Thực hiện chính sách phát triển cán bộ công chức từ thực tiễn quận thủ đức, thành phố hồ chí minh

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ KIM CÚC

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ,
CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN QUẬN THỦ ĐỨC,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI - 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ KIM CÚC

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ,
CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN QUẬN THỦ ĐỨC,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số: 834.04.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. HỒ VIỆT HẠNH

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Đề tài luận văn “Thực hiện chính sách phát triển cán bộ công chức từ
thực tiễn quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu
của riêng tôi. Các thông tin có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc
trích dẫn tài liệu. Nghiên cứu hoàn toàn trung thực và chưa được công bố ở
công trình, đề tài nào.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình./.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Kim Cúc


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc
tới gia đình, thầy cô, bạn bè những người đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực
hiện đề tài này. Trước tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới
PGS.TS. Hồ Việt Hạnh, với sự hướng dẫn nhiệt tình, tận tâm Thầy đã hướng dẫn tôi
trong suốt thời gian thực hiện đề tài này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các thầy cô giáo trong khoa Chính
Sách Công đã tạo điều kiện cho tôi trong thời gian học tập và thực hiện khóa luận.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các cán bộ, công chức đang làm việc
tại các cơ quan trên địa bàn quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ, tạo
điều kiện thuận lợi cho tôi để tôi có điều kiện hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng còn hạn chế nên khóa luận
khó có thể tránh khỏi những sai sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của
quý vị để báo cáo được hoàn thiện hơn.

Tp.HCM ngày 09 tháng 04 năm 2018
Học viên

Nguyễn Thị Kim Cúc


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH
SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC ........................................ 11
1.1. Khái niệm về chính sách, cán bộ, công chức và chính sách phát triển cán
bộ, công chức .................................................................................................. 11
1.2. Thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức ................................. 16
1.3. Các y u tố nh hưởng đ n thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công
chức ................................................................................................................. 21
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN
CÁN BỘ, CÔNG CHỨC Ở QUẬN THỦ ĐỨC – THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH.............................................................................................................. 25
2.1. Khái quát về điều kiện kinh t - xã hội Quận Thủ Đức ........................... 25
2.2. Tổ chức xây dựng k hoạch và chương trình hành động. ........................ 40
2.3. Thực hiện nội dung cụ thể của chính sách phát triển cán bộ, công chức ở
Quận Thủ Đức. ................................................................................................ 43
2.4. Đánh giá việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức của
Quận Thủ Đức ................................................................................................. 50
2.5. Nguyên nhân ............................................................................................ 54
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ THỰC HIỆN TỐT CHÍNH
SÁCH PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC QUẬN THỦ ĐỨCTHÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ........ 59
3.1.Quan điểm thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức ở Quận Thủ
Đức .................................................................................................................. 59

3.2. Những gi i pháp đẩy mạnh việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ,
công chức ở Quận Thủ Đức ............................................................................ 60
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 67
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Tình hình sử dụng biên ch của cơ quan Đ ng, Mặt trận Tổ
quốc và các đoàn thể Quận ……….…………………………………..……. 30
Bảng 2.2. Tình hình sử dụng biên ch khối cơ quan nhà nước ……..33
Bảng 2.3. Trình độ chuyên môn của cán bộ công chức cơ quan khối
Đ ng và các đoàn thể .……………………………………………………….36
Bảng 2.4. Trình độ lý luận chính trị của cán bộ, công chứ khối đ ng,
đoàn thể ........................................................................................................... 36
Bảng 2.5. Tình hình đào tạo cán bộ, công chức của Quận ………….37
Bảng 2.6. Tình hình đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ, công chức
khối qu n lý nhà nước ………………………………………………………39
Bảng 2.7. Các hoạt động thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công
chức ................................................................................................................. 47


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cán bộ, công chức giữ vị trí trung tâm của nền hành chính, là lực lượng
năng động và tích cực nhất trong hệ thống chính trị, tạo ra những thay đổi
quan trọng kể c thành công và thất bại của hệ thống. Chính vì vậy mà phát
triển cán bộ, công chức trở thành một trong năm mục tiêu của Chương trình
tổng thể c i cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 là: “Xây dựng đội
ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp

ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước”. Theo đó Đề án
đẩy mạnh c i cách ch độ công vụ, công chức ti p tục xác định: xây dựng một
nền công vụ “chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu qu ”
làm mục tiêu của Đề án [20].
Trong bối c nh hiện nay, phát triển cán bộ, công chức là một việc làm
tất y u bởi một số lý do. Sự phát triển của nền kinh t thị trường đòi hỏi ph i
nâng cao chất lượng hoạch định thể ch , chính sách của đội ngũ cán bộ, công
chức. Sự phát triển của khoa học công nghệ đòi hỏi cán bộ, công chức không
ngừng rèn luyện nâng cao năng lực và trình độ. Quá trình hội nhập vào nền
kinh t th giới và môi trường “công dân toàn cầu” yêu cầu cán bộ, công chức
ph i nhạy bén và thích ứng với diễn bi n tình hình kinh t - xã hội của khu
vực và th giới. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay còn bất cập,
chưa đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh t - xã hội [20].
Quận Thủ Đức được thành lập từ ngày 01/4/1997 theo Nghị định
03/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 1997 của Chính Phủ, trên cơ sở tách ra từ
huyện Thủ Đức cũ bao gồm: Thị trấn Thủ Đức và 07 xã cụm Bắc Thủ Đức,
cùng một phần của ấp Gò Cát ( xã Tân Phú) và ấp Trường Thọ, Bình Thọ ( xã
Phước Long) với diện tích 47,76 km2. Quận Thủ Đức là Quận có quá đô thị
hóa nhanh, vị trí địa lý nằm ở cửa ngõ Đông – Bắc Thành phố, cùng với
1


