Xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh tây ninh hiện nay

BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
Â

HỒ VĂN HỒNG

XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CƠ SỞ VỮNG MẠNH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC

HÀ NỘI - 2014


BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
Â

HỒ VĂN HỒNG

XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CƠ SỞ VỮNG MẠNH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH HIỆN NAY

CHUYÊN NGÀNH: XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
MÃ SỐ: 60 31 01 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHẠM GIA CƯ

HÀ NỘI - 2014


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết đầy đủ
An ninh - chính trị

Chữ viết tắt
AN-CT

Ban Chấp hành

BCH

Chính trị-xã hội

CT-XH

Chủ nghĩa tư bản

CNTB

Chủ nghĩa xã hội

CNXH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNH, HĐH

Hệ thống chính trị

HTCT

Hệ thống chính trị cơ sở

HTCTCS

Hệ thống chính trị tư bản chủ nghĩa

HTCT TBCN

Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa

HTCTXHCN

Hội đồng nhân dân

HĐND

Kinh tế- Xã hội

KT-XH

Mặt trận Tổ quốc

MTTQ

Quốc phòng-an ninh

QP-AN

Quân sự, quốc phòng

QS,QP

Trật tự, an toàn xã hội

TT, ATXH

Tổ chức cơ sở đảng

TCCSĐ

Ủy ban nhân dân

UBND

Xã hội chủ nghĩa

XHCN


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

3

Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ
THỰC TIỄN XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
1.1.

CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH
Những vấn đề cơ bản về hệ thống chính trị và xây dựng

10

hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh
1.2.

Tây Ninh
Thực trạng, nguyên nhân và một số kinh nghiệm xây

10

dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh trên địa bàn
tỉnh Tây Ninh
Chương 2 YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN XÂY

31

DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ VỮNG MẠNH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH HIỆN NAY
2.1.

53

Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ yêu cầu xây dựng

hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh
Tây Ninh hiện nay

2.2.

53

Những giải pháp cơ bản xây dựng hệ thống chính trị cơ sở
vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh hiện nay

KẾT LUẬN

58

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

91
93

PHỤ LỤC

96


5
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong mọi xã hội có giai cấp, quyền lực của chủ thể cầm quyền được
thực hiện thành một hệ thống thiết chế và tổ chức chính trị nhất định. Đó là hệ
thống chính trị. Ở nước ta HTCTCS có vai trò rất quan trọng trong việc tổ

chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp
luật của nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ
của nhân dân. HTCTCS trực tiếp lãnh đạo, quản lý và huy động mọi nguồn
lực ở cơ sở để phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, tổ chức và chăm lo đời sống
vật chất và tinh thần cho nhân dân; tạo ra tiềm lực vật chất, chính trị tinh thần,
góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân
bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Tây Ninh là một trong những tỉnh giữ vai trò quan trọng đối với sự phát
triển của vùng kinh tế trọng điểm phía nam, là tỉnh đầu mối vừa là cửa ngõ
giao thông về đường bộ quan trọng vào Vương quốc Campuchia và các nước
Asian; có vị trí chiến lược về QP-AN của quốc gia. Vì vậy, việc xây dựng
HTCT cơ sở vững mạnh có ý nghĩa cực kỳ quan trọng và cấp bách đối với
quá trình phát triển của tỉnh Tây Ninh góp phần cùng cả nước thực hiện hai
nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong những năm qua quán triệt Nghị quyết số 05/NQ-TW của BCHTW
khoá X về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của HTCT
các tổ chức Đảng, Nhà nước, MTTQ và các đoàn thể CT-XH ở cơ sở trên địa
bàn tỉnh từng bước được sắp xếp, kiện toàn; chức năng nhiệm vụ, mối quan hệ
công tác của tổ chức trong HTCTCS được phân định, điều chỉnh hợp lý hơn, góp
phần bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy quyền
làm chủ của nhân dân trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội
nhập quốc tế của đất nước.


6
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đã đạt được, trước những yêu cầu
nhiệm vụ trong thời kỳ đổi mới, hoạt động của HTCTCS trên địa bàn tỉnh Tây
Ninh vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế như: chức năng nhiệm vụ của một
số tổ chức trên một lĩnh vực còn chồng chéo; thẩm quyền trách nhiệm của cán
bộ công chức, nhất là người đứng đầu chưa rõ; Một số xã, phường, thị trấn,

vai trò lãnh đạo của Đảng chưa thể hiện rõ là hạt nhân chính trị; hiệu quả,
hiệu lực quản lý điều hành, năng lực tổ chức thực hiện, nhiệm vụ của bộ máy
chính quyền còn yếu; Các đoàn thể chính trị xã hội tồn tại và hoạt động còn
hình thức, chạy theo thành tích.
Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước, MTTQ và các đoàn thể
CT-XH còn xơ cứng, chậm đổi mới. Trình độ năng lực của công chức cấp xã còn
hạn chế về văn hóa, chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị và quản lý nhà nước.
Cơ chế và chất lượng hoạt động của HTCTCS còn bất cập trước đòi hỏi của thực
tiễn; điều kiện làm việc cũng như cơ sở vật chất còn thiếu thốn, một số vấn đề về
chính sách cán bộ ở cơ sở chưa được quan tâm đúng mức. Số lượng cán bộ công
chức cấp xã, phường, thị trấn tăng nhanh nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu
nhiệm vụ. Điều đó đã dẫn đến lòng tin của nhân dân bị giảm sút ở một số nơi dễ
gây nên hậu quả xấu về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
Vì vậy “Xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
hiện nay” là vấn đề cơ bản cấp thiết và có ý nghĩa về lý luận và thực tiễn sâu sắc.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Do vị trí và tầm quan trọng của HTCT nói chung, HTCT cơ sở nói riêng, khi
nước ta bước vào thời kỳ đổi mới Đảng ta luôn quan tâm đến việc xây dựng, củng
cố, nâng cao chất lượng hoạt động HTCT, trong đó có HTCTCS, coi đây là một
nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển nền dân chủ XHCN.
Đồng thời, công cuộc đổi mới ở nước ta có ý nghĩa như một bước ngoặt
của một giai đoạn cách mạng mới. Đổi mới kinh tế và đổi mới các lĩnh vực khác
không thể tách rời đổi mới về chính trị. Những năm qua nhiều nhà nghiên cứu lý


