Thực trạng thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

BÙI THỊ CÚC

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TẠI HUYỆN THANH OAI,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

Hà Nội - 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

BÙI THỊ CÚC

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TẠI HUYỆN THANH OAI,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số

: 8 34 04 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS NGUYỄN ĐỨC MINH

Hà Nội - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Thực trạng thực hiện chính sách
giải quyết khiếu nại tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội” là công trình
nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng, tuân
thủ đúng nguyên tắc trích dẫn tài liệu. Nghiên cứu hoàn toàn trung thực và
chưa được công bố ở công trình, đề tài nào.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình./.
Hà Nội, tháng 3 năm 2018
Học viên

Bùi Thị Cúc


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thiện luận văn tốt nghiệp cao học chuyên ngành Chính sách
công ngoài sự nỗ lực nghiên cứu của bản thân, tôi xin chân thành cảm ơn các
thầy, cô giáo đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức trong quá trình tôi
học tập tại ở Học viện khoa học xã hội thuộc Viện khoa học xã hội Việt Nam.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Đức Minh,
người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn
thạc sĩ này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn cán bộ và nhân dân địa phương nơi tôi tiến
hành nghiên cứu đặc biệt là cán bộ, công chức cơ quan Thanh tra huyện

Thanh Oai, thành phố Hà Nội, đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi hoàn
thành công việc. Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn những người thân, bạn bè đã
giúp đỡ khích lệ, động viên tôi hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã rất nỗ lực trong quá trình thực hiện nhưng do thời gian và
kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn không tránh khỏi
thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô giáo và các bạn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, tháng 3 năm 2018
Học viên

Bùi Thị Cúc


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ................................................. 8
1.1. Khái niệm và đặc điểm của thực hiện chính sách giải quyết khiêu nại ..... 8
1.2. Chủ thể, khách thể thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ................. 14
1.3. Nội dung thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ................................ 16
1.4. Quy trình thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ............................... 17
1.5. Vai trò, ý nghĩa của thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ............... 24
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ... 25
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢI
QUYẾT KHIẾU NẠI QUA THỰC TIỄN Ở HUYỆN THANH OAI,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2013-2017 ....................................... 30
2.1. Thực trạng tổ chức bộ máy thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại ... 30
2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch, chương trình triển khai thực hiện
chính sách giải quyết khiếu nại ....................................................................... 32

2.3. Thực trạng phổ biến, tuyên truyền chính sách giải quyết khiếu nại ......... 33
2.4. Thực trạng phân công, phối hợp thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại.. 34
2.5. Thực trạng đôn đốc, theo dõi, kiểm tra việc thực hiện chính sách giải
quyết khiếu nại ............................................................................................... 35
2.6. Thực trạng đánh giá, tổng kết việc thực hiện chính sách giải quyết
khiếu nại .......................................................................................................... 36
2.7. Khái quát kết quả, hạn chế và nguyên nhân trong thực hiện chính sách
giải quyết khiếu nại tại huyện Thanh Oai ....................................................... 37
Chương 3: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI ....................... 48
3.1. Quan điểm, yêu cầu .................................................................................. 48
3.2. Giải pháp về hoàn thiện pháp luật ............................................................ 52
3.3. Giải pháp thực hiện chính sách ................................................................ 55
KẾT LUẬN .................................................................................................... 65
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 67


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHXHCN

:

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

CNXH

:

Chủ nghĩa xã hội

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa

HĐND

:

Hội đồng nhân dân

UBND

:

Ủy ban nhân dân

TS.

:

Tiến sĩ

Ths.

