Tải bản đầy đủ (.docx) (20 trang)

TINH HUONG XU LY KY LUAT CAN BO

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (90.51 KB, 20 trang )

/>PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU
1.1. Lý do lựa chọn đề tài
Đảm bảo cho công cuộc cải cách hành chính thành công thì điều quan
trọng nhất là con người. Con người ở đây là công chức trong bộ máy hành
chính Nhà nước. Trong đó đạo đức công chức là một yếu tố vô cùng quan trọng và
bức thiết nhất trong giai đoạn hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Cán bộ,
công chức là công bộc của dân...”, có bổn phận phục vụ nhân dân. Vì thế, đạo đức
công chức thể hiện tính dân chủ trong công vụ mà công chức thực hiện đối với
dân. Sự không thiên vị, vô tư và trong sáng chắc chắn sẽ làm cho người dân tin hơn
vào Chính phủ, vào Nhà nước và ngược lại. Đạo đức công chức thể hiện trong
những hoạt động cụ thể, hành vi cụ thể qua công việc của công chức.
Trong quá trình thực thi công vụ, yêu cầu của cải cách nền hành chính nhà
nước hiện nay là phải đạt mục tiêu xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong
sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hoá, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả
theo nguyên tắc của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của
Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu
cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Với ý nghĩa đó, đạo đức công
chức cần được xây dựng thành chuẩn mực của công chức trong giao tiếp hành
chính cũng như ứng xử có văn hoá trong thực thi công vụ. Bởi vì hoạt động của
công chức là phục vụ cho nhà nước, cho nhân dân. Do đó, phải làm tăng niềm tin
của nhân dân với các cơ quan công quyền nhà nước các cấp thông qua đội ngũ
cán bộ, công chức, khích lệ lương tâm, tránh nhiệmvà tinh thần phục vụ cho đội
ngũ công chức các cấp trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
Luật cán bộ, công chức năm 2008 quy định: Trong khi thi hành công vụ,
cán bộ, công chức có nhiệm vụ thực hiện đúng, đầy đủ và chịu trách nhiệm về kết
quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao; có ý thức kỷ luật; nghiêm chỉnh
chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị; báo cáo người có thẩm
quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo
vệ bí mật nhà nước; chủ động và phối hợp chặt chẽ trong thi hành công vụ; giữ gìn
đoàn kết trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; bảo vệ, quản lí và sử dụng hiệu quả, tiết
kiệm tài sản nhà nước được giao;chấp hành quyết định của cấp trên. Đối với cán


bộ, công chức là người đứng đầu thì còn phải thực hiện các nghĩa vụ như: chỉ đạo
tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động
của cơ quan, tổ chức, đơn vị; kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ
của cán bộ, công chức; tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống tham
nhũng, quan liêu, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và chịu trách nhiệm về để


xảy ra quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong cơ quan, tổ chức, đơn vị; tổ chức thực
hiện các quy định pháp luật về dân chủ cơ sở, văn hoá công sở trong cơ quan, tổ
chức, đơn vị; xử lý kịp thời, nghiêm minh cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý
có hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật, có thái độ quan liêu, hách dịch, cửa quyền,
gây phiền hà cho công dân...
Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội được thành lập từ năm 2008, là đơn
vị trực thuộc Sở NN&PTNT Hà Nội, là cơ quan tham mưu giúp Giám đốc sở
NN&PTNT Hà Nội và UBND thành phố Hà Nội thực hiện chức năng quản lý nhà
nước về lĩnh vực Kinh tế hợp tác, ngành nghề nông thôn, chương trình
Nông thôn mới, quy hoạch điều chỉnh dân cư trên địa bàn thành phố Hà Nội..
Khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức là một nội dung thuộc
công tác tổ chức quản lý của phòng Hành chính Tài vụ. Bản thân là một cán bộ của
phòng Hành chính tài vụ tôi nhận thấy công tác quản lý cán bộ, công chức, viên
chức cần phải thường xuyên quản lý cả về tiêu chuẩn, cả về tư tưởng đạo đức, tác
phong làm việc, lấy giáo dục thuyết phục là chính để ngăn chặn khuyết điểm và
tiêu cực. Song khi phát hiện cán bộ, công chức có khuyết điểm thì phải có biện
pháp đấu tranh kiên quyết, không bao che; xem xét sự vật, hiện tượng một cách
toàn diện, triệt để, kể cả mặt khách quan và chủ quan để xử lý một cách chính xác,
đảm bảo giữ nghiêm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Trong tiểu luận này, tôi xin đưa ra Đề tài xử lý tình huống “Giải quyết tình
huống xử lý kỷ luật cán bộ công chức tại Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội,
thành phố Hà Nội”.
Do còn thiếu kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước và khả năng

trình bày nên nội dung của bài viết không tránh khỏi những hạn chế, kính mong
thầy cô giảng viên trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong giúp đỡ.
1.2. Các mục tiêu nghiên cứu đề tài
Luận văn nghiên cứu nhằm đạt được ba mục tiêu cơ bản sau:
Thứ nhất, xác định được mục tiêu xử lý tình huống
Thứ hai, phân tích, giải quyết các vấn đề do tình huống đặt ra
Thứ ba, dựa trên cơ sở phân tích tình huống, đưa ra các phương án, giải
pháp nhằm khắc phục những hạn chế của tình huống nêu trên.
1.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp so sánh đối chiếu: Các thông tin khi đã thu thập sẽ được
tiến hành đối chiếu với mục tiêu, phương hướng đã đề ra để đánh giá thực
trạng
của tình huống so với thực tế.
- Phương pháp tổng hợp phân tích: Các thông tin sau khi thu thập sẽ được
tổng hợp lại sau đó tiến hành phân tích để kết luận và giải pháp phù hợp với
tình


huống nghiên cứu để phát huy những mặt mạnh, khắc phục những mặt hạn
chế.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Đồng chí M tại Chi cục Phát triển nông thôn Hà
Nội
- Thời gian nghiên cứu: Năm 2015
1.5. Bố cục của tiểu luận:
Tiểu luận gồm có 3 phần"
- Phần 1: Lời mở đầu
- Phần 2: Nội dung của tình huống
- Phần 3: Kết luận và kiến nghị
PHẦN II. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG

2.1. Hoàn cảnh ra đời của tình huống
Tốt nghiệp trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội năm 1998, sau khi
làm việc 5 năm tại một công ty Cổ phần xây dựng, anh M đã thi đỗ công
chức
thông qua tuyển dụng về làm việc tại phòng Hành chính Tài vụ thuộc Chi
cục B
có Lãnh đạo cơ quan là chú ruột. Với lợi thế đó cùng với kinh nghiệm làm
về
xây dựng và sự khéo léo của bản thân, anh M đã tranh thủ được sự ủng hộ
của
cơ quan và được giao nhiệm vụ phụ trách thanh toán các dự án đầu tư xây
dựng
về phát triển nông thôn.
Mô tả tình huống:
Là một cán bộ trẻ với rất nhiều lợi thế như vậy cộng với sự ủng hộ của
lãnh đạo cơ quan nên anh M luôn được phân công phụ trách thanh toán về
các
dự án đầu tư lớn, có số vốn đầu tư hàng tỷ đồng. Thời gian đầu anh M tỏ ra
rất
chăm chỉ làm việc, có ý thức tổ chức kỷ luật, hoàn thành mọi nhiệm vụ
được
giao, bước đầu đã gây được mối thiện cảm với cán bộ, công chức trong cơ
quan.
Nhưng sau hơn 3 năm công tác, sự khéo léo của mình và tư tưởng tư túi bắt
đầu


phát sinh khi được chịu trách nhiệm những dự án lớn, anh M bắt đầu nảy
sinh ra
việc gây khó dễ đối với các doanh nghiệp. Anh M đã bắt đầu biết lợi dụng

và tận
dụng hết quyền hạn của người làm thanh toán dự án của mình, gây phiền hà
sách
nhiễu đối với doanh nghiệp để nhận tiền bồi dưỡng “bôi trơn”. Sự việc
tiếp
diễn cho đến ngày lãnh đạo cấp trên nhận được phản ánh của doanh nghiệp
tố
cáo anh M gây phiền hà, sách nhiễu đến thủ tục thanh toán. Do không chi
tiền
“bôi trơn” theo yêu cầu của anh M nên hậu quả là mất thời gian, chậm việc
thi
công công trình.
Qua xem xét, lãnh đạo cơ quan B thấy sự việc có chiều hướng diễn biến
phức tạp. Lãnh đạo cơ quan B đã mời đại diện doanh nghiệp H và anh M
lên
làm việc để tìm hiểu nguyên nhân và làm rõ vấn đề. Sau hơn 2 giờ làm
việc,
không hiểu nội dung cuộc gặp thế nào nhưng sau đó doanh nghiệp H đã
dừng


Trang 4
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
5
việc tố cáo anh M gây phiền hà, sách nhiễu. Sự việc không được làm sáng
tỏ, chỉ
thấy trong buổi giao ban chuyên môn hôm sau, lãnh đạo cơ quan B chỉ phê
bình,

nhắc nhở cán bộ công chức khi thực hiện nhiệm vụ cần phải không ngừng
nâng
cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn, thực hiện tốt chế độ công vụ, tránh xảy
ra
trường hợp như đồng chí M vừa qua, do sơ xuất đã gây khó khăn cho
doanh
nghiệp H.
Như vậy, việc anh M có biểu hiện sách nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho
các tổ chức, công dân đến làm việc nhằm mục đích trục lợi trong một thời
gian


dài là hành vi vi phạm pháp luật lao động, vi phạm Luật Cán bộ công chức

nội quy, quy chế của ngành. Vậy mà cơ quan B lại không xử lý gì, dù là
hình
thức nhẹ nhất, việc này đã gây nên làn sóng bất bình trong dư luận về công
tác
tổ chức cán bộ trong cơ quan.
2.2. Mục tiêu xử lý tình huống:
Trong tình huống này có nhiều vấn đề cần quan tâm: Xử lý kỷ luật đối với
anh M, xử lý trách nhiệm đối với thủ trưởng cơ quan B. Song trong khuôn
khổ



bài tiểu luận này, tôi chỉ đề cập đến vấn đề kỷ luật anh M của cơ quan B.
Một quyết định quản lý hành chính xác đáng cần phải được đưa ra để kịp
thời chấn chỉnh những sai phạm và ngăn ngừa những tiền lệ xấu trong
tương lai.

Quyết định lỷ luật phải đảm bảo hài hoà lợi ích nhà nước, lợi ích tập thể mà
đại
diện ở đây là cơ quan B và cá nhân anh M. Việc xử lý kỷ luật nghiêm minh
nhằm mục đích giáo dục công chức đồng thời góp phần phòng ngừa những
hành
vi vi phạm pháp luật của công chức. Giải pháp cho trường hợp anh M phải
đảm
bảo đúng nguyên tắc, đúng quy định của pháp luật nhưng cũng phải mềm
dẻo,
linh hoạt. Mặt khác nó phải đáp ứng được nhu cầu về mặt công tác, vừa
phải
hợp tình, hợp lý giúp anh M nhận ra những thiếu sót, sai phạm của mình để
sửa
chữa. Đồng thời thông qua hình thức kỷ luật đối với anh M nhắc nhở mọi
công
chức, viên chức trong cơ quan phải tôn trọng và nâng cao đạo đức công vụ
trong
Trang 5
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
6
quá trình thực hiện trách nhiệm vụ được giao, không để lặp lại tình trạng
nêu
trên.
Cơ sở lý luận:


Khen thưởng, kỷ luật đối với công chức là một việc rất cần thiết, tạo điều
kiện cho công chức làm việc tốt hơn, nếu thiếu các hình thức khen thưởng,

kỷ
luật thì việc đánh giá cán bộ công chức hàng năm không có tác dụng. Trong
thực
tế, công chức cho gắn với quyền lực công và phải giải quyết các quyền, lợi
ích,
nghĩa vụ của công dân và tổ chức hay vì mục đích vụ lợi cá nhân, nên có
nhiều
khả năng dẫn đến sai phạm kỷ luật.
Kỷ luật công chức mang ý nghĩa của kỷ luật hành chính, nó gắn liền với
các
hình thức: hình thức mang tính danh dự, kỷ luật gắn liền với chức nghiệp,
xử lý
kỷ luật công chức nhằm mục đích cho hoạt động công vụ tốt hơn.
Những căn cứ để áp dụng vào xử lý kỷ luật công chức:
Căn cứ Luật Cán bộ, công chức ngày 13 tháng 11 năm 2008;
Điều 79 quy định về các hình thức kỷ luật đối với công chức:
1. Công chức vi phạm quy định của Luật này và các quy định khác của
pháp



luật có liên quan thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong
những hình thức kỷ luật sau đây:
a) Khiển trách;
b) Cảnh cáo;
c) Hạ bậc lương;
d) Giáng chức;
đ) Cách chức;
e) Buộc thôi việc.
Trang 6

Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
7
2. Việc giáng chức, cách chức chỉ áp dụng đối với công chức giữ chức vụ
lãnh đạo, quản lý.
3. Công chức bị Toàn án kết án tù mà không được hưởng án treo thì đương
nhiên bị buộc thôi việc kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật;
công
chức lãnh đạo, quản lý phạm tội bị Toà án kết án và bản án, quyết định đã

hiệu lực pháp luật thì đương nhiên thôi giữ chức vụ do bổ nhiệm.


4. Chính phủ quy định việc áp dụng các hình thức kỷ luật,trình tự, thủ tục

thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với công chức.
Điều 80. Thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật:
1. Thời hiệu xử lý kỷ luật là thời hạn do Luật nàyquy định mà khi hết thời
hạn đó thì cán bộ, công chức có hành vi vi phạm không bị xem xét xử lý
kỷ luật.
Thời hiệu xử lý kỷ luật là 24 tháng, kể từ thời điểm có hành vi vi phạm
pháp
luật.
2. Thời hạn xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức là khoảng thời gian từ
khi phát hiện hành vi vi phạm kỷ luật của cán bộ, công chức đến khi có
quyết định xử lý kỷ luật của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Thời hạn xử lý kỷ luật không quá 02 tháng; trường hợp vụ việc có những
tình
tiết phức tạp cần có thời gian thanh tra, kiểm tra để xác minh làm rõ thêm

thì



thời hạn xử lý kỷ luật có thể kéo dài nhưng tối đa không quá 04 tháng.
3. Trường hợp cá nhân đã bị khởi tố, truy tố hoặc đã có quyết định đưa ra
xét xử theo thủ tục tố tụng hình sự, nhưng sau đó có quyết định đình chỉ
điều tra hoặc đình chỉ vụ án mà hành vi vi phạm có dấu hiệu vi phạm kỷ
luật thì bị xử lý kỷ luật; trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày ra quyết định
đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án, người ra quyết định phải gửi quyết định
và hồ sơ vụ việc cho cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền xử lý kỷ
luật.
Trang 7
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
8
Điều 81. Tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ, công chức:
1. Cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý cán bộ, công chức có thể ra quyết định
tạm đình chỉ công tác trong thời gian xem xét, xử lý kỷ luật cán bộ, công
chức, nếu để cán bộ, công chức đó tiếp tục làm việc có thể gây khó khăn
cho việc xem xét, xử lý. Thời hạn tạm đình chỉ công tác không quá 15
ngày, trường hợp cần thiết có thể kéo dài thêm nhưng tối đa không quá 15
ngày; nếu cán bộ, công chức bị tạm giữ, tạm giam để phục vụ công tác
điều tra, truy tố, xét xử thì thời gian tạm giữ, tạm giam được tính là thời
gian nghỉ việc có lý do; hết thời hạn tạm đình chỉ công tác nếu cán bộ,
công chức không bị xử lý kỷ luật thì được tiếp tục bố trí làm việc ở vị trí
cũ.



2. Trong thời gian bị tạm đình chỉ công tác hoặc bị tạm giữ, tạm giam để
phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử, cán bộ, công chức được hưởng
lương theo quy định của Chính phủ.
Điều 82. Các quy định khác liên quan đến cán bộ, công chức bị kỷ luật
1. Cán bộ, công chức bị khiển trách hoặc cảnh cáo thì thời gian nâng lương
bị kéo dài 06 tháng, kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực; nếu bị
giáng chức, cách chức thì thời gian nâng lương bị kéo dài 12 tháng, kể từ
ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực.
2. Cán bộ, công chức bị kỷ luật từ khiển trách đến cách chức thì không
thực



hiện việc nâng ngạch, quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm trong thời hạn 12
tháng, kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực; hết thời bhạn này, nếu
cán bộ, công chức không vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật thì tiếp tục
thực hiện nâng ngạch, quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm theo quy định của
pháp luật.
3. Cán bộ, công chức đang trong thời gian bị xem xét kỷ luật, đang bị điều
tra, truy tố, xét xử thì không được ứng cử, đề cử, bổ nhiệm, điều động,
luân chuyển, biệt phái, đào tạo, bồi dưỡng, thi nâng ngạch, giải quyết nghỉ
hưu hoặc thôi việc.
Trang 8
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
9
4. Cán bộ, công chức bị kỷ luật cách chức do tham nhũng thì không được
bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo, quản lý.
Các hành vi bị xử lý kỷ luật.

