Các nhân tố tác động đến năng lực cạnh tranh của công ty cổ phần thủy sản và xuất nhập khẩu côn đảo (COIMEX)

TRƯỜNG ĐH BÀ RỊA-VŨNG TÀU
PHÒNG ĐÀO TẠO

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
’
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ’
.
B à Rịa-Vũng Tàu, ngày 23 tháng 7 năm 20 17

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: TRẦN THỊ HỒNG CHÂM

- Giới tính: Nữ

Ngày, tháng, năm sinh: 29/11/1976

- Nơi sinh: Nam Định

Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh

- MSHV: 15110202

I- Tên đề tài:
CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN NLCT CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN
VÀ XNK CÔN ĐẢO.
II- Nhiệm vụ và nội dung:
Thực hiện hoàn thành luận theo theo đề tài được giao, đảm bảo chất lượng
để bảo vệ thành công trước hội đồng đánh giá luận văn.

III- Ngày giao nhiệm vụ: 08/11/2016

IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 01/8/2017
V- Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS. ĐINH PHI HỔ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
(Họ tên và chữ ký)

VIỆN QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(Họ tên và chữ ký)


LỜ I CAM ĐOAN

Tôi tên là Trần Thị H ồng Châm - Học viên cao học khóa 1 ngành
Quản trị kinh doanh - Trường Đại học Bà Rịa Vũng Tàu. Tôi xin cam đoan
đây là công trình nghiên cứu của riêng Tôi với sự hướng dẫn của PGS.TS.
Đinh Phi Hổ.
Kết quả nghiên cứu của tôi là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn
gốc.

Học viên thực hiện Luận văn

Trần Thị Hồng Châm


Đầu tiên Tôi xin chân thành biết ơn Quý thầy cô Trường
Đại học Bà Rịa Vũng Tàu, các giảng viên thỉnh giảng cã truy ền
đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong ch ương trình học.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS. Đinh Phi Hổ, TS. Lê Sĩ
Trí, TS.Vũ Văn Đông đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn
thành luận văn tốt nghiệp này.
Xin chân thành cảm ơn các anh chị đồng nghiệp đã tạo
điều kiện, cũng như hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và
thu thập số liệu cho đề tài.
Và cuối cùng, xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến
người thân đã động viên giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

TP. Vũng Tàu, ngày

tháng

năm 2017

Học viên

Trần Thị Hồng Châm


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn cần nâng cao năng lực cạnh tranh cho
Công ty Cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo (COIMEX) để đáp ứng
sự thay đổi của nền kinh tế, tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Trong
những năm qua,
các doanh nghiệp xuất khấu thủy sản (DNXKTS) Việt Nam không ngừng lớn mạnh,
nhưng vẫn còn nhiều điểm yếu, đặc biệt là về năng lực cạnh tranh. Việc gia
nhập sâu Tổ chức Thương mại thế giới WTO, AFTA, và đạt được các Thỏa thuận
Thương mại Xuyên Thái Bình Eương (TPP), mang l ại cho Công ty Cổ phần
Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo rất nhiều cơ hội cũng như thách thức.

Cơ hội có một thị trường khổng lồ để xuất khẩu, mở rộng thị trường. Bên cạnh
đó, là những khó khăn thách thức, cạnh tranh gay gắt hơn với hàng thủy sản
của những nước khác như Trung Quốc, Thái Lan, Ân Độ... , cùng với sự bảo hộ
mậu dịch của các nước nhập khẩu.

Tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài “M ột s ố giải p h áp nâng cao năng
lực cạnh tranh cho C ông ty C ổ phần Thủy Sản và Xuất N hập K hẩu Côn Đ ảo
(COIMEX) đến năm 2020 ”. Tuy nhiên qua ý kiến đóng góp của Hội đồng Đánh
giá luận văn ngày 23/7/2017, đề tài được đổi tên thành: C ác nhân tố tác động
đến nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty C ổ phần Thủy Sản và Xuất
Nhập K hẩu Côn
Đ ảo, để phù hợp với phương thức nghiên cứu, kết quả nghiên cứu mà tác giả

