skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 6 tuổi làm quen với chữ cái tại trường mầm non thị trấn triệu sơn

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRIỆU SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY TRẺ 5
– 6 TUỔI LÀM QUEN VỚI CHỮ CÁI TẠI TRƯỜNG MẦM
NON THỊ TRẤN TRIỆU SƠN”

Họ tên: Nguyễn Thị Lan
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
Sáng kiến thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2018


MỤC LỤC
NỘI DUNG
1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi
làm quen với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.

2.2.Thực trạng của việc nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn trước
khi áp dụng sáng kiến.
2.3. Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5 – 6
tuổi làm quen với chữ cái ở Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

3.1. Kết luận.
3.2. Kiến nghị

SỐ TRANG

1
1
2
2
2
3
3
4
5
16
18
18
18


1. MỞ ĐẦU.

1.1. Lí do chọn đề tài nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm quen
với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Ở mọi thời đại, mọi quốc gia, dân tộc, trẻ em luôn là mối quan tâm hàng
đầu bởi trẻ em là mầm non của đất nước, do đó trẻ cần được sự quan tâm, chăm
sóc giáo dục chu đáo của mọi người xung quanh. Chính vì lẽ đó việc chăm sóc
giáo dục trẻ ngay từ khi trẻ còn nhỏ là vô cùng quan trọng, nó quyết định đến sự
phát triển nhân cách của trẻ sau này.
Như chúng ta đã biết hoạt động giáo dục ở trường mầm non là một quá
trình có mục đích, có kế hoạch với nhiều hình thức khác nhau hướng trẻ vào
hoạt động một cách tích cực nhằm hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Dưới
sự hướng dẫn của giáo viên trẻ được hoạt động một cách chủ động tích cực giúp
trẻ phát triển toàn diện về các mặt đức, trí, thể, mỹ và làm tiền đề cho trẻ bước
vào lớp một.
Lúc sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nói: “Non sông Việt
Nam có được vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được sánh vai với các
cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ vào việc học tập của các
cháu”[6]. Trẻ em - những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu
mạnh phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ.
Thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ cao cả ấy mỗi nhà trường nói chung, trường
mầm non nói riêng phải đẩy mạnh các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non, tổ chức tốt các hoạt
động có chủ định cho trẻ như: hoạt động làm quen với toán, âm nhạc, tạo hình,
chữ cái,môi trường xung quanh, văn học....trong các hoạt động đó thì hoạt động
làm quen với chữ cái có ý nghĩa rất quan trọng và là một trong những điều kiện
để chuẩn bị cho trẻ bước vào lớp 1.
Thông qua hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái trẻ được phát âm đúng
29 chữ cái tiếng việt, phát triển khả năng ghi nhớ có chủ định, tri giác từ trọn
vẹn trong các bài thơ, câu chuyện, bài hát...biết miêu tả, diễn đạt sự việc, suy
nghĩ của bản thân bằng câu đầy đủ. Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi
“Làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt

động ngôn ngữ, thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen với chữ cái. Qua
đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy, mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp
phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện đồng thời chuẩn bị cho trẻ một
hành trang kiến thức vững chắc để trẻ bước vào lớp 1.
Mặt khác, trẻ mẫu giáo khi bước vào trường phổ thông là một bước
ngoặt lớn và không ai khác các cô giáo, phụ huynh và bản thân trẻ là người giúp
trẻ vượt qua những cái khó khăn đó. Vì ở tuổi mẫu giáo trẻ đang quen với vui
chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại đóng vai trò
chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở trường mầm non không phải là
đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy mà ở đây trẻ mẫu giáo 5 tuổi được
sử dụng các yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ học tập sáng tạo thông qua các hoạt
động học tập, trãi nghiệm. Với sự linh hoạt, sáng tạo của cô giáo trong tiết dạy
1


lấy trẻ làm trung tâm cho mọi hoạt động, biết khơi gợi lòng say mê, sự hứng thú
của trẻ đối với bộ môn làm quen chữ cái. Vậy phải tổ chức các tiết học như thế
nào để trẻ lĩnh hội được kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả và phù hợp
với nhận thức của trẻ mà vẫn đảm bảo cho trẻ được “học mà chơi, chơi mà học”
là một điều cần thiết với mỗi giáo viên mầm non [4].
Hiểu được tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái và lòng say
mê, nhiệt tình, tâm huyết với nghề, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ nên
trong năm học 2017 – 2018 tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao
chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái tại trường mầm non Thị
Trấn triệu Sơn” để viết sáng kiến kinh nghiệm cho bản thân và để bạn bè đồng
nghiệp cùng tham khảo.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Thông qua đề tài này nhằm tìm hiểu thực trạng chất lượng của việc nâng
cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 làm quen với chữ cái ở Trường mầm non Thị Trấn
Triệu Sơn. Từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ

mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen chữ cái tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu biện pháp nâng cao chất lượng làm quen với chữ cái cho trẻ
5 – 6 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
* Phương pháp nghiên cứu lí thuyết.
Phương pháp này nhằm sưu tầm, thu thập các tài liệu, sách báo có liên
quan đến vấn đề dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái
* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp khảo sát và điều tra thực tế
- Phương pháp quan sát.
Tôi sử dụng phương pháp này để quan sát các hoạt động cho trẻ 5 – 6 tuổi
làm quen với chữ cái
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, phân tích, tổng hợp tài liệu tham khảo.
- Phương pháp thống kê và sử lí các số liệu thu thập được

2


2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Ngôn ngữ có vai trò rất lớn, là phương tiện quan trọng nhất để trẻ lĩnh hội
kiến thức, để trẻ giao lưu với những người xung quanh, để tư duy, hình thành,
phát triển nhân cách của trẻ. Vì vậy cần phải quan tâm và có một cách dạy dỗ
đúng đắn để khi rời trường mầm non, trẻ đã nắm chắc được 29 chữ cái, phát âm
đúng các chữ cái, mở rộng vốn từ, ngữ âm, ngữ điệu... nếu không trẻ sẽ gặp rất
nhiều khó khăn trong những năm tháng học ở trường phổ thông và trong bước
đường trưởng thành sau này
“Ở tuổi mẫu giáo, ngôn ngữ của trẻ phát triển mạnh về các phương diện:

ngữ âm, vốn từ và sử dụng ngữ pháp tiếng mẹ đẻ” [1]. Ngôn ngữ phát triển
mạnh mẽ khi trẻ tham gia các hình thức hoạt động như trò chơi đóng vai theo
chủ đề, múa, hát, đọc thơ, kể chuyện, trãi nghiệm và các hoạt động khác....Hoạt
động làm quen với chữ cái không phải là môn học độc lập riêng biệt mà nó là
một phần của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ
5- 6 tuổi. Vì vậy hoạt động này không chỉ có ý nghĩa trực tiếp trong việc phát
triển ngôn ngữ cho trẻ mà còn tạo cho trẻ hứng thú học tiếng mẹ đẻ giúp trẻ
nhận biết được các mặt chữ để phát âm chính xác khi nói, rèn luyện kỹ năng
nghe và giúp trẻ phân biệt được các âm khó. Thông qua các chữ cái vốn từ của
trẻ được nâng lên bởi vì khi làm quen với chữ trẻ không chỉ làm quen với chữ ở
dạng tồn tại tự nhiên của chữ viết mà các chữ đó được gắn vào các từ, thông qua
các đối tượng cụ thể có các âm đầu là các chữ cái đã học nhằm rèn luyện cách
phát âm cho trẻ.
Cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp phần kích thích trẻ phát triển tư duy,
thể hiện ở chỗ trẻ đã xác định được tính chất đặc điểm của chữ đó bằng cách tìm
kiếm các chữ thông qua các đồ vật đồ chơi, các từ có chứa chữ cái trong tranh
ảnh, khẩu hiệu, tên chủ đề, các góc chơi qua các buổi dạo chơi ngoài trời, hoạt
động chơi và được tích hợp trong các hoạt động khác nhau sẽ giúp trẻ nhận biết
nhớ chữ cái đã học ở hoạt động làm quen với chữ cái một cách chính xác chuẩn
mực hơn.
Khi cho trẻ làm quen với chữ cái là bao gồm giúp trẻ làm quen với chữ viết
qua việc dạy trẻ tô trùng khít các chữ cái chấm mờ, tô màu chữ cái in rỗng...,
chúng ta cần đặt trong mối liên hệ mật thiết với việc phát triển ngôn ngữ trọn
vẹn nghe, nói, đọc, viết, tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ kinh nghiệm và cảm
xúc, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động đọc, viết một cách tích cực, tự
nhiên và thường xuyên.
Như vậy việc cho trẻ làm quen với chữ cái không chỉ thông qua các tiết học
cụ thể mà đối với trẻ mẫu giáo phải thông qua nhiều hoạt động khác nhau và các
giải pháp khác nhau để giúp trẻ có một số kỹ năng cần thiết cơ bản: Như cách
phát âm, cách cầm bút, cầm sách mở từng trang sách, tư thế ngồi viết từ trên

xuống dưới từ trái sang phải, biết phối hợp mắt, tay, nghe viết các chữ cái tạo ra
được sự hứng thú muốn đi học, thích học chữ ở trẻ.
3


2.2. Thực trạng của việc nâng cao chất lượng dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm
quen với chữ cái tại trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn trước khi áp dụng
sáng kiến.
2.2.1. Thuận lợi:
Trường đóng trên địa bàn Thị Trấn với phòng lớp rộng rãi, thoáng mát.
- Trẻ lớp tôi phụ trách đều cùng độ tuổi, khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, tò mò
ham hiểu biết.
- Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đến việc mua sắm đồ dùng phục vụ
cho môn chữ cái, thường xuyên dự giờ bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
- Đồ dùng phục vụ cho hoạt động làm quen chữ cái tương đối đầy đủ.
- Bản thân có nhiều cố gắng trong học hỏi kinh nghiệm giảng dạy qua dự
giờ đồng nghiệp, nghiên cứu tài liệu.
- Bản thân sử dụng khá thành thạo máy tính, biết tìm tòi nguồn tài liệu để
thiết kế bài giảng điện tử.
2.2.2. Khó khăn:
Bên những mặt thuận lợi trên vẫn còn một số khó khăn:
- Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, có một số trẻ lần đầu tiên
mới ra lớp, chưa quen với nề nếp của lớp, thích chơi tự do, một số trẻ khác còn
hay nói leo, nói trống không. Một số trẻ nhút nhát ngại phát biểu, nói nhỏ, rụt rè
trong giao tiếp, nhiều trẻ khác còn nói ngọng, nói tiếng địa phương, một số trẻ
lại rất hiếu động nên cũng hạn chế khả năng tiếp thu của trẻ...
- Mặc dù nhà trường đã mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu
tư về chuyên môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập
của chuyên đề “Làm quen chữ cái”. Bên cạnh đó phụ huynh ở trường tôi nghề
nghiệp chính chủ yếu là buôn bán nhỏ lẻ nên không ít phụ huynh chưa nhận thức

được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi
này nên hay cho con nghỉ học tuỳ tiện, chưa chịu khó dạy thêm cho con ở nhà.
- Một số phụ huynh khác lại nôn nóng trong việc học chữ của con em
mình nên đã dạy trước tập viết, phát âm chữ cái dẫn đến việc trẻ viết sai nét chữ,
phát âm một số chữ theo cách ngày xưa nên gây khó khăn cho giáo viên khi
truyền đạt kiến thức và việc tiếp thu bài của tiết học không đồng đều..
- Đôi khi bản thân tôi tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái
còn chưa linh hoạt, sáng tạo nên trẻ chưa hứng thú nhiều với môn học và kết quả
ở trẻ chưa cao.
Ngay đầu năm khi được giao đứng lớp mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi A4, với sỹ
số lớp là 36 trẻ, tôi đã tiến hành tìm hiểu khả năng của trẻ với nội dung khảo sát
như sau:
* Bảng khảo sát chất lượng lần 1 trước khi áp dụng các biện pháp tại thời
điểm tháng 9 năm 2017 như sau:

4


Nội dung khảo sát

1.
2.
3.

Tổng số
Đạt
trẻ khảo Số trẻ Tỷ lệ
sát
Trẻ nhận biết và phát âm
36

19
53%
đúng 29 chữ cái
Trẻ biết cầm vở, để vở,
36
22
61%
ngồi đúng tư thế
Trẻ tô, viết đúng chữ cái
36
21
58%

Chưa đạt
Số trẻ Tỷ lệ
17

47%

14

39%

15

42%

4.

Trẻ hứng thú, tích cực

36
20
56%
16
44%
tham gia hoạt động làm
quen chữ cái
5.
Trẻ biết cầm sách, mở
36
17
47%
19
53%
sách, đọc và tô, viết từ trái
sang phải và từ trên xuống
dưới
Trước thực trạng trên, tôi thấy chất lượng hoạt động làm quen chữ cái còn
nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non
vì vậy việc tìm ra những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi làm quen với chữ một cách linh hoạt, phát huy được tính chủ động,
tích cực của trẻ giúp trẻ nắm bắt, ghi nhớ, nhận biết, phát âm, tô viết được 29
chữ cái một cách chính xác, tạo cho trẻ ấn tượng thích thú, tự nguyện và phù
hợp với khả năng tiếp thu của trẻ giúp trẻ tâm thế tự tin, thích được học chữ,
thích đi học là điều rất cần thiết.
2.3. Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
làm quen với chữ cái ở Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
2.3.1. Gây hứng thú cho trẻ khi tổ chức các hoạt động làm quen chữ
cái.
Để trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động làm quen chữ cái thì việc gây

