skkn hướng dẫn trẻ 5 6 tuổi học vẽ tại trường mầm non nga vịnh

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

HƯỚNG DẪN TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC VẼ TẠI
TRƯỜNG MẦM NON NGA VỊNH

Người thực hiện
:
Chức vụ
:
Đơn vị công tác
:
SKKN thuộc lĩnh vực:

Phạm Thị Thêu
Giáo viên
Trường MN Nga Vịnh
Chuyên môn

0


THANH HOÁ NĂM 2018

MỤC LỤC
Danh mục
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
1.2. Mục đích nghiên cứu

1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận
2.2
Thực trạng vấn đề
2.3
Các biện pháp đã áp dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1 Xây dựng kế hoạch thực hiện
2.3.2 Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích
cực khả năng phát triển của trẻ.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
2.5 Kết quả nghiên cứu
3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Trang
1
1
2
2
2
3
3
3
5
6
7
18

18
18
18
19

1


1. MỞ ĐẦU:
1.1

Lý do chọn đề tài

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ lại , mà nó cũng có những đặc
điểm riêng biệt về cấu tạo sinh lý. Do đó trẻ em cũng cần có những biện pháp
chăm sóc thích hợp. Có người đã cho rằng: Trẻ em là một trạng giấy trắng và ai
muốn vẽ gì vào đó thì vẽ [1]. Đó chính là một quan điểm sai lầm, vì thực tế khoa
học đã chứng minh trẻ em cũng có những nhận thức riêng bên trong của mình ,
nhưng đòi hỏi trẻ phải tích cực tham gia vào hoạt động thì từ đó tâm lý của trẻ
mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài. Trẻ MG”Học mà chơi, chơi mà học”[2].
Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh.
Trong khi trẻ chơi, Trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc tri
thức tiền khoa học. Biết được tầm quan trọng đó là một người giáo viên chúng ta
cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng hoạt động thiết thực
nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực Đúc – Trí – Thể Mỹ[3].
Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ
MG, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì
chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, Những gì làm trẻ rung động mạnh
mẽ và gây cho chúng những rung động cảm xúc, tình cảm tích cực
Hoạt động tạo hình là một trong các hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm

bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em.Và hình thành các
phẩm chất kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết
tích cực, sáng tạo.
Để phát triển toàn diện nhân cách trẻ thì hoạt động tạo hình cũng là một
trong những hoạt động vô cùng quan trọng và cần thiết bởi: Thông qua hoạt
động tạo hình trẻ được khám phá vẻ đẹp kỳ diệu của thế giới xung quanh và thể
hiện ước mơ trẻ thơ của mình. Song trong hoạt động tạo hình dạy trẻ vẽ không
nhằm tạo trẻ thành họa sỹ mà thông qua vẽ để khơi gợi và phát huy năng khiếu
thẩm mỹ vốn có của trẻ, gợi cho trẻ hứng thú trước cái đẹp, yêu cái đẹp và mong
muốn tạo ra cái đẹp.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động được dạy thường xuyên suốt từ nhà
trẻ đến mẫu giáo. Đối với trẻ vẽ chính là sự thể hiện những biểu tượng và suy
nghĩ, tình cảm của trẻ, là sự giao tiếp,“ Nói chuyện” bằng các hình thức, phương
tiện mang tính vật thể. Vẽ giúp trẻ suy nghĩ và hình thành các ý tưởng sáng tạo.
Đây đồng thời còn là hình thức rèn luyện trí tuệ, là quá trình tư duy thông qua
các hình thức vật thể. trực quan. Trong khi trẻ học tạo hình, trẻ được làm quen
với bút chì, bút dạ, màu nước...và mong muốn được tạo ra những gì trẻ thích: Có
thể là những con vật đáng yêu, cũng có thể là những hạt mưa rơi, những bông
hoa rực rỡ sắc màu bằng những nét xiên, nét thẳng, hình tròn, hình
vuông...Không chỉ có vậy, khi tham gia hoạt động tạo hình trẻ biết được thế giới
tự nhiên, cuộc sống của con người vô cùng phong phú, đa dạng và có mối quan
hệ chặt chẽ với nhau. Từ đó trẻ tái tạo lại những cảnh vật bằng sự cảm nhận ban
đầu ngộ nghĩnh, hồn nhiên, đáng yêu của tâm hồn trẻ thể hiện rõ nét qua từng
bức tranh, từng tác phẩm.

1


Bên cạnh đó động tạo hình còn giúp trẻ hiểu một cách sâu sắc các mối quan
hệ trong xã hội, các mối quan hệ của các hiện tượng tự nhiên như: cỏ cây, hoa lá,

thế giới loài vật với con người[4]. Và từ đó trẻ có thái độ, tình cảm thân thiện, và
có hành vi ứng xử tốt qua việc thể hiện các sản phẩm tạo hình. Đồng thời hoạt
động tạo hình trẻ còn phát triển các nhóm cơ cổ tay, ngón tay các cơ bàn tay...
Rèn sự khéo léo linh hoạt của đôi bàn tay qua nặn, xé dán, tô màu, và đặc biệt là
thông qua hoạt động vẽ.
Ngoài ra cũng thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành các đức
tính tốt đẹp như yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp, giữ gìn cái đẹp.
Từ đó có hành vi ứng xử tốt với môi trường, với các sự vật, hiện tượng trong thế
giới xung quanh trẻ, giúp trẻ hình thành cảm xúc ban đầu về cái đẹp trong tâm
hồn trẻ thơ và thị yếu thẩm mỹ khi trẻ được tạo ra cái đẹp.
Là một giáo viên được phân công phụ trách lớp 5- 6 tuổi, tôi luôn nhận
thức sâu sắc được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình. Xuất phát từ những
yêu cầu đó đã thôi thúc tôi tìm tòi, suy nghĩ, để tìm ra các biện pháp, giải pháp
dạy trẻ sinh động, hấp dẫn lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động tạo hình (thể loại vẽ)
một cách tích cực, chủ động, tự tin sáng tạo. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài
“Hướng dẫn trẻ 5 – 6 tuổi học vẽ tại trường mầm non Nga Vịnh” làm đề tài
nghiên cứu cho sáng kiến kinh nghiệm của mình.
1.2 Mục đích nghiên cứu:
Giúp giáo viên có nhiều kinh nghiệm, nhiều biện pháp hay trong quá trình
tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình.
Ngoài ra hoạt động tạo hình còn giúp trẻ hiểu một cách sâu sắc các mối
quan hệ trong xã hội, các mối quan hệ của hiện tượng tự nhiên như: Cỏ, cây,
hoa, lá, thế giới loài vật với loài người. Và tứ đó trẻ có thái độ, tình cảm thân
mật và có hành vi ứng xử tốt qua việc thể hiện các sản phẩm tạo hình. Đồng thời
thông qua hoạt động tạo hình trẻ còn phát triển các nhóm cơ cổ tay, ngón tay
các cơ bàn tay ....rèn sự khéo léo linh hoạt của đôi bàn tay qua nặn, xé dán, cắt,
vẽ, tô mầu. Ngoài ra thông qua hoạt động tạo hình còn giúp trẻ hình thành các
đức tính tốt đẹp như yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp, giữ gìn cái đẹp.Từ
đó có hành vi ứng xử tốt với môi trường, với các sự vật hiện tượng trong thế giới
xung quanh trẻ, giúp trẻ hình thành cảm xúc ban đầu về cái đẹp trong tâm hồn

trẻ thơ và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ được tạo ra cái đẹp.
1.3 Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nâng cao chất lượng hướng dẫn
trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi học tạo hình.
- Phạm vi nghiên cứu là: Trẻ 5 - 6 tuổi
- Lớp: 5 - 6 tuổi Trường Mầm non Nga Vịnh - Nga Sơn - Thanh Hóa
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Khảo sát kỹ năng tạo hình của trẻ
- Lấy trẻ làm trung tâm
- Sủ dụng các nguyên vật liệu, phế liệu dạy trẻ làm đồ chơi
- Phat triến khả năng tạo hình cho trẻ ở ,mọi lúc mọi nơi.
2


- Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ
- Bồi dưỡng xác định đối tượng yếu kém
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật có một vị trí rất quan trọng
trong lĩnh vực giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ Mầm non, tạo hình giúp trẻ
cảm nhận được vẻ đẹp của nghệ thuật, giúp trẻ yêu mến, say mê với nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình cho trẻ Mầm non được tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm
vụ giáo dục sau: Hình thành ở trẻ khả năng thẩm mỹ, hình thành thái độ thẩm
mỹ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh [5]. Giúp trẻ có những điều kiện,
những cơ hội biểu lộ thái độ, xúc cảm, tình cảm của mình đối với những gì được
thể hiện trong quá trình tạo hình. Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực
sáng tạo, tập cho trẻ biết mưu tả ý tưởng sáng tạo của bản thân qua các hoạt
động tạo hình.
Với sự phát triển về nhận thức, cảm xúc và các kỹ năng vận động tinh, trẻ
mẫu giáo 5- 6 tuổi rất hứng thú tìm kiếm, khám phá, tích luỹ vốn biểu tượng,

kinh nghiệm tạo hình, đồng thời biết sử dụng khả năng tạo hình nói chung và vẽ
nói riêng một cách tích cực tự giác để tìm hiểu cuộc sống thế giới xung quanh
trẻ. Trẻ có khả năng tri giác không gian, tri giác thẩm mỹ, phát triển những nét
đẹp độc đáo và biết thể hiện chúng bằng các đường nét, mảng màu theo ý thích
riêng của chúng. Trẻ biết cảm nhận những cái đẹp thẩm mỹ trong các tranh
nghệ thuật trang trí phù hợp với độ tuổi của trẻ, đồng thời học hỏi được các
phương thức biểu cảm đơn giản khi thể hiện tác phẩm của mình. Trẻ biết lựa
chọn màu sắc khi thể hiện tác phẩm theo ý kiến chủ quan của trẻ tập tìm kiếm
thể hiện sắc thái màu sắc của sự vật xung quanh. Trẻ biết sử dụng các đường nét,
hình học, hình tự nhiên đơn giản để tạo nên những đường hoa văn, những đồ vật
sự vật, hiện tượng tự nhiên mà trẻ cần miêu tả. Trẻ có khả năng xác định mối
quan hệ giữa không gian và thời gian hai chiều để tạo bố cục tranh vẽ có chiều
sâu và thể hiện các tầng cảnh trong bố cục một bức tranh của ban, của mình[6].
Do vậy để nâng cao chất lượng cho trẻ khi tham gia hoạt động, chúng ta
cần tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác tìm kiếm khám phá thế giới
xung quanh, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ. Để
tạo được sư linh hoạt trong tranh của trẻ cần tăng cường cho trẻ luyện tập các
kỹ năng mang tính kỹ thuật hình thành các kỹ xảo đường nét liên tục uyển
chuyển. Tập cho trẻ biết tự điều chỉnh nhịp độ biên độ cường độ nhấn bút, tốc độ
thao tác để trẻ chủ động trong việc miêu tả hình dạng, tô màu, tạo vẻ sinh động
phong phú cho các đối tượng được miêu tả, tạo vẻ đẹp đa dạng của thế giới hình
ảnh, ánh sáng, màu sắc xung quanh trong tranh của trẻ em.
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Nga Vịnh là một xã đồng chiêm trũng nằm ở phía tây băc Huyện Nga Sơn
trường Mầm Non Nga Vịnh nằm giữa trung tâm xã. Trường có 8 nhóm lớp nằm
ở hai khu. Nhà trường luôn quan tâm đến chất lượng giáo dục trẻ. Năm 20172018 tôi được nhà trường phân công trực tiếp dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi, thực
3


hiện theo chương trình giáo dục mầm non mới, với số trẻ là 40 cháu. Trong

giảng dạy tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
a, Thuận lợi :
Được sự quan tâm của ban giám hiệu và sự giúp đỡ của đồng nghiệp nhất
là các giáo viên có năng khiếu làm đồ dung đồ chơi phục vụ cho các hoạt động.
Trường có nề nếp trong mọi hoạt động.
Trường mầm non Nga Vịnh có máy vi tính, đầu đĩa, tivi với sự phong phú
về cả số lượng cũng như các loại sách truyện dành cho trẻ.
Đối với lớp tôi phụ trách đa số các cháu đã học qua lớp mẫu giáo nhỡ các
bậc phụ huynh ngày càng quan tâm đến con em mình. Số trẻ đến trường được
dạy theo các độ tuổi nên việc chăm sóc giáo dục trẻ có nhiều thuận lợi. Trẻ được
ăn bán trú tại trường, đảm bảo thời gian, nghỉ ngơi đúng khoa học.
Lớp học được trang bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động, có
đủ các góc cho trẻ hoạt động, bố trí góc phù hợp, dễ lấy đồ dùng tạo nhiều thuận
lợi cho trẻ chơi đặc biệt là những phương tiện nghe nhìn rất hữu hiệu cho với
việc tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình
Giáo viên nắm vững phương pháp tổ chức các hoạt động
Phụ huynh quan tâm đến việc học của con em, phối hợp với giáo viên trong
việc giảng dạy trẻ, hố trợ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục
vụ cho các hoạt động.
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, ban giám hiệu nhà trường, giáo
viên được quán triệt, tiếp thu, bồi dưỡng nội dung kế hoạch chuyên đề một cách
đầy đủ, sủ dụng nguyên vật liệu sẵn có ở địạ phương và đã thể hiện đồng bộ về
chương trình đổi mới cho từng độ tuổi, bên cạnh đó tôi còn học hỏi qua các
đồng nghiệp trong trường để bản thân trao dồi thêm những kiến thức cho mình.
Tù đó có những biện pháp giúp trẻ học tốt hơn về môn tạo hình.
b, Khó khăn: Sĩ số trong lớp là 40 cháu. Bên cạch trẻ nhút nhát còn 1 số
trẻ qua hiếu động nên ảnh hưởng đến quá trình dạy. Trẻ hứng thú hoạt động chưa
cao.
Do đặc thù hoạt động của trường là bán trú nên thời gian để giáo viên làm
đồ dùng đồ chơi còn hạn chế.

Do lớp đông, nên tuy ở cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức của trẻ
không đồng đều. Đa số trẻ là con em nông thôn nghề nghiệp chủ yếu là làm
ruộng, điều kiện kinh tế còn thấp dẫn đến việc quan tâm đến con cái còn giới
hạn. Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến trẻ, còn xem nhẹ giáo dục
mầm non.
Gía cả thị trường luôn biến động đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc đóng góp
của con em mình khi đến học.
Nga Vịnh là xã vùng nông thôn, nghề chủ yếu của người dân là làm nông
nghiệp chuyên canh cây lúa nên kinh tế thu nhập thấp, phần đa cha mẹ các cháu
đi làm ăn xa, con cái gửi ông bà ở nhà nên rất khó khăn đối với việc phối hợp
với phụ huynh trong việc chăm sóc - Nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Mặt khác
trong lớp Tôi phụ trách có tới 5 cháu lên 5 tuổi mới bắt đầu đến trường, khả
4


