Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (LV thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ MINH LÝ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP GIỮA
NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG ĐÁNH GIÁ
HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ MINH LÝ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP GIỮA
NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG ĐÁNH GIÁ
HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC
THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đỗ Thế Hưng

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn: "Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà
trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh" là của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng
dẫn của TS. Đỗ Thế Hưng, sử dụng những thông tin được ghi rõ nguồn gốc,
những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực,
chưa hề được sử dụng và công bố ở bất kì một công trình nghiên cứu nào khác.
Thái Nguyên, ngày 25 tháng 6 năm 2018
Tác giả

Nguyễn Thị Minh Lý

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, em đã
nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, các cơ quan,
trường học.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo trường Đại học sư phạm Thái Nguyên,
các thầy giáo, cô giáo phòng Đào tạo, Khoa Tâm lý - Giáo dục, các nhà khoa học, các
thầy giáo, cô giáo trong và ngoài Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã giảng dạy
trong suốt quá trình học tập.
Đặc biệt, em xin trân trọng cảm ơn TS. Đỗ Thế Hưng người đã trực tiếp, tận
tình hướng dẫn khoa học, giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Phòng Giáo dục và Đào
tạo thành phố Hạ Long, các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Hạ Long; cảm ơn
các đồng chí, đồng nghiệp đã tận tình giúp đỡ và cung cấp số liệu, đóng góp ý kiến
để việc điều tra nghiên cứu và hoàn thành luận văn được thuận lợi.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn không tránh khỏi những hạn
chế, thiếu sót. Tác giả xin trân trọng tiếp thu những ý kiến chỉ bảo, góp ý xây dựng
của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo đồng nghiệp để tiếp tục hoàn thiện luận
văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả

Nguyễn Thị Minh Lý


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..................................................................................................... ii
MỤC LỤC..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT........................................................... iv
DANH MỤC BẢNG........................................................................................... v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ..................................................................................... vi
MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................2
4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................2
6. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................3
8. Cấu trúc của luận văn...................................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
PHỐI HỢP GIỮA NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG
ĐÁNH GIÁ HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC..............................6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề................................................................... 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................... 8

1.2.1. Quản lý...................................................................................................... 8
1.2.2. Quản lý giáo dục........................................................................................9
1.2.3. Quản lý nhà trường....................................................................................9
1.2.4. Đánh giá học sinh tiểu học...................................................................... 10
1.2.5. Phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học.....11
1.2.6. Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh tiểu học................................................................................11
1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá học sinh tiểu học theo quy định
hiện nay (theo Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT)..................................12
1.3.1. Vị trí, mục đích, yêu cầu đánh giá học sinh tiểu học...............................12
1.3.2. Nội dung, cách thức, hình thức đánh giá học sinh tiểu học........................13
1.3.3. Các lực lượng tham gia đánh giá học sinh tiểu học.................................17


1.4.

Hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học
sinh tiểu học.............................................................................................18

1.4.1. Mục đích của hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh tiểu học................................................................................18
1.4.3. Cách thức và hình thức phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá
học sinh tiểu học........................................................................................................19
1.5.

Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh tiểu học................................................................................20

1.5.1. Nội dung quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học..............................................................20

1.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động phối hợp giữa
nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học........................ 22
Kết luận chương 1............................................................................................. 24
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP GIỮA
NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH Ở
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH
QUẢNG NINH.............................................................................................. 25

2.1.

Khái quát về nghiên cứu thực trạng........................................................ 25

2.1.1. Một số nét về địa bàn nghiên cứu............................................................25
2.1.2. Mục đích khảo sát....................................................................................27
2.1.3. Phạm vi, đối tượng khảo sát....................................................................27
2.1.4. Nội dung khảo sát....................................................................................27
2.2.