hứng thú cho trẻ là rất quan trọng, ở mỗi đề tài tôi đều nghiên cứu và lựa chọn
cách vào bài, cách tổ chức riêng, phù hợp để gây hứng thú cho trẻ bởi việc giúp
trẻ nhận biết và phát âm những chữ cái một cách chính xác, biết tô viết trùng
khít lên nét chữ chấm mờ nếu cô giáo không linh hoạt thì rất dễ bị cuốn vào hình
thức dạy dập khuôn, áp đặt làm cho trẻ uể oải trong giờ học, phân tán sự chú ý,
tiếp thu bài hạn chế và ngại học chữ. Điều này không phù hợp với xu hướng
giáo dục mới lấy trẻ làm trung tâm. Bên cạnh đó, do đặc điểm nhận thức và tâm
sinh lý của trẻ nên tôi đã gây sự hứng thú của trẻ ngay từ cách vào bài, hình thức
tổ chức để lôi kéo trẻ vào hoạt động .
Ví dụ: Đối với giờ làm quen chữ cái n, l, m (Chủ đề: Thế giới thực vật )
Tôi đọc câu đố: “ Quả gì nhiều mắt
Khi chín nứt ra
Ruột trắng nõn nà
Hạt đen lay láy” Đố các con đó là quả gì? [3]
5


Sau khi trẻ đoán đúng tên quả, tôi cho trẻ quan sát tranh, đọc từ dưới
tranh, ghép thẻ chữ rời giống từ dưới bức tranh và cho trẻ tìm, phát âm chữ cái
đã học,tìm chữ cái mới...
Ngoài việc sử dụng câu đó tôi còn sử dụng bài thơ, hát một bài hát hay
nghe một câu vè, câu chuyện gắn liền với đồ dùng , tranh ảnh phù hợp chủ đề và
đề tài, dưới bức tranh có chứa chữ cái mà trẻ sẽ làm quen như chủ đề ngành
nghề, khi cho trẻ làm quen với chữ u,ư tôi cho trẻ hát về chú bộ đội, sau đó cho
trẻ quan sát hình ảnh chú bộ đội (Có từ chú bộ đội ở dưới bức tranh), tôi cho cả
lớp đọc từ “ Chú bộ đội” sau đó cho trẻ lên ghép thẻ chữ rời thành từ giống
trong bức tranh, trẻ tìm chữ cái đã học, cô giới thiệu chữ cái mới sẽ làm quen.

Trẻ làm quen chữ cái
Ngoài ra tôi còn tổ chức hoạt động dưới dạng chương trình, trò chơi để

gây hứng thú và chú ý của trẻ, giúp trẻ tích cựa hoạt động vì hoạt động chủ đạo
của trẻ mẫu giáo là hoạt động vui chơi, vậy giáo viên tổ chức làm sao để trẻ thấy
được sự thoải mái, trong học có chơi, trong chơi có học, đó là điều quan trọng
cần thiết. Khi tổ chức dưới dạng chương trình, trò chơi tôi thấy trẻ hứng thú rất
nhiều vì ở đó có tính chất thi đua cao, trẻ sẽ tự biết mình cần cố gắng hơn nữa để
hoàn thành nhiệm vụ. Chính vì vậy khi trẻ đã thành thạo các thao tác thì việc
thay đổi hình thức là quan trọng nên tôi chọn cả hình thức chương trình, trò
chơi.
Ví dụ: ở giờ học trò chơi với chữ e,ê ( Chủ điểm; Gia đình)
Hoạt động 1: Ổn định tổ chức, gây hứng thú
Xin chào mừng ba gia đình, gia đình số 1 và gia đình số 2 và gia đình số 3
đã đến tham dự chương trình: “Sân chơi chữ cái” được tổ chức tại lớp mẫu giáo
A4 ngày hôm nay.
Chương trình: “Sân chơi chữ cái”được tài chợ bởi ban giám hiệu trường
mầm non Thị Trấn và tôi xin được giới thiệu thành phần ban giám khảo là các cô
giáo đến từ trường mầm non thị trấn
Để biết được sân chơi chữ cái ngày hôm nay chơi ở chủ đề gì xin mời hai
thành viên của các gia đình lên bốc thăm xem chủ đề chơi của sân chơi chữ cái
6


ngày hôm nay là gì. Vâng chủ đề của ngày hôm nay chính là “Trò chơi với chữ
cái e ê”
*Trò chơi 1: Hãy chọn tôi đi
Để bước vào trò chơi thứ nhất có tên gọi “ Hãy chọn tôi đi” xin mời các
gia đình lên lấy đồ dùng và hát thật hay bài hát” Lời chào”để thay cho lời chào
được gửi tới ban giám khảo đến dự chương trình ngày hôm nay
Ở phần thi này các đội nghe cô hướng dẫn cách chơi: Cô nói tên chữ cái,
nhiệm vụ của các đội là chọn đúng chữ cái đó giơ lên
Cách chơi lần 2: Cô nói đặc điểm chữ cái yêu cầu trẻ đọc tên chữ cái và

chọn giơ lên ( Cô cho trẻ chơi 4-5 lần)
* Trò chơi 2: Bánh xe quay
Cách chơi: Mỗi đội chơi sẽ được lần lượt lựa chọn lượt quay bánh xe cho
đội mình, quay được vào ô số mấy thì sẽ xuất hiện hình ảnh đồ dùng gia đình.
Bên dưới hình ảnh có bảng từ chỉ tên gọi đồ dùng đó và có các đáp án chữ cái.
Yêu cầu các gia đình phải lựa chọn một trong số các đáp án đó xem đáp
án nào có chữ cái đang chơi trong sân chơi và xuất hiện trong băng từ.
Nếu đội nào chọn vào ô mất lượt thì sẽ mất quyền quay và phải nhường
quyền cho đội khác...
* Trò chơi 3: Nhanh mắt nhanh tay
Cách chơi: Cô treo ba bài thơ lên bảng , yêu cầu các đội bật qua các vòng
và lên tìm chữ cái đang chơi trong chủ đề có trong bài thơ
Trẻ nào tìm sai chữ không phải chữ trong chủ đề chơi thì chữ đó sẽ không
được tính. Đội nào tìm được nhiều chữ cái hơn sẽ thắng cuộc ...
* Trò chơi 4: Bé khéo tay
Ở phần này, cô giới thiệu chữ e, ê viết thường và hướng dẫn trẻ cách tập
tô chữ e, ê. Sau đó cho trẻ tô chữ theo khả năng của trẻ. Cô nhận xét và kết thúc
chương trình
Chương trình “sân chơi chữ cái” hôm nay các gia đình vừa được chơi với
nhóm chữ cái gì ?
Cô thấy hôm nay các gia đình chơi rất vui trong sân chơi chữ cái , nhưng
chương trình “ Sân chơi chữ cái “ của chúng ta đã hết thời gian rồi. Cô hẹn gặp
các con trong chương trình lần sau nhé.
Cả lớp hát “Bài ca chữ cái” đi ra ngoài
Điều quan trọng là dù lựa chọn hình thức nào đi nữa thì vẫn phải đảm bảo
xuyên suốt tiết học, tránh tình trạng có đầu mà không có kết. Cô phải làm thế
nào để ngữ điệu giọng, nét mặt, cử chỉ luôn gần gũi trẻ giúp trẻ học thấy thoải
mái, hấp dẫn lôi cuốn trẻ. Đặc biệt là cô chỉ là người gợi mở, giảm nói nhiều, tạo
những tình huống bất ngờ cho trẻ được trải nghiệm. Trẻ luôn được phát huy tối
đa tính tích cực chủ động, sáng tạo của mình. Có được như vậy thì hiệu qủa sẽ

