Quản lý hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên trường trung cấp y tế bắc kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

SẦM THỊ HẠNH HIỀN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH LÂM SÀNG
CỦA HỌC SINH - SINH VIÊN
TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

SẦM THỊ HẠNH HIỀN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH LÂM SÀNG
CỦA HỌC SINH - SINH VIÊN
TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BẮC KẠN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn: PGS.TS. NGUYỄN THỊ THANH
HUYỀN

THÁI NGUYÊN - 2018

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và
kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, chưa từng công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.
Tác giả luận văn

Sầm Thị Hạnh Hiền

i


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các thầy, cô
giáo Khoa Tâm lý - Giáo dục, trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên
đã luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện và tận tình giảng dạy chúng tôi trong suốt
quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình đến Phó Giáo
sư - Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Huyền - người đã định hướng và tận tình trực
tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này.
Với tình cảm chân thành, tôi xin được gửi lời cảm ơn tới bạn bè, đồng
nghiệp, trong cơ quan và gia đình đã tận tình giúp đỡ để tôi hoàn thành việc học
tập và nghiên cứu của mình.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, những luận văn không tránh khỏi thiếu sót,
tác giả kính mong tiếp tục nhận được sự chỉ dẫn và đóng góp ý kiến của các
thầy cô giáo và đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 7 năm 2018
Tác giả luận văn

Sầm Thị Hạnh Hiền

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ...........................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu.............................................. 2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
LÂM SÀNG CỦA HỌC SINH - SINH VIÊN TRƯỜNG TRUNG
CẤP Y TẾ ................................................................................................. 6
1.1.

Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................... 6

1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ...............................................................
6

1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................. 7
1.2.
8

Một số khái niệm công cụ của đề tài .........................................................

1.2.1. Quản lý ...................................................................................................... 9
1.2.2. Thực hành, thực hành lâm sàng............................................................... 11
1.2.3. Quản lý hoạt động thực hành lâm sàng ...................................................
13
1.3.

Một số vấn đề cơ bản về hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh,
sinh viên trường Trung cấp Y tế.............................................................. 14

1.3.1. Một số đặc điểm của hoạt động THLS của sinh viên trường Trung
cấp
iii


Y tế .......................................................................................................... 14

iii


1.3.2. Mục tiêu của hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên
trường trung cấp Y tế............................................................................... 15
1.3.3. Nội dung hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên trường
Trung cấp Y tế ......................................................................................... 16
1.3.4. Các hình thức hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên

trường Trung cấp Y tế ............................................................................. 18
1.3.5. Cơ sở thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên Y tế .......................... 19
1.4.

Nội dung quản lý hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh
viên trường Trung cấp Y ......................................................................... 21

1.4.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động thực hành lâm sàng................................. 21
1.4.2. Quản lý thực hiện mục tiêu hoạt động thực hành lâm sàng .................... 23
1.4.3. Quản lý thực hiện nội dung chương trình thực hành lâm sàng ............... 24
1.4.4. Quản lý hoạt động hướng dẫn thực hành lâm sàng của giáo viên .......... 26
1.4.5. Quản lý hoạt động học thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên....... 27
1.4.6. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá hoạt động thực hành lâm sàng ............. 28
1.4.7. Quản lý cơ sở vật chất, phương tiện, trang - thiết bị phục vụ cho hoạt
động thực hành lâm sàng tại bệnh viện ................................................... 30
1.4.8. Quản lý công tác phối hợp giữa nhà trường và bệnh viện ...................... 30
1.5.

Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động thực hành lâm sàng
của học sinh, sinh viên trường Trung cấp Y tế ....................................... 31

1.5.1. Những yếu tố chủ quan............................................................................ 31
1.5.2. Những yếu tố khách quan........................................................................ 33
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 36
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
LÂM SÀNG CỦA HỌC SINH-SINH VIÊN 37TRƯỜNG TRUNG
CẤP Y TẾ BẮC KẠN ............................................................................
37
2.1.

Khái quát về khách thể và địa bàn khảo sát ............................................ 37

2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội tỉnh Bắc Kạn ..................... 37

iv


2.1.2. Khái quát về trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn......................................... 39
2.1.3. Khái quát về khảo sát thực trạng ............................................................. 40
2.2.

