SKKN xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực

PHẦN I: THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI

Trường Tiểu học Bình Trinh Đơng có một điểm trường, điều kiện kinh tế
vẫn còn khó khăn. Năm học 2017-2018, nhà trường có 10 lớp với tổng số 314
học sinh. Trường đã được cơng nhận trường chuẩn Quốc gia mức độ I, nhiều
năm liền trường đạt danh hiệu Tập thể Lao động Tiên tiến cấp huyện. Trong hoạt
động chun mơn dạy và học nhà trường thường xun nghiên cứu, cải tiến
nâng cao chất lượng giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh,
khơng ngừng đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với nội dung chương trình.
Chính vì thế việc rèn chữ viết là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng, nhà
trường tiến hành triển khai đồng bộ đến tồn thể cán bộ giáo viên về việc tăng
cường rèn luyện chữ viết cho học sinh. Đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. u cầu mỗi thầy, cơ giáo
cần tâm huyết, trách nhiệm hơn trong việc giáo dục tồn diện cho học sinh. Mỗi
giáo viên trong nhà trường khơng chỉ nâng cao chất lượng chun mơn nghiệp
vụ, mà còn thường xun quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của học sinh.
Qua giảng dạy học sinh lớp 5, tôi theo dõi và nhận
thấy các em học sinh viết chữ chưa đúng mẫu. Kết quả cụ
thể như sau:
 Đầu năm học 2017 – 2018. Lớp 5. Sỉ số 34 học
sinh.
Chữ viết

Chữ viết không

Chữ viết

đúng, đẹp

đúng mẫu và

xấu, không

và rõ nét

độ cao

rõ nét

SL

TL

SL

TL

SL

TL

5

14,7%

21

61,8%

8

23,5%

Trang 1


- Năm học 2017 - 2018:
+ Đầu năm học chỉ có 14,7% học sinh có chữ viết
đúng mẫu, đẹp, rõ nét. Còn lại 85,3% học sinh chữ
viết chưa đúng mẫu, độ cao.
Qua thực tế cho thấy nguyên nhân của tình hình
trên là:
+ Do chữ cái mới có nhiều nét cong, nét lượn.
+ Do tư thế ngồi viết, cách cầm bút của các em
chưa đúng.
+ Do học sinh chưa nắm được cách rê bút, lia bút.
+ Do lứa tuổi các em còn hiếu động, thiếu kiên trì,
khó thực hiện các động tác đòi hỏi sự khéo léo cẩn
thận.
+ Do thời gian rèn luyện chữ viết ở trường còn
rất ít không đủ thời gian rèn luyện cho các em. Riêng
đối với học sinh lớp 5, viết chữ đúng mẫu, đều và
đẹp, đúng khoảng cách giữa các con chữ, giữa chữ
với chữ là vấn đề rất khó đối với học sinh nên nhiều
em đâm ra chán nản, dẫn tới các em viết chữ không
đúng mẫu, không rõ ràng và không đẹp.
+ Do giáo viên chưa rèn luyện cho học sinh một
cách thường xuyên và liên tục. Vì vậy đòi hỏi giáo
viên phải có tính kiên trì và lòng nhiệt tâm trong
công việc giảng dạy và giáo dục học sinh.
Từ những nguyên nhân của tình hình trên và qua

năm năm giảng dạy và nghiên cứu các giải pháp.
Tôi nhận thấy các biện pháp mình vận dụng đạt hiệu
quả khá cao. Do đó trong năm học 2017 – 2018 tôi mạnh
dạn chọn một số biện pháp mới kết hợp với một số
Trang 2


phương pháp đã được chọn lọc ở năm học trước thì tôi
thấy chất lượng chữ viết đạt hiệu quả cao hơn.

PHẦN II: NỘI DUNG GIẢI QUYẾT

Trong năm học 2017 – 2018 ngành giáo dục phải thực
hiện tốt chủ trương “Không vi phạm đạo đức nhà giáo,
xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Để
thực hiện tốt chủ trương trên, là giáo viên tôi phải
xem trọng công tác chủ nhiệm lớp và rèn luyện chữ
viết cho học sinh. Xuất phát từ mục đích mong muốn cho
học sinh lớp mình viết chữ đúng và ngày càng đẹp
hơn. Từ tình hình chung của lớp để học sinh viết chữ
đúng mẫu, đều và đẹp. Sau khi phân chia ra từng đối
tượng học sinh với các loại chữ viết khác nhau, tôi có
áp dụng nhiều biện pháp để nâng cao chữ viết cho
học sinh lớp mình. Để thực hiện các yêu cầu trên tôi
tâm đắc nhất là các biện pháp sau:
- Vai trò và trách nhiệm của giáo viên giảng dạy.
- Quan tâm giúp đỡ các em còn sai tư thế ngồi
viết, cách cầm bút, cách để vở, xê dòch vở khi viết.
- Chữ viết của giáo viên là chữ mẫu cho học sinh
noi theo.

