Đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường xã tại thị xã hoàng mai, tỉnh nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG


NGUYỄN DOÃN CHƯƠNG

ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP
PHƯỜNG/XÃ TẠI THỊ XÃ HOÀNG MAI, TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KHÁNH HÒA – 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG


NGUYỄN DOÃN CHƯƠNG
ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC
CẤP PHƯỜNG/XÃ TẠI THỊ XÃ HOÀNG MAI, TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Ngành:

Kinh tế phát triển

Mã số:

60 31 01 05

Quyết định giao đề tài:

410/QĐ-ĐHNT ngày 28/04/2017

Quyết định thành lập HĐ:

1275/QĐ-ĐHNT ngày 06/12/2017

Ngày bảo vệ:

20/12/2017

Người hướng dẫn khoa học:
TS. DƯƠNG XUÂN THAO
THS. ĐINH VĂN TỚI
Chủ tịch hội đồng:
TS. TRẦN ĐÌNH CHẤT
Khoa sau đại học:

KHÁNH HÒA - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan mọi kết quả của đề tài: “Đánh giá chất lượng đội ngũ
cán bộ, công chức cấp phường/xã ở thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An” là công trình
nghiên cứu của cá nhân tác giả và chưa từng được công bố trong bất cứ công trình
khoa học nào khác cho tới thời điểm này.

Khánh Hòa, ngày 20 tháng 01 năm 2018
Tác giả

Nguyễn Doãn Chương

iii


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, quý Thầy
Cô trường Đại học Nha Trang, đặc biệt quý Thầy Cô đã tham gia giảng dạy lớp Cao
học Kinh tế phát triển 2015-2017 đã nhiệt tình truyền đạt những kiến thức, kinh
nghiệm và giúp đỡ tác giả trong suốt thời gian tham gia khóa học.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Dương Xuân Thao và Ths.
Đinh Văn Tới đã tâm huyết, nhiệt tình hướng dẫn tác giả trong suốt thời gian thực hiện
luận văn cao học này.
Xin gửi lời cảm ơn đến UBND thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An, các cấp quản
lý các phòng ban liên quan và các Anh Chị Em đồng nghiệp đã tạo điều kiện, động
viên giúp đỡ tác giả về mặt thời gian, thông tin và tinh thần để tác giả có thể hoàn
thành tốt luận văn này.
Khánh Hòa, ngày 20 tháng 01 năm 2018
Tác giả

Nguyễn Doãn Chương

iv


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN...........................................................................................................iii
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................iv
MỤC LỤC .......................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...............................................viii
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................ix
TRÍCH YẾU LUẬN VĂN .............................................................................................. x
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 1
1.2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................................ 1
1.2.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 2
1.3. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 2
1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 2
1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu................................................................................................ 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu và nguồn số liệu............................................................... 3
1.5. Những đóng góp của luận văn.................................................................................. 4
1.6. Tóm lược các công trình nghiên cứu liên quan ........................................................ 5
1.7. Kết cấu luận văn .......................................................................................................6
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG
CHỨC CẤP PHƯỜNG/XÃ ..........................................................................................7
2.1. Đặc điểm và yêu cầu về chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã7
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm cán bộ, công chức cấp phường/xã ....................................... 7
2.1.2. Một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã . 9
2.2. Nội dung, những nhân tố ảnh hưởng và sự cần thiết nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ, công chức cấp phường/xã ................................................................................ 15
2.2.1. Nội dung chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã ........................ 15
2.2.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã ...................................................................................................................... 20
2.3. Kinh nghiệm của một số địa phương về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp phường/xã....................................................................................................... 23
v

2.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ................................................ 23
2.3.2. Bài học kinh nghiệm cho thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An................................ 28
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .............................................................................................. 28
CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG
CHỨC CỦA THỊ XÃ HOÀNG MAI, TỈNH NGHỆ AN ......................................... 29
3.1. Tổng quan về thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An ..................................................... 29
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên................................................................................................ 29
3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội .................................................................................... 32
3.1.3. Đặc điểm dân số, lao động, việc làm................................................................... 35
3.2. Phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của thị xã Hoàng Mai,
tỉnh Nghệ An ................................................................................................................. 36
3.2.1. Cơ cấu và số lượng .............................................................................................. 36
3.2.2. Thực trạng trình độ học vấn, trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức cấp
phường/xã ...................................................................................................................... 37
3.3. Phân tích chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã thị xã Hoàng
Mai qua điều tra khảo sát............................................................................................... 45
3.3.1. Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống........................................................... 45
3.3.2. Về năng lực làm việc ........................................................................................... 48
3.3.3. Về khả năng tổ chức, tập hợp, vận động nhân dân.............................................. 52
3.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ công chức cấp phường/ xã
ở thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An ................................................................................ 53
3.4.1. Công tác quy hoạch cán bộ, công chức cấp xã.................................................... 53
3.4.2. Công tác bồi dưỡng, đào tạo cán bộ, công chức cấp phường/xã.........................56
3.4.3. Thực trạng công tác tổ chức bố trí sử dụng cán bộ, công chức cấp xã ...............59
3.4.4. Thực trạng chế độ đãi ngộ cán bộ, công chức cấp phường/xã ............................ 61
3.4.5. Đánh giá chung về chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã thị
xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An ........................................................................................ 62
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .............................................................................................. 64
CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CÔNG CHỨC CẤP PHƯỜNG/XÃ CỦA THỊ XÃ HOÀNG MAI, TỈNH NGHỆ

AN TRONG NHỮNG NĂM TỚI............................................................................... 65
4.1. Yêu cầu đặt ra đối với cán bộ, công chức cấp phường/xã thị xã Hoàng Mai đến
năm 2025 ....................................................................................................................... 65
vi