năng học tạo hình của trẻ còn yếu so với độ tuổi. Một số trẻ khi cầm bút còn hay
chuyển sang tay trái, tư thế ngồi chưa đúng. Chính vì vậy khả năng tạo hình ở
mỗi trẻ tuy cùng một lúa tuổi nhưng khả năng học tạo hình của các cháu không
đồng đều, nhiều cháu chưa biết cầm bút hoặc cầm bút nhưng còn lóng ngóng,
ngồi không ngay ngắn, còn nhoài người ra bàn...Bên cạnh đó một số phụ huynh
chưa ý thức được vấn đề phát triển thẩm mỹ cho trẻ.
Bên cạnh những khó khăn trên thì bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà
trường tạo mọi điều kiện giúp đỡ về chuyên môn, mua sắm trang thiết bị, cơ sở
vật chất phục vụ cho hoạt động tương đối đầy đủ, bên cạnh đó nhà trường còn
mua sắm bổ sung thêm tranh ảnh, tài liệu phục vụ cho việc dạy và học.
Ngoài ra nhà trường còn động viên đối với sự sáng tạo của giáo viên, khích
lệ chị em ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục trẻ.
Bản thân tôi có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng, rèn
luyện. Biết ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Có trình độ trên
chuẩn, nhiệt tình thực sự yêu nghề, mến trẻ tạo được niềm tin cho các bậc phụ

huynh, chính điều đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng
giáo dục trẻ.
2.3 Các biện pháp đã áp dụng để giải quyết vấn đề
Biện pháp 1: Khảo sát kỹ năng tạo hình của trẻ:
Con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng
khiếu thẩm mỹ , cũng không ai cũng có những tài năng bên mình, mà phải đòi
hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thì những tài năng đó mời được bộc lộ và
phát triển. Nhất là đối vớ trẻ nhỏ việc học của trẻ không đơn thuần là đưa trẻ vào
khuôn phép chặt chẽ mà học của trẻ ở đây thông qua chơi “Trẻ học mà chơi,
chơi mà học” vì thế đứng trước thuận lợi và khó khăn đó bản thân tôi luôn có ý
thức tự học, tự rèn luyện, tham khảo ở sách báo, tạp san, qua mạng. Intrenet...
thường xuyên dự giờ các bạn đồng nghiệp để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân,
xem băng các hoạt động dạy mẫu của các trường điểm trong tỉnh cũng như trong
huyện như: Trường MN Tân Sơn thành phố Thanh Hoá, Trường Mn Thị Trấn
Nga Sơn, MN Nga Giáp. Qua các lớp chuyên đề do phòng Giáo dục và nhà
trường tổ chức... qua đó học tập được phong cách lên lớp nhẹ nhàng, hinh thức
tổ chức đa dạng, phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan sinh động linh hoạt,
cách giới thiệu bài ngắn gọn của những giáo viên dạy mẫu để áp dụng vào hoạt
động giảng dạy của mình để nâng cao chất lượng khi tổ chức dạy trẻ được tốt
hơn.
Trước mỗi hoạt động tôi đã dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ bài soạn
để nắm chắc nội dung, yêu cầu trọng tâm của bài. Tìm ra những phương pháp
hay, phù hợp tình hình của lớp. Chuẩn bị kỹ về đồ dùng để đảm bảo yêu cầu đẹp
và hấp dẫn, tuỳ theo yêu cầu của từng bài, trước mỗi hoạt động vẽ tôi tạo điều
kiện cho trẻ đi thăm quan, dạo chơi để trẻ quan sát được nhiều cảnh vật, hiện
tượng. Vì qua việc đi dạo được tiếp xúc với thiên nhiên giúp trẻ ghi nhớ những
cảnh vật hiện tượng, màu sắc, hình ảnh để khi trẻ vẽ, trẻ sẽ vận dụng được tốt
hơn, sáng tạo hơn.
Đầu năm học tôi tiến hành khảo sát chất lượng cho trẻ, lúc ban đầu để nắm
bắt được khả năng tạo hình của trẻ. Từ đó có biện pháp phù hợp.

5


Khảo sát phân loại kỷ năng tạo hình của trẻ thể hiện qua số liệu sau:
Đạt
T
T

Nội dung

1

Khả năng tập trung chú
ý

2 Khả năng tạo hình
3

Khả năng bố cục bức
tranh

Tổn
g

40
40
40

Tốt

Khá

Trung bình

Chưa đạt

ST

%

S
T

%

ST

%

ST

%

10

25

12

30

11

27.5

7

17.5

27.5 10

25

12

30

7

17.5

25

12

30

8

20

11
10

25

10

Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trẻ chưa cao, là điều tôi
cần phải suy nghĩ làm thế nào dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một
cách thoải mái, tự tin, không gò ép, trẻ hứng thú trong giờ học. Tôi tiến hành
thực hiện.
2.3.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện:
Đặc điểm tâm lý trẻ ở độ tuổi này các cử chỉ, hành động, tiếp xúc với bạn
còn nghịch ngợm, nói năng chưa lễ phép, hay nói leo, chưa có ý thức trong giờ
học. Vì vậy khi thấy trẻ làm được việc tốt kịp thời động viên và khen ngợi.
Ví dụ: Trong khi học một số trẻ ngồi tập trung chú ý tham gia tích cực,
phát biểu bài sôi nổi hay giờ học tạo hình một số trẻ chăm chỉ tạo ra nhiều sản
phẩm đẹp. Tôi khen kịp thời và nêu gương trước lớp. Điều quan trọng mà tôi
luôn chú ý là đưa nề nếp vào tiêu chuẩn bé ngoan để tất cả trẻ cùng phấn đấu
thực hiện tốt, điều này trẻ rất thích vì được cô giáo cho cắm cờ, thưởng bé ngoan
và tất cả sản phẩm đẹp đều được chọn tuyên truyền ở góc bố mẹ cùng xem. Hình
thức này đem lại nề nếp lớp tốt dẫn tới các hoạt động nói chung, hoạt động tạo
hình nói riêng đạt hiệu quả cao.
Tôi dành nhiều thời gian cho trẻ hoạt động tạo hình. Muốn cho trẻ hứng
thú tôi đã đưa ra hình thức thi đua giữa các tổ, thi đua giữa bạn này với bạn kia
như vậy trẻ sẽ hứng thú hơn.
Trong quá trình dạy trẻ tôi không cầm tay trẻ mà tôi dùng hình thức động
viên khuyến khích kịp thời để tạo hứng thú cho trẻ. Khi bao quát trẻ tôi nhẹ
nhàng gợi ý cho những trẻ làm chưa được, không nói to để tránh sự phân tán của

trẻ. Ngoài ra sau mỗi giờ học tạo hình tôi luôn dặn các cháu về nhà vẽ lại cho
Ông Bà, Bố mẹ, Anh chị xem. Qua biện pháp này tôi muốn củng cố về những gì
mà các cháu vừa được học ở lớp nhằm luyện kỹ năng tạo hình cũng như luyện
cách cầm bút cho trẻ.
Trong mỗi hoạt động tổ chức cho trẻ tạo hình tôi cố gắng lồng một số trò
chơi để thay đổi trạng thái hoạt động chống mệt mỏi, giúp trẻ có tinh thần sảng
khoái trong mỗi hoạt động.
*Kết quả:
6


- Bản thân tôi đã nắm chắc được các nội dung cơ bản để tổ chức cho
trẻ hoạt động.
- 100% trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động.
2.3.2. Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích cực
khả năng phát triển của trẻ.
Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh
cả lớp, các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá bằng cách
huy động sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lý khác nhau để lĩnh
hội. Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát nghe, hỏi, tiếp xúc, miêu tả)
và tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình về đối tượng.
Cho trẻ được tiếp xúc như được ngắm nghía, chăm sóc, vuốt ve, âu yếm
với các con vật gần gũi (thỏ, mèo, gà con…).
Trong quá trình cung cấp tôi cho trẻ thấy được những nét nổi bật, những
cái đẹp lý thú, gần gũi trẻ. Đồng thời giúp trẻ phân tích, so sánh, tổng hợp tìm ra
những đặc điểm riêng và chung.
Ví dụ: Vẽ “Vườn hoa” tôi cho trẻ ngắm vườn hoa, giới thiệu cho trẻ biết,
bông cao, bông thấp, bông cánh dài, bông cánh tròn, nhụy màu vàng, bông màu
đỏ, Trẻ đã được ngắm vườn hoa thực tế và kết hợp bằng lời giảng giải của cô, trẻ
sẽ biết sử dụng phối hợp các kỷ năng vẽ nét cong, nét cong tròn khép kín, nét