- Làm cho học sinh thấy rõ chữ viết như thế nào
là chữ không đúng mẫu, độ cao, khoảng cách, chữ
Trang 3


viết xấu, . . . và hướng dẫn các em viết chữ đúng
mẫu, đúng độ cao, đúng khoảng cách và đẹp.
-

Làm cho học sinh yêu thích chữ viết và quyết

tâm rèn luyện chữ viết.

PHẦN III: BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT

1. Vai trò và trách nhiệm của giáo viên giảng
dạy:
Ngay từ ngày đầu tiên nhận lớp, tôi phổ biến
một số vấn đề về nội quy, quy đònh của trường, của
lớp và hướng dẫn mua các đồ dùng, thiết bò học tập
của học sinh cho từng phụ huynh khi đưa con em mình đến
lớp (vì ngay từ đầu năm học chưa có điều kiện để
họp phụ huynh học sinh).
Do chữ viết lớp 5 có nhiều nét cong, nét lượn, có
những con chữ cao 2,5 li, để cho học sinh viết chữ đẹp,
không bò dính các con chữ từ hàng trên với con chữ
ở hàng dưới thì phải viết tập 5 ô li (tập không lem).
- Viết: Tôi cấm tuyệt đối không cho học sinh sử
dụng viết bic mà chỉ sử dụng viết lông kim, viết mực.
- Tập viết: Để học sinh viết đúng mẫu chữ, đúng

độ cao và đẹp phải viết tập trắng 5 ô li.
Trang 4


- Xây dựng nề nếp ban đầu cho học sinh: là giáo
viên chủ nhiệm lớp tôi thường xuyên uốn nắn học
sinh về tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở, để
bảng con và giữa khoảng cách giữa vở và mắt, . . .
Luôn nhắc nhở học sinh về cách trình bày, ý thức
viết chữ và giữ gìn sách vở cho sạch đẹp, quan tâm
đến các điều kiện cần thiết: ánh sáng, bàn ghế,
dụng cụ học tập, . . . Cho nên người ta thường nói: “Kết
quả cuối cùng bao giờ cũng phụ thuộc vào nền tảng
ban đầu”. Nền nếp ban đầu mà xây dựng tốt thì quá
trình dạy viết về sau cũng sẽ tốt hơn.
Qua thực hiện giải pháp trên thì tôi thấy học sinh
viết chữ đúng mẫu hơn, đúng độ cao hơn, chữ viết
sạch đẹp hơn, nề nếp lớp tốt hơn trước rất nhiều.
2. Quan tâm giúp đỡ các em còn sai tư thế
ngồi viết, cách cầm bút, cách để vở, xê dòch
vở khi viết.
+ Qua giảng dạy các ngày đầu tiên của năm học,
tôi thấy đa số các em ngồi viết không đúng tư thế
và cách cầm bút cũng chưa đúng. Cho nên tôi mạnh
dạn kòp thời giúp đỡ các em khắc phục ngay hạn chế
của mình thông qua giáo dục từ các môn học khác
như: Tiếng việt, Khoa học, Lịch sử, . . . từ đó các em thấy được
tác hại của việc ngồi học (viết) không đúng tư thế
sẽ làm cho các em cong vẹo cột sống, nếu cúi đầu
quá sẽ ảnh hưởng đến mắt,...