4.2. Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã của
thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An ................................................................................... 66
4.2.1. Phương hướng nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ công chức cấp
phường/xã ...................................................................................................................... 66
4.2.2. Nâng cao kỹ năng của một bộ phận cán bộ, công chức cấp phường/xã.............. 66
4.2.3. Nâng cao phẩm chất chính trị đạo đức của cán bộ công chức cấp phường/xã.... 67
4.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã tại thị xã
Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An ............................................................................................. 67
4.3.1. Làm tốt công tác quy hoạch cán bộ trên cơ sở chuẩn hóa các chức danh và xác
định cơ cấu của đội ngũ CBCC cấp phường/xã ............................................................ 67
4.3.2. Tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh thực hiện hệ thống chế độ, chính sách đối với
cán bộ, công chức cấp xã, thị xã.................................................................................... 73
4.3.3. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cán bộ công chức cấp phường/xã .... 77
4.3.4. Nâng cao trách nhiệm cá nhân và tăng cường sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền,
đoàn thể cấp trên trong việc xây dựng đội ngũ CBCC cấp phường/ xã.............................. 79
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 .............................................................................................. 81
KẾT LUẬN ................................................................................................................... 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 84
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBCC

Cán bộ công chức

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CN-TTCH

Công nghiệp- Tiểu thủ công nghiệp

CT

Chủ tịch

GTSX

Giá trị sản xuất

HĐND

Hội đồng nhân dân

KCN

Khu công nghiệp

NNL

Nguồn nhân lực

NXB

Nhà xuất bản

QLNN

Quản lý nhà nước

QTNL

Quản trị nhân lực

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

UBMTTQ

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc

UBND

Ủy ban nhân dân

viii


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế........................................................................................ 34
Bảng 3.2. Cơ cấu lao động ngành nghề tại thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An năm 2016 ...35
Bảng 3.3. Số lượng và cơ cấu cán bộ tại các phường/xã.......................................................... 36
Bảng 3.4. Trình độ của đội ngũ cán bộ cấp phường/xã của thị xã Hoàng Mai năm 2016.... 38
Bảng 3.5. Thực trạng trình độ học vấn và chính trị nhóm chuyên trách................................. 40
Bảng 3.6. Thực trạng trình độ chuyên môn cán bộ chuyên trách cấp phường/xã ................. 41
Bảng 3.7. Thực trạng trình độ chuyên môn nhóm cán bộ chuyên môn cấp phường/xã ....... 44
Bảng 3.8. Phẩm chất chính trị của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã năm 2017 ................... 46
Bảng 3.9. Phẩm chất đạo đức của cán bộ, công chức cấp phường/xã thị xã Hoàng Mai
năm 2017 .......................................................................................................................47
Bảng 3.10. Năng lực của đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã năm 2017 .................... 49
Bảng 3.11. Đánh giá của người dân về khả năng làm việc của đội ngũ cán bộ công chức
cấp phường/xã theo độ tuổi người dân năm 2017..................................................................... 50
Bảng 3.12. Đánh giá của người dân về khả năng làm việc của đội ngũ cán bộ công
chức cấp phường/xã thị xã Hoàng Mai theo trình độ của người dân ............................50
Bảng 3.13. Triển khai văn bản chỉ đạo của cơ quan Quản lý Nhà nước................................. 51
Bảng 3.14. Khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cán bộ công chức cấp phường/xã
năm 2017 .......................................................................................................................52
Bảng 3.15. Đánh giá khả năng tổ chức, tập hợp, vận động quần chúng của cán bộ công chức
cấp phường/xã theo độ tuổi người dân năm 2017..................................................................... 52
Bảng 3.16. Đánh giá của người dân về khả năng tổ chức, tập hợp, vận động quần chúng của
cán bộ công chức cấp phường/xã................................................................................................ 53
Bảng 3.17. Số lượng các lớp đã qua đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ cấp xã từ năm
2013-2017 ......................................................................................................................58

ix

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Bộ máy hoạt động cấp xã là một vị trí quan trọng, là cầu nối trực tiếp giữa
Đảng, Nhà nước với nhân dân, là nơi tổ chức thực hiện mọi chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, biến chúng thành hoạt động thực tế của
nhân dân tại địa phương. Phẩm chất chính tri, trình độ năng lực, trí tuệ của Đội ngũ
cán bộ, công chức của Đảng, Chính quyền là yếu tố làm nên sức mạnh của chế độ
XHCN. Vì thế không ngừng nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ cơ sở là
một yêu cầu bức thiết trong giai đoạn hiện nay.
Đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng CBCC và nâng
cao chất lượng CBCC cấp xã thông qua các nội dung: một số khái niệm chính quyền
cấp xã, cán bộ công chức xã., chất lượng cán bộ công chức cấp xã; vị trí, vai trò của
cán bộ công chức cấp xã; phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng cán bộ công
chức cấp xã; sự cần thiết phái nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã.
Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã của một số địa
phương trong nước.
Quá trình nghiên cứu, phân tích đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ
công chức cấp phường/xã tại thị xã Hoàng Mai giai đoạn từ năm 2013 - 2016 cho thấy
đa số cán bộ, công chức chính quyền cấp phường/xã có phẩm chất chính trị đạo đức
tốt, trung thành với lý tưởng, kiên định với mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, tin
tưởng vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, lối sống giản dị, trong sáng, am hiểu đời sống
nhân dân, tâm huyết với cơ sở; Có ý thức tổ chức kỷ luật, trung thực, gương mẫu về
đạo đức, lối sống; được quần chúng tín nhiệm, tin yêu; giữ gìn đoàn kết thống nhất
trong Đảng, gắn bó gần gũi với nhân dân; giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng; có
tinh thần chủ động trong công việc. độc lập trong suy nghĩ, hành động; có kiến thức và
năng lực quản lý kinh tế, xã hội. Tuy nhiên trình độ kiến thức và năng lực hoạt động
thực tiễn so với yêu cầu thời kỳ mới còn nhiều hạn chế, lúng túng trong quản lý kinh
tế, quản lý xã hội, trong giải quyết các mối quan hệ, trong phát huy dân chủ nhân dân;
một bộ phận cán bộ xã, thị xã thiếu tu dưỡng bản thân, giảm sút ý chí phấn đấu.