xiên, nét thẳng, tô màu để vườn hoa sinh động và đẹp hơn.
Biện pháp 2: Phương pháp lấy trẻ làm trung tâm
Trong khi học nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng được tự thể hiện,
cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo, thể hiện ý muốn của
mình, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn
được lựa chọn tăng cường các câu hỏi gợi ý, giúp trẻ củng cố và áp dụng những
kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ,
thăm dò. Sau đó trẻ làm xong “cô nói” cô rất thích cháu tô màu vườn hoa thế
này hoặc bức tranh này trông đẹp quá.
Không lạm dụng sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và cũng ít
sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện, sản
phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của trẻ, làm giảm tính tích cực
hoạt động trí tuệ của trẻ.
Nếu có trường hợp yêu cầu làm mẫu, tôi vừa làm vừa gợi ý bắt đầu từ đâu.
Ví dụ: Đề tài: “Xé dán ngôi nhà của bé” tôi sẽ vừa làm vừa gợi ý xé từ
đâu, xé hình gì, xé như thế nào…
Tạo tình huống để trẻ làm.
Ví dụ: Xé dán đàn cá bơi.
- Các con ơi! muốn có được hình con cá để xé phải làm gì? Bạn nào biết
thân cá là nét gì? đuôi cá hình gì?
- Dùng những ngón tay nào để xé hình con cá?
- Vậy xé từng tí một đẹp hơn hay xé đoạn dài con cá?
- Xé dán nhiều loại cá và gợi trẻ tưởng tượng cá sống dưới nước còn có
gì? Sau đó trẻ thực hiện có nhiều chi tiết sáng tạo theo ý của mỗi trẻ.
7


Trong khi làm mẫu, tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm cho trẻ phát
triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về sản phẩm mình làm. Động viên
khuyến khích trẻ tự tìm, tự sáng tạo trong khi thể hiện. Với nhóm trẻ chưa thể

hiện được cô có thể kết hợp làm chung với trẻ về bức tranh đó kết hợp với lời
động viên khuyến khích giúp trẻ có tâm thế hơn, tạo cho trẻ cảm giác thoải mái
giúp trẻ sẽ tích cực hoạt động sâu hơn. Từ đó giúp trẻ phát triển khả năng, kỷ
năng về tạo hình một cách tự tin.
Biện pháp 3: Sử dụng các nguyên vật liệu, phế liệu dạy trẻ làm đồ chơi:
Ví dụ: Hạt đỗ, rơm, rạ, râu bẹ bắp, lá cây, vỏ hến, giấy, vải vụn... tôi có thể
tạo ra nhiều các con vật ngộ nghĩnh, sinh động, những bức tranh, các đề tài khác
nhau
Tranh 1: Con rối được làm từ đồ phế liệu.
Tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm, phế liệu bỏ của gia đình. Sự
đa dạng của nguyên vật liệu để khuyến khích khả năng sáng tạo của trẻ.
Để đảm bảo khi sử dụng nguyên liệu tạo hình tôi luôn chú ý những điểm sau:
+ An toàn (không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại…)
+ Rẻ tiền (những nguyên vật liệu có ở địa phương).
+ Dễ kiếm (ví dụ: vỏ ốc, hến, vỏ, hộp, vải vụn…)
+ Dễ bảo quản hay cất giữ.
+ Dễ cầm (phù hợp với tay cầm của trẻ)
+ Dễ cung cấp kinh nghiệm bao gồm các giác quan.
+ Dễ sửa chữa.
+ Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên liệu, luôn quán sát sự tưởng tượng.
Tranh 2: Nguyên vật liệu trong thiên nhiên : Như lá cây và những hạt đậu
tạo thành những con vật phuc vụ cho chủ đề Động vật
Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế nên tôi luôn huy động trẻ tìm kiếm nguyên vật
liệu, phế thải có sẵn ở địa phương.
Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật.
Dùng vỏ hến, sò làm con cá, lá dừa, lá dứa làm con châu chấu, con trâu, lá
chuối cuốn thành con mèo, bông bèo tây làm con gà, con chó hay các loại củ,
quả làm tạo thành các con vật nuôi trong gia đình... hay dùng bẹ chuối, râu bắp,
rơm... làm búp bê.
Dùng các loại hạt để bôi hồ gắn các loại hạt tạo thành các con vật, một số

loại hoa hoặc các đề tài cháu thích.
Tận dụng giấy thừa, các tờ lịch cũ, các con vật bằng củ quả. Cô giúp trẻ
cùng đóng thành tập sách. Sau đó cho trẻ sưu tầm tranh ảnh cắt hoặc xé dán vào.
Mỗi trẻ cảm nhận cái đẹp riêng. Từ đó trẻ cảm hứng sáng tạo ra những câu
chuyện kể cho cô và bạn nghe. Cách làm này có tác dụng rất tích cực trong quá
trình hình thành tình cảm thẩm mĩ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Muốn trẻ tham gia tích cực vào hoạt động tạo hình, phải làm tốt công tác
chuẩn bị, từ tranh ảnh, vật mẫu đến các nguyên vật liệu phù hợp và đủ với số
8


lượng trẻ cho tất cả mọi trẻ đều được tham gia hoạt động. Có như vậy chất
lượng tạo hình sẽ đạt kết quả cao.
Hay: Trong chủ đề “Thế giới thực vật” cô cùng trẻ tận dụng nguyên vật
liệu từ phế thải để tạo ra những cây hoa phục vụ cho dạy học cũng như trang trí
lớp của mình thêm đẹp hơn và qua đó sẽ tạo cho trẻ sự thích thú khám phá
những cá mới, cái đẹp trong thiên nhiên và trong đời sống hàng ngày của trẻ .
Nếu đánh giá một cách khách quan thì hoạt động tạo hình nói chung và
hoạt động vẽ nói riêng đây là một hoạt động mà các bước tổ chức cho trẻ thực
hiện rất cứng nhắc. Vì vậy tôi luôn tổ chức cho trẻ học theo phương châm “Học
mà chơi - chơi mà học”. Hoạt động như vậy rất phù hợp với đặc điểm của trẻ:
Thông qua hình thức chơi, những kỹ năng tạo hình, vốn hiểu biết về sự vật, hiện
tượng xung quanh trẻ, hình thành và giáo dục óc thẩm mỹ, sự sáng tạo cho trẻ để
trẻ lĩnh hội được dễ dàng. Chính vì thế để cung cấp được kiến thức cho trẻ và
tạo được cảm xúc thì tôi đã đưa những tác phẩm văn học nghệ thuật vào hoạt
động tạo hình, hình tượng được miêu tả trong thơ văn, câu đố, chuyện kể… rất
sinh động nhằm giúp trẻ hình dung, tưởng tượng, nhớ lại các đối tượng và gợi
cảm xúc tích cực của trẻ với các hình tượng đó, qua đó trẻ cũng tích luỹ thêm
kiến thức sẵn có trong nội dung đó để tái hiện, sáng tạo ra các sản phẩm mới.
Biện pháp 4: Phát triển khả năng tạo hình cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.

Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở hoạt động học. Tôi còn nghiên cứu tạo
hứng thú cho trẻ mọi lúc mọi nơi, trong khi đón trả trẻ, hoạt động ngoài trời,
hoạt động góc...
Trẻ được làm quen môi trường xung quanh khi đi dạo chơi trẻ được ngắm
nhìn vật thật, được sờ nắm, khi hoạt động ngoài trời có thể phát phấn để trẻ vẽ
trên sân.
í dụ 1: Tôi trang trí lớp theo một không gian cổ tích , có gốc cây cổ thụ, có
7 chú lùn cùng nàng Bạch Tuyết ....Trẻ rất bất ngờ và hứng thú khi lạc vào
không gian cổ tích . Hơn nữa tôi tạo niềm tin và hào hứng cho trẻ bằng cách cho
trẻ hát bài “Vườn cổ tích “ Sau đó trẻ được xem các bức tranh gợi ý để nhận xét
các biểu tượng, nội dung, mầu sắc, bố cục của bức tranh vễ các câu chuyện cổ
tích .
( Hình ảnh: Trang trí lớp học theo không gian cổ tích)
Hay: Trong chủ đề “ Thế giới thực vật” muốn cung cấp kiến thức cho trẻ
về một số loại cây thì cô cho trẻ ra ngoài sân trường quan sát các cây có trong
vườn trường
Để trẻ có thể tận mắt nhìn thấy cây áy có lá như thế nào, dài hay ngắn. Khi
có mưa xuân thì cây ra chồi non như thế nào, chồi có mầu gì ?
Những chồi non mọc ra từ mắt của các cành cây, và qua thời gian những
chồi đó sẽ lớn lên và bắt đầu môyj quá trình phát triển mới
(Hình ảnh cô và trò HĐNT “ Quan sát cây hoa” ở sân trường)
Qua quá trình trẻ được trực tiếp tiếp xúc với môi trường xung quanh, hiện
tượng, sự việc một cách trực tiếp sẽ tạo cho trẻ những cảm xúc, ấn tượng rất

9


mạnh mẽ và sâu sắc. Tôi cảm thấy trẻ không những ghi nhớ được nhiều và
phong phú về vốn kiến thức mà còn phát hiện ở trẻ có nhiều ý tưởng sáng tạo.
Ví dụ: Trẻ dùng phấn vẽ các đồ chơi ngoài trời hay vẽ hoa... vẽ những

biểu tượng mà trẻ thích. Khi hoạt động ngoài trời tôi yêu cầu trẻ lượm lá khô,
cành khô để làm vật liệu cho trẻ hoạt động tạo hình.
Ví dụ: Khi dạo chơi ngoài trời tôi tạo hứng thú cho trẻ bằng cách sáng tác
mấy câu thơ giới thiệu về hoa.
“Mùa xuân đã đến
Với bày trẻ thơ
Muôn hoa đua nở
Có cây tốt tươi
Chúng như vui cười
Đón chào các bạn”.
Tôi nói “Các con ơi” mùa xuân tươi đẹp đã về, muôn hoa đua nở, cây đâm
chồi nảy lộc nào mới các con cùng đi ngắm hoa ở sân trường. Trẻ được ngắm và
miêu tả bằng lời về đặc điểm các loại hoa. Điều đó gây ấn tượng mạnh, hình
thành biểu tượng vẽ, xé dán hay tô màu các ô theo yêu cầu...
Bên cạnh dạng tạo hình ở lớp, tôi thường gợi ý cho trẻ tạo hình. Ở nhà bằng
cách trao đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ hướng dẫn trẻ thực
hiện một vài bài tập ở nhà như vẽ, xé, dán tô màu tranh theo đề tài, nặn theo ý
thích, hay xé dán một hình ảnh nào đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen
ở lớp.
Bố cục trang trí cũng như cách phối màu thường tuân theo những qui luật
thẩm mỹ nhất định. Các hoạt động học vẽ có vai trò rất lớn trong việc phát triển
trí tuệ và khiếu thẩm mỹ của trẻ.
Để giúp trẻ biết phối hợp các kỹ năng tạo hình và tạo ra các sản phẩm có
màu sắc, hình dáng, đường nét và bố cục. Trước hết tôi cần giúp trẻ hiểu được
bố cục hợp lý, sự sắp xếp hình vẽ trong bức tranh mang tính nghệ thuật hoặc
trang trí. Để dễ hiểu, cảm nhận và thực hiện được những hình trang trí, trẻ phải
biết nhìn bao quát cả không gian tờ giấy, xác định vị trí đặt khối của bức tranh.
Tùy theo lứa tuổi, các nội dung tạo hình trang trí cần được sắp xếp linh hoạt, có
hệ thống thực hiện các nội dung giáo dục, phát triển các mức độ nâng cao dần.
Ví dụ: Vẽ chân dung thì đặt tờ giấy dọc trước mặt, vẽ khuôn mặt là một

hình tròn giữa tờ giấy, sao đó vẽ tóc, tai, mũi, miệng…
Trẻ mẫu giáo cần làm quen và sử dụng tích cực, sự sắp xếp các hình trang
trí. Trước hết trẻ cần làm quen với cách sắp xếp bố cục hàng lối (thành dãy) rồi
bố cục mảng với các loại nhịp phức tạp dần. Khi trẻ đã khá thành thục với bố cục
hàng lối và bố cục theo mảng, trẻ có thể xây dựng các bố cục trang trí cân đối
đơn giản.
Ví dụ: Trang trí các khuôn hình học (hình tròn, hình vuông…) về sự lựa
chọn hình dáng họa tiết, trẻ cần tập trùn sử dụng các hình tự nhiện đơn giản làm
họa tiết (hoa, lá…). Về thể hiện màu sắc, trẻ sử dụng các màu cơ bản để thể hiện.

10


Khi tô màu, tôi gợi ý để trẻ nói lên mối liên hệ màu sắc với các màu:
Nóng- lạnh, sáng- tối…vì trẻ mầm non rất hay sử dụng màu nóng, màu tươi
sáng, Tôi hướng dẫn để trẻ khi vẽ các con nên sử dụng những màu tối và khi tô
màu và khi tô màu con tô những màu sáng để bức tranh của con nổi bật được
mảng chính. Tô màu có thể tô ngang, dọc. Nhưng phải tô thật đều, mịn để bức
tranh sinh động và hấp dẫn.
Đối với việc hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử màu sắc để
tô tranh, cần coi việc tổ chức cho trẻ quan sát, cảm nhận vẻ đẹp mang tính trang
trí trong các tác phẩm tạo hình.
Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động : Vẽ ngôi nhà (đề tài) Tôi đã sử dụng các
tranh để trò chuyện có bố cục sắp xếp khác nhau và các kiểu nhà kkhác nhau. Và
qua quá trình rèn luyện trẻ đã có kỹ năng vẽ tốt, Tôi hướng dẫn trẻ trang trí bố
cục bức tranh có bố cục và tô màu như sau:

( Hình ảnh: Bức tranh của cháu Mai Hoàng Bảo Hân)
(Hình ảnh: Bức tranh của cháu Đinh Mai Lan)
(Hình ảnh: Bức tranh của cháu Thịnh Khanh Ngọc)

* Kết quả: Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng màu sắc
để tô tranh đã mang lại hiệu quả cao trong việc tổ chức hoạt động vẽ của lớp tôi.
Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ.
Để nâng cao được hoạt động tạo hình và tăng cường tài liệu hấp dẫn
phong phú phục vụ cho trẻ hoạt động tạo hình. Tôi thường xuyên sưu tầm và
chụp các hình ảnh bên ngoài, trên mạng để cho trẻ quan sát.
Ứng dụng công nghệ công nghệ thông tin trong việc thiết kế giáo án điện
tử cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình, đặc biệt là hoạt động tạo hình nhằm
đem đến cho trẻ những giờ học sinh động và hấp dẫn, trẻ không còn buồn chán
và buồn ngủ. Ngày nay với sự bùng nổ công nghệ thông tin và các tài liệu hình
ảnh truy cập trên mạng rất phong phú chúng ta có thể sử dụng các hình ảnh đó
vào việc thiết kế giáo án điện tử. Với bản thân tôi đã được bồi dưỡng tin học nên
có chút ký năng sử dụng máy tính, Tôi đã tự thiết kế các hoạt động cho trẻ làm
quen với hoạt động tạo hình bằng giáo án điện tử để phát huy tính tích cực và sự
hứng thú của trẻ.
Nhưng tôi không quá lạm dụng việc áp dụng thiết kế giáo án điện tử vào hoạt
động tạo hình. Có những giờ tôi vẫn sử dụng các tranh vẽ và cố gắng rèn luyện
khả năng của bản thân để trẻ vẫn được quan sát các nét vẽ và các màu sắc khi tôi
sử dụng tô tranh mẫu. Sau đây là một giáo án điện tử tôi đã thiết kế để dạy trẻ
Ví dụ: Với hoạt động vẽ “ Con gà trống” ( Mẫu) Tôi thiết kế bài giảng
điện tử đó như sau:

11


Với tất cả các bước vẽ ở Paint sau đó coppy sang Towerpoint và tạo hiệu
ứng cho các hình ảnh.
Trước tiên tôi tạo một slide có một hình ảnh con gà trống đã được tô màu
và vẽ thêm các họa tiết cỏ cây, ông mặt trời. Tôi cho trẻ nêu nhận xét như sau:
- Tiếp theo tôi tạo một slide với các bộ phận của con gà riêng biệt ( như:

mình, đầu, mắt, mỏ, cánh, chân.).
- Và tôi tạo một slide với các cách vẽ lần lượt để tạo thành con gà trống, các
nét vẽ lần lượt hiện ra và cùng với đó là các lời phân tích của tôi: Cô vẽ mình
con gà là một hình tròn khíp kín, tiếp theo cô vẽ cổ gà là hai nét xiên, cô vẽ từ
trên xuống và đến đầu…tương tự tôi giới thiệu với các phần khác của con gà.
Sau khi vẽ xong con gà thì làm gì? Cô sẽ tô màu cho con gà và lần lượt tôi
có hiệu ứng tô màu vào từng bộ phận của con gà.
Để bức tranh đẹp và sinh động tôi vẽ thêm cỏ, cây, ông mặt trời.
Cuối cùng tôi cho trẻ về chỗ ngồi và thực hiện nhiệm vụ vẽ con gà trống.
Qua hoạt động dạy vẽ áp dụng giáo án điện tử tôi thấy trẻ rất hứng thú tham
gia hoạt động và kết quả trên trẻ rất cao, trẻ mạnh dạn chủ động hơn trong quá
trình học tập. Thể hiện sự hồn nhiên tích cực qua việc tri giác hình ảnh trên máy,
trẻ tự đăt ra các câu hỏi khám phá cho cô.
Biện pháp 6: Bồi dưỡng xác đối tượng yếu kém.
Ngoài việc áp dụng trên tiết học, tôi còn thường xuyên chia đối tượng
giỏi, khá, trung bình, yếu để tập cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Ví dụ: Trẻ yếu tôi thường hướng dẫn cho trẻ xem tranh và gợi cho trẻ vẽ,
nặn, xé dán những mẫu từ đơn giản đến phức tạp.
Ví dụ: Đối với trẻ nhút nhác: Tôi thường phối hợp với gia đình động viên
trẻ vẽ những bức tranh mà trẻ yêu thích để tặng ông bà, cha mẹ... Những trẻ khá,
giỏi tôi gợi ý, yêu cầu cao hơn để trẻ phát huy khả năng sáng tạo.
Ví dụ: “Trẻ vẽ ô tô”. Tôi gợi hỏi: “Con vẽ ô tô chạy ở đâu? Đường đồng
bằng hay miền núi, trên bầu trời có gì? những chiếc gì chạy dưới sông, biển?
Trẻ trả lời và có thể mô tả, tưởng tượng để vẽ một cách sinh động hơn.
Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài tạo hình tôi thường xuyên trao
đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể trò chuyện với
trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó. Từ đó giúp trẻ hiểu trước, hiểu sâu hơn, có
cảm xúc về đề tài, từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô đưa đề tài đó ra.
Tôi thấy rằng phương tiện giúp trẻ đạt được mục đích đó là sự sáng tạo
nghệ thuật ý tưởng của trẻ.

* Đối với giờ Mẫu:
Giờ mẫu là tiết hướng dẫn kỹ năng mới, cô cần phải nắm kỹ yêu cầu của
từng bài vẽ mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng. Hướng dẫn trẻ quan sát cụ thể về
màu sắc, hình dáng, đặc điểm cấu tạo của từng loại mẫu. Khi vẽ mẫu tôi lựa
chọn tư thế thích hợp sao cho cả lớp được quan sát cô vẽ, vừa vẽ cô vừa giải
thích cách vẽ cho trẻ (lời giải thích phải ngắn gọn dễ hiểu). Đồng thời qua đó rèn
luyện kỹ năng cầm bút, tư thế ngồi vẽ cho trẻ .
Ví dụ: Với đề tài “ Vẽ con gà trống” (giờ mẫu).

12


Trước tiên cho trẻ quan sát và đàm thoại theo tranh mẫu để trẻ khắc sâu
kiến thức về mẫu, qua đó cung cấp thêm vốn từ, phát triển ngôn ngữ phong phú
cho trẻ., để trẻ chủ động giao tiếp trong quá trình học vẽ. Sau đó tôi vẽ mẫu cho
trẻ quan sát.
(Vừa vẽ vừa gợi hỏi trẻ )
+ Để vẽ được con gà trống trước tiên phải làm gì?
+ Đầu gà có dạng hình gì ?
+ Sau đó vẽ gì ?
+ Thân gà có dạng hình gì?
+ Đuôi gà vẽ như thế nào?
+ Cô đã vẽ được gì rồi ?
+ Con gà còn thiếu những gì ?...
Cứ như vậy sẽ giúp trẻ hình dung và phát hiện những điểm còn thiếu so
với tranh mẫu. Đồng thới khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ vẽ đúng hình và vẽ
đầy đủ các chi tiết giống tranh mẫu
Khi vẽ xong đầy đủ các chi tiết mới tiến hành tô màu, tô màu cũng thực
hiện tương tự như vẽ, khi tô màu cũng phải để trẻ được nhìn thấy cách tô màu
của cô. Để tô màu cho hình vẽ phải tiến hành dạy trẻ tô màu từ trái sang phải từ

trên xuống dưới di màu từ từ, tô mịn, tô không loe ra ngoài.
* Đối với thể loại vẽ theo đề tài
Tôi sử dụng tranh mẫu có từ ba tranh trở lên, những tranh này tuy thể hiện
cùng một nội dung nhưng cách vẽ và sự thể hiện có sự sáng tạo dần, mỗi tranh
thêm một chi tiết khác, để khi trẻ được quan sát tranh trẻ tìm ra những chi tiết
khác biệt và từ đó hình thành ở trẻ sự tư duy, khả năng sáng tạo
Khi giới thiệu tranh mẫu, tôi cho trẻ quan sát và đàm thoại về tranh theo
trình tự tranh đơn giản trước. Sau đó mới quan sát về tranh hai và ba có chiều
hướng tăng dần tiếp theo cho trẻ nói lên sự khác nhau giữa ba bức tranh và lần
lượt đàm thoại về nội dung trong từng tranh để trẻ nắm chắc được đặc điểm của
từng tranh và trẻ vẽ theo ý tưởng của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề Gia đình đề tài “Vẽ ngôi nhà của bé”
Tôi cho trẻ quan sát tranh mẫu của cô. Yêu cầu tranh mẫu phải đẹp, màu
sắc rõ ràng, hình ảnh phải sắc nét, kích thước phù hợp với trẻ. Với đề tài này tôi
đã chuẩn bị 3 tranh mẫu (Tranh 1: Vẽ nhà mái bằng có thêm cây và ông mặt trời,
cỏ, cây, hoa lá; Tranh 2: Vẽ nhà mái ngói có cỏ, cây, hoa lá; Tranh 3 Vẽ nhà 2
tầng có cỏ, cây, hoa lá và ông mặt trời.)
* Đối với thể loại vẽ theo ý thích:
Đây là thể loại mà trẻ tự do lựa chọn đề tài của mình,tôi cho trẻ quan sát,
đàm thoại về đề tài cần vẽ bằng tranh, vật thật nhưng đa dạng về chủng loại và
màu sắc. Sau đó tôi cho trẻ suy nghĩ và lựa chọn để nêu ý định của mình ra trước
lớp. không áp đặt và bắt buộc trẻ vẽ theo ý của cô mà để trẻ vẽ theo ý thích của
mình nên tranh của trẻ thể hiện rất ngộ nghĩnh và hồn nhiên
Ví dụ: khi cho trẻ vẽ theo ý thích “Vẽ quà tặng cô” tôi trò chuyện và đàm
thoại tạo hứng thú cho trẻ về cô giáo, sau đó cho trẻ quan sát các đồ dùng của cô
giáo như : bút, phấn cặp, sách ...vv từ đó giúp trẻ hình dung lựa chọn ý tưởng vẽ
theo ý thích của mình, hỏi trẻ thích vẽ gì để tặng cô giáo, trẻ sẽ nêu ra được ý
13

