skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo lớn 5 6 ở trường mầm non đông xuân, huyện đông sơn, tỉnh thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÔNG SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ MẦU GIÁO LỚN ( 5-6 TUỔI) Ở
TRƯỜNG MẦM NON ĐÔNG XUÂN, HUYỆN ĐÔNG SƠN,
TỈNH THANH HÓA

Người thực hiện: Nguyễn Thị Minh Hiền
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Đông Xuân,
huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa

SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên Môn

THANH HÓA NĂM 2018

1


MỤC LỤC
TT

NỘI DUNG

Trang

Mục lục

1

MỞ ĐẦU

2

1.1.

Lý do chọn đề tài

2

1.2.

Mục đích nghiên cứu

3

1.3.

Đối tượng nghiên cứu

3

1.4.
2.

Phương pháp nghiên cứu

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

3

2.1.

Cơ sở lý luận.

4

2.2.

Thực trạng của vấn đề.

5

2.1.1.

Thực trạng chung

5

2.2.2.

Thuận lợi

5

2.2.3.

Khó khăn

5

2.2.4.

Khảo sát chất lượng đầu năm học

6

Các biện pháp thực hiện

6

2.3.1.

Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện.

6

2.3.2.

Biện pháp 2: Xây dựng môi trường giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ.
Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt
động học
Biện pháp 4: Giáo dục trẻ kỹ năng sống qua hoạt
vui chơi và hoạt động khác
Biện pháp 5: Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ
huynh.

Hiệu quả đạt được:

7

11

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

16

3.1.

Kết luận:

16

3.2.

Kiển nghị

17

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

18

DANH MỤC SKKN ĐÃ ĐƯỢC XẾP LOẠI

19

1.

2.3.

2.3.3.
2.3.4.
2.3.5.
2.4.
3.

3

8

15
16

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm,
trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho
trẻ em vào lớp một. Hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh
lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù
hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền
tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời {1}.
Kỹ năng sống là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ mẫu giáo

hình thành và phát triển toàn diện nhân cách, sẵn sàng vào lớp một. Giáo dục kỹ
năng sống là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của trẻ mẫu
giáo{2}. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo đó là những hoạt động tích
cực, hướng vào những hoạt động cá nhân hoặc một nhóm trẻ với mục đích giúp
trẻ có thể ứng phó với các tình huống, thách thức trong cuộc sống hàng ngày.
Định hướng của giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là giúp trẻ làm chủ bản thân, ứng
xử phù hợp với cộng đồng và xã hội, học tập hiệu quả, nâng cao sức khỏe tinh
thần, thể chất, ứng phó tích cực trong các tình huống của cuộc sống {3}.
Trường mầm non là môi trường giáo dục đầu tiên, đóng vai trò vô cùng
quan trọng trong việc hình thành nhân cách và phát triển năng lực của trẻ. Việc
chăm sóc và giáo dục trẻ phát triển tốt từ lứa tuổi mầm non sẽ góp phần tạo nền
móng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai của trẻ. Giáo dục mầm non sẽ
chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng như tự lập, sự kiềm chế, khả năng diễn đạt rõ
ràng, tăng khả năng sẵn sàng để bước vào giai đoạn giáo dục phổ thông. Trong
đó cô giáo mầm non đóng vai trò quan trọng trong việc học tập và phát triển của
trẻ. Bởi vậy giáo viên cần có những kiến thức mới về sự phát triển của trẻ, cùng
những phương pháp dạy học tốt nhất để cung cấp cho trẻ những kỹ năng cần
thiết, góp phần tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai của trẻ.
Việc trang bị vốn sống cho trẻ là một điều cần thiết. Bởi điều này sẽ giúp
trẻ ứng phó trước tình huống, quản lý cảm xúc, học cách giao tiếp, ứng xử với
mọi người xung quanh, giải quyết mâu thuẫn trong mối quan hệ, thể hiện bản
thân một cách tích cực, lành mạnh. Không chỉ vậy, kỹ năng sống còn giúp trẻ
không bị rối trí hay hoang mang khi đối mặt trước những khó khăn trong cuộc
sống.
Đúng như ông cha ta có câu ‘Trên thông thiên văn, dưới tường địa lý” để
nói về một người giỏi giang, cái gì cũng có thể biết, có thể ứng phó trước mọi
tình huống. Thế nhưng ngày nay, hầu như các bậc phụ huynh thường chú trọng
đến việc cho trẻ học hát, múa, đọc thơ, kể chuyện, nhận biết các sự vật hiện
tượng xung quanh, ngoại ngữ, tin học{5}… mà quên rằng cần phải cho trẻ học

3


thêm cả kỹ năng sống. Mà kỹ năng sống đối với trẻ là một điều cực kỳ quan
trọng. Kỹ năng sống luôn rất cần thiết cho cuộc sống hiện tại và sau này của trẻ.
Kỹ năng sống như những nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành
thái độ giá trị, hành vi và thói quen lành mạnh. Vì vậy cần giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ ngay từ khi còn thơ bé, sẽ giúp trẻ tự biết chăm sóc và bảo vệ bản
thân tránh khỏi những nguy hiểm {3}. Trẻ có thể hoà nhập nhanh với cuộc sống
xung quanh, biết cách phát triển các mối quan hệ với mọi người, với thiên nhiên,
từ đó học hỏi và làm giàu có thêm vốn kiến thức, kinh nghiệm cũng như các kỹ
năng của bản thân. Nếu thiếu các kỹ năng sống cần thiết, trẻ sẽ khó tránh khỏi
những lúng túng, sai phạm thậm chí gặp nguy hiểm, khi phải giải quyết các tình
huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Việc trang bị những kỹ năng sống phù
hợp giúp trẻ có cơ hội phát triển nhân cách đầy đủ và đúng hướng.
Qua nhiều năm đứng lớp tôi nhận thấy ở trẻ các kỹ năng sống chưa đồng
đều, còn phụ thuộc nhiều vào điều kiện gía đình vào tính cách của từng trẻ, trẻ
còn thụ động và phụ thuộc vào sự rèn luyện của cô giáo và người lớn xung
quanh trẻ. Vì vậy kết quả giáo dục trẻ chưa có hiệu quả cao. Thực tế kỹ năng
sống lại có ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập, đến nhân cách toàn diện
của trẻ. Hiểu được tầm quan trọng của kỹ năng sống đối với trẻ mầm non, bản
thân tôi là giáo viên hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn trăn trở,
suy nghĩ làm thế nào để trẻ có kỹ năng sống tốt, kỹ năng sống đúng cách để
trang bị cho trẻ kỹ năng sống cơ bản, giúp trẻ có kỹ năng sống tốt cho cuộc đời
sau này của trẻ. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất
lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi ở trường mầm non
Đông Xuân, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh hóa” mong muốn trẻ được trang bị
vốn sống tốt hơn, tạo tiền đề cho trẻ học tập có hiệu quả cao ở bậc học tiếp theo
và trẻ có khả năng thích ứng với mọi sự biến động xung quanh.
1.2. Mục đích nghiên cứu.