Để nâng cao chất lượng cho đội ngũ CBCC cấp phường/xã của thị xã Hoàng
Mai cần thực hiện tốt một số giải pháp nhất định như: Chuẩn hóa các chức danh và xác
định cơ cấu của đội ngũ CBCC cấp phường/xã; Tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh thực
hiện hệ thống chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức phường/xã; Tăng cường sự
x


lãnh đạo của Đảng, Chính quyền đối với đội ngũ CBCC cấp phường/xã. Thực hiện tốt
chính sách thu hút nhân tài, công tác tạo nguồn quy hoạch và quản lý tại địa phương;
đề cao việc tự học tập, rèn luyện, tinh thấn trách nhiệm và tăng cường sự giúp đỡ của
cấp ủy, chính quyền, đoàn thể trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã.
Để thực hiện được các giải pháp đó, luận văn đưa ra một số kiến nghị với Nhà
nước, đối với địa phương.
Từ khóa: Đội ngũ cán bộ công chức, chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, cán
bộ công chức cấp phường/xã, thị xã Hoàng Mai.

xi


CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong thời kỳ đổi mới Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều nỗ lực để huy động các
nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn mà nguồn lực quan trọng nhất là
nguồn lực con người, trong đó có đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn ở các
địa phương.
Thời gian qua Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chương trình, chính sách phát
triển nguồn nhân lực tại các địa phương trong đó đặc biệt chú trọng tới việc đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn như Quyết định số

40/2006/QĐ-TTg ngày 15/2/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt kế
hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức giai đoạn 2006-2010; Quyết định số:
724/QĐ-UBND ngày 15/3/2012 của UBND tỉnh Nghệ An về việc phê duyệt “Đề án
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã tỉnh Nghệ An giai đoạn 2012-2020”
Thực tế cho thấy, phần lớn cán bộ, công chức ở cấp chính quyền cơ sở có trình
độ văn hóa tiểu học và trung học cơ sở vẫn chiến tỷ lệ 24,41%, trình độ chuyên môn,
lý luận chính trị chủ yếu là trung cấp và sơ cấp và số chưa được đào tạo lần lượt là
48,74% và 54,82%, từ đó ảnh hưởng đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo, công tác chuyên
môn tại đơn vị để bảo đảm phát triển KT-XH, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
tại địa phương gặp nhiều khó khăn.
Đội ngũ cán bộ cơ sở ở các cấp xã, phường, thị trấn có vai trò đặc biệt quan
trọng trong quá trình phát triển KT-XH, thực hiện các chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của nhà nước, giữ vững ổn định chính trị, trật tự và an toàn xã hội,
xóa đói giảm nghèo và chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi tại mỗi địa phương.
Để nghiên cứu, tìm hiểu trình độ của cán bộ, công chức cấp xã, phường, thị trấn trên
địa bàn thị xã hiện nay như thế nào? Chất lượng công tác cho cán bộ, công chức cấp
xã/phường hiện nay ra sao? Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ là gì?. Xuất
phát từ những vấn đề đó tác giả chọn đề tài nghiên cứu: "Đánh giá chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã ở thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An”.
1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.2.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã.

1


1.2.2. Phạm vi nghiên cứu
a) Phạm vi không gian
Đề tài nghiên cứu trên địa bàn thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An.

b) Phạm vi nội dung
Đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức phường/xã về trình độ và năng
lực chuyên môn, phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp về sức khỏe.
c) Phạm vi thời gian
Thông tin số liệu thu thập trong thời gian 2014-2016, đề xuất phương hướng
giải pháp đến năm 2025.
1.3. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu
* Mục tiêu chung
Nhằm đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã của thị xã
Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An thời gian qua để từ đó có những giải pháp để nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã của thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An
trong thời gian tới.
* Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng công chức cấp
phường/xã.
- Đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp phường/xã của
thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An giai đoạn 2013 -2016.
- Đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức
cấp phường/xã của thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An thời gian tới.
1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu
Luận văn tập trung vào các câu hỏi nghiên cứu sau:
1) Có những yếu tố nào ảnh hưởng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã trên địa bàn thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An?
(2) Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức có tác động như thế nào đến sự phát
triển kinh tế xã hội trên địa bàn thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An?
(3) Các giải pháp chủ yếu nào nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công
chức cấp phường/xã của thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An trong thời gian tới?
2

1.4. Phương pháp nghiên cứu và nguồn số liệu
* Khung phân tích của luận văn
Nhân tố ảnh hưởng

Chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức xã phường

- Các nhân tố thuộc về
môi trường vĩ mô: môi
trường luật pháp và cơ chế
chính sách cán bộ;

-Trình độ đào tạo, chuyên
môn, kỹ năng nghề nghiệp
- Phẩm chất chính trị và đạo
đức nghề nghiệp

