Các loại hình báo chí hiện đại THỰC TRẠNG và GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHẤT LƯỢNG nội DUNG của TRUNG tâm TRUYỀN HÌNH NHÂN dân

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CHẤT LƯỢNG NỘI DUNG CỦA TRUNG
TÂM TRUYỀN HÌNH NHÂN DÂN

1


Mục lục
Mở đầu………………………………………………………………………………… 3
I. Cơ sở lý luận ………………………………………………………………………..3
a. Tác phẩm báo chí là gì? ……………………………………………………………..4
b. Tác phẩm báo chí truyền hình là gì? ………………………………………………...6
c. Các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình …………………………………………..7
II. Thực trạng chất lượng nội dung các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình của
Truyền hình Nhân Dân ……………………………………………………………..11
a. Thực trạng chung của Truyền hình Nhân Dân ……………………………………..12
b. Các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình hiện có ………………………………...15
c. Các ưu điểm và nhược điểm từ nội dung biểu hiện của các thể loại tác phẩm báo chí
truyền hình của Truyền hình Nhân Dân ……………………………………………...16
III. Giải pháp và kiến nghị để nâng cao hiệu quả chất lượng nội dung của các thể
loại tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân ………………….18
IV. Kết luận ………………………………………………………………………….23
Các tài liệu tham khảo ………………………………………………………………..24

2


Mở đầu:
Truyền hình là một kênh truyền thông đại chúng ra đời sau với ưu điểm kế thừa
được thế mạnh của các kênh truyền thông đại chúng khác như hình ảnh sống động, lời
nói, âm nhạc và tiếng động chân thật; đã đem đến cho công chúng một thông điệp

sống động cụ thể với cảm giác như đang trực tiếp tiếp xúc và cảm thụ, khiến thông tin
cần truyền tải phong phú hơn về giá trị tinh thần, giúp công chúng nhận thức rõ hơn,
đúng hơn, gần gũi và sinh động hơn về những sự kiện và vấn đề của cuộc sống.
Truyền hình Nhân Dân ra đời muộn và đi sau nhiều kênh truyền hình khác, tuy
nhiên cũng đã bước đầu định hình và hoạt động có hiệu quả. So với các kênh truyền
hình khác, đội ngũ Truyền hình Nhân Dân phải cố gắng và nỗ lực rất nhiều trong giai
đoạn mới thành lập. Vì thế, việc nâng cao chất lượng nội dung các thể loại tác phẩm
báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân, từ đó tạo nên thương hiệu Truyền
hình Nhân Dân đến với mọi tầng lớp nhân dân trên mọi miền tổ quốc, bạn bè quốc tế
và kiều bào ta ở nước ngoài là việc hết sức cấp thiết và có vai trò quan trọng trong
giai đoạn hiện nay. Bằng vốn kiến thức có hạn tôi mong muốn bước đầu tìm hiểu và
phân tích thực trạng, đồng thời đưa ra những giải pháp mang tính chủ quan đối với
các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân nhằm nâng cao
hiệu quả chất lượng nội dung kênh Truyền hình Nhân Dân.
I. Cơ sở lý luận
Với mục đích nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng nội dung kênh Truyền hình
Nhân Dân, ta phải phân tích thực trạng và có giải pháp về nội dung biểu hiện đối với
từng thể loại tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân. Vậy trước hết,
hãy tìm hiểu những khái niệm cơ bản về tác phẩm báo chí nói chung và tác phẩm báo
chí truyền hình nói riêng.

3


a. Tác phẩm báo chí là gì?
Thuật ngữ “Tác phẩm” là danh từ gọi chung cho mọi loại tác phẩm như: văn
học, mỹ thuật, âm nhạc, khoa học, báo chí, kiến trúc… Bất cứ một tác phẩm nào cũng
đều bị ràng buộc trong mối quan hệ nội dung – hình thức dưới góc độ văn bản học, kể
cả báo chí, bởi có quan niệm: “Tác phẩm báo chí là một chỉnh thể, trong đó mối quan
hệ hữu cơ giữa nội dung và hình thức là quan hệ bên trong cơ bản của nó” (Tác phẩm

báo chí tập 1, Tạ Ngọc Tấn, Nguyễn Tiến Hài, NXB Giáo dục, 1995, trang 7)

Tuy nhiên, các loại tác phẩm khác nhau (văn học, báo chí, điện ảnh…) lại có bản
chất (cả về nội dung và hình thức) khác nhau. Bởi chúng có mục đích sáng tạo và
những đối tượng tiếp nhận khác nhau. Như vậy, những tác phẩm nào được đăng tải
trên báo chí mà có nội dung nhấn mạnh đến sự kiện thời sự nóng hổi, cập nhật hoặc
các quan điểm về những sự kiện thời sự đang diễn ra thì đó là tác phẩm báo chí. Còn
những tác phẩm nào cũng được đăng tải trên báo chí nhưng chỉ nhấn mạnh về trí tưởng
tượng (truyện ngắn, tản văn, thơ…) hoặc chỉ làm dịch vụ (quảng cáo, giới thiệu…) thì
không gọi là tác phẩm báo chí, mà là tác phẩm văn học, tác phẩm nghệ thuật hoặc tác
phẩm làm dịch vụ…
Theo Luật Báo chí từ năm 1999 và các văn bản quy phạm pháp quy của nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì khái niệm về tác phẩm báo chí được chỉ rõ:
“Tác phẩm báo chí là những tác phẩm do nhà báo sáng tạo ra, đã được đăng tải trên
các phương tiện thông tin đại chúng, được luật pháp bảo hộ bản quyền; nhà báo được
trả tiền nhuận bút và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tác phẩm của mình.”
(Tác phẩm báo chí đại cương, TS. Nguyễn Thị Thoa - chủ biên, NXB Giáo dục Việt Nam,
trang 10-11 )

Những tác phẩm được gọi là tác phẩm báo chí trước hết phải là tác phẩm được
đăng tải trên báo chí, và mỗi tác phẩm báo chí có hình thức tương ứng với một thể loại
4


báo chí cụ thể. Thuật ngữ “Báo chí” – phương tiện mà tác phẩm báo chí được đăng tải
– được giải thích rõ như sau:
“Báo chí: là tên gọi chung đối với các loại hình báo in, báo hình, báo nói, báo
điện tử.
Báo in: là tên gọi loại hình báo chí được thực hiện bằng phương tiện in (báo,
tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn).

