Giáo án Hóa học 11 bài 20: Mở đầu về hóa hữu cơ

GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HÓA HỮU CƠ.
I. Mục tiêu bài học :
1. Kiến thức: Cho học sinh hiểu và biết:
- Các đặc điểm của hợp chất hữu cơ. Phân biệt được hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ.
- Phân loại được hợp chất hữu cơ và phương pháp xác định định tính, định lượng các
nguyên tố trong hợp chất hữu cơ.
- So sánh được sự khác nhau về tính chất giữa giữa chất hữu cơ và vô cơ.
- Nắm được tầm quan trọng của việc phân tích nguyên tố trong hợp chất hữu cơ.
2. Kĩ năng:
- Vận dụng những kiến thức về phân tích nguyên tố để biết cách xác định thành phần
định tính và định lượng của hợp chất hữu cơ. Giải được các dạng bài tập về lập công thức
phân tử.
- Viết và nhận dạng được một số loại phản ứng trong hóa hữu cơ.
- Dựa vào thuyết cấu tạo hóa học để giải thích hiện tượng đồng đẳng và đồng phân.
3. Tình cảm, thái độ: - Rèn luyện thái độ làm việc khoa học, nghiêm túc.
- Xây dựng tính tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch và tạo cơ
sở cho các em yêu thích môn hóa học.
II. Chuẩn bị: Bảng phân loại hợp chất hữu cơ (SGK). Học sinh ôn lại các kiến thức về
hợp chất hữu cơ đã được học ở cấp II.
III. Phương pháp: Chứng minh và diễn giải.
IV. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1. Nêu Mêtan : CH4, Êtylen : I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và

một vài ví dụ về hợp


GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

chất hữu cơ đã học ở C2H4
lớp 9?
Êtanol : C2H5OH...

hóa học hữu cơ:
* Hợp chất hữu cơ là hợp chất của
cacbon (trừ CO, CO2, muối
cacbonat, xianua, cacbua...).

Từ các ví dụ trên
* Hợp chất hữu cơ là hợp
hãy định nghĩa hợp
* Hóa học hữu cơ là ngành hóa học
chất của cacbon (trừ CO,
chất hữu cơ là gì ,
nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.
CO2, muối cacbonat,
hóa học hữu cơ
xianua, cacbua...).
II. Phân loại: có 2 loại:
nghiên cứu gì ?
* Hóa học hữu cơ là 1, Hidrocacbon: Phân tử chứa C và H
Hoạt động 2 Dựa
ngành hóa học nghiên
vào bảng phân loại

bao gồm : no, không no và thơm.
cứu các hợp chất hữu cơ.
hợp chất hữu cơ, nêu
2. Dẫn xuất của hidrocacbon:
nhận xét ?
Phân tử có nguyên tử của nguyên tố
khác thay thế nguyên tử H của
* Phân loại theo thành hidrocacbon.
phần nguyên tố có trong
Bao gồm : dẫn xuất halogen; ancol,
hợp chất.
phenol ete; andehit, xetôn; amin,
nitro; axit, este; hợp chất tạp chức,
polime.
* Phân ra làm 2 loại.

* Có thể phân loại theo mạch vòng
hay không vòng.
III. Đặc điểm chung của hợp chất
hữu cơ:
Hoạt động 3. Nêu
một số đặc điểm
chung của hợp chất
hữu cơ ?

1. Đặc điểm cấu tạo:
- Do các phi kim tạo thành.
* Tạo thành bởi các phi - Liên kết trong phân tử là CHT.
kim.
2. Tính chất vật lí:

* Liên kết trong phân tử
- tnc, tsôi thấp nên dễ bay hơi.
là CHT, tnc, tsôi thấp nên
dễ bay hơi.
- Phần lớn không tan trong nước, tan


GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

* Phần lớn ít tan trong nhiều trong dung môi hữu cơ.
nước, tan được trong
3. Tính chất hóa học:
dung môi hữu cơ.
- Kém bền nhiệt và dễ cháy.
- Phản ứng hóa học xảy ra chậm và
theo nhiều hướng khác nhau trong
cùng điều kiện nên tạo hh sản phẩm.
IV.Sơ lược về phân tích nguyên tố:
Hoạt động 4. Mục
đích của phân tích
định tính ? Phương
pháp phân tích được
thực hiện như thế nào
?

* Nhằm xác định loại 1. Phân tích định tính:
nguyên tố có trong phân
a. Mục đích: Xác định loại nguyên tố
tử hợp chất hữu cơ.
có trong phân tử hợp chất hữu cơ.

CuO, t0
* H/c hữu cơ ->
b. Nguyên tắc: Chuyển các nguyên tố
CO2 (đục nước vôi
thành phần của hợp chất hữu cơ
trong), H2O (xanh CuSO4
thành các hợp chất vô cơ đơn giản rồi
khan), NH3 (xanh giấy
nhận biết chúng.
quỳ ẩm)...
c. Phương pháp:
H/c hữu cơ -CuO, t0-> CO2 (đục nước
vôi trong), H2O (xanh CuSO4 khan),
NH3 (xanh giấy quỳ ẩm)...
2. Phân tích định lượng:

Hoạt động 5. Mục
đích của phân tích
định lượng ? Phương
pháp tiến hành như
thế nào ?

* Tính %(m) các nguyên
tố có trong hợp chất , từ
đó xác định được số
lượng nguyên tử các
nguyên tố tạo nên hợp
chất và lập được CTPT
hợp chất đó.

a. Mục đích: Tính %(m) các nguyên
tố có trong hợp chất hữu cơ.
b. Nguyên tắc: Chuyển a(gam) một
chất hữu cơ chứa C, H, O, N... thành
CO2, H2O, N2,...với khối lượng hoặc
thể tích đo được chính xác và tính %
(m) C, H, N, O...

c. Phương pháp: Nung a gam chất
* Định lượng các sản hữu cơ A với CuO, thu sản phẩm và
phẩm vô cơ tạo thành khi lần lượt cho qua H2SO4 đặc, KOH.
phân tích hợp chất và tính Độ tăng khối lượng của các dd trên là


GIÁO ÁN HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

%(m) các nguyên tử.

mH2O và mCO2 , N2 sinh ra với thể tích
đo được chính xác. Sau đó ta tính
được %(m) của C, H, N, O...
d. Biểu thức tính:
%(m)C = 12,0.mCO2.100%/44,0.a.
%(m)H = 2,0.mH2O.100%/18,0.a.
%(m)N = 28,0VN2.100%/22,4.a.
%(m)O = 100% - (.....)

V.Củng cố và dặn dò: - Làm bài tập 3/91 SGK tại lớp.
- Làm bài tập 1,2,4/91 SGK , học và đọc bài mới cho tiết sau.