cấu trúc đô thị đa dạng, là điểm k t nối quan trọng, huy t mạch giữa hệ
thống giao thông đường bộ, đường sắt đô thị với các khu vực phát triển; là
khu vực kinh t trọng điểm Đông – Bắc Thành phố, với quy mô hoạt động
và phát triển của khu ch xuất Linh Trung I, II, khu công nghiệp Bình
Chiểu và chợ đầu mối Nông s n thực phẩm; là trung tâm phát triển về văn
hóa – thể dục thể thao – y t – giáo dục chất lượng cao của Thành phố;
cùng với nhiều công trình, dự án xây dựng k t cấu hạ tầng trọng điểm của
Trung ương và Thành phố đang triển khai thực hiện trên địa bàn,…là điều

kiện thuận lợi, nhưng cũng là thời cơ và thách thức lớn đặt ra cho Đ ng bộ,
chính quyền và Nhân dân Quận trong quá trình phát triển, đòi hỏi đội ngũ
cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị từ Quận đ n cơ sở ph i nỗ lức
để đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo, qu n lý địa phương.
Qua 20 năm không ngừng xây dựng, hệ thống chính trị của Quận ngày
càng phát triển toàn diện. Ban Chấp hành Đ ng bộ Quận luôn khẳng định vai
trò và sự lãnh đạo toàn diện của Đ ng, các chương trình hành động, Nghị
quy t của Quận ủy luôn bám sát Nghị quy t của Thành ủy, gắn với thực tiễn
địa phương, thi t thực đi vào cuộc sống nhân dân; năng lực qu n lý, điều hành
của Ủy ban Nhân dân quận và Ủy ban Nhân dân 12 phường có nhiều chuyển
bi n ti n bộ; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị của đội ngũ
cán bộ đ ng viên, công chức từng bước nâng cao (nhất là đối với các cán bộ
chủ chốt); phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng; lề lối làm việc, tinh thần,
thái độ phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức có chuyển bi n tích cực…
Hàng năm, qua đánh giá cán bộ, công chức, Quận ủy – Ủy ban Nhân dân
quận rà soát quy hoạch, kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo các phòng, ban,
đơn vị sự nghiệp và Ủy ban Nhân dân 12 phường nhằm từng bước xây dựng
và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đ ng viên, công chức, viên chức của
Quận nhằm đ m b o đủ năng lực để ti p tục thực hiện thắng lợi Nghị quy t
2


của Đ ng bộ Quận, xây dựng và phát triển quận Thủ Đức trở thành quận đô
thị hiện đại, văn minh, nghĩa tình [10]
Trong những năm qua, việc tăng cường thực hiện các chính sách phát
triển cán bộ, công chức trên địa bàn quận Thủ Đức đã mang lại những k t qu
tích cực góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh t , xã hội. Thực hiện Chương
trình hành động số 09-CTrHĐ/TU ngày 16 tháng 3 năm 2011 của Ban
Thường vụ Thành ủy về thực hiện Nghị quy t Đại hội Đ ng bộ Thành phố lần
IX về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn

2011 – 2015, căn cứ k t qu thực hiện quy hoạch nguồn nhân sự cấp ủy, cán
bộ lãnh đạo qu n lý đ n năm 2020 và những năm ti p theo của Quận và cơ
sở; hàng năm Ban Thường vụ Quận ủy đã xây dựng, triển khai thực hiện k
hoạch đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị và chuyên môn nghiệp vụ cho cán
bộ, đ ng viên, công chức, viên chức Quận nhằm đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa
và nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành và thực thi nhiệm vụ của đội ngũ
cán bộ, đ ng viên, công chức, viên chức Quận, đồng thời cũng là bước rà soát
cần thi t để chuẩn bị nhân sự Đại hội Đ ng bộ cấp cơ sở và Quận nhiệm kỳ
2015 – 2020.
Để công tác đào tạo, bồi dưỡng cho độ ngũ cán bộ, công chức đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ của Quận giai đoạn 2015-2020, Ban Thường vụ Quận ủy
Thủ Đức đã chỉ đạo thực hiện rà soát, xác định nội dung cần đào tạo, bồi
dưỡng và nhu cầu đào tạo bồi dưỡng cán bộ cho từng giai đoạn. Xây dựng các
chương trình, nội dung bồi dưỡng về lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ
cho cán bộ theo lĩnh vực, vị trí công tác của cán bộ và yêu cầu thực t của địa
phương, từ đó tạo sự chuyển bi n tích cực c về số lượng và chất lượng cho
đội ngũ cán bộ công chức trên địa bàn Quận.
Bên cạnh đó, trên cơ sở rà soát trình độ đào tạo, năng lực công tác cán
bộ, công chức viên chức, Ban Thường vụ lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy cơ sở
3