Thực trạng hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên
trường trung cấp Y tế Bắc Kạn................................................................ 41

2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên về mức
độ tầm quan trọng của hoạt động thực hành lâm sàng ............................ 41
2.2.2. Thực trạng về hoạt động thực hành lâm sàng của học sinh, sinh viên
trường
Trung cấp Y tế Bắc Kạn.............................................................................
43
2.3.

Thực trạng quản lý hoạt động thực hành lâm sàng ở trường Trung cấp
Y tế Bắc Kan ........................................................................................... 48

2.3.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động thực hành lâm sàng ............... 48
2.3.2. Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu chương trình hoạt động thực
hành lâm sàng .......................................................................................... 50
2.3.3. Thực trạng quản lý nội dung chương trình hoạt động thực hành lâm sàng ..
52

2.3.4. Thực trạng quản lý hoạt động hướng dẫn thực hành lâm sàng của giáo
viên .......................................................................................................... 53
2.3.5. Thực trạng quản lý hoạt động học thực hành lâm sàng của học sinh,
sinh viên trường trung cấp Y tế Bắc Kan ................................................ 58
2.3.6. Thực trạng về công tác phối hợp giữa trường Trung cấp y tế Bắc Kan
với các cơ sở thực hành lâm sàng............................................................ 61
2.3.7. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động thực hành lâm sàng của
học sinh sinh viên .................................................................................... 63
2.3.8. Thực trạng đánh giá kết quả hoạt động thực hành lâm sàng ................... 65
2.3.9. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động thực hành lâm
sàng ở trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn .....................................................
68
2.4.

Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý hoạt động thực hành
lâm sàng ................................................................................................... 69

2.4.1. Ưu điểm ................................................................................................... 69
v


2.4.2. Hạn chế .................................................................................................... 70
2.4.3. Nguyên nhân............................................................................................ 71
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 72
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH LÂM
SÀNG CỦA HỌC SINH- SINH VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y
TẾ BẮC KẠN ....................................................................................... 74
3.1.

Nguyên tắc xây dựng các biện pháp........................................................ 74

3.2.

Các biện pháp quản lý hoạt động thực hành lâm sàng cho học sinh,
sinh viên trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn............................................... 75

3.2.1. Biện pháp 1: Thường xuyên nâng cao nhận thức cho các cán bộ, giáo
viên và học sinh, sinh viên về tầm quan trọng của hoạt động thực hành
lâm sàng
và quản lý hoạt động thực hành lâm sàng tại bệnh viện ..............................
75
3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới phương pháp hướng dẫn thực hành lâm sàng
theo hướng phát huy tính chủ động tích cực của học sinh, sinh viên ..... 77
3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả thực
hành lâm sàng .......................................................................................... 78
3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường công tác phối hợp quản lý giữa trường Trung
cấp Y tế Bắc Kạn với bệnh viện nơi có học sinh, sinh viên thực hành lâm
sàng .......................................................................................................... 80
3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác quản lý cơ sở vật chất, trang thiết
bị phục vụ hoạt động thực hành lâm sàng ............................................... 82
3.3.

Tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ............................................ 83

3.3.1. Qui trình khảo nghiệm............................................................................. 83
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý ...
84
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 88
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 90
1. Kết luận.......................................................................................................... 90

2. Khuyến nghị................................................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 96
PHỤ LỤC

vi


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
BVĐK

: Bệnh viện Đa khoa

BVĐKBK

: Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn

CB, GV

: Cán bộ, giáo viên

HS, SV

: Học sinh, sinh viên

THLS

: Thực hành lâm sàng

UBND

: Ủy ban nhân dân

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thực trạng nhận thức của CB,GV và HS,SV về tầm quan trọng
của hoạt động THLS ..................................................................... 41

Bảng 2.2.

Khảo sát thực trạng nhận thức của CB, GV và HS, SV về mức
độ cần thiết của quản lý hoạt động THLS tại BVĐKBK.............. 42

Bảng 2.3.

Đánh giá của CB, GV và HS, SV về mức độ phù hợp của mục
tiêu chương trình THLS ................................................................ 43

Bảng 2.4.