- Các nhân tố thuộc về địa
phương

- Sức khỏe

Tác động
- Đối với xã
hội
- Đối với thị
xã
- Đối với bản
thân cán bộ

- Các nhân tố thuộc bản
thân cán bộ

Giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ công chức
Khung phân tích của luận văn

* Phương pháp thu thập số liệu
- Thu thập số liệu thứ cấp
Các số liệu thứ cấp gồm các thông tin về đặc điểm tự nhiên, kinh tế-xã hội của
địa phương, tình hình dân số, lao động, việc làm, số lượng cán bộ, công chức cấp xã
công tác trên địa bàn thị xã, các văn bản chính sách liên quan đến việc đào tạo bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ ..., những tài liệu này được thu thập tại các cơ quan như Trung
tâm khí tượng-thủy văn Nghệ An, phòng thống kê thị xã Hoàng Mai, phòng Nội vụ thị
xã, Ban tổ chức thị ủy, Văn phòng UBND thị xã, các Website chính thức, các tạp chí,
sách báo tham khảo và các báo cáo khoa học đã được công bố...
- Thu thập số liệu sơ cấp
Thu thập số liệu sơ cấp phục vụ cho nghiêm cứu được thu thập thông qua điều tra,
phỏng vấn các cán bộ công chức cấp xã, cán bộ thị xã và người dân trong một số xã trên địa
bàn thị xã và thông qua tổ chức thảo luận nhóm một số lãnh đạo chủ chốt cấp xã.
Đối tượng nghiên cứu là, cán bộ, công chức cấp phường/xã.
Tổng số phiếu điều tra: để đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ, công chức
cáp phường/xã tại thị xã Hoàng Mai, nghiên cứu đã tiến hành khảo sát với 200 phiếu
lao động với ba nhóm chính.
3


Nhóm 1: Là cán bộ quản lý, lãnh đạo; gồm 50 người, chiếm 25,00% trong tổng
số phiếu đã điều tra ở thị xã, phường/xã.
Nhóm 2: Là công chức; gồm 50 người, chiếm 25,00% trong tổng số phiếu điều

tra ở hai khu vực thành thị và nông thôn.
Nhóm 3: Là nhóm người dân; gồm 100 người, chiếm 50,00% trong tổng số
phiếu đã điều tra.
Qua biểu tổng hợp, nghiên cứu đã tiến hành điều tra với ba nhóm đảm bảo yêu
cầu chọn mẫu có thể đại diện cho cán bộ, công chức cấp phường/xã.
* Phương pháp xử lý số liệu và phân tích
+ Xử lý số liệu
- Tổng hợp bằng phương pháp phân tổ thống kê theo giới tính, chức danh, trình
độ(chuyên môn, lý luận, quản lý), độ tuổi...
- Sử dụng các công cụ tính toán trên phần mềm EXCEL.
+ Phương pháp phân tích
Để thực hiện đề tài nghiên cứu này, tác giả sử dụng các phương pháp phân tích sau:
- Phương pháp thống kê mô tả: Phương pháp này được dùng để thống kế số
tuyệt đối, số tương đối, số bình quân các chỉ tiêu thống kê sẽ được tính toán để mô tả
thực trạng, đặc điểm của cán bộ công chức xã, tình hình sử dụng cán bộ xã và những
thuận lợi và khó khăn trong quá trình công tác. Một số chỉ tiêu so sánh cũng được thể
hiện trong quá trình làm đề tài.
- Phương pháp thống kê so sánh:
Phương pháp thống kê so sánh được sử dụng trong đề tài dùng để phân tích,
đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ cấp xã, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu
đào tạo cán bộ xã, phân tích các chỉ tiêu liên quan đến hiệu quả sử dụng cán bộ, so
sánh các nhu cầu đào tạo giữa các chức danh, giữa các ngành nghề đào tạo...
1.5. Những đóng góp của luận văn
Dự kiến đề tài luận văn có những đóng góp cụ thể như sau:
(1) Góp phần hệ thống hoá lý luận và thực tiễn liên quan đến đánh giá chất
lượng cán bộ nói chung và cán bộ, công chức cấp phường/xã nói riêng.
(2) Đánh giá thực trạng trình độ chuyên môn và tình hình sử dụng cán bộ, công
chức cấp phường/xã ở thị xã Hoàng Mai.
(3) Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác cho đội ngũ
cán bộ, công chức cấp phường/xã trên địa bàn thị xã Hoàng Mai.

4


Từ kết quả nghiên cứu có thể giúp các nhà lãnh đạo đưa ra chính sách phù hợp
nhằm thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của thị
xã Hoàng Mai. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo để các nghiên cứu
tiếp theo và cho giảng viên, sinh viên ngành Kinh tế phát triển.
1.6. Tóm lược các công trình nghiên cứu liên quan
Đã có nhiều công trình nghiên cứu về chất lượng đội ngũ cán bộ như Nguyễn
Đức Vân (2003) Nâng cao chất lượng cán bộ quản lý trong các doanh nghiệp nhà nước
có qui mô lớn Luận án tiến sỹ, Trường Đại học Kinh tế quốc dân. Luận văn của tác giả
đề cập đến thực trạng của đội ngũ cán bộ quản lý, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm
hoàn thiện đội ngũ cán bộ quản lý trong thời kỳ CNH, HĐH hiện nay;
Phạm Thành Minh (2010) Nâng cao chất lượng cán bộ quản lý tại văn phòng
Cục Đăng kiểm Việt Nam Luận văn thạc sỹ, trường Đại học Kinh tế quốc dân. Luận
văn của tác giả đã phân tích, đánh giá đội ngũ công chức Việt Nam, phân tích những
nguyên nhân dẫn tới những hạn chế về năng lực đội ngũ công chức Quản lý Nhà nước
(QLNN) và đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ công chức
QLNN, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH đất nước trong giai đoạn hiện nay và
trong những năm tới;
Nguyễn Vân Giang (2010) Nâng cao chất lượng cán bộ quản lý tại Tổng Công
ty tư vấn xây dựng thuỷ lợi Luận văn thạc sỹ, trường Đại học Kinh tế quốc dân. Luận
văn của tác giả đã phân tích, đánh giá đội ngũ công chức Việt Nam, phân tích những
nguyên nhân dẫn tới những hạn chế về năng lực đội ngũ công chức Quản lý Nhà nước
(QLNN) và đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ công chức
QLNN, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH đất nước trong giai đoạn hiện nay và
trong những năm tới;
Phan Hữu Thắng (2015), Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý tài chính
tại Sở Tài chính tỉnh Nghệ An Luận văn thạc sỹ, Đại học Vinh. Luận văn của tác giả
đề cập đến chất lượng cán bộ Tài chính cấp cơ sở, đưa ra những hạn chế hay gặp phải