Đề tài nghiên cứu nhằm tìm ra những biện pháp tốt nhất giúp trẻ có những
kỹ năng sống cơ bản đúng cách, từ đó nâng cao chất chăm sóc giáo dục trẻ ở
trường mầm non Đông Xuân, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Kinh nghiệm nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo
lớn 5-6 tuổi ở trường mầm non Đông Xuân, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh hóa
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để nghiên cứu đề tài này tôi áp dụng các phương pháp sau
*Phương pháp nghiên cứu lý luận:
+ Phương pháp khái quát hóa
+ Phương pháp phân tích tổng hợp
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng
cơ sở lý luận của đề tài
*Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phương pháp điều tra;
+ Phương pháp đàm thoại
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
+ Phương pháp thực nghiệm sự phạm
4


* Phương pháp thống kê toán học
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây
dựng cơ sở thực tiễn của đề tài như:
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận.
Thực hiện công văn số 463/BGDĐT-GDTX ngày 28 tháng 01 năm 2015
của Bộ GD&ĐT về hướng dẫn triển khai thực hiện giáo dục kỹ năng sống tại
các cơ sở GDMN, GDPT và GDTX. Đối với giáo dục mầm non là giúp trẻ nhận
thức về bản thân; sự tự tin, tự lực, thực hiện những quy tắc an toàn thông

thường, biết làm một số việc đơn giản; hình thành và phát triển các kỹ năng xã
hội cần thiết: thể hiện tình cảm, sự chia sẻ, hợp tác, kiên trì, vượt khó; hình
thành một số kỹ năng ứng xử phù hợp với gia đình, cộng đồng, bạn bè và môi
trường {6}.
Trẻ mầm non là độ tuổi giúp trẻ rèn kỹ năng cũng như thói quen của bản
thân tốt nhất. Có rất nhiều kỹ năng sống cho trẻ có hoạt động đơn giản phù hợp
với lứa tuổi này. Trong số vô vàn những kỹ năng thì các nhóm kỹ năng sống cho
trẻ mầm non gồm có 5 kỹ năng quan trọng chủ yếu.
Kỹ năng tự phục vụ bản thân: Đây là kỹ năng rất quan trọng cần trang bị
cho trẻ ngay từ thời gian trẻ còn học lớp mầm non. Việc cho trẻ sớm tham gia
vào những công việc lao động phù hợp như: Cho trẻ tự sắp xếp, dọn đồ chơi sau
khi chơi xong, trẻ biết phụ mẹ chuẩn bị bữa ăn, dọn phòng của mình, tự thay đồ
hay ít nhất là biết tự rửa tay, tự biết vệ sinh cá nhân {5}.
Qua những việc làm tự phục vụ bản thân đó, trẻ mới hiểu rõ được giá trị
của lao động và thông cảm, biết thương yêu cha mẹ hơn. Ngoài ra việc giúp trẻ
vận động chân tay cũng giúp sức khỏe của trẻ phát triển hơn. Từ những hành
động đơn giản việc tự phục vụ khi còn nhỏ này sẽ giúp trẻ chủ động và độc lập
trong mọi công việc sau này.
Kỹ năng hợp tác: Giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một
công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Khả năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết
cảm thông và cùng làm việc với các bạn {5} .
Kỹ năng giúp trẻ tự tin: Tự tin là khi trẻ mạnh dạn thể hiện các khả năng
bản thân trong mối quan hệ với xã hội, trẻ không ngại khám phá những điều mới
mẻ, thú vị trong cuộc sống{5}. Từ đó tạo tiền đề giúp trẻ tự trau dồi và học tập
các kiến thức, kỹ năng một cách dễ dàng hơn. Tự tin cũng là yếu tố giúp trẻ vượt
qua những khó khăn, trở ngại mà bất kỳ ai cũng sẽ phải đối mặt trong cuộc đời.
Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ
tồn tại và phát triển. Giai đoạn đầu, trẻ giao tiếp qua cử động tay chân, qua biểu
cảm ánh mắt, qua tiếng khóc… Lớn hơn, kỹ năng giao tiếp của trẻ được hình
thành và hoàn thiện dần qua ngôn ngữ, cử chỉ…Như vậy giao tiếp là năng lực

cần thiết nhất để trẻ phát triển và sinh tồn trong cuộc sống {5}.
Kỹ năng bảo vệ bản thân: Để trẻ có thể tự bảo vệ bản thân mình trước
những nguy hiểm, giúp trẻ hình thành thói quen và kỹ năng bảo vệ bản như: Kỹ
năng an toàn khi chơi, kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể, kỹ năng xử lý khi bị lạc,
an toàn khi tham gia giao thông {5}.
5


Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ là việc làm cần thiết
và có ý nghĩa thiết thực. Mỗi đứa trẻ có những yếu tố cá nhân khác nhau và sự
ảnh hưởng của các quan hệ xã hội cũng như hoàn cảnh sống, môi trường trải
nghiệm khác nhau nên cô giáo cần có những hình thức, biện pháp linh hoạt, hợp
lý dựa trên quan điểm then chốt của giáo dục mầm non là “Lấy trẻ làm trung
tâm” và tận dụng các điều kiện để tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ được tự trải
nghiệm. Với kỹ năng sống phong phú trẻ sẽ biết cách khai thác kiến thức từ
cuộc sống xung quanh, tạo lập các mối quan hệ với tự nhiên và con người để
sống an toàn, phát triển.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
2.2.1. Thực trạng chung:
Hiện nay nhiều bậc cha mẹ quá bao bọc con đến nỗi khi con lớn vẫn
không để con đụng tay chân đến việc nhà. Đã bao giờ các bậc cha mẹ nghĩ khi
con mình đi vắng, con ở nhà một mình thì sẽ sống thế nào khi không có sự giúp
đỡ của bố mẹ?{5}. Chính vì vậy, việc xây dựng kỹ năng sống là thực sự cần
thiết. Khi giúp trẻ xây dựng kỹ năng sống thì chúng ta để trẻ chủ động, tự tin với
công việc của mình. Hãy để trẻ tự làm và người lớn chỉ là người hướng dẫn.
Điều này rất cần sự kiên nhẫn của bố mẹ.
Cha mẹ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giúp trẻ trau dồi kỹ
năng sống cho trẻ. Vì vậy hãy tạo điều kiện trò chuyện, giáo dục, hướng dẫn rèn
luyện để trẻ tiếp cận, thực hiện được tốt hơn. Chúng ta tạo môi trường phù hợp
cho trẻ, tạo điều kiện giúp trẻ được giao tiếp, được thực hiện, được rèn luyện