Thực trạng hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ...29

2.2.1. Nhận thức của cán bộ, giáo viên và CMHS về lực lượng tham gia
đánh giá học sinh tiểu học....................................................................... 29
2.2.2. Nhận thức về mục đích của việc phối hợp giữa nhà trường và gia
đình trong đánh giá học sinh tiểu học......................................................31
2.2.3. Mức độ thực hiện hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học..............................................................33
2.2.4. Các nội dung phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá
học sinh tiểu học......................................................................................34

iv


2.2.5. Cách thức và hình thức phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong
đánh giá học sinh tiểu học....................................................................... 36
2.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động phối hợp giữa nhà trường
và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học...........................................42
2.2.6. Đánh giá chung về thực trạng hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học................................................43
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học..............................................................44
2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong
đánh giá học sinh tiểu học....................................................................... 44
2.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học................................................45
2.3.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học................................................46
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát việc thực hiện hoạt động phối hợp giữa
nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học........................ 48
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà
trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh..................................................... 49
Kết luận chương 2............................................................................................. 50
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP GIỮA
NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG ĐÁNH GIÁ HỌC
SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ HẠ LONG,
TỈNH QUẢNG NINH........................................................................... 51
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp...........................................................51
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp chế......................................................... 51
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và đồng bộ...................................... 51

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn..........................................................52
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.......................................................... 52
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia
đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh............................................................................52

v


3.2.1. Tổ chức truyền thông liên tục để nâng cao nhận thức cho cán bộ
quản lý, giáo viên, gia đình về đánh giá học sinh và hoạt động phối
hợp giữa nhà trường với gia đình trong đánh giá học sinh......................52
3.2.2. Tổ chức áp dụng công khai, minh bạch và có sự tham gia của các bên
liên quan để xây dựng kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và gia
đình trong đánh giá học sinh................................................................... 55
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới, lựa chọn những hình thức phù hợp và hiệu quả trong
phối hợp giữa nhà trường và gia đình để đánh giá học sinh tiểu học đảm
bảo các yêu cầu: khách quan, chính xác, minh bạch, tin cậy ...57
3.2.4. Chỉ đạo phát huy vai trò chủ động, tự giác, tích cực của giáo viên chủ
nhiệm trong việc phối hợp với gia đình để đánh giá học sinh.................65
3.2.5. Kiểm tra, giám sát có sự tham gia của nhà trường và gia đình đối với
hoạt động phối hợp trong đánh giá học sinh........................................... 67
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................69
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp..............70
Kết luận chương 3............................................................................................. 75
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ................................................................. 76
1. Kết luận......................................................................................................... 76
2. Khuyến nghị.................................................................................................. 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................... 79
PHỤ LỤC

DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo
CMHS

: Cha mẹ học sinh

THCS

: Trung học cơ sở

ĐTB

: Điểm trung bình

iv


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.

Nhận thức của cán bộ, giáo viên và CMHS về lực lượng tham
gia đánh giá học sinh tiểu học....................................................... 29
Bảng 2.2. Nhận thức của cán bộ, giáo viên và CMHS về mục đích của
hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh................................................................................... 31
Bảng 2.3. Ý kiến của cán bộ, giáo viên và CMHS về mức độ thực hiện
hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh

giá học sinh tiểu học......................................................................33
Bảng 2.4. Ý kiến của cán bộ, giáo viên và CMHS về mức độ thực hiện
các nội dung phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh tiểu học......................................................................34
Bảng 2.5. Ý kiến của cán bộ, giáo viên và CMHS về mức độ thực hiện
các cách thức phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong
đánh giá học sinh tiểu học.............................................................36
Bảng 2.6. Ý kiến của cán bộ, giáo viên và CMHS về mức độ thực hiện
và hiệu quả của các hình thức phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học......................................37
Bảng 2.7. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về các yếu tố ảnh hưởng đến
hiệu quả hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học....................................................42
Bảng 2.8. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về thực trạng lập kế hoạch hoạt
động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá
học sinh tiểu học............................................................................44
Bảng 2.9. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về thực trạng tổ chức thực hiện
kế hoạch hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học....................................................45
Bảng 2.10. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về kết quả thực hiện các nội
dung chỉ đạo thực hiện hoạt động phối hợp giữa nhà trường
và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học.................................46
Bảng 2.11. Ý kiến của cán bộ, giáo viên về kết quả kiểm tra, giám sát
việc thực hiện hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia
đình trong đánh giá học sinh tiểu học........................................... 48
Bảng 3.1. Bảng tổng hợp tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ...71