cao, trẻ sẽ thêm khắc sâu chữ cái, nhận biết và nhớ chữ cái lâu hơn.
Khi sử dụng biện pháp này tôi nhận thấy những chữ cái đã được trẻ lĩnh
hội chính xác mà tiết học vẫn rất nhẹ nhàng nên để thực hiện tốt điều này không
dễ bởi đòi hỏi giáo viên phải luôn linh hoạt, sáng tạo, đầu tư vì 29 chữ cái có đặc
7


điểm khác biệt nhau, được hướng dẫn vào các thời điểm khác nhau theo chủ đề.
Vì vậy chúng ta phải biết lựa chọn cách gây hứng thú, hình thức tổ chức hoạt
động phù hợp mà vẫn lôi cuốn trẻ.
2.3.2. Lấy trẻ làm trung tâm, tạo môi trường hoạt động cho trẻ
Chúng ta đang thực hiện chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm. Vì vậy đòi hỏi giáo viên phải có sự tìm tòi, lựa chọn các phương
pháp tổ chức làm sao để phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ. Cô chỉ là
người gợi mở giúp trẻ làm chủ các hoạt động [4].
Xây dựng môi trường chữ cái phong phú vì đối với trẻ mẫu giáo luôn
thích những gì mới lạ, màu sắc đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ nên
việc tạo môi trường “ Làm quen chữ cái ” trong lớp học rất cần thiết để trẻ được
làm quen với chữ cái ở mọi góc trong và ngoài lớp vì thế trên mỗi bức tranh hay
các góc chơi đều có chữ viết để trẻ có thể nhìn thấy, đọc các chữ đã biết, khám
phá và làm quen những chữ chưa biết.
Ví dụ: dưới bức tranh trang trí lớp nhân ngày trung thu có đề dòng chữ
“Múa sư tử mừng trung thu” hoặc ở các góc chơi có treo biển góc xây dựng, góc
nghệ thuật, góc phân vai...vấn đề không phải bắt trẻ đọc đúng các dòng chữ đó
mà hàng ngày kích thích trẻ quan sát và tìm các chữ cái đã học. Cô đọc những
dòng chữ cho trẻ nghe lần sau hỏi lại trẻ xem trẻ có thể nhớ và đọc đúng như
vậy hay không.
Ở trong lớp: Các góc chơi tôi thường dán các từ thể hiện của góc chơi, các
góc hoạt động đó như: Góc xây dựng, bé tập làm người lớn, bé tập làm nội chợ,
cùng vui cùng học, vườn cổ tích

Trẻ tham gia trang trí góc chữ cái
8


Ngoài ra tôi còn tạo góc thư viện phù hợp theo nội dung chủ đề với những
cuốn tranh truyện, báo hoạ mi ... thời gian đầu cô chơi cùng trẻ, cô đọc cho trẻ
nghe hoặc kể truyện từ những cuốn sách đó giúp trẻ học cách cầm sách xem
tranh xem chữ trên sách, biết đưa mắt từ trái sang phải khi đọc, biết cách lật
từng trang sách xem thứ tự từ hàng trên xuống hàng dưới, trang trước đến trang
sau, ghép các thẻ chữ hoặc viết các chữ cái cạnh nhau tạo thành tên mình tên
bạn. sau khi trẻ đọc cô gợi ý cho trẻ tìm chữ cái đã học trên một trang sách, tìm
những chữ cái nào giống nhau mỗi lần cô chỉ đặt ra một yêu cầu,
Ví dụ: cháu tìm xem trên dòng chữ này có những chữ gì đã học, các cháu
tìm xem có bao nhiêu chữ a trên một dòng chữ, cho trẻ dùng bút gạch dưới, hoặc
khoanh tròn, hoặc để dữ sách sạch mỗi chữ giống nhau có thể dùng một hòn sỏi
để sang một bên, sau đó đếm lại sỏi xem trẻ tìm được bao nhiêu chữ giống nhau
Bên cạnh đó tôi luôn tận dụng các sản phẩm của trẻ để dán lên tường ,
cho trẻ đặt tên các sản phẩm đó. Tôi ghi lại tên các sản phẩm mà trẻ đã đặt và
cho trẻ sao chép từ lại, sau đó trẻ dán ở dưới sản phẩm mà trẻ đã tạo ra. Các hoạt
động này luôn làm trẻ hứng thú và tích cực hoạt động bởi trẻ thấy các sản phẩm
của trẻ luôn được trưng bầy và sử dụng.
Việc xây dựng môi trường chữ cái mọi lúc mọi nơi như trên đã tạo cơ hội
cho trẻ được tham gia tiếp cận đọc viết 29 chữ cái một cách tự nguyện, tích cực
và hứng thú, trẻ được cùng cô trang trí lớp học, làm đồ dùng, làm thiệp chúc
mừng..., cô luôn chọn thời điểm thích hợp để trẻ tiếp cận với các chữ cái một
cách tự nguyện, vừa tạo không khí mới cho trẻ hoạt động, trẻ tri giác chữ cái,
phát âm các chữ cái một cách vui vẻ thích thú, trẻ nhớ chữ cái và khắc sâu chữ
cái.
Không chỉ tạo môi trường cho trẻ hoạt động tôi còn lấy trẻ làm trung tâm

của các hoạt động qua việc nắm bắt đặc điểm, tâm sinh lý của từng trẻ, khả năng
cũng như tính cách của trẻ để có biện pháp tác động phù hợp vì tôi hiểu rằng
mỗi trẻ là một cá thể là một nét tính cách riêng, nên cũng có những biểu hiện
tình cảm nhận thức khác nhau, đa số trẻ có biểu hiện hiếu kỳ, ham hiểu biết chỉ
cần một gợi ý nhỏ hay đồ chơi bắt mắt là trẻ đã dò hỏi hay tìm cách tiếp cận
...nhưng cũng có ít trẻ lại lầm lì, ít nói, ít thể hiện cảm xúc vì vậy tôi thường
xuyên tìm cách gần gũi trẻ tìm hiểu nguyên nhân từ đó tìm ra cách tạo sự mạnh
dạn tự tin cho trẻ lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động như các bạn.
Ví dụ: Tôi quan sát thấy cháu Ngọc Anh khi đến lớp thường ít giao tiếp
với bạn, hay ngồi một mình, ít chơi, ít nói, tôi đã dành thời gian trò chuyện chơi
với cháu kết hợp rủ các bạn khác cùng tham gia chơi, dần dần cháu đã hoà đồng
cùng các bạn. Khi tham gia hoạt động với chữ cái cháu hay thụ động trong các
trò chơi hay phát âm rụt rè không rõ tiếng nên tôi đã động viên, khuyến khích trẻ
như: con giỏi quá, cố lên nào hay những tràng pháo tay cổ vũ của các bạn khi trẻ
thực hiện
Với trẻ nói ngọng, nói lắp cô đến bên trẻ phát âm cùng trẻ, với những trẻ
cầm bút chưa được cô đến bên cầm tay trẻ tô, dần dần thả tay ra và động viên trẻ
bằng những câu cổ vũ khích lệ. Còn những chữ khó phát âm, nhận biết như s,v,r,
9