1. Vi phạm việc thực hiện nghĩ vụ, đạo đức và văn hoá giao tiếp của công
chức trong thi hành công vụ; những việc công chứ không được làm
quy định tại Luật Cán bộ, công chức.
2. Vi phạm pháp luật bị Toà án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật.
3. Vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thực
hành tiết kiệm, chống lãng phí; bình đẳng giới; phòng, chống tệ nạn
mại dâm và các quy định của pháp luật liên quan đến công chức nhưng
chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Về nguyên tắc xử lý kỷ luật
1. Khách quan, công bằng; nghiêm minh, đúng pháp luật.
2. Mỗi hành vi vi phạm pháp luật chỉ bị xử lý một hình thức kỷ luật. Nếu
công chức có nhiều hành vi vi phạm pháp luật thì bị xử lý kỷ luật về
từng hành vi vi phạm và chịu hình thức kỷ luật nặng hơn một mức so
với hình thức kỷ luật áp dụng đối với hành vi vi phạm nặng nhất, trừ




trường hợp có hành vi vi phạm phải xử lý bằng hình thức buộc thôi
việc.
3. Trường hợp công chức tiếp tục có hành vi vi phạm pháp luật trong thời
gian đang thi hành quyết định kỷ luật thì bị áp dụng hình thức kỷ luật
như sau:
a) Nếu có hành vi vi phạm pháp luật bị xử lý kỷ luật ở hình thức nhẹ
hơn hoặc bằng so với hình thức kỷ luật đang thi hành thì áp dụng
hình thức kỷ luật nặng hơn một mức so với hình thức kỷ luật đang
thi hành;
b) Nếucó hành vi vi phạm pháp luật bị xử lý kỷ luật ở hình thức nặng
hơn so với hình thức kỷ luật đang thi hành thì áp dụng hình thức kỷ
Trang 9

Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
10
luật nặng hơn một mức so với hình thức kỷ luật áp dụng đối với
hành vi vi phạm pháp luật mới.
Quyết định kỷ luật đang thi hành chấm dứt hiệu lực kể từ thời điểm
quyết định kỷ luật đối với hành vi vi phạm pháp luật mới có hiệu lực.
4. Thái độ tiếp thu, sửa chữa và chủ động khắc phục hậu quả của công
chức có hành vi vi phạm pháp luật là yếu tố xem xét tăng nặng hoặc
giảm nhẹ khi áp dụng hình thức kỷ luật.
5. Thời gian chưa xem xét xử lý kỷ luật đốivới công chức trong
các
trường hợp quy định tại Điều 4 Nghị định mà không tính vào thời hạn
xử lý kỷ luật.
6. Không áp dụng hình thức xử phạt hành chính thay cho hình thức kỷ
luật.
7. Cấm mọi hành vi xâm phạm thân thể, danh dự, nhân phẩm của công
chức trong quá trình xử lý kỷ luật.
Thẩm quyền xử lý kỷ luật
1. Đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu cơ
quan quản lý hoặc người đứng đầu cơ quan được phân cấp quản lý
công chức tiến hành xử lý kỷ luật và quyết định hình thức kỷ luật.
2. Đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, người đứng
đầu cơ quan quản lý hoặc người đứng đầu cơ quan được phân cấp quản
lý công chức tiến hành xử lý kỷ luật và quyết định hình thức kỷ luật.
3. Đối với công chức biệt phái, người đứng đầu cơ quan nơi công chức
được cử đến biệt phái tiến hành xử lý kỷ luật, quyết định hình thức kỷ
luật và gửi hồ sơ, quyết định kỷ luật về cơ quan quản lý công chức biệt







phái.
4. Đối với công chức đã chuyển công tác mới phát hiện có hành vi vi
phạm pháp luật mà còn trong thời hiệu quy định, thì người đứng đầu
cơ quan quản lý công chức trước đây tiến hành xử lý kỷ luật, quyết
Trang 10
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
11
định hình thức kỷ luật và gửi hồ sơ, quyết định kỷ luật về cơ quan
đang quản lý công chức. Nếu cơ quan, tổ chức, đơn vị trước đây đã
giải thể, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách thì những người có trách nhiệm
liên quan phải bàn giao hồ sơ để cơ quan đang quản lý công chức thực
hiện việc xử lý kỷ luật.
Tổ chức họp kiểm điểm công chức có hành vi vi phạm pháp luật
1. Người đứng đầu cơ quan sử dụng công chức chịu trách nhiệm tổ chức
cuộc họp để công chức có hành vi vi phạm pháp luật tự kiểm điểm và
nhận hình thức kỷ luật. Việc tổ chức cuộc họp kiểm điểm được tiến
hành đối với các trường hợp có thành lập Hội đồng kỷ luật và không
thành lập Hội đồng kỷ luật quy định tại Điều 17 Nghị định này.
Quyết định kỷ luật
1. Trình tự ra quyết định kỷ luật:
a) Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc cuộc họp, Hội
đồng kỷ luật phải có kiến nghị việc xử lý kỷ luật bằng văn bản (kèm
theo biên bản họp Hội đồng kỷ luật) gửi người có thẩm quyền xử lý kỷ