Đánh giá của CB, GV và HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn
về sự phù hợp của nội dung chương trình THLS của HS, SV...........
44

Bảng 2.5.

Khảo sát thực trạng việc CB, GV thực hiện đầy đủ các bước

trong tổ chức thực hiện chương trình THLS tại bệnh viện ...........
45

Bảng 2.6.

Khảo sát thực trạng các hình thức tổ chức thực hiện chương
trình THLS cho HS, SV tại bệnh viện .......................................... 47

Bảng 2.7.

Khảo sát mức độ phù hợp của nội dung kế hoạch hoạt động
THLS tại bệnh viện ....................................................................... 49

Bảng 2.8.

Khảo sát về sự cần thiết của việc phổ biến và triển khai kế hoạch
THLS trước khi HS, SV đi THLS tại bệnh viện ........................... 50

Bảng 2.9.

Khảo sát về sự cần thiết phổ biến mục tiêu chương trình THLS
cho HS, SV trước khi THLS ......................................................... 51

Bảng 2.10. Khảo sát về mức độ thực hiện mục tiêu chương trình THLS ....... 51
Bảng 2.11. Khảo sát CB, GV và HS, SV về mức độ phù hợp của nội dung
chương trình hoạt động THLS ...................................................... 52
Bảng 2.12. Khảo sát cán bộ, giáo viên về việc thực hiện nội dung chương
trình hoạt động thực hành lâm sàng (1≤ X ≤ 3, n=35) .................
52
Bảng 2.13. Thực trạng thực hiện hoạt động hướng dẫn thực hành lâm sàng

của cán bộ, giáo viên ..................................................................... 55
v


Bảng 2.14. Khảo sát ý kiến của cán bộ, giáo viên và học sinh, sinh viên về
số lượng cán bộ, giáo viên hướng dẫn thực hành lâm sàng .......... 56

vi


Bảng 2.15. Khảo sát về phương pháp hướng dẫn thực hành lâm sàng và
phương pháp đánh giá kết quả thực hành lâm sàng của đội ngũ
cán bộ, giáo viên............................................................................ 56
Bảng 2.16. Khảo sát thực trạng số cán bộ, giáo viên được tập huấn về
phương pháp hướng dẫn thực hành lâm sàng và phương pháp
đánh giá thực hành lâm sàng .........................................................
57
Bảng 2.17. Khảo sát việc đánh giá học sinh, sinh viên thực hiện đầy đủ
nhiệm vụ học thực hành lâm sàng .................................................
58
Bảng 2.18. Khảo sát về mức độ thực hiện nội qui, qui chế khi hoạt động
thực hành lâm sàng tại bệnh viện ..................................................
60
Bảng 2.19. Thực trạng về sự phối hợp quản lý hoạt động thực hành lâm sàng
giữa nhà trường và bệnh viện trong quá trình học sinh, sinh viên
hoạt động thực hành lâm sàng tại bệnh viện
................................................. 61
Bảng 2.20. Khảo sát ý kiến của CB, GV, HS, SV về mức độ điều kiện cơ sở
vật chất, trang - thiết bị phục vụ hoạt động THLS tại bệnh viện........
63

Bảng 2.21. Khảo sát ý kiến đánh giá của CB, GV về công tác kiểm tra,
việc thực hiện kế hoạch THLS ở bệnh viện 65
Bảng 2.22. Khảo sát công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động THLS ................ 66
Bảng 2.23. Khảo sát sự thay đổi hoạt động THLS sau khi kiểm tra đánh giá
....... 67
Bảng 2.24. Đánh giá mức độ đạt được của mục tiêu chương trình (do phòng
Đào tạo khoa học &công tác học sinh cung cấp) ......................... 67
Bảng 3.1.

Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý THLS
cho HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn ................................ 84

Bảng 3.2.

Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý THLS cho
HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn ....................................... 85

Bảng 3.3.