tưởng của trẻ muốn vẽ gì để tặng cô giáo. Tạo cho trẻ tự do thoải mái suy nghĩ
để lựa chọn nội dung mình thích vẽ.
* Khi trẻ thực hành kỹ năng vẽ .
Trong suốt quá trình trẻ thực hành tôi luôn động viên khích lệ để trẻ tham
gia hoạt động một cách tự tin thoải mái. Bằng việc mở những bài hát, những bản
nhạc có nội dung phù hợp với đề tài trẻ đang vẽ. Tạo không khí vui tươi, không
gò bó áp đặt trẻ.
Nhắc nhở trẻ ngồi đúng tư thế, cách cầm bút, bố cục tranh cân đối hợp lý.
Tôi bao quát cả lớp để phát hiện những trẻ đang gặp khó khăn, lúng túng như:
Bút bị gãy, hoặc chưa biết cách thể hiện bài vẽ. Tôi quan sát đến kịp thời động
viên gợi ý từng trẻ và nhẹ nhàng góp ý kiến để trẻ nhanh chóng hoàn thành
nhiệm vụ, tạo ra sản phẩm .
Tuy nhiên mỗi thể loại vẽ có đặc điểm và yêu cầu riêng biệt, do vậy khi
hướng dẫn trẻ vẽ tôi căn cứ vào yêu cầu của từng thể loại vẽ như sau:
- Đối với thể loại vẽ theo mẫu: Tôi để mẫu trong suốt quá trình trẻ học vẽ,
để trẻ được quan sát mẫu, khắc sâu kiến thức về mẫu. Nhờ đó mà trẻ vẽ chính
xác mẫu.
- Đối với thể loại vẽ theo đề tài và vẽ theo ý thích: Tôi chuẩn bị từ 3 tranh
trở lên, cho trẻ quan sát và đàm thoại từng tranh, nội dung ở từng tranh không
giống nhau hoàn toàn mà luôn có sự phát triển mở rộng. Sau đó cất tranh mẫu để
phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ. Vì vậy kết quả thể hiện
trên trẻ rất khả quan, trẻ thích thú đưa ra những ý tưởng sáng tạo của mình khi
vẽ. Mỗi ý tưởng của trẻ thể hiện tính độc lập sáng tạo cao. Đây là biện pháp giúp
tôi sàng lọc, đánh giá khả năng vẽ của từng trẻ một cách nhanh và chính xác
nhất. Qua các bài vẽ tôi đã lựa chọn được 12 cháu có khả năng vẽ tốt để tiếp tục
bồi dưỡng nâng cao hơn, những cháu còn lại vẽ chưa tốt tôi cũng nắm bắt được
và có biện pháp rèn luyện với yêu cầu thấp hơn để khuyến khích trẻ học vẽ đạt
hiệu quả hơn.
* Hướng dẫn trẻ vẽ ở mọi lúc, mọi nơi :
Ngoài việc dạy trẻ vẽ trên các hoạt động tạo hình, tôi còn tổ chức cho trẻ

vẽ ở mọi lúc mọi nơi: Trong giờ đón trả trẻ, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc
và đặc biệt là việc phối hợp với các bậc phụ huynh để dạy trẻ vẽ ở nhà.
- Thông qua giờ đón trả trẻ:
Tôi có thể trao đổi với phụ huynh về khả năng, năng khiếu vẽ của từng
trẻ. Giúp phụ huynh nắm bắt được năng khiếu vốn có của con mình để cùng bồi
dưỡng phối hợp với nhà trường.
- Dạy trẻ vẽ trong hoạt động chiều trước giờ trả trẻ:
Trong lúc chờ bố mẹ đến đón trẻ về. Tôi chuẩn bị đồ dùng để trẻ vẽ theo ý
thích ( chủ yếu là vẽ các bài trong vở tạo hình).Những lúc này tôi chỉ cần đến
gần và gợi hỏi trẻ đang vẽ về cái gì? vẽ như thế nào? Có thể giợi ý, động viên và
khuyến khích để trẻ vẽ như: “Con hãy vẽ cho thật đẹp, cô sẽ cho con mang tranh
về nhà tặng bố mẹ anh chị đấy “
Từ đó khích thích trẻ hoạt động tích cực, ham muốn được vẽ. Cũng vào giờ
này tôi thường hướng cho trẻ xem tranh mẫu để tích luỹ cho trẻ những kiến thức
tạo hình nhất định.
- Trong hoạt động ngoài trời: Trong hoạt động này tôi sẽ dành thời gian
để cho trẻ vẽ theo ý thích trên sân trường, vẽ bằng phấn.
14


Qua đó trẻ sẽ được củng cố các kiến thức tạo hình mới được học
Ví dụ: Sau giờ “vẽ vườn cây ăn quả”. Đến thời gian hoạt động ngoài trời
tôi sẽ cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân trường nhiều loại cây ăn quả mà trẻ thích.
- Trong hoạt động góc:
Đây là khoảng thời gian trẻ được tạo ra những sản phẩm mà trẻ đã được
thực hành trên tiết học cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Tôi chuẩn bị các đồ dùng ở
góc học tập để trẻ thoải mái được lựa chọn nội dung mang tính sáng tạo tạo ra
nhiều sản phẩm đẹp. Tôi luôn tạo điều kiện để trẻ có năng khiếu say mê tạo hình
nhất là đối với môn vẽ cũng như những trẻ còn lúng túng. Có như vậy mới góp
phần củng cố kiến thức tạo hình cho những trẻ yếu kém và phát triển những trẻ

có năng khiếu tốt.
Ví dụ: Nếu hoạt động chung tôi cho trẻ vẽ con gà trống thì đến giờ hoạt
động ngoài trời tôi cho trẻ vẽ lại đề tài này bằng cách cho trẻ vẽ bằng phấn trên
sân trường, để củng cố khắc sâu kiến thức cho trẻ, góp phần khích lệ và rèn kỹ
năng vẽ nhiều hơn cho những trẻ yếu kém.
Kết quả:
- 100% trẻ biết vẽ đúng đối tượng theo yêu cầu đặt ra.
- Trẻ biết phối hợp các nét cơ bản trong sản phẩm của mình
- 70% số trẻ biết vẽ sáng tạo và biết đặt tên cho sản phẩm của mình.
- Mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia hoạt động. Biết nhận xét
đánh giá bài của mình, bài của bạn.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Có thể nói rằng sau khi áp dụng một số giải pháp “Một số biện pháp
nâng cao chất lượng trẻ MG 5 - 6 tuổi học taọ hình” vào tổ chức thực hiện tại
trường mầm non Nga Vịnh đã đem lại những kết quả rất khả quan đó là:
- Bản thân đã nắm vững nội dung, và các biện pháp nâng cao chất lượng
hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học tạo hình.
- Lớp luôn nhận được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, các ban
ngành đoàn thể trong và ngoài địa phương đầu tư mua sắm đầy đủ cơ sở vật chất
trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học. Đặc biệt qua quá trình kiểm tra, khảo
sát thực tế chất lượng trên trẻ đã đem lại những kết quả khá khả thi như sau:
(Tháng 4 năm 2018)
2.5 Kết quả nghiên cứu:
Sau khi tiến hành các biện pháp trên, qua khảo sát đã thu
được kết quả số trẻ đạt được nâng lên đáng kể.
Đạt
Chưa đạt
Trung
TT
Nội dung

