Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Tuyên Quang (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN HOÀNG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH TUYÊN QUANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN HOÀNG

NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH TUYÊN QUANG
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Mạnh Hùng

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn “Nâng
cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Tuyên Quang” là trung thực, là kết quả nghiên cứu của riêng tôi.
, số liệu sử dụng trong luận văn do, ngân hàng BIDV Chi

Các

nhánh Tuyên Quang cung cấp, và ngoài ra là các số liệu do cá nhân tôi thu thập
khảo sát từ đồng nghiệp và khách hàng của ngân hàng,

.
Tuyên Quang, ngày

tháng

năm 2014

Tác giả luận văn

Trần Hoàng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

ii

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Tuyên Quang”, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được
bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp
đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

nh
doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá
trình học tập và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS.
Nguyễn Mạnh Hùng các nhà khoa học, các thầy, cô giáo trong
Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các
đồng chí tại địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo BIDV
Tuyên Quang, cùng các anh/chị đồng nghiệp và quý khách hàng.
Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và gia đình đã giúp tôi thực
hiện luận văn này.
Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.
Tuyên Quang, ngày

tháng

năm 2014

Tác giả luận văn

Trần Hoàng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... 1
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ................................................................................ viii
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2
4. Sơ lược về nghiên cứu trước đây ........................................................................ 3
5. Kết cấu của Luận văn.......................................................................................... 3
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH VÀ NÂNG CAO NĂNG
LỰC CẠNH TRANH ................................................................................................ 5
1.1. Khái niệm về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh............................................. 5
1.1.1. Cạnh tranh ................................................................................................ 5
1.1.2. Năng lực cạnh tranh.................................................................................. 6
1.1.3. Lợi thế cạnh tranh ..................................................................................... 8
1.1.4. Vai trò của việc nâng cao năng lực cạnh tranh trong các NHTM ............ 8
1.2. Các tiêu chí đánh giá và xếp hạng năng lực cạnh tranh của NHTM ............. 10
1.2.1. Nhóm tiêu chí về tài chính ..................................................................... 10

1.2.2. Nhóm tiêu chí về kinh doanh ................................................................. 11
1.2.3. Nhóm tiêu chí về quản trị điều hành ...................................................... 13
1.2.4. Nhóm tiêu chí về hạ tầng và công nghệ ngân hàng ................................ 14
1.2.5. Nhóm tiêu chí về uy tín, hình ảnh của ngân hàng trên thị trường .......... 15
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ............. 15
1.3.1. Các nhân tố khách quan.......................................................................... 15
1.3.2. Các nhân tố chủ quan ............................................................................. 18
1.4. Ứng dụng các mô hình vào phân tích năng lực cạnh tranh của NHTM ........ 21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

iv
1.4.1. Mô hình năng lực cạnh tranh của M.Porter ............................................ 21
1.5. Kinh nghiệm về nâng cao năng lực cạnh tranh của một số ngân hàng ở các
nước trên thế giới .................................................................................................. 26
1.5.1. Kinh nghiệm của các ngân hàng ở Thái Lan .......................................... 26
1.5.2. Kinh nghiệm của Malaysia ..................................................................... 27
1.5.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho các ngân hàng Việt Nam...................... 28
Kết luận chương 1 ..................................................................................................... 28
Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................... 30
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................ 30
2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 30
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................. 30
2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin .................................................................. 32
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................... 33
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ......................................................................... 36
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu về tài chính...................................................................... 36
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về kinh doanh.................................................................. 36
2.3.3. Nhóm tiêu chí về Quản trị điều hành ..................................................... 36

2.3.4. Nhóm chỉ tiêu về hạ tầng cơ sở và ứng dụng công nghệ ngân hàng ..... 36
2.3.5. Nhóm chỉ tiêu khác ( uy tín và thương hiệu) .......................................... 37
Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 37
Chƣơng 3. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN
HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN TUYÊN QUANG ........ 38
3.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Tuyên Quang ........... 38
3.1.1. Đặc điểm kinh tế xã hội tỉnh Tuyên Quang ........................................... 38
3.1.2. Giới thiệu chung về Ngân hàng Đầu tư và phát triển Tuyên Quang ...... 39
3.2. Tổng quan về năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang trong những
năm qua ................................................................................................................. 44
3.2.1. Về cơ cấu tổ chức ................................................................................... 44
3.2.2. Về năng lực cung ứng dịch vụ ................................................................ 45
3.2.3. Về tiềm lực tài chính .............................................................................. 47
3.2.4. Năng lực Marketing ................................................................................ 51
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu
/>

v
3.3. Phân tích năng lực cạnh tranh của BIDV chi nhánh Tuyên Quang trong
những năm qua ...................................................................................................... 52
3.3.1. Phân tích theo mô hình 5 áp lực cạnh tranh của M.Porter ..................... 52
3.3.2. Phân tích năng lực cạnh tranh theo ma trận SWOT ............................... 63
3.4. Đánh giá về năng lực cạnh tranh của chi nhánh BIDV Tuyên Quang .......... 75
3.4.1. Kết quả đạt được..................................................................................... 76
3.4.2. Những hạn chế còn tồn tại ...................................................................... 77
3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ....................................................................... 77
Kết luận chương 3 ..................................................................................................... 79
Chƣơng 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH TUYÊN QUANG ................................... 80

