Quản lý dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh ở các trường THPT của huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ (Luận văn thạc sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGUYỄN XUÂN KIỂM

QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH THEO ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG THPT
CỦA HUYỆN THANH THỦY TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Hà Nội - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGUYỄN XUÂN KIỂM

QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH THEO ĐỊNH HƢỚNG
PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG THPT
CỦA HUYỆN THANH THỦY TỈNH PHÚ THỌ

Chuyên Ngành: Quản Lý Giáo Dục
Mã Số: 60 14 01 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS Trần Thị Tuyết Oanh

Hà Nội – 2016


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được luận văn này tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên,
giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Trần Thị Tuyết
Oanh, người đã luôn tận tình hướng dẫn tôi thực hiện tốt luận văn của mình.
Xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo, những
người đã đem lại cho tôi những kiến thức bổ trợ vô cùng có ích trong những
năm học vừa qua.
Cũng xin gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Phòng Sau Đại
học – Học viện Quản lý giáo dục đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình
học tập.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè, những người đã
luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi trong quá trình thực hiện đề tài
nghiên cứu của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội, tháng 10 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Xuân Kiểm


NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
STT CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

1

BGD&ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

2

BGH

Ban Giám hiệu

3

CBQL

Cán bộ quản lý

4

CSVC

Cơ sở vật chất

5

DH

Dạy học

6

GV

Giáo viên

7

GVBM

Giáo viên bộ môn

8

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

9

HS

Học sinh

10

HĐND

Hội đồng nhân dân

11

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

12

QT

Quan trọng

13

PTNLCHS

Phát triển năng lực cho học sinh

14

PPDH

Phương pháp dạy học

15

SHCM

Sinh hoạt chuyên môn

16

SHTCM

Sinh hoạt tổ chuyên môn

17

TCM

Tổ chuyên môn

18

THPT

Trung học phổ thông

19

TTCM

Tổ trưởng chuyên môn

20

UBND

Ủy ban nhân dân

MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học .............................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................... 4
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 4
7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH
THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH Ở
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .............................................................. 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 7
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .................................................................. 9
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường .......................................... 9
1.2.2. Hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học ....................................... 12
1.2.3. Dạy học theo đ nh hướng phát triển năng lực ............................................... 15
1.3. Dạy học Tiếng Anh theo định hƣớng phát triển năng lực cho học
sinh THPT .............................................................................................................. 19
1.3.1 .V trí, vai trò của môn Tiếng Anh trong trường THPT .......................... 19
1.3.2. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh trong trường THPT ........................ 20
1.3.3. Đặc điểm hoạt động dạy học tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển
năng lực cho học sinh THPT ................................................................................ 23
1.4. Quản lý dạy học Tiếng Anh theo định hƣớng phát triển năng lực cho
học sinh ở trƣờng THPT ..................................................................................... 27
1.4.1. Vai trò của các chủ thể trong quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh............... 27

1.4.2. . Nội dung quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng phát
triển năng lực cho học sinh ở trường THPT ...................................................... 31
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt dạy học Tiếng Anh theo định
hƣớng phát triển năng lực cho học sinh........................................................... 41


1.5.1. Yếu tố thuộc về chủ thể quản lý ................................................................. 41
1.5.2. Yếu tố thuộc về đội ngũ giáo viên ............................................................. 41
1.5.3. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường ................................................... 42
Kết luận chương 1.................................................................................................. 44
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH THEO
ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH Ở CẤC
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN THANH THỦY TỈNH
PHÚ THỌ ............................................................................................................... 45
2.1. Khái quát về quá trình khảo sát ................................................................ 45
2.1.1. Mục đích và đối tượng khảo sát ................................................................. 45
2.1.2. Nội dung và phương pháp khảo sát............................................................ 45
2.1.3.Cách xử lý kết quả khảo sát ......................................................................... 46
2.2. Khái quát về tình hình kinh tế-xã hội và các trƣờng THPT trong
huyện Thanh Thủy ............................................................................................... 48
2.2.1. Sơ lược về huyện Thanh Thủy .................................................................. 48
2.2.2. Khái quát về các trường THPT của huyện Thanh Thủy ............................. 49
2.3. Thực trạng quản lý hoạt học Tiếng Anh theo định hƣớng phát triển
năng lực cho học sinh ........................................................................................... 53
2.3.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học
Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh .......................... 54
2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng
phát triển năng lực cho học sinh ........................................................................... 55
2.3.3. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho học sinh ............................................................... 58

2.3.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho học sinh ............................................................... 61
2.3.5. Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động dạy học Tiếng Anh
theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh .............................................. 63
2.4. Những yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động dạy học Tiếng Anh theo
định hƣớng phát triển năng lực cho học sinh ở các trƣờng THPT ở
huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ .................................................................... 66
2.5. Đánh giá về thực trạng hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định
hƣớng phát triển năng lực cho học sinh........................................................... 68
2.5.1. Đánh giá chung ............................................................................................. 68


