GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN tổ CHỨC THỰC HIỆN hợp ĐỒNG NHẬP KHẨU máy PHOTOCOPY của CÔNG TY sản XUẤT THƯƠNG mại DỊCH vụ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT

BỘ TÀI CHÍNH
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH-MARKETING
KHOA THƢƠNG MẠI

o0o

Sinh viên : NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN
Lớp: 13DTM3

Khóa: 10

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THỰC HIỆN
HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU MÁY PHOTOCOPY CỦA
CÔNG TY SẢN XUẤT THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ
XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT
GIAI ĐOẠN 2017-2020

CHUYÊN NGÀNH: THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TH.S MAI XUÂN ĐÀO
TP. HỒ CHÍ MINH 2017


BỘ TÀI CHÍNH
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH-MARKETING
KHOA THƢƠNG MẠI

o0o

Sinh viên : NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

Lớp: 13DTM3

Khóa: 10

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THỰC HIỆN
HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU MÁY PHOTOCOPY CỦA
CÔNG TY SẢN XUẤT THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ
XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT
GIAI ĐOẠN 2017-2020

TP. HỒ CHÍ MINH 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan: Khóa luận tốt nghiệp này là kết quả nghiên cứu của riêng tác
giả, đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của Ths. Mai Xuân Đào, đảm bảo
tính trung thực về các nội dung của khóa luận và tuân thủ các quy định về trích dẫn,
tài liệu tham khảo. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này.
SV: Nguyễn Thị Mỹ Huyền

i




XÁC NHẬN VÀ NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP

...............................................................................................................

...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
TP.HCM, ngày … tháng … năm …
ĐƠN VỊ THỰC TẬP



NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN

...............................................................................................................
...............................................................................................................

ii


...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

iii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
XÁC NHẬN VÀ NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP................................... ii
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN ................................................. ii
MỤC LỤC

........................................................................................................ iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ viii
DANH MỤC BẢNG – BIỂU ĐỒ- HÌNH ................................................................x
LỜI MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1
CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG

NHẬP KHẨU ..........................................................................................................5
1.1

KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP

KHẨU .....................................................................................................................5
1.1.1

Khái niệm ................................................................................................5

1.1.2

Vai trò .....................................................................................................5

1.2

NỘI DUNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU

HÀNG HÓA ...........................................................................................................7
1.2.1

Xin giấy phép nhập khẩu ........................................................................8

1.2.2

Những công việc thanh toán bƣớc đầu ...................................................9

1.2.3

Thuê phƣơng tiện vận tải ......................................................................14

1.2.4

Mua bảo hiểm cho hàng hóa .................................................................18

1.2.5

Làm thủ tục Hải quan............................................................................20

1.2.6

Nhận hàng .............................................................................................20

1.2.7

Kiểm tra hàng hóa nhập khẩu ...............................................................24

iv


1.2.8

Thanh toán ............................................................................................25

1.2.9

Khiếu nại ...............................................................................................26

1.2.10 Thanh lý hợp đồng ................................................................................26
1.3

NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC THỰC

HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU ....................................................................27
1.3.1

Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp ......................................................27

1.3.2

Các yếu tố bên trong doanh nghiệp ......................................................31

1.4

CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ..............................................................................34

1.4.1

Thời gian thực hiện ...............................................................................34

1.4.2

Chi phí thực hiện...................................................................................35

1.4.3

Lỗi phát sinh .........................................................................................35

1.4.4

Khả năng phòng ngừa rủi ro .................................................................35

1.5

BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP

ĐỒNG NHẬP KHẨU HÀNG HÓA TẠI CÁC CÔNG TY .............................36

1.5.1

Công Ty Cổ phần Tập đoàn Intimex (Intimex Group) .........................36

1.5.2

Công ty TNHH Thanh Phong ...............................................................38

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................40
CHƢƠNG 2

THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP

KHẨU TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT THƢƠNG
MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT ............................41
2.1

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT THƢƠNG

MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT ........................41
2.1.1

Quá trình hình thành và phát triển của công ty.....................................41

2.1.2

Chức năng và nhiệm vụ của công ty .....................................................42

v

2.1.3

Cơ cấu tổ chức ......................................................................................44

2.1.4

Tình hình nhân sự của công ty ..............................................................47