đã thực hiện.
Đề tài được sử dụng 02 phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng
để phân tích dữ liệu.
Tác giả tiến hành điều tra thu thập được 230 phiếu khảo sát, sử dụng
phân tích thống kê và phần mềm SPSS để phân tích số liệu.
Đề tài đã đưa ra mô hình nghiên c ứu gồm 6 yếu tố: (1) chất lượng sản
phẩm dịch vụ, (2) năng lực tổ chức quản lý, (3) nguồn nhân lực, (4) năng lực
marketing,
(5) cạnh tranh về giá và (6) Thương hiệu, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của
COIMEX .
Kết quả nghiên cứu hồi quy chỉ ra rằng có 3 nhân tố có ảnh hưởng đến năng


lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo.
Các
nhân tố ảnh hưởng theo thứ tự lần lượt là: Nguồn nhân lực, năng lực tổ chức
quản lý

và chất lượng sản phẩm.
Kết hợp với phân tích thực trạng và nguyên nhân các yếu tổ ảnh hưởng
đến
năng lực cạnh tranh của COIMEX thông qua phân tích những các ưu điểm

và

khuyết điểm, cũng như những phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến
năng
lực cạnh tranh của các doanh nghiệp thủy sản nói chung và Công ty cổ phần
Thủy
Sản và Xuất Nhập Khảo Côn Đảo nói riêng.
Từ kết quả nghiên cứu này, tác giả đã đề xuất 05 giải pháp chính là:
Giải pháp 1: Chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực
Giải pháp 2: Nâng cao năng lực tổ chức- quản lý, thực
hiện chiến lược kinh doanh, chiến lược cạnh
tranh Giải pháp 3: Đa dạng hóa sản phẩm
Giải pháp 4: Nâng cao năng lực marketing của COIMEX
Giải pháp 5: Gia tăng năng lực công nghệ sản xuất
Và 04 giải pháp hỗ trợ gồm:
Giải pháp hỗ trợ 1: Đẩy mạnh liên kết giữa Doanh nghiệp với các ngư
dân, đầu nậu- nhà cung ứng nguyên liệu chế biến và
xuất khẩu
Giải pháp hỗ trợ 2: Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm bảo quản
nguyên liệu sau khi đánh bắt và Phát triển dịch vụ
kho lạnh để bảo quản nguyên liệu và sản phẩm.
Giải pháp hỗ trợ 3: Liên kết hóa doanh nghiệp thủy sản - Cạnh tranh
công bằng về giá.
Giải pháp hỗ trợ 4: Thương hiệu hóa doanh nghiệp COIMEX.
nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho COIMEX

trong thời gian tới.


A B ST R A C T
From the necessary needs to improve the competitiveness of COIMEX to meet
the change of the economy and to create the foundation for sustainable
development. Over the past years, Vietnamese seafood exporters have been
growing steadily, but there are still many weaknesses, especially in terms of
competitiveness. The deep entrying into the World Trade Organization (WTO),
AFTA, and the Acquisition of Transpacific Trade Agreements (TPPs) gives
ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock Company (COIMEX) to
have many opportunities and challenges. Opportunity to have a huge market
to export, expand the market. In addition, challenging and fierce competition
with seafood of other countries such as China, Thailand, India ... together with
the trade protection of importing countries.
The author conducted a research on the topic "Some solutions to improve the
competitiveness of ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock
Company (COIMEX) until 2020". However, through the comments of the thesis
evaluation committee dated 23 July, 2017, the subject was renamed: Factors
affecting competitiveness enhancement of the ConDao Seaproducts And
Export - Import Joint Stock Company (COIMEX), in accordance with the method
of research, research results that the author made.
The thesis was used two qualitative and quantitative methods to analyze the
data.
The research model of the thesis has 6 main components: (1) product quality,
(2) organizational capacity, (3) human resources, (4) marketing capacity, (5)
Price competition and (6) Brand, influence on COIMEX's competitiveness.
Regression results indicate that there are three factors that affect the
competitiveness of ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock
Company (COIMEX). The factors in turn are: Human resources, Organizational

capacity and Product quality .
Combined with the situational analysis and the causes of the vulnerability
affecting the competitiveness of COIMEX by analyzing the advantages and
disadvantages, as well as the analysis of external factors affecting the
competitiveness of seafood companies


in general and COIMEX in particular.
From the results of this study, the author has proposed 05 main solutions:
Solution 1: Professionalize human resources
Solution 2: Improve organization-management capacity
Solution 3: Product diversification
Solution 4: Enhance the marketing capacity of COIMEX
Solution 5: Increase production technology
And 04 support solutions including:
Support solution 1: Promote linkages between enterprises and
fishermen, supplier of raw materials for export
processing.
Support Solution 2: Ensure food safety and preservation of raw
materials after catching and developing cold
storage service to preservation of materials and
products.
Support Solution 3: Fisheries Business Alliance - Fair competition about the
price.
Support Solution 4: Branding COIMEX.

To enhance competitiveness and sustainable development for COIMEX in the
coming time.

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................... i
LỜI CẢM Ơ N........................................................................................................................................ iii
TÓM TẮT LUẬN V Ă N........................................................................................ iii
A BSTRA CT........................................................................................................ v
MỤC LỤ C......................................................................................................... vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................... x
DANH MỤC BẢNG B IỂ U................................................................................... xi
DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ Đ Ồ........................................................................xii
CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ Đ Ầ U............................................................................. 1
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI........................................................................................... 1
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRƯỚC Đ Ó..................................................... 2
1.3. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN C Ứ U..................................................... 3
1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài........................................................ 3
1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu:.......................................................................... 4
1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨ U.................................................. 4
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu....................................................................... 4
1.4.2. Đối tượng khảo sát........................................................................... 4
1.4.3. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................... 5
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU
5
1.5.1. Nghiên cứu định tín h....................................................................... 5
1.5.2. Nghiên cứu định lượng
....................................................................................................................
6
1.6. Ý NGHĨA ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN C Ứ U..................................................7
1.7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN.................................................................................................. 7
TÓM TẮT CHƯƠNG 1
.......................................................................................................................

9
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ L Ý THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨ U............................ 10
2.1. NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH N G H IỆP
..............................................................................................................................................................

10
2.1.1. Định nghĩa về năng lực cạnh tranh
.........................................................................................................................................................

10
2.1.2. Một số quan điểm về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.........13
2.2. MỘT SỐ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ NĂNG LỰC c ạ n h t r a n h c ủ a


DOANH NGHIỆP
..............................................................................................................................................................

24
2.2.1. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài:.............................................. 24


2.2.2. Một số nghiên cứu trong nước có liên quan................................................ 26
2.3. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
NLCT CỦA C O IM E X................................................................................................................. 30
2.3.1 Chất lượng sản phẩm, dịch v ụ............................................................................ 30
2.3.2 Năng lực tổ chức, quản lý................................................................ 31
2.3.3 Nguồn nhân lực............................................................................... 31
2.3.4 Năng lực marketing......................................................................... 33
2.3.5 Cạnh tranh về giá............................................................................ 34
2.3.6 Thương hiệu

..................................................................................................................
34
2.4 . MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU........................................................................ 36
TÓM TẮT CHƯƠNG 2
..............................................................................................................................................................

39
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨ U......................................................40
3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨ U......................................................................40
3.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
42
3.2.1. Phương pháp thu thập nguồn dữ liệu sử dụng cho đề tài................42
3.2.2. Kích thước mẫu lựa chọn:...............................................................42
3.2.3. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát....................................................... 43
3.2.4. Đánh giá hoàn thiện thang đo........................................................ 43
3.2.5 Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s A lpha..................47
3.2.6 Phân tích nhân tố khám phá EFA..................................................... 48
3.2.7. Phân tích hồi quy tuyến tính...........................................................49
TÓM TẮT CHƯƠNG 3
..............................................................................................................................................................

51
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN C Ứ U.......................52
4.1. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG TỚI NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA COIM EX................................... 52
4.1.1. Thực trạng về tài nguyên hải sản của Tỉnh BRVT ảnh hưởng đến
năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp COIMEX ................................................................. 52
4.1.2. Thực trạng kinh doanh của Công ty COIMEX thời gian qua
.........................................................................................................................................................

53
4.1.3. Phân tích thực trạng và nguyên nhân về các yếu tố ảnh hưởng đến
năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp C O IM EX............................................................. 56
4.1.4. Đánh giá chung tình hình hoạt động của C O IM EX....................... 62
4.1.5. Phân tích Các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài đến NLCT
của


C O IM E X................................................................................................. 62
4.2. MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU.............................................................................................. 64
4.2.1. Về thời gian công tác của đối tượng khảo sát................................. 65
4.2.2. Về trình độ của đối tượng khảo sát:................................................................ 66


4.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ KIỂM ĐỊN H.................................................................... 66
4.3.1. Phân tích kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha .......................................... 66
4.3.2. Phân tích kết quả nhân tố khám phá EFA ..................................................... 68
4.3.3 Phân tích kết quả kiểm định hồi qui tuyến tính............................... 75
4.4. THẢO LUẬN KẾT QUẢ HỒI QUY.............................................................. 78
TÓM TẮT CHƯƠNG 4
......................................................................................................................
81
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ X U Ấ T...................................... 82
5.1. KẾT LU Ậ N :
......................................................................................................................
82
5.2. CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XU Ấ T...................................................................... 83
5.2.1. Các căn cứ đề xuất giải pháp.......................................................... 83

5.2.2. Một số giải pháp đề xuất cụ thể...................................................... 84
5.3. HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU & HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO 91
5.3.1. Hạn chế của nghiên cứu................................................................. 91
5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo............................................................ 91
TÓM TẮT CHƯƠNG 5
......................................................................................................................
93
KẾT LU ẬN
......................................................................................................................
94
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................................ i
I. DANH MỤC TIẾNG V IỆ T.............................................................................. i
II.DANH MỤC TIẾNG ANH......................................................................................................... iii
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)
PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Dàn bài phỏng vấn chuyên gia (lần 1 )........................................................ viii
Phụ lục 2: Danh sách các chuyên gia phỏng vấn thảo luận ......................................... x
Phụ lục 3: Tóm tắt Biên bản tổng hợp thảo luận nhóm (lần 1)........................xii
Phụ lục 4: Dàn bài phỏng vấn chuyên gia (lần 2 )......................................................... xiv
Phụ lục 5: Tóm tắt Biên bản tổng hợp thảo luận nhóm (lần 2 )....................xviii
Phụ lục 6: Phiếu khảo chính thức...................................................................xix
Phụ lục 7: Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s alpha các thang đ o ....................... xxiii
Phụ lục 8: Kết quả phân tích nhân tố khám phá E FA .............................................. xxvii
Phụ lục 9: Kết quả phân tích nhân tố khám phá E FA .............................................. xxvii


DANH MỤC TỪ V IẾT TẮT

ANOVA: Phân tích phương sai
BRC: British Retailer Consortium Tiêu chuẩn của Hiệp hội các nhà bán lẻ Anh.

B R - VT: Bà rịa - Vũng tàu
COIMEX: Công ty Cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo
DN: Doanh nghiệp
EFA: Phân tích nhân tố khám phá
EU: European Union - Liên minh châu Âu
GDP: Tổng sản phẩm quốc nội
HACCP : Hazard Analysis and Critical Control Point Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn .
HALAL: theo tiếng Arab là hợp pháp.
ISO: International Organization for
Standardization - Tổ chức về tiêu chuẩn
hóa quốc tế.
OLS: Ordinary Least Square - Phương pháp bình phương nhỏ nhất.
TMCP: Thương mại cổ phần
TP. HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
TVE: Total Variance Explained: Tổng phương sai trích
UBND: Ủy ban nhân dân
XNK: Xuất nhập khẩu


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Thang đo Chất lượng sản phẩm
.........................................................................................................................
44
Bảng 3.2: Thang đo Năng lực tổ chức, quản lý
...................................................................................................................................................................

44
Bảng 3.3 Thang đo nguồn nhân lự c
...................................................................................................................................................................

45
Bảng 3.4: Thang đo Năng lực marketing
...................................................................................................................................................................

45
Bảng 3.5: Thang đo Cạnh tranh về giá
...................................................................................................................................................................

45
Bảng 3.6: Thang đo Thương hiệu
...................................................................................................................................................................

46
Bảng 3.7: Thang đo Năng lực Cạnh tranh
...................................................................................................................................................................

47
Bảng 4.1: Chỉ tiêu hoạt động kinh doanh của công ty 2011-2016
...................................................................................................................................................................

56
Bảng 4.2: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố nguồn nhân lự c
...................................................................................................................................................................

56
Bảng 4.3: Tình hình lao động của COIMEX: 2012-2016
...................................................................................................................................................................

57
Bảng 4.4: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố chất lượng sản phẩm

...................................................................................................................................................................

58
Bảng 4.5: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố năng lực tổ chức, quản lý
........................................................................................................................
59
Bảng 4.6: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố năng lực marketing
...................................................................................................................................................................

61
Bảng 4.7: Thống kê mô tả đặc điểm mẫu nghiên cứu
...................................................................................................................................................................

65


Bảng 4.8: Bảng tổng hợp thang đo bị loại - Kiểm định Crombach’s alpha
...................................................................................................................................................................

67
Bảng 4.9: Kết quả kiểm định KMO & Bartlett’s
...................................................................................................................................................................

68
Bảng 4.10: Kết quả kiểm định tổng phương sai trích
...................................................................................................................................................................

69
Bảng 4.11: Kết quả phép xoay ma trận các thành t ố
...................................................................................................................................................................

70
Bảng 4.12: Kết quả kiểm định KMO & Bartlett’s của biến phụ thuộc
...................................................................................................................................................................

73
Bảng 4.13: Kết quả phương sai trích của biến phụ thuộc
...................................................................................................................................................................

73
Bảng 4.14: Kết quả hệ số hồi quy
.........................................................................................................................
75
Bảng 4.15: Kết quả kiểm định độ phù hợp của mô hình
...................................................................................................................................................................

76
Bảng 4.16: Kết quả ANOVA của mô hìn h
.........................................................................................................................
76
Bảng 4.17: Kết quả kiểm định Spearman
...................................................................................................................................................................

77
Bảng 4.18: Kết quả kiểm định các giả thuyết
...................................................................................................................................................................

79
Bảng 4.19: Vị trí của các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của CO IM EX
...................................................................................................................................................................

80
Bảng 5.1: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến NLCT của CO IM EX
...................................................................................................................................................................

82


DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ

Hình 2.1: Năm áp lực cạnh tranh của Michael Porter (Nguồn: Porter (1 990)) . .13
Hình 2.2: Mô hình chuỗi giá trị của M.Porter (1985) ........................................................ 15
Hình 2.3: Mô hình của Buckley và cộng sự.......................................................................... 22
Hình 2.4: Công thức tính năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ............................ 22
Hình 2.5: Năng lực cạnh tranh của các cửa hàng tại Đài Loan.................................. 25
Hình 2.6: Mô hình nghiên cứu chính thức của tác giả.................................................... 38
Hình 2.7: Quy trình nghiên cứu........................................................................41
Sơ Đồ 1: Bộ máy tổ chức công ty............................................................................................ 54
Hình 2.8: Thẻ
điểm cân bằng - Công cụ
hữu hiệu để
thực hiện
chiến
doanh..................................................................................................................................................... 86


CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong những năm qua, Thuỷ sản luôn là một trong 4 mặt hàng xuất khẩu chủ lực
của Việt Nam; các doanh nghiệp xuất khấu thủy sản (DNXKTS) Việt Nam không

ngừng lớn mạnh, nhưng vẫn còn nhiều điểm yếu, đặc biệt là về năng cạnh tranh
(NLCT).

Việc gia nhập sâu Tổ chức Thương mại thế giới WTO, AFTA, và đạt được
các Thỏa thuận Thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP), mang lại cho thủy
sản Việt Nam rất nhiều cơ hội cũng như thách thức. Cơ hội có một thị trường
khổng lồ để xuất khẩu, mở rộng thị trường, tranh thủ công nghệ sản xuất tiên
tiến đẩy mạnh công nghiệp hóa và tăng cường năng lực ngành kinh tế thủy
sản vốn còn non yếu; Bên cạnh đó là những khó khăn thách thức, cạnh tranh
gay gắt hơn với hàng thủy sản của những nước khác như Trung Quốc, Thái
Lan... , cùng với sự tăng thêm nhu cầu, thiếu và khan hiếm nguồn nguyên liệu
và sự gia tăng các đối thủ mới gia nhập ngành. Điều này đánh dấu bước cạnh
tranh ngày càng gay gắt hơn trên thị trường nói chung và thị trường xuất khẩu
thủy sản nói riêng, khi mà thị trường chỉ chấp nhận những công ty nào có khả
năng cạnh tranh cao, khả năng thoả mãn nhu cầu khách hàng một cách tốt
nhất.

Là một trong những công ty sản xuất kinh doanh mặt hàng thủy sản xuất
khẩu trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng tàu; Sản phẩm của công ty xuất khẩu
chủ yếu sang các nước Châu Âu, Châu Á và Mỹ. Công ty cổ phần Thủy sản và
Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo cũng đang phải đương đầu với những áp lực cạnh
tranh không những từ những công ty cùng ngành nghề trong tỉnh Bà RịaVũng tàu, trong nước, cũng như các tập đoàn, công ty xuất khẩu thủy sản đến
từ các nước Thái Lan, Trung Quốc, Ân Độ, Banglades,... và sự bảo hộ thương
mại của các nước nhập khẩu. Trong thị trường cạnh tranh như thế, muốn duy
trì giữ vững thị trường, tăng tốc độ tăng trưởng, Công ty COIMEX cần phải có
những biện pháp cấp bách để nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh trên thị
trường thủy sản Việt nam.