2.5.2. Điểm mạnh .................................................................................................... 69
2.5.3. Hạn chế .......................................................................................................... 70
2.5.4. Nguyên nhân ................................................................................................. 71
Kết luận chương 2 ................................................................................................ 73
CHƢƠNG 3; BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH THEO
ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HS Ở
CÁC TRƢỜNG THPT HUYỆN THANH THỦY TỈNH PHÚ THỌ ....... 74
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý...................................................... 74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp với mục tiêu giáo dục THPT ................. 74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với thực tiễn đ a bàn nghiên cứu ............ 75
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ........................................ 76
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với đ nh hướng PTNLHS ........................ 77
3.2. Các biện pháp ................................................................................................... 74
3.2.1. Nâng cao trách nhiệm GV trong việc thực hiện đổi mới dạy hoc theo định
hƣớng phát triển năng lực ...................................................................................... 78

3.2.2. Chỉ đạo tổ chuyên môn đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng
Anh theo hướng tăng cường các hoạt động thực hành của học sinh ........... 82

3.2.3. Đa dang các hình thức bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ cho giáo viên Tiếng Anh ................................................................ 85
3.2.4. Đầu tư và sử dụng cơ sở vật chất, thiết b dạy học phù hợp với hoạt
động dạy học theo đ nh hướng phát triển năng lực cho HS ............................... 88
3.2.5. Đổi mới kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học môn Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho HS. ....................................................................... 90
3.3. Khảo sát tính cần thiết và tính khả khả thi của các biện pháp đề xuất . 94
Kết luận chương 3................................................................................................ 103
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................. 104
1. Kết luận ........................................................................................................... 104
2. Khuyến ngh ................................................................................................... 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 107
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Số học sinh theo học tại các trường THPT trong 2 năm học gần đây 49
Bảng 2.2. Bảng thống kê kết quả xếp loại học lực trong 2 năm học gần đây của
các trường THPT ở huyện Thanh Thủy .............................................. 50
Bảng 2.3: Bảng thống kê kết quả xếp loại hạnh kiểm trong 2 năm học gần đây
của các trường THPT ở huyện Thanh Thủy ........................................ 51
Bảng 2.4. Đội ngũ quản lý và GV Tiếng Anh của các trường THPT ở huyện
Thanh Thủy ........................................................................................ 52
Bảng 2.5. Ý kiến đánh giá về tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học
Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ............. 54
Bảng 2.6. Ý kiến đánh giá về xây dựng kế hoạch dạy học Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho học sinh .............................................. 56
Bảng 2.7. Ý kiến đánh giá về việc tổ chức thực hiện hoạt động dạy học Tiếng
Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ....................... 59
Bảng 2.8. Ý kiến đánh giá về việc chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học Tiếng

Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ....................... 61
Bảng 2.9. Ý kiến đánh giá việc kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện hoạt động
dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực..................... 63
Bảng 2.10. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hoạt động dạy học
Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ............. 66
Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về tính cần thiết của các biện pháp đã đề
xuất .................................................................................................... 96
Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất .... 98


DANH MỤC HÌNH
Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ giữa các thành tố cấu trúc của HĐ dạy học ..............................13
Sơ đồ 1.3. Cấu trúc hoạt động dạy học tiếng Anh ...........................................................26
Biểu đồ 2.1 – Xếp loại lực năm học 2014 – 2015 và 2015 - 2016 ..................................51
Biểu đồ 2.2 – Xếp loại hạnh kiểm năm học 2014 – 2015 ................................................52
Biểu đồ 2.3 – Xếp loại hạnh kiểm năm học 2015 – 2016 ................................................52
Biểu đồ 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho học sinh ......................................................................67
Biểu đồ 2.5: So sánh các nội dung quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh
hướng phát triển năng lực cho học sinh ở các trường THPT huyện Thanh Thuỷ tỉnh
Phú Thọ ...............................................................................................................................68
Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết của các giải pháp ..............................................................97
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các giải pháp................................................................. 99
Biểu đồ 3.1: Tương quan giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất .....101


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bước vào thế kỷ XXI, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta đang tiếp

tục tiến hành sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để đưa sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến thành công thì nhân tố
quan trọng hàng đầu là cần có con người mới đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
phát triển đất nước. Giáo dục là con đường bền vững nhất để hình thành
nguồn nhân lực, nguồn lao động đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Chỉ có nhờ giáo dục và đào tạo trình độ học vấn của nhân dân mới có thể
được nâng cao, mở ra những khả năng to lớn trong việc nắm bắt và sử dụng
những thành tựu của khoa học kỹ thuật đang phát triển mạnh mẽ như vũ bão
trên thế giới để tạo nên những thành tựu lớn lao, đẩy nhanh tiến độ phát triển
đi lên của đất nước. Đảng ta xác đ nh gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân
lực với phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ, giáo dục và đào tạo là
một trong ba khâu đột phá để đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp
theo hướng hiện đại vào năm 2020, tạo tiền đề vững chắc cho phát triển cao
hơn trong giai đoạn sau.
Yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay, nhất là cấp THPT có ý
nghĩa vô cùng quan trọng; vì trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục
THPT nhằm giúp cho học sinh hoàn thiện học vấn phổ thông và có những
hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy
năng lực cá nhân để tự lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học đại học, cao
đẳng, trung cấp nghề, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động sản xuất. Đội
ngũ cán bộ quản lý trường THPT với trọng trách là những người “Quyết đ nh
chất lượng giáo dục”; Chủ t ch Hồ Chí Minh đã dạy “Mọi việc thành công
hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. [23; 240] Chính vì vậy, cán bộ quản
lý trường THPT phải là những người hội tụ đầy đủ những yêu cầu về phẩm


2
chất chính tr và đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng
lực quản lý, thích ứng yêu cầu đổi mới để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục.
Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, việc sử dụng ngoại ngữ đặc biệt là

Tiếng Anh là một trong những nhân tố không thể thiếu được. Khả năng sử
dụng thành thạo tiếng Anh là một trong tiêu chuẩn hàng đầu mà nhà tuyển
dụng đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đòi hỏi đầu tiên.
Cho dù chưa cho nghiên cứu hoặc thống kê chính thức về mối tương quan
giữa mức lương và trình độ ngoại ngữ nhưng thực tế cho thấy cơ hội được
tuyển dụng và mức lương hấp dẫn cho những ứng viên biết sử dụng Tiếng
Anh. Khi biết ngoại ngữ nói chung đặc biệt là tiếng Anh nói riêng con người
có thể dễ dàng hiểu biết về thế giới hơn, mở rộng hợp tác giao lưu và phát
triển tiềm năng của chính mình. Cùng với đổi mới mục tiêu, nội dung, phương
pháp giảng dạy của giáo dục phổ thông từ đó đòi hỏi phải có sự thay đổi việc
dạy và học tiếng Anh cũng có sự thay đổi để đáp ứng yêu cầu hiện nay, sự
thay đổi này có ảnh hưởng đến các hoạt động dạy, kiểm tra dánh giá của giáo
viên và hoạt động học của học sinh. Do vậy, việc quản lý hoạt động dạy và
học Tiếng Anh ở trường phổ thông cũng cần những thay đổi tạo đà cho sự
phát triển giáo dục nói chung.
Trong những năm qua, hoạt động dạy và học tiếng Anh ở các trường
THPT trên đ a bàn huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ đã có nhiều dấu hiệu
đáng mừng tuy nhiên nó vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu hiện tại của
xã hội vì thế đặt ra cho các nhà quản lý giáo dục làm thế nào để nâng cao chất
lượng của việc dạy và học tiếng Anh để đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi của xã
hội hiện tại. Hơn nữa, tới thời điểm hiện tại, chưa có một nghiên cứu khoa
học nào về quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển
năng lực cho học sinh ở các trường THPT của huyện Thanh Thủy tỉnh Phú
Thọ. Để đáp ứng với những yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay, việc
áp dụng các biện pháp quản lý và tổ chức hoạt động dạy học Tiếng Anh theo


3
đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh một cách hiệu quả sẽ góp phần
thực hiện tốt nhiệm vụ chính tr , nhiệm vụ trọng tâm của các nhà trường

Chính vì những lý do được đề cập ở trên nên tôi thiết nghĩ rằng việc nghiên
cứu đề tài “Quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hƣớng phát
triển năng lực cho học sinh ở các trƣờng THPT của huyện Thanh Thủy
tỉnh Phú Thọ” là cần thiết để tìm ra các giải pháp nâng cao chất lượng việc
dạy và học Tiếng Anh ở đ a phương nơi mình công tác.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận, thực trạng và yêu cầu hoạt động dạy học Tiếng
Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ở các trường THPT, đề
xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng
phát triển năng lực cho học sinh ở các trường THPT của huyện Thanh Thủy
tỉnh Phú Thọ nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Anh góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà trường THPT hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT.
- Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng phát
triển năng lực cho học sinh ở các trường THPT của huyện Thanh Thủy tỉnh
Phú Thọ.
4. Giả thuyết khoa học
Dạy học Tiếng Anh theo đ nh hướng phát triển năng lực cho học sinh ở
các trường THPT của huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ đã có những kết quả
nhất đ nh, song chưa đạt chất lượng như mong muốn và còn tồn tại nhiều
hạn chế. Nếu xác đinh được nguyên nhân, đề xuất và thực thi các biện pháp
quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh bằng tăng cường thực hành cho HS, bồi
dưỡng về đổi mới phương pháp dạy học cho GV, sẽ đáp ứng yêu cầu về phát


Luận văn đủ ở file: Luận văn full