xây dựng chương trình k hoạch, triển khai thực hiện. Căn cứ chức năng
nhiệm vụ của cơ quan đơn vị để xác định vị trí việc làm, sắp x p, bố trí đội
ngũ cán bộ, công chức, viên chức gắn với trình độ đào tạo, năng lực công tác
phù hợp đ m b o hoàn thành nhiệm vụ được giao. Quan tâm, chú trọng trong
công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, qu n lý, bố trí, sử dụng và công tác
đánh giá cán bộ hàng năm theo Quy định số 262-QĐ/TW ngày 08 tháng 10
năm 2014 của Bộ Chính trị, về việc lấy phi u tín nhiệm hàng năm đối với
lãnh đạo cấp ủy và cán bộ lãnh đạo trong cơ quan đ ng, nhà nước, Mặt trận

Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Việc xác định vị trí việc làm gắn
với trình độ đào tạo, năng lực của cán bộ, công chức, viên chức đã phát huy
năng lực sở trường công tác, là cơ sở để đánh giá k t qu công tác và thực
hiện tinh gi n biên ch đối với cán bộ công chức, viên chức không hoàn thành
nhiệm vụ, không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, không đạt tiêu chuẩn quy định.
Tuy đạt được những thành công đáng kể nhưng việc thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức vẫn còn một số hạn ch . Việc tổ chức công
tác đào tạo bồi dưỡng về lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ theo Chương
trình hành động số 39-CTrHĐ/TU của Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh
chưa đ m b o. Việc đánh giá nhu cầu đào tạo chưa phù hợp gây lãng phí. Đào
tạo, bồi dưỡng cấp cơ sở chưa gắn sát với quy hoạch cán bộ; có lúc chưa quan
tâm đúng mức đ n đào tạo, bồi dưỡng trước khi bổ nhiệm cho cán bộ lãnh đạo
qu n lý đương chức. Kinh phí phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa đáp
ứng yêu cầu công tác đào tạo đối với cán bộ, công chức, viên chức.
Xuất phát từ vai trò quan trọng của cán bộ công chức, nhu cầu phát
triển đội ngũ cán bộ, công chức và thực tiễn thực hiện chính sách phát triển
cán bộ công chức ở quận Thủ Đức, tác gi nhận thấy cần thi t ph i có những
gi i pháp phù hợp để thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức được
hiệu qu , góp phần c i cách nền hành chính và phát triển đất nước. Đó là lý
do mà tác gi lựa chọn đề tài “Thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công
4


chức từ thực tiễn Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc
sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Xuất phát từ vị trí của cán bộ, công chức trong nền hành chính nói
riêng và trong hệ thống chính trị nói chung, nhiều nhà nghiên cứu tập trung
vào các vấn đề phát triển cán bộ, công chức để đáp ứng yêu cầu của thời cuộc.
Có thể kể ra một số nghiên cứu quan trọng như sau:

Một số nghiên cứu tập trung vào chủ đề phát triển cán bộ, công chức ở
một lĩnh vực cụ thể. Luạ n án ti n sĩ kinh t "Xây dựng đọ i ngũ công chức
quản lý nhà nu ớc về kinh tế ngoại thành qua thực tế các huy

n ngoại

thành Hà Nọ i)" của Trần Huy Sáng [6]. Luạ n án tập trung làm rõ một số
vấn đề lý thuy t và thực tiễn về xây dựng đọ i ngũ công chức qu n lý nhà
nu ớc về kinh t ngoại thành; đánh giá thực trạng đọ i ngũ công chức qu n
lý nhà nu ớc về kinh t qua thực tiễn các huy

n ngoại thành Hà Nọ i;

cũng như đề xuất các gi i pháp nâng cao chất lu ợng đọ i ngũ công chức
qu n lý nhà nu ớc về kinh t . Luận án đề cập được những vấn đề lý thuy t về
xây dựng đội ngũ công chức, tuy nhiên chỉ dừng lại ở phạm vi của ngành kinh
t thuộc các huyện ngoại thành Hà Nội. Tuy có giá trị tham kh o, nhưng vẫn
còn hạn ch . Ngoài ra còn có Luận văn Thạc sĩ Qu n lý đội ngũ cán bộ, công
chức tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của Trần Thị Vân [13].
Một số nghiên cứu tập trung vào chủ đề phát triển cán bộ, công chức
cấp xã. Có thể kể ra với nghiên cứu của Nguyễn Huy Kiệm [15] “Nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở vùng đồng bằng Sông Cửu
Long”; tác gi Trần Đình Thắng [7] với nghiên cứu “Xây dựng đội ngũ, cán
bộ công chức sở sở ở Việt Nam”; tác gi Nguyễn Thị Th o [8] với “Nâng cao
chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá”.
Luạ n va n đã làm rõ các vấn đề liên quan đ n đào tạo nguồn cán bộ,
công chức cấp xã và vi

