SKKN Đề tài Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi

SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

MỤC LỤC

Phần 1. Thực trạng đề tài. ………………………………………...Trang 1 - 2
Phần 2. Nội dung cần giải quyết. …………………………….……

Trang 3

Phần 3. Biện pháp giải quyết. …………………………….………Trang 3 - 14
Phần 4. Kết quả. ……………………………......................………….Trang 15
Phần 5. Kết luận. …………………………………....…...………Trang15 - 17

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 1


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Phần 1.Thực trạng đề tài SKKN
Năm đầu tiên tôi được phân công chủ nhiệm lớp mầm nên đối với tôi việc
phải dạy trẻ tự làm mọi việc để phục vụ bản thân là một thách thức lớn vì đa số
trẻ chưa tự lao động phục vụ bản thân, tất cả mọi việc phải nhờ đến cô giáo và
người lớn do đó việc dạy trẻ tự làm việc phục vụ bản thân và rèn cho trẻ tính tự
lập là một vấn đề đặt ra đối với bản thân tôi trong năm học này.
Tôi được phân công dạy lớp Mầm với đặc điểm của trẻ là thích bắt chước
và thích khám phá những đều mới lạ và là tuổi để bắt đầu tự làm việc để phụ
vụ cho bản thân.
Là giáo viên nhưng tôi luôn không ngừng nổ lực tìm tòi, sáng tạo, học hỏi
kinh nghiệm về công tác nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ từ các tài liệu chuyên

môn, các đồng nghiệp trong trường. Và luôn đổi mới phương pháp dạy, chăm sóc
giáo dục trẻ.
Được sự quan tâm, phối hợp của phụ huynh học sinh trong công tác chăm
sóc giáo dục trẻ và sẵn sàng kết hợp với giáo viên để dạy và uốn nắn trẻ khi trẻ ở
gia đình.
Luôn nhận được sự quan tâm, hướng dẫn kịp thời của ban giám hiệu nhà
trường về công tác chuyên môn và tạo điều kiện thuận lợi để bản thân an tâm
công tác.
Phương tiện truyền thông giúp tôi cập nhật tin tức về các vấn đề về tâm
sinh lí của trẻ 3- 4 tuổi, và điều quan trọng nhất là tôi luôn tâm huyết với nghề,
yêu nghề, yêu trẻ.
Bên cạnh những ưu thế trên thì trong quá trình thực hiện đề tài tôi cũng
gặp một số khó khăn sau:
Đa số trẻ lần đầu tiên đến trường chưa được tiếp xúc với môi trường học
tậpnên còn rụt rè, thiếu tự tin.
Đa số trẻ là con thứ nhất trong gia đình nên luôn dược ba mẹ cưng chìu,
chưa có khả năng tự phục vụ và còn lệ thuộc vào sự giúp đỡ của người lớn.
Một số cháu thì ba mẹ làm công nhân ở các công ty phải đi sớm về khuya
nên ít có thời gian ở bên cháu, mọi việc giao cho ông bà chăm sóc, rèn luyện khả
năng tự lập cho cháu ít được quan tâm.
Qua khảo sát tính tự lập của trẻ ở đầu năm học về các mặt trẻ chỉ đạt được:

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 2


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.
Bang thông kê sô liêu

Sỉ số

22 trẻ

Nhóm A: Có khả năng tự Nhóm B:Chưa có khả
lập: để dép đúng nơi, tự thay năng tự lập
quần áo, lấy nước uống.
Số học sinh
Tỉ lệ

5

17

22,7%

77,3%

Vì vậy, tôi cho rằng rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở độ tuổi mẫu giáo là một
việc làm hết sức cần thiết cho sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ trong
tương lai. Để có thể tự lập, ngoài việc bản thân trẻ phải nỗ lực, cố gắng và mạnh
mẽ vươn lên, vượt qua thử thách thì còn cần đến sự giúp đỡ của giáo viên người
trực tiếp đảm nhận vai trò nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Trong những năm
qua càng tiếp xúc với trẻ tôi càng nhận thấy việc giáo dục tính tự lập cho trẻ hiện
nay là vấn đề hết sức cần thiết cho toàn xã hội, vấn đề này có vai trò to lớn trong
việc giáo dục nhân cách con người mới và cần giải quyết đối với tôi trong năm
học này từ đó thôi thúc tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập
cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” .
Phần 2. Nội dung cần giải quyết:
Nhằm đạt được những hiệu quả như mong muốn trong việc thực hiện đề tài