2.1.5

Tình hình hoạt động kinh doanh của công ty trong những năm gần đây
49

2.1.6

Thuận lợi và khó khăn công ty gặp phải trong những năm gần đây ....58

2.1.7

Định hƣớng phát triển của công ty trong thời gian tới .........................59

2.2

CÁC CÔNG VIỆC CẦN LÀM TRONG TỔ CHỨC THỰC HIỆN

HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT THƢƠNG
MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH PHÁT ........................60
2.2.1

Giới thiệu hợp đồng của công ty...........................................................61

2.2.2

Thực trạng tổ chức hợp đồng nhập khẩu tại công ty TNHH SX TM DV

XNK Hoàng Anh Phát ......................................................................................66
2.3

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN

HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU MÁY PHOTOCOPY TẠI CÔNG TY TNHH
SẢN XUẤT THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH
PHÁT ....................................................................................................................79
2.3.1

Các nhân tố bên ngoài công ty ..............................................................79

2.3.2

Các yếu tố bên trong công ty ................................................................82

2.3.3

Đánh giá quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng....................................86

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................92
CHƢƠNG 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN

THIỆN TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY
TNHH SẢN XUẤT THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG
ANH PHÁT GIAI ĐOẠN 2017-2020 ....................................................................93
3.1

CƠ SỞ QUAN ĐIỂM ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP .............................93

vi


3.1.1

Dự báo về diễn biến ngành trong thời gian tới .....................................93

3.1.2

Định hƣớng phát triển của công ty TNHH Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch

Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát trong thời gian tới ................................95
3.2

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP

ĐỒNG NHẬP KHẨU MÁY PHOTOCOPY TẠI CÔNG TY TNHH SẢN
XUẤT THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU HOÀNG ANH
PHÁT GIAI ĐOẠN 2017-2020 ..........................................................................96
3.2.1

Hoàn thiện quy trình thanh toán ...........................................................96

3.2.2

Xây dựng và phát triển bộ phận giao nhận riêng ..................................99

3.2.3

Hoàn thiện quy trình làm thủ tục hải quan điện tử .............................101

3.2.4

Chủ động giành quyền thuê phƣơng tiện vận tải ................................103

3.2.5

Tổ chức đào tạo chuyên sâu và tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ

phận có quan hệ nghiệp vụ trong Công ty ......................................................104
3.3

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ............................................................................106

3.3.1

Kiến nghị với Bộ Thông tin và Truyền thông ....................................107

3.3.2

Kiến nghị với Nhà nƣớc......................................................................109

3.3.3

Kiến nghị với Tổng cục Hải quan .......................................................110

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ......................................................................................112
KẾT LUẬN

......................................................................................................113

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................115
PHỤ LỤC

......................................................................................................116

vii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT

GIẢI THÍCH TIẾNG ANH

GIẢI THÍCH TIẾNG

TẮT

VIỆT

L/C

Letter Of Credit

Thƣ tín dụng

T/T

Telegraphic Transfer

Chuyển tiền bằng điện

M/T

Mail Transfer

Chuyển tiền bằng thƣ

EXW

Ex Works

Giao tại xƣởng

Cost, Insurance and Freight

Giá thành, Bảo hiểm và

CIF

Cƣớc
FOB

Free On Board

Giao hàng trên boong tàu

CFR

Cost and Freight

Tiền hàng và cƣớc phí

B/L

Bill of Lading

Vận đơn

ETA

Estimated Time of Arrival

Dự kiến tàu đên

ETD

Estimated time of departure

Dự kiến tàu khởi hành

VNACCS

Vietnam Automated Cargo And Hệ thống thông quan hàng
Port Consolidated System

hóa tự động

C/O

Certificate of Origin

Giấy chứng nhận xuất xứ

D/O

Delivery Order

Phí lệnh giao hàng

P/L

Packing List

Phiếu đóng gói

C/I

Certificate of Insurance

Giấy chứng nhận bảo hiểm

viii


P/I

Policy of Insurance

Đơn bảo hiểm

FCL

Full Container Load

Nhận nguyên container

LCL

Less Than Container Load

Nhận hàng lẻ

EIR

Equipment Interchange Receipt

Phiếu giao nhận cont

C/Y

Container Yard

Bãi container

ix


DANH MỤC BẢNG – BIỂU ĐỒ- HÌNH

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2. 1: Cơ cấu nhân sự công ty TNHH SX TM DV XNK Hoàng Anh Phát ......47
Bảng 2. 2 Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2014 đến Quý I/2017 ...............50
Bảng 2. 3: Kim ngạch XNK của Công ty giai đoạn 2014- Quý I/2017 ....................52
Bảng 2. 4: Tình hình hoạt động nhập khẩu của công ty theo các mặt hàng .............54
Bảng 2. 5: Tình hình hoạt động nhập khẩu của công ty theo thị trƣờng...................57