7
luận và cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn ở các địa phương đã có những công
trình, bài viết, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ đi sâu nghiên cứu về chất lượng hoạt
động của HTCTCS. Tiêu biểu là:
Thứ nhất: các công trình liên quan đến đội ngũ cán bộ, xây dựng đội

ngũ cán bộ nói chung, đội ngũ cán bộ ở cơ sở nói riêng. Về vấn đề này đã có
các công trình: Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ trong thời kỳ đẩy mạnh cóng nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đề tài
khoa học cấp nhà nước, mã số KH.XH.05.03, giai đoạn 1991- 1995: của tập
thể tác giả, do GS, TS Nguyễn Phú Trọng làm Chủ nhiệm đề tài; Xác định cơ
cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị trong
thời kỳ đổi mới - Đề tài khoa học cấp nhà nước, mã số KX.05.11, giai đoạn
1991-1995, của tập thể tác giả, do PGS, TS Trần Xuân Sầm làm Chủ
nhiệm, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, năm 1998; Những vấn
đề lý luận và thực tiễn về đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo,
quản lý trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước Đề tài khoa học
cấp nhà nước, giai đoạn 2000 - 2002 của Ban Tổ chức Trung ương, do GS, TS
Trần Đình Hoan làm Chủ nhiệm. Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý
nhằm đáp ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nướcĐề tài khoa học cấp nhà nước, mã số KX.03.02, giai đoạn 2001- 2005, của tập
thể tác giả, do GS, TS Vũ Văn Hiền làm Chủ nhiệm; “Xây dựng đội ngũ cán
bộ chủ chốt của HTCT các xã ở Tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn hiện nay”
(2004) – luận văn Thạc sĩ khoa học chính trị của Vũ Thị Nghĩa, Học viện
chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Mặc dầu với các góc độ tiếp cận và mục tiêu nghiên cứu khác nhau,
song các đề tài trên đều có điểm chung là tập trung nghiên cứu về lý luận và
khảo sát thực tiễn để rút ra những bài học kinh nghiệm, những vấn đề có tính
quy luật, tổng kết khái quát những kết luận bước đầu, đưa ra những giải pháp


8
đồng bộ, có tính khả thi nhằm góp phần làm sáng tỏ hơn việc xây dựng đội
ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý ở Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, có
những đề tài đã làm rõ, vị trí vai trò của cấp xã và đội ngũ của cán bộ chủ
chốt của HTCT cơ sở cấp xã từ việc phân tích thực trạng đội ngũ cán bộ chủ
chốt và công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt của HTCT cấp xã, đề xuất

những giải pháp chủ yếu có tính khả thi và những kiến nghị nhằm góp phần
xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt HTCT xã phường, thị trấn.
Thứ hai, về các đề tài bàn đến HTCT và xây dựng HTCT cơ sở.Đã có
các đề tài tiêu biểu: Đổi mới quan hệ giữa Đảng và Nhà nước và các tổ chức
chính trị xã hội trong HTCT ở Việt Nam, (2008) sách chuyên khảo GS,TS Lê
Hữu Nghĩa, GS,TS Hoàng Chí Bảo, GS,TS Bùi Đình Bôn (đồng chủ biên)
công trình; nhà xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội; “Các giải pháp đổi mới
hoạt động của hệ thống chính trị ở các tỉnh miền núi nước ta hiện nay” và
“Nghiên cứu một số vấn đề nhằm củng cố và tăng cường hệ thống chính trị ở
cơ sở sự nghiệp đổi mới và phát triển của nước ta hiện nay”- hai đề tài khoa
học cấp nhà nước: do Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thực hiện. Đổi
mới và tăng cường hệ thống chính trị nước ta trong giai đoạn mới, do tập thể
các tác giả Nguyễn Đức Bình, Trần Ngọc Hiên, Đoàn Trọng Truyến, Nguyễn
Văn Thảo và Trần Xuân Sầm biên soạn; Hệ thống chính trị cơ sở, đặc điểm, xu
hướng và giải pháp của Vũ Hoàng Công; “Hệ thống chính trị ở cơ sở nông
thôn nước ta hiện nay” do Hoàng Chí Bảo chủ biên; “HTCTCS – thực trạng và
một số giải pháp đổi mới” của Viện Nghiên cứu khoa học tổ chức nhà nước –
Bộ Nội vụ (Chu Văn Thành chủ biên).
Nhìn tổng quát công trình này khẳng định rằng HTCT XHCN xét về
mặt cơ cấu bao gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam; Nhà nước XHCN, MTTQ và
các tổ chức đoàn thể chính trị- xã hội, hoạt động trong mối quan hệ gắn bó
mật thiết với nhau, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, nhằm củng cố và
tăng cường nền dân chủ XHCN và bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân.


9
Các công trình nghiên cứu trên đã góp phần thiết thực vào giải quyết
những vấn đề lý luận cơ bản về HTCT, HTCT cơ sở và xây dựng HTCT cơ sở ở
nước ta. Đặc biệt đã luận giải làm rõ khái niệm HTCT, HTCT cơ sở, phân tích
đặc điểm và tình hình hoạt động của HTCT cơ sở, đồng thời dự báo những xu