luật quy định tại Điều 15 Nghị định này;
b) Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản kiến
nghị của Hội đồng kỷ luật trong trường hợp thành lập Hội đồng kỷ luật
hoặc biên bản cuộc họp kiểm điểm của cơ quan, tổ chức quy định tại
Khoản 1 và Khoản 2 Điều 16 Nghị định này trong trường hợp không
thành lập Hội đồng kỷ luật thì người có thẩm quyền xử lý kỷ luật ra
quyết định kỷ luật hoặc kết luận công chức không vi phạm pháp luật;
c) Trường hợp có tình tiết phức tạp thì người có thẩm quyền xử lý kỷ luật
quyết định kéo dài thời hạn xử lý kỷ luật theo quy định tại Khoản 2
Điều 7 Nghị định này và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.
2. Quyết định kỷ luật phải ghi rõ thời điểm có hiệu lực thi hành.
Trang 11
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
12
3. Sau 12 tháng kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực, nếu công chức


không tiếp tục có hành vi vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật thì quyết
định kỷ luật chấm dứt hiệu lực mà không cần phải có văn bản về việc
chấm dứt hiệu lực.
4. Các tài liệu liên quan đến việc xử lý kỷ luật và quyết định kỷ luật phải
được lưu giữ trong hồ sơ công chức. Hình thức kỷ luật phải ghi vào lý
lịch của công chức.
- Hội đồng kỷ luật họp phải có biên bản và được Hội đồng thông qua
trước khi Chủ tịch Hội đồng ký.
2.3. Phân tích diễn biến tình huống:
- Dựa trên cơ sở lý luận chúng ta có thể thấy anh M đã lơ là với công việc,
không hoàn thành nhiệm vụ được giao, ảnh hưởng đến công việc của đơn

vị.
Hơn thế nữa anh M còn lợi dụng danh nghĩa cơ quan để nhận tiền bồi
dưỡng của
tổ chức, có thái độ thiếu thành khẩn khi bị phát giác. Như vậy, xét
về mặt
nguyên tắc thì anh M đã vì phạm điều khoản quy định trong Luật Cán bộ
công
chức, vi phạm nội quy, quy chế cơ quan.
- Việc cơ quan B không tiến hành kỷ luật anh M mà chỉ nhắc nhở chung
chung trong giao ban chuyên môn đã để lọt người, lọt tội, làm cho pháp
luật
không được thực hiện nghiêm minh.
Trong việc vi phạm của anh M thì lãnh đạo cơ quan B cũng phải chịu một
phần trách nhiệm vì chính lãnh đạo cơ quan B đã tạo ra những cơ hội và
điều
kiện để anh M vi phạm kỷ luật, núp bóng làm càn, cậy thế làm tiền trên sự
vất vả
của tổ chức, công dân và làm mất danh dự, uy tín của ngành. Trách nhiệm
của
người lãnh đạo như vậy thì liệu hiệu quả của bộ máy quản lý hành chính
nhà
nước tại cơ quan đó có còn hiệu lực?
Trường hợp vi phạm kỷ luật của anh M nếu không giải quyết thoả đáng sẽ
gây ảnh hưởng đến công tác của cơ quan B và chính bản thân anh M, có thể
tạo
tiền lệ nguy hiểm trong công tác quản lý cán bộ, nảy sinh những tư tưởng
không
Trang 12





Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
13
lành mạnh trong bộ máy quản lý nhà nước, làm mất ổn định trong đoàn kết
nội
bộ cơ quan.
2.3.1. Nguyên nhân tình huống:
Chúng ta hãy cùng xem xét căn nguyên của vấn đề. Trên thực tế, trước
đây anh M được đánh giá là một cán bộ rất chăm chỉ, có ý thức tổ chức kỷ
luật,
sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ được giao, sống hoà mình với tập thể. Tuy
nhiên
sau một thời gian công tác, với sự tác động của cơ chế thị trường, lại nhận
thấy
mình là người có quyền thế, nhất là sau khi đảm nhận công tác mới và
thường
xuyên tiếp xúc với các Doanh nghiệp đến làm thủ tục. Anh M bắt đầu lơ là
công
việc, không chịu khó học hỏi để nâng cao trình độ, không chấp hành nội
quy,
quy chế của ngành, bị sức quyến rũ của đồng tiền nên bất chấp sự góp ý
của
đồng nghiệp, M đã nhận và vòi tiền bồi dưỡng của các tổ chức khi đến liên
hệ
công tác, vi phạm nghiêm trọng đến đạo đức nghề nghiệp của người cán bộ
công
chức.

Có thể nhìn nhận thấy những nguyên nhân sau:
Nguyên nhân chủ quan ở đây là do chính bản thân anh M thiếu ý thức tổ
chức kỷ luật, không nhận thức rõ được nhiệm vụ của người công chức.
Việc
được tuyển vào cơ quan khi có kinh nghiệm làm bên ngoài ở các công ty
xây
dựng và tài quan hệ khéo léo của bản thân nên anh M tự cho mình cái
quyền
muốn làm gì thì làm. Nếu anh M có ý thức kỷ luật tốt hơn, biết nhìn nhận
vấn đề
một cách nghiêm túc và cầu thị thì chắc chắn sẽ không xảy ra việc bàn cãi
này.
Nhưng về khách quan mà nói đồng lương của cán bộ côg chức nước ta


hiện nay còn thấp đặc biệt là với cơ quan có những đặc thù riêng, thường
xuyên
phải làm việc ngoài giờ và cả ngày nghỉ trong khi đồng lương không đủ
trang
trải cho cuộc sống gia đình ở chốn thành thị đắt đỏ này. Anh M lại là một
cán bộ
trẻ, đồng lương lại thấp trong khi nhu cầu tiêu dùng thì cao. Mặt khác do
công
tác quản lý cán bộ ở cơ quan chưa tốt, những nội quy, quy định đề ra không
giám sát và thực hiện không nghiêm túc. Bên cạnh đó một bộ phận lãnh
đạo


