SKKN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG dạy học THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG dự GIỜ, THĂM lớp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG DỰ GIỜ, THĂM
LỚP.

*************************
A. PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ.
1. Lý do chọn đề tài: Tháng 12-1996 với nghị quyết TW2 khóa
VIII ra đời, tiếp theo là nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng
Cộng Sản Việt Nam lần thứ IX, X, XI đã khẳng định: " Phát triển giáo
dục đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp
công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát triển nguồn
lực con người yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng cường kinh tế
nhanh và bền vững...”. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực
hiện nghị quyết TW2 khóa VIII, và các nghị quyết của Đảng, từ lâu ngành
giáo dục đào tạo đặt ra cho hệ thống giáo dục nói chung và bậc tiểu học
nói riêng, việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu
cấp thiết và vô cùng quan trọng. Vì thế trong mỗi nhà trường nói chung và
trường tiểu học nói riêng đã đặt ra nhiệm vụ cho những nhà quản lý cũng
như mỗi người giáo viên trong giai đoan hiện nay là phải không ngừng
nâng cao chất lượng dạy và học.

1


Thật vậy chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà trường, phụ
thuộc rất nhiều vào giờ lên lớp của người giáo viên, do vậy các nhà quản
lý phải thường xuyên kiểm tra kịp thời và đánh giá chính xác giờ lên lớp
của giáo viên. Thực tế hiện nay, người CBQL trong các nhà trường đã
quan tâm chú ý nhiều hơn đến việc kiểm tra, đánh giá giờ lên lớp của mỗi

giáo viên, nên nhiều năm qua việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của các
GV đã góp phần thúc đẩy hoạt động sư phạm trong nhà trường đạt nhiều
kết quả tốt. Bước đầu việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp của CBQL đã có
tác động tới từng GV trong việc giảng dạy góp phần nâng cao chất lượng
dạy học.
Bên cạnh những mặt tích cực thì việc kiểm tra đánh giá giờ lên lớp
của GV còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Có những CBQL chỉ kiểm tra
cho điểm mà không đánh giá, nhận xét hoặc có đánh giá nhưng lại chung
chung, đôi khi có người còn vì nể nang mà chỉ làm qua loa, đại khái.
Điều đó chẳng những không kích thích động viên được giáo viên mà còn
làm cho các giáo viên trong hội đồng trường không có hứng thú trong
giảng dạy, họ tự ti, ỷ lại và làm việc không hết trách nhiệm do đó chất
lượng trong các giờ lên lớp của giáo viên còn rất nhiều hạn chế. Hiện nay
xuất phát từ yêu cầu thực tế của bậc học tiểu học, vấn đề kiểm tra, đánh
giá chất lượng giờ dạy của giáo viên ở trường tiểu học là khâu quan trọng
trong chu trình quản lý nó được coi như một thứ vũ khí sắc bén của các
nhà quản lý để đẩy mạnh hoạt động dạy học trong nhà trường nhằm
không ngừng nâng cao chất lượng dạy học của mỗi giáo viên, từ đó làm
thay đổi hiệu quả và chất lượng của mỗi nhà trường .

2


Xuất phát từ thực trạng trên khiến tôi quyết định lựa chọn chuyên
đề: " Nâng cao chất lượng dạy học thông qua hoạt động dự giờ thăm
lớp". Với mục đích tìm ra các biện pháp khắc phục những hiện trạng tồn
tại nêu trên để không ngừng nâng cao chất lượng các giờ dạy trên lớp
trong mỗi nhà trường tiểu học hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở lý luận và thực tiễn về đánh
giá giờ dạy trên lớp của giáo viên, đề xuất một số biện pháp của người

CBQL về việc đánh giá giờ dạy trên lớp thông qua hoạt động dự giờ,
thăm lớp đối với giáo viên để góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở
nhà trường tiểu học, qua đó đánh giá hiệu quả công tác quản lý của
người CBQL .
3. Nhiệm vụ nghiên cứu: Tìm hiểu cơ sở lý luận về công tác đánh
giá của CBQL đối với giờ dạy trên lớp của giáo viên ở trường tiểu học.
Đề xuất một số biện pháp của CBQL để thực hiện hoạt động dự giờ kiểm
tra, đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên trường tiểu học sao cho đạt
hiệu quả cao nhất.
4. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động dự giờ kiểm tra, đánh giá
của người CBQL đối với giờ dạy trên lớp của giáo viên trường tiểu học.
5. Phạm vi nghiên cứu: Các giờ dạy trên lớp của các giáo viên
trong trường tiểu học Thụy Vân, và thực tế qua hoạt động dự giờ kiểm tra
đánh giá ở một số tiết dạy trên lớp của các giáo viên trường tiểu học Thụy
Vân và qua dự giờ bồi dưỡng chuyên đề của giáo viên các trường bạn
trong thành phố Việt Trì.

3


6. Phương pháp nghiên cứu:
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các
tài liệu văn bản về chuyên môn, để hiểu được cơ sở lý luận của việc đánh
giá giờ trên lớp của giáo viên.
6.2. Phương pháp quan sát: Thông qua việc đánh giá giờ
dạy trên lớp của người CBQL để có những số liệu về thực trạng giúp cho
việc nghiên cứu thuận lợi và dễ dàng.
6.3. Phương pháp đàm thoại: Trao đổi với các cán bộ quản lý
đồng nghiệp và giáo viên giảng dạy trực tiếp trên lớp để thu thập thông
tin phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.

6.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tập hợp lại những
kinh nghiệm nghiên cứu thực tiễn về dự giờ đánh giá qua đó đề xuất
các biện pháp cụ thể thích hợp.

B. PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ: HOẠT ĐỘNG DỰ GIỜ
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ GIỜ DẠY TRÊN LỚP CỦA GIÁO VIÊN
1. Quan niệm về kiểm tra đánh giá
a. Kiểm tra:
Là quá trình xem xét thực tế nhằm đo nhiệm vụ giữa mục tiêu
đề ra với trình độ đạt chuẩn trên thực tế của đối tượng nhằm thu

4


thập thông tin (ngược). Tạo nên quá trình điều chỉnh của hệ quản lý
và tự điều chỉnh của hệ bị quản lý
b. Đánh giá:
Đánh giá là đưa ra nhận định tổng hợp về các dự kiện đo
lường được thông qua các kỳ kiểm tra lượng giá trong quá trình và khi
kết thúc bằng cách đối chiếu, so sánh với những tiêu chuẩn đã được
xác định rõ ràng trước đó trong các mục tiêu. Đánh giá là quá trình thu
thập thông tin, xử lý thông tin để lượng định tình hình và kết quả công
việc giảng dạy của giáo viên, người đánh giá có kế hoạch quyết định
và hành động có hiệu quả.
c. Đánh giá giờ dạy trên lớp đối với giáo viên:
Là một quá trình tiến hành có hệ thống nhằm xác định mục đích
thành công của giáo viên trong giờ dạy về nội dung giờ dạy, về phương
pháp mà giáo viên đã áp dụng, về phong thái của giáo viên trong giờ
dạy học, nó bao gồm sự miêu tả định tính và định lượng kết quả đạt

được thông qua những nhận xét, so sánh với mục tiêu giờ lên lớp dựa
vào các chuẩn đánh giá.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: HOẠT ĐỘNG DỰ
GIỜ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ GIỜ DẠY TRÊN LỚP ĐỐI VỚI
CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN TRONG NHÀ TRƯỜNG
1. Việc kiểm tra đánh giá giúp cho người CBQL:

5


Qua việc kiểm tra đánh giá giờ dạy trên lớp giúp cho người
CBQL nắm bắt được năng lực sư phạm của từng giáo viên trong
trường, xác định được thực trạng của việc giảng dạy để phát huy
những ưu điểm và hạn chế những vướng mắc trong giờ dạy trên lớp, từ
đó người CBQL điều chỉnh ngăn ngừa những sai lệch có thể có ở mỗi
giáo viên trong quá trình giảng dạy trên lớp. Thông qua kết quả kiểm
tra đánh giá cho phép người CBQL đi đến những quyết định tối ưu
nhất để xếp loại chuyên môn, nghiệp vụ và công nhận giáo viên giỏi
cấp trường đồng thời giúp cho người CBQL sử dụng đúng người đúng
việc nhằm phát huy được năng lực sở trường của mỗi giáo viên.
2. Kiểm tra đánh giá giúp cho giáo viên:
Giáo viên tự đánh giá khả năng năng lực chuyên môn của mình
đồng thời học hỏi được từ người CBQL về kiến thức chuyên môn, về
kĩ năng vận dụng, phương pháp giảng dạy, cách thức tổ chức giờ
dạy..v.v..để từ đó nâng cao nghiệp vụ sư phạm, rèn luyện nhân cách
nhà giáo, tinh thần trách nhiệm, nỗ lực ý chí, tính kiên trì, lòng tự tin, ý
thức tập thể và quan hệ ứng xử.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT
VẤN ĐỀ DỰ GIỜ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ GIỜ DẠY TRÊN LỚP
CỦA GIÁO VIÊN

1. Đánh giá công tác chuẩn bị của giáo viên
1.1. Việc soạn bài:

6


Khi kiểm tra, đánh giá việc soạn bài của giáo viên người
CBQL cần chú ý những vấn đề sau: Soạn đúng, đủ yêu cầu các mục
đề như: Ngày soạn, ngày giảng, tên môn, tên bài. Soạn đúng theo
phân phối chương trình của bộ quy định, về nội dung đã được nâng
cao và chắt lọc lại những bài học có bổ sung phần giảm tải. Trong
việc soạn phải hình thành các hoạt động trong một tiết dạy, các
bước trong từng hoạt động đó, thời gian, định hình các hoạt động
của thầy, hoạt động của trò, giáo viên cần khắc sâu điều gì? Học
sinh dễ mắc phải, mở rộng ra sao? Hệ thống câu hỏi phải logic,
phải đưa HS vào tình huống có vấn đề để khai thác vốn sống và vốn
kiến thức học sinh đã có vào nội dung bài dạy.
1.2. Đánh giá việc chuẩn bị đồ dùng, phương tiện dạy học
Đánh giá việc chuẩn bị đồ dùng dạy học của người dạy cũng
có thể đánh giá được tinh thần nhiệt tình sáng tạo của giáo viên
trong công tác giảng dạy. Qua đó cần xem xét để thấy được bài dạy
có thể sử dụng được những đồ dùng nào đã có trong danh mục đồ
dùng đã có và đồ dùng nào giáo viên có thể tự làm để góp ý cho
giáo viên, từ đó giúp họ có thể sáng tạo, tìm tòi để có nhiều đồ dùng
phù hợp và tiện lợi nhằm phục vụ cho bài dạy đạt hiệu quả cao.
1.3. Đánh giá việc giảng bài trên lớp của giáo viên :
Người CBQL qua dự giờ trên lớp cần chỉ ra những ưu điểm
để giáo viên phát huy và những hạn chế mà giáo viên cần khắc
phục. Sau khi dự giờ người CBQL cần tạo tâm lí nhẹ nhàng, phấn
khích cho giáo viên để cùng giáo viên trao đổi những kinh nghiệm

