Kháng nghị phúc thẩm theo pháp luật tố tụng hình sự việt nam từ thực tiễn tỉnh đồng nai ( Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Võ Ngọc Khánh Linh

KHÁNG NGHỊ PHÚC THẨM THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG
HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐỒNG NAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

H NỘI - 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Võ Ngọc Khánh Linh

KHÁNG NGHỊ PHÚC THẨM THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG
HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN TỈNH ĐỒNG NAI

Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụn

n sự

Mã số: 8.38.01.04

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. PHÙNG THẾ VẮC

H NỘI - 2018


L I CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là côn tr n n iên cứu của riên tôi, c ưa
được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn
trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực.
Hà Nội, Ngày 20 tháng 03 năm 2018
Ngƣời cam đoan

Võ Ngọc Khánh Linh


L I CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt bài luận văn n iên cứu với đề tài: “Kháng nghị phúc
thẩm theo pháp luật Tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Đồng Nai”
cùng với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến
PGS.TS. Phùng Thế Vắc đã tận t n

ướng dẫn, iúp đỡ em oàn t àn đề tài

luận văn tốt nghiệp.
Đồng thời, Em cũn xin cảm ơn các T ầy cô giáo phụ trách giảng dạy
chuyên ngành Luật Hình Sự và Tố Tụng Hình Sự, Học viện Khoa học – xã hội
Việt Nam. Lãn đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉn Đồng Nai, các Anh chị đồng
nghiệp, ia đ n và các bạn đã tận t n

iúp đỡ, chỉ bảo, đón

óp ý kiến quý

báu, tạo điều kiện thuận lợi c o Em oàn t àn đề tài luận văn này.
Hà Nội, ngày tháng

năm 2018

Tác giả luận văn

Võ Ngọc Khánh Linh


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ KHÁNG
NGHỊ PHÚC THẨM HÌNH SỰ .................................................................... 5
1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của kháng nghị phúc thẩm hình sự........... 5
1.2 Các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về kháng nghị phúc thẩm
qua các thời kỳ và hiện hành ....................................................................... 13
1.3

ột số điểm mới quy địn về k án n ị p úc t ẩm của ộ luật TTHS

năm 2015 so với ộ luật TTHS năm 2003. ............................................... 28
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KHÁNG NGHỊ PHÚC THẨM
HÌNH SỰ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NH N D N HAI CẤP TỈNH ĐỒNG
NAI.................................................................................................................. 35
2.1 Tình hình giải quyết các vụ án hình sự có kháng nghị phúc thẩm ....... 35

2.2 Những kết quả đạt được trong công tác KNPT các vụ án hình sự của
V SN

ai cấp tỉn Đồng Nai................................................................... 36

2.3. Những tồn tại, hạn chế trong công tác kháng nghị phúc thẩm hình sự
của Viện kiểm sát n ân dân ai cấp tỉn Đồng Nai và nguyên nhân của
những tồn tại, hạn chế ................................................................................. 46
Chƣơng 3: NHỮNG GIẢI PHÁP NH M N NG CAO CHẤT LƢ NG
HIỆU QUẢ KHÁNG NGHỊ PHÚC THẨM HÌNH SỰ ............................. 58
3.1. Những giải pháp nhằm tăn cường triển khai việc áp dụng các quy
định của pháp luật Tố tụng hình sự về kháng nghị phúc thẩm. .................. 58
3.2 Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả kháng nghị phúc
thẩm ............................................................................................................. 60
K T LUẬN .................................................................................................... 70
DANH MỤC T I LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VI T TẮT

BLTTHS

: ộ luật Tố tụn

n sự

BLHS

: ộ luật H n sự

CSĐT

: Cản sát điều tra

KNPT

:

TAND

: T a án n ân dân

KSND

: iểm sát n ân dân

VKS

: Viện kiểm sát

XXST

: X t x sơ t ẩm

án n ị p úc t ẩm


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

T eo Điều 107 Hiến p áp năm 2013 và
Viện kiểm sát n ân dân năm 2014 t

oản 1, Điều 2 Luật Tổ chức

Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) thực

hành quyền công tố, kiểm sát hoạt độn tư p áp của nước Cộng hòa xã hội
chủ n ĩa Việt Nam; VKSND có nhiệm vụ bảo vệ Hiếp pháp và pháp luật,
bảo vệ quyền con n ười, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ n ĩa, bảo
vệ lợi ích của N à nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp
phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Với vị trí và vai trò của mình, VKSND tiến hành các hoạt động tố tụng
xuyên suốt ngay từ quá trình nhận thông tin tố giác tội phạm c o đến khi bản
án, quyết địn được thi hành. Chức năn t ực hành quyền công tố của VKS
thể hiện thông qua việc VKS s dụng tổng hợp các quyền năn p áp lý để
truy cứu trách nhiệm hình sự đối với n ười phạm tội tron các iai đoạn điều
tra, truy tố, xét x . Bên cạn đó, V SN