p,q...thì tôi gọi những trẻ mạnh dạn tự tin phát âm trước kích thích sự cố gắng
của trẻ và điều quan trọng đạt được ở đây là tạo sự cân bằng, tự tin của trẻ trong
lớp học.
Chính sự quan tâm của cô đến từng trẻ trong lớp đảm bảo cho mỗi trẻ đều
có cơ hội phát triển kỹ năng học đọc, học viết 29 chữ cái và phát huy những
tiềm năng sẵn có để hình thành kỹ năng cần thiết cho việc đọc viết sau này của
trẻ ở trường phổ thông.
2.3.3. Tăng cường làm đồ dùng đồ chơi, chuẩn bị chu đáo cho hoạt
động làm quen chữ cái.

Tôi nghiên cứu nắm chắc nội dung, yêu cầu của bài dạy, quy trình,
phương pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái. Tìm hiểu tâm sinh lý của trẻ lớp
mình để từ đó xây dựng kế hoạch hoạt động cho trẻ theo ngày, tuần, tháng phù
hợp với chủ đề theo từng thời điểm.
Soạn giảng trước khi đến lớp, tôi luôn thiết kế các bài giảng điện tử cho
hoạt động làm quen chữ cái để gây sự chú ý cho trẻ giúp cho trẻ có cơ hội tiếp
cận với công nghệ thông tin. Những bài giảng điện tử luôn làm cho trẻ thích thú
và chú ý cao độ bởi những hình ảnh sinh động, thực tế chính xác
Mặt khác, việc chuẩn bị đầy đủ đồ dùng của cô và cháu là rất cần thiết vì
trẻ mẫu giáo tư duy hình tượng là chủ yếu nên đồ dùng trực quan là yếu tố
không thể thiếu trong hoạt động làm quen chữ cái, trò chơi với chữ cái. Vì thế để
thu hút và gây hứng thú cho trẻ thì đồ dùng đồ chơi phải đa dạng, phong phú về
màu sắc, kích thước, chất liệu tuỳ thuộc yêu cầu của bài dạy để lựa chọn đồ
dùng đồ chơi phù hợp
Ví dụ: Với tiết học làm quen chữ cái a,ă,â tôi chuẩn bị thẻ chữ cho trẻ lựa
chọn chữ cái theo yêu cầu của cô

Trẻ chơi trò chơi chọn đúng chữ cái
Ngoài ra tôi tranh thủ thời gian để sưu tầm, làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ
hoạt động như: tôi sưu tầm các loại hạt ( na, nhãn, ngô...) để trẻ chơi xếp chữ
hoặc làm các con vật, các cây hoa, các loại quả ...từ các nguyên vật liệu như
giấy, xốp vỏ hộp sữa chua có gắn các chữ cái để trẻ hoạt động
10


Ở mỗi chủ đề tôi cùng trẻ sưu tầm và làm đồ dùng đồ chơi phù hợp
Ví dụ: Ở chủ đề phương tiện giao thông tôi cùng trẻ sưu tầm các loại
tranh ảnh, họa báo có hình ảnh các phương tiện giao thông, các vỏ bao thuốc,
hộp sữa, vỏ chai nước ngọt... để làm ô tô, thuyền, tàu hỏa, máy bay
Với cách làm đồ dùng đồ chơi như vậy tôi thấy trẻ của lớp rất hứng thú,

tích cực khi được cùng cô làm đồ dùng đồ chơi
2.3.4. Sưu tầm một số trò chơi phù hợp chủ đề và đề tài
Trẻ mẫu giáo vui chơi là hoạt động chủ đạo[1], trẻ học qua chơi nên tôi đã
suy nghĩ, tìm tòi để vận dụng sáng tạo một số trò chơi phù hợp với trẻ, với chủ
đề và đề tài để luyện cho trẻ phát âm, nhận biết và khắc sâu chữ cái như:
* Trò chơi: Bé khéo tay
- Cô treo tranh và tô mẫu chữ theo nét chấm mờ
- Yêu cầu trẻ tô vào vở chữ cái theo nét chấm mờ, trẻ nào tô nhanh, đẹp và
hết
bài trước khi hết thời gian sẽ thắng.
Thời gian cho mỗi lần chơi là một bản nhạc
* Trò chơi: Tìm và nối chữ cái có trong từ tương ứng
Cô hỏi trẻ về các hình mà cô đã chuẩn bị. Sau đó, cô đọc các từ bên dưới
hình tương ứng và trẻ nhắc lại. Cô yêu cầu trẻ tìm và nối các chữ cái có trong
thẻ chữ dưới các hình vào chữ cái to và in đậm tương ứng.
* Trò chơi: Về đúng nhà [3]
Tôi chuẩn bị những thẻ chữ, rồi cho trẻ tự do chọn hình có thẻ chữ tương
ứng, sau đó cô bật nhạc cho trẻ hát và đi xung quanh lớp. Khi nhạc dừng, trẻ
chạy về đúng chữ cái mà thẻ từ của trẻ có.
Trò chơi này trước đây giáo viên thường cho trẻ chơi bằng cách trẻ cầm
thẻ chữ cái chạy về đúng chữ cái giống thẻ của mình. Điều đó không phù hợp vì
giáo viên không cho trẻ nhận biết chữ cái trong các từ có ý nghĩa với trẻ.
* Trò chơi: Ai thông minh hơn
Tôi chuẩn bị những bài thơ, bài ca dao, đồng dao cho trẻ, sau khi cô đọc
trước và cho trẻ đọc theo cô tôi cho trẻ thi đua nhau xem ai thông minh hơn,
gạch đúng và nhanh những chữ cái cô yêu cầu
* Trò chơi: Vòng quay kì diệu
Tôi chuẩn bị chiếc vòng quay có gắn các chữ cái trẻ đã học rồi cho trẻ lên
quay, khi vòng quay chỉ đến chữ cái gì thì trẻ phải phát âm đúng chữ cái đó
* Trò chơi: Chữ nào biến mất [3]