c sử dụng đọ i ngũ này sau đào tạo; đã h
5

thống


hóa các quy định của pháp luạ t về đào tạo nguồn cán bộ, công chức cấp xã
và các quy định có liên quan đ n cán bộ, công chức cấp xã sau đào tạo; đã
đánh giá thực trạng vi

c đào tạo nguồn cán bộ, công chức cấp xã và vi

sử dụng nguồn cán bọ

sau đào tạo của Thành phố Hồ Chí Minh và đề xuất

mọ t số gi i pháp nhằm hoàn thi
công chức cấp xã cũng nhu

c

n pháp luạ t về đào tạo nguồn cán bộ,

các gi i pháp nâng cao hi

u qu sử dụng nhân

lực sau đào tạo.
Một số nghiên cứu về phát triển cán bộ, công chức nói chung như
Luạ n va n thạc sĩ kinh t “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trong quá
trình c i cách hành chính” của Nguyễn Thị La [16].
Tuy phạm vi nghiên cứu có khác nhau nhưng những nghiên cứu trên

đều hướng tới một số nội dung quan trọng trong phát triển, xây dựng cán bộ
công chức như (1) lý thuy t về cán bộ, công chức và phát triển cán bộ, công
chức; (2) thực trạng xây dựng, phát triển, đào tạo cán bộ công chức; (3) gi i
pháp nâng cao chất lượng cán bộ, công chức. Những nội dung vừa nêu trên có
giá trị tham kh o trong quá trình nghiên cứu cho Luận văn của Học viên. Tuy
nhiên vẫn còn nhiều hạn ch cần được ti p tục nghiên cứu trong Luận văn
này.
Thứ nhất, những nghiên cứu về đào tạo, phát triển, xây dựng cán bộ,
công chức tuy phong phú và đa dạng nhưng chưa có nghiên cứu nào tập trung
vào thực tiễn quận Thủ Đức.
Thứ hai, những nghiên cứu trên không ti p cận từ góc độ thực hiện
chính sách mặc dù trong từng gi i pháp có những ki n nghị mang tính chính
sách nhưng để nói rằng họ ti p cận từ góc độ chính sách và thực hiện chính
sách là không tho đáng.
Tóm lại, cần thi t ph i có nghiên cứu tập trung vào việc thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức và gắn với thực tiễn của quận Thủ Đức.

6


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài Luận văn là khái quát trên cơ sở hệ
thống hóa những vấn đề lý luận, luận văn làm rõ thực trạng thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức của quận Thủ Đức và đưa ra được những
gi i pháp nhằm nâng cao hiệu qu thực hiện chính sách này góp phần vào
việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để hoàn thành mục tiêu nghiên cứu trên, tác gi hướng đ n các nhiệm
vụ nghiên cứu sau:

Thứ nhất, hệ thống hóa những vấn đề lý luận thực hiện chính sách phát
triển cán bộ, công chức như khái niệm thực hiện chính sách và thực hiện
chính sách phát triển cán bộ, công chức; các y u tố nh hưởng đ n thực hiện
chính sách phát triển cán bộ công chức, đánh giá quá trình thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức.
Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phát triển
cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
Thứ ba, phân tích mặt ưu điểm và nhược điểm của quá trình thực hiện
chính sách phát triển cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
Thứ tư, tìm ki m các nguyên nhân làm hạn ch quá trình thực hiện
chính sách phát triển cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
Thứ năm, tìm ki m các gi i pháp hoàn thiện quá trình thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là thực hiện chính sách cán bộ,
công chức ở quận Thủ Đức.
7


4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu, đánh giá các hoạt
động thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức .
Phạm vi về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng việc thực hiện
chính sách phát triển cán bộ, công chức trên địa bàn quận Thủ Đức từ năm
2011-2015.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đ ng và Nhà nước ta về thực
hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức và vận dụng phương pháp

nghiên cứu chính sách công.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành Luận văn này, tác gi sử dụng phương pháp nghiên cứu
sau:
Thứ nhất là phương pháp thu thập số liệu thứ cấp (trong xã hội học,
phương pháp này gọi là hồi cứu tài liệu). Tác gi thu thập số liệu thứ cấp dựa
trên các nguồn có sẵn liên quan, bao gồm các Văn kiện, tài liệu, Nghị quy t,
Chỉ thị, Nghị định, Quy t định của Đ ng, Nhà nước, các văn b n quy phạm
pháp luật về thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức; các công trình
nghiên cứu của các tác gi trong nước về phát triển cán bộ, công chức; và các
báo cáo tổng hợp của quận Thủ Đức liên quan đ n công tác thực hiện chính
sách phát triển cán bộ, công chức từ thực tiễn trong thời gian qua.
Phương pháp thứ hai là phương pháp khảo sát bằng bảng câu hỏi.
Đối tượng tham gia kh o sát:
- Đối tượng thụ hưởng chính sách: Cán bộ, công chức