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Nhận thức của cán bộ, giáo viên và CMHS về lực lượng tham gia

đánh giá học sinh tiểu học.................................................................... 29
Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất......................................... 71
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất.......................................... 72
Biểu đồ 3.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
đề xuất................................................................................................. 74


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế nêu rõ nhiệm vụ: "Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm
tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo bảo đảm trung thực, khách quan”,
“Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kì,
cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh
giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và xã hội " [1]. Đổi mới thi, kiểm
tra, đánh giá được coi là khâu đột phá, là vấn đề, là điểm cần tập trung hành
động, thực hiện một cách mạnh mẽ, quyết liệt để mở đường cho việc đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nhanh chóng, có hiệu quả.
Đối với cấp tiểu học, sự ra đời của thông tư 30/2014/TT-BGDĐT về ban hành
quy định đánh giá học sinh tiểu học và sau đó là thông tư 22/2016/TT- BGDĐT sửa
đổi, bổ sung một số điều của thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT thể hiện rõ sự đổi mới
trong khâu đánh giá học sinh. Một trong những điểm mới đó chính là đánh giá của
giáo viên kết hợp với tự đánh giá của học sinh và sự tham gia đánh giá của gia đình.
Nói cách khác, khi đánh giá học sinh cần dựa vào nhiều yếu tố: Sự nhận xét, đánh
giá của giáo viên; tự nhận xét và góp ý đánh giá lẫn nhau của học sinh và sự đánh
giá của cha mẹ học sinh (CMHS). Nếu từ trước đến nay chỉ có giáo viên - nhà
trường đánh giá người học thì cách đánh giá mới này rất có ý nghĩa giáo dục. Bởi lẽ,
một mặt, sẽ tránh được sự chủ quan, phiến diện, đơn phương của giáo viên trong

việc đánh giá, xếp loại đối với học sinh. Mặt khác, việc này thể hiện sự cộng hưởng
về trách nhiệm của nhà trường và gia đình trong việc giáo dục thế hệ trẻ.
Đây là yêu cầu mới mẻ, khác với cách làm truyền thống nên trong quá trình
thực hiện, các trường tiểu học trên toàn quốc nói chung và ở các trường tiểu học trên
địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh gặp không ít khó

1


khăn đặc biệt trong việc phối hợp với gia đình để đánh giá học sinh. Đội ngũ cán bộ
quản lý và giáo viên còn gặp nhiều lúng túng do chưa tìm ra những hình thức phối
hợp hiệu quả để CMHS tham gia tích cực vào quá trình đánh giá. Ngoài ra, ở nhiều
nhà trường, việc tham gia đánh giá của cha, mẹ học sinh vẫn còn hình thức, chưa
được coi trọng. Chính vì vậy, có những trường hợp CMHS không đồng ý với ý kiến
đánh giá của giáo viên nên có những phản ứng trái chiều hoặc có tâm lý kì vọng vào
con cái nên tác động đến giáo viên để có kết quả đánh giá cao hơn mức thực tế học
sinh đạt được. Việc đánh giá vì vậy chưa đảm bảo được yêu cầu toàn diện, khách
quan và công bằng.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài "Quản lý hoạt động
phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường
tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh" để nghiên cứu cho luận văn
tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động phối hợp giữa
nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu
quả quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh
tiểu học, từ đó, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh của các nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu

Quá trình quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh ở trường tiểu học theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình sẽ góp phần quan trọng để đảm bảo
tính toàn diện, khách quan, công bằng trong đánh giá học sinh tiểu học.


Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh có tính khoa học và phù hợp với điều kiện thực tiễn
của các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh thì sẽ nâng cao hiệu
quả hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục của các trường tiểu học.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà
trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở trường tiểu học.
5.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động phối
hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường ở tiểu
học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh.
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động phối hợp
giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh trong năm học 2016 -2017. Từ đó đề xuất những biện
pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động phối hợp giữa nhà
trường và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học thuộc địa bàn nghiên cứu.

Khách thể khảo sát: Các cán bộ quản lý, giáo viên, CMHS của các trường
tiểu học trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu và tổng hợp các tài liệu lý luận, hệ thống hóa những chủ trương,
nghị quyết của Đảng và Nhà nước, các thông tư, chỉ thị của Bộ Giáo dục và đào tạo
(GD&ĐT) có liên quan đến vấn đề nghiên cứu; tham khảo các


luận văn cùng chuyên ngành và các tài liệu khác về đánh giá học sinh tiểu học, về
hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình nói chung và trong đánh giá học
sinh tiểu học nói riêng để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra viết: Xây dựng các mẫu phiếu điều tra để
thu thập thông tin thực tiễn từ cán bộ quản lý, giáo viên và CMHS về quản lý
hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh, trên
cơ sở đó phân tích và đánh giá thực trạng vấn đề này.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn một số cán bộ
quản lý, giáo viên, CMHS về thực trạng phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh tiểu học nhằm thu thập thông tin bổ sung sau khi khảo
sát bằng phiếu điều tra.
7.2.3. Phương pháp quan sát: Quan sát quá trình tổ chức phối hợp giữa
nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh nhằm rút ra các nhận xét về thực trạng quản lý hoạt
động này.
7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu hồ sơ
quản lý đánh giá học sinh của các trường thuộc phạm vi nghiên cứu để từ đó rút
ra các nhận xét về hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
7.3. Các phương pháp bổ trợ: Sử dụng toán thống kê để xử lý các số liệu

thu được, từ đó phục vụ cho hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng và
khảo nghiệm.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục các tài liệu tham
khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và
gia đình trong đánh giá học sinh ở trường tiểu học.


Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia
đình trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng
Ninh.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình
trong đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP
GIỮA NHÀ TRƯỜNG VÀ GIA ĐÌNH TRONG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Giáo dục thế hệ trẻ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội,
trong đó nhà trường và gia đình là hai cơ sở trực tiếp giáo dục các em. Nhiều
nhà giáo dục lỗi lạc trên thế giới đã quan tâm nghiên cứu mối quan hệ giữa
nhà trường và gia đình trong việc giáo dục học sinh có ảnh hưởng lớn đến kết
quả giáo dục. J.A Comenxki (1592-1670) khẳng định: "Lòng ham học ở các
em cần được kích thích từ bố mẹ, nhà truờng, bản thân môn học, phuơng
pháp dạy học phải thống nhất làm thức tỉnh và duy trì khát vọng học tập trong
học sinh" (dẫn theo [14]). Theo V.A.Xukhomlinxki (1918-1970), nhà giáo

dục người Ucraina, nếu gia đình và nhà trường không có sự hợp tác để thống
nhất mục đích, nội dung giáo dục thì sẽ dẫn đến tình trạng gia đình một
đường, nhà trường một nẻo.
Trong lịch sử giáo dục ở nước ta, từ lâu giữa nhà trường và gia đình đã
có sự phối hợp chặt chẽ trong việc giáo dục trẻ. Chủ tịch Hồ Chí Minh, người
đã khai sinh và đặt nền móng cho nền giáo dục mới của Việt Nam đã nhấn
mạnh đến tầm quan trọng về trách nhiệm của nhà trường phải tổ chức phối hợp
với gia đình. Tại hội nghị cán bộ Đảng trong ngành giáo dục tháng 6/1957, Bác
căn dặn: "Phải mật thiết liên hệ với gia đình học trò. Bởi vì giáo dục trong nhà
trường chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục ngoài xã hội và trong gia đình
để cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn.Giáo dục trong nhà trường
dù tốt mấy nhưng thiếu giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả
cũng không hoàn toàn" [11].
Nhiều công trình nghiên cứu về việc phối hợp giữa hai lực lượng giáo dục là
nhà trường với gia đình đã được thực hiện, có thể kể đến: “Xã hội hoá công tác giáo
dục” (Phạm Minh Hạc tổng chủ biên), “Giáo dục học - Một số