hướng biến đổi, phát triển của HTCT cơ sở trong thời gian tới dưới tác động của
điều kiện kinh tế xã hội, của yêu cầu xây dựng thực thi dân chủ trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Các kết quả nghiên cứu trên đã
thống nhất khẳng định một vấn đề cơ bản: bản chất, mục tiêu của đổi mới và
nâng cao chất lượng của HTCT là nhằm thực hiện và phát huy đầy đủ quyền làm
chủ của nhân dân. HTCTCS là nơi quan hệ trực tiếp với dân, xây dựng HTCTCS
giữ vai trò then chốt trong xây dựng, đổi mới HTCT ở nước ta hiện nay.
Các công trình nghiên cứu trên, đã phản ảnh sát tình hình mọi mặt cung
cấp thêm những thông tin, tư liệu sinh động về thực trạng tổ chức và hoạt
động của HTCT cơ sở đồng thời đặt ra những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
trong xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh hiện nay.
Trong tất cả các công trình đã được công bố, chưa có công trình nào
nghiên cứu về Xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây
Ninh, nhưng đó là những tư liệu quý để tác giả tham khảo nghiên cứu.
3. Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Luận giải, làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn và xác định
yêu cầu, đề xuất những giải pháp cơ bản xây dựng HTCTCS vững mạnh trên
địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về HTCTCS và xây dựng HTCTCS
vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra một số kinh
nghiệm xây dựng HTCTCS vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.


10
- Đề xuất những giải pháp cơ bản xây dựng HTCTCS vững mạnh trên
địa bàn tỉnh tây Ninh hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

* Đối tượng nghiên cứu
Xây dựng HTCTCS vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh hiện nay là
đối tượng nghiên cứu của luận văn.
* Phạm vi nghiên cứu
Hoạt động xây dựng HTCTCS vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh,
số liệu điều tra khảo sát từ năm 2009 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm cơ bản của Chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về xây dựng
đảng, xây dựng chính quyền nhà nước, và các tổ chức chính trị xã hội.
* Cơ sở thực tiễn của luận văn là thực tiễn việc xây dựng HTCTCS trên
địa bàn tỉnh Tây Ninh, kết quả điều tra xã hội học, các báo cáo tổng kết về xây
dựng đảng, xây dựng HTCT trên địa bàn tỉnh Tây Ninh những năm gần đây và
các đề án nâng cao chất lượng TCCSĐ và đảng viên đã được áp dụng thực hiện.
* Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lý luận: Trên cơ sở phương pháp luận chủ
nghĩa Mác – Lênin, luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu của khoa học
chuyên ngành và liên ngành. Trong đó chú trọng các phương pháp kết hợp
logich và lịch sử, phân tích, tổng hợp; tổng kết thực tiễn, so sánh, điều tra xã
hội học và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
- Kết quả nghiên cứu luận văn nhằm củng cố luận chứng khoa học,
giúp cho cấp ủy, chính quyền các ban ngành đoàn thể các địa phương trong cả
nước trước hết là trên địa bàn tỉnh Tây Ninh trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo
xây dựng HTCTCS vững mạnh


11
- Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu giảng dạy
môn xây dựng Đảng trong hệ thống trường chính trị tỉnh, Trung tâm bồi

dưỡng chính trị huyện trực thuộc tỉnh Tây Ninh
7. Kết cấu của đề tài
Gồm phần mở đầu, hai chương, bốn tiết, kết luận, danh mục tài liệu
tham khảo và phục vụ.


12
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ VỮNG MẠNH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TÂY NINH
1.1 Những vấn đề cơ bản về hệ thống chính trị và xây dựng
HTCTCS vững mạnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
1.1.1. Hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
*Tỉnh Tây Ninh
- Tình hình địa lý dân cư.
Tây Ninh là tỉnh biên giới thuộc miền Đông Nam bộ, có đường biên giới dài
240km. Phía Tây và Tây Bắc giáp với Vương quốc campuchia, phía Đông giáp với
Tỉnh Bình Dương, phía Nam giáp với thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Long An.
Là tỉnh có vị trí chiến lược quan trọng về an ninh quốc phòng, là cửa
ngõ phía Tây Nam của Tổ quốc, với hai cửa khẩu quốc tế (Mộc Bài - Xa
Mát), 03 cửa khẩu chính và 12 cửa phụ, có đường xuyên Á nối liền với các
nước trong khu vực asean, là cầu nối quan trọng giữa TP.HCM với thủ đô
phnôm pênh của Vương quốc campuchia.
Tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với diện tích tự
nhiên 4.035,45 km2, dân số trung bình 1.058.526 người (năm 2008), mật độ
dân số 262,31 người/km2. Toàn tỉnh có 8 huyện và 01 Thành phố thuộc tỉnh
với 95 xã, phường, thị trấn (có 5 huyện và 20 xã biên giới), 533 ấp, khu phố;
đồng bào theo đạo chiếm 56,81% dân số, trong đó đạo Cao Đài có đông tín đồ
nhất, chiếm 43% dân số, có 22 dân tộc thiểu số, chiếm trên 1,63% dân số.

Đảng bộ tỉnh Tây Ninh có 14 Đảng bộ trực thuộc (08 huyện, 01 Thành
phố, 05 Đảng ủy) có 657 tổ chức cơ sở Đảng (177 Đảng bộ, 480 Chi bộ) với 11
Đảng bộ bộ phận và 1.686 Chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, tổng số đảng viên
27.273, chiếm 2,53% so với dân số trong Tỉnh.