của mình tôi đã đưa ra một số nội dung cần giải quyết như sau:
- Giáo dục trẻ có tính tự lập ngay từ những ngày đầu đến lớp.
- Rèn luyện tính tự lập cho trẻ thông qua một số hoạt động trong ngày ở lớp.
- Dạy trẻ cách tự bảo vệ bản thân.
- Công tác phối hợp với phụ huynh.
Phần 3. Biện pháp giải quyết.
Biện pháp 1: Giáo dục trẻ có tính tự lập ngay từ những ngày đầu đến lớp:
Để thực hiện có hiệu quả việc rèn tính tự lập cho trẻ đầu tiên tôi tự thiết kế
cho mình một số kỹ năng rèn luyện trẻ bao gồm:
a. Lựa chọn lựa một số kỹ năng cần thiết cho trẻ.
Ngay từ những ngày đầu năm học, khi trẻ bắt đầu quen dần với cô, với
bạn, làm quen với môi trường lớp học tôi tiến hành rèn luyện cho trẻ một số kỹ
năng đơn giản:

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 3


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

- Kỹ năng tự phục vụ và giữ gìn vệ sinh: Khi vào lớp tôi hướng dẫn trẻ cất
cặp, dép đúng nơi quy định. Trước giờ ăn tôi hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà
phòng, khi ăn tôi nhắc các cháu tự múc ăn, khi ăn xong tôi hướng dẫn trẻ rửa tay,
rửa mặt và đánh răng, tự rót nước uống. Tôi hướng dẫn cháu rửa tay khi tay bị
bẩn, đi vệ sinh đúng nơi quy định, gạt nước sau khi đi vệ sinh, bỏ rác đúng nơi
quy định.
Ví dụ:
Từ đầu năm học một số trẻ như bạn Nhân Hòa, Hoàng Minh, Minh
Anh,..đến lớp thì để dép ngay cửa ra vào, cặp thì để ba mẹ cất dùm không biết tự

làm, tôi phải hướng dẫn trẻ tự làm bằng cách trò chuyện và dạy trẻ: tôi hỏi trẻ khi
đến lớp con thấy các bạn để dép và cặp ở đâu? Con thấy bạn làm có giỏi không?
Sao con không tự làm giống bạn? Và tôi bắt đầu hướng dẫn trẻ tự để dép lên kệ,
sau đó mang cặp cắt lên giá để cặp. Khi trẻ tự làm tôi khen trẻ và nhắc trẻ lần sau
nhớ làm đúng như vậy. Và những ngày tiếp theo tôi để ý theo dõi xem trẻ có làm
đúng không, nếu trẻ quên tôi nhắc trẻ và trong thời gian 1- 2 tuần trẻ bắt đầu
quen và có ý thức cất đồ đúng nơi và trẻ cũng nhắc nhở khi có bạn làm sai.

Hình trẻ để dép đúng nơi quy định

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 4


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Hình trẻ tự để cặp đúng chổ
Hoặc trước khi cho trẻ ăn cơm, khi tay bị bẩn, sau khi đi vệ sinh xong tôi
nhắc trẻ tự rửa tay bằng xà phòng, khi rửa xong phải khóa vòi nước, lúc đầu một
số trẻ chưa quen, không rửa tay đúng cách tôi hướng dẫn, giải thích cho trẻ thực
hiện đúng dần dần hình thành thói quen cho trẻ và trẻ tự giác thực hiện.
- Kỹ năng hỗ trợ người khác: Giúp cô, giúp bạn thu dọn đồ chơi, giúp cô
bày và thu dọn bàn ăn, lấy chén ăn cơm, lấy ca uống nước.
Ví dụ:
- Đầu năm học khi trẻ chơi xong thường bỏ đồ chơi và vứt lung tung không
biết thu dọn cất đúng nơi, tôi phải hướng dẫn, nhắc nhở trẻ cất vào đúng chỗ:
- Khi trẻ chơi xong tôi hỏi trẻ con thấy đồ chơi để như thế nào?
- Để lung tung không ngăn nắp.
- Nhìn vào có đẹp không? Vậy để đồ chơi ngăn nắp ngọn gàng khi chơi

xong con làm gì?
- Lúc đầu tôi và trẻ cùng dọn dẹp, sau một thời gian khi chơi xong trẻ bắt
đầu hình thành thói quen cất đồ đúng nơi quy định và khi thấy đồ chơi để không
đúng chổ trẻ tự động cất vào.
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 5


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

- Tôi nhắc nhở trẻ khi về nhà cũng phải để đồ chơi ngăn nắp gọn gàng và
tự thu dọn đồ dùng khi chơi xong.