vấn đề lý luận và thực tiễn” (Hà Thế Ngữ), “Thực hành tổ chức hoạt động giáo dục”
(Hà Nhật Thăng), “Suy nghĩ về trách nhiệm của gia đình đối với việc giáo dục thiếu
niên nhi đồng” (Nguyễn Đức Minh), “Những quan điểm phương pháp luận của việc
liên kết giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong quá trình giáo dục đạo
đức cho học sinh hiện nay” (Nguyễn Thị Kỷ), "Phối hợp việc giáo dục gia đình với
nhà trường và các thể chế xã hội khác” (Phạm Khắc Chương chủ biên)… Các công
trình nghiên cứu đã khẳng định gia đình có vai trò quyết định trong việc giáo dục thế
hệ trẻ và sự phối hợp giữa giáo dục nhà trường và giáo dục gia đình là không thể
thiếu trong quá trình giáo dục trẻ
Trong giai đoạn hiện nay, môi trường giáo dục xã hội ngày càng phức tạp với
những ảnh hưởng tiêu cực của nền kinh tế thị trường, sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà
trường và gia đình trong việc giáo dục thế hệ trẻ càng trở nên cấp bách. Chính vì

vậy, vấn đề này đã được lựa chọn là đề tài nghiên cứu của nhiều luận văn về giáo
dục, cụ thể là:
- "Quản lý công tác phối hợp giữa nhà trường với CMHS ở các trường
trung học cơ sở ở vùng nông thôn thị xã Bà Rịa", Dương Văn Thạnh, luận văn
thạc sỹ giáo dục học, trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, 2007.
- "Thực trạng quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường với gia đình ở
trường trung học phổ thông huyện Cần Đước, tỉnh Long An", Hồ Văn Thơm,
luận văn thạc sỹ giáo dục học, trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí
Minh, 2009.
- "Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong thực hiện chương
trình giáo dục nhà trường ở trường THCS huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên
Quang", Trần Văn Bút, luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục, trường Đại học sư
phạm - Đại học Thái Nguyên, 2015.
Các nghiên cứu trên và các một số nghiên cứu khác đã đề cập đến việc phối
hợp giữa nhà trường và gia đình trong thực hiện chương trình giáo dục, trong giáo
dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh... Tuy nhiên, việc phối hợp giữa nhà trường
và gia đình trong đánh giá học sinh gần như chưa được nghiên


cứu một cách cụ thể và có hệ thống. Đặc biệt, chưa có công trình nghiên cứu nào về
vấn đề này trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Vì vậy, tác giả đã đi sâu tìm hiểu về vấn đề
quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh ở
các trường tiểu học thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh nơi tác giả công tác làm đề
tài nghiên cứu.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là một loại hình lao động của con người trong cộng đồng nhằm thực
hiện các mục tiêu của tổ chức hoặc xã hội đặt ra. Có nhiều cách định nghĩa khác
nhau về khái niệm quản lý:
Theo F.W. Tayol: "Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức

bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo
và kiểm tra" [5].
Theo James Stiner và Stephen Robbins: "Quản lý là tiến trình hoạch
định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các thành viên trong
tổ chức và sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mục
tiêu đề ra" (dẫn theo [12]).
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý nhằm phối hợp sự nỗ lực của nhiều
người, sao cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của
xã hội” [9].
Theo tác giả Nguyễn Minh Đạo: "Quản lý là sự tác động liên tục có tổ
chức, có định hướng của chủ thể quản lý về các mặt văn hóa, chính trị, kinh tế,
xã hội bằng một hệ thống luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương
pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát
triển của đối tượng" [4].
Như vậy, tuy có nhiều cách diễn đạt khác nhau về quản lý nhưng có thể hiểu:
quản lý là một quá trình tác động có mục đích có kế hoạch nhằm gây ảnh hưởng của
chủ thể quản lý đến khách thể quản lý, thông qua cơ chế quản lý, nhằm đạt được
mục đích của quản lý.