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1. 1: Nội dung tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu .....................................7
Sơ đồ 1. 2: Quy trình nghiệp vụ tín dụng chứng từ ..................................................10
Sơ đồ 1. 3: Quy trình thủ tục Hải quan hàng nhập khẩu ...........................................21
Sơ đồ 2. 1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH SX TM DV XNK
Hoàng Anh Phát ........................................................................................................45
Sơ đồ 2. 2: Nội dung tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu tại công ty TNHH sản
xuất thƣơng mại dịch vụ xuất nhập khẩu Hoàng Anh Phát ......................................66

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2. 1 : Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2014 đến Quý I/2017 .........50
Biểu đồ 2. 2: Kim ngạch xuất nhập khẩu giai đoạn 2014 đến Quý I/2017 ...............53

x

xi


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

LỜI MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Xu thế toàn cầu hóa cùng sự phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng của khoa
học công nghệ ngày nay đã kéo theo sự phát triển không ngừng của hoạt động kinh
doanh quốc tế. Hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế theo đó cũng không ngừng
phát triển. Mặc dù trên thế giới các nƣớc đều muốn tăng cƣờng xuất siêu, hạn chế
nhập siêu, nhƣng hoạt động nhập khẩu vẫn là một vấn đề tất yếu và không thể thiếu
đối với mỗi quốc gia. Ở cấp độ doanh nghiệp thì hoạt động nhập khẩu có ý nghĩa
quan trọng, bởi nó giúp doanh nghiệp có nguồn hàng để bán, bổ sung và đa dạng
hóa những mặt hàng mà doanh nghiệp muốn kinh doanh nhƣng trong nƣớc chƣa có
điều kiện để sản xuất.
Để tồn tại và phát triển trong môi trƣờng cạnh tranh năng động hiện nay, mỗi
doanh nghiệp ở Việt Nam phải tích cực trong việc nghiên cứu và cải thiện chất
lƣợng hàng hóa cũng nhƣ làm phong phú, đa dạng chủng loại sản phẩm mà họ cung
cấp nhằm duy trì và chiếm đƣợc thị phần cao hơn trong lĩnh vực hoạt động của
mình. Hoạt động nhập khẩu sản phẩm từ nƣớc ngoài và bán lại cho thị trƣờng trong
nƣớc là một trong các biện pháp giúp cho công ty có thể đạt đƣợc các mục tiêu đó.
Nhu cầu sử dụng những thiết bị máy móc văn phòng không ngừng gia tăng nhƣng
khả năng của các nhà sản xuất trong nƣớc lại chƣa đủ để đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của khách hàng. Phát hiện ra nhu cầu này, Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại
Dịch Vụ Xuất nhập Khẩu Hoàng Anh Phát đã và đang liên tục thực hiện đẩy mạnh
hoạt động nhập khẩu các loại máy móc, dụng cụ, trang thiết bị nƣớc ngoài, nổi bật

là mặt hàng máy photocopy để nhằm đáp ứng nhu cầu trong nƣớc.
Tuy nhiên trong thực tế, quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu còn
nhiều vƣớng mắc và khó khăn dẫn tới tốn kém khá nhiều chi phí và thời gian thực
hiện, công ty đôi lúc vẫn phải chịu những tổn thất đôi khi là rất nặng nề do hậu quả
của những lần thực hiện hợp đồng gặp phải rủi ro gây ra. Cụ thể, trong quá trình
nhận hàng và tiến hành làm thủ tục Hải quan còn mất nhiều thời gian, thƣờng xuyên