Hình trẻ phụ giúp cô thu dọn đồ chơi
Hay khi chuẩn bị cho trẻ ăn tôi hay hỏi trẻ cô sẽ làm những việc gì?
- Con thấy cô xếp ghế như thế nào?
- Con hãy giúp cô xếp ghế của mình vào chỗ. Tôi hướng dẫn trẻ cách lấy
ghế xếp vào bàn ăn và khi ăn cơm xong tôi nhắc trẻ cất ghế vào chổ củ nếu trẻ
quên tôi nhắc trẻ thực hiện đúng yêu cầu.
- Tôi tập cho trẻ giúp tôi bưng cơm đến bàn cho bạn, và khi trẻ làm quen
tôi nhờ đến bạn khác.
- Như vậy khi đến giờ ăn trẻ tự động lấy ghế xếp vào bàn ăn biết bưng
cơm cho bạn giúp cô.
- Kỹ năng mạnh dạn giải quyết vấn đề : Trong giờ học tôi thường đưa ra một
số câu hỏi, hoặc một số tình huống và yêu cầu trẻ giải quyết. Tôi dạy trẻ khi
muốn phát biểu thì phải giơ tay xin phép cô, khi nói câu từ phải rõ ràng mạch
lạc, mạnh dạn đưa ra các ý kiến theo suy nghĩ của mình, không ngại nói sai.
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 6


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Ví dụ:
Đầu năm học trẻ chưa biết giơ tay phát biểu, ngồi tại chổ trả lời câu hỏi
của cô. Tôi bắt đầu dạy trẻ cách giơ tay khi muốn nói, không được ngồi để trả lời
câu hỏi, không được nói leo khi người lớn nói, khi nói chuyện với người lớn phải
dạ thưa và nói tròn câu và nói theo suy nghĩ của bản thân. Nếu trả lời đúng được
cô khen nếu sai thì suy nghỉ trả lời lại.
Hoặc khi dạy trẻ tô màu có một bạn làm rơi hộp màu xuống đất tôi hỏi trẻ
phải làm như thế nào?
- Cho một vài trẻ nói cách giải quyết của mình:
+ Bạn Tuấn Anh thì trả lời là bỏ hộp màu và lấy hộp khác để tô tiếp.
+ Bạn Đăng Khoa trả lời : lượm hết tất cả các cây màu lên bỏ vào hộp cho
bạn và tiếp tục tô.
+ Bạn Thùy Dương thì nói là cho bạn mượn hộp màu của mình để bạn tô
màu tiếp.
- Tôi tổng hợp ý kiến của trẻ và hỏi cả lớp xem ý kiến của bạn nào hay
nhất để cùng thực hiện.
- Những công việc ấy lúc đầu đối với trẻ có thể là một việc làm thật khó
khăn, nhưng với đặc điểm của trẻ ở lứa tuổi này là thích bắt chước, thích được
khen ngợi, tôi chỉ cần kiên trì làm cùng trẻ, hướng dẫn trẻ tỉ mĩ, rõ ràng vậy là
chỉ cần một thời gian ngắn trẻ sẽ có thể thực hiện được các công việc, và giải
quyết các tình huống xảy ra hàng ngày một cách dễ dàng .
b.Duy trì thói quen làm việc và phân công công việc.
Đặc điểm tâm lí của trẻ là thích được bắt chước, tuy nhiên trẻ lại có tính
hay quên. Thế nên việc rèn luyện tính tự lập cho trẻ cần phải diễn ra thường
xuyên ở mọi lúc, mọi nơi và phải có sự quan sát, hỗ trợ của cô. Và muốn hình

thành thói quen cho trẻ thì tôi đã thực hiện một số nội dung sau:
- Phân công công việc cụ thể: Trong lớp học tôi luôn phân công công việc
cho từng thành viên để các cháu hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với
công việc và hình thành thói quen làm việc. Chẳng hạn, tôi chia lớp thành 3 tổ,
đến giờ ăn, tổ 1 xếp ghế vào bàn, tổ 2 bưng cơm cho các bạn, tổ 3 lau bàn sau
khi ăn cơm xong, cứ như thế mỗi ngày tôi thay đổi công việc của các tổ với
nhau, dần dần từng trẻ đều có thể làm quen với công việc ở lớp. Dần dần trẻ có
thói quen đến giờ ăn trẻ tự giác làm công tác trực nhật không đợi cô nhắc nhở.