1.2.2. Quản lý giáo dục
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là hệ thống tác động
có mục đích, có kế hoạch hợp quy luật của chủ thể quản lý, nhằm làm cho hệ
thống vận hành theo đường lối nguyên lý của Đảng, thực hiện các tính chất
của nhà trường xã hội chủ nghĩa điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế
hệ trẻ, đưa hệ thống giáo dục đến mục tiêu dự kiến tiến bộ trạng thái về chất”
[7].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là hệ thống những tác động
có mục đích, có kế hoạch hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ
thống vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện

được các tính chất của nhà trường Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm
hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa giáo dục tới mục tiêu dự
kiến, tiến lên trạng thái mới về chất” [13].
Theo tác giả Nguyễn Thị Tính: “Quản lý giáo dục là hệ thống những
tác động có hệ thống, có mục đích, hợp quy luật của chủ thể quản lý ở các cấp
khác nhau đến tất cả các mắt xích của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo cho hệ
thống giáo dục vận hành, phát triển, thực hiện mục tiêu của nền giáo dục" [15].
Trên cơ sở ý kiến của các nhà nghiên cứu trên, có thể hiểu quản lý giáo dục là
quá trình tác động có định hướng của người quản lý trong việc vận dụng những
nguyên lý, phương pháp chung nhất của khoa học quản lý vào lĩnh vực giáo dục,
nhằm đạt mục tiêu mà giáo dục đã đề ra.
1.2.3. Quản lý nhà trường
Nhà trường là bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là đối
tượng cuối cùng và cơ bản của quản lý giáo dục.
Theo giáo sư Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường
lối của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là nhà trường vận hành
theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với
ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh...” [6].


Theo tác giả Nguyễn Thị Tính: “Quản lý nhà trường là hệ thống tác
động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường
giúp cho nhà trường vận hành theo đường lối, quan điểm giáo dục của Đảng,
thực hiện mục tiêu, tính chất của nhà trường Việt Nam đó là hình thành phát
triển nhân cách người học theo yêu cầu xã hội” [15].
Tác giả Đặng Thành Hưng đưa ra một khái niệm cụ thể hơn, cho rằng:
"Quản lý trường học là quản lý giáo dục tại cấp cơ sở trong đó chủ thể quản lý
là các cấp chính quyền và chuyên môn trên trường, các nhà quản lý trong
trường do hiệu trưởng đứng đầu, đối tượng quản lý chính là nhà trường như
một tổ chức chuyên môn- nghiệp vụ, nguồn lực quản lý là con người, cơ sở vật

chất kỹ thuật, tài chính, đầu tư khoa học-công nghệ và thông tin bên trong
trường và được huy động từ bên ngoài trường dựa vào luật, chính sách, cơ chế
và chuẩn hiện có” [8].
Vậy, quản lý nhà trường thực chất là tác động có định hướng, có kế hoạch của
chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực, nhằm đẩy mạnh hoạt động của nhà trường
theo nguyên lý giáo dục và tiến tới mục tiêu giáo dục.
1.2.4. Đánh giá học sinh tiểu học
Đánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả công
việc dựa vào sự phân tích những thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu,
tiêu chuẩn đề ra, nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng,
điều chỉnh nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.
Trong giáo dục học, đánh giá được hiểu là quá trình hình thành những nhận
định, phán đoán về kết quả công việc, dựa vào sự phân tích những thông tin thu hồi
được đối chiếu với mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra, nhằm đề xuất những quyết định
thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công
tác giáo dục.
Về đánh giá học sinh tiểu học, tại điều 2 của Quy định đánh giá học sinh tiểu
học, ban hành kèm theo Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 9