c n t ực hiện chức năn

iám sát

hoạt động xét x của T a án. Để đảm bảo việc pháp luật được thực hiện
n iêm min , đún đắn, trong trường hợp việc xét x của Tòa án vi phạm
nghiêm trọn các quy định của luật hình sự (LHS) hay tố tụng hình sự
(TTHS), hoặc sau phiên tòa xét x sơ t ẩm (PTXXST) mà phát hiện thấy quá
trình tố tụng từ khi khởi tố vụ án hình sự đến truy tố, xét x có vi phạm pháp
luật, cả về hình thức và nội dung thì VKS cùng cấp hoặc VKS cấp trên trực
tiếp s dụng quyền KNPT để yêu cầu Tòa án cấp trên xét x lại vụ án theo

trình tự phúc thẩm nhằm s a chữa, khắc phục các sai lầm của tòa án cấp sơ
thẩm khi ra các bản án hoặc quyết địn đó. Tron rất nhiều hoạt động của
ngành kiểm sát, kháng nghị là một trong những hoạt động quan trọng nhằm
thực hiện chức năn của ngành.
Nhữn năm qua, t ực tiễn hoạt động KNPT của ngành Kiểm sát tỉnh

1


Đồn Nai, đã có n ững chuyển biến nhất định. Chất lượng kháng nghị được
từn bước nâng lên và cải thiện không ngừng. Bên cạnh những kết quả đạt
được, công tác KNPT trên địa bàn tỉn Đồn Nai còn không ít bất cập về mặt
khách quan và chủ quan, cần phải nhanh chóng loại bỏ. Tron k i đó, c ưa có
một công trình nghiên cứu về vấn đề này thông qua thực tiễn công tác KNPT
ở VKSND ai cấp tỉn Đồng Nai.
Với mong muốn từ quá trình nghiên cứu lý luận cũn n ư t ực tiễn về
KNPT hình sự nói chung và KNPT hình sự từ thực tiễn tỉn Đồng Nai nói
riên , qua đó, t m ra nguyên nhân và kiến nghị nâng cao chất lượng kháng
nghị phúc thẩm thời gian tới, tác giả lựa chọn đề tài: "Kháng nghị phúc thẩm
theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Đồng Nai" làm luận
văn t ạc sỹ luật học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Đã có một số công trình nghiên cứu, bài viết liên quan đến vấn đề
KNPT của VKSND theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam, cụ thể các công
tr n n ư: Bình luận khoa học ộ luật TTHS tác giả GS. TS Võ Khánh Vinh
(2004), Nxb. Công an nhân dân; Giáo tr n Luật tố tụn

n sự Việt Nam

(2005), trườn Đại ọc Luật Hà Nội, Nxb. Côn an n ân dân; Hay bài viết

của tác giả Trần Côn P àn “Cần nhận thức thống nhất một số quy định của
Bộ luật TTHS năm 2003 về thủ tục xét x phúc thẩm và KNPT”. Tạp chí
Kiểm sát số 8 (4-2007), tr.14; một số bài viết của các tác giả T .sĩ, luật sư
Đin Văn Quế (2011), Một số vấn đề về kháng nghị theo thủ tục Phúc thẩm
vụ án hình sự, T a án n ân dân, Đin Văn Quế 1998 , T ủ tục p úc t ẩm
tron tố tụn

n sự Việt Nam, Nxb C n trị quốc ia, Hà Nội; Lê Thành

ươn (2014) Một số vấn đề

uận và thự tiễn về háng nghị ph

thẩm

h nh sự, Viện kiểm sát n ân dân tối cao; và một số bài viết của một số tác iả
đăn trên các tran t ôn tin điện từ Viện kiệm sát tại các địa p ươn …

2


Có t ể nói n ữn bài viết, côn tr n n iên cứu đã có sự p ân t c , đán

iá

ở n ữn p ươn diện k ác n au, man t n k ái quát cao, t ườn tập trun
iải quyết một số vấn đề n ất địn n ưn c ưa có bài viết nào đi sâu n hiên
cứu c ế địn KNPT cả ở p ươn diện lý luận và t ực tiễn côn tác KNPT
n sự của VKSND ai cấp tỉn Đồn Nai, lý iải n ữn yếu tố ản