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 7


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Hình trẻ xếp ghế vào bàn ăn giúp cô

Hình trẻ bưng cơm cho bạn

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 8


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

+ Cho trẻ được làm nhiều lần: Khi mới tiến hành rèn trẻ thì mỗi ngày ăn
cơm trưa xong tôi phải nhắc trẻ, hướng dẫn trẻ đánh răng, rửa tay, rửa mặt sạch
sẽ, thay quần áo,…..hoặc đối với trẻ có kỹ năng còn hạn chế thì tôi hướng dẫn

cháu nhiều lần và. Thế nhưng, sau khi những công việc đó được diễn ra thường
xuyên thì chỉ cần một thời gian ngắn thì trẻ sẽ tự có ý thức cho việc vệ sinh, tự
phục vụ cho mình mà không cần sự nhắc nhở hay hướng dẫn của cô.
+ Khen thưởng, khích lệ, động viên: Trẻ nhỏ luôn thích được cô khen vì vậy
để giúp trẻ nhanh chóng làm quen với việc tự lập tôi luôn dành cho trẻ những lời
khen ngợi, động viên và những bông hoa bé ngoan ở cuối ngày. Việc khen ngợi
trẻ cần được xem như hành động công nhận trẻ đã hoàn thành công việc nào đó,
cho dù chúng chỉ hoàn thành ở mức sơ sài nhất. Điều này còn góp phần giúp trẻ
hiểu được tầm quan trọng của công việc và trở thành người có trách nhiệm với
hành vi của mình.
Ví dụ:
- Vào cuối ngày trẻ được nêu gương tôi cho lớp nhận xét từng bạn so với
tiêu chuẩn bé ngoan cô đưa ra xem trẻ có ngoan hay không:
+ Bạn Kim Ngọc được nhận cờ bé ngoan không? Vì sao được nhận cờ?
hôm nay đi học như thế nào? Bạn làm việc gì ngoan và tốt: bạn đi học biết tự để
dép và cặp đúng nơi, không phá đồ chơi trong lớp, biết chào hỏi người lớn, giúp
cô dọn bàn ăn, không bị cô giáo la. Nếu bạn ngoan thì được gì?
Biện pháp 2: Rèn tính tự lập cho trẻ thông qua một số hoạt động trong
ngày ở lớp.
Khi trẻ còn là một đứa bé sơ sinh mọi việc của trẻ do mẹ hoặc người lớn
làm thay và việc gì cũng phụ thuộc vào sự cho phép của người lớn. Nhưng khi
bé lớn dần lên, các kĩ năng cũng như thể chất, tinh thần và cảm xúc phát triển, bé
sẽ muốn tập làm hoặc bắt chước những việc bạn làm để tự làm. Điều đó cũng có
nghĩa rằng, con bạn sẽ ngày càng muốn làm mọi việc theo cách của mình. Bé sẽ
làm nhiều việc vượt xa sự cho phép của người lớn và càng trưởng thành bé sẽ
càng có nhiều điều muốn được làm một mình mà không cần đến sự hỗ trợ của
người lớn, điều này đồng nghĩa với việc chúng ta không nên bao bọc con quá
nhiều. Vì thế, dạy cho trẻ cách làm việc độc lập từ nhỏ chính là tạo cho trẻ một
nền tảng vững chắc để trẻ có thể đứng vững trong tương lai. Để thuận lợi trong
việc rèn tính tự lập cho trẻ, tôi tiến hành cho trẻ rèn luyện thông qua một số hoạt

động trong ngày của cháu.
a.Thông qua giờ đón và trả trẻ:

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 9


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Khi đến lớp tôi dạy trẻ chào cô, chào các bạn, cất đồ dùng cá nhân đúng
nơi quy định: cặp treo trên giá, dép để vào kệ,.. mạnh dạn tham gia vui chơi với
bạn. Khi ra về cũng vậy trẻ sẽ biết tự lấy đồ dùng cá nhân của mình khi ra về.
b.Thông qua hoạt động học :
Hoạt động học luôn hàm chứa những nội dung giáo dục nhân cách cho trẻ,
tuy nhiên qua đó tôi còn để trẻ tự do suy luận và giải quyết vấn đề, cho trẻ tự do
phát biểu ý kiến của mình.
Ví dụ:
Sau khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú Thỏ tinh khôn” tôi đặt câu hỏi
“Tại sao chú Thỏ thoát khỏi miệng cá sấu được?” và tôi cho trẻ tự suy luận trả
lời theo cách của mình sau đó tôi mới củng cố đáp án cho trẻ: Thỏ có thể thoát
khỏi Cá sấu là vì Thỏ đã dùng trí thông minh của mình lừa Cá sấu há miệng ra,
thế là Thỏ có thể nhảy ra khỏi miệng Cá sấu.
Hoặc ở hoạt động “Bò thấp chui qua cổng” sau khi đã được nghe cô hướng
dẫn cách thực hiện cho trẻ. Thì chỉ cần nghe hiệu lệnh trống của cô trẻ sẽ tự bước
ra và thực hiện quá trình luyện tập của mình. Ngoài ra trong giờ học tạo hình tôi
còn khuyến khích trẻ tự tạo ra các sản phẩm mình thích, giờ hoạt động âm nhạc
thì tạo ra các động tác minh họa cho bài hát theo ý của mình, sau đó tôi cũng cố
kiến thức cho trẻ và tuyên dương trẻ, điều này cũng góp phần khích lệ tính tự
lập, tự sáng tạo ở trẻ.

