Đánh giá việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang (Luận văn thạc sĩ)

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

CHU VĂN THÁI

ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN SỬ DỤNG
ĐẤT CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN YÊN DŨNG – TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

HÀ NỘI - 2018


BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI

CHU VĂN THÁI

ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN SỬ DỤNG
ĐẤT CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN YÊN DŨNG – TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số: 8 85 01 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐÀO ĐỨC MẪN

HÀ NỘI - 2018

CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
Cán bộ hướng dẫn chính: TS. Đào Đức Mẫn
Cán bộ chấm phản biện 1: TS. Nguyễn Văn Trị
Cán bộ chấm phản biện 2: TS. Vũ Thị Thanh Thủy
Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại:
HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
Ngày 15 tháng 9 năm 2018.


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan
Tôi xin cam đoan rằng những kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn
toàn trung thực, của tôi, không vi phạm bất cứ điều gì trong luật sở hữu trí tuệ và
pháp luật Việt Nam. Nếu sai, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Hà Nội, ngày … tháng... năm 2018
Tác giả luận văn

Chu Văn Thái

i


ii

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ của bạn bè,
đồng nghiệp, bà con lối xóm và đặc biệt là gia đình luôn bên cạnh cổ vũ và động
viên cho tôi.
Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và
biết ơn sâu sắc TS. Đào Đức Mẫn đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời
gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám Hiệu Nhà Trường, Khoa
Quản lý đất đai – Trường Đại Học Tài Nguyên Và Môi Trường Hà Nội đã tận tình
giúp đỡ chỉ bảo tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ viên chức Ủy ban nhân dân
huyện Yên Dũng, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Dũng, chi nhánh
Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Yên Dũng, Chi cục Thuế huyện Yên Dũng,
Phòng Thống kê huyện Yên Dũng, cán bộ địa chính và nhân dân của các xã điều tra,
nghiên cứu đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp các bạn học
viên cùng lớp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên
khuyến khích tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày…tháng… năm 2018
Tác giả luận văn

Chu Văn Thái


iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
THÔNG TIN LUẬN VĂN ...................................................................................... vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................. vii
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.................................................................................3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................4
1.1. Cơ sở lý luận về thực hiện quyền sử dụng đất ........................................................4
1.1.1. Quyền sở hữu ....................................................................................................4
1.1.2. Quyền sở hữu toàn dân về đất đai .....................................................................4
1.1.3. Quyền sử dụng đất ............................................................................................5
1.1.4. Chuyển quyền sử dụng đất ................................................................................5
1.2. Cơ sở pháp lý về thực hiện quyền sử dụng đất ....................................................9
1.2.1. Thời kỳ trước Luật Đất đai 2003.......................................................................9
1.2.2. Thời kỳ từ năm 2003 đến năm 2013 ...............................................................10
1.2.3. Thời kỳ từ năm 2013 đến nay .........................................................................11
1.3. Cơ sở thực tiễn việc thực hiện quyền sử dụng đất .............................................12
1.3.1. Tình hình quyền sở hữu và sử dụng đất tại một số nước trên thế giới ............12
1.3.2. Những bài học rút ra từ kinh nghiệm của một số nước ...................................19
1.3.3. Tình tình thực hiện quyền sử dụng đất ở Việt Nam ...........................................20
1.3.4. Quyền của người sử dụng đất tại tỉnh Bắc Giang .............................................29
1.3.5. Tình hình thực hiện quyền sử dụng đất tại tỉnh Bắc Giang ............................30
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU... 32
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................32

iv

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................32
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................32
2.2. Nội dung nghiên cứu ...........................................................................................32
2.2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội huyện Yên Dũng ..................32
2.2.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất huyện Yên Dũng .......................................32
2.2.3. Kết quả việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân tại huyện
Yên Dũng giai đoạn 2014-2017 ................................................................................32
2.2.4. Đánh giá việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân tại huyện Yên
Dũng giai đoạn 2014-2017...........................................................................................33
2.2.5. Đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả việc thực hiện quyền sử
dụng đất theo pháp luật .............................................................................................33
2.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................33
2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp ................................................33
2.3.2. Phương pháp điều tra số liệu sơ cấp................................................................33
2.3.3. Phương pháp thống kê, phân tích số liệu ........................................................34
2.3.4. Phương pháp so sánh.......................................................................................35
2.3.5. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ...............................................................35
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..............................36
3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội huyện Yên Dũng ........................36
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ...........................................................................................36
3.1.2. Các nguồn tài nguyên ......................................................................................38
3.1.3. Thực trạng môi trường ....................................................................................40
3.1.4. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội. .............................................................41
3.1.5. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập ..........................................................45
3.1.6. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội .................................45
3.2. Đánh giá tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn huyện Yên Dũng tỉnh Bắc
Giang .........................................................................................................................47
3.2.1. Tình hình quản lý về đất đai trên địa bàn huyện Yên Dũng ...........................47