của đội ngũ cán bộ Tài chính hiện nay. Từ đó, đề xuất những giải pháp để nâng cao
trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ mới.
Các nghiên cứu trên đã xây dựng khung lý thuyết nghiên cứu nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ. Tuy nhiên đối với từng lĩnh vực hoạt động quản lý kinh tế xã
hội, chất lượng nhân lực lại có những đặc điểm khác nhau. Cho đến nay chưa có
5


nghiên cứu nào đề cập đến chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tại các phường/xã
trên địa bàn thị xã Hoàng Mai. Vì thế việc nghiên cứu vấn đề này có ý nghĩa thiết thực.
1.7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn có kết
cấu gồm 4 chương, cụ thể như sau:
Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu
Chương 2: Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã
Chương 3: Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã của thị
xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An
Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã của thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An

6


CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC
CẤP PHƯỜNG/XÃ
2.1. Đặc điểm và yêu cầu về chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm cán bộ, công chức cấp phường/xã
2.1.1.1. Khái niệm cán bộ công chức cấp phường/xã

Căn cứ nghị định số 112/2011/NĐ-CP ngày 05/12/2011 của Chính phủ về cán
bộ, công chức phường/xã, thị trấn quy định (Chính phủ, 2011):
1) Những người do bầu cử để đảm nhiệm chức vụ theo nhiệm kỳ (sau đây gọi
chung là cán bộ chuyên trách cấp xã) gồm có các chức vụ sau đây:
a) Bí thư, Phó Bí thư đảng uỷ, Thường trực đảng uỷ (nơi không có Phó Bí thư
chuyên trách công tác đảng). Bí thư, Phó Bí thư chi bộ (nơi chưa thành lập Đảng uỷ
cấp xã);
b) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân;
c) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân;
d) Chủ tich Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc, Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ, Chủ tịch Hội Nông dân và Chủ tịch Hội
Cựu chiến binh;
2) Những người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp
vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã (gọi chung là công chức cấp xã), gồm có các chức
danh sau đây:
a) Trưởng công an (nơi chưa bố trí lực lượng công an chính quy);
b) Chỉ huy trưởng quân sự;
c) Văn phòng - Thống kê;
d) Địa chính - Xây dựng;
đ) Tài chính - Kế toán;
e) Tư pháp - Hộ tịch;
g) Văn hoá - Xã hội;
* Số lượng cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã
- Số lượng cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã quy định tại khoản 1 Điều 2 nghị
định số 112/2011/NĐ-CP ngày 05/12/2011 được quy định như sau (Chính phủ, 2011):
7


Đối với xã đồng bằng, phường và thị trấn
- Dưới 10.000 dân được bố trí không quá 19 cán bộ công chức

- Từ 10.000 dân trở lên, cứ thêm 3.000 dân được bố trí thêm 01 cán bộ, công
chức, nhưng đối đa không quá 25 cán bộ công chức.
Đối với xã miền núi, vùng cao, vùng sâu, vùng xa, hải đảo
- Dưới 1.000 dân được bố trí không quá 17 cán bộ, công chức
- Từ 1.000 dân đến đưới 5.000 dân được bố trí không quá 19 cán bộ, công chức
- Từ 5.000 dân trở lên, cứ thêm 1.500 dân được bố trí thêm 01 cán bộ, công
chức,nhưng đối đa không quá 25 cán bộ công chức.
2.1.1.2. Tiêu chuẩn cán bộ, công chức cấp phường/xã
* Tiêu chuẩn chung:
Cán bộ công chức cấp xã phải đáp ứng những tiêu chuẩn sau đây:
+ Có tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội; có năng lực và tổ chức vận động nhân dân thực hiện có kết quả đường lối
của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
+ Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, công tâm, thạo việc, tận tuỵ với dân.
Không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng. Có ý thức tổ chức kỷ
luật trong công tác. Trung thực, không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhân dân, được
nhân dân tín nhiệm.
+ Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, quan điểm, đường lối của Đảng,
chính sách và pháp luật của Nhà nước; có trình độ văn hoá, chuyên môn, đủ năng lực
và sức khoẻ để làm việc có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao (Chính
phủ, 2011).
* Tiêu chuẩn cụ thể:
Cán bộ, công chức cấp xã phải bảo đảm tiêu chuẩn cụ thể do cơ quan, tổ chức
có thẩm quyền quy định:
+ Tiêu chuyên cụ thể của cán bộ chuyên trách cấp xã làm việc trong các tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội do các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở
cấp trung ương quy định.
+ Tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ chuyên trách cấp xã làm việc trong Hội đồng
nhân dân, Uỷ ban nhân dân và tiêu chuẩn của công chức cấp xã do Bộ trưởng Bộ Nội
vụ quy định (Chính phủ, 2011).