đồng thời tạo cơ hội và khuyến khích cho trẻ được tương tác, giao tiếp với bạn
bè và mọi người xung quanh.
2.2.2. Thuận lợi:
Năm học 2017 – 2018 tôi được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo lớn,
với tổng số cháu 27 cháu trong đó có 12 cháu nam, 15 cháu nữ có một số các
cháu là con em cán bộ công chức, viên chức nên phụ huynh quan tâm đến công
tác chăm sóc và giáo dục trẻ.
Trường mầm non Đông Xuân đạt chuẩn Quốc gia mức độ I, cơ sỏ vật chất
nhà trường tương đối đảm bảo. Phòng học rộng rãi, thoáng mát, đầy đủ đồ dùng,
đồ chơi để hoạt động, trang trí lớp với những hình ảnh phong phú, hấp dẫn để lôi
cuốn trẻ vào hoạt động.
Bản thân là tổ phó chuyên môn, trực tiếp phụ trách chuyên môn khối mẫu
giáo lớn nên việc làm đồ dùng, đồ chơi, sưu tầm tranh ảnh giáo dục kỹ năng
sống, xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chủ động và dễ dàng
hơn.
Bản thân là người địa phương, nên rất hiểu được hoàn cảnh và điều kiện
sống của trẻ ở gia đình để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Đa số trẻ trong lớp có sức khỏe tốt, đã học qua lớp mẫu giáo bé và nhỡ.
nên có thói quen nề nếp trong học tập cũng như các thói quen, kỹ năng vệ sinh.
2.2.3. Khó khăn:
Trẻ trong lớp tuy cùng độ tuổi nhưng khả năng tiếp thu của trẻ không
được đồng đều. Một số trẻ nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, đặc biệt trẻ ở lứa
6


tuổi này vốn kinh nghiệm sống còn ít nên mọi hoạt động còn phụ thuộc vào
người lớn.
Tuy là địa bàn thị trấn nhưng nhà trường lại là khu vực nông thôn, nên
nhận thức cũng như công việc, điều kiện kinh tế hạn chế. Do đó một số phụ
huynh chưa thực sự quan tâm đúng mức đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

Do công việc cho nên bản thân chưa dành nhiều thời gian cho công tác
phối hợp với phụ huynh để giáo dục trẻ.
2.2.4. Khảo sát chất lượng đầu năm học:
Trước thuận lợi và khó khăn trên khi tiến hành áp dụng các biện pháp tôi
khảo sát chất lượng đầu năm học như sau.
Kết quả khảo sát đầu năm học ( tháng 9/2017)
TT
Nội dung khảo
Tổng
Đạt
Chưa đạt
số trẻ Số trẻ Tỷ lệ% Số trẻ Tỷ lệ%
1 Kỹ năng tự phục vụ
27
17
63
10
37
2 Kỹ năng giao tiếp
27
15
55.5
12
44.5
3 Kỹ năng hợp tác
27
13
48
14
52

4 Kỹ năng mạnh dạn tự tin
27
13
48
14
52
5 Kỹ năng bảo vệ bản thân
27
16
59
11
41
Qua khảo sát chất lượng đầu năm tôi thấy kết quả chưa cao. Kỹ năng tự
phục vụ mới đạt 63%; kỹ năng giao tiếp mới đạt 55.5%; kỹ năng tự phục vụ bản
thân mới đạt 70%; đặc biệt kỹ năng hợp tác rất thấp mới đạt 48% và kỹ năng
mạnh dạn, tự tin mới đạt 48%. Chính vì vậy tôi suy nghĩ, tìm tòi và áp dụng một
số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6
tuổi ở trường mầm non Đông Xuân như sau.
2.3. Biện pháp thực hiện.
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện.
Việc xây dựng kế hoạch là một nội dung, công việc được sắp xếp theo
trình tự nhất định để đạt được mục tiêu đã đề ra. Kế hoạch xây dựng cần cụ thể,
chi tiết rõ ràng giúp cho việc thực hiện kế hoạch một cách dễ dàng hơn, hiệu
quả thực hiện cũng cao hơn. Để dạy kỹ năng sống cho trẻ đạt được kết quả tốt
tôi lên kế hoạch dạy trẻ với nội dung trọng tâm phù hợp theo chủ đề trong năm
học như sau.
Ví dụ: Kế hoạch giáo dục kỹ năng sống vào các chủ đề
* Chủ đề: Trường mầm non.
Nghiên cứu nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở các tài liệu bồi
dưỡng.

Cho trẻ làm quen với một số kỹ năng sống đơn giản hàng ngày.
Lồng ghép nội dung tuyên truyền qua các bảng tuyên truyền tại lớp từng
chủ đề sao cho phù hợp.
Giúp trẻ nhận thức bản thân. Giọng nói trong giao tiếp…
*Chủ đề: Bản Thân.
Tập cho trẻ có một số thói quen tốt và các kỹ năng sống trong sinh hoạt
hàng ngày.
Lồng ghép kỹ năng sống vào giờ hoạt động học, mọi lúc, mọi nơi và các
hoạt động khác.
7


Dạy trẻ cách chào hỏi người lớn; cách chào hỏi bạn bè…
* Chủ đề: Gia đình.
Rèn cho trẻ có một số thói quen tốt và kỹ năng sống cơ bản trong sinh
hoạt như: Biết lắng nghe, biết tự bảo vệ sức khỏe của mình, biết phòng tránh
một số nơi nguy hiểm...
Tập cho trẻ làm quen với các thao tác kỹ năng phòng chống các tai nạn
thông thường hàng ngày trẻ hay gặp.
* Chủ đề: Nghề nghiệp.
Giáo dục cho trẻ thực hiện hoạt động khám phá trải nghiệm đơn giản về
các kỹ năng sống hàng ngày.
Trẻ biết thực hiện thao tác vai chơi ở góc phân vai tương đối thành thạo…
Lồng ghép nội dung tuyên truyền qua nội dung của chủ đề về các kỹ năng
tình cảm xã hội
Giáo dục vệ sinh thân thể: Tập tính ngăn nắp; Tính chính xác; Tư thế,
dáng điệu…
* Chủ đề: Thế giới động vật.
Cô và trẻ làm sách tranh về các hoạt động giáo dục kỹ năng sống của trẻ.
Trao đổi kinh nghiệm khi thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong

quá trình hoạt động với đồng nghiệp.
Giáo dục trẻ biết nhận lỗi và xin lỗi; vượt qua nỗi sợ hãi; sự quan tâm
* Chủ đề: Thế giới thực vật.
Tiếp tục cho trẻ học và khám phá về các kỹ năng sống qua các hoạt động
học, trò chơi ở các góc và mọi lúc, mọi nơi.
Giáo dục trẻ thể hiện được các kỹ năng sống qua quá trình trẻ chơi và
khám phá, trải nghiệm.
Giáo dục trẻ biết tự thay quần áo, tự mang giày dép, tự sắp xếp đồ dùng cá
nhân ngăn nắp
* Chủ đề: Giao thông.
Sưu tầm tranh ảnh về giáo dục các kỹ năng sống để giáo dục trẻ qua các
hoạt động hàng ngày.
Lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống qua nội dung của chủ đề để
tuyên truyền với phụ huynh.
* Chủ đề: Nước và các hiện tượng tự nhiên.
Dạy trẻ cách phòng, tránh tai nạn và khả năng tự vệ khi có tình huống xấu
xảy ra.
Dạy trẻ cách đi, đứng, ăn mặc
Dạy trẻ nói lời hay ý đẹp trong giao tiếp
* Chủ đề: Quê hương, đất nước, Bác hồ - trường tiểu học
Đánh giá theo dõi sự tiến bộ của trẻ về thực hiện các kỹ năng sống cơ bản
thường ngày.
Đánh giá kết quả trên trẻ về kỹ năng sống.
Như vậy với đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là đa số trẻ còn nhút nhát,
chưa mạnh dạn tự tin, chưa có tính hợp tác cao, kỹ năng giao tiếp còn hạn chế,
do đó tuỳ vào từng hoạt động, tình hình thực tế, tùy theo từng đối tượng trẻ để
8


tôi có biện pháp giáo dục phù hợp nhằm mang lại kết quả giáo dục cao nhất cho

trẻ.
2.3.2.Biện pháp 2: Xây dựng môi trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Xây dựng môi trường giáo dục có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với trẻ
mầm non. Môi trường giáo dục là tạo cơ hội cho trẻ học hỏi, tìm tòi, khám phá,
phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, trẻ được tự lựa chọn hoạt
động một cách tích cực, qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành
và phát triển. Môi trường giáo dục phải đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý cho
trẻ vừa có tác dụng giáo dục, vừa có tính thẩm mỹ và được xây dựng trong suốt
quá trình học của trẻ. Môi trường hoạt động giúp trẻ thích thú, được trải nghiệm,
được khám phá, được tham gia các hoạt động vui chơi cùng các bạn, từ đó giúp
trẻ tự tin, năng động hơn.
Chính vì vậy mà khi phân nhóm, phân tổ tôi cũng phải chú ý để sắp xếp
trẻ ngồi theo tổ, theo nhóm cho phù hợp, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
mầm non và tính cách của từng trẻ để tôi phân nhóm, phân tổ và đưa ra phương
pháp giáo dục cho phù hợp.
Ví dụ 1: Ở lớp tôi chia lớp thành 3 tổ và trong mỗi tổ có 2 nhóm, mỗi
nhóm từ 4-5 cháu, trong nhóm tôi phân đều có trẻ nhút nhát, trẻ hiếu động và trẻ
trung bình. Trẻ nhút nhát ngồi cùng trẻ hiếu động, để khi tham gia các hoạt động
trẻ có thể hổ trợ giúp đỡ nhau, trẻ yếu học tập trẻ tốt, trẻ tốt khuyến khích hướng
dẫn trẻ yếu, trẻ kém.
Môi trường giáo dục ảnh hưởng rất nhiều đến với trẻ. Chính vì vậy khi
trang trí nhóm lớp tôi lựa chọn một số hình ảnh mang tính giáo dục để trang trí.
Ví dụ 2: Góc xây dựng tôi tranh trí những hình ảnh có các trẻ cùng nhau
chơi xây dựng công trình, trẻ đang chở nguyên vật liệu, trẻ đang lắp ghép cây,
trẻ đang xây hàng rào, trẻ xây nhà…. Qua đó giáo dục trẻ khi chơi cùng hợp tác
với nhau để xây dựng công trình.
Ví dụ 3: Góc nghệ thuật trang trí với hình ảnh ngộ nghĩnh trẻ đang sử
dụng các loại nhạc cụ biểu diễn âm nhạc rất tự nhiên.
Ví dụ 4: Trong lớp tôi dành riêng một góc giáo dục kỹ năng sống như: Kỹ
năng mặc quần áo, kỹ năng gấp quần áo, kỹ năng cài cúc áo, kỹ năng kéo khóa

kỹ năng đi giày dép, kỹ năng chải răng, rửa mặt, chải đầu…. Các nội dung giáo
dục kỹ năng sống được thay đổi thường xuyên theo chủ đề để trẻ được tập luyện.
Như vậy trẻ không nhàm chán mà các kỹ năng đó thường xuyên được luyện tập
Việc xây dựng môi trường giáo dục giúp trẻ được tái hiện lại các mối
quan hệ. Qua đó, trẻ học được cách làm việc với bạn, học cách lắng nghe và chia
sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè, học được cách giao tiếp, sự mạnh dạn tự tin
giúp trẻ có một số kỹ năng cơ bản tốt hơn. Tuy nhiên tuỳ vào nội dung trọng tâm
của từng chủ đề để xây dựng môi trường dục hiệu quả nhất.
2.2.3.Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động
học.
Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố
quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Khi
xảy ra vấn đề nào đó, nếu không được trang bị kỹ năng sống, trẻ sẽ không đủ
kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì thế, rèn luyện kỹ năng sống trong
9


hoạt động học sẽ giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và
hướng đến những điều lành mạnh cho chính bản thân trẻ cũng như xã hội.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ lồng ghép vào các hoạt động học là rất cần
thiết. Bởi thông qua các hoạt động học trẻ được học, được thực hành, luyện tập
để nhận biết các kiến thức kỹ năng cần thiết trong hoạt động.
Ví dụ 1: Thông qua hoạt động tạo hình “Vẽ đồ dùng trong gia đình” tôi
giáo dục trẻ yêu quý đồ dùng trong gia đình, sử dụng đồ dùng, đồ chơi cẩn thận
nhẹ nhàng, biết cất, lấy đồ dùng đúng nơi quy định, sắp xếp gọn gàng, không
làm rơi vỡ. Kết thúc hoạt động dạy trẻ cất đồ dùng gọn gàng ngăn nắp. Đối với
đề tài xé dán tôi hướng dẫn trẻ thu dọn rác bỏ vào thùng rác sau khi kết thúc bài
tập…
Ví dụ 2: Thông qua hoạt động khám phá khoa học đề tài “ Gia đình của
bé” dạy trẻ biết chia sẻ thông tin về gia đình trẻ cho cô giáo và các bạn, kể tên,