Mối quan hệ giữa mức độvicần thiết và tính khả thi của các biện


pháp ... 86


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

1

Trong xu thế phát triển chung của đất nước, những năm gần đây, hệ
thống đào tạo cán bộ ngành Y tế đã có nhiều thay đổi. Các cơ sở đào tạo cán bộ
Y tế cũng được nâng cấp về cơ sỏ vật chất, được đầu tư trang - thiết bị cho
THLS và phương tiện cho giảng dạy. Chương trình đào tạo cũng đã được đổi
mới, đội ngũ giảng viên, giáo viên thường xuyên được đào tạo và bồi dưỡng về
chuyên môn, nghiệp vụ,… Đối với các trường đào tạo nghề cho ngành Y tế, thì
việc hình thành kỹ năng nghề nghiệp cho người học thông qua hoạt động THLS
luôn được chú trọng hàng đầu.
Hoạt động THLS là cách dạy và học mang tính đặc thù riêng của ngành Y
tế, mang tính chuyên biệt và là một phần đặc biệt quan trọng trong hoạt động
dạy
- học Y khoa. Hoạt động THLS với mục tiêu là trang bị cho người học những
kỹ năng lâm sàng. Chỉ khi có được các kỹ năng THLS thì HS, SV mới có thể
vận dụng được các kiến thức của lý thuyết cơ bản và sự đa dạng, phong phú về
các mặt bệnh của thực tiễn, để từ đó đưa ra được các quyết định đúng đắn trong
chẩn đoán bệnh và mới có được phương pháp điều trị chính xác, hiệu quả.
Trong chương trình đào tạo của ngành Y tế, các môn THLS chiếm khoảng 2/3
thời lượng của chương trình đào tạo [4],[30]. Như vậy, hoạt động THLS đóng
vai trò cốt lõi trong chương trình đào tạo ngành Y tế nói chung.
Trong chương trình đào tạo HS, SV của trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn,
hoạt động THLS tại các bệnh viện là một nội dung trọng tâm, chiếm một thời
lượng lớn (2/3 chương trình đào tạo). THLS giúp HS, SV củng cố kiến thức cơ
bản của lý thuyết, hiểu sâu hơn về lý thuyết, mở rộng kiến thức thông qua các
mặt bệnh trong thực tiễn, hình thành và phát triển ở HS, SV các kỹ năng chuyên
môn cần thiết (Kỹ năng THLS) như: Khám bệnh (khám cơ quan hô hấp, khám
cơ quan tuần hoàn, khám cơ quan tiêu hóa, tiết niệu, thần kinh, chuyên khoa,
…); Kỹ năng chuyên môn: chữa bệnh (xử trí shock phản vệ, xử trí khó thở, xử
trí đột
2

quị; xử trí các chấn thương, điều trị các bệnh,…); kỹ năng thực hiện thủ thuật
(đặt nội khí quản, đặt ống dẫn lưu dạ dày, chọc dò tủy sống, chọc dò màng phổi,
chọc dò màng bụng, tiêm - truyền,…).
Hiện nay, hoạt động THLS của HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn
cũng đã có rất nhiều cố gắng, công tác quản lý hoạt động THLS của HS, SV
trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn luôn được coi là một trong những khâu quan
trọng của công tác quản lý đào tạo. Do đó, việc nâng cao chất lượng quản lý
hoạt động THLS của HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn trở thành một yêu
cầu cấp thiết hiện nay. Song cho đến thời điểm này vẫn chưa có một nghiên cứu
nào đánh giá về thực trạng quản lý hoạt động THLS của HS, SV trường Trung
cấp Y tế Bắc Kạn, để làm cơ sở cho việc đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu
quả đào tạo thực hiện theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI).
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu vấn đề: “Quản lý
hoạt động thực hành lâm sàng của HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc
Kạn” làm đề tài luận văn của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động THLS của
HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn, đề tài đề xuất một số biện pháp quản
lý hoạt động THLS của HS, SV nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động THLS, góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo ở trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn.
3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động dạy THLS của CB, GV và hoạt
động học THLS của HS, SV Trường Trung cấp Y tế.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động THLS của HS,
SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động thực hành lâm sàng của HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc

Kạn trong thời gian qua đã đáp ứng được những yêu cầu cơ bản, tuy nhiên
trong bối
3


cảnh đổi mới giáo dục hiện nay còn tồn tại những bất cập. Nếu đề xuất và thực
hiện đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động thực hành lâm sàng cho học sinh,
sinh viên phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường có sự phối hợp chặt
chẽ với cơ sở THLS; phát huy tính chủ động tích cực của HS, SV, giúp HS, SV
có nhiều cơ hội để rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp thì kết quả hoạt động THLS
sẽ được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo HS, SV đáp ứng được
yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động THLS của HS, SV
trường
Trung cấp Y tế.
5.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động THLS của HS, SV trường
Trung cấp Y tế Bắc Kạn.
5.3. Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
THLS cho HS, SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn.
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động THLS đối với
HS, SV trường Trung cấp Y tế tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn trong năm học
2017
- 2018, số liệu nghiên cứu lấy từ năm học 2015 - 2016.
- 35 CB, GV (cơ hữu và thỉnh giảng) của trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn.
- Toàn bộ HS, SV đang THLS tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Kạn trong
thời gian Nghiên cứu đề tài.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận

Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, khái quát, hệ thống những lý luận qua
các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận văn để làm cơ sở căn cứ
khoa học cho các biện pháp. Chú trọng các tài liệu liên quan đến công tác quản
lý hoạt động đào tạo, quản lý THLS trong các trường trung cấp chuyên nghiệp,
Trung cấp đào tạo chuyên ngành y khoa. Tham khảo Luật Giáo dục, các nghị
4


định của Chính phủ, các văn bản qui định của Bộ Giáo dục và đào tạo, Bộ Y tế
về giáo dục nghề nghiệp.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
* Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi:
Có 02 loại phiếu phỏng vấn, dành cho 02 đối tượng: CB, GV hướng dẫn
THLS (cơ hữu và thỉnh giảng) và HS, SV tham gia hoạt động THLS. Mục đích
thu thập số liệu, dữ liệu về thực trạng công tác quản lý hoạt động THLS của HS,
SV trường Trung cấp Y tế Bắc Kạn tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Kạn.
* Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn các CB, GV tham gia giảng dạy
THLS và các HS, SV của nhà trường đang THLS tại BVĐK BK về những
thông tin chung, những thuận lợi, những hạn chế và những ý kiến đề xuất đối
với việc quản lý hoạt động THLS; thu thập thông tin qua phiếu điều tra, cập
nhật số liệu, xử lý số liệu điều tra.
* Phương pháp quan sát:
Qúa trình quản lý hoạt động THLS của CB, GV, các bước thực hiện qui
trình hoạt động THLS của HS, SV trong các giờ THLS tại Bệnh viện đa khoa
Bắc Kạn.
* Phương pháp nghiên cứu sản phẩm:
Nghiên cứu hồ sơ đào tạo THLS của CB, GV và hồ sơ học THLS của HS,
SV
trường Trung cấp Y tế tại Bệnh viện đa khoa Bắc Kạn.
* Phương pháp chuyên gia:

Khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp qua việc trao
đổi, phỏng vấn, lấy ý kiến của các nhà quản lý, các nhà giáo, các chuyên gia đã
có bề dày kinh nghiệm trong công tác quản lý có ý nghĩa thẩm định các biện
pháp đề xuất trong quá trình nghiên cứu đề tài.
* Phương pháp toán thống kê:
Thu thập, xử lý, phân tích các số liệu điều tra.
5


8. Cấu trúc luận văn
Ngoài Phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo; Phụ
lục. Phần Nội dung chính luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động THLS của HS, SV trường
Trung cấp Y tế.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động THLS của HS, SV trường Trung
cấp Y tế Bắc Kạn.
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động THLS của HS, SV trường Trung
cấp Y tế Bắc Kạn.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH LÂM
SÀNG CỦA HỌC SINH - SINH VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y
TẾ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Trong đào tạo y học thì hoạt động THLS luôn được coi là trọng tâm của
chương trình đào tạo. Hoạt động THLS được coi là một đặc trưng riêng biệt
trong lĩnh vực đào tạo của ngành Y tế. Trong hoạt động này, người giáo viên