13
Trong 657 tổ chức cơ sở Đảng thuộc các loại hình ở 82 xã, 05 phường,
08 thị trấn; 52 doanh nghiệp nhà nước; 14 doanh nghiệp cổ phần có vốn nhà
nước; 02 doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài; 09 công ty cồ phần
tư nhân;103 đơn vị sự nghiệp; 302 cơ quan hành chính; 78 đơn vị LLVT. Toàn
Tỉnh có 533/533 ấp, khu phố đã thành lập Chi bộ (đạt 100%)
- Tình hình chính trị:
Về phương tiện lịch sử, Tây Ninh là địa phương giàu truyền thống cách
mạng yêu nước, là thủ đô của chính phủ cách mạng lâm thời, Cộng hòa miền
Nam Việt Nam, là nơi đứng chân của các LLVT miền.
Ngoài các di tích lịch sử Trung ương cục miền Nam, ở Tây Ninh còn
nhiều di tích lịch sử khác gắn liền với cuộc kháng chiến giải phóng miền nam
như: Di tích căn cứ Bời Lời, chiến khu Dương Minh Châu, địa đạo An Thới,
khu di tích thanh niên cách mạng Rừng Rong và nhiều di tích khác.
Với đường lối đúng đắn của Đảng và sự nổ lực cố gắng của Trung ương và
địa phương, cùng với sự đoàn kết thống nhất của quần chúng nhân dân, nhân dân
luôn giữ vững niềm tin vào sự đổi mới của đảng, tin tưởng tuyệt đối vào con
đường đi lên XHCN, vì vậy địa bàn tỉnh Tây Ninh luôn ổn định chính trị.
- Tình hình kinh tế văn hóa xã hội
Tây Ninh là một trong những cửa ngõ giao lưu quốc tế quan trọng giữa
Việt Nam với các nước láng giềng Campuchia, Thái Lan… Tây Ninh cũng là
Tỉnh có vị trí quan trọng trong mối giao lưu trao đổi hàng hóa giữa các Tỉnh
đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh, các vùng kinh tế trong điểm phía nam.
Trong những năm gần đây, nền kinh tế của Tỉnh phát triển tương đối toàn diện

và liên tục, đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ.
Tây Ninh có Hồ Dầu Tiếng với dung tích 1,45 tỷ m 3 và 1.053 tuyến
kênh có tổng chiều dài 1.000km đã phát huy hiệu quả trong cân bằng sinh
thái, phục vụ tưới tiêu nông nghiệp, sinh hoạt tiêu dùng và cho sản xuất nông
nghiệp. Ngoài ra còn cung cấp nước để phát triển nuôi trồng thủy sản.


14
Tây Ninh có nguồn nước ngầm khá phong phú, phân bố rộng khắp trên
địa bàn Tỉnh, về khoáng sản chủ yếu thuộc nhóm khoáng sản phi kim loại
như: than bùn, đá vôi, sỏi, cát, sét và đá xây dựng; Rừng Tây Ninh phần lớn là
rừng thứ sinh do tàn phá trong chiến tranh trước đây. Đến năm 2010, diện tích
đất có rừng khoảng 45.038 ha.
Văn hóa Tây Ninh rất phong phú đa dạng, ẩm thực theo phong tục tập
quán, tín ngưỡng tôn giáo, văn hóa nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc.
- Tình hình quốc phòng - an ninh
Tây Ninh là tỉnh biên giới, có đường biên giới dài 240km là cửa ngõ
giao thông về đường bộ qua trọng vào Campuchia và các nước ASEAN, có vị
trí chiến lược về an ninh quốc phòng của quốc gia.
* Hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh:
- Quan niệm chung về hệ thống chính trị:
Khái niệm HTCT được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau, theo nghĩa
phổ biến nhất hệ thống chính trị của một quốc gia là một cấu trúc của xã hội
bao gồm các tổ chức chính trị đặc trưng của xã hội (Nhà nước, các đảng phái
chính trị, các tổ chức chính trị xã hội…) tồn tại và hoạt động trong khuôn khổ
pháp luật chính thức hiện hành, cùng với tổng thể các mối quan hệ chính trị
ràng buộc, gắn kết các tổ chức đó thành một chỉnh thể, thông qua đó giai cấp
cầm quyền thực hiện quyền lực chính trị của mình trong xã hội.
HTCT nói chung xuất hiện khi có nhà nước, nhưng khái niệm HTCT xuất
hiện gắn với TBCN, với sự ra đời của nhà nước tư sản, trong chế độ chiếm hữu nô

lệ, chế độ phong kiến đã có nhà nước nhưng không tồn tại HTCT mà chỉ có cơ
quan quyền lực do giai cấp chủ nô, phong kiến nắm giữ với bản chất là bộ máy
quyền lực, quan liêu, tập trung quyền lực, vào giai cấp bóc lột, HTCT với đầy đủ ý
nghĩa trong xã hội loài người xuất hiện trong chế độ TBCN.
Trong mọi xã hội có giai cấp, quyền lực của chủ thể cầm quyền được


15
thực hiện bằng một hệ thống thiết chế và tổ chức chính trị nhất định, đó là hệ
thống chính trị. HTCT là tổng thể các đảng phái chính trị, cơ quan, tổ chức
nhà nước, đoàn thể xã hội và mối quan hệ giữa các lực lượng đó, chi phối sự
tồn tại và phát triển đời sống chính trị của một quốc gia, thể hiện bản chất của
một quốc gia, con đường phát triển của quốc gia đó.
Cấu trúc của HTCT không chỉ là hệ thống các tổ chức và các quan hệ
về tổ chức mà còn là hệ thống các cấp độ và các quan hệ về cấp độ nhìn theo
hai chiều vận động từ dưới lên và từ trên xuống.
Có các cấp độ của từng tổ chức (Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể)
quy định vị trí vai trò chức trách, thẩm quyền của các cấp, của cấp trên với cấp dưới
trong phạm vi một tổ chức với sự tác động của bộ máy tương ứng với từng cấp.
HTCT được cấu thành bởi các tổ chức nêu trên củng có các cấp độ này, biểu hiện
thành quan hệ tác động qua lại giữa Trung ương với địa phương cơ sở.
Giữa các tổ chức lại hình thành quan hệ tác động lẫn nhau trong hệ thống
và trong từng cấp độ. Cụ thể, ở Trung ương là quan hệ giữa đảng với nhà nước,
MTTQ Việt Nam và các đoàn thể. Ở cấp tỉnh là quan hệ giữa Đảng bộ tỉnh với
chính quyền tỉnh, MTTQ và các đoàn thể cấp tỉnh. Ở cấp xã, phường, thị trấn là
quan hệ giữa Đảng bộ xã với chính quyền MT cùng các đoàn thể xã.
Ở nước ta hiện nay, mô hình tổng thể HTCT được xác định gồm có:
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH là tổng liên đoàn lao động Việt Nam,
Hội nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên

hiệp phụ nữ Việt Nam và Hội Cựu chiến binh Việt Nam…
Trong đó Đảng cộng sản Việt Nam vừa là một bộ phận một thành viên,
vừa là hạt nhân lãnh đạo HTCT; Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là trụ cột HTCT, là tổ chức thực thi quyền lực, thể hiện và thực hiện ý chí,
quyền lực của nhân dân, MTTQ Việt Nam là liên minh chính trị của các đoàn thể