+ Về cách cầm bút: Lâu nay có không ít giáo viên
xem nhẹ việc này, khi đi vào dạy các em viết, giáo
viên để học sinh tự cầm lấy mà chẳng để ý dạy các
Trang 5


em cách cầm bút. Do cầm sai nên nhiều em viết chữ
không đẹp, viết chậm, khả năng lia bút yếu dẫn đến
viết chữ xấu. Có em cầm bút cả 4 ngón tay. Cho nên
khi viết bài làm cho các em khó xê dòch mà các em di
chuyển ngòi bút bằng cả bàn tay dẫn đến chữ viết
các em xấu đi mà còn làm cho chữ viết ở hàng trên
bò lem khi viết chữ ở hàng dưới. Do đó, tôi bắt buộc
các em sửa chữa lại ngay là cầm bút bằng ba ngón
tay cái, trỏ, giữa còn hai ngón út và áp út làm giá
đỡ để sự di chuyển khi viết sẽ dễ dàng hơn, đúng và
đẹp hơn.
Mặc dù sửa cách cầm bút của các em hơi khó
khăn, nhưng để đạt được mục tiêu thì đòi hỏi giáo
viên phải theo dõi và kiên trì. Tôi thấy lúc đầu các
em viết hơi chậm nhưng qua một, hai tuần thì các em đã
quen dần và viết nhanh hơn, không bò lem chữ và đẹp
hơn trước nữa.
+ Ngoài một số điểm về tư thế ngồi viết, cách
cầm bút, tôi còn hướng dẫn

thêm cho các em về

cách để vở, xê dòch vở khi viết. Cụ thể là:
Khi viết chữ đứùng tôi hướng dẫn các em để vở

ngay ngắn trước mặt.
Nếu tập viết chữ nghiêng (tự chọn) các em cần
để vở hơi nghiêng và sao cho mép vở phía dưới cùng
với mép bàn tạo thành một góc 15 0 tức là khoảng 1
ngón tay của học sinh. Khi học sinh viết độ nghiêng của
mép chữ cùng với mép bàn sẽ tạo thành một góc
vuông 900. Vì mẫu chữ viết nghiêng theo mẫu chữ viết
trong trường tiểu học do Bộ giáo dục và đào tạo ban
Trang 6


hành có độ nghiêng 150. Như vậy, dù viết theo kiểu
chữ đứng hay kiểu chữ nghiêng nét chữ luôn thẳng
đứng trước mặt học sinh (chỉ khác nhau về cách để
vở).
+ Khi viết chữ về bên phải, quá xa lề vở tôi
hướng dẫn học sinh xê dòch vở sang trái để mắt nhìn
thẳng nét chữ, tránh nhoài người về bên phải để
viết tiếp.
Qua áp dụng giải pháp tôi thấy học sinh ngồi viết
đúng tư thế, không còn học sinh nằm trên bàn hay
nghiêng người sang một bên để viết, để vở cũng
đúng hơn trước và có ý thức về để vở khi viết,
cách xê dòch vở, . . .
3. Chữ viết của giáo viên là chữ mẫu để
học sinh noi theo:
Học sinh hàng ngày cho rằng chữ viết của giáo viên trên lớp là chữ mẫu.
Cho nên hàng ngày lên lớp tôi luôn chú ý đến từng
nét chữ của mình khi viết bảng hay nhận xét tôi luôn cố
gắng viết thật đẹp và đúng mẫu, đúng độ cao, đúng

khoảng cách cho các em noi theo. Bởi vì trong tâm trí
của các em người thầy là cao cả nhất. Vì vậy khi viết
bảng lớp thì đòi hỏi phải đạt yêu cầu tính khoa học,
tính sư phạm và tính thẩm mỹ. Do đó người giáo viên
cần thường xuyên có ý luyện tập, có kinh nghiệm
trong việc viết chữ và trình bày bảng sao cho đạt hiệu
quả cao. Cho nên khi viết bảng tôi luôn chú ý một số
yêu cầu luyện tập kó thuật sau đây:
* Cầm phấn:

Trang 7


- Cầm phấn viết bảng cũng bằng 3 ngón tay (ngón
cái, ngón trỏ, ngón giữa) như cầm bút, nhưng khác
cầm bút ở những điểm sau:
- Cả 3 ngón đều tham gia vào việc giữ và điều
khiển viên phấn.
- Đầu ngón cái cách đều viên phấn khoảng 1cm.
- Cầm phấn với tốc độ chắc vừa phải.
* Điều khiển viên phấn:
- Tuỳ theo hướng di chuyển của đầu phấn mà có
thể tăng thêm độ nhấn của ngón tay cùng hướng.
- Khi đưa đầu phấn lên cần nhẹ tay (tạo nét thanh);
khi đưa xuống nên “miết” đầu phấn mạnh hơn một
chút (tạo nét đậm) nhưng phải từ từ, tránh đột ngột;
cố gắng không xóa chữ đã viết để viết lại hoặc tô
lại nét đã viết.
- Luôn chú ý xoay đầu phấn để nét viết được đều
đặn. Không được viết tiếp đầu phấn đã mòn, tạo nét

quá đậm và thô.
* Tư thế đứng khi viết bảng:
- Khi viết ở tầm ngang hoặc thấp hơn

mặt của

giáo viên, cần nghiên người về phía bên trái để học
sinh nhìn rõ chữ của giáo viên viết.
- Tránh viết ở tầm bảng quá cao hoặc quá thấp,
khó điều khiển phấn để viết cho rõ chữ. Cho nên tôi
khom lưng hoặc gập chân thấp xuống để tạo tầm viết
ngang mặt.
Ở đây đối với các em chữ viết rất quan trọng
đến kết quả học tập. Vì vậy tôi luôn gương mẫu khi
viết chữ ghi tiếng và kể cả các con chữ số. Qua kết
Trang 8


quả chấm vở sạch chữ đẹp hàng tháng tôi thấy các
em viết chữ có tiến bộ rõ rệt.
4. Làm cho học sinh thấy rõ thế nào là chữ
viết không đúng mẫu, độ cao, chữ viết xấu, . . .
và hướng dẫn học sinh viết đúng mẫu, đúng độ
cao và đẹp.
+ Hằng ngày mỗi giờ học, mỗi tiết học tôi thường
xuyên nhắc nhở theo dõi các em viết chữ không
đúng mẫu, độ cao, chữ viết xấu, . . . thì tôi đến tận
bàn các em này để hướng dẫn cụ thể về cách viết
sai của từng em để viết lại cho đúng. Và không chỉ
những em này mà tất cả những em khác trong lớp tôi

cũng nhắc nhở các em phải viết từng nét một cho
thật đẹp. Khi làm bài hay viết chính tả tôi cũng đưa ra
yêu cầu viết chữ cho thật đẹp. Nếu em nào nộp bài
sớm hay viết trước các bạn mà chữ viết không đúng
mẫu và không đẹp thì cho dù bài đó đúng vẫn phải
bò trừ lỗi để các em biết tác hại của chữ viết xấu
mà có sự cố gắng rèn luyện chữ viết để không
tranh đua nộp bài với các bạn.
+ Song song đó hàng tuần tôi có cho các em viết
một đoạn văn (bài thơ) và lưu ý cho các em chữ nào
có độ cao 1,5 ô li hay 1,25 ô li, 2 ô li, 4 ô li, . . . để các
em nhớ và viết cho đúng, đẹp hơn. Qua mỗi buổi tôi
có biểu dương những em viết tiến bộ và đẹp, những
em nào viết chưa đẹp, chưa đúng mẫu, chưa đúng về
độ cao thì tôi viết lại chữ đúng để các em đối chiếu
và so sánh, tự rút ra “chỗ chưa được” để khắc phục và
viết lại một hàng chữa đúng ở dưới bài viết.
Trang 9


Ở các môn học khác để học sinh khắc sâu vào
tâm trí là lúc nào khi cầm bút lên thì phải viết chữ
đúng mẫu và đẹp.
Qua thời gian áp dụng tôi thấy học sinh viết đúng
mẫu và độ cao, không còn học sinh nào viết không
đúng mẫu và đúng độ cao nữa.
5. Làm cho học sinh yêu thích chữ viết và
quyết tâm rèn luyện chữ viết:
Để học sinh thấy rõ điều này, tôi cho các em xem
bài viết của các bạn có chữ đẹp, rõ ràng, đúng

mẫu, . . . để các em noi theo bạn. Hằng tháng tôi có
tổ chức thi vở sạch chữ đẹp, sau mỗi cuộc thi tôi
nhận xét cụ thể từng bài viết và tuyên dương những
em có tiến bộ trong chữ viết, những em nào có chữ
viết chưa tiến bộ tôi động viên, khích lệ để các em
viết đẹp hơn. Tôi làm cho học sinh thấy chữ viết đẹp,
đúng mẫu, . . . cũng rất quan trọng trong khi làm bài
kiểm tra thường xuyên hay kiểm tra đònh kỳ. Vì trong tất
cả các loại bài kiểm tra này lúc nào cũng có điểm
sạch sẽ, viết đúng mẫu, đúng độ cao. Nếu chữ viết
không đạt yêu cầu cho dù bài làm đúng vẫn không
được điểm tối đa. Để từ đó các em có chiều hướng
phấn đấu hơn và đi đến quyết tâm cố gắng rèn
luyện chữ viết cho thật đẹp. Qua áp dụng tôi thấy
các em ham thích viết chữ, lúc nào cũng nắn nót viết
thật đẹp chứ không còn trường hợp viết mấy chữ
đầu thì đẹp đến lúc sau thì viết xấu nữa.

Trang 10


PHẦN IV: KẾT QUẢ

Qua thực hiện từng bước các giải pháp đã đặt ra
ở trên, trong năm học này tôi thấy lớp tôi có sự
chuyển biến rõ rệt so với đầu năm học 2017 – 2018 cụ
thể như sau:

Tháng

Chữ viết
đúng, đẹp,
rõ nét
SL

TL(%
)

Chữ viết
không
đúng mẫu,
độ cao
SL

TL(%)

Chữ viết
xấu không
rõ nét
SL

TL(%)
Trang 11


Đầu năm
HKI
HKII

6

13
25

17,6
38,2
73,5

19
16
7

55,9
47,1
20,6

9
5
2

26,5
14,7
5,9

Từ số liệu trên cho thấy số học sinh viết không
đúng mẫu, độ cao, chữ viết xấu giảm, chữ viết đúng
mẫu và đẹp tăng lên.
- Chữ viết đúng và đẹp tăng 55,9%.
- Chữ viết không đúng mẫu, độ cao giảm 35,3%.
- Chữ viết xấu giảm 20,6%.
- Tham gia hội thi viết chữ đẹp cấp trường đạt 1 giải nhất, 1 giải nhì.

Mặc dù vậy tôi vẫn áp dụng các biện pháp trên
để giúp đỡ các em còn lại vươn lên. Tôi tin tưởng đến
cuối năm học thì kết quả chữ viết của học sinh lớp tôi sẽ
được nâng cao hơn nữa.

Trang 12


PHẦN V: KẾT LUẬN

a. Tóm lược giải pháp:
Ở trường tiểu học việc rèn luyện chữ viết cho học
sinh là một công việc rất cần thiết và quan trọng vì
chỉ có viết đúng mẫu, rõ ràng, tốc độ nhanh thì các
em có điều kiện ghi chép bài được tốt, kết quả học
tập sẽ cao hơn. Vì vậy để rèn luyện chữ viết cho học
sinh đạt kết quả tốt trước hết người giáo viên phải
làm tốt các công việc sau:
- Ngay từ đầu năm học giáo viên phải phổ biến
một số nội quy, quy đònh của trường, lớp và hướng
dẫn mua các đồ dùng và trang thiết bò học tập. Kết
hợp với phụ huynh học sinh để trao đổi về cách viết
các con chữ cái hoa để hướng dẫn thêm ở nhà cho
các em.
- Sau khi trao đổi với phụ huynh học sinh xong giáo
viên phải khảo sát chữ viết của các em để tìm hiểu
nguyên nhân viết chữ xấu, không đúng mẫu, độ
cao, . . . tìm biện pháp thích hợp để rèn luyện cho học
sinh, rèn luyện cho các em từ các nét cơ bản cho đến
phức tạp, từ chữ cái hoa đầu tiên cho đến chữ cái

hoa cuối cùng.
- Song song đó giáo viên phải hướng dẫn học sinh
nắm chắc cấu tạo, độ cao, cách rê bút, lia bút, cách
để vở và xê dòch vở khi viết, . . . để học sinh đạt kết
quả tốt trong việc rèn luyện chữ viết đúng và đẹp.
- Kết hợp giảng dạy, rèn chữ viết qua các môn
học.
Trang 13


Ngoài ra, tùy theo mức độ sai sót của các em về
tư thế ngồi viết, cách cầm bút mà giáo viên có thể
giáo dục cho các em thông qua các môn học, các bài
học. Việc rèn luyện chữ viết này đòi hỏi người giáo
viên phải làm thường xuyên và liên tục, xem rèn
luyện chữ viết cho học sinh là trách nhiệm quan trọng
của mỗi giáo viên.
b. Phạm vi áp dụng:
Đề tài này áp dụng cho học sinh lớp 5 Trường Tiểu
học Bình Trinh Đơng nhằm để rèn luyện cho các em viết
đúng và đẹp ở tất cả các môn học trong nhà trường.
Vì chữ đúng và đẹp thì sẽ ghi chép bài được tốt, kết
quả học tập sẽ cao. Rèn chữ viết cho các em còn rèn
luyện được tính cẩn thận, tinh thần kỹ luật và khiếu
thẩm mỹ giúp các em trở thành con người phát triển
toàn diện theo mục tiêu giáo dục.

Trang 14