Báo nói: là tên gọi loại hình báo chí được thực hiện trên sóng phát thanh
(chương trình phát thanh).
Báo hình: là tên gọi loại hình báo chí được thực hiện trên sóng truyền hình
(chương trình truyền hình, chương trình nghe nhìn thời sự được thực hiện bằng các
phương tiện khác nhau).
Báo điện tử: là tên gọi loại hình báo chí được thực hiện trên mạng thông tin
máy tính (Internet, Intranet).
Bản tin thời sự: là ấn phẩm định kỳ đăng tin thời sự trong nước và thế giới của
cơ quan thông tấn Nhà nước.
Bản tin thông tấn: là ấn phẩm định kỳ đăng tin có tính chuyên đề của cơ quan
thông tấn Nhà nước như văn hóa, thể thao, kinh tế”
(Luật Báo chí và các văn bản hướng dẫn thi hành, NXB Chính trị Quốc gia, 2004,
trang 40)

Như vậy, khái niệm tác phẩm báo chí được đưa ra như sau:
“Tác phẩm báo chí là:

5


- Sản phẩm tư duy của nhà báo, lấy hiện thực khách quan (mang tính thời
điểm) làm đối tượng nghiên cứu và phản ánh;
- Có hình thức tương ứng với nội dung thông tin;
- Được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và là một bộ phận
cấu thành một sản phẩm báo chí;
- Có giá trị sử dụng: tạo dư luận xã hội ( tức thời ) và làm thay đổi hành vi
của người tiếp nhận thông tin;
- Được luật pháp bảo hộ bản quyền tác giả và được trả tiền.”
(Tác phẩm báo chí đại cương, TS. Nguyễn Thị Thoa - chủ biên, NXB Giáo dục Việt
Nam, trang 11 )

b. Tác phẩm báo chí truyền hình là gì?
Truyền hình đã trở thành phương tiện truyền thông quen thuộc trong mỗi gia
đình với vai trò khó phủ nhận trong xã hội. Trên phương diện kỹ thuật, truyền hình là
quá trình biến đổi từ năng lượng ánh sáng thông qua ống kính máy thu hình thành năng
lượng điện, nguồn tín hiệu điện tử được phát sóng truyền đến máy thu hình và lại biến
đổi thành năng lượng ánh sáng tác động vào thị giác, người xem nhận được hình ảnh
thông qua màn hình. Về mặt nội dung, truyền hình là loại hình truyền thông mà thông
điệp được truyền trong không gian tích hợp cả hình ảnh và âm thanh tạo cho người
xem cảm giác sống động của hiện thực cuộc sống. Khái niệm “Truyền hình” được
hiểu là phương tiện truyền thông truyền tải nhiều loại thông tin khác nhau như: báo
chí, khoa học giáo dục, điện ảnh, ca nhạc, giải trí, quảng cáo…
Tác phẩm báo chí truyền hình là cách gọi từng tác phẩm báo chí đơn lẻ được
thực hiện bởi cá nhân hoặc nhóm tác giả. Tác phẩm báo chí truyền hình phải đảm bảo
6


sự toàn diện về nội dung và hình thức, có chủ thể sáng tạo (tác giả) Ví dụ: tác phẩm
phóng sự, ký sự, phim tài liệu…
Tác phẩm báo chí truyền hình thường được sản xuất và phát sóng định kỳ trong
các chương trình truyền hình. Mỗi loại chương trình có nhiều cách đưa thông tin, các
tác phẩm đơn lẻ là một bộ phận kết cấu thành tổng thể nội dung thông tin.
(Các loại hình báo chí truyền thông, PGS.TS Dương Xuân Sơn, NXB Thông tin và
Truyền thông, trang 188-189 )

Tác phẩm báo chí truyền hình ngoài mang những đặc điểm chung của tác phẩm
báo chí còn có những đặc điểm như mang tính xác thực của hình ảnh, tính logic của
thông tin, và đảm bảo các yếu tố kỹ thuật.
c. Các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình
Dựa vào hệ thống tác phẩm báo chí chung và những đặc điểm riêng của báo chí

truyền hình, tác phẩm truyền hình được phân thể loại trên những tiêu chí tương đối ổn
định về nội dung và hình thức của tác phẩm.
Giá trị tác phẩm báo chí truyền hình được đánh giá dựa trên ba yếu tố:
- Giá trị “nguyên chất” của sự kiện, vấn đề
Thế mạnh của truyền hình là cho khán giả thấy hình ảnh của sự kiện, đó là
chất liệu thông tin nguyên chất nhất của cuộc sống. Bởi một khi nhà báo đã
phát hiện ra sự kiện thì bắt đầu xuất hiện các yếu tố chủ quan của tác giả để
quan sát, phán đoán, phân tích… và đánh giá tầm quan trọng của sự kiện để
quyết định lựa chọn đề tài. Như vậy căn cứ vào yếu tố này thì mỗi thể loại
tác phẩm báo chí truyền hình được xem xét ở những góc độ tiếp cận khác
nhau: tin tức luôn lấy tiêu chí mới, nhanh, khách quan, chân thực làm đầu;
phóng sự cần tác giả có góc độ tiếp cận đề tài để kể những câu chuyện rõ
7