c.Thông qua hoạt động chơi:
Đặc điểm tâm lí của trẻ mầm non là “học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi
luôn luôn lôi cuốn trẻ bởi những đồ chơi đẹp mắt, hấp dẫn những tình tiết vui
tươi, thoải mái, khi tham gia trò chơi trẻ thể hiện hết mình không gò bó, thông
qua trò chơi trẻ mới thật sự là trẻ, trẻ thể hiện các vai chơi bằng hết khả năng của
mình, và trẻ có thể trải nghiệm được cuộc sống xung quanh, điều này giúp trẻ tự
tin hơn, mạnh dạn hơn khi tiếp xúc với đời sống thực tế. Ở hoạt động này trẻ sẽ
tiếp xúc với những tình huống bất ngờ đòi hỏi trẻ phải tự giải quyết:
Ví dụ :
Khi trẻ chơi nấu ăn, trẻ có thể sử dụng các vật liệu có sẵn để tự chế biến
thành những món ăn mình thích.
Hoặc cô cho trẻ một số khối gỗ và yêu cầu trẻ xếp mô hình ngôi nhà: Trẻ
sẽ sử dụng tư duy tưởng tượng và ghi nhớ của mình để xếp hình ngôi nhà.
Ngoài ra trong quá trình chơi, tôi còn quan sát cách giao tiếp ứng xử của trẻ
đối với các bạn của mình, để kịp thời sửa sai cho trẻ nếu trẻ có hành vi không đúng,
thông qua đó tôi cũng giáo dục trẻ phải biết hỗ trợ giúp đỡ bạn bè xung quanh.
Ví dụ :
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 10


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Khi trẻ muốn xây được ngôi nhà bằng gỗ, thì trẻ phải đi đến cửa hàng bán
gỗ để mua, khi mua phải trả tiền, nói cảm ơn và biết rủ các bạn khác cùng xây
ngôi nhà với mình.
Ở hoạt động này tôi không những yêu cầu trẻ thể hiện khả năng tự lập
của mình qua các hành động chơi, kỹ năng phối hợp với bạn, mà còn thể hiện
tinh thần trách nhiệm đối với quá trình chơi, nghĩa là sau khi chơi trẻ phải biết

thu dọn đồ dùng và cất đúng nơi quy định, giúp cô dọn lớp sạch, ngăn nắp.
d.Thông qua hoạt động ngòai trời:
Hoạt động ngòai trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng
thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung
quanh. Thông qua hoạt động trẻ sẽ thõa mãn nhu cầu vui chơi, tìm hiểu, khám
phá đồng thời giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc sống.
Ví dụ:
Thông qua trò chơi “Bịt mắt bắt dê” bằng khả năng phân tích và phán
đoán của mình trẻ phải tìm cách bắt được các bạn ở quanh mình và đoán được,
tên của bạn mình vừa bắt được.
e.Thông qua lao động trực nhật vệ sinh và tự phục vụ cá nhân.
Đến giờ ngủ tôi nhờ trẻ mang nệm giúp cô để cô trãi nệm. Đến khi trẻ
thức dậy tôi hướng dẫn trẻ cách gấp nệm và mang nệm lại cho cô cất vào chổ.