Tôi chuẩn bị các thẻ chữ cái đã học, cho trẻ phát âm lại các chữ cái đósau
đó cùng trẻ chơi chữ nào biến mất bằng cách cất một chữ cái đi hỏi trẻ chữ nào
đã biến mất, sau khi trẻ đoán tôi cho trẻ lên tìm chữ đó trong rổ thẻ chữ...
2.3.5. Hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua các hoạt
động và tiến hành mọi lúc, mọi nơi.
Việc cho trẻ hoạt động mọi lúc, mọi nơi là rất cần thiết, nó giúp kỹ năng
của trẻ dần được hoàn thiện, củng cố khắc sâu thêm chữ cái cho trẻ.
* Lồng ghép với các môn học khác:
11


+ Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
Khi vào một tiết học làm quen với chữ cái tôi thường tích hợp với tác
phẩm văn học vì nó phù hợp với hoạt động làm quen với chữ cái.
Ví dụ: Sau khi kể tóm tắt chuyện “Chú dê đen” tôi cho trẻ xem tranh chú
dê đen, dê trắng có từ dưới tranh dê đen, dê trắng tôi cho trẻ tìm chữ cái đã học
và giới thiệu chữ cái mới trẻ sẽ làm quen
+ Thông qua hoạt động giáo dục âm nhạc:
Âm nhạc tác động đến đời sống rất mạnh mẽ nhất là đối với trẻ thơ và
được trẻ đón nhận rất nhanh, hào hứng. Chính vì vậy mà giáo viên thường mở
đầu cho các hoạt động bằng một bài hát để tạo không khí nhẹ nhàng, vui tươi,
gây sự chú ý của trẻ. Bằng cách lựa chọn bài hát phù hợp với chủ đề và yêu cầu
của hoạt động từ đó mà dẫn dắt trẻ vào một cách nhẹ nhàng.
Ví dụ: với chủ đề thực vật cho trẻ làm quen với chữ 1, n ,m
Tôi cho trẻ hát bài “Lá xanh” và giới thiệu tên bài, viết tên bài hát cho trẻ
đọc và yêu cầu trẻ tìm ra các chữ cái đã học sau đó cô giới thiệu chữ l trong từ
+ Thông qua hoạt động khám phá khoa học:
Với hoạt động làm quen với chữ cái muốn cho trẻ làm quen một cách hiệu
quả và gây được sự tò mò, hứng thú ở trẻ thì phải có tranh ảnh, mô hình, vật thật
có chứa các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen

Ví dụ: Khi cho trẻ làm quen với chữ i,t,c trong chủ đề thế giới động vật,
tôi cho trẻ xem video những con vật và cho trẻ gọi tên các con vật đó, sau đó trẻ
quan sát tranh con tôm có chứa từ “Con tôm” bên dưới và đọc từ.
Hay cho trẻ quan sát con cua bằng vật thật để trẻ biết được cách di chuyển của
con cua rồi cho trẻ nói con cua, quan sát tranh có chứa từ con cua...
+ Thông qua hoạt động tạo hình:
Sau những hoạt động sôi nổi thì hoạt động tạo hình rất phù hợp với trạng
thái tĩnh giúp trẻ củng cố bài học một cách nhẹ nhàng và hứng thú vì khi thiết kế
trò chơi bao giờ cũng đan xen giữa hoạt động “động và tĩnh” để trẻ không bị
nhàm chán.
Ví dụ: tôi cho trẻ tô màu tranh, tô mầu chữ in rỗng những chữ cái vừa
làm quen, tìm cắt chữ cái đó ở hoạ báo và dán, những bức tranh vẽ hay hình ảnh
mà trẻ sưu tầm được cô giúp trẻ viết tên mình lên bức tranh rồi mang trang trí
lớp...
+ Thông qua hoạt động làm quen với toán:
Thường thì ở hoạt động này được đưa vào các trò chơi để kích thích trẻ
thi đua hứng thú hơn trong hoạt động như : Tìm số nối tương ứng với chữ cái
trong ô hoặc tìm chữ cái theo yêu cầu trong bài thơ xem tìm được bao nhiêu chữ
cái rồi điền số.
+Thông qua hoạt động thể dục:
Hoạt động thể dục là hoạt động sôi nổi hứng thú tôi đã lồng ghép vào trò
chơi với chữ cái để giúp trẻ nhận biết và ghi nhớ biểu tượng chữ cái lâu hơn.
Ví dụ: Tôi chuẩn bị những chữ cái bằng bìa cứng đã cắt dời nét, chia trẻ
của lớp thành 2 đội chơi, nhiệm vụ của các đội là lần lượt từng bạn bật qua vòng
12


lên ghép các nét rời thành chữ cái cô yêu cầu, thời gian chơi là một bản nhạc.
Hết thời gian đội nào ghép đúng, nhanh, nhiều chữ cái hơn là thắng. Sau đó cô
cho cả lớp kiểm tra và phát âm lại chữ cái mà các bạn vừa ghép được.

Trẻ chơi ghép đúng chữ cái
* Lồng ghép qua các hoạt động mọi lúc mọi nơi:
+ Thông qua hoạt động góc:
Do trẻ mẫu giáo rất dễ nhớ hay quen nên giáo viên phải thường xuyên tạo
điều kiện cho trẻ được ôn luyện để củng cố các chữ cái vì thế thông qua các góc
chơi hàng ngày của trẻ tôi giúp trẻ ghi nhớ, nhận dạng lại các chữ cái đã học.
Góc học tập: Trẻ có thể làm bài tập ở vở tô viết chữ cái
Góc phân vai: Trẻ đóng vai bác sĩ ghi tên thuốc cho bệnh nhân bằng
những kí hiệu chữ cái
Góc nghệ thuật: Trẻ cắt dán chữ cái đã học...

Trẻ tham gia góc nghệ thuật
+ Thông qua hoạt động ngoài trời:
Khi cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ dùng lá cây khô, sỏi,
13


phấn để viết hoặc xếp chữ cái mà trẻ thích.

Trẻ tham gia hoạt động ngoài trời
+ Thông qua hoạt động chiều:
Ngoài tích hợp cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các hoạt động ra thì tôi
thường củng cố cho trẻ thông qua hoạt động chiều vì đây là thời gian trẻ ôn
luyện những kiến thức đã học thông qua đó trẻ sẽ khắc sâu nội dung đã học và
giúp trẻ yếu được rèn luyện thêm.
Mặt khác, song song với việc cho trẻ làm quen với chữ cái thì thì việc
giúp trẻ cầm sách đúng cách, biết ngồi đúng tư thế, tô trùng khít lên nét chấm
mờ là rất cần thiết nên qua hoạt động chiều tôi thường cho trẻ tô viết các chữ cái
đã học, giúp trẻ nhớ lâu chữ cái, ngồi đúng tư thế, biết cách cầm bút và tô.