ràng; ký sự truyền hình xuất hiện nhiều yếu tố cảm xúc, cảm nhận của tác giả
trước hiện thực cuộc sống; bình luận truyền hình lại bao hàm ý chí chủ quan
của người bình luận về sự kiện, vấn đề nào đó…
- Cách xử lí thông tin và truyền đạt thông điệp
Tùy vào mục đích thông tin mà những người làm truyền hình lựa chọn cách
xử lý và truyền đạt khác nhau. Mỗi thể loại báo chí truyền hình có cách tiếp
cận nguồn thông tin, xử lý nội dung và truyền đạt thông điệp khác nhau.
- Những giá trị gia tăng
Những giá trị gia tăng của tin tức được hiểu là những giá trị mà khán giả
nhận được nhờ tri thức, kỹ năng của nhà báo. Bản thân các thể loại tác phẩm
báo chí truyền hình không làm nên giá trị của sự kiện, nó chỉ như một “công
thức” để nhà báo sử dụng đưa thông tin đạt hiệu quả. Như vậy, bản thân nhà
báo cần có vốn sống, kinh nghiệm và tri thức để bổ sung thêm giá trị gia tăng
cho tác phẩm của mình, bởi họ có quyền quyết định sử dụng thể loại tác
phẩm báo chí truyền hình nào để đạt mục đích truyền thông.

Dựa vào các yếu tố trên, các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình được phân
thành những thể loại với nội dung và hình thức khác nhau sau đây:
 Tin truyền hình: là thể loại tin quan trọng giúp thông tin liên tục những sự
kiện, vấn đề mang tính thời sự trong mỗi bản tin truyền hình. Mục tiêu của
tin là phát hiện sự kiện với vấn đề mới, đưa tin nhanh. Do vậy, tin truyền
hình cần thời lượng ngắn gọn, hình ảnh súc tích chọn lọc, lời bình khách
quan. Dựa vào hình thức của tin có thể chia thành Tin hình, Tin lời, và Tin
điện thoại. Dựa vào thời lượng của tin có thể chia thành Tin vắn, Tin ngắn,

8


Tin sâu. Dựa vào mảng nội dung thông tin có thể chia thành Tin văn hóa – xã
hội, Tin kinh tế - tài chính, Tin thể thao, Tin nông nghiệp, Tin hội nghị…
 Phóng sự truyền hình: là thể loại mà phóng viên bám theo dòng sự kiện thời
sự để phản ánh những điều nhìn thấy trong hiện thực, làm sáng rõ một vấn đề
chứ không chỉ đơn thuần thông báo tin tức. Do vậy phóng sự truyền hình cần
những hình ảnh tập trung theo cụm và có logic để làm nổi bật câu chuyện,
âm thanh chân thực từ hiện thực cuộc sống, lời bình mang yếu tố chủ quan
của phóng viên muốn kể câu chuyện và bám sát giải thích cho hình ảnh…
ngoài ra, phóng sự truyền hình còn xuất hiện một yếu tố nữa là Lời phỏng
vấn, được trích dẫn như một bộ phận tiếp nối lời bình để cung cấp thông tin
và làm tăng tính khách quan của câu chuyện.
 Phỏng vấn truyền hình: là quá trình hỏi – đáp, trao đổi, trò chuyện trên
truyền hình mà ở đó phóng viên đóng vai trò là người khai thác thông tin từ
người trả lời. Phỏng vấn truyền hình là phỏng vấn với tư cách là một thể loại
tác phẩm báo chí khi phóng viên chủ đích hỏi nhân vật một hệ thống câu hỏi
để khán giả hiểu rõ chủ đề, khác biệt với phỏng vấn với tư cách là hoạt động
của nhà báo nhằm lấy thông tin, trích dẫn đưa vào tác phẩm báo chí. Phỏng
vấn truyền hình cần lựa chọn nhân vật phỏng vấn sao cho phù hợp với từng

chủ đề nhằm tăng tính chân thực, độ tin cậy và tính khách quan. Bên cạnh đó,
vai trò của phóng viên cũng là người dẫn dắt, đặt câu hỏi phỏng vấn nhân vật
vừa để khai thác thông tin vừa tạo ấn tượng, thu hút khán giả với chủ đề được
đề cập.
 Ký sự truyền hình: là thể loại tác phẩm truyền hình mà tác giả truyền tải
thông điệp theo xu hướng giàu cảm xúc, lắng đọng những cảm nhận cá nhân
về hiện thực cuộc sống tràn đầy qua từng hình ảnh, từng âm thanh, lời bình.
9