8


- Đối tượng tham gia thực hiện chính sách: cán bộ, công chức của Ban
Tổ chức Quận ủy và Phòng Nội vụ quận Thủ Đức.
- Số lượng người tham gia kh o sát là 80 người
Ngoài ra Luận văn còn sử dụng phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp,
phương pháp phân tích và tổng hợp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Về ý nghĩa lý luận, k t qu nghiên cứu của Luận văn góp phần làm rõ,
phong phú thêm các lý thuy t về chính sách công nói chung và từ đó có các
gi i pháp chính sách nhằm bổ sung hoặc hoàn thiện, nâng cao hiệu qu thực
hiện các chính sách đã ban hành.
Về ý nghĩa thực tiễn, từ thực tiễn trong thực hiện chính sách phát triển

cán bộ, công chức được phân tích, đánh giá trong Luận văn; lãnh đạo Quận sẽ
tổ chức, điều hành và có các gi i pháp hiệu qu hơn trong quá trình thực hiện
các chính sách này ở địa phương trong thời gian tới.
Luận văn có thể làm tài liệu tham kh o cho việc thực hiện chính sách
đối với đội ngũ cán bộ, công chức phường, xã trên các địa bàn quận, huyện;
đồng thời là tài liệu tham kh o cho học viên các khóa đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, công chức, viên chức.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, k t luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham kh o,
nội dung chính của luận văn được bố cục theo 3 chương.
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về thực hiện chính sách phát triển cán
bộ, công chức.
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công
chức ở quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

9


Chương 3: Một số gi i pháp chủ y u để thực hiện tốt chính sách phát
triển cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh trong giai
đoạn hiện nay.

10


Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN CÁN BỘ, CÔNG CHỨC
1.1. Khái niệm về chính sách, cán bộ, công chức và chính sách phát
triển cán bộ, công chức

1.1.1. hái niệm chính sách
Theo Từ điển ti ng Việt thì “chính sách” là “sách lược và k hoạch cụ
thể nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và
tình hình thực t mà đề ra”.
Nhà nước qu n lý xã hội bằng nhiều biện pháp, trong đó có chính sách.
Hoạt động qu n lý nhà nước gắn liền với hoạt động ban hành và triển khai
chính sách, tùy theo góc độ ti p cận mà chính sách được định vị từ những góc
nhìn khác nhau. Điểm lưu ý ở đây là, chính sách ph i là quy t định đã được
lựa chọn thực hiện, không ph i một dự định; Chính sách là một chuỗi (tập
hợp) những hành động có mục đích nhằm gi i quy t một vấn đề (Anderson
1984); Chính sách là những gì mà chính phủ làm, lý do làm, và sự khác biệt
nó tạo ra (Dye 1972); là những gì mà chính phủ làm, hoặc bỏ qua không làm
(Klein & Marmor 2006); một hành động mang tính quyền lực nhà nước nhằm
sử dụng nguồn lực để thúc đẩy một giá trị ưu tiên (Considine 1994); Chính
sách là một công việc được thực hiện liên tục, bởi những nhóm hoạch định,
nhằm sử dụng các thể ch công để k t nối, phối hợp và biểu đạt giá trị họ theo
đuổi (Considine 1994); là quá trình mà một xã hội tạo ra và quy t định có tính
bắt buộc những hành vi nào được chấp nhận và hành vi nào không (Wheelan
2011); Chính sách là một phần của khung khổ các ý ki n, mà qua đó, chúng ta
được điều chỉnh bởi một cách thức hợp lý, giữa các khía cạnh đa chiều của
cuộc sống (Colebatch 2002) [17]

11


Chính sách là cách thức nhà nước kiểm soát và điều hành các thực thể
của đời sống kinh t , xã hội theo những mục tiêu đã đặt ra. Theo đó, chính
sách là một công cụ kiểm soát và điều hành của chủ thể là nhà nước. Nhà
nước tác động đ n đời sống kinh t , chính trị, xã hội và kiểm soát chung theo
những mục đích mà nhà nước đã đặt ra.