16
nhân dân và các cá nhân tiêu biểu của các giai cấp và tầng lớp xã hội, các dân tộc
tôn giáo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; các tổ chức CT-XH đại
diện và thực thi quyền làm chủ nhân dân, tham gia xây dựng và giám sát hoạt
động của Đảng, Nhà nước, tham gia vào quản lý Nhà nước, quản lý xã hội.
HTCT ở nước ta là HTCT XHCN là tổng thể các tổ chức của hệ thống bao
gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước , MTTQ và các tổ chức chính trị đoàn
thể xã hội hoạt động trong mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau, dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản nhằm củng cố và tăng cường nên dân chủ XHCN và bảo đảm
quyền làm chủ của nhân dân; Nhà nước CHXHCN Việt Nam là công cụ đặc biệt
của Đảng vì chỉ Nhà nước mới thực hiện quyền lực; thực hiện các mối quan hệ các
đoàn thể nhằm thực thi dân chủ XHCN
* Quan niệm hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
Trong chế độ XHCN, xét về thực chất HTCT xã hội chủ nghĩa ra đời
khi giành được chính quyền, Đảng Cộng sản trở thành đảng cầm quyền. Tuy
nhiên, do cuộc đấu tranh giai cấp gay go, quyết liệt trong suốt thời kỳ quá độ,
nên thuật ngữ “Hệ thống chính trị” không được sử dụng, mà dùng khái niệm
“hệ thống chuyên chính vô sản”, nói lên tính chất đấu tranh một mất một còn
giữa CNXH và CNTB.
Khái niệm HTCT được Đảng ta chính thức đưa ra từ Hội nghị BCH TW
Đảng lần thứ sáu (khóa VI) vào tháng 3/1989 và chính thức sử dụng trong văn
kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII (1991) thay thế cho khái niệm chuyên
chính vô sản đã được sử dụng trước đó. HTCT trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở

nước ta là một chỉnh thể bao gồm Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa
Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cùng với các tổ chức chính trị xã hội hợp pháp, hoạt
động theo một cơ chế nhất định nhằm từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội
chủ nghĩa, bảo đảm mọi quyền lực thuộc về nhân dân và thực hiện mục tiêu dân
giàu nước mạnh, dân chủ, xã hội công bằng, văn minh.


17
Từ những vấn đề cơ bản trên đây có thể quan niệm Hệ thống chính trị
cấp cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh là một bộ phận của HTCT nước Cộng
hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức ở các xã, phường, thị trấn, gồm
tổ chức cơ sở đảng, chính quyền cơ sở, Mặt trận Tổ quốc hoạt động trong
khuôn khổ hiến pháp, pháp luật của nhà nước, có chức năng, nhiệm vụ thực
hiện quyền lực chính trị, đại diện quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở; xây
dựng xã, phường thị trấn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh vững mạnh.
Cấu trúc của HTCTCS trên địa bàn tỉnh Tây Ninh được tổ chức ở xã,
phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh trong đó bao gồm: tổ chức cơ sở
đảng (đảng bộ xã), chính quyền cơ sở (gồm HĐND xã và ủy ban nhân dân xã,
MTTQ và các đoàn thể nhân dân cấp xã Đoàn thanh niên Cộng sản HCM, Hội
phụ nữ, Hội nông dân, Hội Cựu chiến binh) được tổ chức hoạt động theo Hiến
pháp, pháp luật của nhà nước gắn bó hữu cơ với nhau. Mỗi bộ phận hợp thành
HTCT cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh có chức năng nhiệm vụ khác nhau, song
có mối quan hệ mật thiết với nhau, đều vận hành theo cơ chế Đảng lãnh đạo,
Nhà nước quản lý, nhân dân lao động làm chủ.
Chức năng, nhiệm vụ của HTCT cơ sở được biểu hiện cụ thể qua chức
năng nhiệm vụ của các bộ phận cấu thành HTCT cơ sở:
- Tổ chức cơ sở đảng (đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân
chính trị ở cơ sở, trực tiếp thực hiện vai trò lãnh đạo HTCT cơ sở và lãnh đạo
HTCT cơ sở và lãnh đạo mọi mặt đời sống xã hội ở cơ sở. Căn cứ Điều 23 Điều lệ
Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa XI), tổ chức cơ sở Đảng ở cấp xã có chức năng

nhiệm vụ chủ yếu sau:
Một là: Chấp hành đường lối chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước
ở cơ sở; đề ra chủ trương, nhiệm vụ chớnh trị của đảng bộ, chi bộ và lãnh đạo
thực hiện có hiệu quả.
Hai là: Xây dựng đảng bộ, chi bộ trong sạch vững mạnh về chính trị,


18
tư tưởng và tổ chức; thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ; nâng cao
chất lượng sinh hoạt đảng, thực hiện tự phê bình và phê bình, giữ gìn kỹ luật
và tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; thường xuyên giáo dục, rèn
luyện quản lý cán bộ, đảng viên, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách
mạng, trình độ kiến thức, năng lực công tác cho cán bộ đảng viên ở cơ sở làm
công tác phát triển đảng viên.
Ba là: Lãnh đạo xây dựng chính quyền, các tổ chức kinh tế, hành chính
quốc phòng, an ninh và các đoàn thể chính trị - xã hội trong sạch vững mạnh,
chấp hành đúng pháp luật và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Bốn là: Liên hệ mật thiết với nhân dân, chăm lo đời sống vật chất, tinh
thần và bảo vệ lợi ích chính đáng của nhân dân; lãnh đạo nhân dân tham gia xây
dựng và thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Năm là: Kiểm tra, giám sát việc thực hiện, bảo đảm các Nghị quyết,
Chỉ thị của Đảng và pháp luật của Nhà nước được chấp hành nghiêm chỉnh;
kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng.
- Bộ máy chính quyền cơ sở: bao gồm HĐND, UBND xã. Theo luật tổ
chức và hoạt động của HĐND và UBND năm 2003 quy định từ Điều 29 đến Điều
35 thì HĐND xã là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí,
nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra,
chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.
Hội đồng nhân dân xã có chức năng, nhiệm vụ là quyết định và giám sát.
Trong chức năng quyết định, HĐND quyết định những vấn đề trên các mặt kinh