Do vậy, ký sự truyền hình mang hơi thở và cảm xúc chủ quan nhiều từ mỗi
tác giả; bám sát, phản ánh chân thật hiện thực cuộc sống nhưng ít bị chi phối
bởi tính thời sự như tin truyền hình.
 Phim tài liệu truyền hình: là thể loại tác phẩm truyền hình phản ánh cuộc
sống có chọn lựa, hình ảnh trong phim tài liệu mang lại những giá trị khảo
cứu cho khán giả. Phim tài liệu được xây dựng trên chất liệu thật của cuộc
sống, tác giả mang đến cho người xem những giá trị của sự kiện và tính bao
quát của câu chuyện, bao hàm yếu tố khách quan, giá trị thời điểm, …và cả
yếu tố chủ quan của tác giả. Do vậy, phim tài liệu có giá trị bền vững, được
lưu giữ và có thể phát lại nhiều lần. Phim không chỉ phản ánh hiện thực mà
còn khiến khán giả tự giải đáp, lý giải cho câu chuyện.
 Bình luận truyền hình: là thể loại tác phẩm hình thành khi nhà báo muốn đưa
ra quan điểm của mình về một vấn đề nào đó. Nó bộc lộ ý kiến chủ quan của
tác giả dựa trên quan điểm cá nhân và góc độ của cơ quan báo chí. Do vậy,
đây là thể loại có tính định hướng cao, đòi hỏi nhà báo phải có bản lĩnh, tri
thức, biết truyền đạt để thuyết phục người xem; nếu biết khai thác thế mạnh
có thể tiến tới định hướng dư luận (ví dụ như Đài Truyền hình Việt Nam
VTV)
 Tọa đàm trên truyền hình: là hình thức trao đổi, cọ xát những ý kiến cá nhân
về một chủ đề mà công chúng đang quan tâm. Thể loại này cần phóng viên

lên kế hoạch trước để thống nhất ekip và cả khách mời – tư cách cá nhân
hoặc đại diện cho một tổ chức. Bên cạnh đó, phóng viên còn cần biết dẫn dắt
và tạo nên kịch tích tranh luận trong buổi tọa đàm, cung cấp thông tin, mổ xẻ
vấn đề, thu hút khán giả cuốn theo câu chuyện và bày tỏ ý kiến với các quan
điểm trái ngược được đưa ra.
10


(Các loại hình báo chí truyền thông, PGS.TS Dương Xuân Sơn, NXB Thông tin và Truyền
thông, trang 202-216)

II. Thực trạng chất lượng nội dung các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình của
Truyền hình Nhân Dân
Báo Nhân Dân là đơn vị sự nghiệp của Trung ương Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo
trực tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban bí thư; có chức năng là cơ quan ngôn
luận Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam, tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân
dân Việt Nam; ngọn cờ chính trị - tư tưởng của Đảng trên mặt trận báo chí nước ta; cầu
nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Năm 2013 là dấu mốc đáng nhớ với việc thành lập Trung tâm Truyền hình Nhân
Dân, trực thuộc Báo Nhân Dân, là sự bổ sung cần thiết đối với việc thực hiện nhiệm vụ
chính trị của Báo Nhân Dân. Truyền hình Nhân Dân là kênh tuyên truyền hữu hiệu chủ
nghĩa Mác – Lê Nin và tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phổ biến các chủ
trương, đường lối, Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tăng
cường công tác tuyên truyền xây dựng Đảng, vai trò lãnh đạo của Đảng với sự nghiệp
cách mạng Việt Nam; tuyên truyền các thành tựu của công cuộc đổi mới, xây dựng và
bảo vệ đất nước; phản ánh một cách sinh động mọi mặt của đời sống nhân dân; tôn
vinh các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, qua đó ngày càng củng cố,
thắt chặt mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Tuy nhiên, cho đến nay, Trung tâm Truyền hình Nhân Dân là một đơn vị truyền
hình mới được thành lập và đang trong quá trình phát triển, chưa chính thức lên sóng

và bắt đầu đi vào hoạt động thử nghiệm trên internet trên website
www.nhandantv.org.vn

11


a. Thực trạng chung của Truyền hình Nhân Dân
Trung tâm Truyền hình Nhân Dân được thành lập năm 2013 và trực thuộc Báo Nhân
Dân. Do vậy, tôn chỉ mục đích của Truyền hình Nhân Dân không tách rời khỏi tôn chỉ
mục đích của Báo Nhân Dân.
Báo Nhân Dân là đơn vị sự nghiệp trung ương của Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực
tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, có chức năng là cơ quan ngôn luận
Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam, tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân
Việt Nam; ngọn cờ chính trị - tư tưởng của Đảng trên mặt trận báo chí nước ta; cầu nối
giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Đối tượng đọc Báo Nhân Dân là cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Truyền hình Nhân Dân là kênh tuyên truyền hữu hiệu , là sự bổ sung cần thiết đối với
việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Báo Nhân Dân. Truyền hình Nhân Dân kế thừa các
chức năng, nhiệm vụ chính của Báo Nhân Dân như sau:
Tuyên truyền:
- Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục chủ nghĩa yêu
nước chân chính và chủ nghĩa quốc tế trong sáng của giai cấp công nhân, giáo dục lý
tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, lối sống lành mạnh, truyền thống tốt đẹp của
dân tộc và tinh hoa văn hoá của loài người trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; góp phần
xây dựng con người mới Việt Nam.
- Tuyên truyền, phổ biến trong cán bộ, đảng viên và nhân dân đường lối, chủ trương
của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
- Tuyên truyền đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta; góp phần
mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế trên cơ sở giữ vững độc lập dân tộc và chủ
quyền đất nước, tranh thủ và tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và