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

1

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

gặp phải những lỗi sơ sót về chứng từ nhận hàng khiến cho việc nhận hàng bị chậm
trễ, ảnh hƣởng tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Mặc dù ra một số biện
pháp đề phòng cũng đã đƣợc đƣa và đã đạt đƣợc những kết quả nhất định, nhƣng
vẫn tồn tại những vấn đề bất cập. Thông qua đề tài “Giải pháp hoàn thiện tổ chức
thực hiện hợp đồng nhập khẩu máy photocopy của công ty Sản Xuất Thƣơng
Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát giai đoạn 2017-2020”, tác giả
muốn làm rõ về quy trình nhập khẩu hàng hóa, từ đó đánh giá và so sánh quá trình
tổ chức thực hiện hợp đồng trên thực tế với lý thuyết đã đƣợc học cũng nhƣ đề ra
giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động nhập khẩu của công ty và góp phần vào sự
phát triển công ty trong thời gian sắp tới.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
-

Thứ nhất, đánh giá những kết quả đạt đƣợc, bên cạnh những tồn tại, hạn chế

và nguyên nhân về thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu của Công Ty
Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát.
-

Thứ hai, đánh giá những điểm tiêu cực, tích cực và các biện pháp nhằm hạn

chế đến mức thấp nhất, những vƣớng mắc, sự cố đáng tiếc trong quá trình tổ chức
thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
-

Thứ ba, đề xuất các giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong tổ chức

thực hiện hợp đồng nhập khẩu tại Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất
Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát.
3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng
nhập khẩu tại Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng
Anh Phát.
Phạm vi nghiên cứu về nội dung đó là lý thuyết về tổ chức thực hiện hợp
đồng nhập khẩu của Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

2

LỚP: 13DTM3

GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Hoàng Anh Phát, các chỉ tiêu đánh giá về thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng
nhập khẩu của doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hƣởng.
Phạm vi nghiên cứu về không gian đó là Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại
Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát.
Phạm vi nghiên cứu về thời gian đó là thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng
nhập khẩu của Công Ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng
Anh Phát trong những năm gần đây cho đến năm 2020.
4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu đƣợc tác giả sử dụng là phƣơng pháp
nghiên cứu định tính, cụ thể tác giả sử dụng các kỹ thuật sau:
 Các kỹ thuật thống kê, phân tích, tổng hợp chủ yếu đƣợc sử dụng để tổng kết
lý thuyết, phân tích thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu; phân
tích thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu tại Công Ty Sản Xuất
Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát; tổng hợp các kết
quả nghiên cứu, nhận định của các tổ chức kinh tế, khoa học- công nghệ; các
chuyên gia kinh tế về tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
 Các kỹ thuật: thảo luận nhóm tập trung, lấy ý kiến chuyên gia đƣợc sử dụng
để đánh giá những kết quả đạt đƣợc, bên cạnh những tồn tại, hạn chế và
nguyên nhân đƣợc nhận diện từ thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập
khẩu tại công ty; đánh giá về những điểm tích cực, tiêu cực và biện pháp hạn
chế rủi ro trong tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu, từ đó đề ra các giải
pháp tối ƣu giúp ích cho công ty.
5. KẾT CẤU CHUYÊN ĐỀ
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu hàng hóa.
Chương 2: Thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu máy photocopy tại

công ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu Hoàng Anh Phát.

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

3

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức thực hiện hợp đồng nhập
khẩu máy photocopy tại công ty Sản Xuất Thƣơng Mại Dịch Vụ Xuất Nhập Khẩu
Hoàng Anh Phát.

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

4

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG
NHẬP KHẨU

1.1 KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU
1.1.1

Khái niệm

Theo công ƣớc Viên 1980 thì hợp đồng xuất nhập khẩu còn gọi là hợp đồng
mua bán ngoại thƣơng hợp đồng là sự thoả thuận giữa các đƣơng sự có trụ sở kinh
doanh ở các nƣớc khác nhau, theo đó một bên gọi là bên xuất khẩu (bên bán) có
nghĩa vụ chuyển giao quyền sở hữu và các chứng từ có liên quan cho một bên khác
gọi là bên nhập khẩu (bên mua). Một tài sản nhất định, gọi là hàng hoá. Bên nhập
khẩu có nghĩa vụ nhận hàng và thanh toán tiền hàng.
Hiện chƣa có khái niệm cụ thể nào về tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu
nhƣng theo kiến thức thực tế trong quá trình thực tập của tác giả, thì có thể định
nghĩa tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu nhƣ sau:
Tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu là tổng thể các hoạt động từ khâu tìm
kiếm đối tác, đàm phán kí kết hợp đồng cho đến khâu nhận hàng, thanh toán và
thanh lý hợp đồng. Các công việc trong hoạt động tổ chức thực hiện hợp đồng cần
có sự phối hợp hiệu quả giữa các khâu để tránh nhầm lẫn trong giao dịch cũng nhƣ
các chứng từ cần thiết để nhận hàng hay thanh toán.
1.1.2