Hình trẻ trãi nệm và gấp nệm
Trong giờ ăn tôi yêu cầu trẻ phải biết mời bạn, mời cô dùng cơm, khi ăn
cơm các cháu phải tự múc ăn, không làm rơi vãi thức ăn ra bàn, khi ăn không nói
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 11


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

to, không làm mất trật tự và khi ăn xong tôi cho các cháu tự đánh răng, rửa mặt,
rửa tay, tự thay quần áo và cất quần áo vào cặp.
Ví dụ:
- Đầu năm học một số cháu Thái Thịnh, Quốc Đại, Tường Vy, …chưa biết
cách cầm muỗng múc cơm tôi phải dạy cháu cách cầm muỗng để xúc cơm ăn,
lúc đầu trẻ ăn còn rơi vãi, sau 2 đến 3 tuần trẻ đã tự xúc cơm ăn không còn làm

rơi cơm và thức ăn ra bàn và không đợi cô giáo đút.
Khi đi vệ sinh, trẻ phải biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, tự gạt nước sau
khi đi vệ sinh, rửa tay bằng xà phòng để bảo vệ sức khỏe.
g.Chơi tự do:
Ở giờ chơi tự do tôi tạo cho trẻ thời gian riêng và không gian riêng, để trẻ
sử dụng một số đồ dùng, đồ chơi theo ý thích, để trẻ tự làm một số việc hoặc đồ
chơi trẻ muốn, sau đó tôi gợi hỏi trẻ về món đồ chơi trẻ vừa làm được. Có thể
cho trẻ tiếp xúc hoặc chơi cùng với một vài trẻ ở lớp bên cạnh và quan sát quá
trình trò chuyện của trẻ. Điều này cũng góp phần tạo sự tự tin cho trẻ.
Biện pháp 3: Dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ.
Thông thường trong 3 năm đầu đời của trẻ, cha mẹ thường để ý nhiều đến
những chuyển biến về mặt thể chất cho con, dành cho bé nguồn dinh dưỡng tốt
nhất, sự chăm sóc tối ưu. Song, điều quan trọng nhất mà nhiều phụ huynh lại quên
đó chính là việc xây dựng nhân cách cho con, dạy cho con những giá trị đạo đức,
lối sống, cách cư xử với những người xung quanh và kỹ năng tự bảo vệ mình. Xã
hội càng hiện đại thì càng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm cho trẻ. Nhưng nếu vì lo
sợ chuyện không may xảy đến cho trẻ mà người lớn tìm cách ngăn cản không cho
trẻ tiếp xúc với thế giới bên ngoài sẽ khiến trẻ thiếu vốn sống, vì vậy chúng ta cần
dạy và hình thành cho trẻ tính tự lập, tự chủ trong cuộc sống vì không thể lúc nào
người lớn cũng ở bên trẻ, nên cần hướng dẫn trẻ biết cách tự phục vụ mình, nhận
biết những nguy hiểm và cần tránh xa các mối nguy hiểm cụ thể:
+ Dạy trẻ biết đề cao cảnh giác: Không đi một mình ở nơi tối tăm,
vắng vẻ, không đi ra ngoài một mình khi cô chưa cho phép, không ở trong phòng
kín một mình, không nhận tiền, quà hoặc sự giúp đỡ đặc biệt của người khác mà
không rõ lý do, không đi theo người lạ, trường hợp nhận ra họ hàng hay người
quen thh́ì trẻ cần có sự cho phép của cô,…
Khi nói chuyện với trẻ, cần nhẹ nhàng và làm sao để trẻ xem cô giáo như
những người bạn lớn tuổi, từ đó cô sẽ dễ trao đổi với trẻ, trẻ sẽ tiếp nhận những
lời giáo dục của cô dễ dàng hơn. Việc dạy trẻ nên bắt đầu từ sớm và thường
xuyên. Khi trẻ có thể nhận thức được sự việc là đã có thể từng bước dạy trẻ

những điều đơn giản, như vạch ra những giới hạn khi trẻ tiếp xúc với mọi người
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 12