công việc của các thành viên trong gia đình, những công việc hàng ngàỳ trẻ làm
ở nhà. Qua hoạt động giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp thân mật, cởi mở với mọi
người. Biết lắng nghe cô giáo và bạn nói, nói rõ ràng để cô giáo và bạn hiểu.
Chờ đến lượt mình nói, không nói leo, nói tự do.
Đề tài “Một số bộ phận cơ thể bé” đàm thoại với trẻ trên cơ thể có những
bộ phận gì? Tác dụng của các bộ phận trên cơ thể như thế nào? Qua đó tôi giáo
dục trẻ cần phải biết vệ sinh, chăm sóc, bảo vệ các bộ phận cơ thể như: hàng
ngày chải răng, rửa mặt, rửa tay chân sạch sẽ, chải đầu, không cho tay bẩn lên
mắt, không mút tay…
Ví dụ 3: Hoạt động thơ, chuyện với bài thơ “ Giữa vòng gió thơm” chủ đề
Gia đình tôi đàm thoại với trẻ: Bạn nhỏ trong bài thơ đang làm gì? Khi bà ốm
bạn nhỏ như thế nào? Nếu là con khi ông bà, bố mẹ hoặc người thân ốm con sẽ
làm gì? Con học tập bạn nhỏ được gì? Qua đó tôi giáo dục trẻ phải biết thương
yêu, giúp đỡ, chia sẻ với mọi người, đặc biệt là những người thân trong gia đình.
Hoặc qua câu chuyện “Chú dê đen” đàm thoại Dê trắng là con vật như thế nào?
Dê đen là con vật ra sao? Qua câu chuyện cháu học tập ở Dê đen tính cách gì
(Lòng dũng cảm).Qua đó giáo dục trẻ biết mạnh dạn dũng cảm.
Ví dụ 4: Thông qua hoạt động âm nhạc giáo dục cho trẻ tính mạnh dạn tự
tin tham gia hát, vận động trước lớp với bài hát “ Khám tay” giáo dục trẻ một số
kỹ năng vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Khi tổ chức trò chơi trẻ mạnh dạn tham gia trò
chơi cùng các bạn, rèn cho trẻ kỹ năng nhanh nhẹn, phản ứng nhanh theo tiến
hiệu biết chờ đến lượt như trò chơi “Ai đoán giỏi” “Nghe nốt đô thỏ đổi chuồng”
“Ai nhanh nhất” qua trò chơi giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn.

10


Hình ảnh trẻ vận động âm nhạc theo nhóm
Ví dụ 5: Thông qua hoạt động làm quen với chữ cái ngoài mục đích dạy
trẻ nhận biết và phát âm đúng chữ cái, tôi dạy trẻ trả lời câu hỏi, nói rõ ràng

mạch lạc, mạnh dạn tự tin đứng trước lớp trả lời câu hỏi, kết thúc bài dạy giáo
dục trẻ sắp xếp đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp.
Ví dụ 6: Thông qua hoạt động phát triển thể chất ngoài việc dạy trẻ biết
các kỹ năng vận động tôi dạy trẻ biết chờ đến lượt, đoàn kết, không nóng vội, có
tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật tham gia các hoạt động và thường
xuyên luyện tập thể dục để cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai
Như vậy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ qua hoạt động học, với những nội
dung giao tiếp, trả lời câu hỏi, trò chuyện, thực hành, trải nghiệm như vậy ngôn
ngữ, tư duy trẻ phát triển, từ đó trẻ dễ dàng tiếp thu kiến thức trong quá trình học
tập một cách hiệu quả. Bên cạnh đó giáo viên là người đóng vai trò hỗ trợ giúp
trẻ phát huy hết khả năng, thế mạnh của mình giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn, khả
năng giao tiếp ứng xử tốt hơn. Hình thức dạy kỹ năng sống cho trẻ không gò bó,
ép buộc mà nó được diễn ra một cách tự nhiên theo nội dung tiết học chính, như
vậy trẻ hứng thú hơn và tôi giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tốt hơn.
Việc hình thành các kỹ năng sống trong học tập và sinh hoạt là yếu tố
quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Khi
xảy ra vấn đề nào đó, nếu không được trang bị kỹ năng sống, trẻ sẽ không đủ
kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì thế, rèn luyện kỹ năng sống sẽ
giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều
lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội
2.2.4.Biện pháp 4. Giáo dục trẻ kỹ năng sống cho trẻ qua hoạt vui
chơi và hoạt động khác
a/ Thông qua hoạt động vui chơi:
Vui chơi là hoạt động chủ đạo và tạo cho trẻ nhiều hứng thú nhất, qua vui
chơi tạo cho trẻ cơ hội vận dụng kiến thức, kĩ năng khác nhau vào giải quyết
11


nhiệm vụ chơi. Trong hoạt động vui chơi trẻ được thực hành, trải nghiệm với
nhiều vai chơi khác nhau, phản ảnh cuộc sống hàng ngày của người lớn. Thông

qua các vai chơi trẻ được phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo và làm thỏa mãn
nhu cầu của trẻ.
Ví dụ 1: Góc chơi đóng vai theo chủ đề với nhóm chơi “Bán hàng” trẻ
đóng vai người bán hàng biết chào mời khách hàng (Bác mua hàng gì ạ), người
bán hàng giới thiệu các hàng mình bán, (đây là quần áo trẻ em 5 tuổi...); Còn
người mua hàng nói tên hàng cần mua (tôi mua bộ quần áo này? Giá tiền bao
nhiêu bộ quần áo này?)… trẻ đóng vai người bán hàng và người mua hàng chào
mời khách, mua hàng với thái độ niềm nở, giao tiếp bằng những ngôn ngữ rõ
ràng, mạch lạc, văn minh lịch sự.
Trò chơi đóng vai “Mẹ con” người mẹ đưa con đi học, dặn dò con đi học,
nấu ăn cho con, cho con đi chơi, đi mua sắm. Trẻ đóng vai con biết vâng lời bố
mẹ, biết chào bố mẹ trước khi đi học, trò chuyện lễ phép với bố mẹ, biết nói
được sở thích khi đi chơi.....
Trò chơi đóng vai “Bác sĩ” Bác sĩ khám bệnh cho bệnh nhân với thái độ
ân cần hỏi bệnh nhân (cháu đau chỗ nào? Đau lâu chưa? .... để bác sỹ khám và
kê đơn thuốc). Bệnh nhân trả lời đầy đủ câu hỏi của bác sĩ rõ ràng, lễ phép; Bác
sỹ kê đơn, phát thuốc cho bệnh nhân, bệnh nhân nhận thuốc bằng 2 tay và cảm
ơn bác sỹ.