Đồng tình với cách ti p cận này, giáo trình phân tích và hoạch định
chính sách của Học viện hành chính Quốc gia cho rằng chính sách là một tập
hợp các quy t định của nhà nước, do nhà nước ban hành để gi i quy t những
vấn đề n y sinh từ đời sống kinh t và xã hội. Theo đó, chính sách gồm một
số phần cơ b n, đó là mục tiêu của chính sách và các phương thức thực hiện
để đạt được mục tiêu đó. Đây cũng chính là k t cấu của một chính sách.
Các quan niệm trên tuy có cách ti p cận khác nhau nhưng đều thừa
nhận 03 điểm chung của chính sách:
Thứ nhất, chính sách là s n phẩm của nhà nước. Nói cách khác, nhà
nước là chủ thể ban hành chính sách công để thực hiện các chức năng qu n lý
nhà nước của mình.
Thứ hai, chính sách là công cụ mà nhà nước sử dụng để tác động đ n
các đối tượng trong xã hội ở mọi lĩnh vực.
Thứ ba, chính sách được thể hiện dưới dạng những quy t định, luật và
các văn b n khác của nhà nước.
Tóm lại, từ những phân tích nói trên, có thể hiểu chính sách là một tập
hợp các quy t định do nhà nước ban hành như một công cụ qu n lý nhà nước
để tác động đ n các đối tượng khác nhau trong xã hội nhằm đạt được mục tiêu
mà nhà nước đã đặt ra.
1.1.2. hái niệm cán bộ, công chức
Theo Luật cán bộ, công chức [2], được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13 tháng 11 năm
2008 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010, tại Kho n 1, 2 và
12


Kho n 3 Điều 4 quy định: “Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê
chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương,
ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở

huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh sau đây gọi chung là cấp huyện),
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”
“Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào
ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ
quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân
chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an
nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ
máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội sau đây gọi chung là đơn vị sự
nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối
với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập
thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy
định của pháp luật”
“ Cán bộ xã, phường, thị trấn sau đây gọi chung là cấp xã) là công
dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội
đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng
đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được
tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân
cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”
1.1.3. hái niệm chính sách phát tri n cán bộ, công chức
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam “ Chính sách là những chuẩn tắc cụ
thể để thực hiện đường lối nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong một
13


thới gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó. B n chất, nội dung và
phương hướng của chính sách tùy thuộc vào tính chất của đường lối nhiệm vụ
chính trị, kinh t , văn hóa,…”[20, tr.135]
Chính sách phát triển cán bộ, công chức là một trong những chính sách

công. Vì vậy để hiểu khái niệm chính sách phát triển cán bộ, công chức trước
h t ph i hiểu chính sách công là gì?
Chính sách công, một ngành khoa học có tính ứng dụng cao song
được nghiên cứu ở nước ta chưa lâu. Chính vì vậy mà nhiều vấn đề cốt lõi
của ngành khoa học này vẫn còn được tranh luận một cách sôi nổi. Trong
những vấn đề đó có vấn đề khái niệm chính sách công. Nhằm góp phần làm
rõ vấn đề này, bài viết tập trung làm rõ khái niệm chính sách công dựa trên
cách tiếp cận quyền lực và trong sự so sánh với chính sách tư.
Trên th giới có rất nhiều quan niệm khác nhau về chính sách công. Có
thể kể đ n một số định nghĩa tiêu biểu sau:
Chính sách công theo Thomas Dye: “Chính sách công là bất kỳ những
gì nhà nước lựa chọn làm hoặc không làm”; B. Guy Peter định nghĩa:
"…chính sách công là toàn bộ các hoạt động của Nhà nước có nh hưởng trực
ti p hay gián ti p đ n cuộc sống của mọi công dân"; theo Charle L. Cochran
and Eloise F. Malone thì : “ Chính sách công bao gồm các quy t định chính
trị để thực hiện các chương trình nhằm đạt được những mục tiêu xã hội”;
Clarke E. Cochran lại cho rằng: “ Thuật ngữ chính sách công luôn chỉ những
hành động của chính phủ (chính quyền) và những ý định quy t định hành
động này; hoặc chính sách công là k t qu của cuộc đấu tranh trong chính
quyền để ai dành được cái gì”. Thomas A. Birkland quan niệm rằng: “Chính
sách như là một tuyên bố của chính phủ - ở bất kỳ mức nào - về những gì nó
dự định làm về một vấn đề công cộng”
Ở nước ta, cũng có nhiều quan niệm rất khác nhau về chính sách
công, có thể kể ra đây một số định nghĩa đáng chú ý sau:
14


Từ điển bách khoa Việt nam cho rằng : “ chính sách là các chuẩn tắc
cụ thể để thực hiện đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong một
thời gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó”. PGS.TS. Nguyễn