4.1. Quan điểm và định hướng nhằm nâng cao nâng cao năng lực cạnh tranh
của chi nhánh trong thời gian tới .......................................................................... 80
4.1.1. Quan điểm của chi nhánh ....................................................................... 80
4.1.2. Định hướng phát triển trong thời gian tới của chi nhánh ....................... 80
4.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của chi nhánh ngân hàng
BIDV Tuyên Quang .............................................................................................. 81
4.2.1. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác quản trị .................................... 81
4.2.2. Nhóm giải pháp liên quan đến các sản phẩm ngân hàng ....................... 85
4.2.3. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác nhân sự .................................... 88
4.3. Một số kiến nghị đối với cơ quan nhà nước và ngành ngân hàng ................. 91
4.3.1. Kiến nghị chung đối với Chính phủ và các Cơ quan quản lý Nhà nước 91
4.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ................................ 92
4.3.3. Kiến nghị đối với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam .................................. 93
4.3.4. Kiến nghị đối với Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam ................ 94
Kết luận chương 4 ..................................................................................................... 95
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 98
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 100
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
AGRIBANK

: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam

ATM

: Máy rút tiền tự động (Automatic Teller Machine)

BIDV

: Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

CBNV

: Cán bộ nhân viên

CBTD

: Cán bộ tín dụng

CN

: Chi nhánh

CNH-HĐH

: Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá

DN

: Doanh nghiệp

DNNN

: Doanh nghiệp Nhà nước

GDP

: Tổng sản phẩm quốc nội

KCN

: Khu công nghiệp

NH

: Ngân hàng

NHĐT

: Ngân hàng Đầu tư

NHNN

: Ngân hàng Nhà nước

NHTM

: Ngân hàng thương mại

NHTMCP

: Ngân hàng thương mại cổ phần

NHTMQD

: Ngân hàng thương mại quốc doanh

PGD

: Phòng giao dịch

QTDND

: Quỹ tín dụng nhân dân

TCKT

: Tổ chức kinh tế

TCTD

: Tổ chức tín dụng

TTQT

: Thanh toán quốc tế

Vietcombank

: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam

Vietinbank

: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam

VN

: Việt Nam

VNĐ

: Việt Nam đồng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.Qũy mô mẫu điều tra …………………………………………………...30
Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả điều tra về cơ cấu tổ chức tại chi nhánh BIDV
Tuyên Quang ................................................................................................ 44
Bảng 3.2. Phiếu điều tra đánh giá năng lực sản xuất tại chi nhánh ngân hàng
BIDV Tuyên Quang ................................................................................. 46
Bảng 3.3. Tình hình huy động vốn theo thành phần kinh tế qua các năm tại
chi nhánh ...................................................................................... 47
Bảng 3.4. Hoạt động tín dụng của Chi nhánh BIDV Tuyên Quang năm 2011 - 2013 .... 49
Bảng 3.5. Một số chỉ tiêu về kết quả hoạt động kinh doanh năm 2011-2013........... 50
Bảng 3.6. Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Chi nhánh BIDV Tuyên Quang và các
đối thủ cạnh tranh .................................................................................... 52
Bảng 3.7. Quy mô vốn điều lệ của một số NHTM Việt Nam ................................... 54
Bảng 3.8. Cơ cấu lao động của chi nhánh BIDV Tuyên Quang qua các năm .......... 55
Bảng 3.9. Chất lượng vốn tự có của BIDV Tuyên Quang năm 2011-2013 .............. 63
Bảng 3.10. Kết quả đánh giá của khách hàng đối với chi nhánh và các đối thủ