8


2.1.1.3. Vị trí, vai trò của cán bộ, công chức cấp phường/xã
Ở bất kỳ nền kinh tế xã hội nào, nguồn nhân lực được coi là nhân tố của sự phát
triển, nhất là trong thời đại hiện ngày nay, khoa học kỹ thuật đã trở thành lực lượng sản
xuất, thì vai trò của nó sẽ khẳng định sức mạnh và vị trí của một quốc gia trên thế giới.
Trong quá trình CNH, HĐH đất nước nguồn nhân lực, là nhân tố trung tâm, có
vai trò quyết định tới sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế. Các nước trên thế
giới đều coi sự phát triển con người là nhân tố quyết định cho sự phát triển của xã hội,
lấy con người là trung tâm của sự phát triển kinh tế-xã hội. Đối với nước ta, khi nguồn
lực tài chính và nguồn lực vật chất còn hẹn hẹp, thì nguồn tài nguyên con người, tài
nguyên "chất xám" là nhân tố quyết định sự phát triển của đất nước, là động lực khơi
dậy các nguồn lực (Hà Thị Hồng Minh, 2015).
Với nguồn nhân lực tốt nhất là nguồn nhân lực có chất lượng cao sẽ đảm bảo
chắc chắn trong việc đưa ra những quyết định sáng suốt, đúng đắn đối với đường lối,
chủ trương chính sách và phương thức thực hiện các quyết sách về phát triển và hưng
thịnh của quốc gia... Nguồn nhân lực có trình độ cao là nền tảng vững chắc đảm bảo
cho việc chuẩn bị tốt và thực hiện thành công quá trình hội nhập kinh tế và hợp tác quốc
tế. Đồng thời, là cơ sở quan trọng để thực hiện các nhiệm vụ giữ vững trật tự an ninh xã
hội, củng cố sức mạnh quốc phòng, bảo vệ vững chắc toàn vẹn lãnh thổ đất nước.
Đội ngũ cán bộ cấp xã giữ vai trò hết sức quan trọng đối với sự nghiệp CNH,
HĐH nông nghiệp, nông thôn cũng như giữ vững ổn định chính trị, trật tự và an toàn
xã hội của địa phương. Đội ngũ cán bộ công chức nhà nước và các tổ chức chính trị
trong đó có cán bộ xã là chủ thể trực tiếp chỉ đạo, dẫn dắt người dân thực hiện các
nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và chắt chặt quan hệ nhà nước với đời sống của
nhân dân, đồng thời trực tiếp xây dựng nhà nước và các tổ chức xã hội thực sự trong
sạch, vững mạnh. Chủ Tịch Hồ Chí Minh luôn đặt ra những yêu cầu rất cao không chỉ
với đội ngũ cán bộ công chức nhà nước mà còn với đội ngũ cán bộ cách mạng nói
chung. Người đòi hỏi mỗi cán bộ trong bất cứ cương vị nào đều phải có đức, có tài,

trong đó đức là “cái gốc” (Hồ Chí Minh, 1995).
2.1.2. Một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
phường/xã
2.1.2.1. Khái niệm về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã
Chất lượng là một phạm trù được sử dụng khá phổ biến, là đối tượng nghiên
cứu của nhiều chuyên ngành, nhiều môn khoa học và được xem xét dưới nhiều góc độ
9


khác nhau, tùy thuộc nhu cầu tiếp cận và khai thác. “Chất lượng” hiểu ở nghĩa chung
nhất là “Cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật, sự việc” (Hồ
Chí Minh, 1995).
Khi nói về chất lượng đội ngũ cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: Cán bộ
phải có cả “Đức” và “Tài”, trong đó “Đức” là gốc. Người chỉ rõ: “Nếu có đức mà không
có tài ví như ông bụt ngồi trong chùa không giúp ích gì được cho ai”, người cách mạng
phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được
nhân dân” (Lê nin, 1974)
Phẩm chất và năng lực của người cán bộ luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, tạo
điều kiện cho nhau. Phẩm chất của người cán bộ là cơ sở tiền đề cho năng lực phát
triển đúng hướng, Người cán bộ có năng lực thì phẩm chất sẽ được củng cố và phát
huy, phẩm chất và năng lực của người cán bộ được biểu hiện ra ở kết quả thực hiện
chức trách được giao.
Từ các quan điểm trên, tác giả cho rằng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
là sự tương tác phù hợp giữa số lượng, cơ cấu đội ngũ, cùng với chất lượng của mỗi
cán bộ hợp thành, đảm bảo cho đội ngũ ấy hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình.
Mỗi CBCC không tồn tại một cách biệt lập mà phải được đặt trong một chính
thể thống nhất của đội ngũ CBCC. Vì vậy, quan niệm về chất lượng đội ngũ CBCC
phải được đặt trong mối quan hệ biện chứng giữa chất lượng của từng CBCC với chất
lượng của cả đội ngũ. Chất lượng của cả đội ngũ không phải là sự tập hợp giản đơn số
lượng mà là sự tổng hợp sức mạnh của toàn bộ đội ngũ cán bộ, công chức. Sức mạnh

này bắt nguồn từ phầm chất vốn có bên trong của mỗi người và nó được tăng lên gấp
bội bởi tính thống nhất của tổ chức; của sự giáo dục, đào tạo, phân công, quản lý, của
kỷ luật.
Từ quan điểm trên, có thể nói chất lượng đội ngũ CBCC bao gồm:
- Chất lượng của từng CBCC, cụ thể là phầm chất chính trị, đạo đức; trình độ
năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng của từng CBCC là yếu tố cơ
bản tạo nên chất lượng của cả đội ngũ;
- Chất lượng của cả đội ngũ, với tính cách là một chỉnh thể, thể hiện ở cơ cấu
đội ngũ được tổ chức khoa học, có tỷ lệ cân đối, hợp lý vì số lượng và độ tuổi bình
quân được phân bố trên cơ sở các địa phương, đơn vị và lĩnh vực hoạt động của đời
sống xã hội.
10