Vai trò

Các hoạt động trên làm cho quy trình nhập khẩu hàng hóa trở nên phức tạp
và tốn nhiều chi phí. Từ đó ảnh hƣởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Việc không ngừng hoàn thiện hoạt động tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu ở
các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu là rất cần thiết và có những vai trò
quan trọng sau:
Thứ nhất, giúp rút ngắn thời gian hoàn thành các thủ tục cần thiết để nhận
hàng: Trong quá trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu, thủ tục nhập khẩu là điều

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

5

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

không thể tránh khỏi. Quy trình cụ thể và linh hoạt sẽ giúp công ty thực hiện thủ tục
nhanh chóng và hiệu quả, tiết kiệm đƣợc chi phí và thời gian cho nhà nhập khẩu.
Thứ hai, giúp doanh nghiệp nhận hàng đúng tiến độ và loại trừ đƣợc các rủi
ro phát sinh trong giao dịch nhập khẩu hàng hóa: để thuận lợi cho vấn đề quản lý
nhà nƣớc về nhập khẩu đòi hỏi các doanh nghiệp phải có quy trình tổ chức thực
hiện hợp đồng nhập khẩu rõ ràng, đội ngũ cán bộ nhập khẩu tinh thông nghiệp vụ,
sẵn sàng đối phó và giải quyết tốt mọi thủ tục cũng nhƣ các tình huống phát sinh
trong quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
Hàng hóa nhập khẩu đúng thời gian quy định sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo
quá trình sản xuất kinh doanh, hoàn thành công việc đúng nhƣ tiến độ dự kiến. Hơn
thế nữa, do có sự chuẩn bị, am hiểu kĩ lƣỡng về quy trình nhập khẩu hàng hóa và dự
trù những rủi ro có thể xảy ra nên doanh nghiệp sẽ tìm kiếm những giải pháp thích
hợp nhằm hạn chế rủi ro có thể phát sinh.
Thứ ba, hiện nay Việt Nam cũng nhƣ các nƣớc đang phát triển khác khi nhập
khẩu hàng hoá của các nƣớc công nghiệp phát triển thƣờng bị thua thiệt và bị chèn
ép vì nhiều lí do. Một trong những lí do chủ yếu là nghiệp vụ xuất nhập khẩu của
các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu kém, các khâu trong tổ chức hoạt động nhập
khẩu nhƣ: đàm phán, kí kết, đặc biệt là tổ chức thực hiện hợp đồng ngoại thƣơng

còn chƣa tốt, xảy ra nhiều chỗ sơ hở để đối tác lợi dụng chèn ép gây bất lợi và thiệt
hại rất nhiều cho chúng ta.
Thứ tư, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế của hoạt động nhập khẩu cũng nhƣ
nhằm phát triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại của nƣớc ta, đặc biệt chú trọng
về mảng xuất nhập khẩu thì tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu đƣợc xem nhƣ là
một trong những khâu quan trọng nhất trong quá trình thực hiện nhập khẩu của một
doanh nghiệp. Chính vì vậy, hoàn thiện việc tổ chức hợp đồng cũng chính là một
đòi hỏi tất yếu khách quan đối với tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập
khẩu để nâng cao hiệu quả của hoạt động nhập khẩu cũng nhƣ hiệu quả kinh doanh
của doanh nghiệp.

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

6

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Nhƣ vậy tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu có vai trò vô cùng quan
trọng đối với những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Thực
hiện tổ chức hợp đồng có hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp không những tiết kiệm
đƣợc chi phí, thời gian mà còn tạo đƣợc hình ảnh chuyên nghiệp đối với đối tác
trong và ngoài nƣớc, góp phần làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp và giúp doanh
nghiệp phát triển hơn nữa trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu. Điều này đòi
hỏi các doanh nghiệp phải cố gắng nỗ lực hoàn thiện từng khâu trong quy trình tổ
chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu của mình.