ưởn

ay đưa n ữn đề xuất kiến n ị n ằm k ắc p ục, nân cao ơn nữa c ất
lượn KNPT

n sự của VKSND ai cấp tỉn Đồn Nai.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Từ n ữn kết quả n

iên cứu của các côn tr n k oa ọc có liên quan

đến đề tài, luận văn đã kế t ừa một các có c ọn lọc n ữn

ạt n ân ợp lý

để óp p ần làm sâu sắc t êm n ữn vấn đề lý luận và t ực tiễn về KNPT
n sự, từ đó làm cơ sở p ân t c , đán

iá toàn diện t ực tiễn công tác

k án n ị p úc t ẩm, c ỉ ra được n ữn tồn tại, ạn c ế và đề xuất n ữn
iải p áp, kiến n ị n ằm t ực iện tốt ơn k âu côn tác KNPT của VKS.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đ c n iên cứu trên, luận văn tập trun vào việc t ực
iện các n iệm vụ c n n ư làm rõ n ữn cơ sở lý luận về KNPT

n sự

n ư k ái niệm, đặc điểm, vai tr , t ẩm quyền, tr n tự t ủ tục, ậu quả p áp
lý của việc KNPT; p ân t c các quy địn của p áp luật TTHS quy địn về
KNPT; đán

iá toàn diện oạt độn KNPT

n sự của VKSND ai cấp tỉn

Đồn Nai trong 05 năm từ năm 2013 đến năm 2017, nêu ra n ữn kết quả đã
đạt được, đồn t ời c ỉ rõ n ữn

ạn c ế, tồn tại và đề xuất n ữn kiến n ị,

iải p áp nân cao c ất lượn , iệu quả côn tác KNPT

n sự.

4. Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu
Về đối tượn n iên cứu, luận văn đi vào n iên cứu n iệm vụ, quyền
ạn của VKS tron việc KNPT

n sự với p ạm vi dừn lại ở một số vấn đề

3


lý luận và t ực tiễn tron côn tác KNPT

n sự của VKSND ai cấp tỉn

Đồn Nai tron k oản t ời ian từ năm 2013 đến năm 2017.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Việc n iên cứu luận văn được t ực iện dưa trên cơ sở nền tản C ủ
n ĩa

ác – Lê nin về n à nước, p áp luật, đườn lối c ủ trươn c n sác

p áp luật của Đản và N à nước Cộn
quyền con n ười, quyền và lợi c

a xã ội c ủ n

ĩa Việt Nam về

ợp p áp của côn dân t ôn qua các

p ươn p áp n iên cứu n ư phân tíc , đán

iá tổn

ợp, t ống kê, so

sán …
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn sẽ đi vào n iên cứu các cơ sở lý luận về KNPT
VKSND, đồn t ời qua đó p ân t c đán

n sự của

iá về t ực trạn côn tác KNPT

n sự của VKSND ai cấp tỉn Đồn Nai, đưa ra n ữn kết quả đã đạt
được, c ỉ rõ n ữn mặt c n tồn tại ạn c ế. Qua việc n iên cứu cơ sở lý luận
và đán

iá t ực tiễn, luận văn mạn dạn đưa ra các đề xuất, kiến n ị n ằm

óp p ần nân cao ơn nữa c ất lượn và iệu quả côn tác KNPT của
N àn kiểm sát nói c un và của VKSND ai cấp tỉn Đồn Nai nói riêng.
ột điểm mới k ác, Luận văn sẽ có sự so sán , đán
mới của

ộ luật tố tụn

k án n ị p úc t ẩm

iá các quy địn

n sự quy địn về n ữn nội dun của oạt độn
n sự.