12


Hình ảnh trẻ đang chơi bán hàng
Thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề trẻ được hóa thân vào vai chơi,
được tập làm người lớn, như vậy làm thỏa mãn nhu cầu của trẻ. Quá trình chơi
trẻ hợp tác cùng bạn chơi, giao tiếp với nhau bằng những lời nói ân cần, nhẹ
nhàng, lễ phép biết nói lời cảm ơn, xin lỗi. Quá trình trẻ chơi tôi theo dõi và
nhập vai chơi cùng trẻ khi cần thiết, để kịp thời uốn nắn những hành vi, cử chỉ
chưa đúng, chưa phù hợp.
Ví dụ 2: Góc chơi xây dựng trẻ cùng nhau bàn bạc cách chơi, hợp tác với

nhau để hoàn thành công trình xây dựng. Quá trình chơi mỗi trẻ một nhiệm vụ
nhưng khi nhiệm vụ của mình xong, trẻ cùng hợp tác với bạn để hoàn thành
nhiệm vụ chung (để tôi cùng giúp bác xây xong bức tường này nhé! hoặc bác
giúp tôi xây ngôi nhà này, không công trình đang gấp rút, thời gian gần hết
rồi...) trẻ sẽ cùng hợp tác, chia sẻ cùng bạn chơi để hoàn thành công việc mà bạn
chưa xong.
Ví dụ 3: Góc chơi Nghệ thuật nhóm chơi biểu diễn âm nhạc với nhiều
hình thức biểu diễn, ban nhạc 3 con mèo, đơn ca 2 chú thỏ, nhóm Gà con, ca sĩ...
với những hình thức đặt tên cho các nhóm biểu diễn, trẻ rất hứng thú khi tổ chức
chơi ở góc này tôi có thể luân phiên các trẻ, trẻ mạnh dạn kèm trẻ nhút nhát, trẻ
13


tốt kèm trẻ yếu, bằng những ngôn ngữ biểu cảm tôi khuyến khích, tán thưởng để
trẻ tham gia một cách mạnh dạn, tự tin, hứng thú và tích cực.
Nhóm chơi đóng kịch lúc đầu tôi cho trẻ mạnh dạn, nhanh nhẹn, thuộc
truyện, lưu loát lên chơi trước một vài lần để cho trẻ khác quan sát. Sau đó lần
lượt đến trẻ khác, cứ như vậy quay vòng cho tất cả trẻ trong lớp đều được chơi.
Trẻ ít nói, chậm, yếu thì tôi thường xuyên cho trẻ tham gia để trẻ mạnh dạn tự
tin hơn và ngôn ngữ trẻ phát triển tốt hơn.
Nhóm chơi tạo tình: Khi trẻ thực hiện bài tạo hình xếp hột hạt con vật,
việc xếp hột hạt đòi hỏi trẻ phải thật cẩn thận và kiên trì, chấm keo nhẹ nhàng
lên hình các con vật, rồi xếp hột hạt lên đường keo đã chấm, công việc này nếu
trẻ không cẩn thận thì khi xếp hình con vật méo mó không rõ ràng. Vì vậy yêu
cầu trẻ phải kiên trì để hoàn thành công việc của mình theo yêu cầu. Đối với bài
vẽ tô màu, xé dán, nặn tôi thường xuyên khuyến khích để trẻ hoàn thành sản
phẩm của mình, quá trình thực hiện tôi yêu cầu, nhắc nhở trẻ cẩn thận sử dụng,
thực hiện xong biết thu dọn cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng sạch sẽ.
Ví dụ 4: Góc chơi khám phá khoa học, khi trẻ chơi với vật chìm, vật nổi
trẻ có thể nhận biết khám phá vật chìm, vật nổi. Thông qua trò chơi trẻ được trao

đổi, trò chuyện với nhau, có được kỹ năng không nghịch nước, vẩy nước, chơi
nhẹ nhàng cẩn thận không để nước làm ướt quần áo. Hay khi cho trẻ chơi thí
nghiệm về quá trình gieo hạt, theo dõi sự lớn lên của cây, ngoài việc trẻ được
quan sát theo dõi sự lớn lên của cây trẻ được chăm sóc, tưới nước để hạt nảy
mầm thành cây. Tôi trao đổi với trẻ cây lớn lên nhờ gì? Quá trình phát triển của
cây như thế nào?
Khi tổ chức cho trẻ chơi với cát, nước trẻ được thoả sức khám phá các
hiện tượng thiên nhiên xung quanh bằng những trò chơi, những thí nghiệm đơn
giản.
Qua hoạt động vui chơi trẻ dần dần được hình thành một số kỹ năng cần
thiết trong cuộc sống hàng ngày. Trẻ hiểu và biết thực hiện được những hành vi,
cử chỉ, lời nói, thao tác, hành động của trò chơi hàng ngày, nhằm đáp ứng nhu
cầu bản thân và xử lý các tình huống phát sinh trong cuộc sống.
b/ Thông qua hoạt động khác;
Sinh hoạt hàng ngày của trẻ đa phần là những hoạt động lặp đi, lặp lại vì
vậy trẻ được rèn luyện nhiều và thực hiện các kỹ năng một cách dễ dàng hơn.
Ngoài ra, trong sinh hoạt trẻ cũng gặp phải những vấn đề mới nảy sinh, đó chính
là cơ hội để hình thành những kỹ năng sống.
Ví dụ 1: Hoạt động đón trẻ ở chủ đề “Trường mầm non” là chủ đề đầu tiên
của năm học. Thời gian này tôi quan tâm gần gũi, trò chuyện thậm chí tôi chơi
cùng trẻ, kể cả bông đùa với trẻ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái an toàn khi đến
trường, qua đó tôi dạy cho trẻ những kỹ năng sống đơn giản, cần thiết như chào
hỏi, thưa gửi, xưng hô lễ phép, mạnh dạn giao tiếp với cô và các bạn, đoàn kết
chơi, không tranh dành đồ chơi của bạn. Đến các chủ đề sau tôi để trẻ chơi, để
trẻ tự trao đổi với nhau tôi chỉ là người theo dõi, hướng lái, nhắc nhở giáo dục
trẻ khi cần thiết.
Ví dụ 2: Trong lúc trò chuyện buổi sáng tôi trò chuyện với trẻ hôm nay ai
đưa con đi học? con đi bằng phương tiện gì? ở nhà con giúp đỡ bố mẹ được
14

công việc gì? Sáng ngủ dậy con làm công việc gì cho bản thân? Bằng vô số câu
hỏi tôi trò chuyện để trẻ trả lời và nói lên suy nghĩ của mình trước cô và các
bạn. Qua đó tôi giáo dục trẻ một số kỹ năng vệ sinh cá nhân trước khi đi học,
đến lớp trẻ biết cất lấy đồ dùng cá nhận đúng nơi quy định.