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

xung quanh hay cùng trẻ chơi những trò chơi tình huống lạc đường, bị người lạ
rủ đi chơi, khi ở nhà một mình mà có sự cố xảy ra…để giúp trẻ hình thành một
số kỹ năng bảo vệ mình:
Ví dụ :
Chơi trò chơi “Ai nhanh hơn” cho trẻ học thuộc số điện thoại nhà , hoặc
số nhà của trẻ.
+Dạy trẻ tránh xa nơi nguy hiểm: Những gì chúng ta càng không cho
trẻ tiếp xúc vào: “ không được”, “không nên”, “đừng làm” thì trẻ càng muốn biết
xem đó là thứ gì ? tại sao không được chạm vào?...Để thuận lợi trong việc dạy
trẻ tránh xa nơi nguy hiểm người lớn cần giải thích cho trẻ biết trẻ sẽ đau đớn
như thế nào nếu như bị dao, kéo,…làm tổn thương, điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ chọc
tay vào ổ điện, chạm tay trực tiếp vào nước sôi, bàn ủi...điều gì sẽ xảy ra nến trẻ
tùy tiện đi trên đường mà không có người lớn, ngồi trên xe máy khi không đội
mũ bảo hiểm,…để trẻ hiểu và tránh xa những điều ấy. Tuy nhiên chúng ta cần
dạy trẻ một số kỹ năng sử dụng một số đồ dùng mà không gây nguy hiểm: Cho
trẻ tiếp xúc với nước nóng khi nước được đựng vào ly cầm cẩn thận thổi cho
nước nguội trước khi dùng, nếu đi ra đường thì có người lớn đi cùng, biết cách
cầm và sử dụng kéo mà không bị đứt tay qua hoạt động cắt dán,…Qua những
việc làm đơn giản như thế trẻ sẽ tự đúc kết cho mình những kinh nghiệm sống,
giúp trẻ phát triển đúng tâm sinh lí lứa tuổi, nhận thức được điều nên làm, điều
không nên làm, có ý thức, có sức khỏe tốt, tự tin, mạnh dạn để học tập và sống
tích cực, phát huy tốt những khả năng và sở trường của mình.

Biện pháp 4 : Công tác phối hợp với phụ huynh.
Để quá trình rèn luyện tính tự lập của trẻ mang lại hiệu quả cao đòi hỏi cô
giáo và trẻ phải hết sức nỗ lực, và kiên nhẫn thực hiện. Bên cạnh đó, công tác
phối hợp với phụ huynh cũng không kém phần quan trọng. Trong cuộc họp phụ
huynh học sinh đầu năm tôi tuyên truyền đến phụ huynh về tầm quan trọng của
việc cho trẻ sống tự lập và giải thích cho phụ huynh nhận thấy việc giáo dục tính
tự lập cho trẻ sẽ giúp trẻ ngày càng tự tin hơn, mạnh dạn hơn, giúp cho trẻ trở
nên năng động, sáng tạo và biết quý trọng cuộc sống. Tôi khuyến khích các bậc
phụ huynh thường xuyên động viên, hướng dẫn trẻ các hoạt động tự phục vụ bản
thân, chăm sóc, giúp đỡ người thân và khen thưởng kịp thời nếu trẻ tiến bộ, đồng
thời giúp trẻ hiểu được trách nhiệm của mình khi không hoàn thành cam kết hay
lời hứa với người khác. Khi trẻ ý thức được việc khen thưởng và kỉ luật, trẻ sẽ
biết xử lí vấn đề, thúc đẩy khả năng tự lập ở trẻ. Đồng thời tôi còn trao đổi với
phụ huynh về tình hình của trẻ qua các giờ đưa, đón trẻ, qua sổ bé ngoan, trao
đổi riêng đối với những trẻ cá biệt.

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 13


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Sưu tầm tranh ảnh đẹp mắt, phù hợp để làm nổi bật góc tuyên truyền “ Rèn
kỹ năng sống cho trẻ” qua đó sẽ thu hút được sự quan tâm, chú ý của các bậc phụ
huynh về việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết cho trẻ.

Góc tuyên truyền “Rèn kỹ năng sống” của lớp

Góc tuyên truyền “Giáo dục dinh dưỡng và sức khẻ” của lớp

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 14


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

Thực hiện tốt công tác phối kết hợp giữa cô giáo và phụ huynh sẽ góp
phần quan trọng trong việc định hướng và xây dựng nhân cách của trẻ trong
tương lai.
Phần 4. Kết quả
Sau khi áp các nội dung và biện pháp trên lớp tôi đã có sự chuyển biến rõ
nét, điều đó làm tôi ngày càng phấn khởi và ngày càng yêu nghề, yêu trẻ hơn.
Trẻ ngoan hơn, mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, bản thân biết tự phục vụ, trẻ
được hình thành những thói quen vệ sinh văn minh, biết quan tâm giúp đỡ bạn bè
cô giáo, ba mẹ.
Các bậc phụ huynh ngày càng quan tâm nhiều đến con em mình.
Bản thân tôi được trao dồi kiến thức về kinh nghiệm dạy trẻ qua các hoạt
động, được phụ huynh quý mến và tin yêu hơn. Kết quả cụ thể như sau:
- 100% trẻ nhận biết được những nơi nguy hiểm: ổ điện, bếp lửa đang
cháy, nước nóng, và biết tránh xa.
- 100% trẻ biết đề cao cảnh giác: không đi theo người lạ, không nhận quà
bánh từ người khác.
- 100% trẻ biết lao động tự phụ vụ cho bẩn thân.
Bang thông kê sô liêu

Sỉ số

Nhóm A: Có khả năng tự Nhóm B:Chưa có khả
lập: để dép đúng nơi, tự năng tự lập

thay đồ, lấy nước uống.

22 trẻ

Số học sinh
Tỉ lệ

22

0

100%

00%

Phần 5: Kết luận
1. Tóm lược giải pháp thực hiện.
Rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở độ tuổi mẫu giáo là một việc làm hết sức cần
thiết cho sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ trong tương lai. Đây là một
đức tính vô cùng quan trọng mà mỗi người cần có, là một phẩm chất để khẳng
định nhân cách của mỗi người. Tôi thật sự vui mừng vì mình đã có thể tìm ra giải
pháp giúp trẻ lớp mình trở thành những đứa trẻ có ý thức tự chăm sóc bản thân
Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 15


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

mình, tự tin hơn trong cuộc sống, thông qua chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở

lớp và các hoạt động học, hoạt động chơi, trẻ lớp tôi đã ngày càng tự tin hơn, tích
cực, hứng thú tham gia các hoạt động của lớp, mạnh dạn tham gia các hoạt động
của trường :Tham gia văn nghệ“đêm hội trăng rằm”, tham giai hội thi xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm,…Ngoài ra, trẻ còn hình thành được một số kỹ
năng tự phục vụ cá nhân: biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết tự rửa tay khi
tay bẩn, biết tự thu dọn đồ dùng, đồ chơi,… ngôn ngữ trẻ ngày càng hoàn thiện
hơn, biết xưng hô lễ phép lễ phép với cô và người lớn, biết nói tròn câu, trước
khi nói biết xin phép cô, biết đoàn kết, yêu thương và giúp đỡ các bạn trong lớp,
cùng nhau giải quyết những khó khăn. Từ đó dần hình thành ở trẻ những nhân tố
mới quyết định nên nhân cách của con người mới cho xã hội mới ngày càng văn
minh và hiện đại.
Bằng những biện pháp đã đề ra và qua thời gian thực hiện tôi đã giúp các
cháu lớp mình ngày càng ngoan hơn, năng động hơn trong các hoạt động học và
chơi tại trường. Trong quá trình thực hiện việc giáo dục tính tự lập cho trẻ ở
trường mầm non tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm :
- Cô giáo luôn nhận thức đúng về vai trò, trách nhiệm của mình trong công
tác nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ, không ngừng học tập kinh nghiệm từ đồng
nghiệp, luôn tìm tòi, nghiên cứu sách báo, và các tài liệu liên quan đến các vấn
đề chăm sóc giáo dục, rèn các kỹ năng sống cho trẻ để tìm ra các biện pháp giáo
dục phù hợp với lứa tuổi trẻ, hướng dẫn trẻ tận tình. Luôn quan tâm, hướng dẫn
trẻ và sửa sai cho trẻ kịp thời.
-Rèn tính tự lập cho trẻ thông qua việc hình thành ở trẻ một số kỹ năng tự
phục vụ, kỹ năng vệ sinh cá nhân, tự tin mạnh dạn sẵn sàng giúp đỡ mọi người
xung quanh.
-Tính tự lập của trẻ được hình thành thông qua các hoạt động trong ngày của
trẻ. Bên cạnh đó người lớn cần dạy trẻ một số kỹ năng tự bảo vệ mình biết tránh xa
nơi nguy hiểm, biết đề cao cảnh giác, không tiếp xúc với những người lạ mặt.
-Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh để có những
biện pháp rèn kỹ năng tự lập cho trẻ kịp thời và đúng lúc.
-Cô luôn giành cho trẻ tình yêu thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi

của mình, thân thiện yêu thương để tạo tâm lí thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi
hành vi cũng như hoạt động của trẻ, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân
cách toàn diện. Bên cạnh đó môi trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần
hình thành cho trẻ những hành vi văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 16


SKKN Đề tài: “Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”.

đẹp của truyền thống con người Việt Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức
xã hội.

2.Phạm vi đối tượng áp dụng.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong quá trình rèn luyện
tính tự lập cho trẻ ở lớp tôi đang dạy và có thể áp dụng rộng rãi cho trẻ trong
toàn trường. Rất mong sự đóng góp ý kiến của Hội đồng Khoa học, để giúp tôi
có thể thực hiện tốt hơn công tác nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ.
Bình Lãng, ngày 3 tháng 4 năm 2018
Người thực hiện

Đào Thị Tuyết Như

Người thực hiện: Đào Thị Tuyết Như

Trang 17