Như vậy, các yếu tố cấu thành chất lượng đội ngũ CBCC không chỉ bao gồm
một mặt, một khía cạnh nào đó, mà nó bao gồm cả một hệ thống, được kết cấu như
một chỉnh thể toàn diện từ chất lượng của từng cán bộ (đây là yếu tố cơ bản nhất) cho
đến cơ cấu số lượng nam nữ, độ tuổi, thành phần của đội ngũ cùng với việc bồi dưỡng,
giáo dục, phân công, quản lý kiểm tra giám sát và thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ
chức và hoạt động của bộ máy chính quyền nhân dân.
Để nâng cao chất lượng của đội ngũ CBCC, cần phải giải quyết tốt mối quan hệ
giữa chất lượng với số lượng CBCC. Khi nào hai mặt này quan hệ hài hòa, tác động
với nhau thì mới tạo nên sức mạnh đồng bộ của cả đội ngũ. Trong thực tế chúng ta cần
phải chống hai vấn đề:
- Vấn đề thứ nhất: Là chạy theo số lượng, ít chú trọng đến chất lượng dẫn đến
cán bộ nhiều về số lượng nhưng hoạt động không hiệu quả;
- Vấn đề thứ hai: Cầu toàn về chất lượng nhưng không quan tâm đến số lượng.
Đây là một nguyên nhân quan trọng làm cho tuổi đời bình quân của đội ngũ CBCC
ngày càng cao, hẫng hụt về thế hệ.
Trong giai đoạn hiện nay thì cần hơn hết là phải coi trọng chất lượng của CBCC

trên cơ sở bảo đảm số lượng hợp lý. Từ những đặc điểm trên có thể khái niệm: “Chất
lượng đội ngũ CBCC cấp xã là một hệ thống những phẩm chất, giá trị được kết nối
như một chỉnh thể toàn diện được thể hiện qua phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo
đức, trình độ năng lực, khả năng hoàn thành nhiệm vụ của mỗi CB và cơ cấu, số
lượng, độ tuổi, thành phần của cả đội ngũ CBCC cấp xã.”
Để đánh giá đúng thực trạng và xác định các giải pháp nâng cao chất lượng đội
ngũ CBCC cấp xã cần phải xác định rõ những tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán
bộ, cũng như hiểu rõ những yếu tố tác động đến chất lượng của đội ngũ CBCC cấp xã.
2.1.2.2. Yêu cầu chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường/xã
* Yêu cầu của Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là một bước đi tất yếu trong tiến trình
phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc vươn tới văn minh, hiện đại. Trong điều kiện của
nước ta, với những thuận lợi do sự nghiệp đổi mới tạo ra và trên cơ sở kế thừa có chọn
lọc tri thức của văn minh nhân loại về công nghiệp hóa, Đảng ta đã xác định công
nghiệp hóa ở nước ta phải đi liền với hiện đại hóa.
11


Đại hội lần thứ XII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ chính trị trung tâm của cách
mạng nước ta hiện nay là:
Tiếp tục nắm vũng hai nhiệm vụ chiến lược, xây dựng CHXH và bảo vệ Tổ
quốc, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Mục tiêu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa: Là xây dựng nước ta thành một
nước công nghiệp, có cơ sở vật chất, kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ
sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. Đời sống vật
chất và tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc, xã hội công bằng, văn minh
(Đảng Cộng sản Việt Nam, 2016).
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta là công nghiệp hóa hiện đại hóa vì
mục tiêu XHCN. Do đó công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình thực hiện chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội nhằm cải tiến một xã hội nông nghiệp lạc hậu thành

một xã hội công nghiệp. Với một nước nông nghiệp lạc hậu, bình quân ruộng đất rất
thấp, khả năng tích lũy và sức mua hẹp, chúng ta phải tập trung vào nông nghiệp, nông
thôn và lấy đó làm khâu đột phá, phát huy tinh thần dân chủ và sức mạnh tự cường,
quyết tâm thoát khỏi đói nghèo, vươn lên làm giàu.
Với các thành tựu bước đầu quan trọng trong công cuộc đổi mới đã đưa đất
nước đến thời cơ phát triển mới. Tuy nhiên, đất nước đang đứng trước thách thức tụt
hậu về kinh tế, quốc nạn tham nhũng, chiến lược diễn biến hòa bình của kẻ thù. Các
nguy cơ đó đạt ra nhiều vấn đề đối với việc đổi mới chất lượng cán bộ, công chức và
công tác cán bộ.
Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vai trò của đội ngũ cán
bộ, công chức là hết sức quan trọng, họ phải là những người đề ra kế hoạch để thực
hiện từng mục tiêu, đồng thời lại là người tổ chức, quản lý quá trình thực hiện và
gương mẫu thực hiện những mục tiêu, kế hoạch. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ, công chức và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nói riêng càng quan trọng. Có thể
khẳng định, không thể thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa thành công với một cơ
chế lạc hậu, xơ cứng với một nền hành chính vừa cồng kềnh, vừa thiếu dân chủ, không
biết tôn trọng và phát huy năng lực xã hội, vừa lỏng lẻo, vừa trì trệ, cửa quyền của đội
ngũ cán bộ chất lượng thấp, cơ cấu không hợp lý.
Trước những yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, đội ngũ cán bộ, công chức cấp
xã hiện nay nhìn chung còn thiếu về số lượng và hạn chế về chất lượng; trình độ học
12