:

Thạc sĩ

GS.TS

:

Giáo sư. Tiến sĩ

PGS.TS

:

Phó giáo sư. Tiến sĩ


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc tăng cường pháp chế xã
hội chủ nghĩa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Khiếu nại là
một trong những quyền con người, quyền công dân đã được ghi nhận tại các
bản Hiến pháp của Nhà nước ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời có nói:
“đồng bào có oan ức…thì mới khiếu nại”, “đồng bào…chưa hiểu chính sách
của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại”. Thực hiện chính sách giải quyết
khiếu nại là bảo vệ quyền lợi chính đáng và hợp pháp của công dân, phát huy
được quyền dân chủ của công dân trong việc tham gia kiểm tra, giám sát hoạt
động của các cơ quan nhà nước, chống các hành vi vi phạm pháp luật, tham
nhũng, buôn lậu và các biểu hiện tiêu cực khác, góp phần bảo vệ kỷ cương
pháp luật, mở rộng thiết chế XHCN, giữ vững ổn định tình hình an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. Đồng
thời Đảng, Nhà nước có thông tin để kiểm tra tính đúng đắn, sự phù hợp của
chủ trương, chính sách, pháp luật được ban hành khi đưa vào thực tiễn áp
dụng để từ đó có những điều chỉnh, hoàn thiện chính sách. Do đó, Đảng và

Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm coi trọng việc thực hiện chính sách giải
quyết khiếu nại, luôn xác định đây là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước.
Trong nhiều năm qua Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương,
chính sách, pháp luật quy định về giải quyết khiếu nại. Cụ thể các văn bản
được ban hành kể từ sau đổi mới đến nay như: Pháp lệnh Khiếu nại, tố cáo
của công dân năm 1991; Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 (sửa đổi, bổ sung
năm 2004, năm 2005); Quyết định số 858/QĐ-TTg ngày 14/6/2010 của Thủ
tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án đổi mới công tác tiếp dân; Luật Khiếu
nại năm 2011 và nhiều nghị định, thông tư, chỉ thị về việc chấn chỉnh, tăng
cường trách nhiệm của thủ trưởng các cơ quan hành chính nhà nước trong
việc giải quyết khiếu nại nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết khiếu nại.

1


Việc ban hành các văn bản pháp luật trên đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc để
công dân thực hiện quyền khiếu nại của mình, đồng thời là căn cứ để các cơ
quan hành chính nhà nước thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại.
Trong những năm gần đây, cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, tốc độ đô thị hóa nhanh, trên địa bàn huyện Thanh Oai có
nhiều dự án phát triển kinh tế, xã hội được thực hiện như khu đô thị mới,
đường giao thông được xây dựng, các dự án xây dựng nông thôn mới, việc
dồn điền đổi thửa theo chủ trương của trung ương và thành phố Hà Nội. Đồng
thời phát sinh nhiều mâu thuẫn, vấn đề bức xúc trong đời sống của nhân dân.
Đặc biệt có trường hợp còn lợi dụng, lôi kéo, xúi giục các đối tượng chính
sách, người già, phụ nữ đi khiếu kiện vượt cấp, có đoàn khiếu kiện đông
người với thái độ cực đoan, căng khẩu hiệu, biểu ngữ có nội dung kích động
nhằm tạo sức ép với cơ quan chính quyền, cản trở hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Việc thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại đã
được các cấp chính quyền thuộc huyện quan tâm chỉ đạo tổ chức thực hiện do

đó đã đạt được những kết quả nhất định, tạo cơ sở cho việc bảo đảm và nâng
cao hiệu quả quản lý hành chính nhà nước. Tuy nhiên, do giải quyết khiếu nại
là vấn đề nhạy cảm, liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội cũng
như hoạt động quản lý nhà nước nên việc thực hiện chính sách giải quyết
khiếu nại còn một số hạn chế. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do
chính sách pháp luật còn nhiều bất cập, một số quy định chưa cụ thể; một số
Chủ tịch UBND cấp xã và những người có thẩm quyền còn thiếu trách nhiệm
trong việc tổ chức thực hiện chính sách; năng lực của một bộ phận cán bộ trực
tiếp thực hiện chính sách còn chưa đáp ứng được yêu cầu; sự phối hợp giữa
các cơ quan, đơn vị chưa kịp thời, chưa tạo sự thống nhất.
Trước tình hình trên đã đặt ra yêu cầu nghiên cứu về thực trạng thực
hiện chính sách giải quyết khiếu nại, xác định hạn chế, nguyên nhân hạn chế
để đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách giải quyết

