ thể
quản lý

Công cụ
quản lý

Cơ chế quản lý

Sơ đồ 1.1: Cấu trúc hệ thống quản lý

Mục
tiêu


12

1.2.1.2. Chức năng quản lý:
Chức năng quản lý là một thể thống nhất những hoạt động tất yếu của chủ
thể quản lý nảy sinh từ sự phân công, chuyên môn hóa trong hoạt động quản lý
nhằm thực hiện mục tiêu chung của quản lý. Chức năng quản lý xác định khối
lượng các cơng việc cơ bản và trình tự các cơng việc của q trình quản lý, mỗi
chức năng có nhiều nhiệm vụ cụ thể là quá trình liên tục của các bước công việc tất
yếu phải thực hiện.
Hiện nay vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về các chức năng quản lý:
Theo Gulich thì có 5 chức năng quản lý: Kế hoạch hóa (Planing), tổ chức
(organizing), bảo đảm nhân sự (Staffing), điều hành (directing), phối hợp (
coordinating); Theo Henry Fayol (1841- 1925) thì có 5 chức năng nhưng khác với
Gulich: kế hoạch hóa, ra lệnh chỉ huy, phối hợp, tổ chức, kiểm tra; theo tài liệu của
Unesco: kế hoạch hóa, tổ chức, bố trí biên chế, chỉ đạo, phối hợp, tổng kết, quyết
toán ngân sách. Tuy rằng các quan điểm trên không thống nhất về số lượng các
chức năng nhưng nhìn chung tương đối trùng khớp về bản chất của các chức năng
quản lý. Do vậy theo tơi thì quản lý có 4 chức năng cơ bản sau:

- Chức năng lập kế hoạch: Đây là chức năng hạt nhân, quan trọng nhất của
quá trình quản lý. Lập kế hoạch tức là phải vạch ra mục tiêu, xác định các bước đi
và các biện pháp cụ thể để đạt tới mục tiêu.
- Chức năng tổ chức: Đảm bảo tạo thành sức mạnh của tổ chức để thực hiện
thành công kế hoạch đúng như Lê Nin đã nói: “Tổ chức là nhân tố sinh ra hệ toàn
vẹn biến một tập hợp các thành tố rời rạc thành một thể thống nhất, người ta gọi là
hiệu ứng tổ chức”. Ta cần xem xét tổ chức dưới hai góc độ đó là: Tổ chức bộ máy
và tổ chức công việc:
+ Tổ chức bộ máy: sắp xếp bộ máy đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu và
các nhiệm vụ phải đảm nhận.
+ Tổ chức công việc: là điều khiển để sắp xếp công việc hợp lý: nên làm cái
gì trước, cái gì sau, phân cơng phân nhiệm rõ ràng: ai làm việc gì? Và liên kết công
việc tức là sau khi phân công cơng việc cần ràng buộc nhau bằng tính chất mối quan


13

hệ để mọi người vào mục tiêu chung. Phải xác định rõ mối quan hệ, (chính, phụ, chi
phối, phụ thuộc)
- Chức năng chỉ đạo: Chức năng này có tính chất tác động đến con người
bằng các mệnh lệnh làm cho người dưới quyền phục tùng và làm việc đúng với kế
hoạch và nhiệm vụ được phân công.
- Chức năng kiểm tra: Là thu nhập những thơng tin ngược từ phía bộ máy.
Để kiểm soát hoạt động của bộ máy nhằm điều chỉnh kịp thời các sai sót, lệch lạc để
bộ máy đạt được mục tiêu.
* Các chức năng quản lý tạo thành một hệ thống thống nhất với một trình tự
nhất định, trong đó từng chức năng vừa có tính độc lập tương đối, vừa có mối quan
hệ phụ thuộc với chức năng khác. Các chức năng tạo thành một chu trình quản lý
của một hệ thống.
Lập kế hoạch