Trang 13
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh

Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
14
trong cơ quan có phần nể sợ vì chú ruột anh M là người có chức sắc, nên
không
thể hiện thái độ dứt khoát, rõ ràng do đó anh M được dịp lấn lướt dẫn đến
vi
phạm pháp luật.
2.3.2. Hậu quả của tình huống:
Việc anh M vi phạm kỷ luật là rõ ràng nhưng cơ quan B đã không có bất
cứ hình thức kỷ luật nào đã ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả công việc và
ảnh
hưởng chung đến kết quả công tác của cơ quan. Đồng thời, gây nên làn
sóng dư
luận, tạo tâm lý không tốt cho cán bộ công chức trong cơ quan đó là: biểu
hiện
xuôi chiều, là sự nể nang không dám đấu tranh bảo vệ lẽ phải, là tiếp tay
cho
một số cán bộ, công chức có quyền lộng quyền, đạo đức công chức bị giám
sút,
dẫn đến bè phái mất đoàn kết nội bộ.
2.4. Các phương án giải quyết tình huống:
Cơ quan B phải tiến hành xử lý kỷ luật anh M theo quy trình thủ tục và
hình thức kỷ luật thích hợp được quy định trong Luật Cán bộ công chức
năm
2008 và Nghị định số 34/2011/NĐ – CP ngày 17/5/2011 của Chính phủ
quy
định về xử lý kỷ luật đối với công chức.



Từ việc phân tích đánh giá tình huống nêu trên, theo tôi có thể giải quyết
tình huống đó theo phương án sau:
Phương án 1: Cơ quan B ra quyết định cảnh cáo đối với anh M
Ưu điểm của phương án: Thực hiện đúng theo các điều khoản quy định
tại Luật cán bộ công chức năm 2008 và Nghị định số 34/2011/NĐ – CP
ngày



17/5/2011 của Chính phủ quy định về xử lý kỷ luật đối với công chức.
Có tác dụng làm gương răn đe cho các công chức khác trong việc thực
hiện các nghĩa vụ công chức đã quy định, góp phần giữ vững lý cương
trong bộ
máy hành chính nhà nước. Sự nghiêm khắc của hình thức kỷ luật này sẽ
làm cho
anh M thấy rõ sai phạm, đáp ứng sự trông đợi của các công chức trong cơ
quan.
Nhược điểm của phương án: Có phần cứng rắn, việc xử lý đó mới được
xem ở mức độ pháp lý hành chính mà không xem xét tới tính hợp lý, khả
năng
của quyết định (tính hợp lý thể hiện vi phạm lần đầu, ở thực trạng đạo đức
công
chức đang đứng trước những thách thức lớn của nề kinh tế đang vẫn hành
theo
cơ chế thị trường, khi mà đông tiền xen vào giữa các mối quan hệ trong khi
đời
sống công chức còn đang gặp nhiều khó khăn, hiện tượng phí ngầm xuất
hiện là
một tồn tại nhức nhối và đang làm xói mòn lương tâm đạo đức của không ít
cán

bộ công chức, nên việc kỷ luật chỉ đặt ở khía cạnh pháp lý mà thiếu tính
thuyết
phục bản thân người vi phạm.
Phương án 2: Áp dụng hình thức khiển trách đối với anh M và chậm
tăng lương 6 tháng
Ưu điểm của phương án: Khá mềm dẻo và linh hoạt khi quyết định nó đã
xem xét một số tình tiết giảm nhẹ mà vẫn thực hiện đúng tinh thần Luật cán
bộ
công chức năm 2008 và Nghị định số 34/2011/NĐ – CP ngày 17/5/2011
của
Chính phủ quy định về xử lý kỷ luật đối với công chức.
Phương án 3: Thuyên chuyển công tác đồng chí M sang cơ quan mới.
Ưu điểm của phương án: Tránh được sự cậy thế cậy quyền của chú ruột


mình là Lãnh đạo cơ quan, đảm bảo đúng yêu cầu công bằng, minh bạch.
Ngoài



ra góp phần giữ vững kỷ luật cơ quan, làm gương cho cán bộ công chức
trong cơ
quan.
Nhược điểm của phương án: Phương án sẽ khó khả thi thực hiện và có
phần cứng rắn, vì muốn thuyên chuyển công tác phải có sự đồng ý của cơ
quan
quản lý, có đơn vị đồng ý tiếp nhận khiến cho thủ tục rất phức tạp. Trong
khi
anh M vi phạm lần đầu, cơ quan nên cho biện pháp giúp cho anh M nhận
thức

được việc làm sai trái của mình đảm bảo tính chính xác đúng người, đúng
tội,
thấu tình đạt lý.
Qua phân tích ba phương án trên, tôi thấy phương án 2 là phương án khả
thi nhất. Bởi theo phương án 1 thì đúng người đúng tội nhưng quyết định
hành
Trang 15
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
16
chính quá cứng nhắc không đạt hiệu quả mong muốn. Với phương án 2 thì
hình
thức kỷ luật đưa ra như vậy là xác đáng, quyết định hành chính một mặt
vẫn
đảm bảo tính chính xác đúng người, đúng tội, thấu tình đạt lý. Việc anh M
bị xử
lý ở mức khiển trách và phạt chậm tăng lương 6 tháng là một hình thức kỷ
luật
đảm bảo cho anh ta thấy rõ khuyết điểm của mình đã vi phạm, dung hoà lợi
ích
của cơ quan và của anh M, tạo điều kiện cho anh sửa chữa khuyết điểm,
phấn
đấu vì sự nghiệp của anh còn rất dài ở phía trước; lãnh đạo cơ quan cũng
thấy
được trách nhiệm của người quản lý, cán bộ công chức trong cơ quan hài
lòng
với quyết định đưa ra. Thông qua đây, cơ quan B cần rút ra bài học kinh
nghiệm