Cô hướng dẫn trẻ trong hoạt động chiều
2.3.6. Ứng dụng công nghệ thông tin
Tư duy của trẻ mẫu giáo chủ yếu là tư duy hành động – trực quan, đồng
thời phát triển tư duy hình ảnh – trực quan [1]. Vì vậy với những hình ảnh sinh
động, hấp dẫn trên màn hình sẽ gây được sự hứng thú ở trẻ. Bên cạnh đó việc sử
dụng giáo án powerpoint còn giúp cho giáo viên tiết kiệm thời gian chuẩn bị đồ
dùng cho cô, tôi có thể thiết kế trên máy tính bằng cách chụp hình ảnh đồ dùng
của trẻ và đưa vào tạo hiệu ứng trên màn hình để khi trình chiếu giúp trẻ hứng
thú hơn rất nhiều.
Ví dụ: Trên màn hình có hình ảnh có chứa từ chưa hoàn thiện ở dưới, và
các chữ cái trẻ đã học, trẻ chọn chữ thích hợp điền vào chổ chấm để tạo thành từ
có nghĩa.
14


Ở chủ đề tết- mùa xuân, khi cho trẻ chơi trò chơi với chữ cái b,d,đ tôi cho
màn hình có hình ảnh bánh chưng, hoa đào... và dưới hình ảnh đó có chứa từ
chưa hoàn chỉnh là “...ánh chưng”, “ hoa ...ào”, trẻ lên chọn chữ cái phù hợp và
điền vào, sau đó chọn thẻ chữ và phát âm chữ cái đó

Ngoài ra tôi sử dụng chương trình kidsmart để ôn luyện thêm chữ cái cho
trẻ như ngôi nhà sách của bailey’s để trẻ chơi đuổi hình bắt chữ [5]...
2.3.7. Phối kết hợp với phụ huynh
Song song với các biện pháp trên, tôi cũng luôn chú ý đến việc phối kết
hợp với phụ huynh để phụ huynh nắm bắt được đặc điểm, tâm sinh lý của trẻ
mầm non và hiểu được tầm quan trọng của môn học đối với sự phát triển của trẻ,
qua đó phụ huynh cũng hiểu rằng thông qua chơi trẻ được học chứ không gò ép
trẻ học một cách cứng nhắc, phụ huynh cũng nắm bắt được phương pháp dạy trẻ
cho phù hợp.

Hàng ngày tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập
của trẻ để về nhà phụ huynh kết hợp dạy thêm, cho trẻ ôn luyện. Trao đổi một số
ưu, nhược điểm của trẻ về cách phát âm, cách tô viết chữ cái... để phụ huynh
nắm được.
Tôi lên kế hoạch, thông báo nội dung dạy vào bảng tuyên truyền với phụ
huynh để phụ huynh theo dõi, ôn luyện thêm cho con ở nhà.Từ đó tôi đã vận
động được phụ huynh cung cấp những nguyên vật liệu đơn giản, sẵn có để cô
cùng trẻ làm đồ chơi phục vụ cho việc học và chơi của trẻ như: Vỏ hộp sữa, báo
cũ, hột hạt...
Tổ chức họp phụ huynh tôi chuẩn bị tốt chương trình và nội dung cuộc
họp, nắm bắt được mong muốn của phụ huynh ít quan tâm đến những hoạt động
trọng tâm của nghành học mà thiên về muốn cho con học được thật nhiều chữ,
viết thành thạo ... từ đó tôi xây dựng phần tuyên truyền về ngành học cô đã lồng
ghép trình chiếu trên máy vi tính cho phụ huynh xem về những hoạt động của
trẻ ở trường Mầm non. Bên cạnh đó cô chỉ ra những ưu thế của chương trình
Giáo dục Mầm non phù hợp với sự phát triển tâm sinh lý của trẻ và những hạn
chế của việc học chữ trước, học không đúng độ tuổi để phụ huynh cùng thảo
15


luận. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào các giờ đón trả trẻ cô thường
nói về những nổi bật của trẻ khi tham gia vào các hoạt động để phụ huynh thấy
được không cần bắt học trước trẻ vẫn nhớ tô viết tốt các chữ cái và tích lũy được
kỹ năng học cho trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
2.4.1. Hiệu quả đối với hoạt động giáo dục.
Sau khi áp dụng các biện pháp trên tại lớp Mẫu giáo lớn A4 Trường mầm
non Thị Trấn do tôi phụ trách trong năm học 2017 – 2018, tôi đã tiếp tục khảo
sát lần 2.

* Bảng khảo sát chất lượng lần 2 sau khi áp dụng các biện pháp:
TT
1.
2.
3.

Nội dung khảo sát

Tổng số
Đạt
trẻ khảo Số trẻ Tỷ lệ
sát
Trẻ nhận biết và phát âm đúng
36
36
100%
29 chữ cái
Trẻ biết cầm vở, để vở, ngồi
36
36
100%
đúng tư thế
Trẻ tô, viết đúng chữ cái
36
36
100%

Chưa đạt
Số trẻ Tỷ
lệ

0
0
0

0

0

0

4.

Trẻ hứng thú, tích cực tham gia
36
36
100%
0
0
hoạt động làm quen chữ cái
5.
Trẻ biết cầm sách, mở sách,
36
36
100%
0
0
đọc và tô, viết từ trái sang phải
và từ trên xuống dưới
Kết quả trên cho thấy trẻ đã rất hứng thú với môn học, kỹ năng nhận biết và phát
âm đúng, tô viết chữ cái, cầm mở sách đúng quy trình tăng lên rõ rệt, trẻ đã có

nhiều chuyển biến tích cực, chủ động tiếp thu lĩnh hội kiến thức một cách chủ
động không còn trẻ chưa đạt. Đây cũng là điều không chỉ bản thân tôi mong
muốn mà còn là điều mong đợi của phụ huynh trẻ, bởi đó là tiền đề cho trẻ học
tốt ở các bậc học cao hơn.
2.4.2. Hiệu quả đối với bản thân
Qua việc nghiêm túc thực hiện những biện pháp trên tôi thấy mình đã
nâng cao được kỹ năng sư phạm, lôi cuốn trẻ hứng thú tham gia trong các giờ
hoạt động. Rút ra được nhiều kinh nghiệm trong cách dạy trẻ làm quen với chữ
cái, tạo được một môi trường mở trong lớp học. Đặc biệt là luôn lấy trẻ làm
trung tâm trong quá trình giảng dạy để phát huy tối đa tính tích cực, chủ động ở
trẻ.
Tôi nhận ra rằng trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ thì bản thân phải
gương mẫu trong tất cả các hoạt động và quan trọng hơn cả là phải tâm huyết
với nghề, tìm tòi, sáng tạo nhằm đưa đến cho trẻ những kiến thức mới nhất giúp
trẻ không bị nhàm chán. Xem trẻ như con từ đó có nhiều động lực giúp bản thân
16