1.2 NỘI DUNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU HÀNG
HÓA
Sau khi hợp đồng nhập khẩu đƣợc ký kết, đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu
với tƣ cách là một bên ký hợp đồng, phải tổ chức thực hiện hợp đồng đó. Đây là
một chuỗi các công việc phức tạp và mang tính chất tự nguyện cao, đòi hỏi ngƣời
làm công tác này phải đầy đủ kỹ năng, nghiệp vụ thƣơng mại quốc tế. Việc thực
hiện này đòi hỏi phải tuân thủ luật pháp quốc gia, quốc tế và giữ chữ tín cho đơn vị
mình. Đồng thời đòi hỏi phải cố gắng tiết kiệm các chi phí lƣu thông, nâng cao
doanh lợi và hiệu quả công việc. Để tổ chức thực hiện một hợp đồng nhập khẩu, sau
khi nghiên cứu thị trƣờng, tìm kiếm đối tác và đàm phán kí kết hợp đồng, nhà nhập
khẩu lần lƣợt thực hiện các bƣớc theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 1. 1: Nội dung tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

7

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Xin giấy
phép nhập
khẩu
(nếu có)

Chuẩn bị

những công
việc thanh
toán bƣớc
đầu

Thuê
phƣơng tiện
vận tải

Mua bảo
hiểm hàng
hóa

Làm thủ
tục thanh
toán

Kiểm tra
hàng nhập
khẩu

Nhận hàng

Làm thủ
tục hải
quan

Khiếu nại
(Nếu có)

Thanh lý
hợp đồng

Để nắm rõ hơn về nội dung những khâu cụ thể trong tổ chức thực hiện hợp
đồng nhập khẩu. Tác giả xin phân tích cụ thể những công việc cần làm cũng nhƣ
những phát sinh có thể xảy ra trong từng khâu cụ thể:
1.2.1

Xin giấy phép nhập khẩu

Giấy phép nhập khẩu là vấn đề quan trọng đầu tiên về mặt pháp lý để tiến
hành các khâu khác trong quá trình nhập khẩu hàng hóa. Tùy thuộc điều kiện đƣợc
ghi trong hợp đồng, trách nhiệm xin giấy phép nhập khẩu có thể thuộc về bên mua
hoặc bên bán và tùy từng mặt hàng cụ thể mà từng quốc gia có các quy định về giấy
phép nhập khẩu khác nhau. Theo quy tắc, muốn đƣợc cấp giấy phép nhập khẩu, nhà
kinh doanh nhập khẩu phải làm theo mẫu in sẵn đính kèm với bản sao hợp đồng
nhập khẩu và bản sao của thƣ tín dụng L/C (nếu có); một phiếu hạn ngạch (nếu mặt
hàng nhập khẩu thuộc diện quản lý bằng hạn ngạch) hoặc bản trích sao kế hoạch
nhập khẩu đã đƣợc đăng ký và gửi đến bộ phận cấp giấy phép của Bộ Công
Thƣơng.
Tuy nhiên, trƣớc khi thực hiện nhập khẩu một mặt hàng nào đó cần nghiên
cứu xem mặt hàng này có nằm trong danh mục 11 hàng hóa cấm nhập khẩu hay
không. Ngoài ra, nhà nhập khẩu cần lƣu ý một số hàng hóa yêu cầu phải có giấy
phép nhập khẩu thì mới có thể tiến hành nhập khẩu đƣợc. Để nắm vững các thông

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

8

LỚP: 13DTM3

GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

tin này, nhà nhập khẩu có thể tra cứu danh mục những quy định chung về hàng hóa
cấm nhập khẩu; ban hành kèm nghị định 187/2013/NĐ-CP. Ngoài ra, doanh nghiệp
phải xin giấy phép của các cơ quan chuyên ngành nếu hàng hóa nhập khẩu thuộc
diện quản lý của bộ, cơ quan chuyên ngành theo quy định của chính phủ. Việc nắm
rõ cụ thể quy định của Pháp luật của Nhà nƣớc sẽ giúp Doanh nghiệp loại trừ đƣợc
những sai sót trong bƣớc đầu của tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
1.2.2

Những công việc thanh toán bƣớc đầu

Tùy vào điều kiện thanh toán đƣợc quy định trong hợp đồng mà nhà nhập
khẩu thực hiện các công việc thanh toán bƣớc đầu khác nhau. Doanh nghiệp xuất
nhập khẩu sẽ đàm phán với đối tác để lựa chọn phƣơng thức thanh toán phù hợp
nhất và mang lại lợi ích cho cả đôi bên. Tuy nhiên, thông thƣờng có 5 phƣơng thức
chính đƣợc sử dụng trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là:
1.2.2.1

