Quản lý hoạt động dạy học môn toán theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học phổ thông đoàn kết hai bà trưng thành phố hà nội (tt)

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Để thực hiện thành công Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam
2011–2020, Nghị quyết 29-NĐ/TW ngày 04 tháng 01 năm 2013 của Ban
chấp hành Trung Ương Đảng khóa XI đã thơng qua Đề án “Đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế”. Như vậy, đổi mới giáo dục nói chung và đổi
mới phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học
sinh nói riêng đang trở thành yêu cầu bức thiết của giáo dục phổ thông
nước ta, nhằm tạo ra một nguồn lực phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa nước nhà.
Trong Trường trung học phổ thơng thì mơn Tốn có vai trị, vị trí, ý
nghĩa rất quan trọng, nó không chỉ là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt
nghiệp trung học phổ thơng quốc gia mà nó cịn góp phần vào việc phát
triển nhân cách, năng lực, phẩm chất, khả năng phân tích, khả năng tổng
hợp, tính trìu tưởng hóa, tính khái qt hóa, …, rèn luyện cho người học
đức tính cẩn thận, tính kỷ luật, tính phê phán, tính sáng tạo, bồi dưỡng óc
thẩm mỹ, …Ngồi ra mơn Tốn cịn là cơng cụ giúp học các mơn học
khác.
Ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố
Hà Nội, mơn Tốn ln được coi trọng và được quan tâm đặc biệt của ban
giám hiệu, từ công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên môn Tốn đến cơng tác
điều hành, kiểm tra, đánh giá việc giảng dạy mơn Tốn của giáo viên và
việc học tập mơn Tốn của học sinh. Tuy nhiên, về phía giáo viên, việc
giảng dạy vẫn mang tính truyền thụ kiến thức, ít chú trọng đến phát triển


2

tư duy, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành của người học, chủ yếu vẫn
là chữa và hướng dẫn cho học sinh làm các bài tập theo dạng, theo chuyên
đề nhằm mục đích trang bị cho học sinh những kiến thức phục vụ cho việc
kiểm tra, thi tốt nghiệp; cịn với học sinh thì chưa có sự sáng tạo trong học
tập, lười suy nghĩ, không chủ động tiếp nhận kiến thức, khi học thì máy
móc làm theo, thậm trí còn học thuộc lòng lời giải; đối với ban giám hiệu
thì việc quản lý chủ yếu là dựa vào kế hoạch, sự phân cơng của tổ, nhóm
chun mơn và kết quả kiểm tra thông qua các bài kiểm tra cuối kỳ, cuối
năm và tỷ lệ đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Chưa thực sự chú ý đến
việc phát triển năng lực cho từng đối tượng học sinh.
Vì lý do trên, tác giả chọn vấn đề nghiên cứu: “Quản lý hoạt động
dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường
trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội”
nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và chất lượng dạy học mơn
Tốn của nhà trường, đáp ứng u cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo hướng này ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai
Bà Trưng, thành phố Hà Nội, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học
mơn Tốn của nhà trường và đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo
dục trung học phổ thông hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học
sinh trung học phổ thông.


3

4.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành
phố Hà Nội.
4. Giả thuyết khoa học
Hiện nay hoạt động dạy học mơn Tốn ở Trường trung học phổ thơng
Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội đã có nhiều đổi mới tích cực
nhưng hiệu quả chưa cao. Nếu xây dựng và thực hiện được các biện pháp
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực của
học sinh một cách đồng bộ, có hệ thống thì sẽ góp phần phát triển năng lực
học tập của học sinh, nâng cao chất lượng hoạt động dạy học mơn Tốn và
giáo dục của nhà trường.
5. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ
thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội trong ba năm gần đây.
Từ đó, đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận, đặc trưng của hoạt động dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường trung học phổ
thông.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn
Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.