hoàn thiện hơn nữa. Cùng đồng nghiệp nâng cao chất lượng trong giờ dạy, đặc
biệt hơn cả là sự sáng tạo trong quá trình dạy trẻ, cô luôn tạo cho trẻ một môi
trường chữ cái tốt, ngôn ngữ của cô phải chuẩn. Bởi đây là lứa tuổi nhạy cảm trẻ
dễ bắt chước và học theo cô vì thế cô luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo
2.4.3. Hiệu quả đối với đồng nghiệp, nhà trường.
Sau khi nghiên cứu về tầm quan trọng của việc “Nâng cao chất lượng dạy
trẻ làm quen với chữ cái”. Trong các giờ sinh hoạt tổ chuyên môn tôi cũng đưa
vấn đề ra nói trước đồng nghiệp. Qua đó tất cả đồng nghiệp trong tổ và nhà
trường đã hiểu được bản chất của vấn đề và đã phối hợp chặt chẽ với nhau trong
nhà trường để có phương pháp dạy trẻ một cách phù hợp, khoa học.
Cụ thể: trong các đợt thao giảng dự giờ của giáo viên có môn làm quen
chữ cái thì chất lượng tăng lên rõ rệt, các giáo viên đã chuẩn bị chu đáo cho tiết

dạy, tiết dạy được thiết kế linh hoạt sáng tạo, lôi cuốn trẻ, trẻ được thực hành trải
nghiệm, nên kết quả giờ dạy có nhiều giờ khá giỏi, không có giờ chưa đạt.

17


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
3.1. Kết luận
Làm quen với chữ cái là một hoạt động thường xuyên, quen thuộc ở bậc
học mầm non nhất là đối với lứa tuổi mẫu giáo lớn. Việc cho trẻ làm quen với
chữ cái là một việc làm rất cần thiết vì thông qua đó trẻ không chỉ làm quen với
chữ cái mà ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển, trẻ được mở rộng vốn từ, mạnh dạn
hơn trong giao tiếp và lĩnh hôi kiến thức... qua đó nhân cách của trẻ được hình
thành và phát triển.
Qua quá trình thực hiện tôi rút ra được một số kinh nghiệm bổ ích sau:
+ Trước hết cần gây hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động, tạo môi
trường cho trẻ hoạt động, rèn nề nếp học tập
+ Dù là bất cứ hoạt động nào thì khi thực hiện khâu chuẩn bị là rất quan
trọng, trẻ phải có được đủ đồ dùng để hoạt động, đồ dùng đó phải đẹp, đảm bảo
an toàn, phù hợp với đề tài, chủ đề...
+ Trong quá trình giảng dạy luôn lấy trẻ làm trung tâm cho mọi hoạt
động, cô chỉ là người dẫn dắt gợi mở, tránh nói nhiều, làm hộ cho trẻ mà trẻ phải
tự mình hoạt động, trải nghiệm, luôn gần gũi, thân thiện với trẻ, tạo tình huống
có vấn đề cho trẻ giải quyết, luôn có những sự động viên, khích lệ, gợi mở kịp
thời mỗi khi trẻ hoàn thành hoặc chưa hoàn thành.
+ Lựa chọn những trò chơi phù hợp với trẻ, đề tài, những trò chơi phát
huy được tính chủ động, sáng tạo của trẻ
+ Suy nghĩ, tìm tòi học hỏi kinh nghiệm giảng dạy, các thủ thuật lên lớp
đưa các hình thức tổ chức khác nhau để gây được sự chú ý, hứng thú ở trẻ tránh
nhàm chán đối với trẻ. Cô chỉ là người gợi mở giúp trẻ đạt được nguyện vọng

của mình.
+ Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy một cách hợp lí
+ Lồng ghép các môn học đúng lúc, đúng chỗ tạo sự thoải mái cho trẻ.
+ Tăng cường công tác phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong
việc nâng cao chất lượng giáo dục hoạt động làm quen với chữ cái. Kịp thời
thông tin đến gia đình về những tiến bộ của trẻ hoặc những khó khăn mà trẻ
đang gặp phải để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Như vậy: Giáo dục mầm non là một bậc học đòi hỏi giáo viên phải có
nhiều nghệ thuật khác với các bậc học khác. Vì vậy trong quá trình giảng dạy
cho trẻ, ngoài sự cần mẫn, tâm huyết với nghề giáo viên phải có trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức, lối sống giản dị, biết tìm tòi nghiên cứu
tìm ra các giải pháp tối ưu nhằm giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất.
Trong quá trình đánh giá giáo viên cần đánh giá đúng khả năng của mỗi
trẻ, dựa trên mức độ đạt được so với mục tiêu đề ra, không so sánh trẻ này với
trẻ khác, bởi sẽ làm cho trẻ thiếu tự tin và một điều đặc biệt là giáo viên luôn tôn
trọng sự khác biệt của mỗi đứa trẻ về cách thức, thái độ học tập của trẻ để có
hướng phát triển riêng cho từng trẻ. Từ đó giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách
tốt nhất.
3.2. Kiến nghị.
18


Để thực hiện tốt công tác giảng dạy hoạt động: Cho trẻ làm quen với chữ
cái trong trường mầm non, tôi xin có một số đề xuất sau:
- Đối với nhà trường: Ban giám hiệu nhà trường tiếp tục trang bị thêm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho môn học làm quen với chữ cái
- Đối với Phòng giáo dục: Hằng năm nên có các đợt cho giáo viên được
tham quan, dự những giờ dạy mẫu của các trường bạn trong đó có hoạt động làm
quen với chữ cái để chị em học tập, rút kinh nghiệm cho bản thân.
Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 5- 6 tuổi

làm quen với chữ cái tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn”. Mặc dù có
nhiều cố gắng song bản sáng kiến này của tôi không tránh khỏi những thiếu sót,
rất mong được sự góp ý bổ sung của hội đồng khoa học để bản sáng kiến này
hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Triệu Sơn, ngày 20 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan bản sáng kiến này
là do bản thân tự làm không copy của ai.
Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách
nhiệm.
NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN

Nguyễn Thị Lan

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non – tác giả Nguyễn Thị Ánh Tuyết
NXBGD 1994
2. Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện
(5 – 6 tuổi) – Nhà xuất bản giáo dục.
3. Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề (trẻ 5 –
6 tuổi) – Viện chiến lược và chương trình giáo dục. Trung tâm nghiên cứu chiến
lược và phát triển chương trình giáo dục mầm non – Nhà xuất bản giáo dục.
4. Hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm trong trường mầm non.

5. Nguồn tài liệu từ internet.
6. Thư gửi học sinh của Bác Hồ trong ngày khai trường đầu tiên của nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa.

20


DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Lan
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường mầm non Thị Trấn

TT

Tên đề tài sáng kiến

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở)

1.

Một số biện pháp dạy trẻ
5 – 6 tuổi làm quen với
Phòng GD&ĐT
toán tại Trường mầm non
Thị Trấn Triệu Sơn.

2.

Một số biện pháp dạy trẻ
5 – 6 tuổi làm quen với
với môi trường xung
quanh tại Trường mầm
non Thị Trấn Triệu Sơn

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B
hoặc C)

Năm học
đánh giá xếp
loại.

B

2013 – 2014

Phòng GD&ĐT

2013 – 2014
B

21