năm 2016 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT nêu rõ: "Đánh giá học sinh tiểu học là
những hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học
tập, rèn luyện của học sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; nhận xét
định tính hoặc định lượng về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát
triển một số năng lực, phẩm chất của học sinh tiểu học" [2].
Như vậy, đánh giá học sinh tiểu học là quá trình hình thành những nhận định,
rút ra những kết luận hoặc phán đoán về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và
phát triển một số năng lực, phẩm chất của học sinh tiểu học dựa trên cơ sở phân tích
những thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra thông
qua quá trình học tập các môn học cũng như các hoạt động khác của học sinh.

1.2.5. Phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học sinh tiểu học
Phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong giáo dục trẻ là một yêu cầu cơ bản
trong giáo dục. Sự phối hợp giữa nhà trường và cha mẹ học sinh được hiểu là nhà
trường và cha mẹ học sinh có sự hợp tác, cùng thống nhất hành động và hỗ trợ nhau
thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh.Sự phối hợp chặt chẽ trước hết phải đảm bảo
thống nhất trong nhận thức cũng như hành động cùng một hướng, một mục đích
nhằm tập trung sức mạnh thúc đẩy quá trình phát triển nhân cách của học sinh
Từ đó có thể hiểu phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học
sinh tiểu học là nhà trường và gia đình cùng thống nhất và hợp tác với nhau trong
việc đánh giá quá trình học tập, quá trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm
chất của học sinh và cùng phối hợp để động viên, giúp đỡ học sinh học tập và rèn
luyện. Là lực lượng có vai trò chủ đạo trong giáo dục học sinh, nhà trường có vai trò
chủ động trong thực hiện hoạt động phối hợp này.
1.2.6. Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh
giá học sinh tiểu học
Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học
sinh là một trong những nội dung quản lý nhà trường của Hiệu trưởng trường tiểu
học.


Quản lý hoạt động phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong đánh giá học
sinh tiểu học là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra của nhà quản lý
đối với hoạt động phối hợp này nhằm đảm bảo cho hoạt động đánh giá học sinh
được diễn ra theo đúng mục đích và đúng yêu cầu về đánh giá học sinh tiểu học hiện
nay. Qua đó, góp phần đưa hoạt động dạy học, giáo dục trong trường tiểu học đạt
đến các mục tiêu đã đề ra.
1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá học sinh tiểu học theo quy định hiện
nay (theo Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT)
1.3.1. Vị trí, mục đích, yêu cầu đánh giá học sinh tiểu học
1.3.1.1. Vị trí

Cũng như ở các quá trình giáo dục khác, kiểm tra đánh giá là một bộ phận hợp
thành không thể thiếu trong quá trình giáo dục tiểu học. Kiểm tra, đánh giá cung cấp
các thông tin về kết quả học tập, rèn luyện, hình thành và phát triển một số năng lực,
phẩm chất của học sinh. Nó là khâu cuối cùng đồng thời khởi đầu cho một chu trình
kín tiếp theo với một chất lượng cao hơn. Nhà quản lý cần nhận thức đúng đắn về vị
trí và tầm quan trọng của việc đánh giá học sinh tiểu học, có giải pháp khắc phục các
nhược điểm của hiện trạng đánh giá nhằm phản ánh chân thực chất lượng và hiệu
quả đào tạo
1.3.1.2. Mục đích đánh giá học sinh tiểu học
- Giúp giáo viên điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
hoạt động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi
giai đoạn dạy học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của học
sinh để động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt qua
của học sinh để hướng dẫn, giúp đỡ; đưa ra nhận định đúng những ưu điểm nổi
bật và những hạn chế của mỗi học sinh để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao
chất lượng, hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của học sinh; góp phần thực
hiện mục tiêu giáo dục tiểu học.
- Giúp học sinh có khả năng tự nhận xét, tham gia nhận xét; tự học, tự
điều chỉnh cách học; giao tiếp, hợp tác; có hứng thú học tập và rèn luyện để
tiến bộ.