7


trong giảng dạy, tháo gỡ những khó khăn tạo điều kiện tốt nhất, để
giáo viên phát huy hết năng lực chuyên môn của mình trong quá
trình giảng dạy trên lớp
2. Các biện pháp đã tiến hành để đẩy mạnh hoạt động dạy học
qua việc dự giờ thăm lớp.
2.1. Xây dựng kế hoạch tổ chức dự giờ kiểm tra, đánh giá:
Kế hoạch dự giờ được xây dựng dưới nhiều hình thức: Báo
trước, không báo trước, dự giờ song song, dự giờ cả buổi, dự giờ có
mời đồng nghiệp cùng dự, dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin…
v.v. Để xây dựng kế hoạch dự giờ đạt hiệu quả thiết thực người CBQL
cần phải bám sát phân phối chương trình bộ môn theo khối lớp: VD
( chẳng hạn dự khối 1 vào thời gian nào? nhằm tháo gỡ vấn đề gì? dự
vào tiết nào ? lớp nào? Kiến thức môn học Tiếng Việt chuyển từ dạng
bài dạy âm sang dạy vần). Hay ( đối với khối 2 dự môn toán bài gì?
Kiến thức chuyển từ dạng bài cộng trừ không nhớ sang dạng bài cộng
trừ có nhớ..v.v..) Để xây dựng kế hoạch dự giờ người CBQL cần dựa
trên việc phân loại tay nghề, nghiệp vụ sư phạm của giáo viên: Đối
với giáo viên có nghiệp vụ cứng của trường thì dự tiết nào mà người
CBQL cho là khó dạy để xem giáo viên tháo gỡ chỗ vướng đó như thế
nào? Đối với giáo viên nghiệp vụ còn non, yếu cần dự những tiết
chuyển từ dạng bài này sang dạng bài khác xem giáo viên đó có nắm
chắc tiến trình lên lớp hay không? Phải dự tiết dạy lí thuyết và cả tiết
dạy thực hành để xem giáo viên đó truyền tải nội dung bài ra sao, vận
dụng vào thực hành như thế nào? Đối với giáo viên nghiệp vụ còn non,

8

yếu cần thường xuyên dự giờ nhiều hơn, dự đều khắp các môn dạy để
giáo viên luôn luôn chuẩn bị tâm thế cũng như ý thức đối với nghề
nghiệp hơn, qua đó nắm chắc hơn những vấn đề con non, yếu của họ
để có sự chỉ đạo và bồi dưỡng kịp thời. Để xây dựng kế hoạch dự giờ
song song, người CBQL cần nắm bắt thêm cùng một giáo viên đó thì
tiết dạy này của năm trước ra sao? Năm nay thế nào? ( Đối với những
trường giáo viên dạy theo môn từ 2 lớp trở lên: Để biết cùng một tiết
dạy đó ở lớp này dạy thế nào? ở lớp kia ra sao? Hoặc sau khi được dự
giờ đánh giá, rút kinh nghiệm rồi nay chuyển sang dạy lớp kia có sự
tiếp thu, điều chỉnh như thế nào? Mức độ tiến bộ ra sao…v.v..)
2. 2. Thực hiện kế hoạch dự giờ kiểm tra, đánh giá:
2.2.1. Việc chuẩn bị của người CBQL trước khi dự giờ kiểm tra,
đánh giá:
Bước 1: Cần bám sát kế hoạch đề ra, xem dự ai? dự môn gì?
dạng bài nào? nhằm đạt mục đích gì ? cần tháo gỡ về kiến thức kĩ năng
hay phương pháp giảng dạy? cần bổ xung thêm những vấn đề gì?
Bước2: Người CBQL cần xem trước nội dung bài dự trong
sách giáo khoa hoặc những gợi ý hướng dẫn trong sách giáo viên...Qua
đó có thể định hình được vấn đề mà giáo viên dễ mắc phải về kiến
thức, về phương pháp hay cách thức tổ chức giờ dạy, hay về tiến trình
bài dạy ..v.v. Từ đó để xem giáo viên sử lý và tháo gỡ những vướng
mắc có thể có ra sao? Hoặc sáng tạo như thế nào? có gì đổi mới về
phương pháp cách thức tổ chức giờ dạy theo hướng đổi mới theo yêu
cầu mà ngành đã và đang đề ra ...?

9

2.2.2. Dự giờ thăm lớp kiểm tra đánh giá:
Bước 1: Tiến hành dự giờ thăm lớp:
Người CBQL phải tập trung ghi chép lại tiến trình tiết dạy một
cách khái quát nhất, qua đó rút ra những ưu điểm, tồn tại của tiết dạy
và định hướng việc tư vấn thúc đẩy. Người CBQL dự kiến những điều
cần tham gia, đóng góp, cần tư vấn về phương pháp, về kiến thức, về
cách thức tổ chức, về phân bố thời gian, về sử lý tình huống sư phạm,
về các hoạt động của thầy và trò trong quá trình dạy...v.v.
Bước 2: Phân tích sư phạm giờ lên lớp đã dự :
Người CBQL cần dựa vào lý thuyết, nội dung các kiểu bài dạy
mà phân tích những hoạt động của thầy, trò trong việc thực hiện mục
đích, yêu cầu, nội dung, phương pháp, kết quả và mối liên hệ giữa
chúng, trong đó cần chú trọng các yếu tố sau :
+ Kiến thức trọng tâm: Đạt (chưa đạt) ở mức độ nào, có gì mới
? Cách khắc phục giải quyết những tồn tại, thiếu sót. Nếu (Đạt)
thì ở mức đọ nào? Giỏi hay Khá.
+ Phương pháp lên lớp: Cần chú ý phù hợp hay chưa phù hợp?
Các tồn tại và cách sửa đổi ? Vấn đề sử dụng phương pháp dạy
học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào? Mức
độ ra sao?
+ Phong thái sư phạm: Cần chú ý ngôn ngữ, cử chỉ, hành vi
cần chuẩn mực trong sáng gần gũi với học sinh sao cho dễ hiểu,

10


trên phương diện tôn trọng người học, phát huy khả năng vốn
sống và vốn kiến thức của học sinh vào bài dạy...
+ Chất lượng học sinh: Thông qua việc tiếp thu kiến thức bài
giảng, việc thực hành kiến thức trên lớp, việc đóng góp ý kiến

xây dựng bài của học sinh để người CBQL có thể nắm bắt chất
lượng thực của học sinh. Hoặc có thể sau dự giờ người CBQL có
thể kiểm tra kết quả học tập của học sinh bằng một bài kiểm tra
chất lượng ngắn gọn..v.v..
Ngoài các mặt trên cần chú trọng các yếu tố như: Khoa học
thực tiễn gắn liền với cuộc sống, vấn đề đào tạo toàn diện, bám
sát mục đích yêu cầu của bài học, điều kiện phương tiện thiết bị
dạy học và các tình huống xảy ra trong tiết học có tính tích cực
hoặc ngược lại.
Bước 3: Nhận xét đánh giá tiết dạy:
Khi nhận xét tiết dạy người CBQL cần:
- Cho giáo viên nêu lại tiến trình tiết dạy, ý tưởng dạy, xem xét
tự đánh giá việc làm được và những vấn đề chưa làm được của mình
trong tiết dạy
- Tham gia từng khâu, từng đoạn trong tiến trình tiết dạy, chỉ ra
cho giáo viên thấy được mặt mạnh, mặt yếu, những tồn tại…..để giáo
viên có cái nhin tổng quát về tiết mình đã dạy.
Bước 4: Nêu kết quả cuối cùng, ghi biên bản:

11


Người CBQL cần cho giáo viên kí nhận những việc đạt được trong
tiết dạy và những hạn chế của tiết dạy. Từ đó làm cơ sở cho việc kiếm
tra, đánh giá sự tiến bộ, khả năng cập nhật việc đổi mới phương pháp
giảng dạy trong những lần dự sau.
Bước 5 : Rút kinh nghiệm cho bản thân người CBQL.
Sau khi dự giờ của giáo viên, người CBQL cần tự rút ra bài học cho
bản thân. Trong giờ dự đó cần học được ở giáo viên sự sáng tạo nào? Từ
đó bổ sung kiến thức phương pháp cho mình làm hành trang trong việc

kiểm tra đánh giá giáo viên trong những lần dự giờ, kiểm tra đánh giá sau.

* Lưu ý: + Để bước 3 nhận xét tư vấn cho giáo viên tiếp thu hiệu
quả nhất, người CBQL cần tôn trọng tư duy nhà giáo để giáo viên được
nói ra ý tưởng của mình, người CBQL chỉ nhẹ nhàng uốn nắn những suy
nghĩ chưa đảm bảo tính khoa học, để giáo viên nhận được những ý kiến,
bài học từ sự tư vấn của người CBQL về phương pháp giảng dạy, cách
thức tổ chức giờ lên lớp…v.v.. sao cho phù hợp với năng lực sư phạm của
mỗi giáo viên và đối tượng học sinh của giáo viên đó.
+ Khi dự giờ, kiểm tra đánh giá giáo viên người CBQL phải có
trình độ, có năng lực phân tích: Muốn vậy phải dựa vào lí luận dạy học,
tính khoa học, tính lôgic, dựa vào vốn kinh nghiệm dự giờ. Người CBQL
phải biết lựa chọn sự sáng tạo của giáo viên này để tham gia cho giáo viên
khác.
+ Người CBQL phải có năng lực tư vấn: Muốn vậy người CBQL
phải là người có trình độ, có uy tín, có năng lực chuyên môn để tư vấn sao

12


cho các giáo viên tâm phục khẩu phục và thừa nhận những vấn đề tư vấn
đó, có sức thuyết phục, có tính khả thi và có hiệu quả trong hoạt động dạy
ở trên lớp.
Tóm lại: Trong các bước thuộc tiến trình dự giờ thăm lớp, kiểm tra đánh
giá giáo viên thì bước 3 là bước quan trọng nhất bởi dự giờ kiểm tra phải
có nhận xét và đánh giá thì việc dự giờ mới có tác dụng. Việc nhận xét
đánh giá chỉ có tác dụng hiệu quả khi những nhận xét đánh giá được đưa
ra, trên nguyên tắc đôi bên cùng trao đổi tranh luận về chuyên môn nghiệp
vụ, việc tham gia nhận xét tư vấn phải nhận được sự đồng thuận cao, cùng
hướng về một đích là mục tiêu đẩy mạnh hoạt động dạy học trong nhà

trường.
2.2.3. Các biện pháp đẩy mạnh hoạt động dạy học thông qua các
hình thức dự giờ:
2.2.3.1. Dự giờ thường xuyên: Là dự giờ nằm trong kế hoạch xây
dựng từ đầu năm học đó chính là hoạt động kiểm tra toàn diện. Dự giờ
thường xuyên có ưu điểm sau
* Ưu điểm
- Người giáo viên có sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt( như chuẩn bị
đồ dùng dạy học, tiến trình lên lớp, tâm thế sư phạm ).
- Người CBQL qua việc dự giờ nắm bắt trình độ sư phạm của giáo
viên, các hoạt động sư phạm mà giáo viên đã làm được, hoặc chưa làm
được, chất lượng dạy và học của lớp, nền nếp của lớp…v.v.. Từ đó làm
căn cứ để đánh giá chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học . Làm căn cứ để

13


tổ chức bộ máy sử dụng chuyên môn đúng người, đúng việc nhằm phát
huy vai trò của mỗi giáo viên trong trường. Thông qua dự giờ kiểm tra
toàn diện , người CBQL đánh giá xếp loại tay nghề để giáo viên nhìn nhận
đúng khả năng, năng lực chuyên môn của mình từ đó có ý thức tu dưỡng,
rèn luyện nhiều hơn về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. Việc đánh giá
tay nghề giáo viên còn được công khai trong hội đồng trường, do đó mỗi
giáo viên đều ý thức cao về lương tâm, danh dự nhà giáo mà có hướng
phấn đấu ở những giờ dạy tiếp theo. Như vậy qua việc dự giờ kiểm tra
đánh giá toàn diện giáo viên đã góp phần thúc đẩy sự phấn đấu nỗ lực
không ngừng và toàn diện, của từng giáo viên trong quá trình giảng dạy
và công tác trong nhà trường, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục ngày một tốt hơn.
2.2.3.2. Dự giờ đột xuất: Là việc dự giờ không báo trước, chỉ nằm

trong mục tiêu cần đạt của người CBQL. Mỗi giáo viên lên lớp phải chấp
hành nghiêm túc việc dự giờ đột xuất bất kì mà người CBQL yêu cầu. Dự
giờ đột xuất có ưu điểm sau:
* Ưu điểm:
- Đối với giáo viên : Kích thích hoạt động dạy của mỗi giáo viên
luôn ở tư thế chủ động, luôn chuẩn bị tâm thế đón kiểm tra dự giờ đột
xuất bất kì tiết dạy nào, từ đó giúp cho giáo viên luôn có ý thức chuẩn bị
tốt bài dạy trước khi lên lớp giảng dạy
- Đối với CBQL: Tuy là dự giờ đột xuất song nó phải nằm trong
chủ định của người CBQL là: Dự ai? Dự khi nào? Dự tiết nào? Buổi nào?
Dự để nhằm mục đích gì? Muốn làm được điều đó người CBQL phải căn

14


cứ vào phân phối chương trình để dự giờ. Có thể là mở đầu cho một dạng
bài nào đó. (VD: Môn Tiếng Việt khối 1 dạng bài chuyển từ âm sang vần.
Người CBQL dự để nắm bắt các bước lên lớp để tham gia uốn nắn, định
hướng các hoạt dộng sư phạm của giáo viên.) hay ( Môn Toán khối 2
chuyển từ dạng bài cộng, trừ không nhớ sang cộng, trừ có nhớ, người
CBQL cần dự giờ để tham gia và nắm bắt quy trình lên lớp, cách truyền
thụ kiến thức của giáo viên). Hay một tiết học bất kỳ nào đó được cho là
khó dạy trong việc tổ chức lớp học hoặc tháo gỡ về thời gian, phương
pháp…v.v.. để tham gia ý kiến cùng giáo viên thúc đẩy hoạt động dạy
trong nhà trường nhằm đạt được hiệu quả cao trong mỗi giờ lên lớp.
Thông qua việc dự giờ đột xuất góp phần đẩy mạnh hoạt động dạy học
trong nhà trường, làm cho mỗi giáo viên trước khi lên lớp, luôn luôn phải
chuẩn bị bài đầy đủ, chuẩn bị tâm thế được dự giờ, được kiểm tra và sự
chuẩn bị đồ dùng dạy học thật chu đáo. Tránh được sự chủ quan, lơ là
trong quá trình lên lớp.

2.2.3.3. Dự giờ hội giảng: Là hoạt động sư phạm mang tính tập
thể của mọi giáo viên trong trường. Dự giờ hội giảng có ưu điểm sau:
* Ưu điểm:
- Làm dấy lên phong trào thi đua dạy học trong nhà trường. Qua
dự giờ hội giảng, giáo viên củng cố kiến thức, các bước lên lớp ở mỗi
môn dạy, mỗi phân môn dạy.
- Qua dự giờ hội giảng, giáo viên học tập, trao đổi qua lại lẫn nhau
về kinh nghiệm sư phạm, về kiến thức bài dạy, về phương pháp dạy, về
phong thái sư phạm. Từ đó điều chỉnh và áp dụng vào hoạt động dạy học

15


của mình, mỗi ngày một vững vàng về kiến thức chuyên môn và nhuần
nhuyễn về phương pháp hơn.
- Thông qua việc dự giờ hội giảng, người CBQL cần mở chuyên đề
đánh giá những ưu điểm, những tồn tại trong hoạt động chuyên môn của
một đợt hội giảng, có như vậy mới thúc đẩy được sự sáng tạo, sự đột phá,
sự đổi mới trong việc linh hoạt sử dụng các phương pháp dạy học. Từ đó
khích lệ được những giáo viên có nhiều cố gắng trong công tác chuyên
môn, do đó tạo ra phong trào thi đua dạy tốt, dạy giỏi trong mỗi nhà
trường.
2.2.3.4. Dự giờ chuyên đề: Là hoạt động sư phạm cấp trường
hoặc cấp tổ chuyên môn nhằm đi đến thống nhất hình thức dạy học,
các bước lên lớp, hay tháo gỡ vướng mắc của một dạng bài dạy lí
thuyêt hoặc thực hành nào đó mà một số giáo viên cho là khó dạy. Dự
giờ chuyên đề có ưu điểm sau:
* Ưu điểm:
- Qua dự giờ chuyên đề, giáo viên nắm bắt được tiến trình dạy,
phương pháp dạy của một dạng bài cụ thể nào đó.

- Qua hoạt động dự giờ chuyên đề đẩy mạnh hoạt động của tổ
chuyên môn. Qua dự giờ chuyên đề nhằm tháo gỡ những khó khăn
trong chuyên môn cấp khối, hoặc tổ gặp phải. Từ đó làm chỗ dựa vững
mắc cho những giáo viên mới vào nghề được học tập, rèn luyện
chuyên môn.

16


- Thông qua dự giờ chuyên đề nhằm thúc đẩy hoạt động chuyên
môn bằng việc thực hiện đúng tiến trình lên lớp của giáo viên, giáo
viên thoải mái trao đổi những kinh nghiệm giảng dạy với nhau, việc
làm đó có ý nghĩa tôn vinh những nhà giáo có nhiều kinh nghiệm trong
giảng dạy, thúc đẩy việc dạy học và việc đúc rút những kinh nghiệm
trong công tác giảng dạy.
2.2.3.5. Dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin: Là hoạt động sư
phạm có ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy. Dự giờ sử
dụng công nghệ thông tin cơ ưu điểm sau:
* Ưu điểm :
- Đối với những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin đã khai
thác được nhiều hình ảnh sống động vào bài giảng làm cho bài giảng
thêm phong phú, sinh động. Học sinh tiếp thu kiến thức bằng cả hai
kênh hình và kênh chữ tốt hơn, nhanh hơn
- Đối với giáo viên dạy có ứng dụng công nghệ thông tin thì tiết
dạy nhẹ nhàng hơn, phong phú hơn, sâu sắc hơn và hiệu quả cao hơn.
- Đối với người CBQL đã mở ra cho giáo viên một sân làm việc
mới với các kiến thức được cập nhật từ nhiều kênh thông tin.
Để đẩy mạnh hoạt động chuyên môn trong nhà trường có ứng dụng
công nghệ thông tin. Bản thân tôi thực hiện từng bước như sau:
Bước 1: Khuyến khích mọi giáo viên dạy học trong trường tham

gia soạn, giảng có ứng dụng công nghệ thông tin, có thể lúc đầu là những

17


tiết dạy trong những buổi hội giảng với sự hỗ trợ của những giáo viên có
trình độ vi tính cao.
Bước 2: Nhân rộng mô hình ứng dụng công nghệ thông tin vào
giảng dạy trên lớp, bằng việc tuyên dương những tiết dạy có ứng dụng
công nghệ thông tin, tuyên dương những giáo viên đi đầu trong việc tiếp
cận công nghệ thông tin, mạnh dạn đưa công nghệ thông tin vào bài dạy ở
mỗi tiết học
Bước 3: Trong hội giảng hoặc dự giờ toàn diện của giáo viên có
ứng dụng công nghệ thông tin, việc đánh giá của người CBQL về giờ dạy
(có thể) có cộng điểm ưu tiên.
2.2.3.6. Dự giờ song song: Là hoạt động dự giờ cùng một môn dạy,
tiết dạy, bài dạy nhưng người CBQL dự hai giáo viên khác nhau ở hai lớp
khác nhau. Dự giờ song song có ưu điểm như sau:
* Ưu điểm:
- Qua dự giờ, người CBQL nắm bắt và so sánh được cùng một nội
dung đơn vị kiến thức, nhưng mỗi giáo viên có thể vận dụng phương
pháp dạy khác nhau , cách thức tổ chức dạy khác nhau..v.v...Do đó
hiệu quả giờ dạy có thể khác nhau
- Qua dự giờ, người CBQL tìm được những vấn đề sáng tạo của
mỗi giáo viên trong cách giảng dạy để tháo gỡ kiến thức và trình bày
nội dung bài giảng một cách nhanh nhất, rõ ràng nhất nhưng hiệu quả
nhất.

18

- Thông qua việc dự giờ song song, người CBQL có thể mời người
dạy tiết học trước cùng dự, để có thể rút kinh nghiệm cho việc dạy của
mình và bổ sung cho đồng nghiệp. Giáo viên dạy ở tiết học trước có thể
học được ở giáo viên dạy tiết học sau những vấn đề gì ? Người dạy tiết
học trước bổ sung cho người dạy ở tiết học sau những vấn đề gì ? Thông
qua việc làm đó, mỗi giáo viên có thể thấy rõ nhất điểm mạnh của mình
để tự khẳng định, tự phát huy và điểm hạn chế của mình cũng như của bạn
đồng nghiệp để rút kinh nghiệm cho tiết dạy sau của bản thân được tốt
hơn.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG DỰ GIỜ
THĂM LỚP .
Ở bậc tiểu học do đặc thù mỗi giáo viên dạy một lớp, vậy sau bao năm
thực hiện công tác dự giờ kiểm tra, đánh giá giáo viên. Bản thân tôi rút ra
kết luận như sau: Cùng là một giáo viên, cùng một tiết dạy, cùng một bài
dạy ở năm học trước, người dạy không được đánh giá, rút kinh nghiệm,
trao đổi, góp ý một cách cụ thể đến nơi đến chốn nên hiệu quả giờ dạy đạt
thấp, nhưng với tiết dạy đó ở năm sau liền kề người dạy vẫn là giáo viên
đó sau khi được CBQL dự giờ đánh giá, rút kinh nghiệm, trao đổi, góp ý
một cách cụ thể đến nơi đến chốn nên kết quả giờ dạy có tiến bộ rõ rệt.
Điều đó chứng tỏ ở những tiết dạy sau khi được CBQL dự giờ đánh giá
rút kinh nghiêm đã mang lại hiệu quả tích cựcvề các phương diện sau:
a. Đối với giờ dạy:

19


+ Về phương pháp: Đã có nhiều đổi mới, giáo viên đã phát huy tốt
khả năng học tập của học sinh, đã tạo cho học sinh có phương pháp học

tập độc lập, tự chủ, có ý thức tìm tòi phương pháp mới cho bài dạy nhằm
đạt hiệu quả cao.
+ Về nội dung kiến thức bài mới: Giáo viên đã khai thác được kiến
thức ở nhiều mức độ khác nhau, khắc sâu được kiến thức cơ bản, mở rộng
cho học sinh nhiều cách tìm hiểu kiến thức bài mới một cách có hệ thống.
Hệ thống câu hỏi giáo viên đặt ra đã đưa HS vào những tình huống có vấn
đề, bắt buộc học sinh phải tư duy trước khi trả lời và trả lời một cách
nhaanh nhất, chính xác nhất
+ Về phong thái giáo viên: Giáo viên tự tin hơn, nhẹ nhàng hơn, gần
gũi với học sinh hơn và có điều kiện giúp đỡ được những học sinh yếu mà
vẫn phát huy được khả năng tư duy tốt của những học sinh khá giỏi
+ Về kết quả học tập của HS: Học sinh được làm việc nhiều hơn,
học sinh có nhiều ý tưởng trình bày, tự mình làm chủ trong các hoạt động
học tập của mình, được khuyến khích trong việc tìm và lĩnh hội những
kiến thức mới, cũng như chủ động rèn kỹ năng với những kiến thức đã
học.
b. Đối với giáo viên: Sau khi được dự giờ thăm lớp và được trao đổi
rút kinh nghiệm bài dạy. Giáo viên đã chủ động hơn trong quá trình lên
lớp, giáo viên tự tin và vững vàng hơn về kiến thức, nhuần nhuyễn hơn về
phương pháp dạy. Hạn chế nhiều tâm lí ái ngại khi CBQL dự giờ, kiểm
tra, thay vào đó là tâm thế sẵn sàng, vui vẻ trao đổi về chuyên môn cùng
CBQL.

20


c. Đối với CBQL: Thúc đẩy các hoạt động chuyên môn trong nhà
trường, tạo ra một phong trào thi đua dạy tốt học tốt, thi đua tiếp cận với
cái mới trong công nghệ thông tin, thi đua áp dụng đổi mới phương pháp
dạy học, thi đua có nhiều giờ dạy hay, dạy giỏi...v.v. Do đó thúc đẩy được

các hoạt động của các tổ chuyên môn, thúc đẩy được nhiều cá nhân giáo
viên tích cực đi đầu trong hoạt động chuyên môn của trường.

C. PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
1. Không ngừng nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên cốt cán
và toàn bộ giáo viên:
- Cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc dự giờ kiểm tra,
đánh giá giờ dạy trên lớp cho tất cả mọi giáo viên trong trường, vì khi mỗi
giáo viên có nhận thức tốt thì họ sẽ cố gắng trong công tác giảng dạy và đi
đến sự đánh giá chính xác công việc của bản thân mình . Mỗi giáo viên sẽ
tự cảm thấy những phần còn hạn chế nơi bản thân để khắc phục, những
mặt mạnh để phát huy. Do đó người CBQL phải tuyên truyền vận động
giáo viên, trong các buổi học tập các văn bản của ngành, và các buổi hội
thảo về đổi mới phương pháp giảng dạy trong nhà trường, ngay từ những
ngày đầu, tháng đầu của năm học.
- Cần nâng cao nhận thức và tầm quan trọng của việc dự giờ đánh giá
giờ dạy trên lớp cho những giáo viên cốt cán và cho mọi giáo viên qua
tuyên truyền, qua học tập các văn bản chuyên môn nghiệp vụ, đặc biệt qua
các buổi sinh hoạt chuyên môn toàn trường và sinh hoạt chuyên môn tổ.

21


- Cần nâng cao chất lượng tay nghề cho giáo viên bằng cách:
+ Tạo điều kiện tối đa về vật chất và tinh thần cho mọi giáo viên
được làm việc tốt nhất, có chế độ khuyến khích những giáo viên tích cực
rèn luyện và nâng cao, bồi dưỡng tay nghề dưới hình thức tự học, tự bồi
dưỡng
+ Tạo điều kiện cho giáo viên được đi học các lớp nâng cao chuyên

môn, nghiệp vụ sư phạm ngắn hạn và dài hạn tiến tới chuẩn hoá 100% về
trình độ Đại Học Tiểu học với mọi giáo viên của trường.
+ Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao trình độ,
năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cốt cán ( Tổ trưởng, khối
trưởng, phó hiệu trưởng,…) để họ làm tốt việc dự giờ, đánh giá giờ dạy
trên lớp.
2. Nâng cao trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp vụ của CBQL:
Trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang tiếp tục có những thay đổi
chương trình sách giáo khoa của ngành giáo dục nói chung và bậc tiểu
học nói riêng. Muốn thực hiện tốt vấn đề trên, trước tiên người CBQL cần
phải có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có năng lực sư phạm tốt. Như
vậy mới chỉ đạo tốt được việc dạy và học trong trường cũng như việc dự
giờ kiểm tra, đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên. Vì vậy mỗi người
CBQL phải được đào tạo cơ bản về trình độ quản lý, trình độ chuyên môn
nghiệp vụ bằng cách tham gia học các lớp nâng cao trình độ qua các lớp
tại chức, chuyên tu hoặc tập trung.. hoặc bản thân mỗi người CBQL phải
thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu tài liệu để nắm bắt xu

22


hướng phát triển của thế giới cũng như việc đổi mới của ngành giáo dục,
tham dự tất cả các lớp tập huấn, chuyên đề về đổi mới phương pháp để chỉ
đạo việc kiểm tra, đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo viên trong nhà
trường ngày một tốt hơn. Ngày nay người CBQL không những phải giỏi
chuyên môn, nghiệp vụ, tinh thông trong nghệ thuật quản lý mà còn phải
tích cực đi đầu, trong việc tiếp cận công nghệ thông tin, từ đó làm cơ sở
và điểm tựa cho giáo viên triển khai việc soạn, giảng dạy trên máy tính
thông qua nội dung các bài giáo án điện tử nhằm làm phong phú hơn nữa
phương pháp dạy học mới góp phần không ngừng nâng cao chất lượng

giảng dạy trong các nhà trường và có cơ sở để đánh giá trình độ giáo viên
trong việc áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy trong các nhà
trường hiện nay.
3. Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo tuần, tháng, năm.
- Kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học cần được người CBQLcông bố
ngay từ tháng đầu năm học.
- Kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học phải được xây dựng chuẩn bị
từ những tháng cuối năm trước để độ sai số được giảm tối đa.
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học cần cụ thể, chi tiết
cho việc kiểm tra, đánh giá giờ lên lớp hàng tuần, hàng tháng và cả năm,
được công bố rộng rãi, công khai trước toàn trường để mọi cán bộ, giáo
viên, công nhân viên và những đơn vị, tổ chức trong và ngoài nhà trường
đều được biết để họ cùng giám sát và chủ động thực hiện.
4. Kết hợp các lực lượng cùng kiểm tra, đánh giá:

23


Cần phối kết hợp các lực lượng đánh giá một cách thống nhất, nhằm
đảm bảo các yêu cầu toàn diện theo kế hoạch. Việc phối hợp các lực
lượng dự giờ kiểm tra, đánh giá giờ lên lớp sẽ đảm bảo tính khách quan,
chủ động và cùng tiến hành một lúc ở nhiều lớp, nhằm đem lại kết quả
thông tin ngược nhanh chóng hơn, toàn diện hơn, mặt khác, phối hợp các
lực lượng tham gia cùng đánh giá còn tạo được một đội ngũ kiểm tra,
đánh giá dự giờ lên lớp rất thuận lợi cho trường. Biến quá trình đánh giá
thành quá trình tự đánh giá của mỗi cán bộ, giáo viên.
5. Giải quyết tốt và triệt để những vấn đề nảy sinh sau khi đánh giá.
Thường xuyên duy trì giải quyết những vấn đề nảy sinh sau đánh giá,
thống kê số liệu, theo dõi tiến độ sau đánh giá, từ đó nhìn nhận những mặt
mạnh có được phát huy không? Những tồn tại có được khắc phục không?

và khắc phục ở mức nào? Cần tiếp tục như thế nào? Công việc dự giờ
kiểm tra, đánh giá giờ dạy trên lớp của người CBQL trường tiểu học là vô
cùng quan trọng trong quá trình quản lý. Để tiến hành tốt việc dự giờ
kiểm tra, đánh giá giờ lên lớp của giáo viên người CBQL cần phải có trình
độ chuyên môn cao, phải năng động sáng tạo, nhiệt tình, ngoài ra người
CBQL còn phải có nghệ thuật quản lý, có năng lực chinh phục và cảm hoá
con người.
Trong công tác quản lý muốn hoạt động dự giờ kiểm tra, đánh giá giờ
lên lớp của giáo viên đạt hiệu quả cao đòi hỏi người CBQL phải:
+ Có nhận thức đúng đắn, đầy đủ và sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm
quan trọng của việc dự giờ kiểm tra, đánh giá giờ dạy trên lớp của giáo
viên.

24


+ Có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, biết tuân thủ nguyên tắc
quản lý kiểm tra, đánh giá. Nắm vững các quy định chuẩn đánh giá của
Bộ giáo dục và đáo tạo, Sở giáo dục và đào tạo, Phòng giáo dục đào tạo.
+ Có tinh thần trách nhiệm cao, giải quyết công việc có tình có lý, đặc
biệt phải khách quan, công bằng, công khai trong dự giờ kiểm tra, đánh
giá giáo viên. Có như vậy hoạt động dự giờ, kiểm tra đánh giá giờ dạy
trên lớp của giáo viên mới có sức thuyết phục cao
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ:
- Vào mỗi năm học phòng giáo dục và đào tạo Thành Phố cần có kế
hoạch thanh tra sớm gửi các nhà trường để nhà trường chủ động trong
việc lên kế hoạch dự giờ, kiểm tra đánh giá giáo viên .
- Mỗi CBQL cần gương mẫu trong việc thực hiện quy chế chuyên môn,
tham gia dự giờ kiểm tra, đánh giá giáo viên đầy đủ theo quy định và phát
động mọi thành viên trong nhà trường tham gia dự giờ đầy đủ theo quy

chế ban hành. Qua dự giờ kiểm tra, đánh giá giờ dạy của giáo viên các
cấp quản lý của ngành giáo dục và đào tạo cần có chế độ khen thưởng kịp
thời để kích thích động viên những cá nhân làm tốt, đồng thời phải có kế
hoạch bồi dưỡng thống nhất chung trong toàn thành phố cho đội ngũ giáo
viên có kết quả giảng dạy còn thấp bằng viêc thống nhất mở các chuyên
đề chung, đẩy mạnh hoạt động chuyên môn theo cụm trường để giúp họ
đạt được yêu cầu trong giảng dạy.
- Các trường tiểu học trong thành phố cần thống nhất kế hoạch xây dựng
và phát triển đội ngũ giáo viên, có trình độ chuyên môn cao, nghiệp vụ

25