4

- Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực của học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu các tài liệu, các cơng trình khoa học, các văn kiện của
Đảng, các chủ trương chính sách pháp luật của Nhà nước, của ngành giáo
dục có liên quan đến quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, quản lý hoạt
động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường
THPT.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Điều tra bằng phiếu hỏi:
Phương pháp này nhằm mục đích khảo sát các nhóm đối tượng là cán
bộ quản lý và giáo viên. Các tài liệu điều tra được sẽ là những thơng tin
quan trọng cho q trình nghiên cứu và đề xuất những giải pháp khoa học.
- Phương pháp quan sát sư phạm
Nhằm thu thập thông tin qua việc quan sát hoạt động dạy học và quản
lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh của
cán bộ quản lý, giáo viên ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà
Trưng, thành phố Hà Nội. Xin ý kiến của một số nhà quản lý giáo dục có
kinh nghiệm, lãnh đạo và chuyên viên, nhằm hiểu rõ thực trạng và có một
số đề xuất biện pháp quản lý phù hợp.
- Phương pháp chuyên gia
Thông qua các bảng hỏi các ý kiến chuyên gia, các cán bộ quản lý
giáo dục có nhiều kinh nghiệm để khảo sát thực trạng quản lý hoạt động


5

dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung
học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.

- Phương pháp phân tích, tổng hợp
Phương pháp này được sử dụng với mục đích đánh giá những mặt
tích cực và hạn chế của quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng,
thành phố Hà Nội, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý khả thi, phù hợp.
7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Sử dụng thống kê tốn học để xử lý các kết quả nghiên cứu, sử
dụng phần mềm tin học để biểu đạt các kết quả nghiên cứu như bảng
biểu.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và
phụ lục, nội dung chính luận văn được trình bày trong 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn
theo hướng phát triển năng lực học sinh trung học phổ thông.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn
Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn
Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.


6

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN
TỐN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Khổng Tử (551- 479 trước công nguyên) với quan điểm dạy học gắn

liền với phương pháp dạy học mơn Tốn hiện nay là: “Dùng cách gợi mở, đi
từ gần tới xa, từ đơn giản đến phức tạp, nhưng vẫn đòi hỏi người học phải
tích cực suy nghĩ.
Ở Việt Nam, các vấn đề có liên quan đến phương pháp dạy học, đổi
mới phương pháp dạy học, quản lý hoạt động dạy học cũng rất được quan
tâm. Nhiều tác giả có các cơng trình nghiên cứu về vấn đề này như: Phạm
Minh Hạc, Nguyễn Kỳ, Trần Bá Hồnh, Trần Kiều, Nguyễn Hữu Chí,
Nguyễn Quốc Chí, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thị Mỹ Lộc;…
Trong các cơng trình nghiên cứu khoa học, luận văn, luận án, nhiều
tác giả đã đầu tư nghiên cứu về các biện pháp quản lý nhà trường, biện
pháp quản lý hoạt động dạy học, biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh. Các cơng trình nghiên cứu
đó đã đạt những thành tựu nhất định về cơ sở lý luận cũng như thực tiễn
công tác quản lý nhà trường nói chung, quản lý hoạt động dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh nói riêng, các tác giả đã đề
xuất những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà
trường, quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng
lực học sinh. Tiếp thu các kết quả của các cơng trình nghiên cứu trước đó,
tác giả luận văn tiếp tục nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn công tác quản
lý hoạt động dạy học ở trường THPT với mục đích đề xuất một số biện


7

pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành
phố Hà Nội nhằm góp phần cải thiện chất luợng giáo dục đào tạo của nhà
trường và của thành phố Hà Nội.
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.2.1. Quản lý

Quản lý là một khái niệm rộng bao gồm nhiều lĩnh vực, trong mỗi
lĩnh vực khác nhau thì quan niệm về quản lý cũng khác nhau dựa vào mục
đích đạt được trên các lĩnh vực đó. Xét một cách tổng qt thì “Quản lý là
sự tác động có chủ đích, phù hợp với quy luật khách quan của chủ thể
quản lý tới đối tượng quản lý thông qua kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo,
kiểm tra để nhằm đạt đến những mục tiêu nhất định”.
1.2.2. Các chức năng cơ bản của quản lý
Qua nghiên cứu lý luận và thực tế cơng tác quản lý, có thể tóm lược
rằng: Quản lý bao gồm bốn chức năng cơ bản: chức năng kế hoạch hóa,
chức năng tổ chức, chức năng lãnh đạo, chỉ đạo và chức năng kiểm tra
đánh giá.
1.2.3. Năng lực
Có nhiều khái niệm về năng lực nhưng khái niệm của tổ chức OECD
đưa ra là toàn diện và khái quát nhất. Cụ thể, tổ chức này đã khẳng định
“Năng lực là khả năng cá nhân đáp ứng các yêu cầu phức hợp và thực
hiện thành công nhiệm vụ trong một bối cảnh cụ thể”
1.2.4. Năng lực học mơn Tốn của học sinh
Năng lực mơn Tốn của học sinh được hiểu là khả năng học sinh đáp
ứng được tri thức mơn Tốn, kỹ năng làm Tốn (kỹ năng phân tích đề, kỹ
năng tìm ra lời giải hợp lý, kỹ năng trình bày lời giải, kỹ năng liên hệ, liên


8

kết các kiến thức,…), thái độ tình cảm đối với bộ mơn Tốn thơng qua
những năng lực cụ thể như: Năng lực tính tốn, năng lực suy luận logíc,
năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực tự học, năng lực
siêu nhận thức (nghĩ về cách suy nghĩ), năng lực vượt khó, năng lực quan
sát, năng lực tập trung chú ý.
1.2.5. Dạy học phát triển năng lực của học sinh

Dạy học phát triển năng lực của học sinh là quá trình giáo viên tổ
chức, điều khiển, phân loại học sinh theo trình độ, theo năng lực để hướng
dẫn học sinh tiếp nhận những tri thức toán học, những kỹ năng toán học
phù hợp với năng lực của từng học sinh, để sau khi học, mỗi học sinh vận
dụng được những tri thức toán học, những kỹ năng tốn học đó vào giải
quyết được những bài tốn theo yêu cầu đặt ra.
1.2.6. Quản lý hoạt động dạy học phát triển năng lực học sinh
Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh là quá trình tác động của người cán bộ quản lý tới hoạt động dạy
học mơn Tốn để hoạt động này khơng chỉ là q trình truyền thụ tri thức
đơn thuần mà là quá trình tác động để phân loại đối tượng học sinh theo
năng lực toán học, nhằm bồi dưỡng những tri thức toán học, những kỹ
năng toán học phù hợp với năng lực của từng học sinh.
1.3. Nội dung dạy học mơn Tốn ở trường trung học phổ thông
1.3.1. Mục tiêu giáo dục trung học phổ thông
Mục tiêu giáo dục THPT theo tinh thần đổi mới như sau: “Đối với
giáo dục phổ thơng, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm
chất, năng lực cơng dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng
nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú
trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin


9

học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”.
1.3.2. Mục tiêu mơn Tốn
Mục tiêu của mơn Tốn là giúp cho học sinh hình thành tính lơgíc
trong thế giới khách quan, tính thực tiễn phổ dụng cao và góp phần vào
việc phát triển nhân cách, năng lực, phẩm chất, khả năng phân tích, khả

năng tổng hợp, tính trìu tưởng hóa, tính khái qt hóa, v.v…, rèn luyện cho
người học đức tính cẩn thận, chính xác, tính kỷ luật, tính phê phán, tính
sáng tạo, bồi dưỡng óc thẩm mỹ, v.v…
1.3.3. Chương trình mơn Tốn
Chương trình mơn Tốn THPT hiện nay căn cứ vào chương trình
giáo dục phổ thơng, ban hành kèm theo Quyết định số: 16/2006/QĐ
BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT và hướng dẫn điều
chỉnh nội dung dạy học mơn tốn, cấp THPT kèm theo Công văn số
5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ GD&ĐT.
1.3.4. Đối tượng học sinh trung học phổ thông
Học sinh THPT đã phát triển rất tốt năng lực tự học, chủ động tiếp
nhận kiến thức, có tư duy động lập, có khả năng hoạt động nhóm, có tính
kỷ luật cao, có khả năng phân tích, tổng hợp, khả năng khái quát phát triển
mạnh. Đó là những điểm thuận lợi cho việc học tập mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực người học.
1.3.5. Một số PPDH theo hướng phát triển theo năng lực học sinh
Một số PPDH theo hướng phát triển năng lực học sinh gồm: dạy học
tích hợp, dạy học giải quyết vấn đề, dạy học theo dự án, dạy học theo tình
huống, dạy học theo phương pháp bàn tay nặn bột, dạy học theo phương
pháp hoạt động nhóm.


10

1.4. Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh
1.4.1. Mục đích quản lý
- Nhằm đảm bảo các yếu tố về mục tiêu, chất lượng dạy học mơn
Tốn theo u cầu của chương trình mơn Tốn trung học phổ thơng.
- Hướng tới phát triển năng lực học Toán cho học sinh THPT.

1.4.2. Nội dung quản lý
1.4.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh
1.4.2.2. Tổ chức thực hiện hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh
1.4.2.3. Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, hình thức
tổ chức dạy học mơn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh
1.4.2.5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh
1.4.2.6. Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn của giáo viên theo
hướng phát triển năng lực học sinh
1.4.2.7. Quản lý hoạt động học tập mơn Tốn của học sinh theo
hướng phát triển năng lực
1.4.2.8. Quản lý thiết bị dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực của học sinh
1.5.1. Yếu tố chủ quan
1.5.1.1. Năng lực của cán bộ quản lý
1.5.1.2. Đội ngũ giáo viên Toán


11

1.5.1.3. Trình độ và năng lực học sinh
1.5.1.4. Cơ sở vật chất và phương tiện dạy học mơn Tốn
1.5.2. Yếu tố khách quan
1.5.2.1. Mục tiêu và nội dung chương trình mơn Tốn
1.5.2.2. Đối tượng tuyển sinh
1.5.2.3. Mơi trường quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn

Đổi mới phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh khơng phải là hoạt động từ phía thầy hay trị mà nó phụ thuộc
rất nhiều vào tư duy, năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng. Người hiệu
trưởng có vai trị quan trọng trong việc lập kế hoạch, triển khai thực thi,
kiểm tra đánh giá chất lượng hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng phát triển năng lực học sinh. Những hoạt động chỉ đạo của Hiệu
trưởng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đổi mới phương pháp dạy học
theo hướng phát triển năng lực học sinh.
Kết luận chương 1
Chương 1, luận văn đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận về quản lý
giáo dục, quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh. Nội dung của chương đã đề cập đến các khái niệm cơ bản
liên quan đến quản lý, năng lực, năng lực học tập mơn Tốn của học sinh
trung học phổ thông, dạy học phát triển năng lực, quản lý hoạt động dạy
học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh và xây dựng được
nội dung quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh và xác định được các nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quản lý
hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh.


12

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG ĐỒN KẾT – HAI BÀ
TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Quá trình hình thành và phát triển Trường trung học phổ thơng
Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội
2.1.1. Khái quát về lịch sử hình thành và cơ sở vật chất của nhà trường

2.1.1. Khái quát về lịch sử hình thành và cơ sở vật chất của nhà trường
2.1.2. Cơ cấu tổ chức, bộ máy
2.1.3. Quy mô phát triển giáo dục nhà trường qua các năm
2.2. Khái quát về hoạt động khảo sát thực trạng
2.2.1. Đối tượng khảo sát
- Nhóm 1: Khảo sát 12 cán bộ quản lý gồm 01 Hiệu trưởng, 02 Phó
Hiệu trưởng, 09 Tổ trưởng, tổ phó chun mơn.
- Nhóm 2: Khảo sát 66 giáo viên đang giảng dạy tại trường, trong đó:
Tốn:16, Ngữ văn:10, Tiếng Anh: 8, Vật lí: 5, Hóa học: 4, Sinh học: 5,
Lịch sử: 3, Địa lí: 2, Giáo dục cơng dân: 2, Thể dục: 3, Giáo dục quốc
phịng: 2, Tin học: 4, Cơng nghệ: 2.
- Nhóm 3: Khảo sát 100 học sinh thuộc 3 khối lớp 10,11,12, trong
đó: Khối 10 khảo sát 30 học sinh (15 nam, 15 nữ), khối 11 khảo sát 30 học
sinh (15 nam, 15 nữ), khối 12 khảo sát 40 học sinh (20 nam, 20 nữ).
2.2.2. Nội dung khảo sát
- Xây dựng phiếu hỏi với cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về
các nội dung liên quan đến nhận thức về hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh, thực hiện mục tiêu, nội dung, phương


13

pháp và hình thức dạy học, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và công
tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển
năng lực.
- Khảo sát việc thực hiện quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn và các
yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học mơn Tốn phát triển năng lực học
sinh.
- Đánh giá những khó khăn, thuận lợi, ngun nhân đối với hoạt
động dạy học mơn Tốn và cơng tác quản lý hoạt động dạy học mơn

Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh.
- Thực hiện phỏng vấn trực tiếp các cán bộ quản lý và giáo viên giàu
kinh nghiệp trong việc đổi mới phương pháp dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực của học sinh.
- Tổng hợp, phân tích và đánh giá kết quả khảo sát các hoạt động dạy
học mơn Tốn và các nội dung quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn
Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
2.2.3. Phương pháp khảo sát
Điều tra bằng phiếu hỏi, phỏng vấn và phương pháp thống kê toán
học để xử lý và định hướng kết quả nghiên cứu.
Tổng hợp số liệu qua các phiếu điều tra, các thông tin, ý kiến thông
qua phỏng vấn, trao đổi với các đối tượng khảo sát thể hiện qua các bảng
biểu số liệu, từ đó dùng kiến thức tốn học để đánh giá mức độ nhận thức,
mức độ tổ chức thực hiện của các nội dung khảo sát.


14

2.3. Thực trạng hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh ở trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà
Trưng, thành phố Hà Nội
2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh
về hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực HS
2.3.2. Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học và hình thức tổ chức
dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh
2.3.3. Thực trạng sử dụng phương tiện dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh
2.3.4. Thực trạng về hoạt động học tập mơn Tốn của học sinh theo
hướng phát triển năng lực

2.3.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập mơn Tốn của học
sinh theo hướng phát triển năng lực
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai
Bà Trưng, thành phố Hà Nội
2.4.1. Xây dựng kế hoạch dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh
Bảng 2.12 cho thấy, việc xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng phát
triển năng lực học sinh bước đầu đã bao quát được các nội dung cần thực
hiện. Song thực tế khi triển khai thì cịn những hạn chế nhất định.
2.4.2. Tổ chức thực hiện hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh
Bảng 2.13 cho thấy, việc tổ chức tập huấn về cách dạy học phát triển
năng lực cho giáo viên môn Tốn thì đến thời điểm hiện tại gần như vẫn
chưa thực hiện.
2.4.3. Chỉ đạo hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh


15

Bảng 2.14 cho thấy: Hiệu trưởng nhà trường còn nhiều hạn chế
trong công tác quản lý.
2.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh
Bảng 2.15 cho thấy: Ba nội dung khảo sát là KT-ĐG tiến độ kế hoạch
dạy học của giáo viên mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh,
KT-ĐG tiến độ, chất lượng triển khai nhiệm vụ dạy học phát triển năng lực
học sinh của tổ Toán, KT-ĐG việc làm đồ dùng dạy học và việc đăng kí sử
dụng PTDH của giáo viên theo hướng phát triển năng lực học sinh cho

thấy gần như BGH nhà trường chưa khi nào KT-ĐG.
2.4.5. Quản lý hoạt động dạy học môn Toán của giáo viên theo hướng
phát triển năng lực học sinh
Bảng 2.16 cho thấy: Công tác xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên mơn Tốn vẫn chưa được chú ý. Đặc biệt là quản lý việc chấm, nhận
xét bài kiểm tra mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh.
2.4.6. Quản lý hoạt động học tập mơn Tốn của học sinh theo hướng
phát triển năng lực
Bảng 2.17 cho thấy: Hiệu trưởng quản lý đồng đều các hoạt động,
xong chưa có nội dung quản lý nào vượt trội.
2.4.7. Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện dạy học môn Toán theo
hướng phát triển năng lực học sinh
Bảng 2.18 cho thấy: Quản lý thư viện, cơ sở vật chất và các phương
tiện dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh có 35,9% cho rằng
Hiệu trưởng chưa bao giờ quản lý đến nội dụng này.
2.5. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy
học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh


16

2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng
Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội
2.6.1. Thuận lợi
2.6.2. Khó khăn
2.6.3. Nguyên nhân
- Nguyên nhân chủ yếu là do quan điểm, nhận thức, cách làm của ban
giám hiệu vẫn theo kinh nghiệm, theo phương pháp quản lý truyền thống,
chưa tiếp cận việc quản lý hoạt động dạy học nói chung, việc quản lý dạy

học mơn Tốn nói riêng theo hướng phát triển năng lực học sinh.
- Chưa có sự phối hợp đồng bộ từ việc đổi mới phương pháp dạy
học của giáo viên, đến đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn và đổi mới kiểm
tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh và đặc biệt là đổi mới
trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông.
- Những văn bản đổi mới về giáo dục hiện nay thiếu đồng bộ trong
chỉ đạo, nhất quán trong hành động, cách thức triển khai từ các cấp trên
khiến công tác quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở trường hiện nay cịn
manh mún, chắp vá giữa cái cũ và cái mới, chưa thể hiện được ưu điểm
vượt trội và tính bắt buộc thực hiện cao.
- Học sinh, phụ huynh, dư luận xã hội hiện nay chưa quan tâm đến
chất lượng thực sự của người học mà chủ yếu quan tâm đến kết quả học
tập thông qua điểm số và kết quả thi vào các trường đại học, cao đẳng.
- Nguồn kinh phí của nhà trường rất hạn chế, gây khó khăn trong
việc đầu tư cơ sở vật chất
Kết luận chương 2


17

Qua nghiên cứu thực trạng và căn cứ lý luận của đề tài, tác giả đã rút
ra những kết quả về quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở Trường trung
học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành Phố Hà Nội như sau:
Giáo viên mơn Tốn cũng đã thực hiện việc đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh, tuy nhiên những hoạt
động như sử dụng phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học mơn
Tốn nhằm phát triển năng lực học sinh, thiết kế bài giảng tích hợp, dạy
học phân hóa,… cịn chưa thường xun và chưa đồng đều, chỉ có một số
ít giáo viên thực hiện và chủ yếu thực hiện ở những đợt thao giảng hoặc thi
giáo viên giỏi. Các hoạt động đổi mới đó chưa tạo thành phong trào thi

đua, nhiệm vụ cấp bách trong nhà trường.
Ban giám hiệu đã thực hiện cải tiến đổi mới quản lý để nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung và chất lượng dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh nói riêng. Nhưng trong q trình điều hành
công việc, xây dựng kế hoạch, chỉ đạo hoạt động dạy học cịn thiếu tính
cương quyết, cịn nặng về tình nhiều hơn lý khi xử lý cơng việc. Cơng tác
đổi mới phương pháp quản lý, tổ chức, điều hành các hoạt động trong nhà
trường chưa thật sự đi vào chiều sâu và có chất lượng.
Để việc quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển
năng lực học sinh đạt kết quả cao, cần có những biện pháp quản lý của
hiệu trưởng trên cơ sở phát huy những mặt tích cực, khắc phục những vấn
đề cịn hạn chế của thực trạng. Những biện pháp này sẽ được trình bày ở
chương 3.


18

CHƯƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG ĐỒN KẾT - HAI BÀ
TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
3.1. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp
3.1.1. Nguyên tắc về mặt pháp lí
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, khả thi
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng

Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh
Mục đích của biện pháp: Giúp giáo viên mơn Tốn nhận thức đúng
về vai trị, tính cần thiết của việc đổi mới PPDH mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh và có ý thức, thái độ nghiêm túc thực hiện tốt
nhiệm vụ này theo định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục
trong giai đoạn hiện nay của nước ta.
3.2.2. Tăng cường bồi dưỡng cho giáo viên mơn Tốn kỹ năng dạy học
theo hướng phát triển năng lực học sinh
Mục đích của biện pháp: Bồi dưỡng cho giáo viên mơn Toán nhận
thức đúng tầm quan trọng của các kỹ năng dạy mơn Tốn và biết được để


19

dạy học được mơn Tốn một cách hiệu quả thì người giáo viên cần có
những kỹ năng cơ bản gì?
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng phát triển
năng lực học sinh
Mục đích của biện pháp: Giúp sinh hoạt tổ chuyên môn hiệu quả
hơn thông qua sinh hoạt theo các chuyên đề.
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng phát
triển năng lực học sinh
Mục đích của biện pháp: Quản lý giáo viên đổi mới phương pháp
dạy học nhằm đáp ứng được những tiêu chí về năng lực dạy học được quy
định trong chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông.
3.2.5. Tăng cường đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập mơn Tốn
của học sinh theo hướng phát triển năng lực
Mục đích của biện pháp: Đánh giá năng lực của học sinh dựa trên

các mặt nhận thức về nội dung học tập, các kỹ năng làm Toán, tinh thần,
thái độ học tập trên lớp và ở nhà.
3.2.6. Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học, thiết bị dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh
Mục đích của biện pháp: Đưa công nghệ thông tin vào quá trình tổ
chức thực hiện hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh là việc làm mang tính cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý
Mỗi biện pháp đều có ưu điểm và hạn chế nhất định, khơng có biện
pháp nào là tối ưu. Do đó, trong quá trình quản lý hoạt động dạy học mơn
Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh, Hiệu trưởng phải thực hiện
một cách linh hoạt và đồng bộ các biện pháp đã nêu trên.


20

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề
xuất
Nhằm xác định tính hợp lý, cấp thiết và khả thi của các biện pháp,
tác giả đã tiến hành lấy ý kiến của 78 đối tượng là cán bộ quản lý và giáo
viên trong nhà trường. Mỗi biện pháp được đánh giá ở 3 mức độ:
- Tính cấp thiết gồm: Rất cần thiết; Cần thiết; Ít cần thiết
- Tính khả thi gồm: Rất khả thi; Khả thi; Ít khả thi
Qua khảo sát tính cần thiết cho thấy, thứ tự các biện pháp rất cần
thiết được sắp xếp như sau: Biện pháp 1, Biện pháp 4, Biện pháp 2, Biện
pháp 5, Biện pháp 3, Biện pháp 6.
Qua khảo sát tính khả thi cho thấy, thứ tự các biện pháp rất khả thi
được sắp xếp như sau: Biện pháp 1, Biện pháp 2, Biện pháp 4, Biện pháp
6, Biện pháp 3, Biện pháp 5.
Mức tương quan của các biện pháp chỉ ra rằng việc chỉ đạo đổi mới

phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh
cần phối hợp chặt chẽ với công tác đào tạo bồi dưỡng, nâng cao nhận thức
giáo viên và tăng cường việc KT-ĐG thường xuyên, kết hợp với việc sinh
hoạt tổ chun mơn một cách khoa học và có hiệu quả.
Những biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
phát triển năng lực học sinh đề xuất đã được đa số cán bộ quản lý và giáo
viên tham gia trưng cầu ý kiến tán thành và cho rằng rất cần thiết và việc
thực hiện là có tính khả thi cao. Việc thực hiện các biện pháp trên một cách
có hệ thống và đồng bộ sẽ tạo ra sự chuyển biến tích cực trong cơng tác
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học
sinh góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục tồn diện của nhà trường nói
chung và mơn Tốn nói riêng.


21

Kết luận chương 3
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về khoa học quản lý và khảo sát thực
trạng, phân tích kết quả từ các phiếu điều tra, tác giả Luận văn đã đề xuất 6
biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng
lực học sinh của Hiệu trưởng. Các biện pháp được lựa chọn dựa trên
những nguyên tắc thống nhất về tính pháp lý, tính hệ thống, tính kế thừa,
tính phát triển, tính thực tiễn và khả thi. Các biện pháp có mối quan hệ
chặt chẽ với nhau, tác động qua lại và hỗ trợ cho nhau cùng phát triển, mỗi
biện pháp có thế mạnh và vị trí cần thiết trong q trình thực hiện nhiệm
vụ quản lý. Các biện pháp đều được cán bộ quản lý và giáo viên trong nhà
trường đánh giá cao về mức độ cần thiết và tính khả thi. Tuy mức độ cần
thiết của các biện pháp có sự chêch lệch, nhưng chênh lệch khơng nhiều.
Do đó nếu áp dụng và thực hiện đồng bộ các biện pháp sẽ góp phần nâng
cao chất lượng dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh,

thực hiện đúng sự chỉ đạo của cấp trên và thành công mục đích đổi mới
giáo dục hiện nay.


22

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Quản lý hoạt động dạy học Mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh là một yêu cầu cấp thiết và có ý nghĩa chủ đạo nhằm đáp ứng mục
tiêu trên. Việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động dạy học Toán
theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng
Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội có ý nghĩa thiết thực đối với
cơng tác giáo dục toàn diện trong nhà trường nhằm nâng cao chất lượng
dạy học và đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục và nhu cầu xã hội hiện
nay của đất nước.
Luận văn nghiên cứu các cơ sở lý luận và thực tiễn một cách có hệ
thống liên quan đến lý luận quản lý, quản lý nhà trường, quản lý giáo dục,
quản lý dạy học, quản lý dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học mơn Tốn ở
Trường trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
Luận văn đã hệ thống hóa các khái niệm cơ bản liên quan đến quản
lý và quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực
học sinh ở trường trung học phổ thơng, tập trung phân tích các nội dung
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực của
học sinh.
Nội dung chương 1 đã giải quyết được nhiệm vụ lý luận đặt ra dưới
góc nhìn nhà quản lý. Đây là chương làm nổi bật bản chất của hoạt động
dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT
từ đó làm cơ sở để tiếp tục nghiên cứu, khảo sát thực trạng về quản lý hoạt

động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường
trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. Trên cơ


23

sở đó, Luận văn đã đề xuất được 6 biện pháp cơ bản nhằm quản lý tốt hoạt
động dạy học mơn Tốn theo hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường
trung học phổ thơng Đồn Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội nhằm
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Trong quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo hướng phát triển
năng lực học sinh, người quản lý cần phải thay đổi tư duy quản lý truyền
thống, phải quản lý tốt sự phân loại đối tượng học sinh theo năng lực Tốn
học, mà cơng việc quản lý đó phải bắt đầu từ việc nâng cao nhận thức và
trình độ cho đội ngũ giáo viên mơn Tốn, xây dựng và triển khai kế hoạch
hoạt động dạy học môn Toán một cách khoa học, hợp lý, thực hiện tốt các
chức năng quản lý, kích thích động viên giáo viên mơn Tốn làm việc
mang hết khả năng và lịng nhiệt tình cống hiến cho tập thể.
Những kết quả điều tra, khảo sát, trưng cầu ý kiến về tính cần thiết
và tính khả thi của 6 biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng phát triển năng lực học sinh ở Trường trung học phổ thơng Đồn
Kết - Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội đã xác nhận tính khả thi và sự cần
thiết của các biện pháp này.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo
Tham mưu với UBND thành phố tăng cường ngân sách đầu tư cho
giáo dục (cơ sở vật chất - thiết bị dạy học).
Tạo điều kiện cho cán bộ quản lý thường xuyên được tham gia các
khóa học bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ trong công tác đổi mới
quản lý theo hướng phát triển năng lực học sinh và có chính sách cho cán

bộ quản lý trường trung học phổ thơng tham quan, học hỏi ở các nước có
nền giáo dục phổ thông tiên tiến ở khu vực và trên thế giới.


24

Ngoại việc bồi dưỡng nâng cao nhận thức và chuyên mơn cho giáo
viên mơn Tốn thì cần tăng cường cơng tác kiểm tra, thanh tra các hoạt
động dạy học môn Toán theo hướng phát triển năng lực học sinh.
2.2. Đối với nhà trường
Thường xuyên tham mưu, đề xuất với các cấp ủy Đảng, chính quyền,
Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban đại diên cha mẹ học sinh phối kết hợp chặt
chẽ để đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện nhà trường. Đó là điều kiện
tiên quyết để nhà trường ngày một phát triển mạnh mẽ hơn, luôn là địa chỉ
tin cậy của phụ huynh học sinh và học sinh.
Chỉ đạo quyết liệt các hoạt động chuyên môn, đặc biệt là hoạt động
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh,
tăng cường khai thác sử dụng phương tiện - kĩ thuật hiện đại vào giảng
dạy.
Xây dựng quy chế làm việc, quy chế phối hợp, quy chế dân chủ, quy
chế chi tiêu nội bộ,…phù hợp, khả thi được áp dụng trong nhà trường để
hoạt động chuyên mơn nhà trường có đủ các điều kiện thực hiện nhiệm vụ
một cách có hiệu quả nhất. Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho giáo viên mơn
Tốn trong nhà trường được tham gia hoạt động, cống hiến, nghiên cứu,
học hỏi kinh nghiệm để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.