2


khiếu nại là rất cần thiết góp phần ổn định tình hình, phát triển kinh tế xã hội.
Bản thân đang trực tiếp tham gia công tác tại cơ quan Thanh tra huyện Thanh
Oai, do vậy tác giả chọn đề tài: “Thực trạng thực hiện chính sách giải quyết
khiếu nại tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội” làm luận văn cao học
chuyên ngànhh Chính sách công.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Liên quan đến lĩnh vực thực hiện chính sách công, khiếu nại hành chính
trong thời gian qua đã thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của các tác giả.
Đã có nhiều cuốn sách chuyên khảo, đề tài khoa học, bài viết được công bố,
tiêu biểu như:
- “Chính sách công”, đề tài khoa học cấp cơ sở do GS.TS Nguyễn Duy
Gia làm chủ nhiệm đề tài (Bộ Nội vụ, năm 1998).
- “Chính sách và quá trình chính sách”, của PGS. TS. Lê Chi Mai

(NXB Chính trị quốc gia Hà Nội, năm 2007).
- “Năng lực thực hiện chính sách công – Những vấn đề lý luận và thực
tiễn”, của PGS.TS Văn Tất Thu (Tạp chí Nhà nước số 12/2014).
- Những vấn đề lý luận và thực tiễn về năng lực xây dựng và thực hiện
chính sách công”, của PGS.TS Đỗ Phú Hải (Tạp chí Nhà nước số 6/2015).
- “Một số vấn đề về thực hiện chính sách công ở nước ta”, của PGS.TS
Đỗ Phú Hải (Tạp chí Khoa học chính trị - Số 7/2015).
- “Tổng quan chính sách công”, của PGS.TS Đỗ Phú Hải (NXB Chính
trị Quốc gia Sự thật, năm 2017).
- “Hoàn thiện thủ tục pháp lý về giải quyết khiếu nại của công dân”,
luận văn tiến sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Hạnh (Viện Nhà nước và Pháp
luật, Viện Khoa học xã hội Việt Nam, năm 2005).
- “Xây dựng quy trình giải quyết khiếu nại hành chính”, đề tài khoa học
cấp cơ sở do TS. Ngô Mạnh Toan làm chủ nhiệm đề tài (Thanh tra Chính phủ,
Hà Nội, năm 2005).

3


- “Vấn đề đối thoại trong giải quyết khiếu nại hành chính”, đề tài khoa
học cấp cơ sở do tác giả Nguyễn Tiến Bình làm chủ nhiệm đề tài (Thanh tra
Chính phủ, năm 2005).
- “Việc thụ lý để giải quyết khiếu nại hành chính - từ lý luận đến thực
tiễn, bài viết của tác giả Nguyễn Quốc Tuấn (Tạp chí Thanh tra, số 6/2005);
- “Nâng cao năng lực của công chức hành chính nhà nước trong giải
quyết khiếu nại”, luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công của tác giả Hoàng
Ngọc Dũng (Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội, năm 2006).
- “Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong hoạt động giải quyết khiếu
nại”, sách của TS. Trần Văn Sơn (Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội, năm 2007).
- “Hoàn thiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo trong điều kiện xây dựng

nhà nước pháp quyền XHCN”, luận án tiến sĩ Luật học của tác giả Ngô Mạnh
Toan (Viện Khoa học xã hội Việt Nam, năm 2008).
- “Bàn về tiêu chí đánh giá kết quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu
nại, tố cáo”, bài viết của tác giả Lữ Ngọc Bình (Tạp chí Thanh tra, năm 2008).
- “111 câu hỏi – đáp về khiếu nại hành chính, khiếu kiện hành chính,
tranh chấp đất đai và tố cáo” của Ths. Đinh Văn Minh (Nhà xuất bản Chính
trị Quốc gia năm 2008).
- “Cơ sở xác định trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong công
tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng”, đề tài
nghiên cứu khoa học cấp Bộ do Ths. Nguyễn Tuấn Khanh – Trưởng phòng
Nghiên cứu và Đào tạo, Viện khoa học Thanh tra làm chủ nhiệm (Thanh tra
Chính phủ, Hà Nội, năm 2010).
- “Khiếu nại, tố cáo hành chính - cơ sở lý luận, thực trạng và giải
pháp”, đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước do TS. Lê Tiến Hào làm chủ
nhiệm (Thanh tra Chính phủ, Hà Nội, năm 2011).
- “Trách nhiệm chứng minh trong giải quyết vụ việc khiếu nại hành
chính”, đề tài cấp cơ sở do tác giả Trần Văn Long thực hiện năm 2011.