Thơng tin QL
Kiểm tra

Tổ chức

Chỉ đạo

Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ của các chức năng trong chu trình quản lý
1.2.2. Quản lý giáo dục
1.2.2.1. Khái niệm quản lý giáo dục
Với cách tiếp cận khác nhau, các nhà nghiên cứu đã đưa ra khái niệm quản lý
giáo dục khác nhau:
- Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là quản lý trường học,
thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình tức là


14

đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục,
mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh [20].
- Tác giả Đặng Quốc Bảo lại cho rằng: “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng
quát là hoạt động điều hành, phối hợp của các lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy công
tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội”[15].
- Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo dục là những tác động có
mục đích, có kế hoạch hợp quy luật của chủ thể quản lý, nhằm làm cho hệ thống
vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính
chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy
học, giáo dục thế hệ trẻ. Đưa giáo dục đến mục tiêu dự kiến tiến lên trạng thái mới
về vật chất”[36].

- Tác giả Trần Kiểm có viết: “Quản lý trường học là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận
hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối
với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh” [49].Tác giả cũng cho
rằng “Quản lý trường học là quản lý hoạt động dạy học…Có tổ chức được hoạt
động dạy học, thực hiện được các tính chất của nhà trường phổ thông Việt Nam xã
hội chủ nghĩa mới quản lý được giáo dục, tức là cụ thể hóa đường lối giáo dục của
Đảng và biến đường lối đó thành hiện thực, đáp ứng yêu cầu của nhân dân, của đất
nước” [49].
*Tóm lại: Quản lý giáo dục chính là q trình tác động có định hướng của
nhà quản lý giáo dục trong việc vận dụng nguyên lý, phương pháp chung nhất của
quản lý nhằm đạt được những mục tiêu đề ra.
1.2.2.2. Quản lý giáo dục mầm non tư thục
Quản lý giáo dục mầm non nằm trong hệ thống công tác quản lý giáo dục
nhưng khách thể quản lý là các cơ sở giáo dục mầm non, nơi thực hiện nhiệm vụ
chăm sóc giáo dục trẻ từ 3 tháng đến 72 tháng tuổi. Cũng như các bậc học khác
trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non cũng có mạng lưới quản lý
chun mơn của bậc học từ trên xuống dưới: Từ cấp Bộ xuống Sở, Phòng và tới các


15

trường mầm lớp mầm non. Về phương diện chuyên môn, giáo dục mầm non nói
chung được quản lý theo mơ hình sau:

Cấp trung ương

Bộ giáo dục và đào tạo
Vụ Giáo dục Mầm non

Cấp tỉnh

Sở Giáo dục và đào tạo
Phòng Giáo dục Mầm non

Cấp quận, huyện

Phòng Giáo dục và Đào tạo
Tổ GDMN hoặc CB chuyên trách mầm non

Cấp phường, xã

Cơ sở giáo dục mầm non
(Trường mầm non; trường mẫu giáo; nhà trẻ;
nhóm trẻ; lớp mẫu giáo độc lập

Sơ đồ 1.3: Quản lý Giáo dục mầm non
*Vì vậy, quản lý giáo dục mầm non nói chung được hiểu là: “Là hệ thống
những tác động có mục đích, có kế hoạch của các cấp quản lý đến các cơ sở giáo dục
mầm non nhằm tạo ra những điều kiện tối ưu cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục
mầm non là giúp trẻ em phát triển tồn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ,
hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1” [30]
Còn đối với quản lý giáo dục mầm non tư thục nói riêng: Theo Quyết định số
04/VBHN-BGDĐT ngày 24 tháng 12 năm 2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về
việc Ban hành Điều lệ trường mầm non ban hành quy chế tổ chức và hoạt động
trường mầm non tư thục trong Chương II Điều 18 quy định:
Hội đồng quản trị đối với nhà trường, nhà trẻ dân lập, tư thục được gọi chung
là Hội đồng trường. Hội đồng trường là tổ chức chịu trách nhiệm quyết đinh về
phương hướng hoạt động của nhà trường, nhà trẻ, huy động và giám sát việc sử