- Giúp CMHS hoặc người giám hộ tham gia đánh giá quá trình và kết
quả học tập, rèn luyện, quá trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất
của con em mình; tích cực hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục
học sinh.
- Giúp cán bộ quản lý giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động
giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp đánh giá nhằm đạt hiệu
quả giáo dục.
1.3.1.3. Yêu cầu đánh giá học sinh tiểu học

Việc đánh giá học sinh tiểu học phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến
khích sự cố gắng trong học tập, rèn luyện của học sinh; giúp học sinh phát huy
nhiều nhất khả năng; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan.
- Đánh giá toàn diện học sinh thông qua đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến
thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh theo mục
tiêu giáo dục tiểu học.
- Đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kì bằng điểm số
kết hợp với nhận xét, kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh, CMHS, trong
đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất.
1.3.2. Nội dung, cách thức, hình thức đánh giá học sinh tiểu học
1.3.2.1. Nội dung đánh giá học sinh tiểu học
Nội dung đánh giá học sinh tiểu học hiện nay được thể hiện ở hai mặt sau:
- Đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh
theo chuẩn kiến thức, kĩ năng từng môn học và hoạt động giáo dục khác theo
chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học.
- Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh:
+ Năng lực: tự phục vụ, tự quản; hợp tác; tự học và giải quyết vấn đề.
+ Phẩm chất: chăm học, chăm làm; tự tin, trách nhiệm; trung thực, kỉ luật;
đoàn kết; yêu thương.


1.3.2.2. Cách thức đánh giá học sinh tiểu học
Có hai cách thức đánh giá học sinh tiểu học gồm đánh giá thường xuyên và
đánh giá định kì. Cụ thể:
a. Đánh giá thường xuyên
Đánh giá thường xuyên là đánh giá trong quá trình học tập, rèn luyện, về kiến
thức, kĩ năng, thái độ và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh, được
thực hiện theo tiến trình nội dung của các môn học và các hoạt động giáo dục khác.
Đánh giá thường xuyên cung cấp thông tin phản hồi cho giáo viên và học sinh nhằm

hỗ trợ, điều chỉnh kịp thời, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của học sinh theo mục tiêu giáo
dục tiểu học.
Đánh giá thường xuyên về học tập:
- Giáo viên dùng lời nói chỉ ra cho học sinh biết được chỗ đúng, chỗ
chưa đúng và cách sửa chữa; viết nhận xét vào vở hoặc sản phẩm của học sinh
khi cần thiết có biện pháp cụ thể giúp đỡ kịp thời.
- Học sinh tự nhận xét và tham gia nhận xét sản phẩm học tập của bạn,
nhóm bạn trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học tập để học và làm tốt hơn.
- Khuyến khích CMHS trao đổi với giáo viên về các nhận xét, đánh giá
học sinh bằng các hình thức phù hợp và phối hợp với giáo viên động viên, giúp
đỡ học sinh học tập, rèn luyện.
Đánh giá thường xuyên về năng lực, phẩm chất:
- Giáo viên căn cứ vào các biểu hiện về nhận thức, kĩ năng, thái độ của
học sinh ở từng năng lực, phẩm chất để nhận xét, có biện pháp giúp đỡ kịp thời;
- Học sinh được tự nhận xét và được tham gia nhận xét bạn, nhóm bạn về
những biểu hiện của từng năng lực, phẩm chất để hoàn thiện bản thân;
- Khuyến khích CMHS trao đổi, phối hợp với giáo viên động viên, giúp
đỡ học sinh rèn luyện và phát triển năng lực, phẩm chất.
b. Đánh giá định kì
Đánh giá định kì là đánh giá kết quả giáo dục của học sinh sau một giai đoạn
học tập, rèn luyện, nhằm xác định mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập