Quản lý hoạt động dạy học ở trường trung học phổ thông Hùng Vương Huyện Văn Lâm Tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay (Luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
______ ______

NGUYỄN THỊ QUÝ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG HÙNG VƢƠNG HUYỆN VĂN LÂM TỈNH HƢNG YÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số : 60 14 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hiền

HÀ NỘI - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
______ ______

NGUYỄN THỊ QUÝ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG HÙNG VƢƠNG HUYỆN VĂN LÂM TỈNH HƢNG YÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số : 60 14 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hiền

HÀ NỘI - 2016


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG...................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 6
1.2. Các khái niệm cơ bản .............................................................................. 9
1.2.1. Quản lý .............................................................................................. 9
1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................. 10
1.2.3. Quản lý nhà trường ......................................................................... 13
1.3. Hoạt động dạy học ở trường trung học phổ thông ................................ 14
1.3.1. Trường trung học phổ thông ........................................................... 14
1.3.2. Trường trung học phổ thông tư thục ............................................... 15
1.3.3. Nội dung dạy học, giáo dục ở trường trung học phổ thông ............ 18
1.4. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT ......................................... 20
1.4.1. Bản chất của quản lý hoạt động dạy học ........................................ 20
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng trường trung
học phổ thông trước yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện ..................... 21
1.4.3. Quản lý thực hiện mục tiêu, chương trình dạy học ........................ 31
1.4.4. Quản lý hoạt động dạy học của giáo viên ....................................... 32
1.4.5. Quản lý hoạt động học tập của học sinh ......................................... 35
1.4.6. Quản lý việc kiểm tra và đánh giá hoạt động dạy học.................... 37

1.4.7. Quản lý các điều kiện đảm bảo cho hoat động dạy học ................. 38
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học tại trường
trung học phổ thông ..................................................................................... 39
1.5.1. Các yếu tố chủ quan ........................................................................ 39


1.5.2. Các yếu tố khách quan. ................................................................... 40
Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................... 41
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA
HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HÙNG
VƢƠNG, HUYỆN VĂN LÂM, TỈNH HƢNG YÊN .................................. 42
2.1. Khái quát về vị trí địa lý, tình hình kinh tế, văn hoá - xã hội và giáo dục
của huyện Văn Lâm ..................................................................................... 42
2.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên .................................................. 42
2.1.2. Tình hình kinh tế, văn hoá - xã hội ................................................ 42
2.1.3. Tình hình phát triển GD&ĐT huyện Văn Lâm ............................. 43
2.2.

Khái quát về trường trung học phổ thông Hùng Vương, huyện Văn

Lâm, tỉnh Hưng Yên. ................................................................................... 46
2.2.1. Lịch sử nhà trường. ......................................................................... 46
2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của nhà trường ............................................. 48
2.2.3. Cơ cấu tổ chức, quy mô giáo dục, cơ sở vật chất của nhà trường. . 48
2.3. Thực trạng về hoạt động dạy học ở trường THPT Hùng Vương, huyện
Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên hiện nay. ............................................................. 51
2.3.1. Thực trạng hoạt động dạy học của giáo viên .................................. 51
2.3.2. Thực trạng hoạt động học tập của học sinh .................................... 58
2.3.3 . Thực trạng về hoạt động kiểm, đánh giá kết quả học tập của học
sinh. ........................................................................................................... 61

2.3.4. Thực trạng các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy và học................... 62
2.4. Thực trạng về công tác quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT
Hùng Vương................................................................................................. 64
2.4.1. Quản lý thực hiện mục tiêu, thực hiện chương trình dạy học. ....... 64
2.4.2. Quản lý hoạt động dạy học của giáo viên ....................................... 66
2.4.3. Quản lý hoạt động học tập của học sinh ......................................... 71


2.4.4. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
................................................................................................................... 75
2.4.5. Quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy và học........................ 78
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT Hùng Vương, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục hiện nay. ................................................................................. 79
2.5.1. Điểm mạnh ...................................................................................... 79
2.5.2. Hạn chế ........................................................................................... 79
2.5.3. Nguyên nhân ................................................................................... 80
Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................... 81
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HÙNG VƢƠNG TRONG
BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ........................................ 82
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý............................................ 82
3.1.1. Nguyên tắc 1: Đảm bảo tính mục tiêu ............................................ 82
3.1.2. Nguyên tắc 2: Đảm bảo tính thực tiễn ............................................ 83
3.1.3. Nguyên tắc 3: Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ......................... 83
3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT Hùng
Vương, tỉnh Hưng Yên................................................................................. 83
3.2.1. Nâng cao nhận thức, năng lực quản lý, trình độ chuyên môn nghiệp
vụ của cán bộ quản lý và giáo viên ........................................................... 84
3.2.2. Tăng cường chỉ đạo việc lập kế hoạch giảng dạy và hồ sơ chuyên

môn............................................................................................................ 88
3.2.3. Nâng cao chất lượng quản lý việc soạn giáo án và chuẩn bị lên lớp
và quản lý việc thực hiện chương trình giảng dạy.................................... 90
3.2.4. Tổ chức chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ............ 92
3.2.5. Đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học 98


3.2.6. Tăng cường quản lý hoạt động học tập của học sinh ................... 102
3.2.7. Đổi mới quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh 104
3.2.8. Tăng cường quản lý cơ sở vật chất, đồ dùng và thiết bị dạy học . 108
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý ............................................ 110
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý .... 112
Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................... 116
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 117
1. Kết luận .................................................................................................. 117
2. Khuyến nghị ........................................................................................... 117
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 120
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: So sánh một số đặc trưng cơ bản của chương trình định hướng nội
dung và chương trình định hướng năng lực .................................................... 27
Bảng 1.2: Nội dung dạy học theo quan điểm phát triển năng lực................... 30
Bảng 2.1. Quy mô trường lớp, giáo viên, học sinh huyện Văn Lâm ............. 44
Bảng 2.2. Kết quả xếp loại 2 mặt giáo dục ..................................................... 46
của học sinh phổ thông huyện Văn Lâm năm học 2015-2016........................ 46
Bảng 2.1: Biểu thống kê đội ngũ của nhà trường. .......................................... 49
Bảng 2.2: Biểu thống kê cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường ...... 49
Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả xếp loại học lực, hạnh kiểm của HS nhà trường 5

năm gần đây. ................................................................................................... 51
Bảng 2.4: Biểu tổng hợp kết quả các kỳ thi .................................................... 51
Bảng 2.5: Thực trạng hoạt động giảng dạy của GV ....................................... 53
Bảng 2.6: Thực trạng sử dụng PPDH và hình thức tổ chức dạy học. ............. 55
Bảng 2.7: Thực trạng khảo sát HS về mục đích học tập ................................. 58
Bảng 2.8: Kết quả khảo sát về PP học tập của học sinh ................................. 59
Bảng 2.9: Kết quả khảo sát kỹ năng tự học của học sinh ............................... 60
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát 13 giáo viên của tổ xã hội gồm các môn Văn, Sử,
Địa, GDCD, Tiếng Anh về sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học, qua kiểm tra sổ
theo dõi ............................................................................................................ 63
Bảng 2.11: Thực trạng QL thực hiện chương trình giảng dạy của GV .......... 65
Bảng 2.12: Thực trạng quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên ................... 66
Bảng 2.13: Đánh giá thực trạng quản lý việc soạn giáo án và chuẩn bị lên lớp
của giáo viên.................................................................................................... 68
Bảng 2.14: Thực trạng quản lý việc thực hiện đổi mới PPDH ....................... 70
Bảng 2.15: Thực trạng QL hoạt động KT-ĐG kết quả học tập của HS.......... 76
Bảng 3.1: So sánh SHCM truyền thống với SHCM theo NCBH ................... 99


Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết của các biện pháp quản
lý nâng cao chất lượng dạy học..................................................................... 112
Bảng 3.3: Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp quản lý
nâng cao chất lượng dạy học ......................................................................... 114
Bảng 3.4: Tổng hợp về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý
....................................................................................................................... 115
Sơ đồ 1.2: Mô hình bốn thành phần năng lực trên phù hợp............................ 29


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc, quý thầy giáo,

cô giáo phòng đào tạo sau đại học – Học viện Quản lý giáo dục, các thầy giáo,
cô giáo đã tham gia trực tiếp giảng dạy lớp cao học Quản lý giáo dục K12 đã
tận tình giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình học tập và
nghiên cứu.
Đặc biệt xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Hiền
đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình nghiên
cứu và hoàn thành luận văn.
Nhân dịp này, cho phép tác giả gửi lời tri ân đến toàn thể cán bộ, giáo
viên, nhân viên trường THPT Hùng Vương, tỉnh Hưng Yên và gia đình đã tạo
điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình học tập và nghiên cứu nhưng do
khả năng còn hạn chế, kinh nghiệm quản lý chưa nhiều nên luận văn không
thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong quý thầy, cô giáo và các bạn đồng
nghiệp góp ý chân tình để vấn đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Quý


NHỮNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN

BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lý

HT

Hiệu trưởng

CNTT

Công nghệ thông tin

CSVC

Cơ sở vật chất

DH

Dạy học

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

HĐDH

Hoạt động dạy học

HS

Học sinh

NDDH

Nội dung dạy học

PPDH

Phương pháp dạy học

PT

Phổ thông

PTDH

Phương tiện dạy học

QL

Quản lý

QLDH

Quản lý dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

QLQTDH

Quản lý quá trình dạy học

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

SHCM

Sinh hoạt chuyên môn

NCBH

Nghiên cứu bài học


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Xu thế toàn cầu và hội nhập kinh tế thế giới đã trở thành tất yếu. Tại Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ XI Đảng ta đã đề ra mục tiêu chiến lược phát triển
kinh tế xã hội giai đoạn 2011-2020 “…..Phát triển giáo dục là quốc sách
hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong
đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ
quản lý là khâu then chốt…..”
Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, hầu hết các quốc gia trên
thế giới đều coi giáo dục là nhân tố tiên quyết để phát triển nhanh chóng và
bền vững. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh diễn ra mạnh mẽ và gay gắt đã đặt toàn
nhân loại đứng trước những cơ hội và thách thức lớn.
Để phát triển, các quốc gia chỉ còn cách đầu tư phát triển nguồn nhân lực
có chất lượng cao, có nghĩa là phải đầu tư cho giáo dục.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI chỉ rõ mục tiêu cụ thể: đối
với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm
chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề
nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo
dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và
kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Quản lý hoạt động dạy – học thực chất là những tác động của chủ thể
quản lý vào quá trình dạy học (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học
sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm góp phần hình
thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của
nhà trường. Hoạt động dạy học là hoạt đông cơ bản và quan trọng nhất


2
trongnhà trường. Quản lý trường học chủ yếu là quản lý hoạt động dạy và học
vì hoạt động này có ý nghĩa quyết định đến chất lượng giáo dục của một nhà
trường.

Quản lý dạy học là nền tảng, là cơ sở để xác định các mục tiêu nhiệm vụ
quản lý khác trong hoạt động của nhà trường, càng có ý nghĩa hơn khi trong
giai đoạn hiện nay, yêu cầu đổi mới được đặt ra đối với các cấp học và đã trở
thành vấn đề mang tính then chốt có ý nghĩa quyết định việc nâng cao chất
lượng giáo dục.
Trường trung học phổ thông Hùng Vương là một trường tư thục được
thành lập từ tháng 6 năm 2009, chất lượng học sinh đầu vào rất thấp.Trong
những năm gần đây, song song với việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thiết
bị dạy học là việc phát triển đội ngũ và đổi mới công tác quản lý. Trong đó,
đặc biệt chú trọng việc quản lý hoạt động dạy và học. Nếu như những trăn trở
làm thể nào để Hiệu trưởng nhà trường phổ thông nói chung, THPT nói riêng
có được biện pháp quản lý hoạt động dạy học có hiệu quả nhất đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục hiện nay là câu hỏi luôn được các cấp quản lý giáo dục
quan tâm, thì đối với trường THPT Hùng Vương - một nhà trường tư thục
mới thành lập chưa lâu với đội ngũ giáo viên trẻ, thiếu kinh nghiệm và còn
tồn tại những bất cập, hạn chế nhất định, lại càng trở nên cấp bách, quan trọng
hơn bao giờ hết. Xuất phát từ những lý do nêu trên, chúng tôi lựa chọn vấn
đề: “Quản lý hoạt động dạy học ở trường Trung học phổ thông Hùng
Vương, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
hiện nay” làm đề tài nghiên cứu cuối khóa đào tạo thạc sỹ quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng, đề tài đề xuất
một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng để, nâng cao
hiệu quả quản lý hoạt động dạy học tại trường THPT Hùng Vương, huyện


Luận văn đủ ở file: Luận văn full