Tác giả đã có thời gian làm việc tại Công ty Cổ phần Thủy sản và Xuất

Nhập Khẩu Côn Đảo (COIMEX) trên 16 năm, hiện nay với vai trò là cán bộ quản
lý; với mong muốn áp dụng những kiến thức đã học, cũng như muốn thực hiện
một nghiên cứu chính thức nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của
doanh nghiệp COIMEX và đưa ra những giải pháp, đề xuất kiến nghị nhằm giúp
công ty nâng cao năng lực cạnh tranh đáp ứng yêu cầu của thay đổi trong tình
hình kinh tế hiện nay . Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “C ác nhân tố tác động đến
năng lực cạnh tranh của Công ty cổ p h ầ n Thủy sản và X uất N hập K hẩu Côn
Đ ảo (C O IM EX )” là yêu cầu cấp thiết, có ý nghĩa thực tiễn trong giai đoạn
hiện nay.
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÓ
Trong những năm gần đây, có ất nhiều nghiên cứu về NLCT của doanh
nghiệp trong các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. Các nghiên cứu đã được
xuất bản (sách) có một số nội dung liên quan đến đề tài như: "Nâng cao sức
cạnh tranh của nền kỉnh tế nước ta trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ”
(GS. Chu Văn (ấp chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003); ”Đ ổi mới
chính sách nhằm thúc đấy xuất khẩu hàng h ó a ủ a Việt Nam trong quá trình
hội nhập kỉnh tế quốc tế ” (TS. Lê Thị Vân Anh, Nxb Lao động, Hà Nội, 2003);
"Một s ố biện p h á p đấy mạnh xuất khấu hàng h ó a Việt Nam vào thị trường
H oa K ỳ ” (Đề tài Bộ Thương mại, năm 2000); “Năng cao NLCT ủa doanh
nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” (Nguyễn Vĩnh Thanh, Tạp chí phát
triển kinh tế, tháng 11/2005... Các nghiên cứu này đã khái quát được khá đầy
đủ thực trạng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nước ta hiện nay và nêu các
giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nói chung, hàng
xuất khẩu Việt Nam nói riêng tớ i các thị trường trên thế g iớ i. Các nghiên cứu
này cũng đã nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của quốc
gia, công ty và sản phẩm. .

Bên cạnh các công trình nghiên cứu đã nêu, cũng có khá nhi ều các
nghiên cứu dưới dạng dự án (sản phẩm nghiên cứu chưa được xuất bản), có
nội dung liên quan đến đề tài, trong đó tiêu biểu như: ”Nâng cao năng lực

cạnh tranh của hàng nông lâm thủy sản " (Dự án của Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn, 4/2003);


"Nâng cao năng lực cạnh tranh hàng h óa và dịch vụ Việt Nam ” (Đề án của ủy
ban quốc gia về Hợp tác kinh tế quốc tế phối hợp với các Bộ/ngành, 10/2001) ;
”Chiến lược p h át trỉến thủy sản đến năm 2020" ( Quyết định của Thủ tướng
Chính phủ, 2010).

Tác giả Trần Thế Hoàng (2011) với đề tài “Nâng cao NLCT của doanh
nghiệp xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam đến năm 2020”. Luận án tiến sĩ. Đại học
Kinh tế TP.HCM .

Tác giả Trần Hữu Ái (2014 ) cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến
NLCT của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Trường hợp các doanh
nghiệp xuất khẩu thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu). Luận án tiến sĩ . Học viện Khoa
học Xã hội
Tác giả Nguyễn Thành Long (2016) phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến
NLCT của doanh nghiệp du lịch Bến Tre . Liận án tiến sĩ. Đại học Kinh tế
TP.HCM.

Trong đề tài nghiên cứu này, tác giả sẽ kế thừa một số kết quả thu được
từ những nghiên cứu đi trước, từ đó hiệu chỉnh, phát triển thêm cho phù hợp
với mục đích nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của mình.
1.3 MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
1.3.1.1 M ục tiêu chung
Trong điều kiện cụ thể hiện có của COIMEX, mục tiêu tổng quát của luận
văn là xác định và kiểm định các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của COIMEX, từ
đó tác giả đưa ra các giải pháp đề xuất nhằm giúp COIMEX nâng cao năng lực

cạnh tranh đến năm 2020
1.3.1.2 M ục tiêu cụ th ể
Xuất phát từ mục đích trên, mục tiêu cụ thể cho đề tài như sau:
-

Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của công ty
Coimex;

-

Kiểm định mức độ ảnh hưởng và vị thế của từng yếu tố này đến NLCT của


doanh nghiệp


-

Phân tích thực trạng NLCT của
và

COIMEX

dựa

trên các

yếu

tố

nguyên nhân tác động của các yếu tố đó lên năng lực cạnh tranh của công ty
COIMEX;
-

Tổng hợp kết quả phân tích mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kết hợp với
phân tích thực trạng và nguyên nhân của từng yếu tố để đề xuất ra các
giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty COIMEX đến
năm 2020.

1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu:
Câu hỏi 1: Những yếu tố nào đo lườngnăng lực cạnh tranh của Công ty COIMEX ?
Câu hỏi 2:Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố lên NLCT của COIMEX như thế nào?
Câu hỏi 3: Thực trạng và nguyên nhân về các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của
COIMEX?
Câu hỏi 4: Giải pháp nào để nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty COIMEX
đến năm 2020?
Câu hỏi 5: Những yếu tố: (1) Chất lượng sản phẩm, (2) Năng lực tổ chức, quản lý;
(3) nguồn nhân lực; (4) Năng lực marketing; (5) Cạnh tranh về giá; (6) Thương
hiệu có ảnh hưởng đến NLCT của COIMEX hay không ?
1.4

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

1.4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chính của luận văn là các yếu tố ảnh hưởng đến
NLCT của Công ty cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo.
1.4.2 Đối tượng khảo sát
Là cán bộ- nhân viên của công ty, một số khách hàng, đối tác, nhà cung
cấp của COIMEX.