Hữu H i quan niệm rằng: “Chính sách công là k t qu ý chí chính trị của nhà
nước được thể hiện bằng một tập hợp các quy t định có liên quan với nhau,
bao hàm trong đó định hướng mục tiêu và cách thức gi i quy t những vấn đề
công trong xã hội”. Viện Chính trị học cho rằng: “ …chính sách công là
chương trình hành động hướng đích của chủ thể nắm hoặc chi phối quyền lực
công cộng”, một tập thể các tác gi khác lại cho rằng: “ Chính sách công là
một tập hợp những quy t định liên quan với nhau do nhà nước ban hành, bao
gồm các mục tiêu và gi i pháp để gi i quy t một vấn đề công nhằm đạt được
các mục tiêu phát triển”.
Với những phân tích trên có thể hiểu một cách chung nhất: Chính
sách công là những quyết định của chủ thể được trao quyền lực công nhằm
giải quyết những vấn đề vì lợi ích chung của cộng đồng.
Từ những quan điểm về chính sách công nói chung ở trên có thể đưa ra
quan điểm: Chính sách phát triển cán bộ, công chức là tập hợp các quyết
định có liên quan với nhau của Nhà nước nhằm lựa chọn các mục tiêu cụ thể
với giải pháp và công cụ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có cơ
cấu, số lượng hợp lý, có đủ trình độ, năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo
đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp xây dựng và phát
triển đất nước theo mục tiêu đã xác định.
Chính sách phát triển cán bộ, công chức bao gồm một số nội dung cơ
b n. Thứ nhất là xây dựng, phát triển lực lượng cán bộ, công chức đủ đ m b o
theo quy định về biên ch , nhu cầu công việc của bộ máy nhà nước. Nói cách
khác là chính sách phát triển cán bộ, công chức trước h t ph i gắn liền với
khâu tuyển dụng cán bộ, công chức phù hợp. Thứ hai là củng cố, hợp lý hoá,
15


nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, b o đ m lực lượng này am
hiểu các nhiệm vụ chủ y u của công tác trong cơ quan, tổ chức, đơn vị, có
trách nhiệm, b n lĩnh nghề nghiệp, kỹ năng công tác; có phẩm chất chính trị

vững vàng, đạo đức, lối sống lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô
tư. Thứ ba tăng cường, thúc đẩy sự gắn bó, tâm huy t, của đội ngũ cán bộ,
công chức, không qu n ngại khó khăn, nguy hiểm, kiên quy t, kiên trì thực
hiện các mục tiêu, mà Đ ng, Nhà nước đã đề ra [14]
1.2. Thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức
1.2.1.

hái niệm về thực hiện chính sách phát tri n cán bộ, công

chức
Sau khi một chính sách được ban hành, cơ quan nhà nước sẽ ti n hành
những bước ti p theo để đưa chính sách đó vào thực tiễn. Thực hiện chính
sách bao gồm các hoạt động tổ chức được chính phủ thực hiện hướng tới đạt
được các mục đích và mục tiêu tuyên bố trong chính sách. Nói cách khác, có
thể hiểu thực thi chính sách là quá trình đưa chính sách vào thực tiễn đời sống
xã hội thông qua việc ban hành các quy định, thủ tục, chương trình hoặc dự án
và thực hiện chúng nhằm hiện thực hóa mục tiêu chính sách.
Theo đó, thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức là việc triển
khai những quy định, chính sách của nhà nước về phát triển cán bộ, công
chức vào thực tiễn nhằm c i thiện về chất lượng cho phù hợp với nhu cầu của
nền hành chính.
1.2.2. ai tr c a thực hiện chính sách phát tri n cán bộ, công chức
Thực hiện chính sách công là một giai đoạn rất quan trọng của chu trình
chính sách công bởi vì sự thành công của một chính sách công phụ thuộc vào
k t qu của thực thi chính sách. Theo Hayes (2001) có bốn kh năng x y ra:
(1) Chính sách đúng đắn và thực hiện tốt dẫn đ n thành công; (2) chính sách
đúng đắn, nhưng thực hiện tồi dẫn đ n thất bại; (3) chính sách tối, nhưng thực
16

hiện tốt dẫn đ n thành công; (4) chính sách tồi và thực hiện tồi dẫn đ n thất
bại kép. Nói cách khác thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức có
một số vai trò quan trọng sau:
Thứ nhất, thực thi chính sách cán bộ, công chức là giai đoạn bi n ý đồ
của chính sách thành hiện thực. Chính sách phát triển cán bộ, công chức thể
hiện ý chí và thái độ của nhà nước trước vấn đề phát triển cán bộ, công chức,
do đó việc thực hiện chính sách sách phát triển cán bộ, công chức là quá trình
bi n ý đồ của nhà nước vào thực tiễn đời sống xã hội, cụ thể là thực tiễn hoạt
động của các cơ quan nhà nước.
Thứ hai, từng bước thực hiện hóa mục tiêu chính sách phát triển cán bộ,
công chức. Các mục tiêu chính sách phát triển cán bộ, công chức chỉ có thể
đạt được thông qua quá trình thực thi chính sách phát triển cán bộ, công chức,
bởi vì thực thi chính sách công bao gồm các hoạt động có tổ chức được chính
phủ thực hiện tới việc đạt được các mục đích và mục tiêu đã tuyên bố trong
chính sách. Trong quá trình thực thi chính sách phát triển cán bộ, công chức,
các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền thi t lập các quy định,
chương trình, dự án và các thủ tục để thực hiện hóa các mục đích và mục tiêu
chính sách phát triển cán bộ, công chức, và ti n hành các hoạt động để thực
hiện các quy định, chương trình dự án, thủ tục đó.
Thứ ba, khẳng định tính đúng đắn của chính sách phát triển cán bộ,
công chức. Quá trình hoạch định chính sách cho ra đời một chính sách công.
Tuy nhiên chính sách đó có thực sự đúng đắn hay không chỉ có thể nhận thức
đầy đủ hơn trong giai đoạn thực thi chính sách. Thực thi chính sách công cung
cấp những bằng chứng thực tiễn rằng mục tiêu chính sách có thích hợp hay
không và các gi i pháp có thực sự phù hợp với vấn đề mà nó hướng tới gi i
quy t hay không. Về phương diện lý thuy t, một chính sách công được ban
hành đã ph i đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn của một chính sách công và
17