4


- “Những vấn đề cơ bản về khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố
cáo”, tài liệu bồi dưỡng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Hà Nội của
TS. Đinh Văn Minh (Hà Nội, năm 2011).
- “Hỏi – đáp Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo”, sách của Nhà xuất bản tư
pháp (Hà Nội, năm 2012).
- “Cơ chế pháp lý bảo đảm thực hiện quyền khiếu nại hành chính của
công dân”, sách của TS. Nguyễn Tuấn Khanh (Nhà xuất bản chính trị Quốc
gia, Hà Nội, năm 2014)
- “Khiếu nại hành chính - Lịch sử phát triển và những vấn đề thực tiễn

(So sánh với Pháp, Trung Quốc và một số nước trên thế giới)”, sách của TS.
Đinh Văn Minh (Nhà xuất bản Hồng Đức, Hà Nội, năm 2015).
Ngoài ra, còn nhiều công trình nghiên cứu, bài viết được đăng trên các
tạp chí chuyên ngành cũng đề cập, phân tích về quyền khiếu nại, đặc điểm của
quyền khiếu nại; phân biệt khiếu nại với tố cáo, khiếu nại hành chính với
khiếu kiện hành chính; thực trạng khiếu nại; các vấn đề về giải quyết khiếu
nại; các giải pháp hoàn thiện pháp luật về khiếu nại. Nhìn chung, đó là những
nghiên cứu thiên về góc nhìn pháp lý, các quy định của pháp luật về khiếu
nại, giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, dưới góc độ chuyên ngành Chính sách
công chưa có công trình nào nghiên cứu một cách tổng thể, chuyên sâu về
việc thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại tại huyện Thanh Oai và đưa ra
các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách giải quyết khiếu
nại để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong giai đoạn hiện nay.
Từ thực tiễn đó tác giả mạnh dạn nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này tại địa
phương nơi đang sống và công tác. Việc nghiên cứu đề tài này được thực hiện
trên cơ sở sự tham khảo và tiếp thu có chọn lọc các công trình nghiên cứu
trước đó để đưa ra những giải pháp phù hợp với tình hình của địa phương góp
phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong giai đoạn hiện nay nhất là
trong công cuộc thực hiện cải cách hành chính, hội nhập quốc tế.

5


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu của Luận văn là phân tích làm rõ nhưng vấn đề lý luận của
thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại; thực trạng thực hiện chính sách giải
quyết khiếu nại trong thời gian qua tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội;
đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả trong công tác thực hiện chính
sách giải quyết khiếu nại trong thời gian tới.
Để đạt được mục tiêu nêu trên, Luận văn có nhiệm vụ nghiên cứu phân

tích, làm rõ: những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách giải quyết khiếu
nại; phân tích thực trạng thực hiện chính sách giải quyết khiếu nại qua thực
tiễn ở huyện Thanh Oai và chỉ ra những nguyên nhân chủ yếu của hạn chế; đề
xuất, kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách giải
quyết khiếu nại.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là thực trạng thực hiện chính sách
giải quyết khiếu nại tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội.
Luận văn tập trung nghiên cứu về việc thực hiện chính sách giải quyết
khiếu nại hành chính ở một địa phương, cụ thể là huyện Thanh Oai, thành phố
Hà Nội trong giai đoạn 05 năm (từ năm 2013 đến năm 2017) từ đó có những
đề xuất, kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách giải
quyết khiếu nại.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật - biện
chứng và duy vật - lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh; đường lối, quan điểm của Đảng và chủ trương, chính sách của Nhà
nước về khiếu nại, giải quyết khiếu nại.
Trong khi thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu
cụ thể là: phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp lịch sử, phương
pháp so sánh, phương pháp thống kê, phương pháp thu thập thông tin,…

6


Luận văn đủ ở file: Luận văn full