bảo vệ Tổ quốc.
12


- Thông tin và bình luận kịp thời, chính xác với định hướng đúng đắn các sự kiện
quan trọng trong nước và trên thế giới.
Cổ động:
Cổ vũ những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, hướng suy nghĩ và hành động
của cán bộ, đảng viên, nhân dân vào những mục tiêu cụ thể và thiết thực của công cuộc
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tổ chức tập thể:
- Tham gia phát động, chỉ đạo và tổ chức các phong trào hoạt động cách mạng của
quần chúng.
- Từ những vấn đề đặt ra trong cuộc sống, tham gia tổng kết thực tiễn, góp phần vào
việc hình thành, kiểm nghiệm, bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện đường lối của Đảng, các
chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Là diễn đàn của nhân dân:
- Phản ánh trung thực những tâm tư, nguyện vọng chính đáng, những kiến nghị, kinh
nghiệm và sáng kiến của mọi tầng lớp nhân dân.
Đấu tranh, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đấu tranh chống tiêu cực:
- Bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đồng thời đấu tranh kiên quyết, chủ động, kịp
thời, sắc bén và có sức thuyết phục chống lại những luận điệu và hành động của các thế
lực thù địch có hại đến sự nghiệp cách mạng nước ta.
- Đấu tranh kiên quyết, có trọng tâm, trọng điểm, chính xác, đúng pháp luật, chống
tiêu cực, tham nhũng, buôn lậu, quan liêu, lãng phí và các tệ nạn xã hội khác.
Hiện nay Truyền hình Nhân Dân phát sóng thử nghiệm trên internet với 02 bản tin
trưa và tối/ngày. Truyền hình Nhân Dân là kênh truyền hình của Đảng Cộng sản Việt
13

Nam, do báo Nhân Dân quản lý. Hoạt động của Trung tâm Truyền hình Nhân Dân tuân
thủ các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về báo chí. Do vậy,
Truyền hình Nhân Dân sản xuất ra các chuyên mục chuyên sâu, chủ yếu về:
Thông tin về Đảng, tuyên truyền đường lối của Đảng và Nhà nước (với các chương
trình: Những gương mặt Đảng viên ưu tú, Dân góp ý với Đảng, Lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam, Ý kiến chuyên gia.v.v…)
Thông tin thời sự theo định hướng của Đảng (các chương trình: Bản tin thời sự trong
nước, Bản tin thời sự quốc tế, Ống kính Nhân dân, Bản tin kinh tế, Nhìn từ Hà Nội.v.v…)
Giáo dục tuyên truyền đạo đức Hồ Chí Minh (các chương trình Học và làm theo Bác,
Phong trào thi đua theo tấm gương Hồ Chí Minh…)
Các chương trình truyền hình về nhân dân Việt Nam (các chương trình Lịch sử Việt
Nam, Việt nam Đất nước và Con người, Ẩm thực Việt, Tấm gương người tốt, Tọa đàm
văn hóa, Cuộc sống và sức khỏe, Tam nông.v.v…)

b. Các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình hiện có
Khảo sát tên và nội dung của các chương trình thuộc từng thể loại trên trang website
www.nhandantv.org.vn như sau:
- Về thể loại Tin truyền hình: Chương trình thời sự buổi trưa (phát vào lúc 12h trưa
hàng ngày), Chương trình thời sự Truyền hình Nhân Dân (phát lúc 19h tối hàng ngày),
Tin tức – thời sự, Bản tin Kinh tế

14


- Về thể loại Phóng sự truyền hình: Chào Xuân Ất Mùi 2015, Văn hóa giao thông, Hộp
thư truyền hình, Gương mặt thể thao, Ống kính Nhân Dân, Tấm gương người tốt, Ẩm
thực Việt
- Về thể loại Phỏng vấn truyền hình: Doanh nghiệp thời hội nhập, Xây dựng Đảng, Vì

chất lượng cuộc sống, Dân góp ý với Đảng, Học và làm theo Bác
- Về thể loại Ký sự truyền hình: Ký sự những dòng sông
- Về thể loại Phim tài liệu truyền hình: Phóng sự - Phim tài liệu, Sắc màu dân tộc,
Khoa học và Công nghệ, Kỷ niệm 60 năm Giải phóng Thủ đô, Biển đảo quê hương,
Việt Nam Đất nước và Con người, Lịch sử Việt Nam, Lịch sử Đảng Cộng Sản Việt
Nam
- Về thể loại Bình luận truyền hình: Tâm điểm (chương trình chính luận bình luận
chuyên sâu các vấn đề nóng của xã hội Việt Nam), Nhìn từ Hà Nội (chương trình chính
luận bình luận chuyên sâu các vấn đề nóng trên thế giới)
- Về thể loại Tọa đàm trên truyền hình: Tam nông, Tọa đàm văn hóa, 45 năm thực hiện
Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cuộc sống và sức khỏe
Ngoài ra trên website còn có thêm chuyên mục “Ca nhạc”, phục vụ nhu cầu giải
trí của khán giả. Tuy nhiên, dự kiến khi chương trình được phát sóng chính thức sẽ có
thêm các mục giải trí và tiêu điểm khác như Phim truyện (trong nước và nước ngoài),
Lăng kính muôn màu (chương trình tuyên truyền, định hướng tư tưởng thanh niên)…
c. Các ưu điểm và nhược điểm từ nội dung biểu hiện của các thể loại tác phẩm
báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân:
Trong quá trình hoạt động, Báo Nhân Dân luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ
của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Ban Bộ ngành chính phủ và mọi
15


tầng lớp nhân dân. Truyền hình Nhân Dân là kênh truyền hình của Đảng Cộng sản Việt
Nam, chịu sự lãnh đạo trực tiếp toàn diện của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí
thư, và do báo Nhân Dân quản lý, như vậy, Truyền hình Nhân Dân cũng được thừa
hưởng sự quan tâm giúp đỡ và được tạo điều kiện thuận lợi, thấm nhuần tư tưởng và
định hướng chỉ đạo xuyên suốt. Truyền hình Nhân Dân với những định hướng rõ rệt,
đã mang đến một bản sắc riêng, ghi dấu ấn với mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài
nước về một kênh truyền hình chính luận, khách quan và đáng tin cậy, cập nhật và bình
luận chuyên sâu về những sự kiện trong nước và quốc tế đang diễn ra bên cạnh những