Các chuyên gia phỏng vấn gồm: Ban lãnh đạo công ty, các giám đốc,
phó giám đốc, quản lý và điều hành doanh nghiệp, xí nghiệp có kinh nghiệm
làm việc và hiểu tình hình kinh doanh của doanh nghiệp ( Phụ lục số: 01).


1.4.3 Phạm vi nghiên cứu
Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu, phạm vi
nghiên cứu của đề tài sẽ tập trung vào NLCT ở cấp độ doanh nghiệp trong
phạm vi công ty COIMEX, tại thị trường Việt Nam.
Số liệu thứ cấp lấy trong giai đoạn 2011 - 2016 dựa trên số liệu của
COIMEX, niên giám thống kê của Tổng Cục thống kê, Cục thống kê tỉnh Bà Rịa
- Vũng Tàu, VASEP, ....
Số liệu sơ cấp: thông qua phiếu khảo sát vào tháng 11-12 năm 2016.
1.5

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Luận văn sẽ sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu theo định lượ ng

và nghiên cứu theo định tính, đây chính là cách tiếp cận phương pháp hỗn
hợp. Các h tiếp cận này kết hợp các loại dữ liệu khác nhau để hỗ trợ tốt hơn
trong việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu. Cách tiếp cận theo phương pháp hỗn
hợp làm tăng thêm độ tin cậy của kết quả nghiên cứu, bởi trong trường hợp
này các dữ liệu định lượng được hỗ trợ bởi dữ liệu định tính (Scandura và
Williams, 2000).
Mục tiêu của nghiên cứu là xác định và kiểm định các yếu tố ảnh hưởng
đến NLCT Công ty COIMEX. Nghiên (ứu bắt đầu từ việc tập trung vào nghiên
cứu tài liệu để phát triển mô hình nghiên cứu lý thuyết; Tham khảo ý kiến
chuyên gia; Thiết kế nghiên cứu bao gồm các công việc chính sau đây: (1)
Nghiên cứu định tính; (2) Nghiên cứu định lượng .
1.5.1 Nghiên cứu định tính

M ục đích: Hoàn thiện mô hình nghiên cứu sơ bộ; điều chỉnh, bổ sung
thang đo và các biến quan sát làm cơ sở xây dựng bảng khảo sát cho nghiên
cứu định lượng tiếp theo. Thu thập và xử lý các dữ liệu thứ cấp, phân tích thực
trạng - nguyên nhân các yếu tố ảnh hưởng; xây dựng căn cứ đề xuất giải pháp
cụ thể nhằm nâng cao NLCT cho COIMEX.

Nội dung: Nghiên cứu tài liệu về lý thuyết năng lực cạnh tranh, tìm hiểu
các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến luận văn để
gạn lọc các nội dung, thiết lập mô hình cho nghiên cứu sơ bộ; xác định thang
đo và biến quan


sát làm cơ ở xây dựng bảng khả o sát phỏng vấn chuyên gia và thảo luận
nhóm nhằm điều chỉnh, bổ sung thang đo và các biến quan sát hoàn thiện mô
hình cho nghiên cứu định lượng .
Khi nghiên cứu lý thuyết, các nghiên cứu trước cũng chứng minh rằng
những khái niệm đưa vào mô hình của luận văn đều đã được nghiên cứu và
kiểm định.
Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phương pháp phỏng vấn hỏi
ý kiến chuyên gia với 35 người (Phụ lục 2) và thảo luận nhóm. Trong đó, việc
phỏng vấn chuyên gia và thảo luận nhóm lần 1 nhằm thiết lập mô hình nghiên
cứu, được thực hiện đầu tháng 11 năm 2016.Việc phỏng vấn chuyên gia và
thảo luận nhóm lần 2 nhằm hoàn thiện thang đo và biến quan sát, được thực
hiện cuối tháng 11/2016.
1.5.2 Nghiên cứu định lượng.
M ục đích: Kiểm định sự tin cậy của thang đo, mô hình nghiên cứu và các giả
thuyết nghiên cứu.
Nội dung: Luận văn được nghiên cứu thực hiện bằng phương pháp chọn
mẫu thuận tiện bằng cách phát Phiếu khảo sát chính thức (Phụ lục 10) trực
tiếp hoặc gửi qua email cho cán bộ nhân viên công ty, các đối tác, đồng

