Giáo án Hóa học 11 bài 3: Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit bazo

HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

§3:

SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC - pH.

CHẤT CHỈ THỊ AXIT - BAZƠ
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Biết được sự điện li của nước, khái niệm pH.
- Biết đánh giá độ axit, bazơ và màu sắc của một số chất chỉ thị.
- Ý nghĩa tích số ion của nước.
2. Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng viết phương trình điện li.
- Tính pH của một số dung dịch và làm các dạng bài tập cơ bản.
II. Phương pháp giảng dạy
- Sử dụng phương pháp đàm thoại nêu vấn đề.
III. Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Chuẩn bị nội dung kiến thức.
2. Học sinh
- Cần chuẩn bị trước nội dung bài học ở nhà.
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Viết phương trình điện li của các muối sau : NaCl, CH3COONa, K2SO4,
NaHCO3.
- Tính nồng độ các ion trong dung dịch HNO3 0,5M.
3. Bài mới
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1
GV cung cấp thông tin
cho HS biết nước là chất
điện li rất yếu.
Hoạt động 2

Sự điện li của nước
H2O  H+ + OH-

I. Nước là chất điện li
rất yếu
1. Sự điện li của nước
H2O  H+ + OH-


HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

Nhận xét gì về nồng độ
của các ion trong nước
nguyên chất ?

Nồng độ ion H+ và OHbằng nhau.

2. Tích số ion của nước

- Môi trường trung tính là
Vậy môi trường trung tính
Vậy môi trường trung tính môi trường có  H   =
là gì ?

là môi trường có  H   =
 OH -  = 1,0.10-14
Từ thực nghiệm người ta
 OH -  = 1,0.10-14

Tích số K H O =  H    OH - 
thấy tích số của  H 
được gọi là tích số ion của
 OH -  = 10-14 là một số
nước. Tích số này là hằng
không đổi. Số này gọi là
Tích số K H O =  H    OH - 
số ở nhiệt độ xác định, ở
tích số ion của nước.
được gọi là tích số ion của
25oC tích số này bằng
nước.
Tích
số
này
là
hằng
Tích số ion của nước phụ
1,0.10-14 . Một cách gần
số ở nhiệt độ xác định, ở
thuộc vào những yếu tố
đúng, có thể coi giá trị
o
25
C

tích
số
này
bằng
nào ?
tích số ion của nước là
1,0.10-14 . Một cách gần
hằng số trong cả dung
đúng, có thể coi giá trị
dịch loãng của các chất
tích số ion của nước là
khác nhau.
hằng số trong cả dung
dịch loãng của các chất
Tích số ion của nước phụ
khác nhau.
thuộc vào nhiệt độ của
dung dịch.
Tích số ion của nước phụ
thuộc vào nhiệt độ dung
dịch.
2

2

Hoạt động 3 Ý nghĩa tích
số ion của nước
*. Môi trường axit

3. Ý nghĩa tích số ion của

nước
Dựa vào phương trình
điện li
HCl → H+ + Cl-

Tính nồng độ  OH -  của

a. Môi trường axit
Tính nồng độ  OH -  của
dung dịch HCl 1,0.10-3M.


HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

dung dịch HCl 1,0.10-3M.

 H   OH  = 1,0.10
-



-14

1,0.10  14


 OH 
H  =
Kết luận gì về môi trường
axit ?

1,0.10  14
= 1,0.10-11M.
1,0.10  3
Môi trường axit là môi
trường trong đó

 H  >  OH  hay  H  >
-





1,0.10-7M

HCl → H+ + Cl-

 H   OH  = 1,0.10
-



-14

1,0.10  14
  OH  
H  =
-

1,0.10  14
-11
M.
 3 = 1,0.10
1,0.10
Môi trường axit là môi
trường trong đó

 H  >  OH  hay  H  >
-





1,0.10-7M
Dựa vào phương trình
điện li
*. Môi trường kiềm.

NaOH → Na+ + OH-

Tính nồng độ  H   của
dung dịch NaOH 1,0.10-5
M

 H   OH  = 1,0.10
-



-14

b. Môi trường kiềm
Tính nồng độ  H   của
dung dịch NaOH 1,0.10-5
M
NaOH → Na+ + OH-

1,0.10  14
 H  
 OH   =

 H   OH  = 1,0.10

1,0.10  14
-9
 5 = 1,0.10 M
1,0.10

1,0.10  14
 H  
 OH   =

Môi trường kiềm là môi
trường trong đó

1,0.10  14
= 1,0.10-9M
1,0.10  5

 H  <  OH  hay  H  <

Môi trường kiềm là môi
trường trong đó



-



-7

1,0.10 M





-

-14

 H  <  OH  hay  H  <


-



1,0.10-7 M
IV. Khái niệm về pH


HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

1. Chất chỉ thị axit - bazơ

 H  = 1,0.10 M. Nếu
 H  = 1,0.10 M thì pH =
-pH




 H  = 1,0.10
 H  = 1,0.10
Hoạt động 4 Khái niệm
về pH
Để đánh giá độ axit, bazơ
của môi trường người ta
đưa ra khái niệm pH.



-pH



-a

M. Nếu

M thì pH =

-a

a
Môi trường axit pH < 7

a

Môi trường kiềm pH > 7

Môi trường axit pH < 7

Môi trường trung tính pH
=7

Môi trường kiềm pH > 7
Môi trường trung tính pH
=7

2. Chất chỉ thị axit - bazơ

pH trong các môi trường
như thế nào ?

Chất chỉ thị axit - bazơ là

chất có màu sắc biến đổi
phụ thuộc vào pH của
dung dịch.

- Chất chỉ thị axit - bazơ
là chất có màu sắc biến
đổi phụ thuộc vào pH của
dung dịch.

Chất chỉ thị axit - bazơ là
gì ?

Chất chỉ thị axit - bazơ
chỉ cho biết giá trị gần
đúng giá trị pH.

Đặc điểm của chỉ thị ?
Những chỉ thị nào hay
dùng trong phòng thí
nghiệm ?

Để xác định chính xác giá
trị pH của dung dịch

Quỳ tím và
phenolphtalein.
Để xác định chính xác giá
trị pH của dung dịch
người ta dùng máy đo pH.

HÓA HỌC 11 CƠ BẢN

người ta làm cách nào ?

4. Củng cố
- Làm bài tập 4 và 6 trang 14 SGK.
5. Dặn dò
- Làm bài tập SGK và bài tập SBT.
- Chuẩn bị nội dung bài học tiếp theo.