7. Cơ cấu của luận văn
C ươn 1: N ữn vấn đề c un về k án n ị p úc t ẩm
C ươn 2: T ực trạn côn tác k án n ị p úc t ẩm

n sự

n sự của Viện

kiểm sát n ân dân ai cấp tỉn Đồn Nai

C ươn 3: N ữn
quả k án n ị p úc t ẩm

iải p áp, kiến n ị n ằm nân cao c ất lượn , iệu
n sự

4


Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN V PHÁP LUẬT VỀ KHÁNG NGHỊ
PHÚC THẨM HÌNH SỰ
1.1 Khái niệm đặc điểm, vai trò của kháng nghị phúc thẩm hình
sự
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm của kháng nghị phúc thẩm hình sự
T eo quy định tại Điều 5, Luật tổ chức VKSND được Quốc hội thông
qua n ày 24/11/2014 quy định: “Trong trường hợp hành vi, bản án, quyết
định của ơ quan, á nhân ó thẩm quyền trong hoạt động tư pháp ó vi phạm
pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm quyền on người, quyền công dân, lợi ích
của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì Viện kiểm
sát nhân dân phải kháng nghị. Cơ quan, người có thẩm quyền phải giải quyết
kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân theo quy định của pháp luật”. N ư
vậy kháng nghị là nhiệm vụ quan trọng mà Viện kiểm sát phải thực hiện khi
thực hiện chức năn , nhiệm vụ quyền ạn của mình.
Theo từ điển Tiếng Việt, thuật ngữ "kháng nghị" là bày tỏ ý kiến chống
lại điều đã quyết nghị [35, tr. 894]; "phúc thẩm" là xét lại những vụ án do tòa
án dưới đưa lên [35, tr. 1087].
Theo Từ điển Luật học thì, "kháng nghị" của Viện kiểm sát là việc
VKS khi thực hành quyền kiểm sát hoạt độn tư p áp k ôn đồng ý với toàn
bộ hoặc một phần bản án, quyết định của Tòa án, g i văn bản đến Tòa án có

thẩm quyền làm n ưn

iệu lực thi àn đối với toàn bộ hoặc một phần bản

án đó để xét x theo thủ tục phúc thẩm, iám đốc thẩm hoặc tái thẩm đảm bảo
cho vụ án được xét x c n xác, k ác quan, đún p áp luật [34, tr. 731];
"Kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm" chỉ có VKS cùng cấp, cùng lãnh thổ với
T a án đã ra bản án, quyết địn sơ t ẩm và VKS cấp trên trực tiếp của VKS
này mới có quyền kháng nghị những bản án, quyết địn sơ t ẩm.

5


T eo đó, có t ể hiểu kháng nghị là hành vi tố tụng của n ười có thẩm
quyền, thể hiện việc phản đối toàn bộ hoặc một phần bản án, quyết định của
Tòa án với mục đ c bảo đảm cho việc xét x được chính xác, công bằng,
đồng thời s a chữa những sai lầm trong bản án, quyết định của Tòa án.
N ư c ún ta đã biết, một nguyên tắc Hiến địn quan trọn và là một
nguyên tắc trong TTHS được

i n ận tại Điều 3 ộ luật TTHS năm 2003 và

tiếp tục được kế t ừa tại Điều 7

ộ luật TTHS năm 2015 đó là nguyên tắc

pháp chế xã ội c ủ n ĩa, t eo đó việc tuân t ủ p áp c ế xã ội c ủ n ĩa là
tuân t ủ triệt để Hiến p áp, các quy địn của pháp luật của các cơ quan, các tổ
c ức và mọi côn dân [9, tr. 37-41]. Việc tuân t ủ n uyên tắc này p ải được
diễn ra xuyên suốt quá tr n tố tụn và là cơ sở quan trọng đảm bảo c o mọi

àn vi p ạm tội đều được p át iện kịp t ời, x lý n iêm min , k ôn để
lọt tội p ạm, k ôn làm oan n ười vô tội. N ị quyết 49/NQ-TW n ày
02/6/2005 của ộ c n trị về c iến lược cải các tư p áp đến năm 2020 xác
định, T a án có vị tr trun tâm và x t x là oạt độn trọn tâm tron c iến
lược cải các từ p áp. Việc tuân t ủ n uyên tắc p áp c ế sẽ là cơ sở cốt yếu
để oàn t àn địn

ướn c iến lược cải các đã đề ra. Việc tuân t ủ n uyên

tắc p áp c ế đ i ỏi tron x t x , Tòa án p ải đảm bảo k i ra một p án quyết
t

p án quyết đó phải đảm bảo thuộc tính cơ bản đó là t n

ợp p áp và có

căn cứ. Tuy nhiên xuất phát từ những yếu tố chủ quan, khách quan k ác nhau
mà p án quyết được tuyên n ưn đã k ôn đảm bảo được t uộc t n

ợp

p áp và có căn cứ.
ột n uyên tắc quan trọn k ác tron tố tụn
ai cấp x t x . T eo đó, một vụ án

n sự đó là n uyên tắc

n sự có t ể được xét x qua hai cấp,

những vấn đề của vụ án sẽ một lần nữa được xem x t, p ân t c , đán

iá kỹ

càn , đầy đủ ơn, trên cơ sở đó các phán quyết của T a án đưa ra sẽ đảm bảo
độ c n xác cao ơn. Đây là cơ sở thể hiện t ái độ k ôn đồng tình với việc

6


Luận văn đầy đủ ở file:Luận văn Full