tuyên truyền về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và tư tưởng Hồ
Chí Minh cho những thế hệ nhân dân Việt Nam.
Với những thuận lợi về định hướng tư tưởng, chỉ đạo nói trên, hầu hết các thể
loại tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân đều có ưu điểm là mang
đậm tính chính luận, khách quan và chân thật cần có của tin tức thời sự. Bên cạnh đó,
những thông tin, thông điệp mà Truyền hình Nhân Dân truyền tải đều dễ hiểu, dễ nhớ,
và gần gũi với nhân dân, có ý nghĩa xã hội, bám sát vào những sự kiện trong đời sống
hàng ngày, đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của đa số công chúng, thiết thực với khán
giả cả nước nhưng lại mang tính mục đích cao, có xu hướng định hướng dư luận rõ rệt
và góp phần tác động không nhỏ vào tư tưởng đại bộ phận quần chúng nhân dân, để
hướng tới một nền tư tưởng chính trị, văn hóa xã hội mang đậm nét Việt Nam.
Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất bản tin truyền hình, các thể loại tác phẩm
báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân vẫn còn những hạn chế, thiếu sót nhất
định. Nhìn từ định hướng các chuyên mục của Truyền hình Nhân Dân có thể thấy hầu
hết các chuyên mục đều tập trung tuyên truyền các đường lối, chính sách của Đảng,
Nhà nước và Chính phủ, tư tưởng Hồ Chí Minh tới các tầng lớp nhân dân. Tuy làm nên
đặc thù riêng và tạo nên bản sắc của Truyền hình Nhân Dân, nhưng cũng chính điều
này là hạn chế bởi các thể loại tác phẩm báo chí dù là gì đi nữa nhưng nội dung sẽ bị
16


bó hẹp trong phạm vi các thông tin, tư tưởng chính luận, từ đó dễ gây khô khan, khó
thu hút được sự quan tâm của khán giả về lâu dài, mặt khác rất dễ xa rời thực tiễn và
đời sống nhân dân, cách thể hiện thông tin và truyền tải thông điệp dễ giáo điều và
mang tính mục đích, tuyên truyền rất cao, gây áp lực nặng nề cho khán giả khi tiếp
nhận thông tin.
Hiện nay, Truyền hình Nhân Dân đang sử dụng một phần cán bộ, công nhân viên từ
Báo Nhân Dân, đã tạo nên ưu thế về nguồn nhân lực cho Trung tâm Truyền hình. Với đội
ngũ nhân viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực và đạo đức nghề nghiệp cao, đã
được tôi luyện qua thời gian dài tiếp xúc trong môi trường báo Nhân Dân có bề dày lịch

sử Đảng; thấm đẫm trong mình tư tưởng Hồ Chí Minh; khi chuyển sang Truyền hình
Nhân Dân sẽ càng được phát huy thế mạnh của nhà báo Đảng đồng thời được tự do sáng
tác và thể hiện các tác phẩm báo chí với một phương thức mới (truyền hình), nâng cao và
phát huy tinh thần sáng tạo, niềm đam mê cống hiến với nghề báo. Tuy nhiên, đội ngũ của
Truyền hình Nhân Dân phần lớn là những cán bộ nhà báo, phóng viên, biên tập viên
chuyển về từ các Đài truyền hình, Báo, Tạp chí… khác nhau trên cả nước; tạo nên một sự
tổng hòa giữa ưu điểm và hạn chế: số lượng ít và bản lĩnh chính trị non trẻ nhưng lại
mang tới nhiều phong cách mới lạ đến từ các vùng miền, thổi vào các tác phẩm báo chí
truyền hình của Truyền hình Nhân Dân những hơi thở mới và phong phú, tuy nhiên lại
khiến chất lượng các tác phẩm báo chí truyền hình không được đồng đều, thống nhất cả
về hình thức thể hiện thể loại lẫn nội dung, tư tưởng được chuyển tải. Đó cũng là một
thách thức không nhỏ đối với Truyền hình Nhân Dân mới thành lập và đang trong quá
trình phát triển.
Trong chiến lược phát triển một cơ quan báo chí, một sản phẩm báo chí, khi tìm
kiếm giải pháp kinh tế báo chí và giải pháp phát triển công chúng của một cơ quan báo
chí, việc xây dựng thương hiệu luôn là điều kiện bắt buộc và tất yếu. Nhưng trước tiên
điều kiện cần để làm nên một thương hiệu Truyền hình Nhân Dân ghi dấu ấn với khán
17


giả chính là nội dung đặc sắc và có chủ đề xuyên suốt các bản tin, các chuyên mục của
Truyền hình Nhân Dân. Để làm được điều này Truyền hình Nhân Dân cần đổi mới và
sáng tạo liên tục, coi các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình như cái “vỏ” để dựa vào
đó sáng tạo, lồng ghép và chuyển tải được nội dung một cách phong phú, hấp dẫn
nhưng vẫn đảm bảo tính chính luận và sâu sắc đặc trưng của Truyền hình Nhân Dân.
Do vậy, thiết nghĩ việc nâng cao hiệu quả chất lượng nội dung của các thể loại tác
phẩm báo chí truyền hình hiện có của Truyền hình Nhân Dân là việc làm hết sức cấp
thiết và là mục tiêu trước mắt để phổ biến rộng rãi thương hiệu Truyền hình Nhân Dân
tới mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước.