chỉ được các chủ thể ban hành thừa nhận, nhưng khi triển khai vào thực tiển
đời sống xã hội, thì tính đúng đắn của chính sách công mới được xã hội và đối
tượng thụ hưởng chính sách khẳng định một cách chắc chắn.
Thứ tư, thực thi giúp cho chính sách phát triển cán bộ, công chức ngày
càng hoàn thiện hơn. Chính sách công được ban hành lần đầu chỉ mang tính
định hướng về mục tiêu và gi i pháp để gi i quy t vấn đề công. Nó sẽ được
cụ thể hóa cho phù hợp với điều kiện cụ thể trong quá trình thực thi của các
cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Căn cứ vào mục tiêu và định hướng
gi i pháp chính sách ban đầu, các cơ quan hành chính nhà nước các cấp theo
thẩm quyền thi t k và ban hành các quy định, chương trình, dự án, các thủ
tục để cụ thể hóa các mục tiêu và gi i pháp cho phù hợp với điều kiện thực thi
chính sách cụ thể. Hơn nữa, thông qua thực thi chính sách công, những người
thực thi đưa ra những đề xuất điều chỉnh chính sách cho phù hợp với thực tiễn
đời sống xã hội và rút ra những bài học kinh nghiệm cho thi t k chính sách
trong thời gian tới. Chính vì vậy, nhiều tác gi cho rằng có mối liên hệ hữu cơ
giữa giai đoạn xây dựng chính sách công và thực thi chính sách công, việc
phân định rạch ròi giữa thực thi chính sách công và xây dựng chính sách công
trước đây đã không còn phù hợp. Nói cách khác, thực thi cung cấp những
bằng chứng thực t để giúp các cơ quan nhà nước hoàn thiện chính sách phát
triển cán bộ, công chức.
1.2.3. Nội dung thực hiện chính sách phát tri n cán bộ, công chức
Việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức dựa theo một số
nội dung sau:
Thứ nhất là thực hiện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Phát triển
cán bộ, công chức là tổng hoà các hoạt động tạo ra sự khác biệt về chất lượng
cán bộ, công chức. Theo đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng được xem là nội
dung quan trọng nhất của chính sách phát triển cán bộ, công chức của quận
18

Thủ Đức. Với logic này, việc thực hiện hoạt động đào tạo, bồi dưỡng được
xem là nội dung quan trọng nhất của quá trình thực hiện chính sách phát triển
cán bộ, công chức ở quận Thủ Đức.
Thứ hai việc thực hiện các hoạt động tinh gi n biên ch . Sự “tinh
nhuệ” của đội ngũ cán bộ, công chức ph i đáp ứng hai yêu cầu vừa có chất
lượng và vừa có số lượng phù hợp mà còn đòi hỏi ph i có được đội ngũ
“tinh”. Quy hoạch, sắp x p và tinh gi n biên ch là một trong những nội dung
quan trọng giúp cho việc thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức
được đ m b o, và đi vào thực t .
1.2.4. Các bước thực hiện chính sách phát tri n cán bộ, công chức
- Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện:
Để thực hiện chính sách phát triển cán bộ, công chức các cơ quan tham
mưu của quận Thủ Đức đều ph i căn cứ vào những văn b n chỉ đạo của cấp
trên bao gồm văn b n của Thành phố Hồ Chí Minh và của Trung ương để xây
dựng k hoạch thực hiện chính sách và xác định được chính xác, cụ thể các
nội dung, chương trình hành động nhằm thực hiện chính sách phát triển cán
bộ, công chức cho phù hợp với tình hình thực t tại địa phương. Để xây dựng
được k hoạch thực hiện chính sách chính xác, có tính kh thi cao đòi hỏi cán
bộ công chức có nhiệm vụ tham mưu, xây dựng k hoạch thực hiện chính
sách ph i hiểu và nắm chắc mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, phạm vi, đối tượng,
qui mô, tầm quan trọng của chính sách phát triển cán bộ, công chức.
- Phổ biến, tuyên truyền thực hiện:
Việc phổ bi n, tuyên truyền thực hiện chính sách phát triển cán bộ,
công chức giúp cho cán bộ, công chức (là đối tượng thụ hưởng trực ti p của
chính sách) hiểu rõ về mục đích, yêu cầu và tính đúng đắn của chính sách để
họ tự giác thực hiện. Đồng thời, việc tuyên truyền, phổ bi n chính sách này
giúp cho cán bộ, công chức có trách nhiệm tổ chức thực thi nhận thức đầy đủ
19