Tổng
Tốt
Khá
bình
ST
%
ST
%
ST
%
ST %
năng tập trung
1 Khả
40
14
35
14
35
12
30
0
0
chú ý
2 Khả năng tạo hình
40
13 32.5 15 37.5 12
30
0
0
3 Khả năng bố cục

40
14
35
13 32.5 13 32.5 0
0
15


bức tranh

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng thực tế ở lớp tôi đã rút ra cho mình
những bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. Điều quan trọng đối
với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ. Kết hợp với việc soạn giảng đầy đủ, sáng tạo
và thủ thuật lên lớp. Tôi tiến hành thực hiện đến cuối năm tôi hy vọng khả năng
và chất lượng tạo hình có tư duy, sáng tạo đạt kết quả khả quan tốt nhất.
3.1. Kết luận
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một trong những nội dung
quan trọng của chương trình chăm sóc - Giáo dục trẻ. Bởi thông qua việc dạy
trẻ học tạo hình sẽ góp phần hình thành và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, cảm
xúc thẩm mỹ, khả năng sáng tạo và các năng lực kỹ năng cơ bản giúp trẻ có thể
thể hiện được những ý tưởng, cảm xúc của mình qua tranh vẽ mang đậm tâm
hồn trẻ thơ. Để làm được điều đó cô giáo không những chỉ nắm chắc phương
pháp dạy hoạt động tạo hình. Mà còn phải thường xuyên tìm tòi các biện pháp,
thủ thuật và phong cách lên lớp. Không chỉ áp dụng một thủ thuật trong khoảng
thời gian dài, mà phải áp dụng từng bước, nếu không trẻ sẽ chóng chán. Cần
phải ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động dạy học cho phù hợp. Do
đó cần tận dụng biện pháp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi vì đó là khoảng thời gian
mà trẻ được tự do hoạt động một cách thoải mái. Để trẻ học tạo hình đạt hiệu
quả cao giáo viên cần cho trẻ làm quen với các sự vật hiện tượng trong thế giới

xung quanh.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non có chất lượng cao là phương tiện
pháp triển thẩm mĩ cho trẻ, có lòng đam mê nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong
cuộc sống. Để đạt được kết quả chất lượng cao đòi hòi giáo viên phải phát huy
hết khả năng của mình dẫn dắt gợi mở.
Giáo viên tự làm đồ dùng, kết hợp tham mưu Ban giám hiệu bổ sung xin ý
kiến về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động của trẻ.
Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu, phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi
tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải kiên trì không nóng vội
trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề
của mình với vốn kiến thức đã được học. Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi
lúc mọi nơi, động viên khích lệ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động.
Giáo viên phải khen gợi kịp thời những sản phẩm trẻ tạo ra và tôn trọng ý
tưởng của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm là gợi thêm để trẻ tư duy, trí tưởng tượng tạo
ra sản phẩm sáng tạo mà trẻ thích.
Trong quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có
biện pháp bồi dưỡng phù hợp để đưa chất lượng đồng đều.
16


Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào
các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ tôi đã áp dụng có kết quả tốt trong
hoạt động tạo hình của lớp mẫu giáo lớn, trẻ lớp tôi rất hào hứng tham gia tích
cực đạt kết quả cao.
3.2 Kiến nghị:
Trong chương trình giáo dục mầm non mới. Việc áp dụng công nghệ thông
tin vào giảng dạy còn gặp nhiều khó khăn. Kính đề nghị cấp trên quan tâm đầu
tư máy vi tính cho các lớp để GV và HS có điều kiện học tập và áp dụng công

nghệ thông tin trong việc dạy và học.
- Cần chuẩn bị đủ mọi điều kiện cần thiết để cho trẻ hoạt động tạo hình
như: Giá vẽ, giấy vẽ, bút màu, sáp màu, bút lông các đồ dùng trực quan sinh
động.
- Một yếu tố không kém phần quan trọng tạo ra sự thành công của đề tài là
có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, thực hiện tốt lượng
thông tin hai chiều, để dạy trẻ vẽ thêm ở nhà.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động tạo hình bằng việc thực hiện các hoạt động
dạy mẫu, thao giảng có sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường.
- Phong cách của cô giáo phải đảm bảo tính sư phạm, yêu nghề mến trẻ.
Nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng
những trẻ yếu kém, đặc biệt là chú ý phát triển những trẻ có năng khiếu vẽ bẩm
sinh.
Trên đây, là bài viết sáng kiến kinh nghiệm của tôi về việc nâng cao chất
lượng hướng dẫn trẻ mẫu giáọ 5- 6 tuổi học tạo hình. Rất mong được sự góp ý
của Hội đồng khoa học ngành cũng như của các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.

Phạm Thị Thêu

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

Nội dung

Số
Trang

Tác giả

3

- Tài liệu Hướng dẫn thực hiện
TS. Trần Thị Ngọc Trâm
chương trình giáo dục mầm non
TS. Lê Thu Hương
các độ tuổi 3 - 4 tuổi, 4 - 5 tuổi,
PGS.Lê Thị Ánh Tuyết
5 - 6 tuổi
- Tài liệu bồi dưỡng thường
Nhà xuất bản giáo dục
xuyên CBQL giáo viên mầm non 223-234 Việt Nam
năm học 2016 - 2017.
Tài liệu nghiên cứu về các vấn
Sở Giáo dục và Đào tạo
đề phát triển thẩm mỹ
Hà Nội năm 2006

5

- Thông tư số 17/2009/TT –

BGDĐT

6

- Thông tư số 28/2017/TT –
BGDĐT

1

2

18


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Phạm Thị Thêu
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Nga Vịnh.

TT
1.

Tên đề tài SKKN
Nâng cao chất lượng giáo dục
lễ giáo cho trẻ 24-36 tháng.

2.

(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
Nga Sơn.

C

2006-2007

Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
Nga Sơn.

C

2008-2009

C

2009-2010

Một số biện pháp dạy trẻ làm
quen biểu tượng toán sơ đẳng
ở lớp mẫu giáo 5-6 tuổi đạt

3.

Cấp đánh giá
xếp loại

kết quả.
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng hoạt động giáo

Ngành giáo dục
và đào tạo huyện

19


dục âm nhac cho trẻ mẫu giáo
4.

5-6 tuổi.
Một số biện pháp dạy trẻ 5-6
tuổi học chữ và nghệ thuật

5.

ngôn ngữ
Một số biện pháp tạo hứng
thú cho trẻ 5-6 tuổi khám phá

6.

khoa học.
Một số biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng cho trẻ 5-6
tuổi làm quen với chữ viết ở

Nga Sơn.
Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
Nga Sơn.

B

2011-2012

Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
Nga Sơn.

B

2012-2013

B

2013-2014

A

2014-2015

B

2015-2016

B

2015-2016

Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
Nga Sơn.

trường mầm non Nga Vịnh.
7.

Sưu tầm viết lời mới cho một
số bài đồng giao và cách chơi

Ngành giáo dục
các trò chơi tương ứng cho trẻ và đào tạo huyện
Nga Sơn.
5-6 tuổi ở trường mầm non
8.

Nga Vịnh.
Một số biện pháp chuẩn bị
Ngành giáo dục
và đào tạo huyện
lớp Hoa Sen trường Mầm non
Nga Sơn.
Nga Vịnh vào lớp 1.
Một số biện pháp chuẩn bị
Ngành giáo dục
tâm thế tốt cho trẻ 5-6 tuổi
và đào tạo huyện
lớp Hoa Sen trường Mầm non
Nga Sơn.
Nga Vịnh vào lớp 1.
tâm thế tốt cho trẻ 5-6 tuổi

9.

* Liệt kê tên đề tài theo thứ tự năm học, kể từ khi tác giả được tuyển dụng vào
Ngành cho đến thời điểm hiện tại.

20