nắm giữ vai trò là người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển nhằm giúp cho HS, SV
thực hiện các thao tác kỹ thuật chuyên môn theo đúng qui trình - Đây là bước
chuyển hoá từ kiến thức cơ bản (lý thuyết) được đưa vào thực tế trong công tác
điều trị bệnh thông qua thao tác thực hiện kỹ thuật chuyên môn (lâm sàng). Đòi
hỏi mỗi HS, SV phải đạt được sự thuần thục về qui trình kỹ thuật (thứ tự thực
hiện từng bước thao tác kỹ thuật), từ đó phát triển hình thành nên các kỹ năng
lâm sàng. Hoạt động THLS luôn là vấn đề mà các nhà giáo dục quan tâm tới.
Quản lý hoạt động THLS tốt sẽ nâng cao chất lượng THLS và chất lượng đào
tạo đối với các trường y khoa trong cả nước.
Hiện nay, có nhiều nhóm nghiên cứu trong nước và nước ngoài đã nghiên
cứu về công tác quản lý hoạt động thực hành.
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
- Cuốn tài liệu: “Giảng dạy nhân viên chăm sóc sức khỏe” của tác giả
Fred Abbatt và Rosemany McMahon (1985) là một cuốn sách hướng dẫn thực
hành dành cho công tác giảng dạy nhân viên y tế. 28 Cuốn sách đã được sử
dụng ở nhiều nước trên thế giới. Tác giả giải thích rõ vấn đề người giảng viên
phải biết cụ thể người học cần học cái gì. Từ nhiệm vụ, tác giả phân tích sự
khác biệt giữa các điều cần học khác nhau: Kiến thức, thái độ, kỹ năng thao tác
tay nghề. Tác giả đưa ra khái quát những gì cần học, làm cơ sở để nhà quản lý
xây dựng kế hoạch chung cho chương trình khóa học, kế hoạch đánh giá và lựa
chọn các phương pháp giảng dạy cũng như kế hoạch quản lý.
7


- Cuốn “Sổ tay giáo dục dành cho cán bộ y tế” (1992) của tác giả J.J.
Guilbert đã nêu rõ quan điểm thực tập chính là trọng tâm của giáo dục y học,
lấy người học làm trung tâm. 16 Tác giả nêu ra những vấn đề cơ bản và cách
giải quyết những vấn đề đó như: cách xây dựng một kế hoạch thực tập, quản lý
việc lượng giá các kỹ năng thực hành của SV, quản lý phương pháp hướng dẫn
thực tập của giảng viên, phương pháp đánh giá cuối đợt thực tập của SV,…

Nghiên cứu của nhóm tác giả Scanlan Judith, Care và Gessler Sandra
“Giải pháp cho tình trạng SV chưa đạt yêu cầu trong thực tập lâm sàng” được in
trong tập chí Nurse Educatorr (2001) đã nêu ra và phân tích tình trạng SV chưa
đạt yêu cầu trong thực tập lâm sàng để từ đó tác giả đưa ra các biện pháp khắc
phục nhằm nâng cao chất lượng đào tạo tay nghề cho nhân viên y tế. (dẫn
theo34)
- Tác giả Katie Tonarely có bài viết: “Tầm quan trọng của thực tập lâm
sàng trong đào tạo điều dưỡng” (2010) đã nêu rõ quá trình đào tạo để trở thành
người điều dưỡng chuyên nghiệp, SV điều dưỡng phải tham gia thực tập lâm
sàng dưới sự hướng dẫn của GV. Mục đích là chuẩn bị cho SV làm công việc
chăm sóc một cách độc lập và thích đáng. Tác giả nêu rõ lợi ích của việc thực
tập lâm sàng là giúp cho SV điều dưỡng có thái độ đúng đắn trong việc chăm
sóc người bệnh. GV có trách nhiệm hướng dẫn SV cách xử lý tình huống lâm
sàng, qua đó đánh giá được kiến thức của SV, đánh giá khả năng ghi nhận, báo
cáo những diễn biến của người bệnh, lập kế hoạch chăm sóc và thực hiện kế
hoạch chăm sóc, thái độ đối với người bệnh. Khi SV đạt được những yêu cầu
nêu trên là SV đó đã đạt về kỹ năng nghề nghiệp. (dẫn theo34)
- “Cẩm nang về phát triển chương trình đào tạo theo năng lực thực hiện”
(1982) (Handbook for Developing Competency - Based Training Programs) của
nhóm nghiên cứu William E. Blank đã đưa ra được tiêu chuẩn đầu ra của quá
trình đào tạo, làm tiền đề cho việc lập các kế hoạch, thực hiện quá trình đáo tạo
và vấn đề đánh giá kết quả học tập của HS, SV. 35
1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam
8