vấn còn thấp, việc xây dựng đội ngũ CBCC cấp dã là một nhu cầu tất yếu khách quan
vừa là nhiệm vụ cơ bản, cấp bách trong giai đoạn hiện nay.
Do đó để đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đội ngũ CBCC cấp xã
cần phải có đủ phẩm chất đạo đức, năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu của nhân dân,
tinh thần trách nhiệm và kỷ luật trong công việc, …vì đội ngũ CBCC cấp xã là những
người có trách nhiệm, tham gia trực tiếp váo công cuộc đổi mới đất nước. Đầu tư cho
một chất lượng mới của đội ngũ CBCC nói chung và đội ngũ CBCC cấp xã nói riêng

là đầu tư có hiệu quả cho tương lai của đất nước.
* Yêu cầu của Cải cách hành chính
Hành chính nhà nước là sự tác động và điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối
với quá trình xã hội và hành vi hoạt động của công dân, các cơ quan trong hệ thống
hành pháp từ Trung ương đến cơ sở để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của Nhà
nước, phát triển các mối quan hệ xã hội, duy trì trật tự an ninh, thỏa mãn nhu cầu hợp
pháp của nhân dân.
Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ VI khởi
xướng đổi mới đất nước, lấy đổi mới kinh tế làm trung tâm đã tạo ra sự chuyển biến
hết sức to lớn về kinh tế - xã hội, đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. Đổi
mới cơ chế kinh tế do đó phải đổi mới hệ thống chính trị cho phù hợp trong đó có vấn
đề cải cách hành chính với trung tâm của cải cách hành chính là nhằm vào hệ thống
hành chính, nội dung chính là Xây dựng một hệ thống hành chính và quản lý hành
chính Nhà nước thông suốt từ Trung ương đến cơ sở.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ tám – Khóa VII đã chỉ ra đối tượng cải
cách là 04 yếu tố đó là:
- Cải cách thể chế;
- Cải cách bộ máy;
- Xây dựng đội ngũ CBCC hành chính;
- Cải cách tài chính công.
Việc cải cách hành chính phải được tiến hành đồng bộ trong đó xác định cải
cách thủ tục hành chính là khâu đột phá và trọng tâm là xây dựng đội ngũ CBCC.
Có xây dựng thể chế tốt, thiết kế được mô hình hệ thống hành chính tốt nhưng nếu
không có đội ngũ CBCC thành thạo chuyên môn nghiệp vụ, tận tụy với công việc,
trách nhiệm với dân thì công cuộc cải cách hành chính cũng không thể thực hiện
được (Ban Tổ chức Chính phủ, 1995).
13


Vì vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC nói chung, đội ngũ CBCC cấp xã

nói riêng là cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính Nhà nước.
Do đó, phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có đủ trình độ lý
luận chính trị, năng lực tổ chức, quản lý điều hành, kỹ năng công vụ nhằm đáp ứng
yêu cầu xây dựng nền hành chính dân chủ trong sạch, hoạt động thông suốt đảm bảo
hoạt động có hiệu lực, hiệu quả trên cơ sở thi hành Hiến pháp và pháp luật và lợi ích
hợp pháp của nhân dân.
* Yêu cầu phát huy vai trò của chính quyền cấp xã và cán bộ công chức cấp xã
Cấp xã là cấp cuối cùng trong hệ thống hành chính của Nhà nước. Theo cơ cấu
tổ chức bộ máy Nhà nước ta hiện nay, tất cả mọi đường lối của Đảng và chính sách,
pháp luật của Nhà nước đều được triển khai thực hiện ở cấp cuối cùng là cấp xã. Để
giải quyết tốt những nhiệm vụ này bên cạnh việc xây dựng một hệ thống bộ máy tinh
giản gọn nhẹ hợp lý thì cần phải có một đội ngũ cán bộ am hiểu chuyên môn nghiệp
vụ, nắm vững pháp luật của Nhà nước để thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng Sản Việt Nam luôn coi công
tác cán bộ là một trong những vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng và là nhân tố quyết
định đến sự thành bại của sự nghiệp cách mạng. Đảng ta luôn quan tâm tới việc bồi
dưỡng, đào tạo, bố trí đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt ở cấp xã.
Bước vào thời kỳ đổi mới, chất lượng hiệu quả của đội ngũ CBCC cấp xã
quyết định đến hiệu quả, hiệu lực của chính quyền. Nếu đội ngũ CBCC cấp xã có
trình độ, tinh thần trách nhiệm cao, tận tụy với công việc chắc chắn hoạt động của
chính quyền đó sẽ đảm bảo hiệu quả quản lý trên các lĩnh vực và ngược lại nếu yếu
kém về trình độ chuyên môn thì ảnh hưởng lớn đến quản lý của họ tại địa phương.
Muốn dân giàu, nước mạnh phải bắt đầu từ cấp xã vì xã/phường là nơi cung cấp nguồn
nhân tài, tài nguyên vật liệu cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Như vậy, muốn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước của bộ máy
chính quyền cấp xã, phải xây dựng, đào tạo một đội ngũ CBCC cấp xã có phẩm chất
đạo đức, trình độ năng lực, được trang bị lý luận chính trị, có kiến thức về quản lý kinh
tế, khoa học – kỹ thuật, am hiểu về quản lý Nhà nước, có năng lực tổ chức, hoạt động
thực tiễn và nhất là phải có trình độ hiểu biết về pháp luật nhất định.
14