Phương thức tín dụng chứng từ (Letter Credit)

Khái niệm
Phƣơng thức tín dụng chứng từ (Letter of Credit) là một sự thỏa thuận trong
đó một ngân hàng (ngân hàng mở thƣ tín dụng) theo yêu cầu của một khách hàng
(ngƣời xin mở tín dụng) cam kết sẽ trả tiền cho ngƣời thứ ba (ngƣời hƣởng lợi số
tiền của thƣ tín dụng) hoặc chấp nhận hối phiếu do ngƣời thứ ba phát hành trong

phạm vinsoos tiền đó, khi ngƣời thứ ba này xuất trình cho Ngân hàng bộ chứng từ
thanh toán phù hợp với quy định đề ra trong thƣ tín dụng1.
Thời gian mở L/C: Thông thƣờng thì L/C đƣợc mở trƣớc thời hạn giao hàng
khoàng từ 20-25 ngày nếu nhƣ hợp đồng không quy định cụ thể. Nhƣng để
hợp đồng đƣợc chặt chẽ thì trong hợp đồng ngƣời ta thƣờng quy định cụ thể
ngày mở L/C.
Cách thức mở L/C tại Việt Nam: Để mở L/C doanh nghiệp xuất nhập khẩu
(XNK) phải tiến hành các công việc sau:

1

Đoàn Thị Hồng Vân. (2010). Quản trị xuất nhập khẩu (Tr 130-131). Nhà xuất bản Lao Động- Xã Hội

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

9

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

 Nộp hồ sơ và lập đơn xin mở L/C.
 Ký quỹ để mở tài khoản thƣ tín dụng.
 Thanh toán phí mở L/C.
Quy trình nghiệp vụ tín dụng chứng từ đƣợc thể hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 1. 2: Quy trình nghiệp vụ tín dụng chứng từ

(2)
NGÂN HÀNG

(5)

NGÂN HÀNG MỞ
L/C

THÔNG BÁO
(6)
(3)

(5)

(6)

NGƢỜI BÁN (NHÀ

(8)
(4)

(7)

(1)

NGƢỜI MUA (NHÀ

NHẬP KHẨU)

XUẤT KHẨU)

(Nguồn: Phòng Thanh toán quốc tế ngân hàng CP-TM An
Bình)
Diễn giải sơ đồ:
(1) Nhà nhập khẩu làm đơn yêu cầu Ngân hàng mở L/C
(2) Theo đơn xin mở L/C ngân hàng phục vụ nhà nhập khẩu mở L/C tại ngân hàng
thông báo
(3) Ngân hàng thông báo nhận đƣợc L/C, xác thực L/C và thông báo L/C cho nhà
ngƣời xuất khẩu
(4) Nhà xuất khẩu chấp thuận L/C và giao hàng cho nhà nhập khẩu
(5) Ngân hàng thông báo trả tiền cho nhà xuất khẩu
(6) Ngân hàng thông báo nhập bộ chứng từ, kiểm tra chứng từ, nếu phù hợp thì
thanh toán cho nhà xuất khẩu

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

10

LỚP: 13DTM3


GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

(7) Nhà nhập khẩu nhận đƣợc bộ chứng từ, kiểm tra chứng từ
(8) Ngân hàng mở L/C thông báo cho nhà nhập khẩu đã thanh toán cho nhà xuất
khẩu, đồng thời yêu cầu nhà nhập khẩu hoàn lại số tiền đã thanh toán để nhận lại
chứng từ.
Trong phƣơng thức thanh toán tín dụng chứng từ, trách nhiệm thanh toán đƣợc

chuyển từ nhà nhập khẩu sang ngân hàng của nhà nhập khẩu, do đó bảo đảm nhà
xuất khẩu giao hàng và nhận tiền hàng một cách an toàn và nhanh chóng, nhà nhập
khẩu nhận đƣợc hóa đơn vận chuyển hàng hóa đúng với tiến độ. Vì vậy, ở một mức
độ nhất điịnh, L/C là phƣơng thức thanh toán cân bằng đƣợc lợi ích của hai bên và
hạn chế thấp nhất rủi ro phát sinh trong hoạt động thanh toán tại doanh nghiệp.
1.2.2.2