III. Giải pháp và kiến nghị để nâng cao hiệu quả chất lượng nội dung của các thể
loại tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân
Truyền hình Nhân Dân được thành lập với tôn chỉ mục đích rõ ràng, xác định rõ đối
tượng công chúng mục tiêu là mọi tầng lớp nhân dân Việt Nam, kiều bào ở nước ngoài và
bạn bè quốc tế; là kênh truyền hình của Đảng Cộng sản Việt Nam. Với đặc điểm là một
kênh truyền hình chủ đạo về tin tức, Truyền hình Nhân Dân phải luôn tuân theo một
nguyên tắc: lấy tin tức làm sợi chỉ đỏ xuyên suốt và bình luận chuyên sâu là điểm nhấn.
Cần kêu gọi sự cộng tác kết hợp của các bình luận viên, chuyên gia, chính trị gia có uy tín
và chuyên môn sâu trong từng lĩnh vực trong nước để tạo các chương trình mang dấu ấn
đặc trưng của Truyền hình Nhân Dân: lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, Bộ trưởng
và chuyên gia đầu ngành. Thông qua phương pháp, đối thoại và tương tác thẳng thắn, cởi
mở, công tác thông tin tuyên truyền và giáo dục của Truyền hình Nhân Dân sẽ gần gũi,
thiết thực và thực sự đi vào lòng cuộc sống của nhân dân và tác động tích cực đến xã hội.
Cần nâng cao tính chân thật, tính đa chiều qua sự tương tác giữa các chương trình với
người xem truyền hình, khiến tin tức chính luận không khô khan mà trở nên lôi cuốn, sinh
18


động và gần gũi hơn. Ví dụ: Công chúng có thể vừa xem bản tin của Truyền hình Nhân
Dân qua tivi và qua trang web vừa có thể bình luận tức thời bằng tin nhắn, email hoặc
video clip tự quay về các vấn đề mình quan tâm. Các bình luận này sau khi được kiểm
duyệt, có thể được phát vào các mục “Ống kính nhân dân”, “Khán giả làm chương
trình”.v.v… tạo sự sinh động, hấp dẫn cho bản tin.
Truyền hình Nhân Dân sử dụng chủ yếu nguồn nhân lực sẵn có của báo Nhân Dân tại
tất cả các tỉnh thành trong nước cũng như lực lượng cộng tác viên của báo Nhân Dân. Để
đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực phù hợp với đặc thù phát triển của ngành truyền hình,
công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ quản lý và vận hành Truyền hình Nhân
Dân phải được xem là công tác trọng tâm và then chốt. Kế hoạch xây dựng và phát triển
nguồn nhân lực phải được tiến hành tuần tự và nhịp nhàng theo các bước như sau:
Bước 1: Tổ chức sàng lọc và tuyển chọn các cán bộ vững vàng về trình độ chính trị và

giỏi về nghiệp vụ báo chí, truyền hình phù hợp với tôn chỉ và mục đích phát triển của
kênh.
Bước 2: Tổ chức đào tạo thường xuyên và chuyên sâu các kỹ năng, nghiệp vụ quản lý
và sản xuất kênh chương trình truyền hình phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam
đồng thời bắt kịp với xu thế phát triển chung của truyền hình thế giới thông qua các
chương trình liên kết đào tạo với các Đài Truyền hình chủ đạo của Việt Nam như VTV,
VTC, HTV cũng như các hệ thống truyền hình có uy tín, kinh nghiệm và có quan hệ hợp
tác tốt với hệ thống truyền hình Việt Nam.
Bước 3: Tổ chức đánh giá và sàng lọc thường xuyên nguồn nhân lực để có kế hoạch
thay thế, bổ sung, tuyển chọn mới nhằm duy trì nguồn nhân lực với chất lượng tốt nhất
vừa có tâm vừa có tầm đủ sức quản lý và phát triển Trung tâm Truyền hình Nhân Dân về
lâu dài.

19


Một tác phẩm báo chí truyền hình được chuyển tải qua nội dung và hình thức thể
hiện. Người làm truyền hình, cụ thể là các nhà báo, phóng viên, biên tập viên Truyền
hình Nhân Dân cần được đào tạo có cơ sở, bài bản để nắm chắc những kiến thức về
báo chí nói chung và truyền hình nói riêng, từ đó tự mình cân nhắc, suy nghĩ và quyết
định tạo dựng những phong cách tác phẩm, thể hiện bằng thể loại tác phẩm báo chí
truyền hình khác nhau. Cần phải nhớ rằng mỗi thể loại đều có cách tiếp cận nguồn tin,
khai thác dữ liệu, xử lý nội dung và truyền đạt thông điệp khác nhau nhưng cần phải
mang một hơi thở, một tư tưởng xuyên suốt, đặc trưng chính luận của Truyền hình
Nhân Dân.
Ngoài ra, những nhà báo, phóng viên, biên tập viên Truyền hình Nhân Dân khi sáng
tạo ra một tác phẩm báo chí truyền hình cần tự đặt ra cho mình và đồng nghiệp những
câu hỏi để phân tích về tác phẩm đó, nhận thấy ưu điểm cũng như thiếu sót, kịp thời bổ
sung và rút kinh nghiệm, tự nâng cao, trau dồi tri thức cũng như kĩ năng của bản thân,
nhằm một mục đích chính là nâng cao hiệu quả chất lượng nội dung của các thể loại

tác phẩm báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân.

Những câu hỏi tập trung về đánh giá, phân tích một tác phẩm báo chí truyền hình
của Truyền hình Nhân Dân:
1. Vấn đề đưa ra có đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của đa số khán giả không?
2. Có thấy rõ ràng thông điệp tác phẩm báo chí truyền hình muốn chuyển đến khán giả
không?
3. Đầu đề, cách dẫn dắt có gây tò mò và có khả năng hướng dẫn khán giả tiếp cận được
nội dung các thông điệp không?