Tại Việt Nam, có nhiều công trình nghiên cứu khoa học dưới nhiều hình
thức khác nhau, nhưng đều nhằm nâng cao chất lượng thực tập và nâng cao chất
lượng đào tạo. Trong những năm gần đây có các Hội nghị chuyên đề, hội thảo
về vấn đêg này, như:

- Nguyễn Xuân Khang (2006), “Một số biện pháp quản lý thực tập lâm
sàng”, của nhà xuất bản Hà Nội. 24
- “Thực trạng quản lý thực tập ở khoa Điều dưỡng - Kỹ thuật Y học, Đại
học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh”, Luận văn quản lý giáo dục học của tác
giả Nguyễn Doãn Cường. Tác giả nêu ra thực trạng công tác quản lý của nhà
trường trong thời gian tác giả nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nâng cao
chất lượng quản lý thực tập của nhà trường và quản lý thực tập lâm sàng cho
SV y khoa. 21
- “Thực trạng quản lý thực tập tại trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc
Thạch”, Luận văn quản lý giáo dục học của tác giả Nguyễn Thị Kim Thoa. Tác
giả nêu lên những vấn đề đang được đặt ra hiện nay đối với hoạt động thực tập
ngành y của SV y khoa và đề xuất một số giải pháp khắc phục nhằm nâng cao
chất lượng đào tạo nghề cho SV y khoa. 27
“Quản lý hoạt động thực tập nghề của học sinh sinh viên ở trường Cao
đẳng Y tế Điện Biên” Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục của tác giả Nguyễn
Thị Hồng. Tác giả đã nêu ra thực trạng công tác quản lý hoạt động thực tập
nghề của học sinh sinh viên ở trường Cao đẳng Y tế Điện Biên trong thời gian
tác giả nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động
thực tập nghề của nhà trường và quản lý thực tập lâm sàng. 26
“Quản lý hoạt động dạy học thực hành ở trường Cao đẳng Y tế Quảng
Ninh”. Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục của tác giả Vũ Thị Thùy Dương. Tác
giả đã nêu rõ thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường Cao đẳng Y tế
Quảng Ninh, tác giả cũng đã đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất
lượng quản lý hoạt động dạy học thực hành đối với nhà trường. 34
1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài
9


1.2.1. Quản lý
Quản lý là một loại hình lao động quan trọng của con người. Hoạt động

quản lý có tác động tới các lĩnh vực trong đời sống phản ánh sự nhận thức của
con người với tự nhiên, môi trường, xã hội. Quản lý đúng là có nhận thức đúng
về qui luật, vận động theo qui luật tự nhiên phù hợp với điều kiện môi trường.
Khái niệm Quản lý được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khoa học.
Do vậy, có nhiều cách định nghĩa về khái niệm quản lý:
- Theo Mary Parker Follet (Mỹ): "Quản lý là nghệ thuật khiến công việc
được thực hiện thông qua người khác" [8].
- Theo F.W.Taylor: “Quản lý là biết chính xác điều người khác làm và
sau
đó thấy rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất” [8].
- Theo Harolk.Koontz: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo
phối hợp những nỗ lực hoạt động cá nhân nhằm đạt được các mục đích của
nhóm (tổ chức)” [17].
- Theo các nhà Tâm lý học: Quản lý là sự tác động có định hướng, có mục
đích, có kế hoạch và có hệ thống thông tin của chủ thể đến khách thể của nó.
- “Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thê quản lý lên đối tượng
quản lý nhằm chi huy, điều hành, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi
của cá nhân hướng đến mục đích hoạt động chung và phù hợp với qui luật
khách quan” (dẫn theo [27]).
- “Quản lý là những tác động của chủ thê quản lý trong việc huy động,
phát huy, kết hợp, sư dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực, vật
lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm
đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất” (dẫn theo [27]).
- “Quản lý là tác động có mục đích đến tập thê những con người đê tổ
chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình lao động”(dẫn theo [27]).
- Theo Các - Mác thì quản lý có một tầm quan trọng đặc biệt vì mọi sự
phát triển của xã hội đều thông qua hoạt động của con người và thông qua quản
lý. Người viết: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào
10

tiến

11