tế, văn hóa, giáo dục, xã hội, an ninh, quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội… Đối
với việc xây dựng chính quyền xã, HĐND xã có trách nhiệm quyền hạn: bầu,
miễn nhiệm, bãi nhiệm đối với chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, chủ tịch, phó chủ
tịch và các thành viên khác của UBND xã; bãi nhiệm đại biểu HĐND; bãi bỏ một
phần hoặc toàn bộ quyết định, Chỉ thị trái pháp luật của UBND xã; bỏ phiếu tín
nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu. Trong chức năng giám sát,


19
HĐND giám sát hoạt động của chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, UBND xã, giám sát
việc thực hiện nghị quyết của HĐND, việc tuân thủ pháp luật của cơ quan nhà
nước, tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang
nhân dân và của công dân ở địa phương. Xem xét báo cáo của chủ tịch HĐND,
UBND cấp xã, xem xét việc trả lời chất vấn theo quy định của pháp luật. Trong
quá trình thực hiện chức năng giám sát, chủ tịch HĐND, Đại biểu HĐND có
quyền yêu cầu các cơ quan nhà nước hữu quan, tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức
kinh tế cung cấp tài liệu thông tin cần thiết; khi có sai phạm thì có quyền yêu cầu
các cơ quan tổ chức đó xem xét, xử lý theo thẩm quyền, HĐND xã thực hiện chức
năng, quyền hạn của mình chủ yếu thông qua các kỳ họp (2 lần/ 1 năm), qua hoạt
động thường xuyên của chủ tịch và phó chủ tịch HĐND, qua hoạt động của các
đại biểu HĐND theo luật định
UBND do HĐND bầu ra, là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành
chính ở địa phương, chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, pháp luật và các văn
bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của HĐND. Như vậy, UBND xã là
cơ quan hành chính nhà nước ở cơ sở. Với tư cách đó, UBND có chức năng, nhiệm
vụ thực hiện quản lý nhà nước trên địa bàn xã, tổ chức thực hiện những Nghị quyết
và quyết định của HĐND cùng cấp về kế hoạch, ngân sách, tài chính; về quản lý
nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, thủy lợi; về tiểu thủ công nghiệp; về giao
thông; về thương mại dịch vụ; về văn hóa giáo dục; về quốc phòng an ninh; về thi
hành pháp luật; về xây dựng chính quyền và quản lý địa giới hành chính.

- Mặt trận Tổ quốc cơ sở
Căn cứ theo điều 2, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhiệm vụ của
Mặt trận Tổ quốc ở cơ sở được xác định là: tập hợp, xây dựng khối đại đoàn
kết toàn dân, tăng cường sự nhất trí về chính trị và tinh thần trong nhân dân;
tuyên truyền, động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, thực hiện đường
lối, chủ trương, chính sách của Đảng, nghiêm chỉnh thi hành Hiến pháp và


20
pháp luật, giám sát hoạt động của chính quyền cơ sở, đại biểu dân cử và cán
bộ, công chứ cơ sở; tập hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân để phản ánh,
kiến nghị với cấp ủy, chính quyền cơ sở; tham gia xây dựng và củng cố
chính quyền nhân dân; cùng chính quyền địa phương chăm lo, bảo vệ quyền
và lợi ích chính đáng của nhân dân; tham gia phát triển tình hữu nghị, hợp
tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân nước láng giềng, tăng cường đối
ngoại nhân dân.
Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu của công cuộc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, MTTQ ở cơ sở còn có một nhiệm vụ quan
trọng đó là giám sát và phản biện xã hội. Thông qua việc thực hiện chức năng
này MTTQ thực hiện quyền giám sát việc đề ra các chủ trương, biện pháp
lãnh đạo, tổ chức thực hiện các mục tiêu xây dựng, phát triển kinh tế xã hội và
trong thực hiện dân chủ XHCN ở cơ sở của tổ chức đảng, chính quyền địa
phương đúng hay sai, hiệu quả hay không hiệu quả. Từ đó kiến nghị với tổ
chức đảng, chính quyền ở cơ sở điều chỉnh cho phù hợp. Hiện nay, trong quy
chế thực hiện dân chủ ở cơ sở, MTTQ ở cơ sở còn có nhiệm vụ trực tiếp tổ
chức cho nhân dân xây dựng các công trình dân sinh do nhân dân tự nguyện
đóng góp kinh phí.
* Vai trò HTCTCS xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
HTCTCS xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giữ vai trò
đặc biệt quan trọng trong thực hiện các chính sách kinh tế, xã hội ở cơ sở; tổ

chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, nhà
nước và các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên vai trò đó được cụ thể như sau:
Một là, lãnh đạo quản lý, tổ chức thực hiện thắng lợi, mọi đường lối
chủ trương của Đảng, pháp luật nhà nước ở cơ sở
Trong HTCTCS, Đảng bộ, chi bộ cơ sở là hạt nhân lãnh đạo toàn diện
các mặt công tác ơ cơ sở, chính quyền ở cơ sở tổ chức thực hiện mọi đường
lối, chủ trương của Đảng và pháp luật của nhà nước, các mục tiêu kinh tế văn