20


4. Cách trình bày, thể loại, ngôn ngữ có phù hợp với đối tượng khán giả mà tác phẩm
báo chí truyền hình của Truyền hình Nhân Dân hướng tới không?
5. Vấn đề có được tiếp cận ở góc độ con người không?
6. Có gây ấn tượng đặc biệt bằng chi tiết và lối phân tích không?
7. Sự phối hợp giữa tính khách quan và chủ quan trong tác phẩm báo chí truyền hình
có hiệu quả không?
8. Tác phẩm báo chí truyền hình có làm tăng uy tín của tác giả và Bản tin Truyền hình
Nhân Dân không?
9. Tác phẩm báo chí truyền hình có thoả mãn những đòi hỏi đặc thù của loại hình báo
chí truyền hình nhằm tác động hiệu quả đến cơ chế tác động thông tin đến khán giả
không?
Đánh giá, phân tích một bản tin Truyền hình Nhân Dân nói chung:
1. Sức hấp dẫn của đầu đề, tin nổi bật chủ điểm của bản tin, chuyên mục…
2. Thông điệp chung của chương trình và thông điệp của các tác phẩm báo chí truyền
hình (các chuyên mục, bản tin…)
3. Các góc độ và mức độ khác nhau trong một chuyên mục, bản tin, và cả chương trình
4. Sự phối hợp giữa tính khách quan và chủ quan của chuyên mục, bản tin, và cả

chương trình
5. Phong cách của tác phẩm báo chí truyền hình Nhân Dân
6. Hình ảnh: tính chân thật, khách quan, thời sự, gần ‘tâm’ sự kiện, ý nghĩa thời điểm...
7. Việc đáp ứng nhu cầu và thị hiếu thông tin của khán giả

21


Bên cạnh đó, trong các chuyên mục chuyên sâu về chính luận, chính trị, tư tưởng…
cần xen kẽ các chuyên mục có nội dung giải trí nhẹ nhàng như ca nhạc về quê hương
đất nước, giới thiệu những nét đẹp văn hóa của từng vùng miền và cả trên thế giới,
những chương trình phim truyện giải trí đặc sắc phản ánh đời sống xã hội hiện đại,…
làm phong phú thêm các thể loại của Truyền hình Nhân Dân và khiến khán giả thấy
gần gũi, giải trí, dễ tiếp nhận thông tin, thêm yêu quê hương, đất nước.

22


IV. Kết luận
Truyền hình Nhân Dân là sự bổ sung cần thiết đối với việc thực hiện nhiệm vụ
chính trị của Báo Nhân Dân. Tuy nhiên, cho đến nay, Trung tâm Truyền hình Nhân
Dân là một đơn vị truyền hình mới được thành lập và đang trong quá trình phát triển,
chưa chính thức lên sóng và bắt đầu đi vào hoạt động thử nghiệm trên internet. Thương
hiệu Truyền hình Nhân Dân hiện có rất ít người biết tới. Dự kiến trong năm 2015,
Trung tâm Truyền hình Nhân Dân sẽ lên sóng kênh Truyền hình Nhân Dân. Do vậy,
việc nâng cao chất lượng nội dung của các thể loại tác phẩm báo chí truyền hình của
Truyền hình Nhân Dân trong giai đoạn hiện nay là hết sức cấp thiết để nhanh chóng đi
vào nề nếp, xây dựng thương hiệu một kênh truyền hình chủ đạo về tin tức, với những
bản tin kịp thời nhất, tin tức thời sự nóng bỏng nhất. Không những thế, Truyền hình
Nhân Dân với sự kết hợp giữa tin tức chính luận và những bình luận chuyên sâu,

chương trình truyền hình thực tế sẽ lôi cuốn công chúng bởi những bản tin sinh động,
sâu sắc và gần gũi với đời sống nhân dân, trở thành một kênh truyền hình khác biệt so
với các kênh truyền hình quảng bá khác tại nước ta.

23


Các tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Văn Dững (chủ biên), Đỗ Thị Thu Hằng (2012), Truyền thông - lý
thuyết và kỹ năng cơ bản, NXB chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Đỗ Thị Thu Hằng (2013), Tâm lý học ứng dụng trong nghề báo, NXB Thông
tấn, Hà Nội.
3. Dương Xuân Sơn (2014), Các loại hình báo chí truyền thông, NXB Thông tin và
truyền thông, Hà Nội.
4. Nguyễn Thị Thoa (chủ biên), Nguyễn Thị Hằng Thu (2012 - Tái bản lần 1), Tác
phẩm báo chí đại cương, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
5. Đinh Văn Hường (2006), Các thể loại báo chí thông tấn, NXB Đại học Quốc gia
Hà Nội.
6. Dương Xuân Sơn (1995), Cơ sở lý luận báo chí truyền thông (Chủ biên), NXB
Văn hoá thông tin
7. Dương Xuân Sơn (2008) Cơ sở lý luận Báo chí Truyền thông (in lần thứ hai),
NXB Đại học Quốc gia Hà Nội
8. Tạ Ngọc Tấn (chủ biên) (1995), Tác phẩm báo chí, tập I, NXB Giáo dục, Hà
Nội.
9. Tạ Ngọc Tấn (1999), Từ lý luận đến thực tiễn báo chí, NXB Văn hoá – Thông
tin, Hà Nội.
10. Nguyễn Văn Dững (chủ biên) (2006), Tác phẩm báo chí, tập II, NXB Lý luận
chính trị, Hà Nội.

24