trong quản lý đối với hoạt động công vụ của công chức.
2.5. Tổ chức thực hiện phương án:
Theo tôi, cơ quan B cần tổ chức thực hiện như sau:
- Ra quyết định thành lập Hội đồng kỷ luật theo đúng thành phần quy
định.
- Yêu cầu anh M làm bản tự kiểm điểm, tổ chức cuộc họp tham gia góp ý
của cán bộ viên chức trong cơ quan. Điều quan trọng là làm cho anh hiểu
được
vấn đề và những vi phạm của mình, về những tình tiết mà cơ quan có thể
xem
xét giảm nhẹ, về hướng phấn đấu của anh M trong thời gian tới, về cán bộ
theo
dõi, giúp đỡ anh M trong thời gian thử thách và đề nghị hình thức kỷ luật
để Hội
đồng kỷ luật cơ quan xem xét.
- Họp Hội đồng kỷ luật để đưa ra hình thức xử lý hợp lý, hợp tình bằng
hình thức bỏ phiếu kín. Sau đó, Hội đồng kỷ luật trình ban lãnh đạo ra
quyết
định xử lý kỷ luật.
- Chuyển quyết định kỷ luật cho anh M, ghi lý lịch công chức thông báo
cho cơ quan được biết hình thức xử lý.
Trên cơ sở hình thức kỷ luật chuyên môn như vậy, các tổ chức
Đoàn
thanh niên, Công đoàn cần có biện pháp xử lý trong ngành lĩnh vực cụ thể
một



cách thoả đáng.

Trang 16
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
17
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kiến nghị
Việc đảm bảo hiệu lực của một văn bản quản lý hành chính nhà nước ta là
phải đạt cả tính hợp pháp và tính hợp lý. Vấn đề đặt ra đối với vụ việc vi
phạm
trên là phải giải quyết tình huống này không được trái với nguyên tắc pháp
luật
đã quy định, có như vậy mới có tác dụng ngăn ngừa những sai phạm khác,
có tác




dụng làm gương cho mọi công chức. Mặt khác, phải tạo điều kiện cho
người vi
phạm kỷ luật nhìn nhận một cách thấu đáo khuyết điểm của mình để có
hướng
phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện trở thành công chức tốt trong bộ máy quản

hành chính nhà nước, có như vậy bộ máy quản lý hành chính nhà nước mới
đảm
bảo và phát huy hiệu quả.
Từ những thực tế trên tại cơ quan B và những kiến thức đã được tiếp thu
qua khoá học bồi dưỡng quản lý hành chính nhà nước, tôi xin có một số
kiến

nghị sau:
1 – Những giải pháp nâng cao đạo đức:
- Đạo đức công chức đang đương đầu với những thách thức lớn:
- Nền kinh tế nước ta đang vận hành theo cơ chế thị trường, đồng tiền
xen vào mối quan hệ giữa cơ quan với các tổ chức, công dân, hiện
tượng phí ngầm xuất hiện và tồn tại nhức nhối làm xói mòn lương tâm,
đạo đức không ít cán bộ, công chức.
nhân
ngày
tăng
trong
khimối
khảquan
nănghệđáp
ứngviệc
củacủa
hệ các
thống
quan
+ Nhu
cầucàng
về giải
quyết
các
công
tổ cơ
chức

nhà nước ngày càng thấp, kinh phí nhà nước chưa đáp ứng đủ nên xuất
hiện một sức ép “xã hội” đối với các cơ quan nhà nước.

sách
của bảo
nhà nước
quytrong
định của
mục đúng
tiêu phấn
+ Đảm
công và
bằng
giải ngành,
quyết đang
cônglàviệc,
chế đấu
độ chính
của các cơ quan nhà nước, nhưng hàng loạt chính sách chưa đồng bộ,
Trang 17
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
18
sự phối kết hợp giữa các ngành liên quan để thực hiện các chính sách
về kinh tế chưa đáp ứng được yêu cầu.
- Những giải pháp để ngăn chặn và chấm dứt tệ gây phiền hà, sách
nhiễu tiêu cực trong đội ngũ cán bộ công chức:
người
thứcgiáo
đầydục,
đủ, đào
sâu sắc

của tệ
phiền
hà,bộ
sách
+ Tăngnhận
cường
tạo,tác
bồihại
dưỡng
vàgây
quản
lý cán
để mỗi
nhiễu, tiêu cực; tự đấu tranh và kiên quyết đấu tranh để bảo vệ
chính mình, bảo vệ ngành, quyết tâm ngăn chặn và chấp dứt tệ nạn
này.
việc
ở từng
khâu
nghiệp
vụ,thực
các hiện
phòng
tham
mưu,
giúpvụ,
việc
củalàm

+ Chấn

chỉnh
việc
tổ chức
quy
trình
nghiệp
lề lối
quan.
theo
cầu chuyên
sâu, chuyên
trách,
phân
công
cho vụ
+ Bốyêu
trí công
chức nghiệp
vụ ở các
khâu
trong
quycông
trìnhviệc
nghiệp
công chức khách quan, vì việc mà bố trí cán bộ, có kế hoạch đào




tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ.