21
hóa xã hội, quốc phòng an ninh; thực hiện việc quản lý hành chính nhà nước
trên địa bàn theo thẩm quyền được giao. HTCTCS có chức năng, nhiệm vụ
thông tin, tuyên truyền giải thích đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật
của nhà nước đến từng cộng đồng dân cư, từng hộ gia đình và công dân trên
địa bàn; giúp cho mọi tổ chức và cá nhân hiểu rõ và nắm bắt kịp thời đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước. Trên cơ sở đó giáo vụ, vận
động, tổ chức cho các tầng lớp nhân dân tuân thủ và chấp hành đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước.
Hai là phát huy vai trò các tổ chức chính trị - xã hội tích cực tham gia
quản lý xã hội
Hiện nay, đời sống kinh tế xã hội ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đang tiếp
tục phát triển nhưng vẫn đang xen, tiềm ẩn những yếu tố phức tạp, bức xúc cần giải
quyết; những mâu thuẩn trong cộng đồng dân cư, giữa cá nhân với cá nhân, giữa cá
nhân với cộng đồng, giữa công dân với doanh nghiệp, giữa công dân với chính quyền
địa phương… đã và đang tồn tại trong đời sống cộng đồng ở cơ sở. Để giải quyết vấn
đề này đòi hỏi HTCTCS là cấp trực tiếp nắm bắt những vấn đề và với chức năng,
nhiệm vụ của mình sẽ là cấp đầu tiên giải quyết những vấn đề nêu trên, trong đó chất
lượng hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội góp phần quan trọng vào việc nâng
cao hiệu quả quản lý của nhà nước, vào trình độ quản lý xã hội của toàn bộ HTCTCS
trên địa bàn tỉnh Tây Ninh. Thông qua việc giải quyết tốt những vấn đề thực tiễn từ

cơ sở, sẽ góp phần củng cố mối quan hệ vững chắc giữa quần chúng nhân dân với
Đảng, với chính quyền địa phương, tăng cường mối quan hệ đoàn kết máu thịt giữa
đảng với nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được giữ vững, tạo lập sự ổn định
vững chắc, để thúc đầy sự nghiệp đổi mới và phát triển ở cơ sở.
Ba là, trực tiếp tập hợp, quy tụ và giải quyết tâm tư, nguyện vọng của
nhân dân, nơi xuất phát điểm của mọi đường lối, chủ trương chính sách
của Đảng và pháp luật của Nhà nước
HTCTCS là cơ sở là cầu nối giữa quần chúng nhân dân với Đảng và
nhà nước. Đối với những nguyện vọng, yêu cầu chính đáng của người dân nếu


22
không thuộc chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền giải quyết của mình, những
bức xúc của địa phương hoặc nảy sinh trong quá trình lãnh đạo, quản lý, tổ
chức điều hành liên quan đến đời sống nhân dân ở cơ sở hoặc thông qua sự
phản ánh của nhân dân, của cử tri thì HTCTCS sẽ thông tin phản ánh, kiến
nghị lên cấp trên giải quyết. Muốn vậy, cán bộ cơ sở phải là những người hiểu
biết tình hình đang diễn ra tại cơ sở, nắm được nhu cầu, nguyện vọng của
nhân dân, những đòi hỏi bức xúc mà cuộc sống nhân dân đặt ra
Bốn là, HTCTCS là nơi trực tiếp quản lý, rèn luyện và tạo nguồn cán
bộ, lực lượng nòng cốt quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của HTCT
Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam
XHCN trong tình hình mới, Tây Ninh cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ không chỉ
có trình độ và tư duy năng động sáng tạo, mà trước hết phải có bản lĩnh chính trị
vững vàng, gần dân, hiểu dân. Bởi lẽ, HTCT tồn tại và hoạt động không vì mục đích
tự thân mà vì sự ổn định và phát triển của xã hội, vì cuộc sống hạnh phúc của nhân
dân, để nhân dân thực sự làm chủ vận mệnh của mình. Đảng ta khẳng định: “Toàn bộ
tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị nước ta trong giai đoạn mới là nhằm xây
dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm quyền lực thuộc về
nhân dân” [17, tr.19]. Vì vậy, đội ngũ cán bộ phải có uy tín để tập hợp đông đảo quần

chúng thành một khối đoàn kết vững chắc, xây dựng địa phương vững mạnh, toàn
diện. HTCTCS là nơi cán bộ được tôi luyện và trưởng thành từ thực tiễn. Đội ngũ
cán bộ là lực lượng nòng cốt của mọi tổ chức, nếu thực hiện tốt vai trò này, sẽ khắc
phục căn bệnh cố hữu là sự giáo điều trong đường lối, chính sách do hệ quả của việc
thiếu thực tiễn, trong một bộ phận cán bộ, công chức tạo ra khi họ đảm nhiệm các vị
trí liên quan đến hoạch định và chỉ đạo chiến lược. Chủ động bố trí lực lượng cán bộ
trẻ được đào tạo cơ bản vào làm việc trong bộ máy HTCTCS vừa tạo điều kiện cho
họ rèn luyện, vừa tạo sự bức phá trong suy nghĩ và hành động của đội ngũ cán bộ ở
cơ sở, khắc phục tình trạng “đầu ra” của đội ngũ cán bộ cấp trên là “đầu vào” của đội
ngũ cán bộ cơ sở vốn vẫn còn tồn tại hiện nay.