3.2.2 Hiện trạng và biến động sử dụng đất. ..............................................................53


v

3.3. Kết quả việc thực hiện quyền sử dụng đất tại huyện Yên Dũng giai đoạn 2014 –
2017 ...........................................................................................................................61
3.3.1. Kết quả thực hiện quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất .........................62
3.3.2. Kết quả thực hiện quyền thừa kế quyền sử dụng đất ......................................66
3.3.3. Kết quả thực hiện quyền tặng cho quyền sử dụng đất ....................................70
3.3.4. Kết quả thực hiện quyền thế chấp bằng giá trị quyền sử dụng đất .................73
3.4. Đánh giá việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân tại 3 đơn vị
điều tra nghiên cứu là thị trấn Neo xã Lãng Sơn, xã Tiền Phong huyện Yên Dũng .76
3.4.1. Đánh giá việc thực hiện quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất ...............76
3.4.2. Đánh giá việc thực hiện quyền thừa kế quyền sử dụng đất ............................84
3.4.3. Đánh giá việc thực hiện quyền tặng cho quyền sử dụng đất ...........................87
3.4.4. Đánh giá việc thực hiện quyền thế chấp bằng giá trị quyền sử dụng đất .................89
3.4.5. Đánh giá của cán bộ địa chính về việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình,
cá nhân trên địa bàn huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang ...................................................93
3.4.6. Đánh giá chung về tình hình thực hiện quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện
Yên Dũng ..................................................................................................................96
3.5. Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện quyền sử dụng
đất theo pháp luật .......................................................................................................97
3.5.1. Giải pháp tuyên truyền giáo dục và phổ biến pháp luật ..................................97
3.5.2. Giải pháp về quản lý hoạt động liên quan đến thực hiện QSDĐ ....................98
3.5.3. Giải pháp về đầu tư cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ.....................................99
3.5.4. Giải pháp về chính sách ..................................................................................99
3.5.5. Giải pháp về thủ tục hành chính ....................................................................100
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..............................................................................101
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................103

PHỤ LỤC ...............................................................................................................105


vi

THÔNG TIN LUẬN VĂN
Họ và tên học viên: Chu Văn Thái
Lớp: CH2B.QĐ

Khóa: Cao học 2

Cán bộ hướng dẫn: TS. Đào Đức Mẫn
Tên đề tài: Đánh giá việc thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình,
cá nhân trên địa bàn huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang
Thông tin luận văn
1. Huyện Yên Dũng nằm gần trung tâm Tp. Bắc Giang. Là một vị thuận lợi
trong giao lưu kinh tế văn hóa xã hội, thu hút vốn đầu.
2. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện cơ bản được thực
hiện theo đúng quy định của Luật và những văn bản hướng dẫn thi hành luật. Điều
đó đã tạo hành lang pháp lý quan trọng để người sử dụng đất thực hiện các QSDĐ
của mình.Cho thấy công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện ngày càng hoàn thiện
và chặt chẽ.
3. Trong giai đoạn 2014 - 2017 với tổng số trường hợp thực hiện QSDĐ là
9696 trường hợp trong đó gồm: 2.914 trường hợp chuyển nhượng QSDĐ; 2.104
trường hợp thừa kế QSDĐ; 2.226 trường hợp tặng cho QSDĐ; 2.452 trường hợp thế
chấp QSDĐ.
4. Số giao dịch chuyển QSDĐ trên địa bàn huyện diễn ra sôi động, thường
xuyên và tập trung chủ yếu ở một số xã trung tâm và thị trấn. Bên cạnh những
trường hợp chuyển QSDĐ đã đăng ký với cơ quan nhà nước còn tồn tại một số giao
dịch chuyển quyền chưa chủ động thực hiện đăng ký với cơ quan Nhà nước, đặc

biệt là quyền thừa kế.
5. Qua kết quả nghiên cứu tại 2 xã và 1 thị trấn đề tài đề xuất được 5 nhóm
giải pháp để hoàn thiện cơ chế chính sách và thúc đẩy người dân thực hiện tốt trách
nhiệm và nghĩa vụ khi thực hiện quyền QSDĐ.


vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt
GCNQSDĐ
BTNMT

Chữ viết đầy đủ
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Bộ Tài nguyên Môi trường

CT

Chỉ thị

CP

Chính phủ

CV

Công Văn

NĐ

Nghị định

QĐ

Quyết định

TCĐC

Tổng Cục Địa Chính

TT

Thông tư

TTg

Thủ tướng chính phủ

TW

Trung ương

UBND

Ủy ban nhân dân

VPĐKĐĐ

Văn phòng đăng ký đất đai

CHXHCN

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

HĐND
UBMTTQ
QSDĐ
CNH-HĐH
STT

Hội đồng nhân dân
Uỷ ban mặt trận tổ quốc
Quyền sử dụng đất
Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
Số thứ tự


viii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Cơ cấu kinh tế huyện Yên Dũng giai đoạn 2014-2017 ............................42
Bảng 3.2: Hiện trạng sử dụng đất năm 2017 ............................................................53
Bảng 3.3: Biến động sử dụng đất đai giai đoạn 2014 - 2017 ....................................58
Bảng 3.4: Kết quả thực hiện quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân giai đoạn
2014 - 2017 ...............................................................................................................62
Bảng 3.5. Kết quả thực hiện quyền chuyển nhượng QSDĐ trên địa bàn huyện Yên
Dũng giai đoạn 2014 – 2017 ....................................................................................63
Bảng 3.6. Kết quả thực hiện quyền thừa kế QSDĐ trên địa bàn huyện Yên Dũng

giai đoạn 2014 – 2017 ...............................................................................................67
Bảng 3.7. Kết quả thực hiện quyền tặng cho QSDĐ trên địa bàn huyện Yên Dũng
giai đoạn 2014 – 2017 ...............................................................................................71
Bảng 3.8. Kết quả thực hiện quyền thế chấp bằng giá trị QSDĐ trên địa bàn huyện
Yên Dũng giai đoạn 2014 - 2017 ..............................................................................74
Bảng 3.9. Kết quả điều tra việc thực hiện quyền chuyển nhượng QSDĐ theo 03 đơn
vị nghiên cứu giai đoạn 2014 - 2017 .........................................................................80
Bảng 3.10. Kết quả điều tra việc thực hiện quyền thừa kế QSDĐ theo 03 đơn vị
nghiên cứu giai đoạn 2014 - 2017 .............................................................................85
Bảng 3.11. Kết quả điều tra việc thực hiện quyền tặng cho QSDĐ theo 03 đơn vị
nghiên cứu giai đoạn 2014 - 2017 .............................................................................88
Bảng 3.12. Kết quả điều tra việc thực hiện quyền thế chấp bằng giá trị QSDĐ theo
03 đơn vị nghiên cứu giai đoạn 2014 - 2017 ............................................................89


ix

DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1. Bàn đồ hành chính Huyện Yên Dũng, Tỉnh Bắc Giang ............................36
Hình 3.2: Cơ cấu kinh tế huyện Yên Dũng năm 2017 ..............................................41
Hình 3.3. Kết quả thực hiện quyền chuyển nhượng QSDĐ trên địa bàn huyện Yên
Dũng giai đoạn 2014 – 2017 ....................................................................................65
Hình 3.4. Kết quả thực hiện quyền thừa kế QSDĐ trên địa bàn huyện Yên Dũng giai
đoạn 2014 – 2017 ......................................................................................................69
Hình 3.5. Kết quả thực hiện quyền tặng cho QSDĐ trên địa bàn huyện Yên Dũng
giai đoạn 2014 - 2017 ................................................................................................72
Hình 3.6. Kết quả thực hiện quyền thế chấp bằng giá trị QSDĐ trên địa bàn huyện
Yên Dũng giai đoạn 2014 – 2017 .............................................................................75

Luận văn đủ ở file: Luận văn full