nghiệp, nhà cung cấp của Công ty; dữ liệu dùng để thiết kế bảng khảo sát
chính thức được lấy từ kết quả
nghiên cứu định tính. Kích thước mẫu này là 240, được chọn theo phương pháp lấy
mẫu ngẫu nhiên. Dữ

liệu

thu

thập

xong được

làm

sạch và xử lý bằng

SPSS 20.0.
Theo đó, độ tin cậy của thang đo được đánh giá thông qua hệ số
Cronbach’s Alpha. Phân tích yếu tố khám phá bằng EFA rút ra được mô hình
nghiên cứu điều chỉnh và các giả thiết sau khi điều chỉnh, kiểm định thang đo
bằng phương pháp KMO (Kaiser- Meyer-Olkin), kiểm định Barlett và Phân tích
hồi quy tuyến tính.
Nghiên cứu này được thực hiện từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2016.
Từ nghiên cứu định tính và định lượng xác định mức độ ảnh hưởng các
yếu tố đến NLCT của COIMEX, kết hợp với phân tích thực trạng và nguyên
nhân các yếu tố này, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao NLCT của
doanh nghiệp thủy sản COIMEX.

1.6 Ý NGHĨA ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Từ kết quả nghiên cứu của đề tài xác định được các yếu tố ảnh hưởng
đến NLCT và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến NLCT của COIMEX.
Nghiên cứu khắc họa được bức tranh về năng lực cạnh tranh của
COIMEX thông qua phân tích thực trạng - nguyên nhân các yếu tố ảnh hưởng
đến NLCT của COIMEX; Từ đó doanh nghiệp thấy được điểm mạnh, điểm yếu
và nguyên nhân để hoạt động tốt hơn.
Tác giả đề xuất những giải pháp, cung cấp các căn cứ làm cơ sở để
COIMEX xây dựng chiến lược hoạt động nhằm nâng cao năng ực cạnh tranh và
phát trển bền vững cho Công ty CP Thủy Sản và XNK Côn Đảo (COIMEX)
Ngoài ra đề tài còn là tài liệu tham khảo cho các công ty xuất khẩu thủy
sản khác để nâng cao năng lực cạnh tranh.
1.7 K ẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Kết cấu của luận văn được trình bày trong 5 chương, cụ thể như sau:
>

Chương 1: Phần mở đầu.

Chương này tác giả sẽ trình bày các điều cơ bản về đề tài thông qua các
mục: Sự cần thiết của đề tài, tình hình nghiên cứu đề tài, mục tiêu nghiên
cứu - câu hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp
nghiên cứu, ý nghĩa đóng góp của đề tài và kết cấu của đề tài.
>

Chương 2: Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu.

Chương 2 trình bày cơ sở lý luận về NLCT của doanh nghiệp dựa trên một
số quan điểm và NLCT của doanh nghiệp. Chương này cũng trình bày một
số mô hình nghiên cứu về NLCT của doanh nghiệp có liên quan đến luận
văn . Thông qua lý luận về NLCT và phân tích một số mô hình nghiên cứu

NLCT của doanh nghiệp có liên quan, tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu
và phát triển các giả thiết nghiên cứu để xác định các yếu tố nâng cao
năng lực cạnh tranh của Công ty cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu
Côn Đảo.


>

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu.

Chương 3 giới thiệu quy trình nghiên cứu, mô hình nghiên cứu, các giả
thuyết nguyên cứu và mô tả dữ liệu nghiên cứu. Trong phần mô tả dữ liệu
nghiên cứu, tác giả làm rõ phương pháp chọn mẫu, kích thước mẫu và cơ
sở để chọn kích thước mẫu, thang đo, cách thức tiến hành kiểm định độ
tin cậy thang đo bằng Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá EFA,
phân tích hồi quy.
>

Chương 4: Kết quả nghiên cứu.

Chương 4 tiến hành phân tích thực trạng và nguyên nhân các yu tố ảnh
hưởng đến NLCT của Công ty COIMEX .
Chương này sẽ giới thiệu mẫu nghiên cứu, tiến hành kiểm định và phân
tích các kết quả nghiên cứu gồm : kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha,
lết quả phân tích EFA, kết quả kiểm định hồi quy tuyến tính, để xác định
các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của COIMEX.
>

Chương 5: Kết luận và hàm ý quản trị.

Từ kết quả nghiên cứu thu được từ chương 4, đưa ra các kết luận về mô
hình, mức độ giải thích của mô hình, các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của
COIMEX. Dựa trên kết quả nghiên cứu và phân tích thực trạng nghiên cứu
tác giả đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao NLCT và phát triển
bền vững cho COIMEX trong thời gian tới.
Ngoài ra, tác giả đánh giá những hạn chế của đề tài, đồng thời gợi ý
những hướng nghiên cứu tiếp theo.