23
Năm là, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu tranh làm
thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các
thế lực thù địch.
Tây Ninh là tỉnh biên giới, những năm gần đây do nhu cầu phát triển,
thành lập nhiều khu công nghiệp, thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài, công
nhân các tỉnh khác đến tạm trú và làm việc… Các thế lực thù địch lợi dụng
tình hình này để gây rối, chống phá, kích động gây mất an ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội. Trong công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh
đạo, và sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đã đạt được những thành tựu
đáng khích lệ, thúc đẩy nhân dân và các dân tộc ở tỉnh tây Ninh đời sống
được nâng lên rõ rệt. Bên cạnh đó cũng không tránh khỏi sự choáng ngợp, hụt
hẫng, dễ mất định hướng trong hội nhập và phát triển trên mọi lĩnh vực của
đời sống xã hội. Vì vậy hơn lúc nào hết đòi hỏi các cấp, các ngành ra sức xây
dựng HTCTCS vững mạnh, trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, đủ sức lãnh đạo, chỉ
đạo, tổ chức nhân dân đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu “diễn biến hòa
bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, duy trì sự ổn định chính trị,
định hướng đúng đắn cho phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội… là rất quan

trọng và mang tính quyết định.
* Mối quan hệ giữa các bộ phận cấu thành HTCTCS trên địa bàn tỉnh
Tây Ninh.
- Quan hệ giữa tổ chức cơ sở đảng với Hội đồng nhân dân và Ủy ban
nhân dân ở các xã, phường, thị trấn.
TCCS Đảng vừa là tổ chức lãnh đạo, vừa là tổ chức thành viên, là một
bộ phận của HTCTCS. Tuy nhiên, địa vị thành viên của tổ chức cơ sở đảng
trong HTCTCS không bao hàm ý nghĩa TCCS Đảng là một tổ chức bình
đẳng, ngang hàng với các tổ chức khác trong HTCTCS, nhưng cũng không
bao hàm ý nghĩa TCCSĐ là một tổ chức đứng trên HTCTCS, thao túng hệ


24
thống theo ý chí chủ quan của mình. TCCS Đảng lãnh đạo HĐND, UBND
nhưng cũng luôn tôn trọng và đề cao vị trí, vai trò, phát huy tính chủ động,
sáng tạo của HĐND, UBND cấp xã . TCCSĐ hoạt động trong khuôn khổ Hiến
pháp, pháp luật, phục tùng pháp luật của nhà nước, tôn trọng luật tổ chức
HĐND, UBND cấp xã như là một điều kiện bảo đảm cho HĐND, UBND cấp xã
hoạt động đúng Hiến pháp, pháp luật.
HĐND, UBND cấp xã quan hệ với TCCSĐ là quan hệ vừa mang tính
phụ thuộc, vừa mang tính độc lập. Tính phụ thuộc được xác định bởi vai trò
lãnh đạo và địa vị cầm quyền của Đảng; tính độc lập được xác định trên các
phương diện sau:
+ HĐND, UBND cấp xã là tổ chức công quyền, thực hiện ý chí quyền
lực của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Vì vậy HĐND, UBND cấp xã
không thuần túy là công cụ của TCCSĐ để thực hiện sứ mệnh giai cấp, mà
HĐND, UBND cấp xã là công bộc của nhân dân, giải quyết các nhu cầu kinh
tế, xã hội ở địa phương.
+ Quyền lực của TCCSĐ và HĐND, UBND cấp xã đều được ủy quyền từ
nhân dân. Trong đó, quyền lực của TCCSĐ thể hiện thông qua phương thức lãnh

đạo của TCCSĐ đối với HTCTCS. TCCSĐ không thực hiện quyền lực của HĐND,
UBND cấp xã mà trên cơ sở phân công, phối hợp và kiểm soát lẫn nhau, theo
nguyên tắc tập trung dân chủ, thống nhất quyền lực trong quản lý kinh tế, xã hội ở
cơ sở trong khuôn khổ luật pháp và dưới quyền lực của pháp luật.
- Quan hệ giữa tổ chức đảng đối với MTTQ và các đoàn thể nhân dân
cơ sở: là quan hệ lãnh đạo và phục tùng. Tổ chức đảng ở xã, phường, thị trấn
lãnh đạo bằng Nghị quyết thông qua các hoạt động của Ban Chấp hành, Ban
Thường vụ Đảng ủy, Bí thư Đảng ủy, các đảng ủy viên và người đứng đầu
MTTQ và các đoàn thể nhân dân. Thông qua các báo cáo của MTTQ và các


25
đoàn thể nhân dân cơ sở, Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy chỉ đạo hoạt
động, hoặc tỏ thái độ đồng tình hay không đồng tình với các biện pháp, chủ
trương của Ban Chấp hành các đoàn thể. Bí thư Đảng ủy có quyền thay mặt
Đảng ủy, thường vụ có ý kiến chỉ đạo, chỉ thị, đôn đốc đảng ủy viên, người
đứng đầu các đoàn thể nhân dân. Sự lãnh đạo của tổ chức đảng với MTTQ và
các đoàn thể nhân dân thông qua chủ trương, quan điểm thể hiện trong nghị
quyết Đại hội đảng bộ, nghị quyết Đảng ủy; bằng công tác cán bộ; bằng các
chỉ đạo, đôn đốc kiểm tra.
- Quan hệ giữa HĐND, UBND với MTTQ và các đoàn thể nhân dân ở
cơ sở: là mối quan hệ quản lý điều hành bằng pháp luật, kế hoạch với chấp
hành; quan hệ hiệp thương phối hợp công tác, tạo điều kiện để cùng thực hiện
tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo quy định của pháp luật và
đặt dưới sự lãnh đạo của TCCSĐ xã, phường, thị trấn. MTTQ là cơ sở chính
trị nhà nước ta. MTTQ tập hợp lực lượng, động viên các tầng lớp nhân dân
trong việc xây dựng chính quyền và thực hiện các chương trình, mục tiêu mà
Đại hội Đảng bộ và HĐND đề ra.
- Quan hệ giữa HTCTCS với quần chúng nhân dân. Đây là mối quan hệ
giữa cơ quan đại diện cho quyền làm chủ và nhân dân là người làm chủ ở cơ

sở, quyết định tác dụng và hiệu quả của HTCTCS trong đời sống xã hội, trong
phát triển cộng đồng và bảo vệ chế độ XHCN. Trong tác phẩm Dân vận
(15/10/1949), Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Nước ta là nước dân chủ. Bao
nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân. Công việc đổi
mới, xây dựng là trách nhiệm của dân, sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc là
công việc của dân, chính quyền từ xã đến Chính phủ Trung ương do dân cử
ra, đoàn thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên. Nói tóm lại, quyền
hành và lực lượng đều ở nơi dân” [31, tr.698].