Phương thức chuyển tiền (Remittant)

Khái niệm
Là phƣơng thức thanh toán trong đó ngƣời nhập khẩu yêu cầu ngân hàng của
mình chuyển một số tiền nhất định cho ngƣời xuất khẩu tại một địa điểm nhất định.
Ngân hàng chuyển tiền phải thông qua đại lý của mình ở nƣớc ngƣời hƣởng lợi để
thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền
Phân loại
 Căn cứ vào hình thức chuyển tiền:
 Chuyển bằng điện (Telegraphic Transfer - T/T): chuyển tiền bằng điện tốc độ
nhanh nhƣng chi phí cao. Ngày nay, khi tham gia mạng SWIFT thì hầu hết
các nghiệp vụ chuyển tiền đƣợc thực hiện trên mạng SWIFT.
 Chuyển bằng thƣ (Mail Transfer - M/T): chi phí thấp hơn chuyển tiền bằng
điện nhƣng tốc độ chậm hơn.
 Căn cứ vào thời gian chuyển tiền:
 Chuyển tiền trả trƣớc: Thực hiện chuyển tiền trƣớc khi giao hàng trong
trƣờng hợp ngƣời mua ứng trƣớc một phần hoặc toàn phần tiền hàng cho

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

11

LỚP: 13DTM3

GVHD: THS. MAI XUÂN ĐÀO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ngƣời bán. Khoản tiền này thực chất là một khoản tín dụng do ngƣời mua cấp
cho ngƣời bán, hay cũng có thể coi là một khoản tiền đặt cọc để tạo sự yên
tâm cho bên bán giao hàng đồng thời ràng buộc ngƣời mua phải nhận hàng.
 Chuyển tiền trả sau: Sau khi kiểm tra bộ chứng từ hợp lệ, nhà nhập khẩu viết
lệnh chuyển tiền gửi đến ngân hàng của mình yêu cầu thực hiện thanh toán
cho nhà xuất khẩu. Ngân hàng kiểm tra các thông tin trong hồ sơ đề nghị
chuyển tiền của nhà nhập khẩu và trích từ tài khoản ngoại tệ của nhà nhập
khẩu để thanh toán. Sau khi thanh toán xong, ngân hàng gửi thông báo về
cho nhà nhập khẩu. Quá trình thanh toán hoàn tất.
Phƣơng thức này thƣờng không đƣợc áp dụng trong thanh toán hàng xuất
khẩu với nƣớc ngoài vì dễ bị ngƣời mua chiếm dụng vốn. Ngƣời ta thƣờng dùng nó
khi thanh toán trong lĩnh vực phi mậu dịch và thanh toán các chi phí có liên quan
đến xuất nhập khẩu hàng hóa, trong trƣờng hợp chuyển vốn ra bên ngoài để đầu tƣ
hoặc chi tiêu phi mậu dịch, chuyển kiều hối.
1.2.2.3

Phương thức ghi sổ (Open Acoount)

Là phƣơng thức thanh toán mà ngƣời bán mở một tài khoản (hoặc một quyển
sổ) để ghi nợ ngƣời mua sau khi ngƣời bán đã hoàn thành giao hàng hoá hay dịch
vụ, đến từng định kỳ (tháng, quý, nửa năm) ngƣời mua trả tiền cho ngƣời bán.
Đặc điểm của phƣơng thức này là một phƣơng thức thanh toán không có sự
tham gia của Ngân hàng với chức năng là ngƣời mở tài khoản và thực thi thanh
toán, chỉ có ngƣời mua và ngƣời bán. Nếu ngƣời mua mở tài khoản để ghi thì tài

khoản ấy chỉ là tài khoản theo dõi, không có giá trị quyết toán giữa hai bên. Phƣơng
thức này thƣờng đƣợc áp dụng trong nghiệp vụ gia công hay nghiệp vụ buôn bán
đối lƣu hàng đổi hàng. Phƣơng thức này đòi hỏi sự tin cậy cao của ngƣời xuất khẩu
đối với nhập khẩu.
1.2.2.4

Phương thức giao chứng từ nhận tiền (Cash Against

Document)

SV: NGUYỄN THỊ MỸ HUYỀN

12

LỚP: 13DTM3