(Hình ảnh cô hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân vào tủ)
Ví dụ 3: Thông qua hoạt động ngoài trời, ngoài nội dung kiến thức tôi
cung cấp cho trẻ, tôi giáo dục cho trẻ kỹ năng xếp hàng lần lượt không xô đẩy
lẫn nhau, biết trả lời câu hỏi về nội dung quan sát, nói lên những suy nghĩ của
mình khi nhận xét, tìm hiểu về sự vật hiện tượng nào đó. Thông qua trò chơi có
luật rèn cho trẻ kỹ năng ý thức tổ chức kỷ luật, biết kiềm chế bản thân chờ đến
lượt chơi, không chen lấn xô đẩy bạn. Hoặc hàng ngày tôi cho trẻ lao động lau
trùi đồ dùng đồ chơi vào sáng thứ 6 hàng tuần, mỗi tuần tôi phân công từng
nhóm theo từng tổ để tất cả trẻ đều được tham gia lao động.
Ví dụ 4: Trong hoạt động ăn trưa tôi rèn cho trẻ kỹ năng phục vụ bản thân
như: Lấy ghế vào chỗ ngồi, nề nếp vệ sinh trước, trong và sau khi ăn ( rửa tay
trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, trẻ biết nhặt cơm rơi vào đĩa riêng, ho ngáp biết
lấy tay che miệng, ăn xong lau miệng sạch sẽ chuẩn bị chỗ ngủ…) trẻ tự lấy gối
chuẩn bị chỗ ngủ nằm ngủ thoải mái…
15


Hinh ảnh trẻ đang rửa tay trước khi ăn

Hình ảnh trẻ đang lau trùi đồ dùng, đồ chơi

16

Tóm lại dựa vào các hoạt động trong ngày, tùy theo từng hoạt động và
từng chủ đề tôi đã khéo léo cung cấp, rèn cho trẻ những kỹ năng sống cần thiết
giúp trẻ tự tin, hoà đồng cùng bạn bè và kết quả là trẻ có kỹ năng sống tốt hơn.
2.3.5. Biện pháp 5: Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh.
Phối kết hợp với phụ huynh là một trong những biện pháp rất cần thiết để
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Nếu trẻ sống trong môi trường gia đình có
phương pháp giáo dục tốt thì trẻ có nề nếp thói quen tốt và ngược lại. Vì vậy, tôi
tuyên truyền để phụ huynh nhận thức rõ, ý nghĩa của vấn đề để thống nhất nội
dung, từ đó có biện pháp giáo dục cho trẻ cho phù hợp.
Phối hợp thông qua giờ đón, trả trẻ tôi trò chuyện với phụ huynh, về khả
năng nhận thức, những tính cách, những biểu hiện của trẻ được và chưa được để
phụ huynh hiểu rõ về con em mình cùng phối hợp với cô giáo, giáo dục, ôn
luyện các kỹ năng sống cho trẻ. Trò chuyện cho phụ huynh hiểu cha mẹ phải là
tấm gương sáng về mọi mặt từ hành vi cử chỉ, lời nói, việc làm cho trẻ học tập
noi theo, vì trẻ mầm non học tập chủ yếu dựa trên sự bắt trước và làm theo của
người lớn. Bản thân cha mẹ sống phải yêu thương tôn trọng, đối xử công bằng,
tạo tâm thế thoải mái cho trẻ có điều kiện học hỏi, thực hành, trải nghiệm kinh
nghiệm sống của gia đình. Tôi giới thiệu cho phụ huynh lựa chọn các hình ảnh,
các bài thơ, câu chuyện để cung cấp thêm vốn sống cho trẻ, kích thích khơi gợi
tính tò mò ham hiểu biết, khả năng giao tiếp cho trẻ. Khuyến khích cha mẹ hãy
làm bạn với trẻ, hãy chơi cùng trẻ, để phát hiện những biến đổi của trẻ và giải
quyết những thắc mắc cho trẻ kịp thời.
Ví dụ 1: Tuyên truyền cho phụ huynh dạy trẻ biết tự dọn dẹp đồ chơi, chơi
xong cất gọn gàng, đúng nơi quy định. Trẻ tự thay quần áo, tự đánh răng, tự đi,
tự ăn… Biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, xả nước sau khi đi vệ sinh, bỏ rác
đúng nơi quy định…. Biết lấy bát ăn cơm…
Khi trẻ cố gắng làm một điều gì đó vì tính tò mò hoặc cũng có thể là bắt
chước người khác thì cha mẹ phải kiên nhẫn chờ đợi xem con đã làm đúng hay
chưa để giáo dục uốn nắn trẻ, tuyệt đối không la mắng trẻ.
Ví dụ 2: Trẻ đang cố gắng đi giày vào chân, phụ huynh nên hướng dẫn trẻ

cách đi giày nhưng không nên nóng vội mà làm thay trẻ.
Mọi hoạt động và việc làm của người lớn trong gia đình, đều có thể trẻ bắt
chước làm theo, nên phụ huynh dạy trẻ tính tự lập.
Ví dụ 3: Khi bố mẹ nhặt rau, nên giải thích và hướng dẫn để trẻ có thể
hiểu cách nhặt rau và tại sao phải nhặt rau. Từ đó trẻ hình thành suy nghĩ và
hành động đúng đắn về các công việc phụ giúp gia đình hoặc khi bố đi làm về
trẻ có thể giúp bố cất áo, cất mũ. Những việc làm này nên khuyến khích trẻ và
lặp lại thường xuyên.
Bên cạnh đó tôi cũng trao đổi phụ huynh nên đưa ra các phương pháp dạy
trẻ phù hợp với lứa tuổi hiếu động, thích thể hiện của trẻ. Phụ huynh dạy trẻ tính
tự lập, sống dựa vào chính đôi tay của mình ngay từ khi còn nhỏ, đây cũng là
giai đoạn quan trọng để cha mẹ áp dụng hiệu quả nhất.
Thông qua biện pháp và nội dung phối hợp, trao đổi với phụ huynh, bản
thân tôi đã tạo được niềm tin đối với phụ huynh, được phụ huynh hưởng ứng
17


nhiệt tình ủng hộ, đến nay có nhiều phụ huynh trong lớp chia sẻ về những tiến
bộ của trẻ, những việc làm mà trẻ giúp bố mẹ, việc tự trẻ phục vụ bản thân mình.
2.4. Kết quả đạt được.
Qua áp dụng các biện pháp trên trong năm học 2017 – 2018 bản thân tôi
thu được kết quả như sau:
Đối với trẻ: Trẻ ở lớp tôi phụ trách đã tiến bộ rõ rệt, kết quả cụ thể khảo
sát trẻ cuối năm học như sau:
Kết quả khảo sát cuối năm học (Tháng 3 năm 2018)
TT
Nội dung khảo
Tổng
Đạt
Chưa đạt

Số trẻ Tỷ lệ% Số trẻ Tỷ lệ%
số trẻ
1 Kỹ năng tự phục vụ
27
27
100
0
0
2 Kỹ năng giao tiếp
27
26
96
1
4
3 Kỹ năng hợp tác
27
25
92.5
2
7.5
4 Kỹ năng mạnh dạn tự tin
27
27
100
3
12
5 Kỹ năng bảo vệ bản thân
27
26
96