cạnh tranh................................................................................................. 64
Bảng 3.11. Mạng lưới các chi nhánh của BIDV và các đối thủ cạnh tranh trên địa
bàn tỉnh Tuyên Quang ............................................................................. 66
Bảng 3.12. Đánh giá của nhân viên về năng lực, trình độ chuyên môn của ban
lãnh đạo chi nhánh ................................................................................... 67
Bảng 3.13. Hệ số an toàn vốn của chi nhánh và các đối thủ cạnh tranh năm
2011-2013 ........................................................................................ 68
Bảng 3.14. Tỷ lệ nợ xấu của chi nhánh và một số đối thủ cạnh tranh ...................... 69
Bảng 3.15. Tỷ lệ dự phòng rủi ro của chi nhánh BIDV Tuyên Quang và các đối
thủ cạnh tranh .......................................................................................... 69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

viii
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ

HÌNH
Hình 1.1. Mô hình năng lực cạnh tranh của M.Porter ..............................................22
Hình 3.1. Mô hình áp lực cạnh tranh của chi nhánh BIDV Tuyên Quang ...............63
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1. Mô hình tổ chức Chi nhánh theo các khối nghiệp vụ ..............................41

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại
Thế giới (WTO). Việc ra nhập WTO là một cơ hội lớn không chỉ đối với nền kinh tế
nước ta nói chung, các doanh nghiệp nói riêng mà còn đặt ra những thách thức không
nhỏ đối với sự phát triển bền vững của hầu hết các doanh nghiệp. Cũng như nhiều
ngành kinh tế khác, ngành tài chính ngân hàng là lĩnh vực được mở cửa mạnh nhất song
cũng đối mặt với nhiều thách thức nhất, một trong những thách thức đối với các ngân
hàng Việt Nam đó chính là sự cạnh tranh quyết liệt không chỉ giữa các ngân hàng trong
nước với các ngân hàng nước ngoài mà còn bao gồm cả giữa các ngân hàng thương mại
trong nước với nhau.
Cũng không nằm ngoài quy luật đó, Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt
Nam (BIDV) - Chi nhánh Tuyên Quang là một trong những ngân hàng thương
mại quốc doanh lớn của nhà nước trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang cũng đang
phải chịu sự cạnh tranh quyết liệt với các ngân hàng thương mại khác đang phát
triển nhanh chóng về thị phần, dịch vụ, mạng lưới, chất lượng hoạt động…. Để
đứng vững và phát triển trong môi trường kinh doanh khốc liệt như hiện nay,
Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Tuyên Quang (BIDV Tuyên Quang)
phải tìm mọi cách để đứng vững và phát triển, kinh doanh thực sự ổn định và có
hiệu quả, đóng góp to lớn vào sự phát triển của BIDV cũng như ngành ngân
hàng Tuyên Quang. Một trong những vấn đề cấp thiết cần phải thực hiện hiện
nay đó chính là nâng cao sức cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh ngân hàng
của Chi nhánh.
Năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang trong những năm qua đã đạt được
những kết quả đáng khích lệ về các mặt như: Huy động tiền gửi, chất lượng tăng trưởng
tín dụng, thu dịch vụ, lợi nhuận, chất lượng nguồn nhân lực, năng lực quản trị điều
hành…. Tuy nhiên, đánh giá chung cho thấy năng lực cạnh tranh của Chi nhánh vẫn còn
nhiều bất cập như: Hiệu quả hoạt động kinh doanh còn chưa tương xứng với tiềm năng
phát triển, chất lượng sản phẩm dịch vụ chưa cao, sản phẩm ngân hàng bán lẻ đang bị
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

2
mất thị phần và thiếu tính cạnh tranh, nguồn nhân lực còn thiếu và chất lượng còn hạn
chế, năng lực quản trị điều hành chưa bắt kịp với yêu cầu của quá trình phát triển,
thương hiệu Chi nhánh chưa được nhiều khách hàng biết đến….xây dựng và phát triển
doanh nghiệp vững mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cũng là một trong
những biện pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của Chi nhánh.
Xuất phát từ tầm quan trọng để khẳng định thương hiệu và vị thế trong kinh
doanh, những thực tế, bất cập đặt ra trong quá trình hoạt động kinh doanh và sức cạnh
tranh của Chi nhánh nên đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Tuyên Quang” đã được chọn làm
đề tài nghiên cứu cho bản luận văn này.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Đưa ra các các giải pháp có tính định hướng và khả thi, kịp thời nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Tuyên Quang trong giai đoạn hiện nay.
2.2. Mục tiêu cụ thể
+ Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh của NHTM
+ Phân tích, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang
trong thời gian qua.
+ Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh trạnh. Trên cơ sở đó đưa
ra một số giải pháp hoàn thiện, nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang
trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là năng lực canh tranh của BIDV Tuyên Quang và các
giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang hiện nay.

3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang trên địa
bàn tỉnh Tuyên Quang trong mối tương quan với các NHTM trên địa bàn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full