việc
cho bị
cácđủkhâu
nghiệp
trìnhthiết
thủ cho
tục. công cức làm
+ Trang
phương
tiệnvụtốitrong
thiểuquy
và cần
của
cải nhanh
cách, phát
công
nghiệp
hoá, các
hiệnchương
đại hoá.trình kế hoạch
+ Đẩy
tiến triển,
độ triển
khai
thực hiện
chỉnh,
lý, ngăn
saitra,
phạm,
tiêutra

cựcđểcủa
công
chức.
+ Tăngxửcường
tự chặn
thanh
kiểm
chủ
động
phát hiện, chấn
ngành
để chống
tiêuhợp
cực tốt
tham
trong
nộitrong
bộ. và ngoài
+ Tổ chức
phối kết
vớinhũng
các cơlàm
quan
chứcsạch
năng
trong
công
cuộcsựđấu
tranh
phiền

hà, chính
sách nhiễu,
cực của
+ Tăng
cường
lãnh
đạochống
của cấp
uỷ của
quyềntiêu
địa phương
cán bộ, công chức.
đối
vớithời
người
có thưởng
sai phạm.
+ Kịp
khen
tập thể, cá nhân làm tốt, xử lý nghiêm minh
Trang 18
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
19
các
quygọiđịnh
củachức,
phápcá luật,
hợp nghiêm

thực hiện
việc
+ Kêu
các tổ
nhân hưởng
có liên ứng
quan phối
thực hiện
chỉnh
chống tệ gây phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực của cán bộ, công chức.
2. Những giải pháp cụ thể:
- Trên cơ sở luật, bộ luật, pháp lệnh, nghị định, thông tư và các văn bản
quy phạm pháp luật của các cơ quan có thẩm quyền đã được ban hành, cơ
quan
B cần phải xây dựng quy chế làm việc cụ thể cho đơn vị mình. Cụ thể hoá
nhiệm
vụ của từng bộ phận và từng công chức thuộc quyền, cũng như chế độ thi
đưa
khen thưởng trong cơ quan.
- Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò giám sát của các
tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên. Thực hiện công khai dân chủ trong
tuyển
chọn cán bộ bằng hình thức thi tuyển, nhận đúng người đúng việc theo chứ
danh
đã xây dựng, tránh khuynh hướng cục bộ cá nhân trong công tác cán bộ.
- Thường xuyên kiểm tra, theo dõi, uốn nắn kịp thời các sai sót
lệch
lạc,thiếu sót của công tác cán bộ. Kiện toàn công tác quản lý cán bộ cả ở
trong
cơ quan lẫn ở nơi cư trú.

- Xử lý kỷ luật công chức phải dựa trên các tiêu chuẩn quy định mà xem
xét không tuỳ tiện, không cảm tính. Kỷ luật công chức phải đúng trình tự,
thủ
tục, phải công khai, dân chủ, bình đẳng có sự tham gia của công chức.
- Bản thân mỗi công chức phải tự rèn luyện lối sống, trau dồi kiến thức


chuyên môn nghiệp vụ và nâng cao trình độ chuyên môn nhằm đáp ứng yêu
cầu
của người công chức ngang tầm nhiệm vụ mới, góp phần thực hiện thắng
lợi
công cuộc cải cách hành chính nhà nước là công việc thiết thực để thực
hiện
thành công sự nghiệp CNH – HĐH đất nước.
3.2. Kết luận
Cán bộ công chức là một bộ phận đặc biệt quan trọng của nền hành chính
nhà nước. Để xây dựng nền hành chính nhà nước vững mạnh thì phải xây
dựng


Trang 19
Học viên: Đỗ Hồng Hạnh
Lớp
Chuyên viên K3A - 2015
20
được đội ngũ cán bộ công chức trong sạch vững mạnh, có trình độ, năng
lực, có
tinh thần trách nhiệm cao và phẩm chất đạo đức tốt. Đây cũng là vấn đề
bức xúc
và là một yêu cầu đang được quan tâm của các ngành, các cấp và của cả

quá
trình cải cách hành chính nước ta.
Tuy nhiên, một thực tế đang đặt ra là vấn đề đạo đức công chức tuân thủ
các quy tắc ứng xử công vụ trong nền kinh tế thị trường, trong xu thế hộ
nhập
toàn cầu hoá, đang chịu tác động của nhiều yếu tố. Để hạn chế mặt trái của

chế thị trường tác động đến đạo đức công vụ. Nền tảng này cần được xây
dựng
trên những tiêu chí về giá trị công chức mang tính truyền thống như: trung
thực;
thẳng thắn; không vụ lợi; cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Mặt khác
cần
phải thiết lập hệ thống pháp luật cần thiết để đảm bảo cho các chuẩn mực
đạo
đức được thực hiện trong công vụ.
Hiện nay đã xuất hiện không ít những vấn đề bất cập thuộc phạm trù đạo
đức của người công chức, thậm chí học còn vi phạm pháp luật mà đã được
đăng


tải trên các phương tiện thông tin đại chúng. Việc vi phạm kỷ luật công
chức tại
cơ quan B chỉ là một tình huống thực tế cần xem xét.
Khi công chức có sai phạm thì phải xử lý kỷ luật, việc xử lý kỷ luật công
chức phải đúng theo quy định, nghiêm minh nhưng cũng phải đảm
bảo thận
trọng, công bằng, dân chủ, công khai, hợp tình, hợp lí. Bên cạnh việc xử lý
kỷ
luật công chức, chúng ta cần phải có những biện pháp giáo dục, đào tạo cán

bộ
về đạo đức chuyên môn nghiệp vụ. Không ngừng kiểm tra, giám sát, quản

chặt chẽ hoạt động của đội ngũ cán bộ công chức nhằm ngăn ngừa hành vi
vi
phạm pháp luật.
Được học tập nghiên cứu qua lớp bồi dưỡng kiến thức Quản lý nhà nước
chương trình Chuyên viên chính do Học viện Hành chính thuộc Học viện
Chính
trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh giảng dạy. Bản thân trang
bị thêm
những kiến thức mang tính lý luận trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà
nước,
đồng thời tiếp thu, học hỏi thêm được nhiều kinh nghiệm của các giảng
viên



Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×