2
7.5
Qua kết quả khảo sát tôi thấy tỷ lệ trẻ đạt được nâng lên rõ rệt. Kỹ năng
hợp tác đạt 92.5 tăng 44.5% so với đầu năm học; kỹ năng bảo vệ bản thân đạt
96% tăng 36.8% so với đầu năm học; kỹ năng giao tiếp đạt 96% tăng 40.5%
so với đầu năm học; đặc biệt kỹ năng tự phục vụ đạt 100% tăng 37% so với
đầu năm học; kỹ năng mạnh dạn tự tin đạt 100% tăng 52% so với đầu năm
học.
Ngoài ra trẻ đã có sự chuyển biển rõ về giáo dục kỹ năng sống. Trẻ trẻ
nói năng, chào hỏi, thưa gửi lễ phép hơn, cử xử thân thiện. Đặc biệt phát triển ở
trẻ phẩm chất tốt đẹp, tính kiên trì, trung thực, nhường nhịn, trẻ có ý thức làm
công việc phục vụ qua các hoạt động hàng ngày trong cuộc sống của trẻ.
Đối với cô giáo: Bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ: Như trò chuyện, trả lời câu hỏi, giải đáp thắc mắc của
trẻ, đối sử công bằng với trẻ. Mạnh dạn tự tin trao đổi với phụ huynh trong công
tác chăm sóc giáo dục trẻ.
Đối với phụ huyh: Phụ huynh chủ động phối hợp chặt chẽ với cô giáo
trong việc dạy trẻ các kỹ năng sống.
Phụ huynh rất phấn khởi với thành công của trẻ, tin tưởng vào kết quả
giáo dục của cô giáo và nhà trường.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.
Qua thực tế áp dụng một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ và thu được kết quả như trên. Bản thân tôi cũng rút ra kết luận
sau.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ giữ vai trò vô cùng quan trọng, không
chỉ giúp trẻ phát triển tư duy, óc quan sát, ghi nhớ, chú ý có chủ định, mà còn
giúp trẻ so sánh, phân tích, tổng hợp… Đây là những kinh nghiệm bổ ích đối với
cuộc sống thực tiễn hàng ngày diễn ra xung quanh trẻ. Giúp trẻ có một hành
trang vững vàng, một tâm thế tự tin để bước vào cuộc sống. Chính vì vậy việc

rèn luyện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thì cô giáo cần phải có kế hoạch cụ thể
để giáo dục rèn luyện.
18


Cô giáo phải nắm được đặc điểm tâm sinh lí ở lứa tuổi và đặc điểm của trẻ
lớp mình để có những vận dụng, cải tiến phù hợp vào bài học, kích thích trẻ
hứng thú tham gia hoạt động. Không áp đặt, gò ép trẻ. Luôn thực hiện phương
châm lấy trẻ làm trung tâm, gợi mở động viên trẻ phát huy hết khả năng và sáng
tạo của trẻ.
Kỹ năng sống không phải ngẫu nhiên mà có, mà nó phải được rèn luyện
thông qua các hoạt động, cuộc sống hàng ngày của trẻ và mọi lúc, mọi nơi.
Người lớn đặc biết cô giáo, cha mẹ phải là tấm gương sáng cho trẻ noi
theo, cha mẹ phải biết yêu thương, tôn trọng, đối xử công bằng với trẻ và đảm
bảo an toàn cho trẻ. Thường xuyên trao đổi, trò chuyện, kể chuyện cho trẻ nghe
thông qua đó để giáo dục nhân cách trẻ. Đặc biệt người lớn tránh làm thay trẻ,
yêu cầu trẻ phục tùng người lớn, hoặc doạ nạt, hứa hẹn với trẻ
Tăng cường công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh để trẻ được
luyện tập giáo dục kỹ năng sống ở nhà. Phụ huynh cùng cô giáo thống nhất
những phương thức, cách thức giáo dục giữa gia đình và nhà trường.
3.2. Kiến nghị.
Đối với phòng giáo dục: Chuyên đề hè hàng năm tổ chức buổi hội thảo
chuyên môn, dự giờ, trao đổi kinh nghiệm về việc rèn kỹ năng sống cho trẻ để
bản thân tôi được học hỏi, học tập về thực hiện tốt tại lớp mình phụ trách.
Đối với nhà trường: Mua sắm, bổ xung một số tài liệu về giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ mầm non để giáo viên tham khảo.
Nhà trường xây dựng kế hoạch, tạo điều kiện về kinh phí để giáo viên có
thể tổ chức cho trẻ được đi thăm quan dã ngoại, tăng cường hoạt động ngoại
khóa để phát triển kỹ năng sống cho trẻ.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp nâng cao chất

lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi ở trường mầm non
Đông Xuân, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh hóa“ được viết từ kinh nghiệm của
bản thân tôi, nên không sao tránh khỏi những hạn chế và thiếu xót. Vậy rất
mong được sự đóng góp của hội đồng khoa học các cấp, các bạn đồng nghiệp
góp ý để sáng kiến này hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG
KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
Xếp loại:
CTHĐKH

HIỆU TRƯỞNG
Thiều Thị Minh

Thanh hóa, ngày 15 tháng 3 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết không sao chép nội
dung của người khác
Người viết

Nguyễn Thị Minh Hiền

19


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
{1} Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày
04/11/2013 Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạọ
{2} Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo, Module mầm non 39 Dự án
tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ mầm non

{3} Tác giả Cao Văn Quang. Luận văn thạc sỹ Tâm lý học Kỹ năng sống
trẻ 5-6 tuổi một số trường mầm non.
{4} Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội, Giáo dục giá trị sống và kỹ
năng sống cho trẻ mầm non
{5} Tham khảo trên mạng Intenet, giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm
non
{6} Bộ Giáo dục và đào tạo, công văn số 463/BGDĐT-GDTX ngày 28
tháng 01 năm 2015 của Bộ GD&ĐT về hướng dẫn triển khai thực hiện giáo dục
kỹ năng sống tại các cơ sở GDMN, GDPT và GDTX

20


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Minh Hiền
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Đông Xuân, huyện
Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa
Kết
quả
đánh
giá xếp
TT
Tên đề tài SKKN
loại
(A, B,
hoặc
C)

Một số biện pháp nâng cao chất Cấp huyện B
1 lượng cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi làm
quen với âm nhạc
2 Một số biện pháp nâng cao chất Cấp huyện B
lượng hoạt động ngoài trời cho trẻ
mẫu giáo lớn ở trường mầm non
Đông Xuân
3 Kinh nghiệm giúp trẻ 5-6 tuổi làm Cấp huyện B
quen với tác phẩm văn học nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục trẻ ở
trường mầm non Đông Xuân, huyện
Đông Sơn
4 Một số biện pháp nâng cao chất Cấp huyện A
lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
mẫu giáo lớn 5-6 tuổi ở trường mầm
non Đông Xuân, huyện Đông Sơn,
tỉnh Thanh hóa
Cấp đánh
giá
xếp
loại
(Ngành
GD
cấp
huyện/tỉnh
; Tỉnh...)

Năm học
đánh giá
xếp loại

2012-2013

2014-2015

2016-2017

2017-2018

21